Bel gratis:0800-666.3 j^raag nu de GRATIS Inofec

B ureau T ertio € 3

19,-B ureau C o rn o

€399,-C o m b in a tie

Q uatro-M ano

€827,-Tafel C o m b o €

329,-In

hoogte

in s te lb a a r k a n to o rm e u b ila ir v o lg e n s “ A rb o -n o rm N E N 2 4 4 9 .”

Inofec

k a n t o o r m e u b e l e n

j^raag nu de GRATIS

Bel gratis:0800-666.3

De Zoontjesfabriek van Ayaan Hirsi Ali

AYAANHIRSIALI

Actieprijs

voor lezers van

Politiek»

D e Zoontjesfabriek van de Nederlandse politicologe van

SlöClits

€

8,9 5

Somalische afkomst Ayaan Hirsi Ali bevat alle artikelen die zij

vanaf 11 september 2001 heeft geschreven, in Socialisme & Democratie, Trouw, Opzij en N R C Handelsblad.

Centraal staat het thema van de integratie van moslims, en vooral moslima’s, in de Nederlandse samenleving. Ayaan Hirsi Ali legt een rechtstreeks verband tus­ sen enerzijds de slechte positie van moslimvrouwen binnen de islam en ander­ zijds de achterstanden van moslims in het onderwijs en op de arbeidsmarkt, hun hoge jeugdcriminaliteit en hun grote afhankelijkheid van sociale voorzieningen. In september moest zij wegens ernstige bedreigingen onderduiken.

In de debatten die sindsdien in de media over haar standpunten en persoon zijn gevoerd, is Ayaan Hirsi Ali verweten geen onderscheid te maken tussen religie en cultuur, en voerde men haar negatieve beeld van de islam terug op persoonlijke traum a’s. D e Zoontjesfabriek plaatst haar ideeën in een heldere context. Z o beschrijft zij de rol van eer en schaamte in islamitische culturen, de ervaringen in Blijf-van-mijn-lijfhuizen en, persoonlijker, haar eigen jeugd en opvoeding in Somalië. D e bundel bevat ook de toespraak to t de Tweede-Kamerfractie van de PvdA, en haar motivatie om naar de W D over te stappen.

U kunt dit opmerkelijke boek bestellen voor de speciale actieprijs van € 8,95 met behulp van onderstaande bon. Met de bon kunt u ook terecht in de boekhandel.

JA, ik bestel ....(aantal invullen a.u.b) exemplaren van het boek ‘De Zoontjesfabriek’. Ik krijg het thuis gestuurd voor de actieprijs van € 8,95 + 2,50 verzendkosten.

Politiek!

is een tijdschrift over liberale politiek

Minder criminaliteit, m eer veiligheid

Veel N ed erland ers voelen zich niet veilig. Volgens Johan Remkes, demissionair minister van Binnenlandse Zaken is er sprake van een sterk toenem ende crim i­ naliteit en een verruwing van de maatschappij. “ Verder is de Nederlandse samenleving opener geworden en vinden er continu verschuivingen plaats in bevolkings- structuren. D it maakt veel mensen onzeker. O o k voe­ len mensen zich onveilig na de aanslagen van I I sep­ tem ber 200 1.” Volgens hem zijn een aantal belangrijke maatregelen nodig om de veiligheid te verhogen:‘meer blauw op straat’, het Openbaar M inisterie m eer straf­ zaken laten afhandelen buiten de rech ter om, een grondige herziening van het strafstelsel en de realisa­ tie van vijfduizend extra celplaatsen. Deze grootschali­ ge aanpak zou m oeten leiden to t 20 to t 25 procent minder criminaliteit in 2006.

Aanstormend talent

O p de VVD-kandidatenlijst prijken drie nieuwkomers afkomstig uit het bedrijfsleven. Ineke Dezentjé Ham- ming-Bluemink, 31e, Ed van der Sande, 39e, en John Deighton, 43e op de lijst. Alle drie vervullen zij belangrijke functies in het bedrijfs­ leven, maar ze geven die graag op vo o r een plaats in de Kamer. W a a r zij natuurlijk ondernemerschap hoog in het vaandel houden. “ W e moeten als politiek uiteenzetten waar we met Nederland naar toe willen op economisch gebied” , meent Hamming. “Je m oet bedrij­ ven ook m eer betrekken bij de inhoud en richting van de leerstof” , stelt Deighton. “ Ondernemen: leu­ ker kunnen we het maken en ook

makkelijker” , vindt Van der Sande. Een gesprek met drie gedreven en ondernemende politici in spé.

