“De barbaren proberen voet aan wal te krijgen in het Heilige Rode Rijk”.
Tamelijk vrij naar Uderzo’s Asterix door de Con-Serviteur van het hippe Musée Bels Museum e 1,95
67
stejaargang • nummer 52 • woensdag 26 december 2012 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
Deze week
Briefje aan
Leopold Lippens 3
Roddels uit de Wetstraat 4
Swyngedouw en de
flauwekul van politicologen 5 Depardieu,
rechtse zakenman 9
Het Vlaams Belang
wordt een grappige partij 6 Filip de Pillecyn
en Jef de Belder 11
Ook de
benoemingstrein staat stil
Het jaar loopt heel erg op z’n einde.
Premier Di Rupo maakte van de laat- ste werkdagen gebruik om nog eens te beklemtonen “hoe koet de sfeer ies”. Zijn regering is uitermate sterk bezig, alleen moet er misschien een ietsepietsie beter gecommuniceerd worden.
De nog-minister maar bijna-burge- meester van Charleroi, Paul Magnette, wenst dat de Vlaamse partijen zich een beetje meer ‘gooien’ voor deze regering.
Het valt ook hem op dat ze niet van geest- drift overlopen, dus, vindt hij, zou het kunnen helpen vanaf nu te spreken over de regering-Di Rupo-Vanackere. Regerin- gen naar twee figuren noemen, is zeker niet nieuw. De pers had het steevast voor het kabinet-Lefèvre-Spaak, het kabinet- Van den Boeynants-De Clercq, het kabi- net-Eyskens-Cools en het kabinet-Mar- tens-Gol, dus zo gek klonk de suggestie niet. Maar, “hoe koet de sfeer ook ies”, vicepremier Vanackere bedankte per kerende en openlijk voor de eer.
Di Rupo gooide in elk geval een lijstje op de persbanken waaruit moet worden opgemaakt hoe hard zijn ploeg werkt.
Voorbije week werd het nu al maanden stilliggende pensioendossier nog eens een zetje gegeven. Tegen dat tempo dreigt daar in elk geval zeer binnenkort een debacle. Wat meer haast zou zeker geen kwaad kunnen. Nog trager gaat het echter in een ander dossier, dat de wer- king van de regering-Di Rupo ten voe- ten uit tekent.
Mandatenkadaster
De kranten klonken halfweg de week optimistisch. Eindelijk zou tot een reeks topbenoemingen kunnen besloten wor- den. Het zou gaan tijd worden. Zo liep het mandaat als voorzitter van Belga- com van Theo Dilissen (Open Vld) al tien maanden geleden af. Sedertdien houdt interimaris Michel Mol (MR) de stoel plaatsvervangend warm.
Het duurde ruim 540 dagen voor er een Belgische regering in elkaar kon wor- den geknutseld. Over de ‘halsstarrige’
(lees: niet helemaal buigen voor de Bel- gische logica) houding van N-VA werd moord en brand geschreeuwd. Daar- door bleven onder meer een aantal zeer belangrijke topfuncties onbezet, want benoemingen waren niet mogelijk.
Di Rupo staat nu een jaar aan het roer… en donderdag kon hij weer niet landen. In het voorjaar vroeg hij aan de zes coalitiepartijen een lijstje in te dienen met hun wensen ter zake. Zijn kabinets- chef Hervé Parmentier stelde op basis daarvan in het voorjaar een mandaten- kadaster op. Sedertdien werd er verga- derd, volgden er discrete etentjes, lek- ten namen naar de pers en… bleef elke vooruitgang uit. Donderdag zou het dan toch gebeuren. De kogel leek door de kerk. En toch. Het is weer niet gelukt, want de omvorming van de NMBS is nog niet afgerond. En als er geen akkoord is over alle benoemingen, dan over geen enkele, want…
Vinden ze geen bekwame personen?
Staat er te veel talent te trappelen van ongeduld? Maakt dat het kiezen moeilijk?
Lees verder blz. 3
Actueel
26 december 2012
2
Uit de smalle beursstraat
De geopolitiek van de olie
Tegen 2035 zullen de Verenigde Staten niet langer afhanke- lijk zijn van de import van olie en gas om aan hun energiebe- hoeften te voldoen. De economische en politieke impact kan moeilijk overschat worden.
De rapporten van het Internationaal Energie Agentschap zijn geen eenvoudige lectuur, maar wie zich de moeite getroost om teksten, cijfers en grafieken volledig te doorworstelen, komt vaak tot opval- lende vaststellingen. Zo wijst het laatste jaarverslag op de sterk gestegen olieproductie in de Verenigde Staten. In die mate zelfs dat de VS tegen 2020 de grootste olieproducent ter wereld zullen wor- den. In 2030 zou dat land een netto-exporteur worden en vijf jaar later zou het op het vlak van energiebevoorrading - gas en olie - vol- ledig zelfbedruipend moeten zijn. De dagelijkse olieproductie in de VS bedraagt momenteel 8,1 miljoen vaten. In 2020 worden dat zo’n 11 miljoen vaten per dag. Voor het eerst sinds halverwege de jaren 40 zullen de VS dan niet meer afhankelijk zijn van andere energie- producerende landen.
Waar komt de opstoot van de ontginning van olie en gas vandaan?
Het antwoord is eenvoudig: schalieolie en schaliegas. Die bevinden zich in harde kleisteenlagen en kunnen pas sinds een aantal jaren opgespoord en gewonnen worden. In de VS zijn gigantische voor- raden aanwezig. Er is sprake van 35 tot 100 miljard vaten aan reser- ves. Amerika zou daarmee een voorraad hebben even groot als de oliereserves van Saudi-Arabië. Wel is er kritiek, want voor de ontgin- ning zijn gigantische hoeveelheden water nodig en komen er allerlei gevaarlijke chemische stoffen vrij. De impact voor het milieu is vol- gens sommige experts desastreus. In federale staten zoals New York en New Jersey is er zelfs een verbod op de ontginning van schaliela- gen. Ook Frankrijk en andere landen hebben een verbod ingevoerd.
Maar het gros van de federale staten trekt zich van die ecologi- sche bezwaren weinig aan. De ontginning gaat onverkort verder. Dat is nodig, want de vraag naar energie zal tussen nu en 2035 met 35 procent toenemen. Wereldwijd zal het autopark de komende kwar- teeuw verdubbelen. Niet verwonderlijk, zeker vanuit groeilanden als China en India neemt de vraag een hoge vlucht. De VS weten dat er een bitse strijd om de toegang tot olievoorraden zal ontstaan, dus
doet men er goed aan voldoende controle te hebben over de ener- gievoorraden. Echter, veel van die voorraden liggen zoals bekend in politiek instabiele gebieden, zoals het Midden-Oosten.
Momenteel is de buitenlandpolitiek van de VS daarop geënt. Lan- den als Saudi-Arabië met hun enorme reserves schuilen onder de Amerikaanse militaire koepel. Maar de VS zijn al een paar jaar een bocht aan het nemen. Eerder dan vaak bloedige regimes te steunen, die belangrijk zijn voor de toegang tot olie, heeft Washington beslo- ten te kiezen voor een autonome energiebevoorrading. Momenteel voert het land nog altijd 20 procent van zijn olie en gas in. Dankzij de stijgende productie in de schalievelden zal dit aandeel snel dalen. De dag dat de VS het buitenland niet meer nodig hebben om hun gigan- tische dorst naar energie te lessen, zal de wereld er anders uit zien.
In 1980 gaf president Jimmy Carter onomwonden toe dat de Sov- jetinvasie in Afghanistan en de val van de sjah in Iran de Amerikaanse oliebevoorrading op termijn in gevaar brachten en dat er alles aan gedaan moest worden dat te vermijden. Nu maakt Amerika andere keuzes, en de rest van de wereld houdt daar best rekening mee. Zeker voor Europa kan een zelfbedruipend Amerika zeer verregaande gevol- gen hebben. De Amerikanen zullen het binnen pakweg tien tot twin- tig jaar niet meer nodig vinden rijkswachter van de wereld te spelen en niet langer vliegdekschepen sturen naar instabiele regio’s, zoals het Midden-Oosten. Welk regime daar aan de macht komt, zal hen worst wezen. Wie moet de fakkel dan overnemen? China, dat inder- daad sterk op olie uit het Midden-Oosten moet rekenen? Of Europa?
