• No results found

Sultan Erdogan, president Trump en Vlaanderen

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Sultan Erdogan, president Trump en Vlaanderen"

Copied!
16
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

€ 2,30

74ste jaargang • nummer 33 • donderdag 16 augustus 2018 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...

Sinds het aantreden van Recep Tayyip Erdogan in Turkije, eerst als premier en nu als president, heeft de Turkse lira 70 procent van haar waarde verloren. Sinds begin dit jaar daalde de waarde van de munt met 38 procent, en vorige vrijdag op één dag met 13 procent.

Wat is er aan de hand? Zeer een- voudig: de internationale beleggers hebben geen vertrouwen meer in de Turkse economie en trekken hun tegoeden terug. Eén van de redenen is de dictatoriale neiging van Erdo- gan. Wie de wereldeconomie nader bekijkt, komt echter al snel tot het besluit dat een gebrek aan demo- cratie geen reden is voor bedrijven of beleggers om niet in dictaturen of semidictaturen actief te zijn. Het probleem zit dieper.

Groei op de poef

Het gaat om het economisch beleid van sultan Erdogan, dat zich nu wreekt. Turkije heeft de voorbije vijftien jaar een sterke groei gekend en dat heeft de welvaart doen toe- nemen. En de tevreden Turken stem- den op Erdogan. Nochtans was die groei voor een groot deel op de poef gebouwd. De rente was gedaald en er kon goedkoop geleend worden voor bouwprojecten, infrastructuur- werken en vooral privéconsumptie.

Maar op die manier dreigde de eco- nomie oververhit te raken, wat ook gebeurd is.

Dan moet op een bepaald moment de rente stijgen om meer aan te zetten tot sparen en minder tot consumptie. Een beslissing van de centrale bank, maar die durft die niet te nemen. Of kan het gewoon niet omdat Erdogan de beslissings- macht van de centrale bank naar zich toe heeft getrokken. Ondertussen

stijgt de werkloosheid naar 11 pro- cent en bedraagt de inflatie meer dan 15 procent. Om het inflatie- spook te beheersen, is een rente- stijging nodig. Maar Erdogan wil daar niets van weten.

De situatie verergert bovendien door de importheffingen die de Amerikaanse president Trump op onder andere Turks aluminium wil toepassen. Dat doet veel internatio- nale bedrijven en beleggers hun geld weghalen uit Turkije, en het gevolg daarvan is een ineenstorting van de lira. Erdogan zegt dat de Turken Allah hebben en de Amerikanen de dollar.

Een normaal denkend mens weet al snel wie de strijd zal winnen.

21 miljard Belgische leningen

Ondertussen lijkt de val van de lira de internationale economie te verstoren. De beurzen doken vorige week hier en daar in het rood. Het is nog geen crash, maar er is grote ongerustheid. De Turkse bedrijven hebben immers voor 250 miljard euro geleend in vreemde munt. Door de ineenstorting van de lira wordt de intrinsieke waarde van die leningen enkel groter. Zullen de Turkse bedrij- ven die schuldenlast kunnen afbeta- len? Het risico bestaat dat de banken een deel van die leningen niet gaan terugzien.

Sommigen zien al een nieuwe bankencrisis ontstaan. Dat is wat overdreven, maar banken die afboe- kingen moeten doen op hun lenin- gen zullen elders minder geneigd zijn om kredieten toe te staan. En zo komen we bij ons eigen Vlaanderen terecht. Want de Belgische banken hebben voor 21 miljard euro lenin- gen uitstaan in Turkije. Vooral BNP Paribas Fortis is kwetsbaar. Hopelijk De ineenstorting van de Turkse lira is het gevolg van de totale wereldvreemdheid van de Turkse president. Als de Amerikaanse pre- sident met zijn handelsbarrières voet bij stuk houdt, dan dreigt op ter- mijn de val van Erdogan. Voor ons heeft de Turkse crisis voordelen en nadelen. Reizen naar Turkije (voor wie dat nog wil) wordt spotgoed- koop. Een probleem is wel dat tal van Europese banken miljarden aan Turkije hebben geleend. Zullen zij dat geld ooit terugzien?

heeft de Turkse crisis geen impact op de reële economie hier. De rela- tief sterke groei van 2017 zou dit jaar een stuk lager uitkomen - we zitten nog altijd rond 1,5 tot 1,7 procent - maar een probleem met banken zou wel eens tot een soort stilstand kunnen leiden. Het is ook zo dat een aantal Vlaamse bedrijven, zoals Soudal, niet meer leveren aan Turkije uit vrees hun geld niet meer terug te zien. Andere spelers, zoals de pvc- bouwer Deceuninck, zijn terughou- dender.

Europese Turken profiteren

Wat wel goed nieuws is, is dat het steeds goedkoper wordt om in Tur- kije op vakantie te gaan en daar pro- ducten aan te kopen. Alleen is het aantal toeristen sinds de dictatoriale toeren van Erdogan sterk gedaald.

Misschien zijn de grootste geluk- zakken momenteel de zogenaamd Turkse Belgen, die voor driekwart voor Erdogan stemmen. Met hun euro’s die ze hier verdienen kun- nen ze bij elk verblijf in Turkije grote sier maken. Als de munt nog verder ineenstort, kan je er bij wijze van spreken niet enkel spotgoedkoop op hotel gaan, je kan misschien daarna het hotel als souvenir kopen. Het is eigenlijk een pijnlijke vaststelling dat Erdogan mede verkozen is door de Europese Turken die financieel pro- fiteren van zijn wanbeleid. De Turken in het thuisland, waar velen nog altijd tegenstanders zijn van de Turkse sul- tan, betalen het gelag.

De vraag is wat er gebeurt als Erdogan de komende weken en maanden voet bij stuk houdt. Een verdere daling van de lira kan leiden tot hyperinflatie en economische en maatschappelijke ontwrichting. Een coup tegen de president zou dan wel lukken. Of Erdogan bindt in en zet wel het juiste economische beleid op de sporen. Maar dan is hij zijn geloofwaardigheid bij zijn conser- vatieve achterban kwijt.

Lees het volledige interview met Kris Vansanten, bedrijfsconsultant, op blz. 11

“België is een kluwen en moet een

confederatie worden”

Het kan toch niet dat Fatamorgana, de ingebeelde holding, elk jaar opnieuw de winst van de ene vennootschap volledig aanwendt om het verlies van de andere te dekken? Trouwens, nooit wordt de vraag gesteld of Wallonië, het zwakke zusje van Fatamorgana, ècht geholpen wordt door die onvoorwaardelijke geldsteun - hoewel wij daar na zoveel jaren mogen aan twijfelen en stilaan recht hebben op meer inspraak.

Corruptie is een steeds terug- kerend heet hangijzer in de Roe- meense politiek. Een vorige soci- alistische regering probeerde in 2017 een amnestiewet door te druk- ken, waarbij de spons zou worden geveegd over een aantal gevallen van corruptie en verkiezingsfraude, waarbij natuurlijk vooral socialisten betrokken waren.

Dat leidde tot zo’n massale protes- ten dat het wetsvoorstel ijlings werd ingetrokken. Nu lijkt de corruptie- bom opnieuw gebarsten te zijn. Bij manifestaties tegen de alomtegen- woordige corruptie namen volgens de Frankfurter Allgemeine 100.000 mensen deel. Er vielen vier- tot vijf- honderd gewonden. Volgens de

Roemenië, socialisme en corruptie

regering waren daar ook veel poli- tieagenten bij.

De rechtstreekse aanleiding was in essentie dezelfde als in 2017: ook nu hebben de socialisten gepro- beerd enkele wetswijzigingen door te drukken waarmee ze hun greep op het justitieapparaat hoopten te versterken. Zo zouden ze corruptie- zaken onder de mat kunnen laten vegen. Het zit de socialisten vooral dwars dat hun leider Liviu Dragnea geen minister-president meer kan worden omdat hij ooit veroordeeld werd wegens verkiezingsfraude.

Algemeen wordt aangenomen dat Dragnea de echte macht in handen heeft, en dat Viorica Dancila slechts zijn marionet is.

De Roemeense regering wordt geleid door een vrouw, Viorica Dan- cila, en dat is een primeur in Roemenië. Zij leidt een centrumlinkse coalitie van haar eigen sociaaldemocratische partij PSD met de veel kleinere liberaal-democratische partij ALDE. Om de verhoudingen te schetsen: de PSD haalde 46 procent van de stemmen, ALDE slechts 6 procent. De coalitie heeft een krappe meerderheid in Kamer en Senaat.

Sultan Erdogan,

president Trump en Vlaanderen

(2)

Actueel 16 augustus 2018

2

Tegen de tijd dat deze column geplaatst wordt, is de Turkse lira nóg minder waard dan bij het schrijven ervan. Wat dat betekent, is voor ons, met onze normale levens, in een vrije democratie, gereguleerd door vaste banen en met openbaar vervoer dat op tijd rijdt, moeilijk te begrijpen.

“Laat Turkije failliet gaan!” Serieus?

E bru u mar

“De uien zijn opeens onbetaalbaar”, kla- gen rijke vrienden uit Turkije. Klagen over de prijs van uien tegen iemand die niet kookt, is klagen tegen een muur. Bovendien lij- ken uien me nou net iets wat vooral arme mensen eten. “Hoe overleven arme men- sen dat?” vraag ik me af in mijn veilige en onnozele Nederlandse bubbel. “Ebru! Armen weten toch hoe ze arm moeten zijn?! Die zijn daar veel beter in dan wij!”

