VRIJHEID EN
DEMOCRATIE
Zaterdag 21 Mei 1955 ~Ne. JU
Nieuws uit Afdelingen en Centrales
(Zie pag. 5)
WEEKBLAD VAN DE VOLKSPARTIJ YOOR VRIJHEID EN DEMOCRÁTIE
POLITIEKE IMPASSE
Wegens de Hemelvaartsdag moet ons blad
· deze week een dag eerder ter perse dan ge~
woonlijk. Wij zijn daardoor genoopt dit hoofdarti~
kel, dat moeilijk aan de meest brandende politieke strijdvraag van het ogenblik voorbij kan gaan, te schrijven voordat de discussie hierover tussen Regering en Kamer tot een einde is gekomen.
* * *
Het heeft geen zin ons in gissingen te begeM ven naar het resultaat ener stemming, dat de lezers bij het verschijnen van dit nummer reeds bekend zal zijn.
Ernstiger dan de mogelijke gevolgen zelfs ener regeringscrisis trouwens achten wij de impasse, waarin in dit geval het 'gemeen overleg tussen regering en volksvertegenwoordiging terechtgeM komen is en waarvoor de schuld o.i. ten volle bij de regering ligt
Het is immers allereerst de taktiek, welke zij bij de behandeling der beide onderhavige wetsont- werpen heeft toegepast, die welhaast tot een imM passe moest leiden. Zij koppelde een door ieder noodzakelijk geachte belastingverlaging aan een door niemand redelijk geoordeelde partiële huurM verhoging en bracht reeds daardoor de Kamer van de aanvang af min of meer in een dwangM positie. In sterker mate nog werd dit het geval toen van de regeringstafel als een soort dreige- ment klonk, dat een Kamer die het huurvoorstel verwierp, ook de verlaging van de zware belas- tingdruk die ook de Regering zeer gewenst acht, op het ogenblik zou verijdelen.
* * *
Maar het is niet aan deze taktiek alleen te wijten dat wij nu, zo er al niet van een regeringscrisis of van vervroegde verkiezingen sprake zal zijn, toch in een politieke impasse zijn beland. Heel het regeringsbeleid - wij spraken het reeds herhaaldelijk uit - k~nmerkt zich op zeer aangelegen punten door een compromis- karakter dat vrijwel niemand bevredigt. Dit deM valueert de politiek in de ogen van velen, die alleen door een krachtig beleid als vrucht van het overleg tussen RegeJ;ing en parlement. overtuigd kunnen blijven van de waarde van democratie als regeringsstelsel.
Daarmede is niet elk compromis veroordeeld.
Integendeel: waar, gelijk in Nederland, kabinets- vorming slechts mogelijk is door samenwerking van partijen met uiteenlopende beginselen, zal men tot een voor alle deelnemers aanvaardbaar pro- gramma moeten komen en dat veronderstelt een compromis.
* * *
Maar zulk een compromis behoort op deugM delijke gronden te berusten en het blijkt steeds duidelijker, dat hieraan bij de jongste kabi- netsformatie maar al te veel heeft ontbroken.
Onze partijleider, Prof Oud, heeft hierop alle nadruk gelegd in een rede, waarvan Het Vader- land terecht getuigde dat zij. uitgesproken zonder zelfs maar één aantekening. logisch en helder op- gebouwd was en grote bewondering afdwong.
De impasse, waarin wij thans verkeren, vindt haar oorzaak in fouten, in 1952 bij de kabinets.- formatie begaan. Men heeft zich, aldus Mr Oud, in 1952 niet vergewist of er tussen de leden van het te vormen kabinet voldoende overeenstem-.
ming bestond over de wijze waarop de grote pro.-
biemen tot oplossing konden worden gebracht.
In 1952 was één van die vraagstukken het huurprobleem: de fout is geweest dat niet is he~
sproken of een politiek kon worden gevoerd welke voor een oplossing er van perspectief bood. Het bewijs is het kreupele ontwerp dat thans te voor- schijn is gekomen. Deze fout van 1952 wreekt zich nu.
* * *
Inderdaad, deze fout wreekt zich thans en waarlijk niet alleen doordat nu de discussie tussen Regering en parlement zo vast gelopen is, dat er welhaast een wonder moet geschieden, wil zij weer vlot komen.
Wat toch is het geval ?
Terwijl de Regering zelve het in eigen boezem·
niet verder kon brengen dan tot dit stumperig staaltje van compromis-politiek dat aan de Kamer in de vorm van de gekoppelde belastingM en huur- wet werd aangeboden, oefent zij een druk op de Kamer uit als nauwelijks meer met 't idee der democratie verenigbaar schijnt.
De Regering - zeide Prof. Oud - zet de Kamer voor een ontzaglijk moeilijk dilemma. De Regering kan. door de Kamer eenvoudig voor een krachtproef te stellen, een meerderheid voor haar voorstel krijgen, maar daarmede heeft zij dan af ..
(Vervolg op pag. 3, le kol. onderaan)
HET DOORGEDRUiiTE Ii ABINET
-
VIU.JIIEID EN DEMOORATIE 21MD11155-PAG. Z
Firîanciële beschouwingen en amendementen
*
van mr van Leeuwen bij het belasting- en huurdebat
De Staatsfinanciën
ln •
moeten een evenwichtig element een evenwichtige economie
vormen
Het doen van politieke voorspellingen is altijd al een riskante bezigheid. Zulk een voorspelling te wagen waóneer men weet, dat zij bij haar publicatie reeds op haar juistheid kan worden getoetst, gaat ons echter bepaald te ver •.
