WEEKBLAD .VAN
VOOR VRIJHEID·
NUMMER 987
C11
DE. VOLKSPARTIJ
EN DEMOCRATIE
VRIJDAG 2 4 JANUARI 1 9 6 9
Anti-reuolution.aire oorlogsverklaring?
Regering houdt vast aan de he-
lastingverlaging
"Diegenen in de christelijke partijen, die met ons van mening zijn· dat hun programs (en dat wat men in de "acht- tien" aan het uitdokteren is)· beter kun- nen worden uitgevoerd ·zonder een VVD-blok aan het been, zullen een ver- dwijnen van de liberalen uit de regering niet betreuren."
Dat lijkt niet veel minder dan een regelrechte anti-rev. oorlogsverklaring in een hoofdartikel van het dagblad Trouw, dat onder hoofdredactionele lei- ding staat van het oud-Kamerlid dr. J. · A. H. J. S. Bruins Slot. . .. ,
Als pikante herinnering: dat is dezelf·
de dr. Bruins Slot, die eens,. na de val van het laatste kabinet-Drees en het optreden van het eerste na-oorlogs kabi·
net zonder socialisten en mèt liberalen (De Quay ç.s.) de historische woorden sprak, dat dit de gelukkigste dag in zijn politieke leven was geweest. Nu ontzeg- gen wij niemand het recht, volslagen van gedachten te veranderen, maar het een en ander toont wel aan, U.at de heer
LIBERAAL BERAAD
Nadat de werkgroe'p van het Li·
heraal Beraad, die onder voorzit- terschap staat van drs. H. A.
Korthals, in september haar werk·
zaambeden betreffende de vraag·
punten 2 en 3 had beJëindigd is het Liberaal Beraad zelf in 'de·
cember begonnen met de be·
ramlalaging over deze vraagpun•
ten. Het Liberaal Beraad heeft vergaderd op 2 en 16 december en op 6 en 20 januari. Het is voornemens om de veertien da·
gen te blijven vergaderen, opdat de nodige voortgang wordt be·
reikt. Tussen september en de- cember hebben de werkzaamhe·
den gestagneerd door de vele an·
1le1·e werkzaamlieden die de fractievoorzitters en enige leden van het dagelijks bestuur van de partij hebben te vervullen. -
De werkgroep vergadert lntus·
sen zeer frequent ter bespreking van vraagpunt 4.,
Zoals bekend luiden deJ vraag- punten:
1. Waardoor functioneert de hUidige partijstructuur in ons
!and onvoldoende'? (Beantwoord m Vrijheid en Democratie van 19 januari 1968).
2. Welke partijstructuur is het meest fuuctioneel 'l
S. Welke plaats neémt het libe·
r~lisme in een gewijzigde par·
tiJstructuur in'?
4. Welke functie kan de \"vD
vervullen in het proces van her·
vorming van de partijstructuur'l
Bruins Slot van forse uitspraken houdt.
Dr. Bruins Slot ·acht het in bedoeld hoofdartikel begrijpelijk, dat de andere partijen zich uiterst gereserveerd opstellen tegenover "de nieuwe plannen tot verlaging van de inkomstenbe- lasting, waarmee minister Witteveen speelt". Wij citeren nog één uitspraak uit dit artikel van 15 januari jl.: "Tenzij de liberalen hun politieke neigingen wat intomen, kon een afgelasten van de
plav.n~n:Witteveen wel eens een breuk in qe\Ahuidig-e regel'i:l_lg::;~oa!itie .. b~teke-
'nen.'' ·· · ·
Voor het ogenblik beperken wij ons
MINISTER WITTEVEEN ... sterkte en standvastigheid ...
tot één opnierking. Dat Trouw gewaagt van "de nieuwe plannen tot verlaging van de inkomstenbelasting", waarmee minister Witteveen zou "spelen", ram- melt o.i. aan alle kanten. Het zijn geen nieuwe plaimen. Het is in wezen geen echte belastingverlaging maar slechts een ook sociaal volstrekt billijke correc- tie in verband met de inflatie ter neu- traliserillg van de progressiefactor. En het is ten slotte geen plan va,n minister Witteveen (meer), maar van het kabi- net, Iaatstelijk neergelegd in de miljoe- nennota voor 1969 en steunend op het regerinsprogram. Die aankondiging in de miljoenmmota hield in: Een infla.
tie-aanpassing van het tarief van loon- en inkomstenbelasting door een per 1 januari 1970 in te· voeren belastingcor- rectie. Op conjuncturele gronden werd daarbij echter de mogelijkheid openge.
houden om een deel der aanpassing uit te stellen tot 1 januari 1971.