Niemand wil lira’s

Bizar, wrang en waar: 3.500 km verderop wordt een land in de vernieling geholpen door een megalomaan staatshoofd, puur en alleen omdat het kán. Het is paybacktime voor iets, maar niemand weet voor wat. Zijn persoonlijk vermogen schijnt inmiddels mil- jarden te tellen, allemaal keurig weggesluisd naar het buitenland, en uiteraard in buiten- landse valuta. De oproep aan de Turkse man en vrouw op de straat om hun euro’s en dol- lars in te wisselen voor lira’s, kan haast niet anders dan in dovemansoren vallen. Wissel- kantoren hebben de deuren gesloten, want er zijn te weinig lira’s in kas om de vrije val bij te houden.

Volksstammen op de sociale media genie- ten: “Laat het land maar failliet gaan! Dat zal de Turken leren!” Elk lid van de volksstam dat juicht bij het leed van de Turken, kan rekenen op een levenslange ‘block’. De Turken heb- ben ons niets aangedaan. De Turken wordt wat aangedaan. Hun leider is bezig de bevol- king kapot te maken. Hij zet de burgers tegen elkaar op. Het is wachten op een vonk bij het buskruit waardoor de burgeroorlog aan de grens van Europa begint.

Veel Turken in Europa bestempelen zich als ‘strijders van Erdogan’. Op veilige afstand met harde euro’s in de zak is het makkelijk partij kiezen. Ze leven niet onder een dicta- tuur van opkomende islam, inbegrepen de dagelijkse strijd voor brood op de plank. Elke waardevermindering van de lira betekent dat elke boodschap opeens duurder is: van het brood op de plank tot het dak boven je hoofd. Schulden die in euro’s of dollars zijn aangegaan, zijn opeens een veelvoud gewor- den. En dan zou je je dollars moeten inwis- selen voor een valuta die de waarde heeft van pleepapier? Zelfs de strijders van Erdo- gan zijn niet zo dom, laat staan Erdogan zelf.

Onbetaalbaar Europa

De kinderen van mijn vrienden studeren.

Ze staan - of stonden - op het punt naar Europa te komen om hier hun studies, en als het even kan hun levens, voort te zetten.

Alle ouders willen maar één ding: die kinde- ren weg uit het land waar elke dag een bur- geroorlog kan uitbreken.

Eentje kreeg een plek in Delft, maar haar ouders schrokken zich rot toen het colle- gegeld 15.000 euro bleek te zijn. Turkije is geen lid van de EU en studenten van buiten de EU zijn een businessmodel: dus hoppa, 15.000 euro afrekenen. Het meisje is naai- end slim, maar ondanks dat ze in Turkije beurzen van grote bedrijven krijgt, was dat niet toereikend voor Delft. Het verlossende woord kwam uit Gent: een volledige beurs.

Ze hoeft alleen haar verblijf te financieren.

Nou ja, ‘alleen’? Ga uit van 15.000 euro. Dat was toen ze de wens uitte om naar het bui- tenland te gaan rond de 60.000 lira. Inmid-

Turkije wil ook in België weekendscholen

In Nederland was er eind vorige week heisa. De NOS was te weten gekomen dat Tur- kije van plan is om ‘weekendscholen’ op te richten in ons buurland. Eigen onderzoek geeft aan dat Turkije niet alleen actief wil zijn bij onze noorderburen. Ook in België wil Turkije dergelijke scholen opzetten en financieren.

De Turkse overheid gaat ook weekend- scholen beginnen in Amerika, Australië, Canada, het Verenigd Koninkrijk, Duits- land, Frankrijk, Italië, Oostenrijk, Zwitser- land, Denemarken, Noorwegen, Zweden en Finland. Het gaat om een heus Turks offensief. De Turkse overheidsinstantie YTB (Presidency For Turks Abroad And Related Communities), die zich richt op de Turkse gemeenschappen in het buitenland, stelt daarvoor veel geld beschikbaar. De daling van de Turkse lira zal daar voorlopig weinig aan veranderen.

Lesprogramma’s

Concreet gaat het om lesprogramma’s van 32 à 40 weken die geschikt zijn voor kinde- ren tussen 6 en 17 jaar. Daarbij worden ze onderverdeeld in drie verschillende leeftijds- categorieën. De lessen zijn allereerst gericht op het leren van de Turkse taal, zo valt te lezen op de webstek van YTB. De Volkskrant schreef: “Daarnaast moet de weekendschool bijdragen aan de versterking van de band met Turkije en de kinderen meer leren over de geschiedenis en cultuur van het land.”

dels, bij het schrijven van deze column, is dat 100.000 lira. Hoezo is het grappig, die infla- tie van de Turkse lira? Ga er maar aanstaan, als ouder. Uiteraard wil je je kind geen toe- komst ontzeggen, maar hoe ga je dat beta- len? Zeker niet door de gespaarde euro’s en dollars terug te wisselen in lira’s.

Je kunt niet iedereen helpen, maar één vriendin belde ik om te zeggen dat als haar dochter in Frankrijk kan studeren, ze op een bijdrage van mij kan rekenen. Tranen aan de andere kant van de telefoon. De Turken in Europa worden in Turkije geminacht; hun voorouders worden gezien als de kanslozen die vertrokken uit Turkije.

Hun nazaten zijn verworden tot onze hoofdpijndossiers. De braindrain die nu gaande is vanuit Turkije, is een aderlating voor het land, maar pure winst voor ons.

Inmiddels is de lira nóg minder waard en rest maar één besluit: pas als de sultan valt, zal de val van de lira stoppen.

Maatschappelijke organisaties en onderwijs- instellingen zonder winstoogmerk kunnen zich aanmelden voor de financiële steun. Het is de bedoeling dat ze 5 uur per weekend lessen gaan verzorgen: 2 uur Turks, 1 uur geschie- denis, 1 uur godsdienst en 1 uur cultuuron- derwijs.

In de klassen zitten tussen 15 en 25 leerlin- gen. Volgens de NOS, die het nieuws onthulde, kan een school met een klas maximaal 7.000 euro ontvangen. Bij twee klassen loopt dit op tot 11.000 euro en bij drie tot 15.000 euro.

Ook ouders wordt gevraagd een financiële bij- drage te leveren.

Nederlandse overheid blaast warm en koud

Het Nederlandse Ministerie van Sociale Zaken is op de hoogte van het onderwijspro- ject, liet een woordvoerder weten. “Het staat landen vrij om behoud van de eigen taal en cultuur te stimuleren bij hun landgenoten, of hun kinderen of kleinkinderen, in het buiten- land. Meerdere landen, waaronder ons land, doen dit. Wat we niet willen, is onderwijs dat als doel heeft om de integratie in Nederland te belemmeren of om antidemocratische opvat- tingen te stimuleren. Als er signalen zijn dat dit gebeurt, zal de overheid optreden.”

Laten we duidelijk zijn: dit initiatief past niet in het Nederlandse of Vlaamse onderwijssy- steem. Hoe zal de controle immers verlopen?

Dit is weer een manifestatie van de lange arm van Erdogan om in België en Nederland zieltjes te winnen. Bij Turkse verkiezingen zijn stem- men uit het buitenland erg belangrijk. Via deze scholen probeert Erdogan zijn belang in het buitenland te vergroten. Kortom, dit is een slechte zaak.

De propaganda van Erdogan is immers niet echt integratiebevorderend. Een kritische Nederlandse journalist van Turkse oorsprong noemt de reactie van het Ministerie van Soci- ale Zaken dan ook ronduit naïef. In Vlaanderen was er nog geen berichtgeving over die Turkse weekendscholen.

Thierry Debels

EUROPESE UNIE:

MIGRANTEN EN NATALITEIT

Terwijl in het jaar 2017 het aantal geboor- tes in de lidstaten van de EU lager ligt dan het aantal overlijdens, stijgt de bevolking van de EU met ongeveer 1,1 miljoen inwoners. De reden is duidelijk: migratie. Een evolutie waar niet onmiddellijk een einde aan zal komen,

‘dankzij’ de houding van bepaalde lidstaten.

De cijfers kan men mits enig zoekwerk uit de officiële rapporten van Eurostat halen.

Eurostat is, zoals onze lezers weten, ver- bonden aan de Europese Commissie. Haar opdracht bestaat erin statistische informa- tie te bezorgen op het niveau van de EU. Het gaat dus om min of meer officieel gecertifi- ceerde documenten van de Europese Unie.

In het meest recente rapport, dat van 10 juli jongstleden, leest men dat het aantal geboor- tes in de EU op 5,1 miljoen ligt, terwijl het aan- tal overlijdens met 5,3 miljoen dus hoger ligt.

Tezelfdertijd zien de 28 lidstaten van de EU hun bevolking stijgen van 512,5 miljoen op 1 januari 2017 naar 513,6 miljoen inwoners op 1 januari 2018. Een stijging van 1,1 miljoen op een jaar tijd. Het natuurlijk saldo is nega- tief. Het zijn de vele ingestroomde, niet-Euro- pese migranten die voor de stijging hebben gezorgd. Nochtans verdient dit eerste cijfer een bepaalde nuancering, want de verschil- len inzake bevolkingstoename zijn groot bin- nen de EU. Terwijl een stijging van de bevol- king kan worden vastgesteld in een aantal staten, is er duidelijk sprake van een afname in andere lidstaten.

