Auteur Marjon Lettink
Functie Beleidsmedewerker Welzijn en
BELEIDS NOTA
Nota Kunst en
Cultuur 2014-2015
gemeente Aalten
BELEIDS NOTA
Inhoudsopgave
1. Inleiding 3
2. Terugblik Kadernota Cultuur 2010-2013 3 2.1 Aaltense cultuurvisie 2010-2013 en
prioriteiten van beleid 4
2.2 Resultaten binnen de hoofdprioriteiten
uit de Kadernota Cultuur 2010-2013 4 2.2.1. Zorg behoud van een passend
cultureel aanbod aan voorzieningen 4 2.2.2. Meer mensen bereiken door het
stimuleren van actieve en passieve
deelname aan culturele activiteiten 6 2.2.3. Verbreding en vernieuwing kunstaanbod 9 2.2.4. Samenwerking bevorderen 10
3. Kaders cultuurbeleid 11
3.1 Rijksoverheid 11
3.2 Provincie Gelderland 11
3.3 Gemeente 12
3.4 Regionale Samenwerking 12
4. Beleidsthema’s en speerpunten 13 4.1 Algemene visie kunst en cultuur Aalten 13 4.2 Beleidsthema’s voor de komende periode 13
4.2.1. Thema 1 cultuureducatie 13
4.2.2. Thema 2 Cultuur als verbindende
factor met andere sectoren 15 4.2.3.Thema 3 Krachtenbundeling in de
Culturele sector 16
4.2.4.Prioriteiten uit de vorige cultuurnota 18 4.3 Actiepunten in schema 20
5. Tot slot 22
1. Inleiding
Voor u ligt de Nota Kunst en Cultuur 2014-2015. Dit is het resultaat van de ervaringen van de afgelopen beleidsperiode, de input van culturele instellingen en
belanghebbenden en de maatschappelijke trends en ontwikkelingen. In de nota staat waar wij de komende jaren samen met het culturele veld aan willen werken en welke mogelijkheden er zijn voor nieuwe initiatieven.
Als gemeente bepalen we natuurlijk niet alleen wat er gebeurt, dat doen we zo veel mogelijke samen met anderen. Er is veel energie en deskundigheid aanwezig in de samenleving en deze kracht willen we naar boven halen. Dat doen we door
verbindingen te leggen en zoveel mogelijk ruimte te geven aan goede initiatieven.
Bij de totstandkoming van deze nota is het culturele veld betrokken. Op basis van de uitkomsten van de enquête die verspreid is binnen het culturele veld zijn de
beleidsthema’s voor de komende periode bepaald.
Uit de contacten met het culturele veld bleek dat we het met elkaar eens zijn over het belang van kunst en cultuur in onze gemeente. Dat belang wordt gezien in de ontwikkeling van kinderen, in de leefbaarheid en de aantrekkelijkheid van de gemeente voor (nieuwe) inwoners en bedrijven.
En is een uitvoeringsplan gemaakt voor de komende jaren. De stappen in het plan kunnen we doen omdat er een gezonde voedingsbodem is in onze gemeente zoals:
een rijk verenigingsleven met veel particuliere initiatieven, kenmerkend cultureel erfgoed, onderlinge samenwerking tussen de culturele instellingen en veel aandacht voor cultuureducatie.
Het beleid is opgesteld voor de periode 2014-2015. Daarna wordt het geëvalueerd en geactualiseerd. Tussentijds wordt over de behaalde resultaten gerapporteerd.
2. Terugblik Kadernota Cultuur 2010-2013
In december 2009 is de Kadernota Cultuur 2010-2013 vastgesteld. In deze nota is een zo compleet mogelijk beeld van het culturele veld in Aalten weer gegeven. Het bevat een inventarisatie van wat er in de gemeente wordt georganiseerd op het brede gebied van kunst en cultuur. In de nota zijn de hoofdprioriteiten voor het cultuurbeleid in de gemeente Aalten verwoord en uitgewerkt in een aantal speerpunten. De Kadernota Cultuur 2010-2013 is geschreven als eerste aanzet voor het cultuurbeleid in Aalten, het geeft een eerste richting en inhoud aan het cultuurbeleid. Kortom een kader waarbinnen het cultuurbeleid verder kan worden ontwikkeld en bedoeld als groeimodel voor het toekomstige cultuurbeleid.
Tijdens de afgelopen jaren is getracht op basis van de speerpunten de eerste basis te leggen voor het cultuurbeleid in de gemeente Aalten. Hieronder evalueren wij de binnen de speerpunten geleverde prestaties.
2.1 Aaltense cultuurvisie 2010-2013 en prioriteiten van beleid
Vastgesteld is in de Kadernota Cultuur 2010-2013 dat de gemeente Aalten waarde hecht aan cultuur. Onderschreven is dat met een actief kunst en cultuurbeleid gericht op het instandhouden en stimuleren iets wezenlijks wordt toegevoegd aan de lokale samenleving. Cultuur is noodzakelijk voor de vitale levensaders van de gemeente.
Kernpunten zijn: cultuur inspireert mensen, het versterkt de eigen identiteit, het versterkt de sociale samenhang. Cultuur is van en voor iedereen en is een middel om de kwaliteit van leven voor de inwoners alsmede de ruimtelijke beleving te versterken.
Op basis van deze visie zijn de volgende vier hoofdprioriteiten voor het beleid in de periode 2010-2013 geformuleerd:
1. Zorg voor behoud van een passend cultureel aanbod aan voorzieningen in de gemeente;
2. Deelname aan kunst en cultuur vergroten door het stimuleren van actieve en passieve deelname aan culturele activiteiten;
3. Verbreding en vernieuwing van het kunst- en cultuur aanbod stimuleren;
4. Het bevorderen van samenwerking in het culturele veld.
2.2 Resultaten binnen de hoofdprioriteiten uit de Kadernota Cultuur 2010-2013 Binnen de hoofdprioriteiten zoals hierboven genoemd zijn diverse acties uitgezet. We geven u een actuele stand van zaken.
2.2.1. Zorg voor behoud van een passend cultureel aanbod aan voorzieningen in de gemeente
• Opzetten kunstinleen
Per 1 maart 2010 zijn we een samenwerking aangegaan met de stichting Art Aalten. Per periode van 4 maanden worden Aaltense kunstenaars in de gelegenheid gesteld hun kunstwerken te exposeren in de gemeentelijke
gebouwen. Per periode exposeren maximaal 5 kunstenaars. In totaal betreft het tussen de 20 en 30 kunstwerken. Over de expositie wordt een informatiefolder gemaakt en er wordt bericht van gedaan op de website van de gemeente Aalten.
Inwoners van Aalten worden uitgenodigd om de kunstwerken te komen bekijken.
Voor de samenwerking is een protocol opgesteld. De stichting Art Aalten coördineert de kunstuitleen, men doet de selectie van kunstenaars en hun werken, de inzameling van de kunstwerken, het indelen en het plaatsen van de kunstwerken. De stichting Art Aalten ontvangt hiervoor een subsidie.
Daarnaast is de collegekamer ingericht met werken van een plaatselijke kunstenaar. Op dit moment is dat een collectie van Joop Overkleeft.
Het is de bedoeling dat deze collectie 1 maal per jaar wordt vervangen door werken van een andere gemeentelijke kunstenaar. De kunstenaar ontvangt hiervoor een onkostenvergoeding.
Voor de Aladnahal zijn we een samenwerking aangegaan met Top Art Kunstuitleen. Per periode van 4 maanden worden in de Aladnahal ongeveer 7 werkstukken geëxposeerd. Het betreffen werken van cliënten van Estinea en professionele kunstenaars uit de Achterhoek.
• Buitenkunst collectie Aalten
In 2010 zijn we gestart met het inventariseren van alle buitenkunstwerken in de gemeente Aalten. Hiervoor zijn alle kunstwerken gefotografeerd en is alle
relevante informatie over het kunstwerk zoals naam kunstwerk, naam kunstenaar, jaar, materiaal en achtergrond informatie verzameld. Deze informatie is
gebundeld in één lijst.