Nu is het zo dat ook de Europese Unie voor haar energiebevoorra- ding meer en meer afstand neemt van de Arabische landen. Rusland is duidelijk de bevoorrechte energiepartner. Maar als de kruitvaten die vele landen in de Arabische regio zijn, ontploffen, zal er niemand klaarstaan om de gevolgen op te vangen. De VS zullen geen scheids- rechter meer spelen in Irak of Saudi-Arabië. Met alle risico’s van dien voor een ontwrichting van de mondiale evenwichten. Eén voorbeeld:
stort het regime van de Saudi’s ineen, zal dat leiden tot een burger- oorlog en een massale vluchtelingenstroom. Naar het Westen, uiter- aard. Europa is gewaarschuwd.
Angélique VAnderstrAeten
Ik ben van nature meer dan een tikje aller- gisch aan de betweterigheid van (te) veel zelf- verklaarde intellectuelen, die de bespottelijke neiging hebben topsporters te herleiden tot een bundel spieren die niet door een normale portie hersens gehinderd wordt, terwijl ze, in duidelijke taal zonder franjes gezegd, dikwijls zelf moeite hebben om vijftig meter te lopen zonder in ademnood te geraken. Vanuit die invalshoek toon ik me voor het volle pond ver- gevingsgezind tegenover de jury van het “Cen- trum voor Duidelijke Taal”, die er eindelijk in geslaagd is de zoektocht naar “een sportman met inhoud” tot een goed einde te brengen.
Voordien was men ook daar blijkbaar onwe- tend over het feit dat sport en intellect niet per definitie antipolen zijn. Dankzij Vincent Kom- pany schijnen de juryleden dat nu ook te besef- fen zonder dat er een “wablieft?” bij te pas komt. Mocht er toch nog twijfel bestaan, wil ik erop wijzen dat begin van vorige eeuw doctor in de geneeskunde Armand Swartenbroeckx bij Daring Brussel voetbalde, 53 keer “internatio- nal” was, en in 1920 met de Rode Duivels olym-
Taal en mening zonder franjes
In de reeks “de beste van het jaar” voor sportlui bleef het toekennen van de Wablieft- prijs aan voetballer Vincent Kompany eerder op de achtergrond. De prijs werd door het
“Centrum voor Duidelijke Taal” uitgereikt. De jury verduidelijkte het waarom van zijn keuze: “Vincent houdt zijn vinger aan de pols van de actualiteit en durft zijn mening te zeggen zonder franjes. Een sportman met inhoud, wat een verademing!“
bij de strijd voor de wereldbeker anno 2014 betrokken zijn, zullen we met zijn allen in die richting gehersenspoeld worden.
Als absolute parel aan de twitterkroon van Kompany wordt zijn “rake tweet” weerhouden waarin hij, vlak na de verkiezingen, aan “volks- vijand” Bart de Wever liet weten dat België van iedereen is. Het is ver van zeker dat Vincent, één, die roemruchte “tweet” niet van “hoger- hand” en “voor het goede doel” kreeg ingefluis- terd. Twee, is het eveneens ver van zeker of hij door het Centrum voor Duidelijke Taal ook zon- der die “tweet” weerhouden zou zijn als ein- delijk “een sportman met inhoud”.
Al bij al is elk beetje welkom dat de zeep- bel België kan helpen zichzelf te overleven.
Niet dat de jongste laureaat van de Wablieft- prijs daar materieel veel toe bijdraagt. Zoals op elke “Rode Duivel” die zich in het buiten- land tot grootverdiener ontpopt, is ook op Vin- cent Kompany de term “belastingvluchteling”
van toepassing. Dat is blijkbaar een pietluttig detail dat de enorme verdienste om “zonder franjes klare en duidelijke taal te spreken” niet in de weg kan staan.
Twijfelachtig
Het is merkwaardig dat in die van franjes bevrijde klare en duidelijke taal, zoals gehan- teerd door de Wablieft-prijslaureaat én vedette van Manchester City, geen terechtwijzend twit- terspoor te vinden is aan het adres van zijn Itali- aanse ploegmaat Mario Balotteli. Door Balotte- li’s liederlijke levenswandel schiet de betekenis van het begrip “crapuul” veelal tekort. Alleen al de lectuur over wat die “omstreden spits”
allemaal heeft uitgevreten en blijft uitvreten, volstaat om gans het door steenrijke oliesjeiks gesponsorde Manchester City de rug toe te keren. Balotelli maakt het zo bont, dat hij bij zijn club 400.000 euro aan boetes heeft opge- stapeld. Halvegare Mario is zich echter van geen kwaad bewust. Hij weigert te betalen.
De club besliste dan maar dat bedrag te innen door twee weken lang het salaris van Balotelli in te houden.
Wat zeggen wil dat die oen 100.000 euro per week “verdient”, terwijl hij, bij gebrek aan conditie, niet eens mag meespelen. Dat heeft hij te danken aan zijn jongste (Belgische) lief, dat zich ten onrechte als model voor modetijd- schrift Vogue profileert.
Het “dametje” is eerder bekend voor haar banden met het Brusselse hiphopmilieu, waar ook Vincent Kompany zich thuis voelt. Her en der rijst zelfs de vraag of het niet hij is die Balo- telli met zijn nieuwe verovering in contact heeft gebracht? Of daarover ooit in klare en duide- lijke taal zonder franjes als die waarvoor hij de Wablieft-prijs heeft gekregen, getwitterd zal worden, is zeer twijfelachtig.
d.Mol pisch kampioen werd. Om een opvolger van
Swartenbroeckx te vinden, hoeft men niet ver- der te gaan dan Friesland. Daar woont genees- kundestudent Epke Zonderland (27), die zich in Londen op onnavolgbare wijze tot olympisch kampioen turnen aan het rek heeft gekroond.
Wondercement
Ik had het over prijswinnaar Vincent Kom- pany. Van komaf is hij een tweetalige Brus- selaar met Congolese roots, de zoon van een sympathisant, militant en mandataris van de PS, de “volkspartij” die de gammele Belgische constructie bij elkaar houdt in dienst van hof en establishment. Hij is, naast sterspeler bij Man- chester City, aanvoerder van de Rode Duivels.
Al heeft het “Centrum voor Duidelijke Taal”
in hem eindelijk “een sportman met inhoud”
ontdekt, en hem gelauwerd, ook binnen die selecte club zal bekend zijn dat het voetbal- lende kruim van de Belgische natie vandaag meer dan ooit gebruikt en vooral misbruikt moet worden als wondercement voor de al genoemde constructie. Zolang de “Duivels”
60 dagen,
zolang is het geleden dat Jan Fabre klop kreeg, van zeven man- nen met knuppels. De daders zijn
nog steeds niet gevonden.
gsm - telefoon - internet - digitale TV electriciteit - gas
www.dewakkerevlaming.be
OVEnTjE TE VEEl?
De vie Waalse afvaloven kunnen 950.000 ton per jaar verwerken, maar het aanbod is slechts 600.000 ton vuil en dat aanbod zakt al jaren. Die overcapaciteit kost geld, signaleert het weekblad Le Vif.
Eén van de ovens in Charleroi is aan ver- vanging toe. Wat verwacht een normaal mens? Oventje sluiten, en niet vervangen.
Maar Charleroi wil de vijftig personeels- leden aan het werk houden en maakte al een plan om de oven wél te vervangen.
De ecologische organisatie Etopia – het is goed dat anderen het ook eens doen – is daar vierkant tegen. Ook zij zullen wel ondervinden wie er de baas is in Charleroi.