Nataliteitscijfers

Opmerkelijk is dat Ierland nog steeds een vrij hoog geboortecijfer kent, 12,9 geboortes op 1.000 inwoners. Misschien zit het katho- lieke geloof er voor iets tussen. Ook opmer- kelijk is het geboortecijfer in Zweden, dat met 11,5 geboortes in de EU zeer hoog scoort –

‘dankzij’ de hoge geboortecijfers van nieuw- komers – wat ook het geval is in Groot-Brittan- nië en Frankrijk met hun geboortecijfer van 11,4 op 1.000 burgers. Een bevestiging van het feit dat de bevolkingstoename in de EU alleen wordt gerealiseerd door méér migratie, leiden we ook af uit de cijfers van die lidstaten die een afname van de bevolking kenden: het gaat om landen als Bulgarije, Kroatië, Litou- wen en andere Oost-Europese landen. Het zijn landen waar men eerder negatief tot zeer negatief staat tegenover migratie.

Niet alleen politiek zijn er twee Europa’s, ook demografisch zien we stilaan een groei- ende kloof tussen west en oost.

ZUURAANVAL IN ZANZIBAR

Het Laatste Nieuws publiceerde een artikel, overgenomen uit Britse kranten, over de ver- schrikkelijke lijdensweg van Katie Gee, die als vrijwilligster lesgaf op Zanzibar. Toen zij met een vriendin naar een restaurant wandelde, werd ze op straat vanop een voorbijrijdende brommer met zwavelzuur overgoten. Katie Gee raakte zwaar gewond aan het gezicht, de hals, de armen en de benen. Haar huid was voor 35 procent verbrand. Zij werd op een haar na blind. Dat was vijf jaar geleden. Na zeventig (!) operaties durft ze nu weer in de openbaarheid komen. Dankzij de bekwaamheid van wes- terse chirurgen heeft zij een nieuw gezicht, een nieuw oor en een min of meer normale huid, zij het nog met littekens. Een hartverscheu- rend verhaal van lijden en wederopstanding.

Het Laatste Nieuws “vergat” echter één klein detail te vermelden: de bevolking van Zanzibar bestaat voor 99 procent uit moslims.

(3)

Actueel

16 augustus 2018 3

Rood gestreept

Mijnheer de tweekantige,

Gij hebt in Antwerpen uw campagne voor- gesteld om de laatste rechte lijn naar 14 oktober in te gaan. Op de affiche staat gij met twee rode strepen op elke wang geschil- derd, zoals voetbalsupporters met tricolo- res en kleine kinderen op kinderfeestjes en in pretparken. Een mens moet veel verbeel- dingskracht aan de dag leggen om goed te snappen wat dat te betekenen heeft. De eerste streep zou een halt moeten toeroe- pen aan de files, het geldgewin, de luchtver- ontreiniging en de armoede. “Want Antwer- pen is koud geworden van geldgewin, haat en beton”, schreeuwt gij. De tweede streep moet voor een positief alternatief staan. Gij zegt daarbij dat die twee strepen een ere- teken zijn, want: “Iedereen die ze op het gezicht tekent, beschouwen we als mede- standers.” Ge moet er toch maar opkomen!

Zoveel onnozelheid! Wij gaan zeker uitkij- ken naar bestreepte Antwerpenaren. Ook in andere gemeenten worden bestreepte kandidaten verwacht, zo blijkt, want overal willen jullie de gemeenten ‘naar links laten kantelen’. Of dat zal lukken, is nog maar de vraag, want het wordt aan de linker- zijde drummen, trekken en duwen, onder het motto “eigen linkse lijst eerst”! Van veel samenwerking is duidelijk geen sprake, want er gaat in elkaars vijver gevist worden. Voor mij niet gelaten. Ge doet maar.

Wat steeds weer opvalt, is het sloganeske populisme waarmee wordt aangeduid waar jullie allemaal tegen zijn (de eerste streep), maar niet zozeer welke pasklare oplossin- gen of alternatieven (de tweede streep) jullie bieden, laat staan hoe de weg daarnaartoe moet verlopen. Natuurlijk zult gij zo wel een aantal goedgelovige kiezers kunnen overtui- gen om voor uw partij te stemmen. De rat- tenvanger van Hamelen moest ook alleen maar een schoon liedje spelen om succes te hebben. Ach, het is allemaal zo doorzich- tig, die gespierde taal en de mooipraterij. En daar laat de arme burger zich wel eens door (mis)leiden. Het klinkt allemaal mooi, maar - en dat moet toch eens duidelijk gezegd wor- den - achter de PVDA-façade schuilt ook nog

veel minder fraais. De grote dogmatici en ideologen van uw partij blijven het immers steevast opnemen voor duistere commu- nistische regimes, die niet erg inzitten met het gewone volk, waarvoor gij altijd zegt u te willen inzetten. Vorige week nog plaatste uw partij een steunbetuiging voor de Vene- zolaanse president Maduro, nadat die een aanslag had overleefd. In de tekst lazen we:

“Solidariteit met het Venezolaanse volk en de weg die het land sinds Hugo Chávez volgt.

Een weg die, ondanks fouten en gebreken, een sociaal uitgangspunt heeft: met pro- jecten voor de gezondheidszorg, onderwijs, alfabetisering, huisvesting voor iedereen in plaats van de verrijking van de buitenlandse petroleummaatschappijen.” Ook dat klinkt alweer erg mooi. In werkelijkheid is het in Venezuela een en al ellende. Het volk lijdt letterlijk honger. Het ontbreekt er aan vac- cins voor baby’s, en medicatie is sowieso niet verkrijgbaar. Zoals ook bij de vrienden van Noord-Korea…

Hierop aangesproken, moest gij een bocht van formaat pakken: “Er zijn twee kanten aan het verhaal in Venezuela. Het is niet omdat er nu problemen zijn, dat de prin- cipes van de Bolivariaanse revolutie fout zijn.” En gij probeerde dan uit te leggen dat er ook heel wat sociale hervormingen zijn gebeurd. De tweet van Rik Torfs was er dan ook ‘boenk op’: “Volgens Peter Mertens zijn er twee kanten aan het verhaal van Venezu- ela. Dat klopt. Enerzijds dictatuur. Anderzijds hongersnood.” En daarmee is alles gezegd.

Ik kan er met mijn rechts en dus beperkt, bekrompen en verkrampt verstand echt niet bij dat gij en uw partij in Vlaanderen en Wal- lonië de grote verdedigers zijn van het kloot- jesvolk dat de zakken almaar meer leegge- plunderd ziet worden door de regeringen en het grootkapitaal, maar dat jullie anderzijds onverstoord met grote sympathie kijken naar communistische ‘paradijzen’ en opkijken naar via de democratie aan de macht geko- men donkerrode, meedogenloze machtheb- bers. Hoe ongeloofwaardig kunt ge zijn!

Salut, Grote Leider met de streepjescode!

Briefje aan Peter Mertens

Dat laatste gegeven verbaast. Hoe kunnen de beschikbare voorraden groeien bij een niet- aflatend, zelfs stijgend, verbruik? De officiële olieserves zijn geen vast gegeven: ze zijn de optelsom van alle gekende voorraden die op dat moment economisch en technologisch ont- ginbaar zijn. Wanneer de prijzen stijgen, wor- den minder rendabele olievelden interessant.

Steeds meer olie

Het is vooral de technologische vooruit- gang die veel ‘nieuwe’ olie heeft gecreëerd.

Spitstechnologie zorgt ervoor dat nog steeds nieuwe olievoorraden worden ontdekt en dat de olie op steeds efficiëntere en goedkopere wijze kan ontgonnen worden, ook op voorheen moeilijk bereikbare plaatsen.

Een van de meest spectaculaire doorbra- ken was het ‘fracking’, het aanboren van olie en aardgas in brongesteente, een praktijk die de VS nu op koers zet naar volledige energie- onafhankelijkheid. In Europa zijn deze voorra- den minstens even groot, maar fracking wordt hier nauwelijks toegepast omdat er te veel politieke bezwaren zijn die berusten op de ecologistische achterlijkheid die ons ook par- ten speelt in dossiers als klimaat, energie en GGO’s, en die er onder andere voor zorgt dat België vandaag de duurste elektriciteitsfactuur ter wereld heeft.

Wateroorlogen

Er zijn er die ook onze waterfactuur willen verhogen. In de reeks doemvoorspellingen van schaarste en uitputting is het tegenwoordig de beurt aan water. Al in 1994 waarschuwde Robert Kaplan in “The Coming Anarchy” (arti- kel in The Atlantic) dat de waterschaarste zo nijpend aan het worden was dat die spoedig tot oorlogen zou leiden.

We zijn vierentwintig jaar later en de laatste oorlog om water dateert nog steeds uit 2500 voor Christus, toen de Soemerische steden Oemma en Lagasj elkaar bevochten om het bezit van een kanaal. Wateroorlogen behoren tot dezelfde categorie als klimaatoorlogen en de oorlogen tussen elfen en orks in de boeken van Tolkien: fictie.

Recent hebben de wateralarmisten een tandje bijgestoken, ook bij ons. Tijdens de hit- tegolf vonden ze een publiek dat ontvanke- lijker was dan ooit. Meestal komt er dan een vermanende vinger aan te pas, met de oproep ons gedrag en watergebruik aan te passen. Dat houdt in dat we niet alleen ons gazon minder moeten besproeien en onze auto minder moe- ten wassen.