Gelijkertijd is KCG, het Gelderse Kenniscentrum voor kunst en cultuur gestart met het inrichten van de website www.beeldenvangelderland.nl. De provincie heeft dit project gesubsidieerd. Alle kunstwerken in de openbare ruimten van de provincie Gelderland zijn verzameld op deze site. Bezoekers van de site kunnen daar kunstwerken opzoeken, achtergrondinformatie lezen, thema's selecteren, routes creëren en commentaren toevoegen. Naast de informatie over de beelden zijn er kant-en-klare kunstroutes te downloaden inclusief (kunst)historische of
toeristische tips. Alle Aaltense buitenkunstwerken zijn ook op deze site opgenomen. Op de gemeentelijke website is een link geplaatst naar deze website.
• Onderhoud buitenkunst
Tot op heden wordt er slechts incidenteel onderhoud verricht aan de
kunstwerken. Dit heeft ook te maken met het feit dat er geen onderhoudsbudget voor is. Gevolg is dat niet alle kunstwerken er even fraai uitzien. Gezien het voornemen om kunst meer zichtbaar te maken voor de inwoners en toeristen is dit nog een aandachtspunt dat in de komende periode verder uitgewerkt dient te worden en waar ook budget voor vrij moet worden gemaakt.
• Binnenkunst collectie Aalten
Alle binnenkunst van de gemeente Aalten is inmiddels geïnventariseerd. De werken die in de gemeentelijke gebouwen hangen/staan en de werken die zijn opgeslagen zijn allemaal gefotografeerd en met informatie over de kunstenaar, het jaar waarin het gemaakt is, de afmetingen, de techniek etc. overzichtelijk gerangschikt in een document. Het betreft een collectie van ongeveer 80 werken.
De volgende stap is het beoordelen van deze kunstcollectie. Hieruit moet naar voren komen welk werk van bijzondere culturele waarde is, welke in gemeentelijk bezit moet blijven (de gemeentelijke kerncollectie) en welk werk “total loss” moet worden verklaard. Als duidelijk is welk deel van de verzameling behouden moet blijven moet worden geïnventariseerd welk deel kan worden weggeschonken aan bijvoorbeeld musea of kunstuitleen, eventuele verkoop.
• Instandhouding subsidiebeleid
Op 18 oktober 2011 zijn de Subsidiebeleidsregels Welzijn 2011-2014 definitief vastgesteld. Gezien de bezuinigingsopdracht die aan deze subsidiebeleidsregels ten grondslag lag is het niet mogelijk gebleken om de subsidies voor kunst en cultuur helemaal veilig te stellen. De grotere culturele instellingen hebben een taakstellende bezuiniging opgelegd gekregen. Voor bibliotheek de Achterhoekse Poort betrof deze bezuiniging een bedrag van € 25.000 structureel in gaande 2012. De muziekscholen Boogie Woogie en Oost Gelderland hebben eveneens een taakstellende bezuiniging opgelegd gekregen van € 25.000,-- structureel naar evenredigheid te verdelen vanaf 2012. Daarnaast is de Vereniging Aaltense Musea met € 7.500,-- structureel gekort op de subsidie ingaande 2013. Binnen de
organisaties zijn de bezuinigingsopdrachten inmiddels uitgevoerd in concrete maatregelen.
Echter, alle overige subsidies voor kunst en cultuur, zoals de subsidies voor de amateurkunst verenigingen en cultuureducatie zijn overeind gebleven.
Nieuwe organisaties die op het gebied van kunst en cultuur actief zijn zoals de stichtingen Art Aalten, Bredevoort kunstmanifestaties en Achterhoeks kunstcafé hebben we gezien de waardevolle bijdrage die ze leveren aan het culturele leven in onze gemeente een waarderingssubsidie kunnen toekennen.
Voor de jaren 2013 en 2014 is aan de muziekverenigingen een extra subsidie toegekend voor de aanschaf en het onderhoud van muziekinstrumenten.
• Ontsluiting cultureel aanbod
Vanaf half mei tot en met eind september zijn er binnen de Achterhoek diverse culturele activiteiten. Muziek, dans, film, beeldende kunst, fotografie, literatuur en (straat)theater wisselen zich gevarieerd af. Dit aangevuld met een serie
bijzondere voorstellingen die speciaal op locatie worden uitgevoerd, waaronder bijvoorbeeld de productie “In het oog van de storm” die in juli 2013 in Bredevoort is uitgevoerd. De organisatoren hebben de promotie gezamenlijk opgepakt onder de noemer “Cultuurzomer Achterhoek”. Deze samenwerking is tot stand gekomen door de gemeentelijke samenwerking binnen het Cultuurpact, sommige projecten zijn ook binnen de thema’s uit het Cultuurpact opgezet met subsidie van
gemeenten en provincie. Voor de gezamenlijke publiciteit is de website
www.cultuurzomer-achterhoek.nl opgericht. Daarnaast worden folders en flyers uitgebracht. Aaltense evenementen zoals Midzomertuin 2013, de
zomerconcerten, de beeld en poëzie tentoonstelling participeren binnen cultuurzomer.
Bij Boogie Woogie- instituut voor kunst en cultuur – te Winterswijk is het
Servicepunt Amateurkunst Oost- Achterhoek ondergebracht. Op de website van het Servicepunt Amateurkunst Oost – Achterhoek is informatie te vinden over tal van zaken die belangrijk zijn voor amateurkunstbeoefenaars. Het servicepunt heeft een loketfunctie (zakelijk – organisatorisch en artistiek - inhoudelijke ondersteuning), is een netwerkorganisatie, zorgt voor informatie op tal van terreinen, maakt activiteiten bekend en organiseert projecten/ bijscholing.
Daarnaast is een belangrijke taak het bijhouden van de agenda amateurkunst in de Oost – Achterhoek. Op de website wordt de agenda amateurkunst
gepubliceerd hiervoor wordt samengewerkt met lokale media en de VVV. De provincie Gelderland subsidieert tot en met 2013 het servicepunt.
2.2.2. Meer mensen bereiken door het stimuleren van actieve en passieve deelname aan culturele activiteiten
• Oprichting stichting cultuureducatie Dinxperlo-Aalten voor het basisonderwijs
Cultuureducatie in het basisonderwijs is als eerste speerpunt opgepakt en uitgewerkt. Overleg met alle scholen voor het basisonderwijs over de
mogelijkheden om de kwaliteit van de cultuureducatie in Aalten te vergroten heeft op 30 juni 2011 geleid tot het oprichten van de nieuwe stichting Cultuur Educatie Dinxperlo – Aalten. Onder deze stichting ontwikkelen de basisscholen in
Dinxperlo en Aalten gezamenlijk lesprogramma’s om de leerlingen kennis te laten maken met kunst en cultuur.
De stichting Cultuur Educatie Dinxperlo – Aalten heeft de taken van de
afzonderlijke culturele commissies die tot en met het schooljaar 2010-2011 actief waren over genomen en is verantwoordelijk geworden voor het ontwikkelen van een jaarlijks cultureel programma voor het basisonderwijs in de gemeente Aalten.
Onder de paraplu van de stichting worden, in werkgroepen met daarin de cultuurcoördinatoren van de verschillende basisscholen, lesprogramma’s gemaakt. Alle leerlingen krijgen in acht jaar tijd zeven kunstdisciplines
aangeboden, te weten beeldend, audio-visueel, muziek, dans, drama, literair en cultureel erfgoed.
Voor de schooljaren 2011-2013 is een cultureel aanbod ontwikkeld voor de kunstdisciplines, beeldende kunst, audio-visueel en muziek. Voor de jaren 2013- 2016 is een aanbod ontwikkeld voor dans, drama en literair. De leerlingen worden in contact gebracht met allerlei vormen van cultuur. De programma’s worden ontwikkeld in nauwe samenwerking met kunstenaars en culturele instellingen uit de gemeente Aalten en omgeving.