En in Wallonië. En in België.
nEpOTISmE En WapEnSmOKKEl
Kemal Camsari kreeg in Brussel dertig maanden cel wegens wapensmokkel tus- sen Servië en België. Daarbij waren Ser- viërs betrokken, tot Belg genaturaliseerde Turken en een Algerijn met een Frans pas- poort. Het zoveelste geval van “succes- volle” integratie. Het zou een alledaags nieuwsfeitje zijn, was Kemal Camsari geen familielid van de notoire negationistische Turk Emir Kir van de PS, tot voor kort Brus- sels staatssecretaris en nu burgemeester van Sint-Joost-ten-Node. Emir Kir had die wapensmokkelaar bovendien als zijn offi- ciële chauffeur aangeworven. Nepotisme, noemt men dat. Emir Kir beweert dat die wapensmokkelaar niet meer als chauffeur voor hem werkt. Nee, nu niet meer, natuur- lijk. Nog even, en Kir zal beweren dat die man nooit voor hem gewerkt heeft, dat hij geen familie meer is, en dat hij zelfs nooit heeft bestaan.
DE KlOK Van pEETErS
Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) kwam het voorbije jaar na Elio di Rupo (PS) het vaakst van alle ministers in de media. Zijn Waalse evenknie Rudy Demotte (PS) staat pas 26ste. Dat blijkt uit de jaarlijkse politieke barometer van Auxi- press, een bureau dat voor bedrijven, par- tijen en beroemdheden nagaat hoe en hoe vaak ze in de media komen. Vorig jaar
“won” Di Rupo ook, Bart de Wever (N-VA) was toen nummer twee, nu drie. Het onder- zoek liep in heel België. Dat Demotte pas 26ste staat, toont “dat de Franstalige media in ons land veel minder belang hechten aan hun regionale regeringen dan de Vlaamse”, zegt Axel van Nijverseel van Auxipress. Demotte ligt trouwens nog straatlengtes voor op de andere Waalse en Brusselse excellenties. Nog maar eens een bevestiging van de kloof tussen het naar autonomie strevende Vlaanderen en Wal- lonië dat zich aan België vastklampt.
Actueel 26 december 2012 3
God de Vader II
Mijnheer de satraap,
Het moet toch een bizarre familietrek zijn, zich over alles en iedereen heer en mees- ter wanen en met gratuite uitspraken aan alle fatsoen en zin voor de rechtsorde uw botten vegen. Enkele weken geleden kapit- telde ik nog uw broertje in eenzelfde zin, aangaande zijn in verdenkingstelling in de Fortis-zaak en de hautaine manier waarop hij dat allemaal wegwuift, alsof hij onge- naak- en onaantastbaar is en de rest van de wereld een bende onbeholpen lompe- riken is.
Gij zijt wereldberoemd geworden met uw uitspraken over de frigoboxtoeristen, die gij in uw elitaire badplaats liever kwijt dan rijk zijt. Gij mikt vooral op de rijken en op al degenen die met het plebs geen enkele voeling willen hebben. Nu blijkt dat ook Michelle Martin niet welkom is, want gij vindt het onaanvaardbaar dat zij uw kustge- meente heeft bezocht. Gij wenste haar met- een weg, bij voorkeur naar de kloostertuin in Malonne. Als gij kondt, zoudt gij haar als een rat willen verjagen.
Laat ik duidelijk zijn, baas Ganzendonck.
Ik zou haar ook niet graag zien komen, ik geef dat eerlijk toe. Maar…, wij leven in een rechtsstaat. Dat wil zeggen dat als die rechtsstaat bepaalt dat een veroordeelde vervroegd en onder voorwaarden vrij kan komen, dan is dat zo. Dan moeten wij – dus gij ook – dit aanvaarden. Anders zet- ten wij dat allemaal op losse schroeven en ontstaat er opnieuw een klimaat van hek- sen- en ketterjacht, waarbij iedereen rech- ter over een ander gaat spelen. Ik zal de eerste zijn om de wet-Lejeune te bekam- pen en er voor te pleiten dat straffen onver- kort moeten uitgezeten worden. Dertig jaar is dertig jaar en geen dag minder. Maar zover zijn we (nog) niet. Vandaag liggen er andere spel- en rechtsregels vast. Jammer, misschien, maar het is zo. Het aanvaarden van een rechtsorde impliceert dat men zich
daar bij neerlegt. Martin is een vrij mens, hoezeer ik haar gepleegde daden ook ver- foei en ik haar liever niet tegen het lijf zou willen lopen. Dus mag ook zij op uw heilige Knokse grond komen, of gij dat nu graag hebt of niet. Gij hebt niet zomaar wat bijko- mende eisen te stellen. Als burgemeester – en bijgevolg bewaker van recht en orde in uw gemeente – moogt gij wat meer wijs- heid aan de dag leggen en wat minder uit uw nek kletsen.
En Agnes Pandy dan? De dochter en medeplichtige van de moordende dominee Pandy werd ook vervroegd vrijgelaten en zij kwam, lezen we in de serieuze gazetten, als vrijwilligster in de bibliotheek van Knokke- Heist werken. Geen probleem, klaarblijke- lijk. Iedereen moet een tweede kans krijgen, nietwaar? Gij bleeft stil in alle toonaarden…
Michel Nihoul, de zakenman en oplich- ter die ervan verdacht werd aan de bende van Marc Dutroux hand-en-spandiensten te hebben geleverd, kwam in 2006 vervroegd vrij en hij vestigde zich in Zeebrugge, een andere bekende badplaats. En dat was het dan. Men kan Nihoul verwijten wat men wil - en terecht -, maar wet is wet. Dura lex, sed lex. Punt aan de lijn. Zijt gij het daar niet mee eens? Ga dan meteen in de grote poli- tiek en probeer de wet te doen wijzigen. Ik zal u steunen. Maar zolang dat niet gebeurt, houdt gij u aan de wet, niet meer, maar ook niet minder. Ondertussen moogt gij in alle stilte denken dat gij – naast uw broer – een tweede God de Vader zijt, maar wij moe- ten niet horen dat gij dat ook echt gelooft.
Houd dus vooral uw grafelijke wafel op momenten dat onze rechtsstaat overeind moet gehouden worden, en zet geen arge- loze mensen op een verkeerd been. Want dat is puur incivisme. En dat is toch wel het laatste waarvan gij zult willen beschuldigd worden, neem ik
aan?!
Brief aan Leopold Lippens
Vervolg van blz. 1
Neen, de oorzaak van de blokkering ligt elders. ‘Postjes verdelen en vertrouwelingen aanstellen, is de marsrichting in de regering- Di Rupo’, merkt een confrater van De Tijd in die krant op. We zitten weer helemaal in de oude politieke cultuur, voor zover we daaruit weg waren.
Vorige week kregen we daarvan weer een prachtig staaltje te zien. Di Rupo had zijn akkoord gegeven om CD&V’er en oud-staats- secretaris Etienne Schouppe, 70 jaar intussen, voorzitter van Belgacom te maken. Eén dag later bleek dat Schouppe, in het kader van de verjonging van CD&V, senator zou worden. Bel- gacom zou kunnen geleid worden door Stefaan de Clerck, oud-minister en als burgemeester van Kortrijk weggeduwd. Of misschien door Jo Cornu, gewezen topman van Alcatel en rond- lopend met een CD&V-etiket. Wie het wordt, weten we nog niet, maar dat het een CD&V’er wordt, is zo goed als zeker. Want de NMBS zakt van drie naar twee topbazen. Luc Lalle- mand (PS) en Marc Descheemaecker (Open Vld) mogen daar op een verlengd verblijf reke- nen, dus kan men voor Belgacom niet voor- bij de CD&V. Maar wat dan gedaan met de baas van de derde NMBS-tak, Jannie Haeck (sp.a)? Als zijn partij het goed vindt, mag die de Lotto leiden. Marie-Pierre Fauconnier (PS) krijgt dan energiewaakhond CREG. Zo wordt er met veertien topfuncties geschoven en gema- nipuleerd. Die vertegenwoordigen samen miljarden publieke middelen en tienduizen- den banen. Alleen voor Brussels Airport wordt beroep gedaan op een extern bureau. Reden:
meer dan de helft van die aandelen is in han- den van buitenlandse eigenaars.