Inmiddels is de dcor de regering reeds aangekondigde nota over het soci- aal-economische en financiële beleid verschenen. Daarin wordt door de mi- nisters Witteveen (VVd), De Blook (kvp)' en Rooivink (arp) meegedeeld, dat de inzichten der regering omtrent de per 1 januari 1970 in te voeren belastingverla- ging, bedoeld als correctie op de ni.fla- tie, geen wij~ging hebben ondergaan.
Wij yvensen de regering gaarne sterk- te en standvastigheid in deze.
A. W. ABSPOEL
\
Algemene vergadering
Op de pagina's 6 .e~v. van dit blad treft men de beschrijvingsbrief aan voor de jaarl\jkse algemene vergadering van de VVD, die op 28 en 29 maart wordt gehouden te Groningen. Naast de gebruikelijke agendapunten, zoals het jaarverslag van de secretaris, het financiële verslag, de bespreking van het beleid van het hoofdbestuur, de Ramerfracties· en de redactie van het weekblad, zijn de belangrijkste door het hoofdbestuur aan de orde gestelde
onderwerpen: .
• centrale cvai-rihiit:2·!nl!!ng. waarover de penningmeester remis uitvoerig heeft geschreven in het wèekblad va •• :;_;;. ~:;,.:!~q·!".ï_:.. ·---~ .. -~ - , .... -··
• contrllmtieverhoging voor gewone I.eden boven de 27 jaar;
• herziening van het reglement op de kandidaatstelling voor leden van de Tweede Ramer der Staten-Generaal.
Voorts komen nog enige wijzigingen in het huishoudelijl• reglement (herzie~·
ning stemprocedure) en in de andere reglementen op de l.:andidaatstelling
aan de orde. ·
Tenslotte dient de vergadering te voorzien in tien vacatures in het hoofdbe- stuur. Onder meer moeten een nieuwe voorzitter, een nieuwe ondervoorzitter en een nieuwe penningmeester benoemd worden.
P.R.I.K.K.E.L.S
• lllr. A. van der Stee, voorzit- ter van de KVP, in Ruim Zicht:
"Dat herinvoering van het distric- tenstelsel een essentiële verbete- ring zou betekenen in: de verhou- ding kiezer-gekozene, wil er bij mij nog niet zo erg in. Dat geldt mogelijk voor de aanhangers van de winnaar(s) in een district, maar wie kan bij de minderheid terecht'!"
• Mr. J. W. Burger in een be- spreking in Vrij Nederland van. dr.
Vondelinga boekje Nasmaak en Voorproef: "Zijn boek behandelt (aldus) een van de oude geschiJ- punten, die ik met hem heb. Want ik geloof niet in de progressivi- teit van de meerderheid, noch in een taktiek die gericht is op an- deren dan die ons kiezen. Wie de entree open zet voor nieuwko- mers, vergeet dat het tevens eeri
uitgang is".
• Blijkens een opiniepeiling, wellm de jongei'enorganisatie CHJO onder de leden van de af- deling Den Haag van de CHU heeft gehouden, zou, wanneer een
fusie van de KVP. ARP en CHU tot een CDU tot stand zou komen, ruim 59% van de Haagse CHU- ers daarop stemmen. Van dé 24%
die dat niet zou doen, zon 39%
op de VVV en 4 % D'66 stemmen,
• De )lïeuw-Lirtkser Han Laro- mers in het Algemeen Dagblad:
"Het pragmatisme van D'66 maakt op mij de indruk de levens- stijl te zijn van iemand die van het ene deelprobleempje naar het andere scharrelt, daar wat ver- lichting brengt, maar die geen zin heeft zich in de basis-vraagstuk- ken te verdiepen of die aan te pakken".
• Dr. Vondeling- in een gesprek met de Vollrskrant: "Als Schmel- zer heeft gezegd nog eens te zul- len kijlten of er de volgende maal samen met de PvdA kan wo1·den
~regeerd, getUigt dat van grote minachting voor de kiezer. Als men meent een half jaar vóór de verldezingen het kabinet-De Jong en de VVD te kunnen laten schie- ten, noem ik dat politiek onfat- soen. Dat is unfair".
• Pag. 5: Moet ~» het scheppen van faciliteiten voor het wetenschappelijk onderwijs worden uitgegaan van aanbod of behoefte'/
• Pag. 15: Nixon en !}e vrede.
:1 :
;,,I
11 lil·
1'11
'!
'·
:11, ,.
i' . I
I I
I ' :,i 1·:,
!I!!,
11:
.:/
2 - vrijdag 24 januari 1969
Kopij voor deze rubriek zen- den aan: mevr. mr. E. de Roock-Bedding, Stadhouders- plantsoen 212, Den Raag,
Adviesraad
Op de in het najaar . gehouden ver- gaderingen van de Kamercentrales werden de volgende vertegenwoor<Ug- sters van de Kamercentrale bij onze organisatie "Vrouwen in de VVD" ge- kozen. Zij vormen tezamen de advies- raad.