Met de nieuwe samenwerking wordt de cultuureducatie binnen het onderwijs versterkt. Voor een stichting is gekozen om meer financiële armslag te krijgen omdat het de mogelijkheid geeft om naast de bijdrage van het onderwijs en de gemeentelijke bijdrage een beroep te doen op extra financieringsbronnen.
Hierdoor zijn twee subsidies van € 2.500,-- binnengehaald, via het Rabobank Coöperatiefonds en Univé
• Ondersteuning projecten Voortgezet Onderwijs.
Binnen het gemeentelijk subsidiebeleid is op dit moment geen structureel subsidiebudget voor cultuureducatie op het voorgezet onderwijs Schaersvoorde beschikbaar. Als vervolg op het in het basisonderwijs opgezette beleid voor cultuureducatie hechten wij er wel een groot belang aan dat ook het voorgezet onderwijs voldoende mogelijkheden heeft om de leerlingen met cultuur in aanraking te brengen. Met de cultuurcoördinator van Schaersvoorde is derhalve gesproken over mogelijkheden om binnen de school de cultuurparticipatie te vergroten. Afgesproken is dat cultuurprojecten die voldoen aan een speerpunt uit de cultuurnota voor een deel mede gefinancierd kunnen worden door de
gemeente. Dit heeft geresulteerd in een aantal concrete projecten waar de leerlingen bewust kennis hebben kunnen maken met het brede gebied van kunst en cultuur. Voorbeelden zijn: het project Holocaust, S-factor, Forum theater Under Pressure, Airborn project.
• Jongeren en cultuur
Samen met het jongerenwerk is in 2011 en 2012 het door de gezamenlijke gemeenten gesubsidieerde cultuurpactproject “Keten” uitgevoerd.
Keten" is een amateurkunstproject voor en door jongeren in de Achterhoek. Het bevat educatieve elementen en een afsluitende uitvoering. De primaire
doelstelling is jongeren in de leeftijd van 13-24 jaar zowel actief als passief te laten kennismaken met en deelnemen aan diverse amateurkunstdisciplines
Binnen dit thema is in april 2012 in jongerencentrum Atlantic de voorstelling LOSER! uitgevoerd. ‘Loser!’ is ontworpen en uitgevoerd door jongeren zelf en
raakt hetgeen hen bezig houdt. Zij hebben jongeren uitgenodigd om iets moois neer te zetten met hun talent. Vertellers, muzikanten, dansers, toneelspelers, een stand up comedian, schilders, decorbouwers, grimeurs, een geluid en lichtcrew, fotografen, filmers en een PR ploeg hebben intensief samengewerkt om de voorstelling ‘Loser!’ tot een succes te maken. Het project is begeleid door regisseur Willem te Voortwis en door de jongerenwerker van Figulus Welzijn, Frank Sikking.
In december 2011 is in Dinxperlo binnen het thema “Keten”, het project “De Act”
uitgevoerd. ‘De Act’ staat voor iets bijzonders van jezelf laten zien. Regisseur Willem te Voortwis heeft samen met jongerenwerker Steffan Rexwinkel van Figulus Welzijn niet alledaagse combinaties gemaakt. Met zang, dans, verhaal, gedicht, video, fotografie én kookkunst hebben de jongeren een voorstelling gemaakt. Deze voorstelling is ook vertoond aan ouderen van het
seniorencomplex de Wieken in Dinxperlo.
• Samenwerking met lokale instellingen
De ontwikkeling van de lespakketten cultuureducatie voor het basisonderwijs vindt plaats in nauwe samenwerking met de plaatselijke kunstenaars maar ook met de culturele instellingen zoals de basisbibliotheek De Achterhoekse Poort en het instituut voor kunst en cultuur Boogie Woogie.
• Kunstwerk Barlo
Binnen het ontwikkelen van de Trap fietsroutes voor de gemeente Aalten, die in mei 2013 zijn geopend, hebben we budget vrij kunnen maken voor de
ontwikkeling van een kunstwerk in onze gemeente. Als plek is gekozen voor een belangrijk cultuurhistorisch punt in Barlo, te weten de plek waar in het verleden de Mariënboom heeft gestaan. Een werkgroep is gestart om de mogelijkheden te onderzoeken en heeft besloten deze plek blijvend te markeren met kunst. Een voorwaarde was dat leerlingen van de basisschool bij het project werden betrokken. Er is gekozen voor een kunstenaar uit Aalten, te weten Ans
Braamskamp. Ans Braamskamp is begonnen met klassenbezoeken in groep 7 en 8 van de Christelijke Basisschool Barlo om inspiratie op te doen voor het
kunstwerk. Tijdens het bezoek op school hebben leerlingen verslag gedaan van hun beleving over de boom en hebben zij tekeningen gemaakt. Uit de tekeningen kwam naar voren, dat deze locatie als een ontmoetingsplek wordt beschouwd. Dit gegeven heeft Ans Braamskamp verbeeld in haar kunstwerk. De leerlingen hebben een bezoek gebracht aan haar werkplaats, om de vorderingen te bekijken en vragen te kunnen stellen over de werkwijze van de kunstenares. Het
kunstwerk heeft als titel ‘De Mariënboom’ en is op 17 mei 2013 onthuld.
• Ontwikkeling lespakket
Ook voor het ontwikkelen van een lespakket op het gebied van de lokale
cultuurhistorie hebben we binnen de Trapfietsroutes middelen vrij kunnen maken.
In samenwerking met stichting de Gaostok worden op dit moment twee lessen ontwikkeld over de geschiedenis van Dinxperlo en omgeving. Het worden
fietsroutes met gidsen voor groepjes leerlingen langs cultuurhistorisch belangrijke punten. Op sommige plekken wordt de geschiedenis toegelicht met filmpjes, daarnaast zitten er opdrachten in de route, zoals bijvoorbeeld een smokkel- en ruilverkavelingsspel. Op school is er digitaal een begin en eindles. Vanaf mei 2014 kunnen scholen intekenen op deze lessen. Er wordt naar gestreefd de
inhoud zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de leerdoelen die in het onderwijs moeten worden gehaald. De stichting de Goastok gaat de lespakketten beheren.
2.2.3. Verbreding en vernieuwing van het kunst en cultuur aanbod stimuleren
• Nieuwe initiatieven subsidiëren/ Instandhouden projectsubsidie
Bij het vaststellen van de subsidiebeleidsregels Welzijn 2011-2014 is de regeling Incidentele projectsubsidie in stand gebleven. Het budget is niet gekort waardoor de mogelijkheid is gebleven voor organisaties om voor het organiseren van vernieuwende activiteiten een waarderingssubsidie te ontvangen. De regeling is wel aangepast in die zin dat de maximale subsidie verlaagd is van € 2.000,-- naar
€ 1.000,-- per aanvraag. Hierdoor wordt het mogelijk om meerdere projecten een kans te geven gebruik te maken van deze subsidiemogelijkheden.
De laatste jaren is gemiddeld voor 15 aanvragen per jaar een projectsubsidie toegekend. De inhoud van de activiteiten variëren van een boekuitgave, film, erfgoedevenementen tot grote theater- en muziekevenementen.
• Cultuurpact
De gemeente Aalten werkt met 9 Achterhoekse gemeenten samen in het platform Cultuurpact. Vanuit Cultuurpact wordt ingezet op regionale versterking van kunst en cultuur. De kracht van de samenwerking komt tot uiting in projecten die een gemeente alleen niet kan invullen of omdat door samenwerking de uitstraling en daarmee het resultaat groter is. De thema’s waarbinnen project worden
ontwikkeld zijn voor de beleidsperiode 2013-2016 Cultuurtoerisme,
Cultuureducatie en bevordering Cultuurparticipatie/amateurkunst. Bekende projecten die de laatste jaren, ook in Aalten, zijn uitgevoerd zijn: “Aan het woord”,
“Taal en Teken”en “Keten”.