Wij zullen ons, dit schrijvende aan de vooravond van de waarschijnlijk beslissende ronde in het grote huur- en belastingdebat, dus van het uiten van enig vermoeden emtrent de afioop daarvan onthouden.
Deze week beperken wij ons tot hetgeen onze woordvoerder, mr Van Leeuwen, In eerste aanleg over de belastingvoorstellen heeft gezegd.
De volgende week hopen wij dan de slotbeschouwing te geven, waarbij Wij vanzelf ook aandacht aan de politieke beschouwingen van onze fractievoorzitter, prof. Oud, zullen besteden.
De algemene beschouwingen over de belastingvoorstellen, welke een verlichting van tetaal f 502 millioen omvatten en die over de wijziging van de Huurwet, werden gelijk- tijdig rehouden, maar door de meeste sprekers toch gesplitst behandeld.
Zo sprak ook mr Van Leeuwen eerst over de belasting- en daarna over de huur- voorstellen.
De heer Van Leeuwen gaf uiting aan de geméngde gevoelens, waarmede hij de aanhangige wetsontwerpen ging bespreken.
Zijn ambities gingen namelijk verder.
Hij zag drie problemen: dringend gewens- te belastingverlaging, aanpassing van de huren aan een economisch niveau en de ouderdomsvoorziening.
Bij fors Kabinetsbeleid zouden deze problemen in onderling verband en onder de gezichtshoek van een politiek van gro- te: lijnen moeten worden behandeld.
Dat is niet zo gegaan. De voorstellen betreffende de ouderdomsvoorziening la- ten op zich wachten.
Er zijn hier zeker verzachtende omstan- digheden: het vraagstuk is, technisch noch financieel, eenvoudig. Maar geen verzachtende omstandigheden zijn aan te voeren voor het huurbeleid.
Hier laat de Regering goede momenten passeren, terwijl zij komt met een ont- werp, dat in niemands ogen genade kan vinden.
Lijn, zo zei hij (zonder daar op het egenblik verder op in te gaan) zit in deze resultante van impotent compromis niet.
In de belastingvoorstellen zitten, zo er- kende mr Van Leeuwen, op zichzelf ge- nomen gelukkige punten, waarvan iets goeds kan worden gezegd.
Wij kunnen ons gezamenlijk erover ver- heugen, dat de omstandigheden zo zijn, dat een niet onaànzienlijke verlaging kan worden voorgesteld en hij wilde ook wel zeggen, dat hi~ veel aantrekkelijks zag in de systematiek der voorstellen.
Bij de beoordeling was hij ook bereid zich neer te leggen bij het uitgangspunt der Regering, dat wij thans behandelen technisch eenvoudig liggende tariefsver- lagingen, doch dat structurele en meer gecompliceerde wijzigingen verschoven - worden naar het tijdstip ener algemene belastingherziening.
Naar hij hoopte, zal die binnen afzien- bare tijd aan de orde komen. Bij zijn be- oordeling drukte hij dus vele fiscale ver- langens, welke hij koestert, zij het node, terug.
De nieuwe tarieven van de inkomsten- en loonbelasting gaan enerzijds uit van een verlaging aan de voet, door verho- ging van de belastingvrije bedragen, ter- wijl anderzijds een verlaging is doorge- voerd, welke aan een ieder in gelijk per- centage ten goede komt.
Onze geestverwant achtte dat een ge- lukkige gedachte.
ne Regering had zich z.i. wat onver- die'nde critiek op de hals gehaald, waar- bij de critici zich teveel hadden laten leiden door de staatjes, welke de verla- ging procentueel en vergelijkend voor de verschillende inkomensklassen weer- geven.
.Uiteraard komt inen door de werking van de verlaging aan de voet tot hoge verlagings-percentages bij lage inkomens.
_Een verlaging van f 26 tot nul gulden is nu _eenmaal een verlaging met 100 pct van het oude tarief.
Daaraan stootte hij zich - terecht - echter geenszins en als basis kon de heer Van Leeuwen de opzet waarderen, waar- bij ook de hogere inkomens in een gelijk
percentage in de verlaging betrokken worden.
Hij was ondertussen wel van mening, dat verdere verlaging, gepaard met enige nuancering, nog gewenst en mogelijk is.
Dat hij volledig instemde met de ver- hoogde aftrek aan de voet bij de ver- mogensbelasting en met de extra-aftrek voor ouden van dagen bij de inkomensbe- lasting, behoefde hij nauwelijks te zeg- gen bij de warme pleidooien, welke hij daarvoor jaar en dag heeft gevot;rd. Hij had het gevoel, dat hier ·een stuk ere- schuld wordt- voldaan.
De bij nota van wijzigingen nog voor- gestelde verhoging van het bedrag, waar- voor aftrek van premies voor lijfrenten wordt toegestaan, had wel zijn sympa- thie, met dien verstande, dat hij er een voorlopige maatregel in zag, die· later in harmonie zal moeten komen met andere regelingen voor besparingen.
De omzetbelasting
M et het reduceren van de omzetbelas- ting op bepaalde goederencategorie- en, die voor de meer elementaire kosten van levensonderhoud van belang zijn, kon hij zich zeer wel verenigen, te meer daar de verlaging gelukkig gespeend is geble- ven van gecompliceerde nuanceringen, welke oaze belastingwetten vaak ontsie- ren.
MR VAN LEEUWEN pleidooi voor de "strafklasse"
Over de reductie van het tussentarief en het laten vervallen van een groot aan- tal posten uit het weeldetarief kon hij op zichzelf wel tevreden zijn, maar op dit stuk was hij toch allerminst voldaan.
