Kwartaalrapportage vierde kwartaal 2021
1Kwartaalrapportage meldingen geluidhinder vliegbasis Leeuwarden vierde kwartaal 2021
1. Inleiding
Dit document vormt de kwartaalrapportage over de geluidhinder in het vierde kwartaal 2021. De rapportage biedt een overzicht van alle ingediende meldingen. Trends zijn weergegeven door de gegevens van het voorgaande kwartaal op te nemen. Doel van de rapportage is de Commissie Overleg & Voorlichting Milieu (COVM) meer inzicht te geven in de ontwikkeling en trends m.b.t.
meldingen over de geluidhinder van vliegverkeer.
2. Baangebruik: aantal starts en landingen
Onderstaande figuur geeft inzicht in het aantal en percentage vliegtuigbewegingen, per vluchtsoort (start of landing) en per gebruikte start- of landingsbaan (05-23, 09-27 of een heli platform). Ter vergelijking zijn de aantallen opgenomen voor het vorige kwartaal. De percentages geven respectievelijk het deel aan van het totaal aantal starts (linker deel) en landingen (rechter deel).
Figuur 1 Aantallen vliegtuigbewegingen per vluchtsoort en baanrichting
3. Melders en meldingen: gegroepeerd naar aantal meldingen per melder
Onderstaande tabel geeft inzicht in het totaal aantal meldingen, zowel voor het vierde kwartaal 2021 als voor het vorige kwartaal. De meldingen zijn hierbij gegroepeerd zodat inzicht ontstaat over het aantal meldingen dat per melder wordt ingediend.
Tabel 1 Melders en meldingen
Aantal meldingen
2021-KW3 2021-KW4
melders meldingen melders meldingen
150+ 0 0 0 0
76-150 1 85 0 0
26-75 1 44 1 38
11-25 6 93 2 35
1-10 335 464 213 288
Totaal 343 686 216 361
Landing Heli platform:
2021-KW3: 64 (4,47%) 2021-KW4: 41 (6,61%) Landing baan 09:
2021-KW3: 18 (1,26%) 2021-KW4: 1 (0,16%)
Landing baan 05:
2021-KW3: 491 (34,34%) 2021-KW4: 119 (19,19%)
Landing baan 23:
2021-KW3: 818 (57,20%) 2021-KW4: 440 (70,98%)
Landing baan 27:
2021-KW3: 39 (2,73%) 2021-KW4: 19 (3,06%)
Start Heli platform:
2021-KW3: 68 (4,84%) 2021-KW4: 54 (8,28%) Start baan 05:
2021-KW3: 492 (34,99%) 2021-KW4: 152 (23,31%)
Start baan 23:
2021-KW3: 794 (56,47%) 2021-KW4: 437 (67,03%) Start baan 27:
2021-KW3: 33 (2,35%) 2021-KW4: 6 (0,92%)
Start baan 09:
2021-KW3: 19 (1,35%) 2021-KW4: 3 (0,46%)
Kwartaalrapportage vierde kwartaal 2021
2 4. Melders en meldingenDe aantallen voor het aantal melders en meldingen zijn, samen met het aantal vliegtuigbewegingen, grafisch weergegeven in Figuur 2.
Figuur 2 Verdeling melders en meldingen
5. Meldingen: per vluchttype
In Figuur 3 zijn de meldingen weergegeven die aan vliegtuigbewegingen zijn gekoppeld. Als referentie zijn ook de gegevens van het vorige kwartaal opgenomen. Wanneer het niet mogelijk is om een meldingen te relateren aan een specifieke vliegtuigbeweging, wordt deze meegeteld als
“onbekend”. Helikopters en vliegtuigen die niet tot civiel of militair verkeer horen, zijn als “Overig”
opgenomen; hieronder valt bijvoorbeeld recreatief verkeer, of verkeer waarvan het vluchttype niet bekend is.
