Bijlage 6 – Toelichting nieuws van NOS en RTL
Vergeleken met de berichtgeving van NRC Handelsblad
Havenarbeiders
Het Europarlement wijst op 20 november 2003 de voorgenomen liberalisering van havendiensten af. De reden daarvoor is de vrees voor negatieve sociale gevolgen. Vooral de 'zelfafhandeling', waarbij in plaats van havenwerkers de scheepsbemanning zelf goederen laadt en lost, staat een meerderheid van de Europarlementariërs niet aan. Het EP zag liever een verplicht vergunningenstelsel, waarbij de scheepsbemanning aan dezelfde sociale voorwaarden en beroepskwalificaties moest voldoen als de havenwerkers. De EU-transportministers vonden dat de lidstaten daarin vrijgelaten moesten worden. Voor de Nederlandse situatie had het volgens minister Peijs van Verkeer niets uitgemaakt of de wet er gekomen was of niet. Ze had namelijk toegezegd met aanvullende wetgeving te komen als er als gevolg van de EU-wet toch 'sociale dumping' in de havens zouplaatsvinden.
In juli 2004 laat de Europese Commissie weten een nieuwe poging te gaan doen om het laden en lossen in de Europese havens te vereenvoudigen. In november 2005 komen duizenden havenwerkers uit verscheidene landen van de Europese Unie naar Brussel om hier tegen te protesteren. Op 16 januari 2006, twee dagen voordat het EP opnieuw over de havenrichtlijn stemt zijn er weer demonstraties van de havenarbeiders. In Straatsburg, waar het Europarlement vergadert komenduizenden havenarbeiders uit Spanje, Frankrijk, België en Nederland samen. De Europese Commissie heeft economische redenen voor het nieuwe plan. De nieuwe richtlijn moet de gesloten markt van de havenarbeiders openbreken. Meer concurrentie zorgt namelijk voor lagere prijzen. De havenarbeiders zijn bang hun baan te verliezen aan bemanningsleden van schepen, die goedkoper kunnen werken. Net als in 2003 loopt het uit de hand: auto's worden in brand gestoken en de politie moet waterkanonnen en traangas inzetten. De schade van de rellen loopt in de honderdduizenden euro’s en een agent moet met zware hoofdwonden naar het ziekenhuis. Het is op de dag voordat het EP over het voorstel stemt al duidelijk dat het parlement het voorstel niet zal steunen.
Dienstenrichtlijn
de fundamentele verandering van Europa naar een diensteneconomie,’ laat Bolkestein weten.1
Binnen de Europese Commissie werd de richtlijn zonder veel discussie geaccepteerd.
Onder aanvoering van de Franse vakbonden groeit het plan van Bolkestein in de jaren die volgen uit tot symbool van het nietsontziende marktdenken dat alle opgebouwde zekerheden in Europa op de tocht zet. In de veelal felle discussies wordt de naam Bolkestein verbasterd tot Frankenstein. Op 14 februari 2006 demonstreren tienduizenden mensen in Straatsburg tegen het plan. Op 16 februari gaat het EP akkoord met een sterk gewijzigde versie van de regeling. De richtlijn is strikter dan het aanvankelijke plan van Bolkestein, want Europarlementariërs zijn bang voor een grote stroom Oost-Europeanen. Vooral Polen zouden laaggeschoold werk van West-Europeanen afpakken.2 Er worden veel compromissen gesloten. Men is het er na afloop niet eens
over eens of het land-van-oorsprong principe nu wel of niet geschrapt is. Nu het Europees Parlement heeft gesproken moeten de Europese Commissie en de regeringen van de lidstaten zich buigen over de dienstenrichtlijn. Een breed gedragen compromis beperkt de speelruimte van de regering en voor het aanbrengen van nieuwe wijzigingen. Maar nu het compromis zo verschillend uitgelegd wordt, kunnen de lidstaten naar hartelust op hun manier aan de tekst gaan sleutelen.De richtlijn moet vanaf 2010 in werking treden.