We kunnen ook beter geen voedsel meer nuttigen dat bij de productie veel water ver- bruikt, zoals vlees (altijd het eerste slachtoffer van elke ecologische psychose), soja of noten.

Bij de waterbesparende tips van De Morgen lazen we een oproep om de borden niet af te spoelen vooraleer ze in de vaatwasser te stop- pen en een pleidooi voor het installeren van een ‘droogtoilet’ (ik bespaar u de details).

Onheilsprofeten

Hoe ernstig zijn de berichten over de komende rampspoed en dorst? Wel, Vlaan-

deren bevindt zich inderdaad in een kwets- bare positie. Onze watervoorziening komt uit natuurlijke reservoirs (bodemwater, rivieren, kanalen, …) en die worden telkens aange- vuld door regenval. We kunnen in onze con- treien niet klagen over tekort aan hemelwater, maar dat voordeel wordt meer dan tenietge- daan door onze bevolkingsdichtheid. Simpel gesteld: er valt per Vlaming te weinig water uit de lucht om het verbruik te dekken. Daar- door nemen de natuurlijke watervoorraden langzaam af.

Maar het gaat met water zoals met olie. De vindingrijkheid van de westerse cultuur, zoals die tot uiting komt in technologische vooruit- gang en de werking van de vrije markt, is er altijd al in geslaagd om dreigende schaarsten meer dan te compenseren door nieuwe tech- nieken, alternatieve grondstoffen en efficiën- ter gebruik. Al sinds Malthus in de 18e eeuw voorspelde dat de voedselproductie onmoge- lijk gelijke tred kon houden met de bevolkings- aanwas, zijn alle onheilstijdingen van tekorten en schaarste voorbarig gebleken.

Geen tribune voor Bodifée

Israël is het mooiste voorbeeld van aanpas- sing aan lokale waterschaarste: ontzilting. Door het zuiveren van zeewater is dat droge land omgetoverd tot een van de meest vruchtbare streken van het Midden-Oosten, dat zelfs meer fruit en groenten uitvoert dan het invoert. Israël haalt reeds meer dan de helft van zijn drinkwa- ter uit de zee. Voor ons land kan perfect het- zelfd, indien de nood zich zou voordoen.

Een groot bezwaar was steeds de kostprijs van ontzilting, maar ook daar laat de techno- logische vooruitgang zich gelden. Ontzilting verbruikt vandaag al tien keer minder energie dan in 1970. En de prijs blijft dalen zodat deze werkwijze al op verschillende plaatsen in de wereld concurrentieel is met andere metho- den van waterbevoorrading.

In tegenstelling tot olie en andere grond- stoffen wordt water ook nooit ‘verbruikt’. Het keert steeds weer terug naar zijn natuurlijke kringloop. Dat laatste was ook de boodschap die wetenschapper en filosoof Gerard Bodi- fée meegaf in een vrije tribune die hij vorig maand naar De Standaard, De Morgen en De Tijd stuurde: water geraakt nooit op. Geen van de drie kranten was bereid de tekst te publi- ceren. Geruststellend nieuws verkoopt minder goed dan “het einde is nabij!”.

Maar vooral zijn besluit paste moeilijk in de eco-modieuze eenzijdigheid van onze media.

Bodifée hekelde politici die niets anders te ver- tellen hebben dan “jullie moeten zuinig zijn”

omdat ze zich vastgereden hebben in het dood- lopende straatje van ‘duurzame energie’, terwijl fossiele brandstoffen en kernenergie gemak- kelijk voldoende energie kunnen opwekken voor een onbeperkte bron van drinkbaar water.

Bodifée: “Waar een beleid van spaar- zaamheid toe leidt is ongetwijfeld blijvende schaarste, stijgende prijzen en sociaal onrecht.

Wat we nodig hebben is niet besparing van energie, maar productie van energie. Hoe moet dat gebeuren? Laat de ingenieurs spreken en de politici luisteren.” Jurgen Ceder

Neen,

water wordt echt niet schaars

In 1970 voorspelde ecologist Kenneth Watt dat alle petroleumvelden tegen het jaar 2000 volledig uitgeput zouden zijn. Vele anderen, waaronder flink wat gespecialiseerde academici, maakten gelijkaardige voorspellingen. Zij zaten er spectaculair naast, mogen we wel zeggen. Achttien jaar na de voorspelde ‘dag zero’ zijn er nog steeds geen oliete- korten op de wereldmarkt. Meer zelfs, de oliereserves zijn sindsdien enkel aangegroeid.

Kris Peeters vindt een nieuwe joodse kandidate met Rezi Friedman (23)

Beeld van de week

Het bondgenootschap tussen moslims en socialisten neemt steeds misdadiger propor- ties aan. Volgens de officiële versie woonde Labourleider Corbyn in 2015 in Tunis een her- denkingsplechtigheid bij voor 47 terroristen van de PLO die waren gedood bij een Isra- elische luchtaanval op hun hoofdkwartier in Tunis. Tijdens de Libanese burgeroorlog had- den de PLO-strijders enthousiast meegewerkt aan het afslachten van christenen in Libanon, zonder dat de VN een poot uitstaken om die moordpartijen te stoppen.

Maar toen de PLO in 1983 in het nauw gedreven werd in Tripoli - niet door Israël, maar door rivaliserende moslimmilities - wer- den Arafat en 4.000 van zijn manschappen

onder VN-vlag geëvacueerd naar Tunis, op Griekse schepen, beschermd door de Franse marine. Ze richtten daar een nieuw hoofd- kwartier in, dat dus in 1985 door Israël werd gebombardeerd. Corbyn was zogezegd op een plechtigheid ter ere van de PLO’ers die toen waren gedood. Maar nu blijkt dat hij in wer- kelijkheid deelnam aan een herdenking voor de terroristen van Zwarte September, die tij- dens de Olympische Spelen van 1972 elf Isra- elische atleten en coaches hadden gemar- teld en vermoord. Minstens één slachtoffer werd zelfs gecastreerd. Op foto’s kan men de socialist Corbyn zien, verzonken in een islami- tisch gebed bij de graven van die sadistische moordenaars.

CORBYN IN GEBED VERZONKEN

(4)

Dossier 16 augustus 2018

4

18 x twee thema’s

Ravel componeerde zijn Boléro in 1928.

De schatrijke en bloedmooie, maar niet al te begaafde, Joodse danseres Ida Rubinstein had een eigen balletgezelschap en kon het zich veroorloven grote schouwburgen als de Parijse Opéra, of La Scala te Milaan, af te huren en opdrachten te geven aan de beste componisten.

Ze wilde een Spaans ballet en kocht de diensten van Maurice Ravel. De man was al wereldberoemd met stukken als “Pavane pour une infante défunte”, “La Valse”, enzo- verder, en hij stelde voor een paar piano- stukken van de Spanjaard Isaac Albeniz te orkestreren. Rubinstein ging akkoord, maar Ravel ontdekte dat een andere componist al over de Albeniz-rechten beschikte. Die wou ze zelfs braafjes afstaan aan zijn veel beroemdere Franse collega, maar het moest niet meer.

Ravel had inmiddels een beter idee. Hij componeerde twee thema’s, die naadloos in elkaar overgaan en niet langer dan een minuut duren. Vervolgens liet hij die melo- dieën achttien keer herhalen, waarbij zich iedere keer een paar nieuwe instrumenten voegden. Ravel, die van mechanische dingen hield, dacht bij dat repetitieve aan machines in een moderne fabriek, maar Ida Rubinstein bleef bij haar Spaanse ideeën en danste de Boléro op een lange tafel.

De première was een enorm succes en Rubinstein en haar balletgezelschap wer- den overal gevraagd. Dirigenten en orkes- ten vielen als een blok voor dat hallucinante schijnbare perpetuum mobile en voerden het weldra als concertstuk uit. Ook de pla- tenindustrie zag er brood in, ondanks de pro- blemen met de beperkte tijdsduur van schel- lak-platen. Liefhebbers moesten immers midden in de uitvoering de plaat stopzet- ten en omdraaien.

Een ‘succès fou’

De Boléro werd bekend bij het grote publiek in 1934 dankzij de droomfabriek in Hollywood. Paramount draaide een film met de gelijknamige titel en liet in een ver- korte versie Ravels Boléro dansen door de acteur George Raft. Die kon indertijd met Fred Astaire concurreren en specialiseerde zich later in gangsterrollen, door zijn fysio- nomie.

Raft danste de Boléro op een ronde tafel, en mijn ouders konden zich de muziek niet voorstellen zonder hem in gedachten te zien.

Met Hollywood was het hek helemaal van de dam, want overal werd het stuk gespeeld, in alle mogelijke arrangementen: als foxtrot, als swing, in een jazzversie, enz. Ravel had daar geen problemen mee. Zijn contract met zijn muziekuitgever bepaalde alleen een vaste som en latere auteursrechten; er stond geen woord in over alternatieve versies of ‘morele’

rechten die de auteur kan inroepen als een versie de geest van zijn werk schendt.

Het geld stroomde binnen bij SACEM (de Franse auteursrechtenmaatschappij), bij de muziekuitgever en bij Ravel, die zelf nog het meest verbaasd was over dit ‘succès fou’.

Echt genieten van de inkomsten kon hij ech- ter niet langer, want hij leed meer en meer aan een vreselijke zenuwziekte waardoor hij niet meer kon schrijven en zelfs geen noten meer herkende.