Ook de benoemingstrein staat stil
Touwtjes in handen
Al de rest wordt achter gesloten deuren besproken. Gaat het over de staatshervorming, dan komt men er wel uit. Dat gaat tenslotte maar over principes en partijprogramma’s.
Maar wanneer postjes dienen ingevuld, zit zo’n regering plots vol met ‘caractériels’, die hun huid peperduur verkopen. Het gaat dan over het belonen van trouwe partijsoldaten - want er hangt in alle gevallen een meer dan riante vergoeding aan vast - maar vooral om de touwtjes in handen te houden.
Tijdens de lang aanslepende onderhande- lingen beschikte de PS altijd over de nieuw- ste gegevens en cijfers, terwijl N-VA - jong, fris maar vooral onervaren en zonder mensen met touwtjes - voortdurend achter de feiten moest aanhollen. Het gaat om postjes, maar vooral om macht.
In de pers lazen we dat er nauwlettend wordt toegekeken op het respecteren van ver- deelsleutels. En wat bepalen die sleutels? ‘De grootste partij – de Franstalige socialisten – krijgt de meeste jobs, gevolgd door CD&V, enzovoort’, legt De Tijd uit.
Zou dan niemand doorhebben dat de PS niet de grootste partij is, maar wel de N-VA?
Die zit echter in de oppositie en komt bijgevolg niet voor grote prijzen in aanmerking. Hoe zou een opposant capabel genoeg kunnen zijn om Infrabel of Belgocontrol te leiden?
Trouwens, het is nu al zoeken naar de kwa- dratuur van de cirkel met zes regeringspar- tijen. We willen het Di Rupo niet moeilijker maken dan het al is.
We schreven het hier al in september: er is aan de naamsverwarring tussen het Vlaams &
Neutraal Ziekenfonds van Mechelen en het VNZ van Aalst een eind gekomen.
Om een ingewikkeld verhaal kort te houden: laatstgenoemd Ziekenfonds met hoofdzetel in Aalst gaat verder onder de eigen naam Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen. Reden van de naamsverandering? Ze zijn in Aalst bang van een te Vlaams imago, hoewel directeur Wim van Hecke dat ontkent: “Wij blijven trouw aan onze Vlaamse roots en blijven ijveren dat elke Vlaming kan genieten van een toegankelijke en betaalbare gezondheidszorg.”
Het was dan ook even verschieten toen we in de oktobereditie van het ledentijdschrift een kaartje zagen van de kantoren van dat ziekenfonds. Onder de kolom “regio Brussel”
vonden we de kantoren terug van Liedekerke, Halle, Londerzeel, Dilbeek, enzovoort. Voor- waar, een zeer merkwaardige interpretatie van de indeling van dit land, door een Vlaams Ziekenfonds dan nog.
In november werd van het ledenblad ook nog eens een volledig Franstalige versie ver- spreid. Een “Vlaams” ziekenfonds dat Franstalige klanten gaat ronselen? We kunnen niet meer volgen.
Gelukkig zijn wij al jaren lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds Mechelen. Dat heeft over heel het land verspreid eigen kantoren en biedt een uitstekende service. En adver- teert in dit eigenste blad. Een reden te meer voor elke Vlaamsgezinde (en minder Vlaams- gezinde) mens om lid te worden.
KvC
Regio Brussel
Buysse en Ford Genk
Tijdens een uitzending van Terzake in oktober kwam baron Buysse, de grote man bij Bekaert en tevens voorzitter van het
‘Prins Philippe Fonds’, verkondigen dat hij het was die ervoor heeft gezorgd dat Ford naar Genk is gekomen. Dat is niet hele- maal de volledige waarheid. De waarheid is: Pim Persijn, oud-Waffen-SS-officier van
de divisie Langemarck, in de oorlog ver- antwoordelijk voor de ‘Nachschub’ van het wagenpark, was door voormalige oorlogs- kameraden in het hoger kader van Ford Keulen binnengehaald. Toen hij hoorde van uitbreidingsplannen in Nederland, overtuigde hij de directie eens te gaan kij- ken in het naburige Limburg in Vlaande- ren. En Pim mocht contacten leggen, onder meer met gouverneur Louis Roppe, die onmiddellijk enthousiast was. Ford Genk kon van start gaan, in ons eigen Limburg.
In die tijd zat Polleke Buysse (°1945) nog met korte broek op de middelbare school.
Maar ja, als ge ’t goed kunt uitleggen, hé.
Het verhaal werd uitgebracht door het Berkenkruisje, maar deed al langer de ronde in kringen van oud-oostfronters.
daG Vlaanderen
De Waalse journalist Christophe Deborsu, 47 jaar, is een smaakmaker op de tv-zender VIER. Een sympathieke Waal, en een goeie journalist. “Zijn Vlamingen en Walen dit jaar dichter bij mekaar geko- men?”, wou Het Laatste Nieuws weten.
“Dat is een moeilijke”, aldus Deborsu.
“Onze premier doet heel erg zijn best en in het buitenland is het vertrouwen in ons land hersteld. Maar als ik Di Rupo op tele- visie hoor zeggen: ‘We doen zo veel voor Vlaanderen, meer dan voor Wallonië’, dan zit ik toch met de vraag: zouden de Vlamin- gen dat nu ook zo aanvoelen?”
rijke stinkerd?
De N-VA vindt het vreemd dat de rijke Fransman Bernard Arnault - indien hij aan de criteria van de Dienst Vreemdelingenza- ken (DVZ) voldoet - geen Belg zou mogen worden. Topvoetballers en artiesten mogen steenrijk zijn, maar bedrijfsleiders blijkbaar niet. Ongetwijfeld getelefoneerd naar De Morgen, gaf de DVZ inderdaad een negatief advies over de naturalisatie van Arnault. De topman van het luxecon- cern LVMH startte in juli een procedure bij het Belgische parlement.
Volgens N-VA-Kamerlid Theo Francken heeft Arnault een grote meerwaarde voor ons land, omdat hij hier zou willen investe- ren en zo voor meer werkgelegenheid kan zorgen.
“Maar de PS ziet dat niet zitten. Uitge- rekend de partij die instemde met een wet waarbij mensen met een uitzonderlijke sportverdienste wel Belg kunnen worden.”
Vooraleer te beslissen, hebben de parle-
mentsleden van de naturalisatiecommissie nog de adviezen nodig van het parket en van de Staatsveiligheid.
WoW!
Als het zo is dat zelfkennis het begin van de wijsheid is, dan is Elio di Rupo het embryo van de waarheid achter die spreuk blijkbaar nog niet ontgroeid. Ons aller in naam van het hof en het establishment aangereikte premier bestond het name- lijk zich in het parlement als “helderziende”
te profileren. Want wat zag en verwoordde kameraad Elio? Tot zijn grote zelfvoldoe- ning stelde hij bij de oppositie vast, dat die in feite van oordeel is dat zijn regering
“wow” is, en in het kader van dat “wow”
uitstekend werk verricht, maar dat ze dat als oppositie uiteraard niet kan toegeven.
Elio toeterde dat de laatste dagen van het jaar 2012. Mocht hij het begin 2013 getoe- terd hebben, was de beste Belgenmop van het nieuwe jaar nu al bekend.