Amsterdam: Mevr. A. F. M. Hamm- Tonnaer te- Amsterdam.
Dordrecht: Mevr.
Busekena-Dijkgraaf Drenthe: Mevr. J.
Linden· te Emmen.
Gelderland:
mr. M. L.
te Rijswijk Z.H.
P. Hansen-v. d.
.A,rnhem: Mevr. A. P. H~lm-van
Zanten te Harderwijk.
Nijmegen: Mevr. M. A. 1\{ensink- Kooy tè- Winterswijk.
Groningen: Mevr. F. Mulder-Geuker te Warffum.
'Den Haag: Mevr. M: · Sicman-Harde- man te Den Haag.
Haarlem: Mevr. mr. J. L. Bakker- Weësing te Amsterdam.
Den Helder: Mevr. G. A. A. Holz- müller___:Teengs te Alkmaar.
'Leeuwarden: Mevr. E. G. A •. Wi- chers---c-Brons te Buitenpost. ·
Leiden: Mevr. M. H. van Lachern- Osinga te Voorho1.1t.
Maastricht: Mevr. A. A. M. v. d.
Straat:_Westerhof te Weert.
Middelburg: Mevr. A. C. M. J. Vries- man-Gerde te Middelburg. ·
Noord~Bra:bant: Mevr. H. J. Schiern- per-van Gijn te Vught.
Rotterdam: Mevr. E. H. Bierman- Vijfvinkel te Rotterdam.
Utrecht: Mevr. G. G. A. Alting- Ambrosius te Soest.
Zwolle: Mevr. H.A .. A. L. de Vries- v. d. Har.dt Aberson te Hengelo.
Amstelveen
___ Aan d:_I~den ___ ~_a,n ~7 .. _.,\~t~ly,\le~~"
"iouw ... _ .... öl·ueP- wuJ.u" .u.un men~g ge- vraagd over het volgende: De Neder-
ALLE
VERZEKERINGEN
•
HYPOTHEKEN·
•
FINANCIERINGEN
•
makelaarskantoor
arawegS wassenaar tei.01751·567&'
Vri_.jheid enf'Wt Democratie L:e..A
CMhH14DY6H oj väbQifmu '""" <hu••l• •• oi•§Oo@li
:Weekblad van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.
Adres van de administratie (zowel voor abonnementen als voor advertenties) 1 Witte de Withstraat 73 te Rotterdam '(postbus 824 te Rotterdam).
Tel. 010-1110 00, abonnemen- ten toestel 219, advertentie&
toestel 224. Postgiroz 245103 t.n.v. Administratie Vrijheid en Democratie te Rotterdam.
lloofdredacteurt Ph. C. la Chapelle Jr.
Adres van de redactief Nieuwe Herengracht 89 B te Amsterdam-C.
landse V er. v. Huisv.rouwen stelde in de laatste vergadering van de -Federatie voor Vrouwelijke Vrijwillige Hulpvér- lening afd. Amstelveen voor, daar, waar een plaatselijk arbeidsbureau ontbreekt, een inter·médiaire ofwel contactvrouw te benoemen, die als schakel -zou -moe- ten fungeren tuss·en gehuwde vrouwen, die weer in het bedrijfsleven willen te- rugkeren en dit bedrijfsleven. De ver- tegenwoordigster van de Ned. Ver. v.
Huisvrouwen stelde, dat veel vrouwen schromen om zelf·'<de eerste stap te nemen of de juiste weg niet kennen, terwij-l beide partijen toch gebaat zouden zijn met een goede "wegwijzer". Am- stelveense dàmes, zo u hier een mening_
over heeft, belt dan uw vertegenwoor~
digster in de Federatie voor Vrouwelijke Vrijwillige Hulpverlening: Mevr. Maa- ten-Eins tel. 16613 Amstelveen.
Hilversum-Laren-Blaricum
De jaarvergadering van de vrouwen- groep Hilversum - Laren ~Blaricum
zal worden gehouden, op 27 januari a.s.
om 14.00 uur ten huize van mevrouw E. de Koning-Hooykaas te Blaricum, Naarderweg Stel. 02153--":-:-3149 (richting Amsterdam _ na;bij bushalte Blaricum- dorp). Wilt u de gastvrouw even uw komst: melden?
Agenda:
1. Opening.
2. Ingekomen stukken . 3. Notulen 1968.
4. Jaarverslag secretaresse.
5. Bestuurswisseling.
6. Afscheid van mej. G. van Trojen en kennismaking met de meuwe centrale vertegenwoordigster mevr.
mr. J. L. Bakker-Weesing.