Politiek! is een uitgave van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) en wordt gere­ aliseerd door UitgeverijTOPpers bv. Redactieadres UitgeverijTOPpers bv. Edelweisstraat5 5241 AH Rosmalen T073-6140858 F073-6140873 E redactie@toppers.nl Algemeen directeur PeterW esterling Redactie

M onique van Diessen (chefredactie) Sandra Kagie (eindredactie) Lonnekevan Eldijk Jeroen Kuypers Bart Manders Geert Braam Adri van Esch

Fotografie

Hans van Asch, Frank Kouws

Vormgeving

Jo s é v a n Z w a m (hoofd studio), W altervan Eerd, Annemieke van Seeters, RonToonen

Overige medewerkers

Daan Zw art (adviseur W D ) Marita Sm it (coördinatie W D )

Advertenties

UitgeverijTO Ppers b v ,te l.073 - 6140858

Druk

Giethoorn-ten Brinkte Meppel

Copyrights

Het auteursrecht op de in dit magazine verscht nen artikelen wordt door de uitgever voorbehoi den.D e uitgever heeft alle zorg gegeven aan k

nakomen van wettelijke reprorechten. Is het de: ondanks zo, dat er rechthebbenden zijn, die nie getraceerd konden w orden of van w ie de clair op gebruikt materiaal niet bekend was, dan wc den zij verzocht zich schriftelijk m et de uitgever verbinding te stellen, m et o pgave van hun clair en de uitgave waarop deze claim gebaseerd is.

Abonnementen

Leden van de VVD ontvangen Politiek! vierma per jaar gratis. Niet-leden b e t a le n € 12,00vo: vier numm ers. Een abo nnem en t kan aan$: vraagd w orden bij het A lgem een Secretaris VVD en op ieder g ew enst tijdstip ingaan. Et

abonnem ent w ordt automatisch verlengd,ter: de abo nnee uiterlijk drie m aanden voor het vc strijken van de abonnem entsduur schrifte! opzegt.

Algem een Secretariaat W D ,P o stb u s 30836, 2500GV Den Haag,T070-3613061.

Disclaim er

22

W ie w o o n t w a a r?

H e t t e k o r t o p d e w o n in g ­ m a r k t is o p zijn z a c h ts t gezegd z o rg e lijk te n o e m e n , v in d t o o k H e n k K a m p , m in is­ t e r van V R O M . Bij on gew ijzigd b e le id zal h e t aan tal h u is h o u ­ d e n s d a t g e e n g e s c h ik te w o o n p le k kan v in d e n b in n e n a c h t ja a r o p g e lo p e n zijn t o t e e n v e r o n t r u s t e n d e 2 00.000. H e t m in st b e n ijd e n sw a a rd ig is d e p o sitie van s ta rte rs o p d e w o n in g m a r k t. D o o r d e ra z e n d s n e lle p rijsstijg in g van k o o p w o n in g e n en d e lange w a c h tlijs te n v o o r h u u r w o n in ­ gen m ak e n zij o p d e s te e d s k ra p p e re h u iz e n m a r k t a m p e r kans. K a m p z ie t e e n d e e l van d e o p lo ssin g in h e t v e r g ro te n van d e b o u w c a p a c ite it. “ N o r ­ m aal g e s p ro k e n v e r s t r ijk t e r zes t o t a c h t ja a r tu s se n d e e e r s t e p la n n e n v o o r e e n b o u w p r o je c t en d e o p le v e rin g d a a rv a n . W a t ik nü b e d e n k , h e e ft dus pas o v e r e n k e le ja re n effect. D a t kan niet.” Een w ijzig in g va n d e w e t R u im te lijk e O r d e n in g , d ie K a m p m o m e n t e e l v o o r b e ­ re id t, m o e t u itk o m s t b ied en .