Parking
In de Wetstraat is voor de dames en heren parlementsleden een parkeerstrook aange- legd. Daardoor is de straatbreedte met één rijstrook versmald, waardoor het meer dan ooit filerijden wordt in de bekendste straat van het land. Nochtans zijn er ondergrondse par- kings in de buurt, en parkeergarages. Er is er zelfs één onder het federaal parlement en de Senaat. Maar dat zal wel te ver lopen zijn voor de verkozenen des volks. En – stel u voor – die zijn vaak betalend. Zij moeten met hun wagen voor de deur kunnen staan. Pijnlijk is wel dat er maar één of ten hoogste twee dagen per week plenaire zittingen zijn waarop alle fluweelzit- ters verwacht worden. De andere dagen is die lege parkeerstrook onbezet en zitten burgers in de file ‘hun kas op te vreten’.
Op dezelfde nagel
Peter Logghe van het VB is zo een Kamerlid dat na een tijd terugkomt met vragen, nadat hij in eerste orde van het kastje naar de muur werd gestuurd, of wanneer hij een antwoord heeft gekregen dat compleet naast de kwestie was. Zo kwam hij vorige week opnieuw op de proppen met een vraag aan “Madame Non”, Milquet, over de aanpak van de grenscrimina- liteit in Zuidwest-Vlaanderen. Hij pleit daarbij om de pakkansen van criminelen te vergro- ten door onder meer tijdelijk grenscontroles uit te voeren. Hij herinnerde de minister eraan dat bij vorige gelegenheden zij telkens een antwoord had gegeven in de zin van ‘we zijn ermee bezig’ en ‘we overleggen met Frank- rijk’. Kortom: hoever staan we nu? Het ant- woord was frustrerend: ‘We zijn ermee bezig’
en ‘er is een bilaterale ministeriële vergade- ring gepland’. En dat was het dan. Logghe ken- nende, zal hij de minister nog meermaals over dit onderwerp aanpakken. Ondertussen blij- ven de West-Vlamingen de prooi van crimine- len en ander tuig.
Roddels uit de Wetstraat
Dossier
26 december 2012
4
Afscheid van een Dame
Donderdag was het de laatste dag van Inge Vervotte in de Kamer. Zij wordt de big boss van Emmaüs, een vzw die meer dan twintig instellingen in de gezondheids- en welzijns- zorg beheert. Na tien jaar - ze is nog maar 34 jaar - verlaat ze reeds de politiek en ze heeft daar geen spijt van. Als trouwe poulain van Yves Leterme was ze minister in diens regerin- gen, zowel de Vlaamse als de federale. En het moet gezegd, dat heeft ze meer dan behoor- lijk gedaan. Altijd sereen, minzaam, maar kor- daat verdedigde zij haar dossiers, die zij uit- stekend beheerste. Haar vertrek moet voor CD&V een zware dobber zijn, want zij was bij alle verkiezingen een echt stemmenka- non en een sterkhouder. Vriend en vijand in de Kamer nemen afscheid van een integere vrouw, een grote Dame, met duidelijke princi- pes, waaraan ze zich strikt hield. Het valt altijd op wanneer schaars talent vertrekt. Omdat de politieke leegte dan weer opvallend een stuk groter wordt.
Morsdood
In de Kamer werd er vorige donderdag fel van leer getrokken door Gerolf Annemans, Jan Jambon en Zean-Marie DD tegen de politieke topbenoemingen die voor de deur staan. De regering-Di Rupo moet immers in tal van over- heidsbedrijven voor vervangingen zorgen. En daar is van geweten dat de toplui astronomi- sche bedragen incasseren en dat ze altijd tot een traditionele politieke kleur behoren. Ieder- een viel dan ook van zijn stoel toen Di Rupo zonder enig verpinken met een stalen gezicht kwam meedelen dat het de regering altijd te doen is om “de juiste man of vrouw op de juiste plaats” te krijgen, waarbij “competen- ties en bekwaamheden altijd het uitgangs- punt zijn”. De vragenstellers schudden mee- warig het hoofd en waren het erover eens dat de ooit zo geprezen nieuwe politieke cultuur
morsdood is. Meer nog: die heeft nooit teke- nen van leven vertoond.
Middenklasse
De N-VA heeft inzake de besparingen, de fis- cale maatregelen en de begroting één dram- merige mantra, die telkens wordt herhaald:
de middenklasse is het slachtoffer. Men haalt daar bijwijlen merkwaardige voorbeelden voor aan.
Zo kwam zowaar drumband-ster Minneke de Ridder tussen in de plenaire zitting bij de bespreking van de Programmawet, om te ver- klaren dat zij vastgesteld heeft dat er in die wet weer verdoken belastingen zitten. Als voor- beeld gaf ze de registratie van honden, die met vier euro wordt verhoogd. Haar redenering:
“Honden zijn gezelschapsdieren. Wie heeft er nood aan gezelschap? Eenzame mensen en heel veel gezinnen. Kortom, de midden- klasse. Ook die belasting treft alweer de mid- denklasse.” Tja, het verbaast ons eigenlijk niet dat de minister er helemaal niet op geant- woord heeft. Wat moet een mens immers met dergelijke beweringen en redeneringen?
Even ertussenuit
De volgende weken gaan de praatbarakkers in reces. Zij leggen er net als de schoolmees- ters voor dik twee weken den blok op. Maar vanaf medio januari wordt het circus weer op gang gebracht. Naar verluidt gaat men al vroeg met het tweede luik van de staatsher- vorming afkomen. Bij leven en welzijn: tot dan!
De Duitse nationalist
Jessel wordt in 1871 geboren in Stettin in een joodse, Duits-Amerikaanse familie van tex- tielhandelaren. Zijn ouders staan erop dat de zoon opgevoed wordt als een voorbeeldige Duitser. Hij is een matige leerling, behalve waar het muziek betreft. Hij krijgt piano-, viool- en zelfs compositielessen, want een gegoede han- delaar mag best zelf musiceren in de salons van de burgerij. Léon gaat na zijn gymnasium in de leer bij een andere handelaar, maar ieder vrij moment zit hij aan de piano of in een voorstel- ling van het stadstheater waar hij op zijn stoel heimelijk mee dirigeert. Hij bewondert zowel Wagner als Johann Strauss. Op zijn zeventiende componeert hij een walsje dat hij aan de Wener zendt met een opdracht. Hij krijgt een aanmoe- digend briefje terug. Op zijn twintigste hakt hij de knoop door en wordt operettedirigent, met alle risico’s van dien: een laag salaris (even hoog als dat van de huisknecht van de Jessels), een onzeker bestaan en hard werken. Na twee jaar keert hij met hangende pootjes terug naar Stettin. Zijn ouders moedigen een huwelijk aan met een protestants meisje uit een textielfa- milie. Maar een privédetective bevestigt dat de kandidate niet onbesproken is. Jessel trekt zich van de bezwaren van zijn ouders niets aan, gaat er met zijn aanstaande bruid vandoor, kiest definitief voor een kunstenaarsloopbaan en bekeert zich tot het christendom. Na een paar jaar krijgt hij een baantje in zijn vaderstad en op aandringen van zijn vrouw probeert hij met zijn ouders contact op te nemen. Zijn moeder laat hem via de meid weten dat de “Gnädige Frau” niet met haar zoon wil spreken. Vader verzoent zich wel met Léon, maar zegt duidelijk dat Jessel onterfd is en onterfd blijft, ten voor- dele van zijn joods gebleven zuster. Léon Jes- sel is inmiddels een zware Duitse nationalist.
Hij schrijft bijvoorbeeld het lied “Mein deuts-
Geweigerde heimat:
het drama van Léon Jessel
Zestig jaar geleden defileerden we in soldatenuniformpjes in de gloednieuwe feest- zaal van een Mechelse rijksschool ter gelegenheid van het kerstfeest. Met veel geduld had onze onderwijzer ons de afgemeten houterige gebaren geleerd die pasten bij het immens populaire muziekstukje: “De parade van de tinnen soldaatjes” van Léon Jessel.
ches Vaterland” met de zin “Hoch Kaiser Wil- helm, unser kühner Held”.
De arme operettedirigent
Léon Jessel is de typische operettedirigent.