7. Voordracht van mej. G. van Trojen over de "Interne structuur van de VVD" aan de Iiand van een globaal organisatieschema.
8. Rondvraag. · 9. Sluiting.
Tot on.Ze spijt zal mevr. M. H. Cool ons bestuur _ moeten verlaten, wegens haar op handen zijnde verhuizing naar elders. Het bestuur stelt voor om in haar plaats tot voorzitster te benoemen mevr. A. Wester-Freseman Gratema.
Gelegenheid tot het stellen van tegen- kandidaten door· de leden tot één uur voor de vergadering op 27 januari a.s., zowel schriftelijk als telefonisch.
M. van de Wel-Stegeman 't Paadje 11 Laren. tel 02153-5138
-UIT DE PARTIJ
• EINDHOY.EN__
· De VVD· in Eindhoven heeft met ze- ven andere politieke parlij~;n . nl. de ARP, de CHU, ,D'66, de KVP, dé. PvdA, de PSP en de PPR het initiatief geno- mén ·tot het houden van maandelijkse discussieavonden. Op zo'n discussie- avond zullen twee ter zake kundige in- leiders van twee .partijen een discussie voeren over hoogstens drie verschil- lende onderwerpen. De bedoeling is dat ook de zaal in de discussie gemengd wordt en dat er in de zaal vertegen- woordigers van alle partijen aanwezig zijn. Men hoopt dat ook niét politiekge- bondenen deze avonden zullen bezoeken.
en aan de discussies zullen deelnemen.
De .eerste avond wordt op 30 januari gehouden in hotel Stad Rotterdam, Markt Eindhoven. De VVD zal met D'66 het spits afbijten. Onderwerp voor de eerste avond is: De partijvernieuwing.
Ons kamerlid de heer H. Wiegel zal daarover discussiëren met mej. mr. A . Goudsmit.
• HAARLEMMERMEER
Na de bestuurswisseling tijdens de laatste ledenvergadering is· inmiddels besloten, dat m.i.v. 1 februari de func- tie van secretaris van de afdeling Haar, lemmermeer zal worden overgenomen door de heer A. H. van Geuns, ·Zeeman- laan 21 te Balhoevedorp. Tel. 02968-
3946.
• ENKHUIZEN
Bij de behandeling van het ontwerp- streekplan West-Friesland-Oost in· de Enkhuizer gemeenteraad heeft het VVD- raadslid de heer S. N. Groot zich op- geworpen als pleitbezorger voor de kleine dorpen in dat gebied, wier groei men wiî stagneren om die van de steden in_ sterke mate te bevorderen. Hij vond dat men die kleine kernen een eerlijke kans moet geven om zich met het gebied
VRIJHEID EN i:)QCR~TI~
·- r·~-~ .. -
Spreekbeurten
Periode van 24 januari tot en met 24 februari
24 jan.
24 jan:
24 jan.
24 jan.
24 jan.
25 jan.
27 jan.
27 j'an.
27 jan:
28 jan . 30 jan.
31 jan.
31 jan.
1 fepr.
3 febr.
3 febr.
7 febr.
7 febr.
10 febr.
12 febr.
13 febr.
14 febr.
14 febr.
14 febr.
14 febr.
17 fèbr.
21 f<>t-~.
21 febr.
Strijen (ondercentrale Hoekse Waard, VVD + JOVJD) oo oo oo oo oo •... oo ... oo oo ·oo 0 0 0 0 0 0 0 0
Steenbergen (20.30 uur, hotel Van Tilburg;
onderwerp: De EEG; West-Brabant) oooooo ...
Omm:en (20.00 uur, Padvindersboerderij, Koesteeg; onderwerp: Een liberale kijk op de toekomst) ... 0 0 0 0 0 0 • • • • • • • • • • • • • 0 0 • • • • 0 0 . 0 0 0 0 0 0 • •
Emmen (forum, jongeren; Wijk Angelslo) Arnhem (20.00 uur, hotei Uet Haarhuis;
onderwerp: Vrije mensen in een vol land) Steenwijk (20.00 uur, hotel Osse; liberale kring) •oo··oo·oooo•·•·oooooooo••·•oo•_oo·'···•oooo ...
Den Haag (± 20.30 uur,. Pulchri Studio;
onderwerp: Actuele politiek, economische en sociale aangelegenheden) : ... 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 . . 0 0 . .
Zwijndredht (besloten verg'ade,ring) .... oo ...