Daarnaast is het project Cultuurzomer, zie ook de informatie bij speerpunt 1, onder de paraplu van Cultuurpact opgezet.
De gemeente draagt op dit moment een bedrag van € 0,16 per inwoner bij voor het Cultuurpact. Vanaf 2014 zal er aanzienlijk minder budget zijn door
bezuinigingen bij de Provincie. De provincie heeft in haar nieuwe beleidsprogramma Cultuur en Erfgoed 2013-2016 bepaalt dat men de
samenwerking binnen het bestaande Cultuurpact wil doorontwikkelen naar een regionaal Cultuur- en Erfgoedpact per 2014. Men heeft hiervoor de individuele gemeentes aangewezen als partner en is thans in overleg met de gezamenlijke gemeenten over de wijze waarop het Cultuur- en Erfgoedpact zal worden vorm gegeven en over de financieringsmogelijkheden.
• Kunstprijs
In de afgelopen periode is gezocht naar een goede regeling. Omdat de gemeente vanuit meerdere beleidsterreinen het voornemen had om prijzen uit te reiken, zoals onder andere de kampioenenprijs, de eremedaille en de vrijwilligersprijs is intern onderzocht of er mogelijkheden waren om dit gezamenlijk op te pakken.
Besloten is om in eerste instantie alleen de uitreiking van de eremedaille door de gemeente te organiseren. De uitreiking van de kunstprijs vinden we meer een aangelegenheid voor het culturele veld. Een en ander heeft geleid tot het besluit om de kunstprijs op dit moment nog niet in te voeren maar om deze in de toekomst een plek te geven als jaarlijkse activiteit voor het nog op te richten cultuurnetwerk in de gemeente Aalten. Op pagina 17 vindt u een toelichting op de
plannen voor het starten van een lokaal cultuurnetwerk. In de nieuwe beleidsperiode zal dit actiepunt definitief geconcretiseerd worden.
• Herstel kunst uit de wederopbouwperiode Glas in lood Schaersvoorde
In 1955 is bij de bouw van de voormalig LTS aan de Ludgerstraat in de voorgevel een gebrandschilderd glas-in-loodraam van de kunstenaar Jan Ooms
aangebracht. Voor de sloop is het raam in veiligheid gebracht en opgeslagen. Het betreft een vorm van monumentale wandkunst uit de wederopbouwperiode na de 2e wereldoorlog. Deze kunstvorm dreigt in Nederland te verdwijnen door sloop van de gebouwen. Een werkgroep heeft de mogelijkheden onderzocht om deze waardevolle wandkunst te behouden. Inmiddels is het projectplan en de
financiering gereed om het glas-in-lood te restaureren en te herplaatsen in de wand van de aula van Schaersvoorde aan de Stationsstraat. Leerlingen dragen hun steentje bij aan de herplaatsing. Naar verwachting wordt het project in het voorjaar 2014 afgerond.
Mozaïek voormalige ds. Van Dijkschool te Dinxperlo
In de wand van de Ds. van Dijkschool in Dinxperlo, die in 2012 is gesloopt, zaten een 5-tal wandmozaïeken. Het betreft een monumentale wandkunst uit de wederopbouw periode (1945-1965) na de tweede wereldoorlog van de kunstenaar Wim Mulder. Gezien de cultuurhistorische waarde hebben we geprobeerd de mozaïeken te behouden. Het is gelukt om 3 van de 5 mozaïeken te bewaren. Deze zijn opgeslagen op het terrein van de gemeentewerf. Het is de bedoeling voor deze mozaïeken een herbestemming te vinden in de
nieuwbouwwijk die op de plek van de ds. van Dijkschool zal worden gerealiseerd.
De mozaïeken moeten hiervoor gerenoveerd worden en herplaatst in een wand of zuil dan wel een meubel. Een definitief herplaatsingsplan moet nog worden gemaakt. Ook moet er nog financiële dekking gevonden worden voor de renovatie en het herplaatsen.
2.2.4. Samenwerking bevorderen
• Onderzoek inzet combinatie functies
In 2012 heeft het college besloten om niet deel te nemen aan de “Brede Impuls Combinatiefuncties”. Dit omdat naar de mening van het college voordelen die deelname aan deze regeling met zich mee zou brengen niet opwegen tegen de investeringen die gevraagd worden. Het college vond het niet verantwoord om te komen met nieuw beleid -waarbij de gemeente het risico van 60% cofinanciering op zich neemt- in tijden waarin de gemeente genoodzaakt is haar middelen zorgvuldig in te zetten.
• Lokaal platform
Dit actiepunt uit de Kadernota Cultuur 2010-2013 is nog niet gerealiseerd.
Samenwerking tussen individuele organisaties is wel ontstaan zoals bijvoorbeeld tussen het basisonderwijs en culturele instellingen, of tussen stichtingen onderling.
Het initiatief hierin is niet door de gemeente genomen maar dat hebben de
organisaties zelf opgepakt. Eén lokaal overleg is echter nog niet tot stand gekomen en is een aandachtspunt voor de komende beleidsperiode.
3. Kaders Cultuurbeleid
3.1 Rijksoverheid
De rijksoverheid heeft haar beleid voor de periode 2013-2016 beschreven in de notitie
“Meer dan kwaliteit: een nieuwe visie op cultuurbeleid”. De Rijksoverheid wil bij dragen aan een sterke cultuursector die minder afhankelijk wordt van de overheid.
Tegelijkertijd houdt men wel de verantwoordelijk voor een hoogwaardig cultureel aanbod in het hele land. De Rijksoverheid heeft voor de periode 2013- 2016 de volgende speerpunten voor het cultuurbeleid vastgesteld:
- Internationalisering: de culturele sector heeft mogelijkheden om zich internationaal te presenteren, bijvoorbeeld door uitwisseling van kunst of in kunst- en
cultuurprogramma's.
- Cultuureducatie: zo veel mogelijk kinderen en jongeren komen in aanraking met de rijkdom van cultuur.
- Vernieuwing en talent: kunstinstellingen krijgen de mogelijkheid kunst te ontwikkelen en te laten zien die nog niet bij een breed publiek bekend is.
Ondernemerschap: instellingen versterken hun band met (mogelijke) financiers, boren andere inkomstenbronnen aan en zoeken nieuwe markten. Op die manier vergroten zij hun inkomsten. De instellingen krijgen hierbij ondersteuning van het Rijk.
Men richt zich vooral op inhoudelijke thema’s die in het hart van het cultuurbeleid staan, zoals de ontplooiing van het individu, ontwikkeling van creativiteit en verbinding in de samenleving. Voor de komende jaren ligt dan ook de prioriteit bij het
cultuuronderwijs, de creatieve industrie, talentontwikkeling en digitalisering.
De rijksoverheid wil dat cultuureducatie een vast onderdeel wordt van het
lesprogramma in het onderwijs. Daarvoor is er een speciaal programma opgesteld:
“Cultuureducatie met kwaliteit”. In het kader van de regeling “Cultuureducatie met kwaliteit” in het primair onderwijs kunnen culturele instellingen op voorspraak van een grote gemeente of provincie aanvragen indienen bij het Fonds voor
Cultuurparticipatie. De hiervoor beschikbare budgetten zijn verdeeld over de deelnemende gemeenten en provincies op basis van een bedrag per inwoner.