Bij de behandeling van de omzetbelas- ting had hij duidelijk doen uitkomen, dat zijn fractie principiële bezwaren heeft tegen de "weeldebelasting". Hij had toen zelfs gepoogd, door indiening van een amendement deze belasting op termijn te onthalzen.
Dat is toen niet gelukt, maar de zaak ligt nu zo, dat van de weeldebelasting en het tussentarief, die tezamen f 75 mil- Hoen opbrengen, f 28 millioen afgaat, zo- dat er f 47 millioen overblijft.
Daarvan komt f 21 millioen op rekening van automobielen, de enige post, die eigenlijk op zichzelf de moeite waard is.
Misschien ook sigarettenpapier, maar overigens had hij in de tabel niets kun- nen vinden, dat de moeite waard zou zijn.
Van de overblijvende f 28 milHoen brengt de weeldebelasting dan nog op
DEZE BURGER
heeft in de Britse pers klachten gelezen over het feit, dat er veel meer mensen komen luisteren naar goede humoristen dan naar goede politici.
Eerlijk gezegd - zo eerlijk als ik in het orgaan van een politieke partij mag zijn - kan ik dat begrijpen: humoristen zijn er op uit onverwachte sne- digheden te zeggen en politieke sprekers kunnen zich daar (helaos) niet op toeleggen. Bovendien lachen de mensen liever zorgeloos, dan dat zij met hun neus op zorgelijke dingen worden gedrukt. Kortom - als onze dames en heren het mij niet euvel duiden -humoristen zijn amusanter dan politici.
Men moest hier, dunkt mij, in de politieke partij lering uit trekken en zich verzekeren van de medewerking van erkende en toegejuichte grappen- makers.
Als ik iets te zeggen had in de organisatie der politieke partijen, dan zou ik er op aandringen dat mijn propagandisten hun wervingskiacht eerder richtten op één Wim Kan of Toon Hermans of Wim Sonneveld dan op dui- zend willekeurige - zij het op hun wijze verdienstelijke - staatsburgers. Ik zou eerder gaan luisteren naar Sonneveld dan naar Sassen; eerder naar Hermans dan naar Van den Heuvel, eerder naar Kan dan naar Voskuil.
Ik moet dat ronduit bekennen.
ledereen vindt dit natuurlijk mallepraat en stukjesschrijvers onwijsheid, maar niettemin vonden de heren van de p.v.d.a. het maar wát fijn dat hun Voskuil vlak na Willem Parel in de aether kwam. Dat was een best aether- plaatsje, al zouden zij liever hun tong afbijten dan dit te erkennen.
Geen politieke partij zou het niet heerlijk vinden als haar propagandisten vlak na een populair, leuk nummertje kwamen; zij zijn er dan zeker van een mooi stuk auditorium van de leukerd mee te slepen naar hun ernstigaard.
De Britse ervaring is heel duidelijk en voor geen enkele andere uitleg vat- baar dan dat de mensen - zoals zij reilen en zeilen - liever luisteren naar goed cabaret' dan naar goede politiek. Dat i~ afschuwelijk van de mensen, maar het IS zo.
En het zal steeds in vermeerderde mate zo zijn.
Er zal een tijd komen, dat van de Wetering het moet hebben van Snip en Snap en dat Romine alleen een volle zaal trekt als hij tussen Hermans en Sbnneveld op het affiche prijkt.
Als ik professor Oud was ging ik ~ns emslig met Wim Kan praten.
Dat is een welgemeende raad van DEZE BURGER.
f 12 millioen en het tussentarief f 14 mil-
lioen. -
Indien wij onder handhaving van de bestaande heffing op automobielen (en wil de minister dat gaarne: op sigaretten- papier) het tussentarief en dan ook met- een maar de onmogelijke weeldetarief- tabellen laten vervallen, kost dit f 26 mil- Hoen.
En nu vroeg mr Van Leeuwen: Zouden onze nationale rekeningen er niet veel eenvoudiger uitzien, wanneer deze kost- prijsverhogende belastingen werden afge- schaft en daartegenover kostprijsverla- gende subsidies tot gelijk bedrag werden verminderd?
Is het zo langzamerhand geen verkeer- de en kostbare dirigistische uiting om met veel kunst- en vliegwerk bepaalde artikelen duurder te maken en andere goedkoper?
Mijn politieke vrienden en ik - aldus de heer Van Leeuwen - houden niet van dit soort dirigisme en zien er een bedille- rige inmenging in.
In een evenwichtige samenleving die- nen in het algemeen economisch gerecht- vaardigde prijzen de richtsnoer voor de besteding te zijn.
Trouwens: een van de voorwaarden om te komen tot een ·zo vrij mogelijk inter•
nationaal handelsverkeer is, dat wij na•
tionaal niet werken met door subsidies vervalste kostprijzen. Waardoor ook ons loonniveau in het buitenland voor irreëel wordt gehouden.
Zolang en voor zover wij dit doen, zal het buitenland terecht argwanend tegen- over ons staan. De Beneluxmoeilijkhe- den zijn er om dit te bewijzen.
Wij moeten af van economisch vervalste prijzen, gelijk wij af moeten van econo- misch vervalste huishuren.
Een glas melk onvervalste melk tegen onvervalste prijs zou velen, naar zijn overtuiging, goed smaken.
Met grote ernst beval de heer Van Leeuwen dus in ieder geval aan: schaf de uitzonderingstarieven in de kostprijs- verhogende belastingen af en verminder de subsidies. Het zal nog veel besparen ook, want bij al het "overschenken" blijft er veel aan de kannen hangen.