Capelle a. d. IJssel (20.30 uur; onderwerp:
Rotterdam en IJsseldam; politiek café) ... _ · Wassenaar (Pol. Jongerenver.) ···oooooooooo Eindhoven (debat politieke partijen) ooooooooo Noord-Oostpolder (20.00 uur, restaurant 't Schokker Erf te Nagele, prop. feestavond) Heerlen (20.00 uur, hotel Kras; Mijnstreek) Bennekom (kadercursus PvdA) . 0 0 0 0 0 0 0 0 . 0 0 0 0 0 0 0 0
Haren (20.00 uur, hotel Hoogenberg te _Harendermolen) ···oo···-··-···oo··oooooo•
· AS8en (20.0ó uur, hotel Overcingel; onder- werp: Een liberale kijk op het woningbouw- beleid) ... oo···oo···--···oooooooo Heérlen (onde;rwerp: Limburgse pro]:>lema- tièk; forum Höge theologisèhe en past.
school) ···oooooooooooo•oo••oooo-•oo··-···oo•.oooo ... oo ....
Brielle (20.00 uur, hotel De Nymph; Voorne en PJltten) . oo·~···· .. ···-···oooooooooooooooo Vlissingen ( + Middelburg) ooo•oo····oooooooooooo ..
Leiden (onderwerp: Financieel beleid;
Vrouwengroep) ••oo••···-···'oo .. oo.•oo•oooo ....
Pesse (20.00 uur, hotel Moes) 0 0 0 0 • • • • • • oooooooo•oo Dirksland (20.00 uur, De Schakel; onder- centrale Goeree Overflakkee) ... oooooooo•
Alkmaar (statencentrale) -oo···ooooooooooo ...
Harderwijk (VVD '-!-_JOVD). -·oo···oo•·•-oooooooooo St. 1\-faartensdijk (Tholen) ... 0 0 • • • • • • • • • 0 0 0 0 oooo•
Rotterdam (20.00 uur, 'Rijnhotel; onder- werp: Europa's kans) .... oo.oo---··oo, .•.•... oo, ...
0n.'3te-~h-=~·e-lr- .. , .. , ... ~ ...•
Zoetermeer (onderwerp: Ruimtelijke orde- ·.
Mr. W. J. Geertsema Mr. dr. C. Berkhouwer
H. Wiegel
R. Zegering Hadders Drs. Th. H. Joekes H. Wiegel
Mr. J. G. Rietkerk Mr. H. van Riel Drs. L. van Leeuwen H. Wiegel (debat met drs.
J. v. d. Doel, PvdA) H. Wiegel
Mr. W: J. Geertsema
·Mr. dr. C. Berkhouwer Mr. J. G. Rietkerk Mr. W. J. Geertsema
H. Wiegel
Mr. F. Portheïne Mr. E; H. Toxopeus Mr. H. van Riel Mr. F. Portheïne Ir: D. S. Tuijnman Mr. E. ä Toxopeus Mr .. H. van Rièl H. J. L. Vonhoff H. Wiegel
Mr. dr._C. Berkhouwer
:Mr.. J. G. Rietkerk
·ning en verkeer) oo .• 0 0 0 0 • • • • • • • • • • 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 • • 0 0 0 0 0 0 0 0 . , Drs. L. van Leeuwen 24 febr. Drachten (statencentrale Heerenveen) 0 0 0 0 0 0 Mr; E. H. Toxopeus 24 febr.· Wassenaar (onderwerp: Europa; JOVD) 0 0, Mr. dr .. C. Berkhouwer
"24 febr. Breda (20.30 uur, restaurant Dennenoord; Mr. J. a: Rietkerk . 24 febr.
24 febr.
onderwerp: Herziening ondernemingsrecht) Leeuwarden (politiek café) oo---·-oo···oo··oooo.
Meppel (20.00 uur, hotel Ogterop ~ liberale
H. Wiegel
Mevr. G. V. van Someren- Downer
kring) ···ooooooooo····oo···-·-···oo·oooooo•--
Deze lijst, waarin in principe alleen spreekbeurten van Kamerleden - die zij vervullen binnen het verband van de partij - worden verll\eld, wordt opgesteld door het Algemeen Secretariaat van de V~p. Koninginnegrach! 61 te Den Haag (telefoon 070- 604803). De gegev~ns, waaronder biJ voorkeur ook het aanvangsuur en de plaats waar de ver-- gadermgen worden gehouden, dient men derhalve niet riaar de redactie van het weekblad maar na~r het Algemeen Secretariaat van de partij te zenden. De lijst wordt elke maan:
dag om ~2.00 uur afgesloten.
Radio-uitzending van de VVD~ donderdag 30 januari van 18.20 tot 18.30 uur over de zender Hilversum-I (402 m}.
mee te ontwikkelen. Ten aanzien van de verplaatsing van het station naar Enk- huizen-Noord was de heer Groot ook niet ·enthousiast; hij zag meer heil iD.
een- stadsbus. Verder pleitte hij voor het reserveren van voldoende ruimte voor de plaatselijke zaadteeltbedrijven, die door de geprojecteerde spoorlijn naar _Noord lelijk in de knel zouden-komen.