Figuur 3 Verdeling van de meldingen naar vluchttype 2836
1272 686
343 361
216
0 250 500 750 1000
0 1000 2000 3000 4000 5000
2021-KW3 2021-KW4
aantal melders/meldingen
aantal vliegtuigbewegingen
kwartaal
Aantal melders en meldingen per kwartaal
Vliegtuigbewegingen Melders
Meldingen
0 1 3 13
654
0 12 3
0 0 0 10
348
0 2 1
0 250 500 750 1000
aantal meldingen
vluchttype
Meldingen per kwartaal
2021-KW3 2021-KW4
Kwartaalrapportage vierde kwartaal 2021
3 6. Vliegtuigbewegingen en melderlocatiesOnderzocht is waar zich de vliegtuigbewegingen in het vierde kwartaal 2021 bevonden1. De dichtheid van het verkeer is bepaald op basis van de werkelijke vliegtuigpassages; vliegtuigen worden in de telling meerdere keren meegeteld wanneer ze vaker passeren, zoals bijvoorbeeld bij circuitvluchten het geval is.
In Figuur 4 is het resultaat te zien voor het militair en civiel vliegverkeer van en naar de vliegbasis Leeuwarden, in het vierde kwartaal 2021. De figuur laat ook de Control Zone (CTR) van Leeuwarden zien.
Onderstaande kaart geeft ook aan hoe de meldingen geografische verdeeld zijn over de regio. Elke zwarte stip in de kaart geeft de positie weer (per 6-positie postcode) van waaraf meldingen zijn gedaan in het vierde kwartaal 2021.
Figuur 4 Dichtheid van militair en civiel vliegverkeer van en naar de vliegbasis, gecombineerd met de locaties van melders
1 Bron: FANOMOS vliegbaanmonitoringsysteem NLR
Kwartaalrapportage vierde kwartaal 2021
4 7. Melders en meldingen per woonplaatsDe volgende figuren geven het aantal melders en meldingen weer per woonplaats, zowel grafisch als in aantallen. Ter vergelijking zijn de gegevens van het vorige kwartaal toegevoegd. Vanuit
woonplaatsen die niet zijn opgenomen werden in geen van beide kwartalen meldingen ontvangen.
Figuur 5 Melders per woonplaats
65 52
29 28 7
17 7
10 9
18 7
4 4 4 1 0
6 5 5 2 1 0
7 3 3 3 2 1 1 1 1 1 1 0 0 0
3 3 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
49 33
25 17 14 9 7 6 5 4 4 4 4 3 3 3 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 25 50 75
LEEUWARDEN STIENS DRONRYP MARSUM MENAAM FRANEKER BITGUMMOLE JELSUM BURDAARD BRITSUM KOARNJUM WYNS TZUMMARUM ST.-ANNAPAROCHIE SNAKKERBUREN OUDEBILDTZIJL RINSUMAGEAST GYTSJERK DEINUM HALLUM OENTSJERK PEINS HURDEGARYP BLESSUM WJELSRYP ALDTSJERK HARLINGEN INGELUM HÚNS BITGUM HITZUM MINNERTSGA BORNWIRD VROUWENPAROCHIE BOER MIDSLAND DAMWÂLD MÛNEIN LEKKUM TZUM KÛBAARD WINSUM REITSUM WESTHOEK WOMMELS JORWERT RAARD BERLTSUM WIRDUM GOUTUM ALDE LEIE MARRUM WIER SCHALSUM MARUM BAARD REDUZUM MANTGUM WÂNSWERT ACHLUM HERBAIJUM
Melders per woonplaats
2021-KW3 Melders
2021-KW4 Melders
Kwartaalrapportage vierde kwartaal 2021
5Figuur 6 Meldingen per woonplaats
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 3 3 5 4 4 4 4 6 6 6 9 10
14 18
26 41
48
128
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 3 5 5 8 0 0 0 1 1 1 1 1 2 2 3 3 6 7 0 1 2 7 1
5 9 0
5 9
12 6
10 39 19 12
22 7
48 56
84
253
0 50 100 150 200 250 300