Bedrag der
belastin.l{verlaging
Welk bedrag is nu gemoeid met deze belastingver la ging?
Volgens de Regering: f 502 millioen.
Voor zover de loon- en de inkomsten- belasting betreft (totaal door de Rege- ring geschat op een vermindering van f 215 millioen) kon onze geestverwant het met die berekening echter niet eens zijn.
Rekening houdende met de loonronde van 6 pct, ingevoerd na de ontvouwing van de aanvankelijke plannen, is een inkomen van f 3000 _ geworden een inko- men van f 3180 en wanneer men de.der- ving van de belastingopbrengst wil be- rekenen, moet men de belasting, geheven bij f 3000, vergelijken met die, geheven van f 3180.
Daaruit volgt de conclusie, dat de z.g.
verlaging aan de voet, die op f 60 mil- Hoen is gecalculeerd, in werkelijkheid voor de schatkist geen inkomstenderving van betekenis met zich zal brengen.
Nu wilde spreker niet uitgaan van deze algemene verhoging (er zijn ook ,;verge- ten groepen" e.d.).
Deed hij dat wel, dan zou hij de belas- tingderving op vrijwel nul moeten stellen in plaats van op f 215 millioen.
Hij wilde zo bescheiden zijn om de reële betekenis voor de schatkist van de verlaging van inkomsten- en loonbelas- ting op slechts f 100 milHoen minder te schatten dan de Regering doet.
In dit verband wees hij ook nog op _een inconsequentie. Terecht is de verlaging van de personele . belasting niet meege- teld onder het in totaal besomde bedrag der belastingverlagingen, daar de voo:r- gestelde wijzigingen dienen om te voor-
<Vervoll op paa. 4)
VRI.nu:JD llN DEMOCRA.TD!l
* CUM WEEK tO.t WEEK *
Opmerkelijke nederlaag voor de E.V.C.
0 e dezer dagen gehouden verkiezingen voor de arbeiderskern op de Hoogovens te V el- sen heb~en wel opmerkelijke resultaten te zien gegeven.
Het totaal aantal stemmen dat werd uitgel5racht bedroeg 3711 tegen twee jaar geleden 3756.
De erkende bonden behaalden 2464 stemmen of 66.4 % tegen 2075 stemmen of 55 % in 1953.
De communistische Eenheids Vakcentrale (E.V.
C). behaalde 1047 stemmen (28.2%) tegen 1570 stemmen ( 41.8 % ) in 1953. ·
Dit betekent, dat de E.V.C. van 19 zetels op 15 zetels terugging.
Voorwaar een opmerkelijk en verheugend re- sultaat. Er blijkt duidelijk uit, dat de communis- tische invloed bij de Hoogovens op zijn retour is.
De rel, die de communisten in de hoofdstad met hun staking hebben veroorzaakt en die zeker mede bedoelt was als een landelijke propaganda- stunt, die "toevalligerwijze" plaats had aan de vooravond van het congres van de C.P.N., heeft in V eisen. kennelijk weinig indruk gemaakt.
Zou men hieruit mogen afleiden, dat bij de Amsterdams~ staking toch andere motieven mede een rol hebben gespeeld dan alleen de communis-
tische agitatie? -
In verkeerd vaarwater
Het bestuur van de Nederlandse Bond van Kleine Zelfstandigen (N.B.K.Z.) heeft de Fransman Poujade, die zoals bekend in Frankrijk een actie van de middenstanders leidt (of leid- de?), uitgenodigd een bezoek aan Nederland te brengen . .
Het bestuur acht het nodig, aldus wordt in de dagbladpers aangekondigd, de Fransman zelf over zijn persoon en zijn internationale plannen inlichtingen te laten geven in ons land.
Een ·op zich zelf al vreemd standpunt. Maar nog vreemder wordt de overweging van de N.B.
K.Z. als men leest, dat de Bond de vorm, die Pou- jade indertijd aan zijn anti-belastingactie in Frankrijk heeft gegeven, afkeurt en zich niet ach- ter hem plaatst.
Toch is het bestuur van mening, "dat een open en eerlijk debat veel klaarheid zal kunnen brengen over deze man en zijn plannen".
"De mogelijkheid is thans niet uitgesloten," zo heet het verder, "dat ook internationaal voor de
zelfstandige~ veel kan worden bereikt met inacht-
(Vervolg van pag. 1)
breuk gedaan aan het gezag van de Kamer tegen- over het Nederlandse volk. Dit had de Regering moeten overwegen, voor zij de Kamer voor het dilemma st~lde.
* * *
0 it is wel een zeer zware verantwoordelijk- heid die de Regering zich als gevolg van haar eigen fouten op de schouders geladen ziet.
Maar de dingen waarom het hier gaat zijn te ernstig:: d~n dat er aarzeling aangaande de ver- antwoordelijkheia zou mogen bestaan of ontstaan!
deR.
NASCHRIFT. Juist voor het afdrukken van dit nummer heeft de Kamer de Muurwetwijziging . verworpen. Zij is. · - :zij het met de ger~nge
meerderheid van twee stemmen - niet gezwicht voor de druk door de Regering op haar uitge- oefend. Met de V.V.D.-fractie, die van de P.v.d.A., de S.G.P., de K.N.P. en de C.P.N.
hebben van de A.R. en de C.H. alleen de heren Gerbrandy en Schmal tegen het wetsontwerp gestemd.
Het Kabinet heeft inmiddels :zijn ontslag bij H.M. de Koningin ingediend.
neming van de geaardheid der bevolking van de samenwerkende landen."