• ZEIST
Maandag 3 februari'belegt de afdeling Zeist en omstreken 's avonds om 8 uur
in Bosch'lust een openbare bijeenkomst.
Spreekster zal zijn mevrouw drs. J. F.
Schouwenaar-Franssen, over het onder- werp: "De Griekse kwestie·".
· Verder is het bestuur voornemens op maandag 24 februari de jaarlijkse alge- mene ledenvergadering te houden. Hier- onder volgt nog nader bericht aan de leden.
De heer L. W. L. F. van Heugten heeft om gezondheidsredenen als raads- lid moeten bedanken. Hij is inmiddels opgevolgd door ir. Tj. P. Storm van
Leeuwen. -
iöDEööM
SPIJKENISSE
Gebouwen van gewapend betonnen prefabs voor verschillende doeleinden.
Vloerplaten in normale afmetingen of pasplaten volgens opgegeven maten.
Broeibakken en olie onderdelen voor de tuinbouw.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
• Sociale commissaris
Het Algemeen Handelsblad heeft een hoofdredactioneel commentaar gewijd aan ons buitengewoon congres in Den Haag, dat zich bezighield met de her- ziening van het ondernemingsrecht. Het blad meent, dat wie kennis heeft geno- men van het standpunt, dat het zelf over een wijziging in de raad v:;m commissa- rissen v:;m naamloze vennootschappen heeft ingenomen, niet verwonderd .zal zijn dat het in het algemeen de beslis- sing van het VVD-congres toejuicht.
Een uitbreiding van de raad van com- missarissen of althans een verandering daarvan in die zin dat voortaan ten- minste één commissaris zich speciaal zou belasten met de sociale aspecten van een onderneming, heeft het altijd bepleit.
Een commissaris uit de werknemers vim het bedrijf acht ook· het Han- delsblad een minder gewenste figuur.
Zo'n commissaris zou als vertegen- woordiger van de belangen van één groep bij zijn taak wel eens voor moei- lijk oplosbare conflicten in "eigen boe- zem" kunnen komen te staan. In de tweede plaats, zo yeronderstelt het Han- delsblad, zou hij waarschijnlijk_ in de raad van commissarissen een geisoleer- de positie innemen, dan wel worden "in- gekapseld" door de anderen. Beter acht het blad het daarom, te zoeken naar commissarissen met een brede sociale belangstelling, die in de raad het over- wicht van de behartiging der financiële belangen zouden kunnen recht trekken en de raad dus minder eenzijdig zouden maken.
Ook de verplichting tot het publiceren van jaarverslagen door alle grotere ondernemingen van welke rechtsvorm ook, firma of n. v., open of gesloten, zou een goed ding zijn. Hierbij past, zo meent het, wel de kanttekening, dat dan regels moeten worden opgesteld voor deze jaarverslagen. willen zij door een te summiere berichtgeving toch weer niet waardeloos bliiken. En wat de soci- ale commissaris bètreft vro.agt h,et Han- delsblad: "Waar is de onderneming, die nu eens tot de benoeming van zulk een commissaris overgaat? Als het blijft bij rapporten en uitspraken over de wense- lijkheid, schieten wij nog niets OJ>."
• Open gesprek .
Het Vaderland wijdde in ZIJn hoofdre- dactionele kolom op maandag 13 janua- ri eerst een artikeltje aan de "PvdA-cri- sis" en vervolgens een aan ons buiten- gewoon congres.
Naar aanleiding van de PvdA-crisis schreef het Haagse blad o.•a., dat wie naar Utrecht gegaan was in de ver- wachting dat in ·de vergadering van de partijraad van de Partij _van de Arbeid een "open gesprek" gehouden zou wor- den over de vele problemen waarmee deze op één na grootste politieke groe- pering in ons land worstelt, zonder eni- ge twijfel teleurgesteld naar huis was gegaan. Met de beste wil van de wereld kan men niet zeggen dat van een "open gesprek" sprake is geweest. ·
Waar wel een open gesprek werd ge-
vo~rd was, zo stelde het in zijn tweede artikel vast, op de bijzondere algemene ledenvergadering van de VVD in Den Haag, Van vele zijden werd hier het ondernemingsrecht bekeken. Hoewel in de VVD precies als in .de confessionele P~rtijen ondernemers, commissarissen, dtrecteuren, grote en kleine aandeelhou- ders en werknemers broederÎijk ver- enigd zijn en de leden de onderneming Van verschillende zijden plegen te bena-
Hoogtijdag der parlementaire democratie. Zie: • De derde dinsdag
deren, was er toch een grote mate van overeenstemming over de hoofdzaken, aldus Het Vaderland.