Ieder winter- of zomerseizoen zoekt hij een nieuw theater dat hem een paar maanden werk geeft. Operette is de popmuziek van de tijd:
immens populair maar niet voor de eeuwig- heid bestemd. Jaarlijks wil het publiek nieuwe stukken. De operettehelden zijn vooral acteurs en dansers die ook wat kunnen zingen. Een dirigent arrangeert ook partituren en compo- neert voor het gezelschap waar hij een con- tract heeft. Veel succes boekt Jessel niet met de marsen, polka’s en stukjes voor salonstrijk- jes waarmee hij probeert wat bij te verdienen.
Eén keer slaagt hij erin een populair stuk te componeren: een mars ter ere van het leger en de oorlogsmarine. Als hij wat extra’s verdient, woont hij wat ruimer. Als het minder gaat, ver- huist hij. Twee jaar lang biedt hij tevergeefs zijn
“Characterstück Die Parade der Zinnsoldaten”
aan bij verscheidene muziekuitgeverijen, tot hij die partituur in stukken scheurt en in de vuil- bak laddert. Zijn vrouw haalt alles eruit, lijmt de stukken aan elkaar en Jessel stuurt ze nog maar eens, dit keer naar een nieuwe kleine muziek- uitgever. Verrassing: de uitgeverij aanvaardt het stuk en krijgt alle rechten voor alle landen en alle tijden in ruil voor één maandsalaris. Het stuk wordt een enorm succes in Duitsland.
Dagelijks wordt het honderden keren uitge- voerd en de partituren voor orkest, voor piano en zelfs voor zang vliegen de deur uit. Vanaf 1912 wordt “The Parade of the Tin Soldiers”
in het Britse Rijk en in de VS geïntroduceerd en ook daar krijgt men er niet genoeg van. De muziekuitgeverij wordt er rijk van, maar biedt Jessel wel een mooi contract aan voor verdere composities, zodat hij voortaan in rust en com- fort in de Reichshauptstadt Berlijn kan wonen.
Jessels operettes genieten nu al wat meer suc- ces; zeker één die de Pruisische huzaren ver- heerlijkt. In 1914 componeert hij het ene na het andere patriottische lied, maar de verlieslijsten worden altijd langer, de levensstandaard zakt en de Britse vloot blokkeert Duitsland zodat de voedselsituatie precair wordt. De Berlijners willen meer en meer stukken die hen eventjes de dagelijkse misère doet vergeten. In 1917 schrijft Jessel een volksoperette waar weinig theatermensen in geloven: “Schwarzwaldmä- del”. Het wordt een triomf zoals Jessel er nooit één gekend heeft. Een jaar later is ze al hon- derden keren opgevoerd in bijna alle Duitsta- lige theaters. In de zware naoorlogse tijden hebben de mensen zelfs nog meer nood aan een stuk uit een idyllisch verdwenen Duits- land. Het aantal opvoeringen gaat crescendo.
Ook in Vlaanderen en Nederland zingt ieder- een van “Malwine, ach Malwine” en “Meisjes uit het zwarte woud” en ieder orkestje speelt de wals “Erklingen zum Tanzen die Geigen”.
Jessel ruilt wel zijn vrouw in voor een negen- tien jaar jonger exemplaar. Hij blijft de vurige nationalist die in een volgende operette hulde aan de verdwenen monarchie brengt.
De geweigerde nazi
Hij sympathiseert geleidelijk met de NSDAP en in 1930 ontmoet hij de Gauleiter van Ber- lijn, Joseph Goebbels. Hij speelt hem een paar melodieën voor die eventueel het lied van de hele beweging kunnen worden, want het Horst Wessel-lied is aanvankelijk alleen een SA-hymne. Goebbels is enthousiast, maar stikt bijna van woede als hij later hoort dat Jessel joods is. De nieuwe mevrouw Jessel is inmid- dels al lid van de partij, vóór de machtsover- name. Jessel is enorm ontgoocheld als hij in 1933 geen lid mag worden van een culturele nazi-Kampfbund. Een paar nazi’s proberen de componist van de meest “völkische” operette ereariër te maken, maar Goebbels weigert. Nog worden overal zijn operettes opgevoerd en hij mag lid worden van de verplichte Reichsmusik- kammer. Zijn Schwarzwaldmädel wordt zelfs verfilmd. Er begint toch iets te dagen wanneer zijn vrouw uit de partij wordt gezet. In septem- ber 1934 begint de ontjoodsing van de ope- rette. De werken van Leo Fall, Imre Kalman, Paul Abraham en Léon Jessel mogen niet meer op het toneel verschijnen. Alleen in Nürnberg wordt Schwarzwaldmädel verder opgevoerd,
dankzij de plaatselijke partijleider Julius Strei- cher, de vulgaire Jodenhater die “Der Stürmer”
uitgeeft. Goebbels gelooft zijn ogen niet en protesteert bij Hitler. Die geeft Streicher gelijk.
Nog in oktober 1936 woont Heinrich Himm- ler - bewonderaar van de operette, net als Hit- ler - een concert bij waarin een potpourri uit het werk gespeeld wordt. Maar de componist wordt niet anders dan andere Joden behan- deld. Zijn vrouw wordt onder enorme druk gezet om te scheiden. Ze weigert, zoals 93 procent van alle Duitsers die met een Jood of Jodin getrouwd zijn, een ten onrechte verge- ten verzet. De Jessels moeten verhuizen en de componist mag niet naar een kuuroord gaan, in een “arisch” hotel verblijven, in een park wandelen of een concert bijwonen. Hij mag nog alleen met andere Joden omgaan; een milieu met mensen die hij niet kent en waar hij ook niet welkom is. Eind 1937 slaagt Goeb- bels erin definitief iedere opvoering of plaat- opname van een Jessel-werk te verbieden. (De harde deviezen voor buitenlandse opvoerin- gen worden graag in beslag genomen.) In 1938 mag Jessel zijn lidmaatschap van de Muziek- kamer niet vernieuwen en dus ook niet meer werken. En toch kan hij zich een leven buiten Duitsland niet voorstellen. Hij weigert te emi- greren. De film wordt verder vertoond maar met de naam van de arrangeur als componist.
Ook de verarmde Jessel draagt de beruchte ster en hij moet zich in december1941 aan- bieden bij de Gestapo. Hij wordt beschuldigd van “Hetze gegen das Reich” omdat hij in een oude brief gesproken heeft over “Judenhetze”.
Wekenlang sluit men hem op in een vochtige, verduisterde cel zonder stoel, tafel of bed en hij wordt doodziek. Ten slotte mag hij stervend naar een joods ziekenhuis, waar de 71-jarige overlijdt terwijl hij “Gestapo, Gestapo” mur- melt. Met hetzelfde enthousiasme waarmee ze zijn Schwarzwaldmädel schrapten, voeren alle theaterdirecteurs direct het werk uit na de oorlog. Twee nieuwe films, meerdere tv-opvoe- ringen, lp- en cd-opnames brengen hulde aan het meesterwerk van de man wiens liefde voor Duitsland geweigerd werd.
Bron: Albrecht Düming: Verweigerte Heimat.
JAN NECKERS
NB: dank aan de lezers die me schreven dat de Deurnse Stalinsstraat genaamd is naar de glazenier August Stalins.
Actueel 26 december 2012 5
Echo’s uit de Koepelzaal
Boegbeeld
Zouden er in Vlaanderen tien mensen zijn die nog weten hoe Bleke Beke de ver- nieuwingsoperatie van zijn CD&V ook weer noemde? Laten we dat hersenspinsel van een of ander duur studiebureau of een andere loog- agoog maar snel terzijde leggen, zij het met een geamuseerde glimlach. Interessanter is dat minister-president Kris Peeters bij de ‘moe- der aller verkiezingen’ in 2014 het boegbeeld wordt van zijn partij. Er is toch niemand die daarvan verschiet? Met wie zouden ze anders moeten uitpakken? De andere christendom- mecratische excellenties zijn maar kleurloze technocraten zonder visie, zonder bezieling, zonder geloof in datgene waarmee ze zeggen zo goed bezig te zijn. Ondertussen worden de geruchten over een akkoordje tussen CD&V en N-VA steeds sterker: De Wever baas (of toch zoiets) in het Antwerpse stadhuis en Peeters volgt in 2014 zichzelf op.