Daarnaast ondersteunt het Rijk via het Fonds voor Cultuurparticipatie
amateurkunstprojecten. Het fonds heeft tot doel meer mensen mee te laten doen aan kunst en cultuur. Ook wil het fonds zorgen voor betere faciliteiten
3.2 Provincie Gelderland
In het cultuur- en erfgoedprogramma 2013-2016 beschrijft de provincie haar visie. De provincie wil bevorderen dat eigenaren, instellingen en organisaties in de culturele sector in staat zijn of met hulp in staat worden gesteld om zelf te investeren in cultuur en erfgoed. De provincie stimuleert innovatie, talentontwikkeling en
kwaliteitsverbetering. Bij de afstemming met Europa, het werken aan een goede culturele infrastructuur en het ontwikkelen van nieuwe financieringsstrategieën neemt de provincie het voortouw. Niet voor alles wat de provincie belangrijk vindt neemt ze verantwoordelijkheid. Op het gebied van amateurkunst, vrijwilligersbeleid, participatie en instandhouding van kleinere monumenten zijn gemeenten primair
verantwoordelijk. Door ombuigingen is er structureel 1/3 deel minder budget beschikbaar voor provinciaal cultuur- en erfgoedbeleid.
Het nieuwe beleid wordt op een nieuwe manier uitgevoerd. De provincie kiest
nadrukkelijk meer de rol van regisseur en opdrachtgever en laat de uitvoering aan het
veld over. Daarnaast is subsidie niet meer vanzelfsprekend. Men kijkt ook naar andere financieringsmogelijkheden en verwacht van de partners een sterke mate van ondernemerschap. Voor de uitvoering van het beleid maakt de provincie gebruik van een nieuwe subsidieregeling, “Subsidieregeling meerjarenprogramma’s Gelderland 2012. Voor deze regeling wijst de provincie gemeenten en organisaties als partner aan. Voor de samenwerking met de gemeenten wil de provincie het bestaande cultuurpact doorontwikkelen naar een regionaal cultuur- en erfgoedpact. In dit kader is de gemeente aangewezen als partner. Vanaf 2014 wordt het programmabudget cultuur- en erfgoed volgens de nieuwe werkwijze toegekend.
3.3 Gemeente
De rol van de gemeente verandert omdat de samenleving verandert. Dit vraagt van ons als gemeente dat we uitgaan van de kracht en behoeften van de samenleving en de individuele deelnemer. We zijn als gemeente één van de actoren in het culturele veld, samen met de culturele organisaties en de inwoners. Bij de opstelling van deze beleidsnota hebben we dan ook deskundigen uit de samenleving betrokken. We zetten dan ook in op versterking van de samenwerking en op samenwerking met andere sectoren. De gemeente speelt een belangrijke rol bij het ondersteunen van cultuur. Gemeenten zijn de grootste financiers op het gebied van cultuur, daarna volgen rijk en provincies.
De subsidievoorwaarden voor kunst en cultuur hebben we vastgelegd in de subsidiebeleidsregels Welzijn 2011-2014. We kennen de volgende
subsidiemogelijkheden:
- Budgetsubsidie
Met professionele organisaties worden meerjarige budgetovereenkomsten afgesloten.
- Waarderingsubsidie
Dit betreft een subsidie die de gemeente verstrekt als waardering voor het uitvoeren van activiteiten.
- Incidentele (project)subsidie
Een eenmalige subsidie voor maatschappelijk wenselijke aanvullende en/of vernieuwende activiteiten.
- Incidentele investeringssubsidie
Een eenmalige subsidie voor specifieke categorieën van subsidiënten voor het stichten, uitbreiden en/of renoveren van eigen accommodaties
3.4 Regionale samenwerking
De gemeente Aalten werkt met 9 gemeente samen in het Cultuur- en Erfgoedpact. De provincie Gelderland wil vanaf 2014 met de samenwerkende gemeenten komen tot meerjarige afspraken over het bereiken van gemeenschappelijke doelen op het terrein van cultuur en erfgoed. De provinciale insteek is gebaseerd op de doelen van de thema’s 9, 10 en 11 (vrijetijdseconomie, cultuurparticipatie en regionale diversiteit) van het Programma Cultuur en Erfgoed 2013-2016. De provincie hecht belang aan gemeentelijke samenwerking gericht op versterking van regionale identiteit door inzet van cultuur en erfgoed. Bepaling van deze identiteit en de wijze waarop deze door inzet van cultuur en erfgoed het best versterkt zouden kunnen worden is aan de gemeenten. De provincie vindt het van belang dat hierbij stimulering van cultuurparticipatie en versterking van vrijetijdseconomie wordt meegenomen en uitgewerkt. De provincie heeft aan de samenwerkende gemeenten gevraagd om ideeën en plannen uit te werken in de vorm van een programma voor de jaren 2014- 2016. Het programma wordt op dit moment opgesteld door de samenwerkende gemeenten.
4. Beleidsthema’s en speerpunten
4.1 Algemene visie kunst en cultuur in Aalten
De waarden van kunst en cultuur in Aalten zijn groot. Kunst en cultuur in Aalten heeft een duidelijke sociale waarde ( samen doen en samen beleven) en een economische waarde door verbetering van het vestingklimaat voor bedrijven, (nieuwe) inwoners en de aantrekking van toeristen, Kunst en cultuur leveren een belangrijke bijdrage aan het onderwijs
(cultuureducatie) en aan de ontwikkeling van jongeren.
Tot het beleidsterrein cultuur worden alle activiteiten op het gebied van kunst en cultuur gerekend. Cultuur levert een bijdrage aan een krachtige samenleving. Cultuurbeleid krijgt steeds meer raakvlakken met andere beleidsterreinen en beleidsthema’s en dat geldt ook voor de positie van kunst en cultuur in de maatschappij. Dit komt door de maatschappelijke betekenis die kunst en cultuur kunnen hebben. Die betekenis kan bijdragen aan andere maatschappelijke vraagstukken of aan waarde winnen door samenwerking met bijvoorbeeld, economie, ruimtelijke ordening of als bijdrage aan participatie.
Cultuur maakt Aalten aantrekkelijk om te wonen, te recreëren en om naar toe te gaan. Het cultuurbeleid moet dan ook bijdragen aan de ontwikkeling van de gemeente Aalten als een gemeente waar het fijn is om te wonen, te werken en te recreëren.
4.2 Beleidsthema’s voor de komende periode
Voor het in kaart brengen van de beleidsthema’s voor deze nieuwe nota Kunst en Cultuur 2014-2015 hebben we gebruik gemaakt van de expertise uit het culturele veld. We hebben een aantal personen en organisaties uit het culturele veld benaderd en ze gevraagd naar de ontwikkelingen die zij op het gebied van kunst en cultuur zien en de knelpunten die zij constateren. Op basis van de reacties hebben wij de beleidsthema’s en prioriteiten voor de komende periode opgesteld.
Het is van belang om de waarde van kunst en cultuur meer te benutten voor Aalten. Dat werken we uit in de volgende beleidsthema’s en prioriteiten.
4.2.1 Thema 1. Cultuureducatie
Om cultuur te kunnen waarderen is de kennismaking hiermee op jonge leeftijd van groot belang. We kunnen trots zijn op de wijze waarop de cultuureducatie op de scholen in de gemeente Aalten wordt georganiseerd. Met cultuureducatie in het onderwijs laten wij onze jeugd vanaf jonge leeftijd kennis maken met kunst en cultuur en stimuleren wij de creativiteit.
We stimuleren cultuureducatie in het onderwijs met als doel om:
• Leerlingen meer in aanraking te laten komen met cultuur in de volle breedte;
• Leerlingen al vroeg kennis laten maken met de lokale culturele instellingen;
• De lokale infrastructuur van cultuureducatie te versterken en verbreden waardoor meer samenhang ontstaat tussen binnen- en buitenschoolse educatie.
Actiepunten voor het thema Cultuureducatie
De subsidie voor en de gemeentelijke samenwerking met de stichting SCEDA voor de realisatie van cultuureducatieprojecten in stand houden.