Ook de VVD wil meer openheid over doen en laten van de onderneming en meer invloed van de werknemer; maar als partij uit het midden is men voor- zichtig en afkerig van gewaagde experi- menten die onze bedrijven en daarmee de basis van de welvaart, in gevaar kunnen brengen.
"In tegenstelling tot de bijeenkomst van de PvdA in Utrecht, werd bij de VVD wel a:;mdachtig_ geluisterd."-· Dat de agenda niet tot het einde kon worden afgewerkt. Wa!:J hier eerder een gevolg van te veel aandacht voor te veel amen- dementen. Het Vaderland doet in dit verb:;md de suggestie : Wellicht verdient het aanbeveling bij komende congressen over speciale onderwerpen de amende- menten, die soms heel weinig van el- kaar verschillen, door een voorberei- dingscommissie v:;m vertegenwoordigers v:;m de afdelingeR, die de meeste. veran- deringen voorstelden, te laten bundelen., Dan zal men, zo meent het, minder gauw in tijdnood komen.
• Onaantrekkelijke suggesties
Vorige week schreven WlJ m deze ru- briek over wat dr. Vondeling- in zijn boekje "Nasmaak en Voorproef" noemt de "koninklijke schijnmacht". In aansluiting daarop tot slot iets over eni- ge suggesties· van de heer Vondeling op dit punt.
Hij zou wijziging willen brengen in de jaarlijkse ridderzaal-plechtigheid. Hij heeft -er bezwaren tegen dat er een spe- - ciale relatie wordt gesuggereerd tussen
koning en defensie, o.a. door parades op koninginnedag, door de benoeming van officieren bij Koninklijk Besluit en de wijze van beëdiging, door de letters
"H.M." ("Harer Majesteits") ,bij de a:;mduiding van oorlogsschepen en door de handhaving van een "militair huis"
naast het "civiele huis" der ·Koningin.
Hij zou het Koninklijk Besluit (KB) -ook in het algemeen willen vervangen door "Regeringsbesluit" (RB), de com- missarissen der Koningin in het vervolg
"commissarissen der provincies" willen
noemen en Koninldijke onderscheidin- gen ,,Regeringsonderscheidingen''.
Het klinkt allemaal erg nuchter; naar mijn smaak toch net iets t e nuchter en gezocht.
Toen de nazi-bezetters in de jaren 1940-1945 goed in de gaten kregen hoe _ in alle lagen v:;m ons volk Oranje het symbool was van het onwrikbare geloof 5n de eenmaal weerkerende bevrijding v:;m onderdrukking en terreur, werd al- les wat aan het 'koningschap herinnerde verwijderd. Zo moesten ook de commis- sarissen der Koningin in het vervolg
"commissarissen der provincies" heten.
Wij hebben er geen enkele behoefte a:;m, deze aanduiding in (haar treurige)
"ere" te herstellen. '
Het valt niet in te zien, waarom een besluit, dat door het staatshoofd en de ver:;mtwoordelijke minister wordt onder- tekend, geen "Koninklijk Besluit" zou mogen heten. En zeker kunnen wij niet het belang ervan inzien, dergelijke din- gen zonder grondige redenen te wijzigen wanneer ze zozeer zijn ingeburgerd. En de koninklijke onderscheiding? Waarom zou men zovelen de voldoening ontne- men dat hun onderscheiding een k o - n in k I ij k e onderscheiding is, d.w.z.
getekend door het staatshoofd, zij het dan op · voordracht en onder verant·
woordelijkbeid v:;m de desbetreffende minister?
De defensie, door een oude geestver- want v:;m dr. Vondeling, nu wijlen pro- fessor Kranenburg, in zijn "Nederl:;mds Staatsrécht" eens zeer juist aangeduid als de "publieke dienst der landsverde- diging", raakt het staatsbestaan zelf en dient ter verzekering van de ·ongerepte handhaving van dat besta:;m. Als zoda- nig is de bijzondere b:;md tussèn krijgsmacht en erfelijk staatshoofd al- leszins verklaarbaar. Er lijkt mij g·een enkele goede reden aanwezig om deze logische bijzondere band te wijzigen of te ontkennen.
Dat "de militaire macht zich van tijd tot tijd laat zien," lijkt ons en zelfs de -heer Vondeling "vooreerst onontkoom-
baar". Maar, zo stelt hij voor, laat dat dan bijvoorbeeld 's ochtends de tide mei, op de Bevrijdingsdag, zijn. Dàt k:;m ook naar zijn mening "zinvol" zijn.