Sinterklaas
Mocht u zich zo af en toe afvragen wat de Vlaamse overheid met uw belastinggeld doet, dan hebben we leuk nieuws voor u! In oktober lanceerden de sp.a-ministers Lieten en Smet (hij weer, ja) het zogenaamde Gamefonds. Dat is inderdaad wat u denkt: een fonds dat voor een totaal van 750.000 euro van onze centen aan dertien producenten van computerspel- letjes uitdeelt. Weersta alvast de drang om met de rechterwijsvinger tegen uw voorhoofd te tikken. Luister naar de argumentatie van voornoemde sympathieke lieden: een perfor- mante, gediversifieerde en solide game-indu- strie is bevorderlijk voor de maatschappij en de economie. Wie mocht menen dat het gaat om het uitdelen van cadeautjes aan sommige vrindjes (of vrindjes van vrindjes) is een ver- zuurde lasteraar.
Stemming
Ook in het Vlaams Parlement, dat volksde- mocratisch kroonjuweel, weet je soms niet meer of je moet lachen of huilen! Alle slechte kenmerken en eigenschappen van de Belgi- sche praatbarak zijn daar week na week te bewonderen, onder de uiterst deskundige lei- ding van “voorzitsel” Peumans (N-VA). Omdat vorige woensdagavond voor het derde jaar op rij de meerderheid niet voltallig voor de stem- mig van de begroting - met stip het belang- rijkste decreet van het jaar - opdaagde, verliet de oppositie na de stemming de koepelzaal.
Erger was het gedoe tijdens en na de stem- ming. Zowel Joris van Hauthem (VB) als Peter Reekmans (LDD) suggereerden dat minstens twee parlementsleden van de meerderheid het groene knopje van een afwezige buur ook hebben ingedrukt! Geen onernstige beschuldi- ging... Peumans beweerde nadien dat hij alles had laten nagaan en dat er niets verkeerd was gelopen. Hoe die man dat met zoveel stellig- heid zeker weet, is niet bekend en kan men zich overigens niet goed voorstellen.
Kunstuitverkoop
Over de slechte beurt die de Vlaamse over- heid (regering èn administratie) in het dos- sier van het megawinkelcentrum in Machelen- Vilvoorde heeft gemaakt, leest u elders in dit blad, maar er was ook nog de eventuele ver- koop van de kunstcollectie van Belfius, waar- onder werken van Breughel, Rubens, Jordaens, Ensor en Magritte, waarvan drie op de zoge- naamde “topstukkenlijst”. Als onderdeel van het besparingsplan wilde de bank daar min- stens een deel van verkopen, maar minister Schauvliege heeft daar voorlopig en gedeel- telijk een stokje voor gestoken, om te belet- ten dat een stuk Vlaams kunstpatrimonium
‘stoemelings’ naar het buitenland zou verkas- sen. Eind januari pleegt de minister overleg met de bankdirectie. Dan kan er misschien wel een toestemming komen voor werken die als minder belangrijk worden ingeschat. (Mogen we suggereren dat de prullaria van Tuymans als eerste in aanmerking komen?) Reekmans (LDD) opperde dat de minister bij die gelegen- heid gerust mag vragen de kunstwerken kos- teloos aan de Vlaamse overheid af te staan:
‘We hebben al genoeg geld in Belfius gesto- ken!’ Wie zou durven ontkennen dat daar niet minstens een grond van waarheid in steekt?
We houden het hier bij vier stellingen die hij wil onderuithalen.
Eén: de linkse binnenstad stemde anders en minder N-VA dan de rechtse buitenwijken.
“Misleidend”, aldus Swyngedouw. Het cen- trum van Antwerpen heeft niet links gestemd.
Er is in Antwerpen maar één links kiesdistrict en dat is Borgerhout. Trouwens: geen enkel district is “alleen binnenstad”.
Twee: Patrick Janssens heeft het slecht gedaan. Niet veel slechter dan de sp.a het elders deed. In vergelijking met 2006 verliest de sp.a gemiddeld 23,3 procent van zijn elec- toraat in de 13 centrumsteden. Antwerpen staat met 28 procent verlies op plaats 5. Het rood-groen “succesverhaal” van Termont was een door de media fel opgeklopt spektakel, maar “vergeleken met de optelsom van sp.a- Spirit én Groen in 2006 verdampt die winst tot 4,1 procent”. Die aangroei is bescheiden.
Drie: de allochtonen zouden zich massaal van Patrick Janssens hebben afgekeerd en voor PVDA+ hebben gekozen. Klopt niet. De Stadslijst haalde 28 procent van de alloch- tone stemmen binnen, PVDA+ slechts 8 pro- cent. Natuurlijk verliest Janssens allochtonen in vergelijking met 2006, maar toen ging de strijd tegen Dewinter van het Vlaams Belang.
Dat was een ander verhaal.
Vier: een kartel sp.a-Groen had het wél kunnen halen van Bart de Wever. Neen, aldus Swyngedouw. Zo’n kartel was er in 2006 én in 2012 in drie districten. Maar dat was géén succes. Niet in Merksem (-18,1 procent), niet in Borgerhout (-15 procent), niet in Deurne (-24 procent).
Methodiek
Wat de kranten veel minder vermelden, is de verhelderende toelichting van Swyngedouw over de methodiek van zijn collega’s. Dat Bor- gerhout en Berchem linkser dan andere delen van Antwerpen zouden zijn, “wordt gebaseerd op het feit dat de vrienden van de onderzoeker Peter van Aelst hun huizen daar kopen”. Dat PVDA+ goed scoorde, komt volgens politico- loog Dave Sinardet dan weer “door het magi- sche effect van een zogeheten sms-campagne onder de moslimminderheden” en de invloed van Abou Jahjah. Waarom PVDA+ in Hoboken en Borgerhout 17 procent haalde, maar elders veel minder, is dan even een vergeten vraag.
Ook de onderzoekers Pascal Delwit (ULB) en Marc Hooghe (KU Leuven) krijgen een rode kaart. Hun Partirep onderzoeksproject is gebeurd op slechts acht stemlokaaleenhe- den. “Te weinig om een representatief beeld van de Antwerpse kiezer te verkrijgen.” RTL- TVI riep de PS voorbarig uit tot overwinnaar in Namen, en de voorspelling voor Schaarbeek ging de mist in.
Waarom verloren?
Tot daar valt de analyse van Swyngedouw behoorlijk te volgen. Misschien ook nog in de passages waar hij op zoek gaat naar een ver- klaring voor het verlies van sp.a-Antwerpen:
in de campagne van Janssens miste hij huis- bezoeken, marktbezoeken, meetings, acties, affichecampagnes. De voormalige burgemees- ter verwaarloosde de afdelingen en hij com- municeerde te exclusief via de massamedia.
Kortom, hij verloor zijn voelsprieten, en wist
niet wat zich in de wijken afspeelde. De N-VA pakte dat allemaal veel beter aan. Swynge- douw geeft een mooi voorbeeld.
“De situatie op de statige belle-époque Cogels-Osylei die leidt naar het plein voor Ber- chemstation is tekenend. In 2006 hing het daar vol met affiches van ‘Patrick’. Anno 2012 was er een week voor de verkiezingen zo goed als geen affiche van de Stadslijst of haar kan- didaten te zien.” De culturele wereld die zich in 2006 massaal voor Janssens had uitgespro- ken, was afwezig in 2012 of steunde PVDA+
of Groen.