ALDE LEIE BAARD BERLTSUM GOUTUM HERBAIJUM MANTGUM MARRUM MARUM REDUZUM WÂNSWERT WIER WIRDUM ACHLUM WESTHOEK LEKKUM REITSUM JORWERT TZUM RAARD WINSUM WOMMELS MÛNEIN SCHALSUM KÛBAARD DAMWÂLD BOER MIDSLAND VROUWENPAROC…
HÚNS INGELUM BORNWIRD BITGUM MINNERTSGA HARLINGEN HITZUM WJELSRYP ALDTSJERK BLESSUM HURDEGARYP PEINS OENTSJERK HALLUM RINSUMAGEAST SNAKKERBUREN GYTSJERK BURDAARD OUDEBILDTZIJL WYNS KOARNJUM ST.-ANNAPAROCHIE TZUMMARUM DEINUM BRITSUM JELSUM BITGUMMOLE FRANEKER MENAAM MARSUM DRONRYP STIENS LEEUWARDEN
Meldingen per woonplaats
2021-KW3 Meldingen 2021-KW4 Meldingen
Kwartaalrapportage vierde kwartaal 2021
6 8. Meldingen: verdeling over het etmaalOnderstaande figuur geeft de verdeling weer van de meldingen naar het uur van de dag. De basis voor de figuur zijn de tijdstippen waarop de melding betrekking had (niet het tijdstip van indienen).
Figuur 7 Verdeling van meldingen over het etmaal
9. Melders en meldingen: verdeling over de dagen van de week
De verdeling van de melders en meldingen opgedeeld naar dag van de week is weergegeven in Figuur 82. De basis voor de figuur zijn de tijden waarop de melding betrekking had (niet het tijdstip van indienen).
Figuur 8 Verdeling van meldingen over de dagen van de week
2 Omdat melders op meerdere dagen meldingen ingediend kunnen hebben, is het totaal van de aantallen melders in deze figuur niet gelijk aan het totaal aantal melders in Tabel 1.
0 1 0 1 0 0 0 0
9 129
110
78
37 111
105
87
14
1 0 2 0 1 0 0
0 0 1 0 0 0 0 0 0
46 79
37
15
40 38 41
9
0 0
33
14 7
0 1
0 25 50 75 100 125 150
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Aantal meldingen per uur van de dag
2021-KW3 2021-KW4
1
60
77
82
76
65
0 1
46
58
55
57
55
0
0 25 50 75 100
zondag
maandag
dinsdag
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
Aantal melders en meldingen per dag 2021-KW4
aantal meldingen aantal melders
Kwartaalrapportage vierde kwartaal 2021
7 10. Bijzonderheden in het achterliggende kwartaalOver de volgende onderwerpen, gerelateerd aan daadwerkelijk vliegverkeer in de omgeving van de vliegbasis, is gecommuniceerd:
Nieuwsbrief vliegbasis Leeuwarden oktober 2021 (13 oktober 2021) Weapons Instructor Course afgelopen
Op vrijdag 8 oktober 2021 werd de vliegfase van de Weapons Instructor Course 2021 afgesloten met een laatste missie in de ochtend en het uitvliegen van de deelnemers in de middag. Volgende week, op donderdag 21 oktober, krijgen de studenten die de opleiding succesvol afronden hun diploma.
Vanaf heden volgen onze F-35 vliegers weer hun reguliere, jaarlijkse trainingsprogramma.
Wapeninstructeursopleiding opnieuw vormgegeven
Het opleiden van wapeninstructeurs is niet nieuw op Vliegbasis Leeuwarden. Dat gebeurt er al decennia met de Fighter Weapons Instructor Training (FWIT) voor F-16 vliegers. Sinds een paar jaar draait de Transport Weapon Instructor Course voor C-130 vliegers gelijktijdig mee. Met de komst van de F-35 zijn die opleidingen nieuw vormgegeven in de Weapon Instructor Course. In die WIC is er naast jacht- en transportvliegers ook deelname van gevechtsleiders en intel- en Patriot-personeel.