Tenslotte wordt verklaard, dat het bestuur bij zijn uitnodiging de overweging heeft laten gelden, dat Poujade de man is die kans heeft gezien de Franse middenstand in beweging te brengen.
Welnu een halfslachtiger argumen~tie is nau- welijks denkbaar. De Bond doet zijn naam weinig eer aan als zij haar toevlucht neemt tot het bin- nenhalen van een buitenlandse figuur, die duide~
lijk heeft aangetoond zich niet aan de regels van het spel te willen houden, zoals die in een demo- cratische samenleving gelden.
Met wanhoopsdaden en avonturen is de zo ernstige zaak van de kleine zelfstandigen aller- minst gediend.
Wij riemen aan, dat de Nederlandse kleine zelfstandige over voldoende nuchter en zakelijk inzicht beschikt, dan dat hij zich in een verkeerd vaarwater zou laten trekken. Laat meneer· Pou- jade in zijri eigen land zijn eigen boontjes maar doppen. En overigens ... over "zelfstandigheid"
gesproken!
Kans voor nieuwelingen
Op de jaarvergadering van de Christelijke Middenstandshond, die onlangs in de Die- rentuin te Den Haag werd gehouden, heeft de minister van Economische Zaken, prof. dr Zijl- stra, o.m. het navolgende gezegd:
"Ik had eens een bespreking met een aantal grpothandelaren die in hun branche zeer strin- gente vestigingseis.en stelden.
Men moest om toegelaten te worden o.m. over een aanzienlijk kapitaal en ruimte beschikken.
Ik heb toen aan de voorzitter, die niet zonder reden tro~s was op zijn bedrijf, de vraag gesteld:
voldeed uw vader, toen hij het bedrijf dat gij thans leidt, stichtte, ook aan al die eisen die gij thans aan nieuwelingen stelt? De man bleef mij het antwoord schuldig.
Ik wil daar maar mee zeggen: laten wij bij onze vestigingseisen toch redelijk blijven".
Een fris en gezond geluid, dat weldadig aan- doet temidden van de veel gehoorde klanken, die om een toenemende ordening vragen.
Degene, die een zaak wil beginnen en met name de jongeren, moet een behoorlijke en rede- lijke kans worden· geboden, die niet om hals mag worden gebracht door onredelijke eisen, meestal van belanghebbenden, die ver boven de bestaan- de Vestigingswet uitgaan.
Het is prettig een dergelijk geluid in deze tijd van een minister te mogen vernemen.
Voorwaarde voor een gezonde economie (I)
In het boek, dat het Centraal Werkgevers- verbond het licht heeft doen zien ter gele- 'genheid van het feit, dat het verbond in zijn te- genwoordige vorm tien jaar bestaat zijn vele op- merkingen te vinden, die het overdenken zeer ze- ker waard zijn.
Er staan belangrijke conclusies en waarschu- wingen in, die men voor de bloei van ons econo- misch leven niet zonder meer in de wind zal kun- nen slaan.
Over de grote tekorten aan geoefende en . ge- schoolde arbeiders wordt o.m. opgemerkt, dat wil N ederla~d ook in de toekomst met het buitenland kutmen blijven concurreren en door een ruime industrialisatie aan zijn snel groeiende beroeps- bevolking werk blijven verschaffen, een oplossing van het vraagstuk van het tekort aan geschoolde arbeidskrachten noodzakelijk is.
Vraagstukken van scholing, her- en omscholing zullen dan ook in de komende tijd evenals in de tien afgelopen jaren, veel aandacht vragen.
De verzuchting in deze publicatie door 't Cen..;
traal Werkgeversverbond geslaakt is geenszins nieuw.
Indien met de scholing, om- en herscholing
21 MEI 1955 ""'-PAG. S
geen snellere vorderingen worden gemaakt zal de toestand VOOl' onze industrie zeer nijpend worden.
Er zijn nog steeds belangrijke hinderpalen, die het scholingsvraagstuk in de weg staan.
Zo blijft het relatief geringe verschil in beJo..
ning tussen ongeschoolde en geschoolde arbeid nog steeds een ernstige handicap. Verder speelt ook de blijkbaar in ons land aangeboren afkeer voor "een vak" (in tegenstelling tot de .,witte boord") een belangrijke rol, terwijl tenslotte helaas moet worden geconstateerd, dat vooral vaak bij de kleine ondernemer weinig medewer- king bestaat om in zijn bedrijf de opleiding moge- lijk te maken.
Vooral in de kleinere ambachtsbedrijven moet helaas een dergelijke ontwikkeling bij herhaling worden geconstateerd.
Het zou nuttig zijn als het tot de brede lagen van ons volk doordrong welk een belangrijk oor- zakelijk verband er bestaat tussen voldoende scholing en de handhaving van onze op het ogen- blik zeker gunstige economische positie.
Voorwaarde voor een gezonde economie (11)
ook ten aanzien van de sociale politiek vin- den wij in het boek van het Centraal Werkgeversverbond belangrijke opmerkingen.
Zo wordt er o.m. op gewezen, dat de tot dus ..
verre getroffen en nog te treffen voorzieningen zo ver gaan, dat er maar weinig eigen risico over•
blij ft voor hen, die in bescherming worden geno•
·men.
Hierin schuilt inderdaad tweeërlei gevaar t.w.
de voortdurende toeneming van de bestedings- dwang gelegd op het inkomen, waardoor een te, gering vrij. besteedbaar inkomen resteert en ver-·
der de uitschakeling van zelfverantwoordelijkheid.' De mentaliteit om overal de collectiviteit te Ia ..
ten opkomen voor de gevolgen van calamiteiten wordt steeds weer aangewakkerd.