H e t g e z ic h t : G e r r i t Z a lm

G e r r it Z a lm ’s w e b lo g , o p d e in te rn e ts ite w w w .g e rritz a lm .n l, is een g r o o t succes. A l in d e e e rs te w e e k b e zo ch te n 100.000 m en sen d e in te rn e ts ite en ze lazen e r o v e r d e dagelijkse b e slo m m e rin g e n van d e lijsttrekker. Ee n u itste k e n d e m an ie r o m te c o m m u n ic e re n v o l­ gens Z a lm . “ H e t is een heel to eg an kelijke m a n ie r o m m en sen iets

m e e r te laten zien van je z e lf en d e partij.” P o litie k ! h aald e w a t o p m e rk e lijk e uitspraken van zijn w e b lo g en liet G e r r it Z a lm reage­ ren. B ijv o o rb e e ld o p zijn jeugd: “ Ik ben o p g e g ro e id in e e n n o e s t w e rk e n d m id d en stan d sgezin ” , d e W D - c a m p a g n e : “ D e lijs ttre k k e r dient, ve e l m e e r dan d e vo rig e keer, h e t gezicht te zijn” en zijn visie o p politiek: “ Een lidm aatschap van een po litieke partij vind ik een s o o r t van b urgerplicht.”

S o lid e fin a n c ie e l b e le id n o o d z a k e lijk

“ W e s tre v e n n ie t te n k o s te va n e lk e p rijs n a a r e e n e v e n ­ w ic h t ig e b e g ro tin g ” , o p e n t m in is te r va n F in a n c ië n , H a n s H o o g e r v o r s t , h e t g e s p re k m e t P o litie k !. H ij r e a g e e r t h ie r m e e o p h e t v e r w ij t d a t d e V V D v a a k krijgt, d a t zij o n d a n k s d e v e rs le c h te re n d e e c o n o m ie n ie t m e e r ru im te w il c re ë re n in d e b egro ting . “ W e h e b b e n w e l degelijk geld te ru g in d e e c o n o ­ m ie laten s tro m e n . B o v e n d ie n h eb b en w e n ie t bezuinigd o p de in vesterin gen in zorg, o n d e rw ijs en veiligheid.” H e t n ie t te v e e l laten o p lo p e n van h e t fin an cie ­ rin g s te k o r t is w e l b elan grijk

vo lg e n s H o o g e r v o r s t: “ O v e r tw in tig ja a r zal z e v e n e n tw in tig p ro c e n t van o n s nationaal in k o ­ m en n aar d e o u d e re n gaan. D a t w o r d t o n b e ta a lb a a r als w e dan o o k n o g m e t to r e n h o g e b e t­ alingen v o o r re n te en aflossing van d e staatssch u ld z itte n o p g e sch e e p t.” En verd er... 6 c a m p a g n e v o e r e n m e t Z a lm in d e v o o r h o e d e 12 E u r o p e e s b e le id : t o e t r e d in g tie n n ie u w e lid s t a t e n 18 a c h t e r g r o n d : w a t d o e t d e E e r s t e K a m e r ? 20 10 v r a g e n a a n ... M e la n ie S c h u l t z 25 A y a a n H ir s i A li o v e r in t e g r a t ie 30 b u it e n la n d : ie d e r e s t e m te lt ! 35 p o litie k in d e p ro v in c ie 38 v e r n ie u w in g is g e e n lo z e k r e e t 40 m o b ilit e it : g e e n ‘a u t o m o b ilis t je p e s t e n ’ m e e r 43 K a t e r n V r ijh e id & D e m o c r a t ie

43

I

campagne

'D e wil om

Ondanks het feit dat de V V D tij­ dens de vorige Tweede-Kamer- verkiezingen in mei veel stemmen heeft verloren, blikt de liberale par­ tij vol goede moed vooruit naar de nieuwe verkiezingen op 22 januari.