De campagne van de Stadslijst was boven- dien niet duidelijk. Die van de N-VA wel: “Het stad is niet van iedereen”, de “auto wordt ten onrechte in het verdomhoekje gezet”, “crimi- naliteit en zeker drugs zullen keihard aange- pakt worden” en “vreemdelingen moeten zich aanpassen aan ons en bovenal Nederlands leren”. Je kunt het met die stellingen eens zijn of niet, maar dat was duidelijke taal.
Dat de sp.a - zeker in Antwerpen - een
“pover leven” kent, is volgens Swyngedouw nog een understatement. “Leden en militan- ten worden bij weinig of niets betrokken, een debatcultuur is onbestaand, lokale wijkafde- lingen zijn op sterven na dood.
De nieuwjaarsreceptie wordt zowaar de belangrijkste politieke activiteit van het jaar.”
Links moet op zoek naar kwaliteitsvolle debat- clubs, moet actiever zijn in de sociale media, aansturen op meer handen-uit-de-mouwen- steken (aantrekkelijker dan politieke discus- sies), de professionalisering ten minste com- bineren met aandacht voor de vrijwilligers en
“moderne participatiekanalen” ontwikkelen die discussie mogelijk maken…
Ook die analyse (slechte campagne, ondui- delijkheid, uitgebluste werking) van Swynge- douw kan kloppen. Maar een sterke vitamine- pil voor de verzwakte socialisten is die kritiek nu ook weer niet.
De pers
Tot slot komen we aan de passages waar Swyngedouw meer een militant dan een wetenschapper wordt. Zo is voor hem de cen- trale vraag of N-VA nog verder kan uitgroeien buiten de provincie en de stad Antwerpen, zoals het VB destijds vanuit Antwerpen rich- ting Gent en Brussel uitdijde. Alsof dat nog niet zou gebeurd zijn. “Over geheel Vlaanderen is er voor N-VA veeleer sprake van een status quo sinds de federale verkiezingen van 2010.”
Een vergelijking van appelen en peren… We zullen zien.
“De Stadslijst van Patrick Janssens is het slachtoffer geworden van het succes van het cordon sanitaire rond het Vlaams Belang”, is nog zo’n onduidelijke uitspraak. Tenzij hij bedoelt dat de N-VA wel veel stemmen van het VB binnenhaalde, maar die partij in Antwer- pen niet helemaal van de kaart kreeg geveegd, omdat het VB in ’t Stad nu eenmaal bijzonder sterk stond.
Uiteindelijk verliest Swyngedouw zelfs hele- maal de trappers. De nationale N-VA-cam- pagne verliep volgens hem “vlekkeloos door de (disproportionele) aandacht die de per- soon van De Wever en de N-VA nog steeds in diverse massamedia krijgen”.
Over de media zegt hij nog wel meer onwaarschijnlijke dingen, onder meer in deze kritiek op Janssens: “De politieke leerschool die de sp.a vormt, verdwijnt en wordt overge- laten aan de (overwegend liberaal-conserva- tieve) media.” Wablieft? Wil de wetenschap- per misschien eens de aanwezigheid van de sp.a’ers en de N-VA’ers in de beeldmedia en in de krantenkolommen vergelijken? Hij mag gerust wat in de tijd teruggaan en die vergelij- king ook maken tussen de uitnodigingen die Annemans en co kregen toen ook hun partij sterker was en die voor de partij waar hij zich zo thuis voelt.
Swyngedouw rondt zijn artikel af met een gifpijl richting de N-VA en de “neoliberale, con- servatieve, nationalistische en etnocentrische electorale coalitie” die De Wever kon smeden.
Het militante ontsiert zijn conclusie dat de Stadslijst de verkiezingen tegen De Wever en de N-VA ook niet zou gewonnen hebben als de socialisten over “een moderne partij” had- den beschikt. AnjA Pieters Een linkse politicoloog verwijt zijn collega’s dat hun analyses niet deugen. Altijd leuk
om lezen. Dat gebeurt niet elke dag. Dit keer was het de Leuvense politicoloog Marc Swyngedouw die de stok in het progressieve hok gooide, met zijn reactie op voorba- rige commentaren op de Antwerpse verkiezingen. De binnenstad links? Flauwekul.
Janssens had kunnen winnen in kartel met Groen? Niet waar. Hij deed het slechter dan de sp.a elders? Dikke zever. Zijn kritiek in het sp.a-gezinde tijdschrift Samenle- ving en Politiek (Sampol) is terecht, maar zodra hij zelf politieke lijnen uitzet, glijdt hij even sterk uit als zijn confraters.
Swyngedouw en de flauwekul van politicologen
Het cordon sanitaire is en blijft een onde- mocratisch fenomeen. Het leidde soms tot absurde situaties: ook goede voorstellen van VB-mandatarissen – zoals de aanleg van een fietspad – kregen geen kans en moesten weggestemd worden. Het is het meest hypocriete akkoord tussen partijen, die zich dan op de koop toe “democratische partijen” durven noemen, terwijl ze een pak mensen hun stem afnemen. Zelfs in Egypte gaat het er dezer dagen democratischer aan toe, en dat wil wat zeggen.
Als we Swyngedouw in zijn analyse vol- gen, dan tekende Patrick Janssens zijn eigen doodvonnis al in 2000, toen hij het cordon sanitaire ondertekende. Eigen schuld, dikke bult, zouden we zeggen.
Misschien zet het de slimsten van de sp.a aan om eens grondig over dat cordon na te denken. Van CD&V en Open Vld weten we al langer dat ze (sommigen toch) liever de stekker uit het cordon zouden willen trek- ken. Net als bij de N-VA, al doet die par- tij electoraal gezien dan weer het grootste voordeel met het cordon.
De conclusie: om N-VA af te blokken, zou- den CD&V, Open Vld en sp.a er goed aan doen het cordon sanitaire af te schaffen.
Daarmee vermijden ze dat er bij de vol- gende verkiezingen nog meer VB-stemmen naar de N-VA gaan. Het is de N-VA die er het meeste baat bij heeft dat het cordon blijft bestaan.
Wil Gerolf Annemans van het cordon af, dan doet hij er goed aan de N-VA als laat- ste aan te spreken, hoe onlogisch dat ook klinkt.
KvC
Komt het einde van het cordon in zicht?
Politicoloog Marc Swyngedouw maakt dezelfde analyse als Gerolf Annemans: het cordon sanitaire heeft ervoor gezorgd dat heel wat voormalige VB-kiezers nu uit prag- matische overwegingen voor de N-VA geko- zen hebben. Anders vertaald: dankzij het cordon werd de N-VA de grootste partij in Antwerpen, ten koste van de Stadslijst.
Het eerste cordon kwam tot stand in 1989, naar een illuster idee van geitenwol- lensokkendrager Jos Geysels. Het cordon sanitaire dat vandaag nog geldt, kwam in 2000 tot stand en werd ondertekend door Geert Bourgeois (toen VU-ID), Stefaan de Clerck (toen CVP), Karel de Gucht (VLD), Jos Geysels (Agalev) en Patrick Janssens (toen voorzitter van de sp.a).
In de loop der jaren, en dikwijls met de komst van een andere voorzitter, werd wel eens geopperd het cordon op te blazen. Zo twijfelde Leterme in 2003 aan het nut van het cordon. Ook de N-VA verklaarde meer- maals tegen het cordon te zijn, maar de partij deed in de praktijk niets om het te doorbreken.
Het cordon sanitaire heeft er al die jaren voor gezorgd dat de traditionele partijen gemakkelijker aan de macht konden blij- ven. En op communautair vlak was het een goede (sic) zaak voor de Belgische behoudsgezinde krachten.
Wat men in het jaar 2000 echter niet verwacht had, was het feit dat een andere Vlaams-nationale partij (de N-VA, opgericht in 2001) vandaag tot de grootste partij zou uitgroeien. Want voor het voortbestaan van België betekent dat een groter gevaar dan het Vlaams Belang, althans toch in de ogen van de Franstaligen.