Het iS te betreuren, dat dergelijke uitspraken• . zo veelvuldig worden misverstaan. Het gaat er hier per sé niet om de klok terug te zetten. Het gaat er wel om de zelfverantwoordelijkheid aan te kweken en te stimuleren.
Indien deze wordt gedood zal onze welvaart zienderogen achteruitgaan en zal ook d~ veilige sociale positie op den duur niet meer kunnen worden gehandhaafd.
Voorwaarde voor een gezonde economie (II1)
N iet alleen van de zijde van het Centraal Werkgeversverhond zijn ernstige waar- schuwingen gedaan om vooruit te zien als het er om gaat onze gunstige economische positie van het ogenblik te handhaven, ook dr Holtrop heeft in het jaarverslag van de Nederlandsche Bank tot voorzichtigheid gemaand.
Terecht heeft dr Holtrop er op gewezen, dat er thans dringende behoefte is aan een zekere perio ...
de van rust, waarin getoetst kan worden of de prijzen zich aan de exportmarkt kunnen aan- passen.
Een zelfde geluid liet dezer dagen minister Zijlstra horen op het congres van de Christelijke Middenstandshond toen hij er op wees, dat, als nu de lonen en prijzen omhoog gaan, er een spiraal ontstaat, die gevaarlijk is voor onze ex ..
port.
Ook los van die export is die spiraalvorming gevaarlijk ....- de waardedaling van het geld, een regelrechte inflatie.
Waarschuwingen, die ons land zeker niet in de wind zal mogen slaan. Waarschuwingen die zijn gericht tegen een bekrompen mentaliteit, die zich vast bijt in het bezit van het dubbeltje van van- daag, doch geen inzicht heeft in de mogelijkheden om het kwartje van morgen veilig te stellen. ·
Regeren is vooruitzien. Doch dit geldt niet al•
leen voor de politiek, doch zeker ook voor de economie.
.~ EN DEKOORATDC
(V«"'lg V&ll pag. 2)
komen, dat deze belasting door de voor~
gestelde huurverhoging· meer baten zou geven dan thans. ·
Ligt, zo vroeg hiJ nu, de situatie echter wezenlijk verschillend bij de inkomsten- en loonbelasting?
Indien men de verlaging 'aan de voet niet had voorgesteld en indien men ver- der geen algemene verlaging zou invoe- ren, zouden deze belastingen ten gevolge van de algemene stijging van salaris- en loonpeil aanme.rkelijk meer gaan opbren- gen.
Nu voelde mr Van Leeuwen wel aan- komen, dat de minister zou zeggen: daar staan ook stijgingen van uitgaven tegen- over vooc het Rijk, maar dat zou z.i. niet wegnemen, dat hetgeen reëel aan inkom- sten- en loonbelasting zal worden betaald, niet f 215 millioen minder is dan de in de zomer van 1954 geraamde opbrengst, maar slechts ca. f 115 millioen minder.
De door het rijk te betalen loonsver- hogingen zullen, evenals in het particu- liere bedrijfsleven (de Regering heeft een beroep op het bedrijfsleven gedaan om de prijzen niet te verhogen), moeten komen uit meer efficiency, althans voor een goed deel.
En daarbij zal er, zoals de heer Oud het eens zo goed heeft uitgedrukt, naar gestreefd moeten worden,\ "een meer be- krompen huishouding op minder bekrom- pen wijze te voeren".
De heer Van Leeuwen bleef voorlopig dus van mening, dat het in feite gaat over een belastingverlaging, die eigen- lijk maar f 400 milHoen bedraagt, waar- onder begrepen een automatische vermin- dering van f 160 millioen (als gevolg van het vervallen der "defensieheffingen").
·Amendementen- Van Leeuwen
Naar zijn opvatting was de heer Van Leeuwen dus erg matig, wanneer hij enige voorstellen naar voren bracht, die in totaal nog belangrijk minder kos- ten dan dit bedrag van f 100 millioen.
Zijn gedachtengang was nu de volgen- de. Hij claimde van de Regering nako- ming van de toezegging oin de f 60 mil- Hoen mindere verlaging van de vennoot- schapsbelasting ten goede te doen ko- men aan een verdere verlaging voor de groepen, die onder de loon- en inkomsten- belasting vallen.
. De heer Van Leeuwen wilde die i 60 millioen gaarne van de vennootschappen blijven heffen, mits dit bedrag ook wer- kelijk ten goede komt aan hen, die vallen onder de inkomsten- en loonbelasting.
Hij hechtte op dit moment niet zóveel waarde aan de tariefsverlaging van de vennootschapsbeW,sting, dat hij daaraan nu een eerste prioriteit toekende.
Met genoegen constateerde hij ook, dat hij in dezen het grootste deel van de werkgeversverenigingen aan zijn zijde had.
Het is niet zo, dat de heer Van Leeu- wen geen verlangens zou koesteren t.o.v.
de vennootschapsbelasting, maar deze zijn van structurele aard.
Hij dacht aan de opheffing van de dubbele belasting op door vennootschap- pen uitgekeerde winsten; hij dacht ook aan het invoeren als kostenelement van rente op in N.V.'s gestort aansprakelijk kapitaal en aan betere afschrijvingsrege- lingen.
In het licht van heden had voor hem echter grotere prioriteit de verlaging, in het kader van het mogelijke, van de las- ten, welke drukken op de kleinere en middelgrote inkomens.