Tien jaar na die triomf overleed hij. Een testament kon hij niet meer maken, maar hij stond heel dicht bij zijn broer Edouard, die de volledige erfenis kreeg.

De ‘erfenisdieven’

Die Boléro bleef populair. Zelfs in de jaren negentig was het nog altijd het meest gespeelde stuk Franse muziek ter wereld.

Ook na de oorlog werd het in alle mogelijke versies opgevoerd: als mambo en disco, in een vertolking van Frank Zappa, als muziek voor de kunstschaatsers Torville en Dean.

Grote choreografen creëerden graag bal-

letversies op deze opzwepende muziek.

Best bekend was die van Maurice Béjart en zijn Ballet van de XXste Eeuw in de Munt (met dank aan die ronde tafel van George Raft). De vertolking van danseres Suzanne Farrell (feitelijk Roberta Sue Ficker) was adembenemend.

Edouard Ravel was inmiddels schatrijk dankzij de composities van broer Maurice, maar hij had geen kinderen. Hij beloofde even dat alle rechten op het werk van Ravel na zijn dood naar de stad Parijs zouden gaan, die met het geld cultuur moest sti- muleren. Een ongeval met een onvoorzich- tige motorrijder veranderde alles. Edouard en zijn vrouw waren gekwetst, en ze deden een beroep op een verpleegster, die hen een masseuse aanraadde om de pijn te verlich- ten. Ene mevrouw Taverne verscheen voort- aan dagelijks in de villa en introduceerde ook haar man, een kapper, die de chauffeur werd van de Ravels.

Na de dood van zijn vrouw steunde Edou- ard volledig op het koppel, dat bij hem introk.

Zijn belofte aan Parijs ging de papiermand in en de masseuse werd zijn universele erf- gename en mocht al zijn rekeningen behe- ren. Ze profiteerde ervan de muziekuitgever te controleren, want daar werd nogal slordig met de rechten omgesprongen. Ze liet zich adviseren door een jurist van SACEM. De man had tijdens de oorlog nog circulaires rondgestuurd waarin hij Joden hun auteurs- rechten afnam en met de zwaarste straffen dreigde als ze zich als Ariër uitten. Geen pro- bleem voor de naoorlogse SACEM. De jurist ontdekte wel dat de muziekuitgever verge- ten was de Amerikaanse rechten te hernieu- wen, zodat veel geld verloren was. Hij nam ontslag bij SACEM, en dwong de muziekuit- gever met hem in zee te gaan en een nieuwe firma op te richten.

Excellent nieuws voor de toekomstige erfenis van de Tavernes, maar er bleef een probleem met de successierechten. Daar was een oplossing voor. De Tavernes scheid- den en mevrouw en Edouard gingen in ondertrouw. Acht dagen voor hun huwelijk overleed echter de jongste Ravel, dus her- trouwden de Tavernes en ze waren bereid de belastingen te betalen.

Tot hun grote verrassing verscheen een kaper. In Zwitserland liep nog een achter- neef rond die ook de honderden miljoenen wilde binnenrijven. Hij investeerde in dure advocaten die betoogden dat Edouard seniel was en niet langer wilsbekwaam. De Taver- nes waren erfenisdieven. Tien jaar lang werd geprocedeerd, in alle mogelijke gerechts- hoven, maar neefje kon niet bewijzen dat Edouard niet meer wist wat hij deed en ver- loor al die processen. Inmiddels slaagde de nieuwe muziekuitgever en gewezen colla- borateur er wel in het werk van Ravel naar een reeks belastingparadijzen (o.a. Gibraltar, Amsterdam en ten slotte Monaco) te verslui- zen, zodat de Franse belastingen voortaan naast de inkomsten grepen.

De Tavernes zijn inmiddels overleden en hun dochter Evelyne is nu de gelukkige. Oor- spronkelijk vervielen auteursrechten vijftig jaar na het overlijden van Ravel, dus in 1988.

Eerst Frankrijk (en later de EU) voegden er nog twintig jaar bij. Dat werd 2008, maar erfgenamen, de muziekuitgeverij en SACEM wilden de gans met de gouden eieren lan- ger behouden.

De Franse wetgevers gingen akkoord dat er tijdens ‘de staat van oorlog’ (1939 -1947, dus niet de echte oorlogsduur) geen normale uitkeringen waren en deed er dat schepje bij.

Nu vervielen de rechten in 2016. Dure advocaten probeerden de gans in leven te houden met het argument dat die Boléro een gezamenlijk kunstwerk was (Rubinstein overleed pas in 1960), maar dat pakte niet langer. Alleen in de VS moet nog tot 2025 betaald worden.

Jan neckers

Boléro

Een bolero is een Spaanse dans in driekwartsmaat voor een of twee dansers. Bij het woord denken de meeste mensen specifiek aan één bolero, namelijk de Boléro van de Franse componist Maurice Ravel. Bij France 5 was een amusante documen- taire te zien over de ruzies en het gesjoemel met de inkomsten uit de rechten op het populairste stuk Franse muziek.

Het aantal gebeden dat we per dag ten hemel richten is omgekeerd evenredig met onze koopkracht. Dat is een van de besluiten van het Amerikaanse Pew Research Center na een uitgebreid onderzoek naar de religieuze beleving van jong en oud in 105 landen.

De Verenigde Staten nemen een merkwaardige plaats in onder de zogenaamd welva- rende landen. In België bidt iets meer dan tien procent van de bevolking nog dagelijks, maar het gaat niet noodzakelijk om christenen.

Pew Research Center (Pew), gevestigd in Washington DC, is een onafhankelijke organi- satie die zich tot doel stelt de wereld te infor- meren over belangrijke demografische ontwik- kelingen en trends. Er wordt vooral aandacht besteed aan de politiek in de Verenigde Staten, journalistiek en media, internet, wetenschap en technologie, religie en sociale wetenschap- pen. In juli publiceerde Pew de resultaten van een wereldwijd onderzoek naar het verschil in religieuze beleving tussen jongeren (onder 40 jaar) en ouderen.

Verrast zijn we niet bij het doornemen van de algemene resultaten. Jongeren geloven min- der in God en bidden minder dan ouderen. Dit is niet alleen het geval in het al fel gesecula- riseerde Europa, maar een globale trend, ook in moslimlanden. Volgens het rapport hangt de religieuze beleving in het algemeen echter samen met welvaart en het al dan niet aan- wezig zijn van rampspoed, oorlog en ander onheil dat een bevolkingsgroep kan overko- men. Samengevat: armoede, oorlog en natuur- rampen vergroten de geloofsbeleving, ook in welvarende of landen die grotendeels gese- culariseerd zijn.

Uitzondering

De Verenigde Staten lijken daarop een merk- waardige uitzondering te zijn, ten aanzien van andere welvarende landen zoals Canada, Australië en de meeste Europese landen. Zo zegt meer dan de helft van de Amerikaanse volwassenen (55 procent) nog dagelijks te bid- den. In Europa is dat amper 22 procent, in Canada 25 procent, in Australië 18 procent en in het Verenigd Koninkrijk amper 6 procent.

De Amerikanen komen daarmee op dezelfde hoogte als armere landen zoals Zuid-Afrika (52 procent), Bangladesh (57 procent) en Bolivia (56 procent).

In de Verenigde Staten is God dus bijlange nog niet dood. Het blijft het meest religieuze land onder alle landen met een bnp van meer dan 30.000 Amerikaanse dollar per persoon. In andere landen, waar de koopkracht even groot of groter is, prevelt minder dan 40 procent van de bevolking nog dagelijks een gebed.

Seculier Europa

Waar wordt dan wel nog gebeden? Afghani- stan is de absolute topper, met vrijwel 97 pro- cent van de bevolking die dagelijks bidt. Het land wordt gevolgd door vrijwel alle Aziati- sche en Afrikaanse moslimlanden. In Nigeria, Senegal, Algerije, Iran, Irak, Tsjaad, Indonesië en Marokko bidt 80 procent van de bevolking dagelijks. In de overige landen en de meeste Zuid-Amerikaanse landen ligt dat percen- tage tussen 60 en 80. Moldavië is koploper in Europa. Net iets minder dan de helft van de bevolking roept er dagelijks God aan.

Opvallend in Europa: Italië en Nederland staan op gelijke hoogte met ongeveer nog 20 procent van de bevolking die dagelijks bidt. Alle andere Europese landen staan helemaal onder- aan de tabel als het gaat om religieuze bele-

ving. In België is dat 12 procent, waarmee wij op dezelfde hoogte staan als Zweden. In lan- den als Zwitserland, Oostenrijk en Duitsland worden nauwelijks hogere krachten aanroe- pen, ook al lijken de kapelletjes ons in deze lan- den nog het meest verzorgd. Zeker in Europa dienen bij deze cijfers nog vragen gesteld. Het onderzoek van Pew gaat over bidden en religi- euze beleving, maar legt geen onmiddellijk ver- band met de verschillende religies. Wij nemen aan dat moslims in Europa meer pratikeren dan de christenen, waarvan het grootste deel is geseculariseerd.

Natuurrampen

In de rand van het gevoerde onderzoek stelt Pew ook vast dat godsdienst in het algemeen aan belang toeneemt in landen waar de inko- mensongelijkheid het grootst is: Pakistan, Ethi- opië, Senegal…

Wereldwijd vinden toch nog 53 procent van de mensen godsdienst belangrijk. In Europa is dit minder dan 30 procent. Er blijkt ook een correlatie te bestaan tussen natuurrampen, de bevolkingstoename en de toename van het geloof. Aardbevingen, tsunami’s en overstro- mingen zorgen voor meer religiositeit.