Wij vinden het belangrijk om de deelname aan cultuureducatie in het basisonderwijs te blijven stimuleren. De samenwerking in Aalten van alle basisscholen in de stichting Cultuureducatie Dinxperlo – Aalten is uniek. De lespakketten die samen met het culturele veld worden ontwikkeld bereiken jaarlijks alle leerlingen van de basisscholen. Leerlingen maken binnen hun schooltijd kennis met alle kunstdisciplines. Het aanbod bestaat zowel uit actieve kunstbeoefening als passieve kunstbeoefening. De gemeentelijke subsidie van jaarlijks
€ 7.000,-- willen wij dan ook instandhouden.
De samenwerking tussen het onderwijs en de culturele organisaties verder uitbouwen.
Het culturele aanbod in Aalten is groot. De cultuurcoördinatoren ontwikkelen lespakketten en maken daarbij zoveel mogelijk gebruik van het lokale aanbod. Kennis van en communicatie met het culturele veld is daarbij belangrijk en zal de komende periode verder moeten worden uitgebouwd.
De gemeentelijke samenwerking met het voortgezet onderwijs op het gebied van cultuureducatie versterken.
Op dit moment is er slechts incidenteel overleg met de cultuurcoördinatoren van Schaers- voorde. Wij hechten er belang aan om dit overleg te structuren. Ook de cultuurcoördinator heeft in de enquête aangegeven behoefte te hebben aan samenwerking. Intentie hiervan is om een vervolg te geven aan de wijze waarop in het basisonderwijs de cultuureducatie is opgezet en de leerlingen al kennis hebben kunnen maken met de verschillende disciplines.
Doel is om de cultuurparticipatie van jongeren vanaf 13 jaar te vergroten en de mogelijkheid te onderzoeken om jaarlijks in Aalten een cultuurproject te ontwikkelen voor het voortgezet onderwijs in samenwerking met de lokale culturele organisaties.
Middels concrete projecten aandacht besteden aan het leesbevordering in het basisonderwijs en voortgezet onderwijs.
Voor een groeiend aantal kinderen en jongeren is lezen geen vanzelfsprekende bezigheid meer. De bibliotheek moet dan ook een andere rol gaan vervullen. Een belangrijke
samenwerkingspartner is het onderwijs. Het teruglopend taalniveau bij kinderen is landelijk een zorg. Bestrijding van taalachterstanden, onder ander via het VVE beleid, is een belangrijk item. De basisbibliotheek De Achterhoekse Poort kent in haar nieuwe beleidsvisie nog twee kerntaken, te weten lezen en informeren. Vanuit deze kerntaken is samenwerking met het onderwijs een belangrijk ontwikkelpunt.
Als gemeente investeren wij, via ons VVE beleid, in de zorg om taalachterstand bij kinderen terug te dringen. De bibliotheek is via de projecten boekstart en boekenpret, voor kinderen van 0-4 jaar, daar nauw bij betrokken. De komende beleidsperiode vragen wij de bibliotheek de samenwerking met het onderwijs te versterken en te komen tot leesbevorderingsprojecten in het basisonderwijs als vervolg op ons VVE beleid.
Onderzoek naar de mogelijkheden om buitenschoolse educatie meer te verbinden met binnenschoolse educatie.
Door kinderen en jongeren op jonge leeftijd te laten kennismaken met kunst en cultuur leren zij ontdekken wat cultuur betekent voor henzelf en voor de maatschappij. Het onderwijs speelt een belangrijke rol bij de kennismaking met het omvangrijke cultuuraanbod. Scholen zorgen voor de basiskennis over kunst en cultuur en gebruiken deze als onderdeel van de
leeromgeving. Daarnaast is educatie, zowel van jongeren als van volwassenen, een zaak van
culturele instellingen. Via cultuureducatie in het onderwijs krijgen alle kinderen en jongeren de kans om in aanraking te komen met kunst en cultuur. Binnenschoolse aangewakkerde belangstelling voor cultuur moet buitenschools een voortzetting kunnen vinden.
Buitenschoolse cultuureducatie is er in vele vormen en niveaus, variërend van muziek- en theaterlessen en creativiteitscursussen tot workshops bij erfgoedinstellingen. Wij streven naar een goede verbinding tussen binnenschoolse en buitenschoolse cultuureducatie. Wat dit punt betreft is samenwerking tussen het onderwijs en de culturele organisaties/verenigingen essentieel. Wij streven dan ook naar een structurele samenwerking tussen culturele instellingen en scholen zodat lokale initiatieven en binnenschoolse activiteiten aan elkaar worden gekoppeld. Wij nemen in eerste instantie de regie en kijken samen met de relevante partijen hoe deze uitdaging kan worden opgepakt. Hierbij onderzoeken wij of de landelijke subsidieregeling Cultuureducatie met kwaliteit een aanknopingspunt biedt.
4.2.2. Thema 2 Cultuur als verbindende factor met andere sectoren
Cultuur vorm een brug tussen heden en verleden, tussen mensen onderling, tussen jong en oud, tussen de mens en zijn omgeving. Mensen voelen zich verbonden met elkaar en de eigen omgeving. Cultuur geeft identiteit. Ook komen mensen in verbinding met zichzelf, cultuur verreikt en verruimt.
De gemeente Aalten ziet cultuur als een verbindende factor, die noodzakelijk is voor een blijvende leefbaarheid binnen de samenleving. Daarom vinden wij het van belang deelname aan cultuuruitingen te ondersteunen en te stimuleren. Doelstelling is dan ook om cultuur te gebruiken als middel om verbindingen te leggen tussen andere sectoren van de samenleving.
We streven naar verbreding van het publieksbereik met specifieke aandacht voor jeugd, ouderen en mensen met een beperking. We vinden het belangrijk dat elke inwoner kan participeren in de maatschappij. Doel is om daar een passend aanbod voor te ontwikkelen.
Prioriteiten voor het thema Cultuur als verbindende factor met andere sectoren
Verbinding cultuur met sociaal domein
In het sociale domein hebben we te maken met de drie transitieprocessen: Participatiewet, AWBZ en Jeugdzorg. De vraag doet zich voor of vanuit deze processen een verbinding met de mogelijkheden binnen de gemeente op het gebied van kunst en cultuur kan worden gelegd. Aan al deze transitieprocessen liggen dezelfde uitgangspunten ten grondslag zoals nadruk op eigen kracht en verantwoordelijkheid van de burger, focus op participeren in de samenleving en gebruik maken van sociale netwerken, ondersteuning dicht bij huis en inzetten op preventie. De gemeente moet met minder middelen de hulp beter organiseren.
Wij denken dat kunst en cultuur in dit proces een toegevoegde waarde kan hebben. We moeten hierin een brede blik ontwikkelen. De maatschappelijke activiteiten die worden aangeboden op het terrein van cultuur dienen beschikbaar en toegankelijk te zijn
We hebben de verantwoordelijkheid om culturele voorzieningen sociaal, fysiek en financieel toegankelijk te maken voor (kwetsbare) burgers.
Dit betekent dat in beeld dient te worden gebracht welke culturele organisaties of activiteiten een rol kunnen spelen in de ontwikkelingen op het sociale domein. Op welke wijze kunnen we de functie begeleiding in de AWBZ combineren met het aanbod van de culturele
voorzieningen en welke financiële aspecten brengt dit met zich mee. Daarnaast moet onderzocht worden of er arrangementen kunnen worden ontwikkeld voor mensen met een beperking en ouderen.
Onderzoek naar nieuwe markten om mee samen te werken zoals zorg- en welzijnsinstellingen
Het instituut voor kunst en cultuur Boogie Woogie en het servicepunt Amateurkunst Oost- Achterhoek onderzoeken op dit moment de mogelijkheden om kunst in te zetten als middel om bijvoorbeeld het welzijn van ouderen te vergroten of projecten voor mensen met een beperking te ontwikkelen.
Projecten die op het moment worden ontwikkeld zijn:
- Kunst ontmoeten meedoen, een project voor leerlingen met een beperking
- Samenwerking met zorginstellingen waarin wordt gezocht naar meer activiteiten voor ouderen op het gebied van kunst en cultuur.