CIA-vluchten
Op 11 januari 2006 steunt het Europees Parlement een initiatief voor een parlementair onderzoek naar berichten over het verhoren van terreurverdachten door medewerkers de CIA in gevangenissen in verschillende Europese landen. Een speciale commissie uit het EP stelt een onderzoek in de geruchten over de geheime CIA-activiteiten op Europees grondgebied. Eerder besloot de Raad van Europa ook al tot een onderzoekscommissie.
In februari verklaart Eurocontrol, de organisatie die waakt over de veiligheid van de luchtvaart in Europa, nooit te zijn geïnformeerd over vermeende CIA-vluchten. De Italiaanse aanklager Spataro zegt op 23 februari tegen het EP dat hij de namen kent van CIA-agenten die in 2003 een Egyptische imam ontvoerden. De onderzoekscommissie van het Europees Parlement ondervraagt half april Gijs de Vries, terrorismecoördinator van de Europese Unie. Hij verklaarde geen bewijzen te hebben voor het bestaan van CIA-kampen.
Op 26 april concludeert de onderzoekscommissie van het Europees Parlement in een tussentijds rapport over de zaak dat de CIA sinds 2001 meer dan duizend geheime vluchten heeft uitgevoerd via Europese luchthavens en terreurverdachten heeft vervoerd naar landen waar zij konden worden gemarteld. De Italiaanse parlementariër Claudio Fava, auteur van het rapport,
zegt dat het schenden van mensenrechten na 11 september ‘een wijdverspreide praktijk was waarbij een meerderheid van de Europese landen betrokken was.’ Fava vindt het onwaarschijnlijk dat regeringen niet hebben geweten van de activiteiten van de CIA. Hij noemde met name Italië, Bosnië en Zweden. Ook de Raad van Europa acht het onwaarschijnlijk dat de CIA kon handelen zonder medeweten van autoriteiten. D66-europarlementariër Sophie in 't Veld dringt aan op een Nederlands onderzoek naar de zaak.
Verhuizingen EP
Twaalf keer per jaar vergadert het Europees Parlement een kleine week in Straatsburg. Dat ligt vast in het EU-verdrag. De maandelijkse verhuizing van parlementariërs, medewerkers en vertalers van Brussel naar Frankrijk kost zo'n 200 miljoen euro per jaar. De discussie over de maandelijkse verhuizingen van het Europees Parlement is een terugkerend fenomeen. Eind april blijkt dat de gemeente Straatsburg meer aan het parlement te verdienen dan tot dan bekend is. Het parlement voelt zich bedrogen. Het gebouw waarin de vergaderingen plaatsvindt, wordt gehuurd van de gemeente Straatsburg, voor 10,5 miljoen euro per jaar. De eigenaar is het Nederlandse pensioenfonds Erasmus. Het parlement is dus onderhuurder van de gemeente. Het parlement wil het gebouw kopen van het pensioenfonds, omdat dat op termijn goedkoper is. Een prijs is al overeengekomen: 136 miljoen euro. Maar nu is gebleken dat de gemeente Straatsburg 29 miljoen van de koopsom krijgt. Straatsburg verdient ook aan het onderverhuren van het parlementsgebouw. De begrotingscommissie heeft gisteren besloten voorlopig geen huur meer te betalen aan de gemeente Straatsburg. Ze wil eerst van de gemeente weten hoeveel die overhoudt aan dat onderverhuren.3
Op 16 juni wordt duidelijk dat op korte termijn geen discussie over de maandelijkse verhuizingen van het Europees Parlement van Brussel naar Straatsburg te verwachten valt. Tegenstanders daarvan, die een handtekeningenactie onder Europese burgers waren gestart, hadden gehoopt dat de kwestie aan de orde zou worden gesteld bij de ontmoeting van Europese regeringsleiders in Brussel. Parlementsvoorzitter Josep Borrell zou dat aanvankelijk doen, maar zag er later van af. De Oostenrijkse kanselier Wolfgang Schüssel, op dat moment voorzitter van de EU, wilde het onderwerp niet op de agenda zetten. Ook van premier Balkenende was het een en ander verwacht. Balkenende concludeerde echter dat er op geen steun is voor een discussie over Straatsburg. Hij zei niks voor een ‘kamikaze-actie’ te voelen.4
3 ‘Huuractie Europees Parlement’, NRC Handelsblad, 26-4-2006.