Na de orkaan Katrina in de Golf van Mexico in 2005 zou bij 67 procent van de slachtof- fers het geloof zijn toegenomen. En zo publi- ceert Pew nog meer statistieken: hoe meer geboorten, hoe godsdienstiger. Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe minder men de ogen ten hemel richt. Eén statistiek vinden wij niet terug: het verband tussen geloofsbeleving en geweld of oorlog.

Toch merkwaardig dat in die landen waar men het meest bidt, ook meestal oorlog woedt en het mensenbloed bij beken vloeit, in het warme zand.

rIrO

Waar wordt

er nog gebeden?

(5)

Actueel

16 augustus 2018 5

PVV-politica Dille pleegde zelfmoord na beschuldigen moslims

Mevrouw Wille Dille was raadslid voor de PVV van Wilders in Den Haag. Kort voor zij zelfmoord pleegde, zette zij een filmpje op Facebook, waarin ze vertelde dat zij door een groep moslims was verkracht om haar te dwingen haar politieke activiteiten op te geven. Achteraf vroegen de verkrachters haar: “Heb je respect voor Mohammed, heb je respect voor Allah, heb je respect voor Arnaud?” Het gaat hier om Arnaud van Doorn, een ex-lid van de PVV, die door mevrouw Wille uit de PVV was ontslagen.

Arnaud van Doorn bekeerde zich tot de islam en werd lid van de islamitische Par- tij van de Eenheid. Hij was eerder veroor- deeld wegens het lekken van geheime docu- menten, het illegale bezit van een seinpistool en de verkoop van drugs aan minderjarigen, maar hij moest niet eens eventjes de cel in. Hij kreeg alleen een boete en 240 uur gemeenschapsdienst. Het lijkt misschien ongeloofwaardig dat mevrouw Dille de dag na de verkrachtingen nog schijnbaar in haar gewone doen was en haar geplande tussen- komsten deed in de gemeenteraad, maar dat is niet zo vreemd als het lijkt.

Sommige mensen reageren als het ware met vertraging op een traumatische gebeur- tenis. Soldaten op het slagveld lopen soms gewoon door nadat ze bij een explosie een arm zijn kwijtgeraakt. Mensen houden zich kranig en gedragen zich zelfs heldhaftig in de onmiddellijke nasleep van een catastrofe en ze helpen met blussen of het redden van gewonden. Maar achteraf, uren of dagen later, als het gevaar geweken is, storten ze in elkaar. Dit is een subtype van het Post Trau- matische Stress Syndroom, wat psychiaters

“PTSS met uitgestelde expressie” noemen.

In het handboek Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM-IV gebruikt men de term “PTSS met verlaat begin”. Het gaat dan over PTSS die zich langer dan zes maanden na de traumatiserende gebeurte- nis voordoet.

Afscheidsvideo

We hebben het videofilmpje van mevrouw Dille gezien op de webstek van GeenStijl, nadat het van Facebook was verwijderd.

Natuurlijk kunnen we daarop niet zien of die arme vrouw echt werd ontvoerd en ver- kracht. Maar als men een vergelijking maakt met oudere foto’s, is het duidelijk dat zij iets verschrikkelijks heeft meegemaakt. Ze is nog slechts een schim van zichzelf: zichtbaar ver- magerd, angstig en onzeker. Ze kijkt enkele keren schichtig achterom. De video is ama- teuristisch gefilmd. Ze vergist zich bijvoor- beeld één keer in de datum van de ontvoe- ring. Het lijkt spontaan en echt. Dat bewijst niet dat ze echt ontvoerd en verkracht is. Men kan mensen ook tot zelfmoord drijven zonder fysiek geweld te gebruiken. Het gebeurt dik- wijls genoeg, soms door treiterijen, doods- bedreigingen en vernederingen via Facebook of andere elektronische media. Maar het zijn allemaal wel zeer sterke aanwijzingen, die ernstig onderzocht hadden moeten worden.

De echtgenoot van mevrouw Dille beves- tigt haar getuigenis. Verder vertelde mevrouw Dille ook over een ander incident, waarbij moslims dreigden haar heel langzaam de keel over te snijden, en zij kon niet leven met de gedachte dat die mannen ook wraak zouden nemen op haar kinderen. Wat in vrij- wel alle islamitische landen al eeuwenlang een heel gewone praktijk is. Toen Saddam Hoessein pas de macht had gegrepen, liet hij de dochters van de oude aristocratische families in Bagdad ontvoeren en verkrach- ten. Daarmee toonde hij zijn macht en werd de oude heersende klasse tot in haar ziel ver- nederd. Men noemt dat “het breken van het oog”. In de islamitische denkwereld verlie- zen niet de daders van verkrachtingen hun eer, maar de slachtoffers en hun familiele- den. Zij kunnen zich nergens meer vertonen.

Alle vrouwen van de clan van de legendari-

sche Koerdische verzetsleider Barzani heb- ben dat lot ondergaan, en nog eens tiendui- zenden andere Koerdische vrouwen.

Geen onderzoek

De burgemeester en de politie geven toe dat mevrouw Dille met hen contact heeft opgenomen en hen over de verkrachtin- gen heeft ingelicht. Maar ze beweren dat zij geen klacht wilde indienen en dat zij “dus”

geen onderzoek hebben ingesteld, hoewel men ook zonder aanklacht een “ambtshalve onderzoek” kan beginnen. Er was minstens een gekende verdachte: van Doorn, en zijn kompanen van de Partij van de Eenheid. Men had minstens kunnen nagaan met wie hij via internet contact heeft gehad. Bij het ter perse gaan, weigerde de “driehoek” van poli- tie, Openbaar Ministerie en burgemeester nog steeds een onderzoek in te stellen.

We weten allemaal hoe de autoriteiten in vrijwel alle westerse landen druk uitoefe- nen, soms subtiel, soms met methoden die aan chantage grenzen, om mensen te ont- moedigen klacht in te dienen tegen islamiti- sche misdadigers. In een zaak waarbij de ver- dachten moslims zijn en het slachtoffer een lid van een rechtse partij, gaan we ervan uit dat de autoriteiten liegen tot het tegendeel bewezen is.

Barbaarse reacties

De reacties op de sociale media bewij- zen dat vele linksen en/of moslims de dood van mevrouw Wille toejuichen. Yasin Adam schreef in een commentaar op een close-up uit dat filmpje: “Duivels uiterlijk, subhanal- lah.” Alias Jari: “She is dead weer een rasist

minder - de wereld gaat de goede kant op.”

Van Doorn, de hoofdverdachte in deze zaak, stuurde een bijzonder cynisch en spottend berichtje: “Beste media, ik ben op vakantie dus bellen heeft geen zin. Ik verlaag mij niet tot een inhoudelijke reactie op de aantijgin- gen van mw Dille. Wel overweeg ik aangifte wegens smaad/laster. Ik wens iedereen nog een mooie zomer.” Gevolgd door twee emo- ticons: een handje met de duim omhoog en een “smiley” met een zonnebril. Hij doet niet eens de moeite te ontkennen dat hij hierbij betrokken is. Later stuurde hij nog een tweet met de boodschap: “Nederland, de media en de haatpolitici kunnen even de pot op.”

De arrogantie waarmee moordenaars de spot drijven met slachtoffers en nabestaan- den schreeuwt om vergelding. De Partij van de Eenheid dreigde ook met juridische stap- pen: “Tevens zal de Partij van de Eenheid alle nodige juridische stappen ondernemen tegen eenieder die het nodig vindt om de val- selijke en lasterlijke beschuldigingen aan het adres van ons raadslid in stand te houden.”

Tenzij een van de daders zijn mond voor- bijpraat, zullen we misschien nooit weten of mevrouw Dille al dan niet ontvoerd en verkracht is door moslims, en of dat inder- daad op aanstoken van Arnaud van Doorn gebeurde. Maar we weten wel heel zeker dat zij een langlopend conflict had met van Doorn. We weten dat voor moslims verkrach- ting een vanzelfsprekende terreurmethode is.

Dat de moslims haar haatten, zoals zij ieder- een haten die niet voor hen door het stof kruipt. Dat ze haar dood toejuichen. En dat zij nu dood is.

Guido Moons gastspreker tijdens IJzerwake 2018

100 jaar geleden eindigde de Eerste Wereldoorlog, op 11 november 1918. Tijdens vier jaar loopgravenoorlog aan de IJzer, groeide bij heel wat Vlaamse soldaten het Vlaamse bewustzijn. Men mag gerust stellen dat de Vlaamse beweging haar oorsprong kent in de modder van de Westhoek

Elk jaar worden de gesneuvelden van de Eer- ste Wereldoorlog herdacht. De eerste herden- king ging door in 1920. De eerste bedevaarten gingen door op een plaats waar een gekende Vlaamse soldaat begraven lag. Zo trok men in 1920 naar Steenkerke om hulde te brengen aan Joe English. De tweede bedevaart, een jaar later, ging door in Steenstraete met een her- denking van de gebroeders Van Raemdonck.

Pas vanaf de bouw van de IJzertoren ging de bedevaart jaarlijks door in Diksmuide.

Tot in 1996, toen het tot een breuk kwam tussen het IJzerbedevaartcomité en de meer radicale vleugel van de Vlaamse beweging. Dat is ondertussen zo’n 22 jaar geleden, maar van een toenadering is nog geen sprake.