Indien mogelijk wordt gebruik gemaakt van landelijke subsidiemogelijkheden. Zo zet het Fonds voor cultuurparticipatie zich de komende tijd in op het versterken van actieve cultuurparticipatie van ouderen. Dit doen ze door voorbeeldstellende en beeldbepalende projecten te ondersteunen.
De gemeente Aalten participeert nog niet.
Wij gaan in overleg met het instituut voor kunst en cultuur Boogie Woogie en het servicepunt Amateurkunst Oost- Achterhoek om de mogelijkheden op dit gebied voor de gemeente Aalten te verkennen.
Jongeren en cultuur meer met elkaar in contact brengen.
Tijdens de beleidsperiode 2010-2013 zijn de eerste stappen gezet om de jongeren meer in aanraking te brengen met cultuur. Samen met het jongerenwerk is getracht om jongeren in de leeftijd van 13–24 jaar zowel actief als passief te laten kennismaken met en deelnemen aan diverse amateurkunst disciplines, middels de projecten “Keten”, “Loser:”en de “Act”.
Gezien het succes van deze projecten willen wij dit graag verder uitbouwen en het doel is om in overleg te gaan met het jongerenwerk, de jongere zelf en de verenigingen om te
onderzoeken welke behoefte er is aan culturele activiteiten en hier een passend aanbod bij te ontwikkelen. Ook in de komende beleidsperiode willen we weer een aantal projecten
ontwikkelen en jongeren in de gelegenheid stellen hun creativiteit verder te ontwikkelen.
De interesse voor de Harmonie en Fanfareverenigingen vermindert bij de jeugd. Jeugdbeleid heeft daarom een hoge prioriteit bij de verenigingen. Verenigingen moeten creatief worden en komen tot een aanbod dat de jeugd aanspreekt. Samenwerking tussen de verenigingen is belangrijk, maar ook samenwerking met het onderwijs. De muziekverenigingen kunnen een duidelijke rol spelen om jeugd kennis te laten maken met cultuur. Het project “Feel the Groove” dat in maart 2012 door de gezamenlijke verenigingen in samenwerking met het servicepunt Amateurkunst is georganiseerd was daar een goed voorbeeld van. Dit project , passend bij de belevingswereld van de jeugd, is heel enthousiast ontvangen. Wij willen de verenigingen uitdagen om wederom een gezamenlijk project te ontwikkelen waarin de jeugd wordt uitgedaagd om deel te nemen aan een culturele activiteit, waarin de interesse voor muziek wordt gewekt en indien mogelijk wordt samengewerkt met het onderwijs of met andere culturele instellingen.
4.2.3. Thema 3 Krachtenbundeling in de culturele sector.
We willen de nadruk leggen op krachtenbundeling. Organisatie kunnen van elkaar leren en elkaar versterken, ook in het aanbod en de aantrekkingskracht op een breder en groter publiek. Ons doel is om de samenwerking te versterken zowel binnen de cultuursector als ook met andere sectoren.
Actiepunten binnen het thema Krachtenbundeling in de culturele sector
Netwerk overleg tot stand brengen
Uit de enquête kwam duidelijk naar voren dat er een steeds groter wordende behoefte is om een netwerkoverleg tot stand te brengen. Er zou een netwerkoverleg moeten komen met organisaties van diverse vormen van kunst en cultuur om duurzame verbindingen met elkaar te leggen. Een brede samenwerking maakt het mogelijk om meer mensen te bereiken en te stimuleren voor kunst en cultuur in het algemeen.
Doelen van een lokaal netwerkoverleg zijn onder andere:
- De Aaltense kunst/cultuursector dichter bij elkaar brengen;
- Ontmoeting, kennismaking en netwerken met elkaar en andere sectoren;
- De gezamenlijke belangen in kaart brengen;
- Deskundigheidsbevordering;
- Door samenwerking nieuwe ideeën te laten ontstaan en tot uitvoering te brengen;
- Onderzoeken of het mogelijk is gezamenlijk een passend aanbod te ontwikkelen voor de verschillende doelgroepen, met name jeugd en ouderen;
- Afstemmen van programma’s zodat men elkaar versterk.
Als gemeente kunnen we een lokaal netwerk meer betrekken bij de uitvoering van ons beleid.
We willen de komende periode onderzoeken of er voldoende draagvlak is om binnen de gemeente te komen tot een structureel netwerkoverleg. Voor de uitvoering van het onderzoek willen we gebruik maken van de expertise van het servicepunt Amateurkunst Oost-
Achterhoek. Het servicepunt Amateurkunst Oost -Achterhoek is ondergebracht bij het instituut voor kunst en cultuur Boogie Woogie. Deze organisatie heeft de laatste jaren het kunst- en cultuurveld in onze gemeente voorzien van advies en ondersteuning op het gebied van bestuur, organisatie en inhoudelijke ontwikkeling en daarmee een breed netwerk opgebouwd.
Vanuit deze expertise willen wij het servicepunt een eerste netwerkbijeenkomst laten organiseren waarin op basis van realistisch doelen bepaald zal worden of er voldoende draagvlak is om tot een structureel netwerkoverleg te komen.
Voldoende accommodaties voor het Kunst en cultuur aanbod Uit de enquête blijkt dat er behoefte is aan betaalbare ruimtes waar
amateurkunstverenigingen en kunstenaars kunnen oefenen, experimenteren en
voorstellingen kunnen geven. Laagdrempelige voorzieningen, dicht bij de burger, waardoor kunst en cultuur voor iedereen bereikbaar is.
Met uitzondering van het gebouw op het Zand in Bredevoort heeft de gemeente geen accommodaties voor culturele activiteiten in eigendom. Dit betekent dat de overige
accommodaties in de kernen hierin een belangrijke rol moeten vervullen. We hebben binnen onze gemeente een ruim aanbod aan kulturhusen, (multifunctionele)
dorpshuizen,schoolgebouwen, accommodaties van de stichting Figulus Welzijn maar ook accommodaties specifiek voor jongeren. Er dient daarom meer samenwerking worden gezocht tussen de culturele organisaties en de hierboven genoemde besturen teneinde het gebruik van deze accommodaties te optimaliseren. Een eerste stap is het zichtbaar maken van de behoefte. Vervolgens stellen wij voor dat culturele organisaties in overleg treden met de besturen van de kulturhusen, dorphuizen, het onderwijs en jongerenorganisaties om de samenwerkingsmogelijken verder te onderzoeken. Daarnaast moeten de kansen worden onderzocht die zich kunnen voordoen bij overige leegstaande locaties, zoals winkelpanden, scholen en kerken. Het netwerkoverleg kan hierin een initiërende rol spelen.
Stimuleren van vernieuwende, creatieve initiatieven gericht op samenwerking.
Met de subsidieregeling “Incidentele projectsubsidie” is het mogelijk om aan organisaties een waarderingssubsidie toe te kennen voor vernieuwende culturele activiteiten.
Met deze subsidieregeling hebben wij ook mogelijkheden om initiatieven gericht op het versterken van de onderlinge samenwerking van organisaties te subsidiëren. Initiatieven die door samenwerking ontstaan en resulteren in het bereiken van bijvoorbeeld een nieuwe doelgroep en publiek vallen onder de subsidieregeling “Incidentele projectsubsidie” en kunnen ook in aanmerking komen voor een waarderingsubsidie. Wij streven er naar om ook tijdens de komende beleidsperiode deze subsidieregeling in stand te houden.
Meer regionale samenwerking teneinde een groter publiek te bereiken
Dit actiepunt is zeer actueel. De provincie Gelderland richt haar beleid eveneens op samenwerking. De provincie hecht belang aan gemeentelijke samenwerking gericht op versterking van regionale identiteit door inzet van cultuur en erfgoed. Via het cultuur- en erfgoedpact werkt de gemeente Aalten samen met 9 gemeenten in de regio. Vanuit dit pact worden op dit moment meerjarige afspraken gemaakt met de provincie Gelderland. Doel hiervan is het bereiken van gemeenschappelijke doelen op het terrein van cultuur en erfgoed.