Inkomens van zelfstandigen en bedrijfs~
inkomens uit kleinere en middelmatig grote ondernemingen, in firmavorm ge- dreven, maken een groot deel van deze categorie uit.
En zo had de heer Van Leeuwen, in de gedachtengang, dat het Regeringsvoor- stel betreffende de vennootschapsbelas- ting door de Kamer zal worden aanvaard, een voorstel uitgewerkt (hij had ook een nieuwe tabel bijgevoegd), dat een verla- ging van { 55 tot f 60 millioen inhoudt aan inkomsten- en loonbelasting.
. Zijn voorstel dat hij in een. amende- ment had neergelegd, week, zoals de heer Van Leeuwen zelf toelichtte, nogal aan- merkelijk af van dat, gedaan door de gro- te Kamers van Koophandel.
Daarin. was het zwaartepunt van de ver- laging bij de grootste inkomens gezocht.
De heer Van Leeuwen zocht het echter vooral bij de lage en middelgrote inko- mens.
Naar globale schatting zou door zijn amendement ongeveer f 20 milHoen ten goede komen aan de groep met minder dan f 5000 inkomen, ongeveer f 25 mil- lioen aan de groep tussen f 5000 en f 15.000 inkomen, ruim f 12.5 milHoen aan de groep tussen f 15.000 en f 30.000 en circa f 2.5 milHoen aan de groep daar- boven.
Hij kon er daarbij nog op wijzen, dat men bij aanvaarding van zijn amende- ment nog een niet te verwaarlozen bijko- mend voordeel zou bereiken.
Er zou immers f 20 millioen ten goede komen aan de groep van belastingbeta- lers met minder dan f 5000 inkomen, wel- ke f 20 millioen een waardevolle com- pensatie zou zijn voor het geval de huur- verhoging over de gehele Unie tot 10 pct zou worden opgetrokken.
Het tweede ame.ndement, dat onze geest- verwant had ingediend, betrof de cate- gorie van tariefgroep I, de ongehuwden, door hem al eerder aangeduid als de
"strafklasse".
Zijn amendement, eveneens in eefl nieuwe tabel verwerkt, beoogde nu, de extra-belastingdruk op deze groep ie~s
te verminderen. ,
Het was, naar hij zelf zei, weliswaar nog slechts een beperkte verlichting, waarmede ongeveer :f .12.5 millioen mee gemoeid zou zijn, maar het was een begin.
Voor het overige zou hij de algemene belastinghe.rziening willen afwachten.
Diverse wensen
De heer Van Leeuwen was de Rege- ring dankbaar voor het antwoord op de van zijn fractie afkomstige suggestie, het toegelaten afschrijvingspercentage op hui- zen irt particulier bezit te verhogen.
Het huidige percentage komt neer op een afschrijving in 165 jaren, en dat is wel lang! Een verdubbeling van het toe- gelaten pe.rcentage lijkt ons misgegrepen.
Belastingen moeten niet alleen econo- misch, maar ook psychologisch aanvaard~
baar zijn. In dit verband noemde de heer Van Leeuwen drie bezwaren.
In de eerste plaats de belastingheffing op z.g. winsten in geval van split-ups van Amerikaanse shares. Hij sprak de hoop uit, dat de minister en de staats- secretaris erin zouden slagen, hier een angel uit te trekken.
Niet tegen de strikte letter van de be- lastingwet, maar wel tegen de wetten van de psychologie achtte onze woord- voerder het, wanneer de Staat belasting laat betalen over vacantiegenot, waarvoor de volle tegenwaarde niet is voldaan.
In de derde plaats noemde de heer Van Leeuwen de aftrek voor huishou- delijke hulp voor de. werkende vrouw met kinderen.
Evenals anderen was spr. voorstander van een regeling op dit gebied, hoewel hij van mening was, dat reeds nu, door een meer menselijke interpretatie van de wet, wel wat te bereiken zou zijn.
Het is nu eenmaal zo - aldus spreker - dat een weduwe of getrouwde vrouw haar kinderen niet in de kast kan opslui- ten als zij zich voor haar werkzaamheden buitenshuis moet begeven.
Ook hier gaf hij weer een concrete suggestie: hij meende, dat een bruikbare formule zou kunnen worden gevonden door enerzijds de aftrek tot een absoluut maximum te beperken en anderzijds de aftrek te verbinden aan het genoten extra inkomen, dat een nader te bepalen veel- voud van het af te trekken bedrag zou moeten zijn.
Een andere kwestie is weer. dat de leeftijd, waarop vrouwen haar arbeid be- eindigen en worden gepensionneerd, een andere is dan die voor mannen. Hierme- de kan, als objectief criterium, in de wet rekening worden gehouden.
In verband met een bepaalde verho- ging van de leeftijdsgrens voor pension- nering gaf hij ernstig in overweging, deze zaak eens goed te bekijken.
Con junetarele bespiegelint{en
Uitvoerig ging de heer Van Leeuwen in op de conjuncturele bespiege- lingen. Wij zullen ons hier echter moeten bekorten.
Bij de schriftelijke gedachtenwisseling was van P.v.d.A.-zijde op conjuncturele gronden o.a. bezwaar gemaakt tegen de vervroeging van de belastingverlaging.
Zij gaan daarbij uit van het principe, dat belastingverlaging in een tijdperk van hoogconjunctuur, op zichzelf ongewenst zou zijn.
De heer Van Leeuwen was van me- ning, dat, tenzij er goede redenen zijn om hiervan af te wijken, gestreefd moet worden naar evenwicht in de overheids- financiën.