"Inzet van de verkiezingscampagne is ondubbelzinnig voortzetting van de coalitie met het C D A ” , aldus Van Baaien. “ Z o n d er een sterke V V D is het C D A gedwongen over links te gaan.” H et

verkiezingspro-te w innen'

De VVD maakt werk van Nederland. Dit is de slogan waarmee

de VVD campagne voert voor de Tweede-Kamerverkiezingen

op 22 januari 2003."Het uitgangspunt van de verkiezings­

campagne is dat de VVD met lijsttrekker Gerrit Zalm de beste

garantie is voor een sterke economie als basis voor onder

meer veiligheid, integratie, zorg en pensioenen. Nederland

koerst af op een recessie. In zulke moeilijke omstandigheden

is Zalm de beste stuurman; we kunnen ons geen tweede gar­

nituur veroorloven'; vertelt campagneleider Hans van Baaien.

"Zalm geniet bij veel Nederlanders terecht een groot vertrou­

wen op het gebied van de economie en financiën. Hij heeft

zich bewezen. Hij is hét gezicht van de VVD en zal in de voor ­

hoede campagne voeren."

gramma van de W D is geconcen­ treerd in een 7-puntenplan, dat Van Baaien een ‘aanvalsplan’ noemt. In lijn met de gevoerde vernieuwings- discussie is gekozen vo o r een evenwichtige kandidatenlijst, met aandacht vo o r ‘verjonging, meer vrouwen en m eer kandidaten uit het bedrijfsleven’. Reserve-majoor, oud-Kamerlid en oud-campagnelei- der Hans van Baaien is door G errit Zalm persoonlijk gevraagd om een strak georganiseerde verkiezings­

campagne te leiden. D it verzoek kwam toen Van Baaien onderdeel uitmaakte van de SFOR-troepen- macht in Bosnië. “ D e stuurgroep van de campagne zet de strategi­ sche lijnen uit, het Zalm-team zorgt

dat alles ook w o rd t gerealiseerd. Openheid, korte lijnen en inzet van de beste mensen op de juiste plaatsen zijn hierbij het credo. H et gaat namelijk om de kiezer en nie­ mand anders.”

S te rk e a m b itie

“ W e hebben nu de mogelijkheid om te scoren en deze kans moeten w e pakken” , meent Hans van Baaien. “ D e V V D heeft de ambitie om te winnen; eensgezind, maar niet met het verstand op nul. D o o r het opzetten van focusgroepen en het houden van een permanente enquête onder kiezers w o rd t ervoor gezorgd dat ‘het geluid van de samenleving’ aandacht krijgt in de campagne. De W D gaat op tour door Nederland, want er gaat niets boven het directe contact met de kiezer” , aldus Van Baaien. “ D e W D heeft de sterke ambitie om de Nederlandse econom ie w e e r

zond te maken. Z o n d er de V V D komt er een centrumlinks kabinet en daar zit niemand in Nederland op te wachten.” Hij toont zich kri­ tisch over recente uitlatingen van PvdA-fractieleider W o u te r Bos. “ M et zijn betoog over de beper­ king van de hypotheekrenteaftrek is het grote afglijden begonnen. Zalm is de man die de economie w e e r op gang kan brengen.”

Sn elko o k p an

“ Campagnevoeren is politiek be­ drijven, maar dan in een snelkook­ pan” , vertelt Van Baaien. “ De druk is deze keer extra hoog en alles m oet in een snel tem po worden georganiseerd. H e t is echter ee r­ der een voordeel dan een nadeel dat de campagne in een korte periode op touw m oet worden gezet. Bij alles w at er in het kader van de campagne w o rd t gedaan, w o rd t namelijk uiterst kritisch gekeken of het bijdraagt aan het succes van d e W D . D o o r mijn eer­ dere ervaring als campagneleider tijdens de verkiezingscampagne in 1998 heb ik geleerd waar er kno­ pen moeten worden doorgehakt. Z o n d e r het nemen van risico’s gaat dat niet. D e W D mag er nooit van­ uit gaan slapend rijk te worden, we m oeten e rvo o r vechten. Alle afspraken die vo o r de campagne w orden gemaakt, schrijf ik op in mijn blauwe boek. Z o kan ik men­ sen bijvoorbeeld goed aan afspra­ ken houden.”