Steenstrate

Sinds 2003 gaat de IJzerwake door in Steen- strate, op een weide gelegen naast het monu- ment van de gebroeders Van Raemdock. Ook de IJzerwake maakte een evolutie mee, en nog te veel mensen denken dat het een bij-

eenkomst is van extreemrechts. En dat is ten onrechte. De IJzerwake is wel degelijk een her- denkingsmoment voor de Vlaamse gesneu- velden van 1914-1918. De toespraken zijn natuurlijk wel gebonden aan de actualiteit, maar de organisatie slaagde erin, over de jaren heen, heel uiteenlopende gastsprekers op het podium te brengen: Matthias Storme (N-VA), Frans Crols, Hugo Portier (ANZ), Eric Defoort (VVB), Thierry Baudet, Bart de Valck (VVB), Jür- gen Constandt (VNZ), Willy de Waele (OVV), Gui Celen (Pro Flandria), Johan Laeremans, en anderen.

Dat af en toe wel eens kritiek te horen viel op het regeringsbeleid van de Vlaamse rege- ring en van de federale regering, is logisch. Is dat de reden waarom de N-VA geen promotie maakt voor de IJzerwake? Het aantal nationale mandatarissen van N-VA dat de voorbije jaren in Steenstrate opdook, is op één hand te tel- len. Spijtig. Hopelijk is dat dit jaar anders. De IJzerwake moet in de eerste plaats een her-

denkingsmoment blijven waar Vlaamsgezin- den van alle strekkingen elkaar kunnen vinden, zonder elkaar uit te schelden voor slappeling of verrader. Kunnen we dat respect voor elkaar opbrengen, die ene dag in het jaar? Ja, toch?

Guido

De IJzerwake gaat door op zondag 26 augus- tus, de laatste zondag van de grote vakantie.

De plechtigheid begint om 11 uur stipt met een eucharistieviering. Gastspreker dit jaar is Guido Moons, oud-voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging en voormalig actieleider van het Taal Aktie Komitee. Ontbreken uiteraard niet: de samenzang, poëtische teksten en een bloemenhulde.

Voor wie met de wagen komt, er is naast de weide een ruime parking (tik in op uw gps:

Ieper, Van Raemdonckstraat 3). Vanuit heel Vlaanderen vertrekken er ook autobussen naar Steenstraete. De prijs om met de bus (heen en terug) mee te rijden, bedraagt slechts vijf euro.

Na het officiële gedeelte is er gelegenheid om elkaar te treffen bij de eet- en drankstan- den, en bij de verkoopstanden. U vindt o.a.

weekblad ’t Pallieterke, uitgeverij Polemos en nieuwswebstek SCEPTR onder één dak. Onder- tussen kunt u genieten van folkmuziek op het

V.u.: Wim De Wit, Oudeheerweg-Ruiter 114, 9250 Waasmunster

volk,

word staat!

YW2018-afficheA4-def.indd 1 7/02/18 16:53

podium van IJzerfolk, en zijn er voor de klein- sten springkastelen en randanimaties.

De algemene inkom bedraagt 10 euro (met gratis programmaboekje). Voor meer informa- tie verwijs ik graag naar: www.ijzerwake.be of 03 238 27 49. Karlvan Camp Een emotionele Willie Dille tijdens wat

later haar afscheidsvideo zou blijken.

(6)

Tom Meeuws wil Antwerp Airport verkavelen

Verbredingsdossier R0

Zit er in het verbredingsdossier van de Brusselse Ring een kink? Een deeltje van de aan te pakken stro- ken bevindt zich immers op grondge- bied van een Brusselse gemeente. Een scheve bevoegdheidsverdeling tussen het gemeentelijk en het gewestelijk niveau, en vooral veel zin voor poli- tieke spielerei, meer is niet nodig om het gezond verstand helemaal buiten- spel te zetten.

Ooit aan een Chinees proberen uit te leggen op welke manier grote infrastruc- tuurwerken in dit land gestalte krijgen (of juist niet)? Veel succes om hem weg- wijs te maken in het kluwen van vergun- nende overheden, actiecomités, maar ook de batterij idioten voor wie het recht op vrije meningsuiting vooral een vrijgeleide is om de grootste onzin te verkopen. Je kan dit met concrete voorbeelden illustreren.

Het Eurostadion bijvoorbeeld, met figuren als Vanhengel en Courtois. Of over afzien- bare tijd – wie weet – de verbreding van de Brusselse Ring, een beslissing die reeds in 2013 genomen werd. Wie vreest dat men er een soort Katy Freeway (een van de druk- ste snelwegen, in de buurt van Houston, met veertien rijstroken) van wil maken, kan alvast gerustgesteld worden. Op zich ligt de focus op de verbreding van twee erg drukke stroken (E40 (Gent) – A12 en het stuk E19 en E40 (Leuven)), 20 km in totaal waar- van 880 meter over grondgebied van het Brussels Gewest loopt. Begint u het pro- bleem te zien? “Geen enkele werkzaam- heid kan gebeuren zonder goedkeuring van Brussel”, schreef vorige week L’Echo. Vrij snel wordt dé grote moeilijkheid duidelijk, want “Bruxelles”, wie is dat nu precies in dit dossier?

Gewestelijk standpunt

De gemeenten Vorst en Jette, beide betrokken, lieten al verstaan tegen de ver- breding gekant te zijn. Een slecht signaal dat nog meer auto’s naar de stad zal lokken, menen ze. In hun communiqués verzwij- gen ze dat in de plannen een onderscheid wordt gemaakt tussen het doorgaand ver- keer en het verkeer dat het Gewest daad- werkelijk binnenrijdt, maar goed. Dit is niet de plek noch het tijdstip om het project op zijn inhoudelijke verdiensten te beoordelen.

In Brussel-stad, of op zijn minst toch bij de

‘Vlaamse’ (sic) schepen Els Ampe, was dan weer een ander geluid te horen. Positief, voor alle duidelijkheid. Een goede doorstro- ming op de Ring is immers toch ideaal om het sluikverkeer tegen te gaan?

Klinkt logisch. En als het goed is, zeggen we het ook. Alleen, snelle Els bleek iets te voortvarend te zijn geweest. Vrij snel kwam burgemeester Close met een sussende reactie op de proppen. Er was eigenlijk nog niets beslist, en bovendien kan dit maar beter naar het gewestelijk niveau getild worden, vindt hij. En dan komen we terug bij onze vraag: wie is Brussel in dit dossier?

Vreemde bevoegdheidsverdeling

Vraag blijft of een Brussels standpunt überhaupt vorm kan krijgen? Zal men erin slagen een compromis te vinden dat minister-president Vervoort (of zijn opvol- ger) mandateert om namens het Brussels Gewest rond de tafel te gaan zitten met de collega’s van dat aanpalende Vlaams Gewest? Er moet nog veel water door de Zenne stromen, en wat scepticisme aan de dag leggen is in deze raadzaam. Dat het met de bestuursniveaus in Brussel grondig ver- keerd zit, is al lang geen nieuws meer. Dat manifesteert zich in dwaze voorbeelden, zoals een straat met aan de overzijde een verschillend parkeersysteem.

En dat manifesteert zich in burgemees- ters die inzake mobiliteit eenzijdige beslis- singen nemen die problemen gewoon ver- plaatsen over de gemeentegrenzen (not in my backyard). Wordt de verbreding van de Ring daar een zoveelste illustratie van? Als we kijken naar de perikelen rond de lucht- haven, de geluidsnormen en de vliegroutes, dan vrezen we dat ook dit dossier de moei- lijke band van Brussel en zijn onmiddel- lijke ommeland erg treffend zal blootleggen.

KNIN.

De Geuzenberg

Dwars door Vlaanderen 16 augustus 2018

6

De leider van de socialisten in Antwerpen is eensklaps wakker geschoten. Tom Meeuws heeft een nieuw thema ontdekt, dat van de luchthaven van Antwerpen, kort- weg Antwerp Airport. Tom heeft een zwak voor vrouwen. Hij legde het al eens aan met Liesbeth Homans, wat getuigde van zijn goede smaak. Nu legt hij zijn eieren bij Ingrid Pira (Groen), gebuisde burgemeesteres van Mortsel en eeuwige tegenstand- ster van de Antwerpse luchthaven.

Volgens velen is Pira een minder goede keuze; iedereen zijn goesting. Het erge is dat Tom zijn oude stiel van verkavelaar en vastgoedhandelaar meteen weer opneemt:

hij werpt zich nu op Antwerp Airport. “Op de 180 hectare vrijgekomen ruimte zou een park moeten komen”, zegt hij namens sp.a Antwerpen. “Met aan de rand plaats voor scholen, woningen en recreatie.” Voel je hen komen? Als de socialisten het in Antwerpen weer voor het zeggen krijgen, dan verdwijnt een van de weinige open ruimtes vlakbij de stadTom Meeuws neemt de stiel waarmee hij zijn pollen al eens verbrandde weer op. Deze keer verkavelt hij Antwerp Airport. Hij wil de oude droom van de socialisten waarmaken:

iedere openliggende vierkante meter vol-

bouwen met appartementen. Zoals destijds een rode Deurnse schepen, wijlen John Man- gelschots, al deed. Gaat Tom daarvoor Land Invest onder de arm nemen?