Wanneer de Staàt door minder te le- nen en meer af te lossen verder gaat in vermogensvorming, moeten hiervoor ge- wichtige redenen zijn.
Normaliter moet in beginsel gestreefd worden naar een positie der staatsfinan- ciën, die conjunctureel neutraal is, ter- wijl er voor afwijking goede motieven zijn. Die motieven, voor zover gelegen in het zuiver economische vlak, zal hij vaak kunnen billijken. ·
Motieven om bewust af te wijken van het evenwichtsbeginsel kunnen ·echter ook gelegen zijn in\het politieke vlak, na- melijk bij hen, die socialisatie en de daar- mede gepaard gaande vorming van staats- vermogen voorstaan. Dan - zo zei de heer Van Leeuwen - billijk ik ze niet.
Deze socialistische motieven worden van andere zijde soms domweg gesteund
op grond van een bij velen aanwezig in- stinct, wortelend i·n privaat-economische motieven.
Men wil af van schulden en vindt dat op zichzelf solide. Dit soort solide finan- ciers - aldus mr Van Leeuwen - speelt echter geheel in de kaart van de socialis- ten en dat is daarom in zijn ogen dood- gevaarlijk.
Nu wilde het hem voorkomen, dat aan hen, die uit conjuncturele motieven hoge belastingen voorstaan, . het effect hiervan niet altlid even duidelijlk is.
Door economen van naam wordt wel gesproken over reserves, die de overheid zou moeten vormen. maar de heer Van Leeuwen vroeg zich af of men dan wel altlid even helder voor ogen heeft, wat die reserves eigenlijk zijn.
Hii kon reservevorming door de over- heid. voor zover die niet ligt op het ge- bied van goederen, slechts zien in ver- mindering van staatsschuld. En dan is het de vraag of men daaraan goed doet.
Leidt die aflossing tot andere beste- ding, tot welke. of blijft er onbesteed inkomen?
In het algemeen zal onbesteed natio- naal inkomen leiden tot een nationaal overschot, zich openbarende in aangroei van goud- en deviezenreserves. Deze kunnen behalve uit kapitaal en crediet- transacties. alleen daaruit voortkomen.
Wanneer die goud- en deviezenvoor- raden een zekere hoogte heben bereikt, is het mercantilisme op zijn smalst om versterking als . doel op zichzelf na te streven.
De ruimte in de overheidSkas zal ove- rigens, zo merkte mr Van Leeuwen nog op, een zeer averechts gevolg hebben.
De conjunctuurtheoretici willen beper- king en besteding. ·
Doch de ruime middelen zullen juist tot uitzetting daarvan leiden en staan aan een bezuinigingsstreven in de weg.
Het is veel beter wanneer er weinig speling in de overheidsfinanciën zit, zo- dat nieuwe kostbare maatregelen tot daarmede verband houdende belasting- verhoging moeten leiden, dan dat men rustig uit ruime kas van de hoge boom kan leven.
Wil er in de practijk iets terecht ko- men :van inschakeling van de belasting- politiek in de conjunctuurpolitiek, dan zal men z. i. op grond van recente gege- vens op korte termijn tot verhoging of verlaging moeten kunnen besluiten.
Men zal daarvoor niet alleen over de begrotingscijfers moeten beschilkken, maar aan de kasinkomsten en uitgaven
en de raming daarvan meer waarde moeten toekennen.
Men zou b.v. tegen het einde van het jaar op grond van reële cijfers van het lopende jaar en de verwachtingen van het volgende jaar naar Engelse methode het percentage van de inkomsten-, ven.
nootschaps- en andere belastingen moe- ten kunnen vaststellen. ·
Het belastingstelsel zou dan goed uit- gebalanceerd moeten zijn, zodat de uiter•
aard beperkte procentuele verhogingen of verlagingen niet tot onaanvaardbare onbillijkheden zouden leiden.
Ook zouden wij er voor moeten zorgen, dat conjunctureel bedoelde maatregelen als versnelde afschrlivingsfaciliteit en in- vesteringssubsidies. meer flexibel in de belastingwetgeving terecht komen!
Mr Van Leeuwen: geloofde niet, dat wij in het fiscale denken en in ons belasting- stelsel reeds aan de vooravond staan van een dergelijke hervorming, die hij "ïn zijn geestesoog" wel als mogelijk zag.
Met deze toeilwmstbeschouwing was onze geestverwant tevens gekomer.. aan het einde van hetgeen hij met betrekking tot de belastingvoorstellen had te zeggen.
Er is, zo zei hij, geen reden om door te gaan met het kweken van overschot- ten, zoals wij die in de làatste vijf jaar hebben ·gekend.
De Staatsfinanciën moeten een even- wichtig element worden in een even·
wichtige economie, welke wij nastreven.
"En in dit streven past ten volle een be.
lastingverlaging in de orde van grootte als de Regering voorstelt, met het schep-
je erop, dat i k erbli voorstel.''
In een later stadium van het debat sprak de heer Van Leeuwen over het huurprobleem en de voorstellen der Re- gering op dat punt.
Dit, zomede 'het door prof. Oud ge- sprokene en het eindresultaat ,dat 7oor öns op het ogenblik nog in de schoot der goden ligt) laten wU voor de volgende
wee~k. A.
H. T E N C l T E U zn. & C o. ~. f.
Almelo
Katoenen- en Rayon- manuîacturen
BLYDENSTEIN & Co. N.V.
ENSCHEDE
SPINNERIJ, WEVERIJ, BLEKEBIJ IJ VERVJ!lRU Fabrikanten van Katoenen 1t Rayon · muutaetuND