Binnen de regionale samenwerking Cultuur en Erfgoed zijn onderstaande thema’s benoemd
vrijetijdseconomie
cultuureducatie
cultuurparticipatie
duurzaam herbestemmen (incl. industrieel erfgoed, religieus erfgoed en erfgoed van onderwijs en vorming)
landschap en verdediging
landschap en landgoederen/buitenplaatsen
monumentenzorg en vakmanschap
Met daarbinnen extra aandacht voor identiteit, de Achterhoek 2020 agenda, de Euregio, het Achterhoeks bedrijfsleven en de inbedding van projecten binnen gemeenten.
Als paraplu boven deze in totaal 8 thema’s staan de kernbegrippen economie en
leefbaarheid. De twee begrippen zijn uiterst actueel in de krimpregio Achterhoek en zullen nog veel meer aandacht verdienen in de nabije toekomst. Bij benadering vanuit deze twee begrippen kunnen de thema’s met al hun mogelijke dwarsverbanden een plek krijgen in het nieuwe Cultuur en Erfgoedpact.
Binnen de kernbegrippen economie en leefbaarheid, en de diverse thema’s is het eerste regionale project in voorbereiding.
4.2.4. Thema 4 Prioriteiten die voortkomen uit de evaluatie van de vorige cultuurnota
Kunstinleen
De samenwerking met de stichting Art Aalten en Top Art kunstuitleen wordt gedurende de komende periode voortgezet conform de afspraken die zijn gemaakt tijdens de beleidsperiode 2010-2013.
Binnenkunstcollectie
Zoals al in hoofdstuk 1 is aangegeven is alle binnenkunst, een collectie van 80 werken geïnventariseerd en gerangschikt. De komende beleidsperiode gaan wij de kunstcollectie beoordelen. Dit resulteert in een plan waaruit blijkt welk werk van bijzonder culturele waarde is, welke in gemeentelijk bezit moet blijven ( de gemeentelijke kerncollectie) en welk werk kan worden weggegeven aan bijvoorbeeld musea, danwel kan worden herplaatst of geveild.
Onderhoudsplan buitenkunstwerken
Het voornemen is om kunst meer zichtbaar te maken voor de inwoners en toeristen. Dit betekent dat de kunst ook toonbaar moet zijn en goed onderhoud is daarbij noodzakelijk. De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de kunstwerken. De komende beleidsperiode gaan we alle kunstwerken inspecteren, de noodzakelijke onderhoudsmaatregelen vaststellen en een meerjarig onderhoudsplan opstellen.
Kunstprijs
Het is de bedoeling om de organisatie van de kunstprijs in de toekomst een plek te geven als jaarlijkse activiteit voor het nog op te richten cultuurnetwerk in de gemeente Aalten.
Herstel kunst uit de wederopbouwperiode
Er komt een herplaatsingsplan voor de mozaïeken, afkomstig uit de wand, van de voormalige ds. Van Dijk school in Dinxperlo. Voor de kosten van renovatie en herplaatsing wordt een dekkingsplan opgesteld.
4.3 Actiepunten in schema
Thema Acties Planning en Resultaat
1. Cultuureducatie • De subsidie voor en de gemeentelijke
samenwerking met de stichting SCEDA voor de realisatie van
cultuureducatieprojecten in stand houden.
Dit wordt meegenomen bij de vaststelling van de nieuwe subsidiebeleidsregels 2015- 2018.
• Samenwerking tussen onderwijs en culturele organisaties verder uitbouwen
Eind 2014 heeft er een kennismakingsoverleg plaatsgevonden.
• Versterken samenwerking tussen gemeente en
Schaersvoorde
Ingaande 2014 vindt er een structureel overleg plaats.
In 2015 wordt een specifiek cultuureducatieproject georganiseerd in
samenwerking met het lokale culturele veld
• Projecten ontwikkelen voor leesbevordering in het onderwijs
In de komende beleidsperiode wordt tenminste 1 project ontwikkeld.
• Onderzoek naar de mogelijkheden om buitenschoolse educatie te verbinden met
binnenschoolse educatie
We streven naar een samenwerkingsproject ingaande het schooljaar 2015-2016
2. Cultuur als verbindende factor met andere
sectoren
• In beeld brengen welke culturele organisaties of activiteiten een rol kunnen spelen in de
ontwikkelingen op het sociale domein. Op welke wijze kunnen we de functie begeleiding in de AWBZ combineren met het aanbod van de culturele voorzieningen en welke financiële aspecten brengt dit met zich mee Daarnaast dient onderzocht te worden of er arrangementen kunnen
De inventarisatie wordt opgesteld in 2015.
Afhankelijk van de uitkomsten komt een implementatieplan.
worden ontwikkeld voor mensen met een beperking en ouderen
• Onderzoek naar nieuwe samenwerkingsmarkten
Een verkennend onderzoek vindt plaats in 2014,
afhankelijk van de uitkomsten een implementatieplan.
• Verbreding doelgroepbereik Jeugd
In de komende
beleidsperiode worden tenminste 2 cultuur projecten voor jongeren ontwikkeld.
De muziekverenigingen worden uitgedaagd om in 2015 een gezamenlijk project te ontwikkelen voor de jeugd.
3 Krachtenbundeling in de culturele sector
• Netwerk overleg tot stand brengen
Eerste bijeenkomst begin 2014. Bij voldoende draagvlak daarna implementatieplan.
• Voldoende aanbod accommodaties
Behoefte onderzoek en verkennend gesprek in 2014
• Stimuleren vernieuwende en creatieve initiatieven
Dit wordt meegenomen bij de vaststelling van de nieuwe subsidiebeleidsregels 2015- 2018.
• Meer regionale samenwerking
Met de provincie worden afspraken gemaakt voor de periode 2014-2016
4, Prioriteiten uit evaluatie kadernota cultuur 2010-2013
• Kunstinleen Wordt voorgezet gedurende de periode 2014-2015
• Binnenkunstcollectie Eind 2015 is de collectie beoordeeld en besloten wat er mee gaat gebeuren
• Onderhoudsplan Eind 2014 is het plan gereed
• Kunstprijs Meenemen in het
implementatieplan bij
voldoende draagvlak voor het verder tot stand brengen van een netwerkoverleg
• Herstel mozaïeken Herplaatsingsplan gereed in 2015
5. Tot slot
Na vaststelling van de nota zal worden gestart met het uitvoeren van de acties.
Op dit moment zijn er geen aanvullende financiële middelen nodig omdat we er vooralsnog van uit gaan dat de activiteiten plaats kunnen vinden binnen het bestaande budget voor de uitvoering van de activiteiten uit de cultuurnota. In de meerjaren begroting is hiervoor jaarlijks een bedrag van € 10.000,-- opgenomen.
Voor de volledigheid geven wij u in bijlage 1 een overzicht van de in 2014 beschikbare cultuurbudgetten, inclusief het budget voor het toekennen van projectsubsidies
Eind 2015 wordt deze nota en de daaruit gekomen acties geëvalueerd en wordt een nieuw plan voor de periode na 2015 gemaakt. Tussentijds wordt over de behaalde resultaten gerapporteerd.
Bijlage 1 : Overzicht cultuurbudgetten 2014
45100000 Bibliotheek € 562.266
45110000 Muziekscholen € 171.151
45113001 Projectsubsidies € 20.402
45401000 Podiumkunsten en
cultuuruitingen (incl. budget uitvoering cultuurnota)
€ 65.448
45402000 Tentoonstellingen € 213
45403000 Kunst € 6.880
45414010 Overig cultuur en
oudheidkunde
€ 8.110
455415000 Aaltense musea € 97.471