En gaat hij het stadsbestuur, en allen die nodig zijn om vergunningen te geven, uitno- digen op kostbare diners bij het Fornuis? Een lezer van Het Laatste Nieuws verwoordde het goed: “Tom zegde dat Antwerpen geen toeristenluchthaven nodig heeft. Maar heeft Antwerpen wel Tom Meeuws nodig?” Hij voegde eraan toe dat Tom afkomstig is van Roeselare en dat hij zich beter zou bezighou- den met het vliegveld van Wevelgem, dat (te) dichtbij Oostende en Rijsel ligt.

Slechte keuzes

Even de oorzaak van de nieuwe herrie aan-

stippen. Wie dacht dat VLM Airlines hoge ogen ging gooien met zijn resem vluchten naar bestemmingen als Aberdeen, Birming- ham, Keulen, Rostock, München, Londen en Zürich, is van een goed jaar. Een kleuter zou het beter gedaan hebben.

Het heeft nog lang geduurd voor een dras- tische beslissing werd genomen, namelijk het schrappen van zeven van de negen verbin- dingen die VLM Airlines vanuit Antwerpen had opgezet. Birmingham was al eens opge- start en stilgelegd. Wie vliegt er vanuit Ant- werpen naar Keulen? Akkoord, dat was een tussenstop op weg naar Rostock. Maar de doorsneeburger, die een rad voor de ogen gedraaid wordt door de socialisten en Groen, weet dat niet. Voor München is de Fokker 50 te klein en niet snel genoeg. Daarvoor is min- stens één Embraer nodig.

Waarom Manchester niet heropgestart werd, is nog steeds een raadsel. Vooraleer de bouw van de Krijgsbaantunnel begon, vloog een Engelse maatschappij met een twee- motorig straalvliegtuig op die bestemming.

De verbinding was na enige tijd renderend, maar diende door werken aan de tunnel tij- delijk stilgelegd te worden. Wijlen Christian Heinzmann zou alvast die lijn heropstar- ten en, zoals nu beslist is, London City en Zürich voor VLM behouden. Die draaien op dit ogenblik op een aantal passagiers gelijk aan het totaal van de verbindingen die nu gaan afgeschaft worden. Intussen draait de lijn van Flybe op Londen-Southend behoor- lijk en wil die onderneming vanuit Antwer- pen starten op Manchester. Inmiddels vliegt Tui met volle Embraers op (inderdaad) toe- ristische bestemmingen.

En wat dan nog? Waarom zouden de Ant- werpenaars (en veel omwonenden en veel Nederlanders) nu eens niet mogen profiteren van hun eigen luchthaven, die zoveel mak- kelijker bereikbaar is en zoveel meer moge- lijkheden geeft dan Zaventem of Eindhoven?

Tom Meeuws heeft één ding goed gezien. Hij wil “Deurne” behouden tot 2030. Tegen dan is de luchthaven (zoals nu al twee jaar) volop renderend en heeft zij geen financiële steun meer nodig.

Pagadder

Aanval op de zuilen

In ‘De Kern’ van HBvL kon Liliana Casagrande nog eens stevig uithalen naar de N-VA. De zoveelste aanval van N-VA op de ziekenfond- sen, eigenlijk ook op de vakbonden en bij uit- breiding de drie grote zuilen, viel niet in goede aarde. Niet dat N-VA geen punt had, maar dat deze partij niet houdt van politieke macht die vasthangt aan de grootste ziekenfondsen en vakbonden, vond ze onbegrijpelijk. “Een macht die veel langer standhoudt dan de partijen erboven.”

Zo, dat was eruit. Feit is wel dat zuilen- partijen zoals CD&V en sp.a op gemeentelijk niveau nog altijd een stevige band hebben.

“In elke gemeenteraad zitten werknemers van ziekenfondsen, vakbonden en organisaties die gelinkt zijn aan een of andere zuil, en dat stoort de N-VA zwaar”, meent Casagrande.

Onverdoofd slachten

Tijdens het islamitische Offerfeest van 21 tot 23 augustus zal in Limburg alleen in het slacht- huis van Maasmechelen onverdoofd geslacht kunnen worden. Daarmee is Maasmechelen nog de enige plaats in Limburg waar onver- doofd slachten kan. In Maasmechelen zijn het de moskeeën die de slachtingen voor het Offer- feest organiseren.

“Zij schrijven mensen in en maken afspraken met het slachthuis”, zegt Mustafa Uzun, CD&V- schepen in Maasmechelen, “wij als gemeente betalen wel de slachtkosten, zo’n 50 tot 60 euro per schaap.” De schepen van Turkse ori- gine is erin geslaagd om gemeenschapsgeld uit de stadskas te halen om zijn islamitische kiezers te vergoeden. Een geweldige verkie- zingsstunt.

Provincie Limburg

“Limburgse ondernemers pleiten voor fusies en het behoud van de provincie.” Vreemde vaststelling. De ondernemers zijn ervan over- tuigd dat grotere fusies van gemeenten voor een betere dienstverlening zorgen, maar blij-

ven zich wel vastklampen aan het provinci- aal niveau.

Er is wel één voorwaarde aan verbonden:

“De provincie moet zichzelf durven heruitvin- den en een voorbeeld zijn van een moderne en efficiënte dienstverlening. Dan is een provin- ciebestuur zeker nog nodig”, zegt Ruben Lem- mens van VKW-Limburg. We begrijpen dat het huidig provinciaal niveau dat dan niet is?

Dakloze in elkaar geklopt in Gent

Midden op de dag werd in het centrum van Gent een dakloze beroofd en geslagen.

Slachtoffer is de ‘zakman’, een eenzaat die al meer dan twintig jaar op straat slaapt, omringd door een berg plastiek tassen. Een schokkend bericht dat de nationale media niet haalde.

Zakman bedelt niet en valt niemand lastig. Hij is mensenschuw en weigert hulp.

Veel mensen kennen hem en hebben met hem te doen. Hoe harteloos moet je zijn om zo iemand aan te vallen? De plegers van die laffe aanval op een weerloze spraken een Slavisch klinkende taal (volgens getuigen). Het was maar een kort berichtje in de lokale krant. De ene dakloze is duidelijk de andere niet. Onze

‘zakman’ woont in een progressieve stad, en misschien is dakloos zijn daar minder erg? Of is daaruit minder politieke munt te slaan dan zeg maar eenzelfde gewelddaad in Antwerpen?

Niet letterlijk

“Er is een groot verschil tussen iets denken en iets zeggen!”, aldus Bruggeling Ruben Cot- tenjé, die hier verleden week aan bod kwam met een opmerkelijk kiesadvies: stem Vlaams Belang. “Als gewezen voorzitter van de Belgi- sche Unie - Union Belge heb ik gedurende het vraaggesprek bewust de naam van de partij niet uitgesproken. Ik sta helemaal niet achter hun communautair en antiroyalistisch gedach- tegoed. Wel is het zo dat ik vind dat deze par- tij als enige een antwoord biedt op de islami- sering van onze maatschappij, iets waartegen zij zich al dertig jaar verzet.”

Rampenplan

Als gemeenteraadsverkiezingen naderen, mag men zich aan alles verwachten. Meerder- heid en oppositie grijpen elke geboden gele- genheid aan om elkaar in het haar te zitten. Zo ook in Blankenberge. Ziekenhuis AZ Zeno ver- loor onlangs twee locaties voor een MUG-een- heid, maar kreeg wel een paramedisch inter- ventieteam ter beschikking. Dit PIT-voertuig moet echter slachtoffers in Oostende, Brugge of Knokke afleveren en niet meer in Blanken- berge, wat enorm tijdverlies betekent. Burge- meester Ivan de Clerck dreigde ermee het ram- penplan af te kondigen en komt daarmee in aanvaring met zijn Open Vld-partijgenote Mag- gie de Block. CD&V en sp.a betwisten geza- menlijk de visie van de burgemeester: “Onze burgemeester probeert zijn eigen falen te ver- doezelen. In 2011 was reeds geweten dat, met de verhuizing van een aantal cruciale dien- sten naar de nieuwe campus, Blankenberge de MUG-erkenning zou verliezen. De VLD verkoos echter niets te doen en schreeuwt nu moord en brand. Ongezien kiezersbedrog!”

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Een van de werken die in het kader van het project Zeeweringen in 2005 in uitvoering komen is de verbetering van de gezette steenbekleding van het dijkvak Koningin Emma-I

5 Volg- Naam van dijkvak Subvakgrenzen jaar in tatie onder- boven- toplaag onderlagen talud helling berm- niveau 0.

Om een actueel beeld te verkrijgen van het voorkomen van de vossenlintworm in Vlaanderen voerde het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) een surveillance uit in

Instrumenten: Werkingsmiddelen Natuurpunt, overleg/sensibilisering Raming benodigd budget voor 5 jaar: er werd geen raming opgenomen Indicator: Gerealiseerd

Erika Rentmeesters wat Vlaanderen betreft en Willem van der Werf voor Nederland, hun visie over de zelf realisatie- mogelijkheden door

Panteia heeft onderzocht welke fouten, knelpunten en vormen van fraude bij de verwerking en registratie van gegevens voorkomen, wat de oorzaken zijn en hoe deze knelpunten

In het gehele Vlaams Gewest ligt de activiteitsgraad (met precies 70%) gemiddeld net iets hoger dan in de Vlaamse grensregio (69,4%), maar iets lager dan in de grensnabije

De vijfde bijdragereeks gaat over de consequenties die de internationale beweging naar en noodzaak aan duurzame ontwikkeling heeft voor een regio als Vlaanderen, in het bijzonder