Deze suggestie zou best te overwegen zijn, ware het niet dat... de Bevrij- dingsdag praktisch niet meer wordt ge- vierd. Dat Wil zeggen : één keer in de vijf jaar. Waren wij erg achterdochtig, dan zouden wij geneigd zijn te vragen
vrijdag 24 januari 1969 _,; 3
of deze suggestie misschien een handige vinding is ow aldus af te komen van parades. In bepaalde kringen schijnt het nu eenmàal "in" te zijn, om daarte- gen te ageren.
• De derde dins·dag
De plechtige en feestelijke jaarlijkse opening van de "gewone zitting van bei- de Kamers der Staten-Generaal" op de derde dinsdag van september is, met alles wat daara:;m verbonden is een zin- volle traditie, die wij niet gaarne zou- den missen.
Die "Prinsjesdag" is een van de wei- nige kleurrijke momenten in de overi- gens van nature w.at grauwe kleur der democratie. Mea onderschatte de psy- chologische gevaren van zulk een grauwheid niet en boude de enkele mo- menten, die deze doorbreken, in ere!
Het is nog maar een viertal jaren geleden, dat veler goede vriend, nu wij- len mr. Eduard Elias, wiens flaneur- beeld zo pittig in het Haagse Lange Voorhout prijkt, ten strijde trok tegen het Haarlems Dagblad, dat met betrek- king tot Prinsjesdag van "dat kleur- · rijke, maar operetteachtige feest" had gewaagd.
Terecht schreef Elias toen rhet was in Het Vaderland v:;m 19 september 1964):
"En wanneer Haarlems Dagblad deni- .grèrend gewaagt van een "operette-ach- tig" feest en van een "kijkspel", d:;m verliest het toch helemaal uit het oog, dat het hier een hoogtijdag van de par- lementaire democratie geldt. Een dag, die zich rechtmatig van andere dagen mag · en zelfs moet onderscheiden door enige pomp en praal, die zeker n i e t onwerkelijk is, omdat zij ten volle voortkomt uit - en symbool is van ··- een werkelijkheid, die t e veel Neder- landers wel zo kostbaar achten, dat het begtip "operette" er in dè verste verte niets mee van doen heeft."
Gelukkig komt de heer Vondeling iuer slechts met een bezwaar 1:_egen één en"
kei onderdeel van de pleèhtigheid, dat hem al. vim het begin van zijn Kamer- lidmaatschap af heeft dwars gezeten. In de Ridderzaal, waar toch de verenigde
· vergadering v:;m -de · volksvertegen- woordiging w01rdt gehouden, ligt .z.i. een veel te sterk accent op de hofhouding.
In die vergadering wordt het hoogste gezag uitgeoefend door de voorzitter.
A:;m hem zou de heer Vondeling in over- weging willen geven, direct al de bin- nenkomst van de koninklijke familie an- ders te regelen. _
Nu wordt z.i.· de ·indruk gewekt, alsof de opperkamerheer de dienst uitmaakt als hij a:;m het hoofd van de stoet de Ridderzaal binnenschrijdt en dat terwijl er een commissie van in- en uitgeleide is, die uit Kamerleden bestaat. Het zou naar zijn mening zin- en stijlvoller zijn als direct bij binnenkomst de leden van de hofhouding terugtreden en het gelei-.
de volledig door de, gastheren en gast- vrouwen, dus doót de Kamerleden, werd overgenomen. Het mag niet zo zijn, dat Kamerleden voor wie de troon- rede is bestemd, de spreekster niet kun- nen zien, omdat zij dicht wordt omstuwd door leden van de hofhouding, zo meent hij.
·Er lijkt mij geen enkel bezwaar te- gen, dat d e z e klacht van de heer Vondeling eens serieus wordt bekeken.
Het betreft hier een hoogtijdag in ons democratisch staatsbestel- en inderdaad' dient naast het staatshoofd hier de volksvertegenwoordiger in het middel- punt. te staan. Zouden velen met de heer Vondeling het gevoel hebben, dat dit laatste niet of onvoldoende het geval is, dan . is tegemoetkoming aan · dat be- zwaar wenselijk.
A. W. ABSPOEL
Nieuws uit de
Liberale Internationale
Zoals reeds in Vrijheid en Democratie is vermeld,. heeft de executieve van de Liberale Internationale tijdens de verga- dering in Londen op 17 december j.l. be- sloten dat het them.a voor hèt in septem- ber 1969 te houden congres in München zal zijn ·"opvoedingsvr8:!l>gstukken". Een commissie in ingesteld om een rapport voor dat congres over dit onderwerp voor te bereiden. Van Nederlandse zijde is als lid van deze commissie aangew,ezen de heer J. G. C. Wiebenga, voorzitter van de federatie van liberale studentenver- enigingen in Nederland.
ALGEMEEN SECRETARIAAT
V.V.D.
Koninginnegracht 61 's-Gravenhage Telefoon (070) 604803
Giro 67880