Burenmailing november/december (22 november 2021) Avondvliegen
Vanaf maandag 29 NOVEMBER 2021 gaan de gevechtsvliegtuigen van vliegbasis Leeuwarden in de avonduren vliegen. In de weken 48, 49 en 50 wordt er van maandag tot en met donderdag gevlogen tot uiterlijk 22.30 uur. Op vrijdag vinden de vluchten alleen overdag plaats.
Het avondvliegen is voor de F-35 net zo noodzakelijk als voor de F-16 én ook vergelijkbaar. In de avond werken en vliegen is voor al het personeel fysiek, lichamelijk en geestelijk een andere ervaring en belasting dan wanneer er tijdens kantooruren overdag geoefend wordt. Bovendien hebben we ervaren dat inzet tijdens missies veelal in de avond en nacht uitgevoerd worden. Om goed
voorbereid te zijn op deze taak moet thuis dan ook in met duisternis geoefend worden.
Nachtzichtapparatuur Speciaal voor het vliegen bij duisternis heeft de vlieger de beschikking over sensoren en geavanceerde nachtzichtapparatuur, de zogenaamde Night Vision Goggles (NVG). Daar waar de NVG voor de F-16 nog apart op de helm gemonteerd moet worden is deze nu volledig geïntegreerd in de F-35 helm. De beelden worden in dit geval geprojecteerd op de visor in de helm.
De vlieger kan met de NVG alles rondom het vliegtuig zien, zowel op de grond als in de lucht.
Oefengebied Het vliegen vindt veelal plaats boven zee, maar het is ook noodzakelijk om tijdens duisternis boven land te vliegen. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de militaire vlieggebieden boven Friesland, Drenthe, Overijssel en Brabant.
Informatie Momenteel bevindt zich een groot aantal F-35 gevechtstoestellen voor een
verplaatsingsoefening in de Verenigde Staten. Zij maken ter plaatse de nodige avondvluchten. Hoe het avondvliegprogramma voor de F-35 er in de toekomst exact uit gaat zien is nog niet bekend. De
Kwartaalrapportage vierde kwartaal 2021
8 F-16’s die gestationeerd staan op Vliegbasis Volkel beoefenen het avondvliegen in de weken 44, 45, 46, 47, 48, 49 en 50. De bemanningen van transportvliegtuigen en helikopters trainen overigens het gehele jaar door in de avonduren. Wilt u meer weten over vliegbewegingen? Kijk danopluchtmacht.nl/vliegbewegingen of NOS teletekst pagina 766. Heeft u een vraag of ervaart u hinder van de vluchten dan kunt u dit kenbaar maken via luchtmacht.nl/geluidshinder.
Gevechtstoestellen deze week terug uit de VS
Deze week keren onze gevechtstoestellen, na 3 weken oefenen in de Verenigde Staten, weer huiswaarts. Naar verwachting komen ze in de tweede helft van de week, in de avonduren weer op Friese bodem aan.
C-130 oefent boven Nederland
Van 29 november tot en met 17 december voert vanaf Vliegbasis Eindhoven een transportvliegtuig van het type C-130 Hercules op lage hoogte trainingsvluchten uit boven een deel van Nederland.
Om de gezagvoerders de mogelijkheid te geven verschillende routes te plannen en een spreiding van het geluid te bewerkstelligen is gekozen voor een groot tijdelijk laagvlieggebied. De vluchten worden op werkdagen uitgevoerd waarbij ook in de avonduren wordt gevlogen.
11. Afkortingen en definities
COVM - Commissie Overleg & Voorlichting Milieu
De Commissie Overleg & Voorlichting Milieu is een adviescommissie van de minister van Defensie. De commissie is ingesteld op grond van de Wet luchtvaart en heeft twee belangrijke taken: overleg en voorlichting over milieu (doorgaans geluid) rondom de militaire luchthavens.
CTR - Control Zone
De control zone is het plaatselijk luchtverkeersleidinggebied. Dit is het gebied dat zich horizontaal en verticaal vanaf een bepaald punt uitstrekt vanaf het aardoppervlak tot aan een vastgestelde grens.
Het luchtverkeer binnen deze zone wordt afgehandeld door de plaatselijke luchtverkeersleiding.