V e rz o e k e n

“ Ik heb veel verzoeken gekregen van mensen, die wilden m eehel­ pen aan de campagne. Heel posi­ tie f” , vervolgt Van Baaien. “ Bij de

zesde com m unicatieadviseur die zich bij me meldde, zei ik :‘Te veel koks in de keuken bederven de maaltijd’. Ik stelde hem vo o r een lokale VVD-afdeling te helpen die nog hulp kon gebruiken.” Van Baaien m eent dat de V V D perm a­ nent campagne m oet voeren. “ Veel mensen hebben me half novem ber gevraagd: ‘w an n eer begint de verkiezingscampagne nou? W e horen namelijk nog niets’. Ik heb hen duidelijk ge­ maakt dat de nieuwe campagne in feite al is begonnen op de dag dat het kabinet viel.”

“ In deze campagne staat zelfwerk­ zaamheid voorop. D at wil zeggen dat zowel afdelingen als W D - kan - didaten allemaal hun eigen steen­ tje zullen bijdragen. O o k moeten burgers d irect bij de campagne w orden betrokken. W e vragen groepen mensen bijvoorbeeld naar hun oordeel o ve r kranten­ en telcvisie-intervicw s m et VVD - kopstukken. Z o proberen w e ons­ zelf steeds een spiegel vo o r te houden. Kritiek m oet met worden

Hans van Baaien

uitgesloten, maar m oet juist w o r­ den georganiseerd. Cam pagne­ voeren is in feite zeven dagen per w eek en 24 uur per dag alert blij­ ven op de wensen van kiezers.” Volgens V V D - vo o rzitte r Bas Eenhoorn is het organiseren van opinievorming onder burgers één van de hoofdtaken van een poli­

tieke partij. “ H e t is belangrijk dat mensen keuzes maken en to t een goede stellingname komen o ver belangrijke politieke onderwerpen die spelen. D e W D wil zich vanuit het liberale gedachtegoed onder­ scheiden op een aantal specifieke onderwerpen. D it is vo o r ons het w e rk van alle dag.”

W erk g eleg en h eid

H e t campagneteam heeft volgens Van Baaien lang nagedacht over de campagneslogan ‘D e W D maakt w erk van Nederland’. “ H et allerbe­ langrijkste is dat Nederland w eer een sterke economie krijgt. Iedereen in ons land m oet echt w eer aan de slag. D o o r een sterke

campagne

economie groeit de werkgelegen­ heid en dankzij w e rk integreren nieuwkomers beter in de samenle­ ving. Bovendien liggen criminali­ teitscijfers lager bij een hoge w erk­ gelegenheid. W e willen Nederland per se in de slogan vermelden. De W D meent namelijk dat N e d e r­ land een goed land m oet worden vo o r haar inwoners. H et is belang­ rijk dat Nederlanders w e e r trots worden op hun land. D e verloede­ ring van de samenleving moet een halt worden toegeroepen. O o k is het van belang dat w e een sterk land blijven in Europa. E r is niets tegen het opkomen vo o r onze belangen in de Europese Unie.” Andere speerpunten tijdens de verkiezingscampagne zijn het ve r­ hogen van de veiligheid, het verbe­ teren van het integratiebeleid, pen­

sioenen, het versterken van de positie van Nederland in Europa en het wegwerken van de wachtlijsten in de gezondheidszorg.

Persoonlijk campagneplan

H et karakter van de nieuwe liberale campagne is anders dan voorgaande campagnes, zo benadrukt Eenhoorn. “ D e W D heeft er duidelijk voor gekozen om niet het oude campag- nedraaiboek erbij te pakken en alleen de data te veranderen. Dan w erk je namelijk onder het motto ‘laten w e de vorige verkiezingen gaan winnen!’ De nieuwe verkie­ zingscampagne w ordt veel minder centraal gestuurd. Zalm is natuurlijk onze aanvoerder, leder kandidaat- Kamerlid zal namens de W D een persoonlijk campagneplan opstellen. Voor deze opzet is gekozen vanuit

het liberale gedachtegoed dat ieder­ een zijn eigen verantwoordelijkheid m oet nemen. Voorheen werden de politieke optredens van Kamerleden centraal geregeld. Nu nemen de kan­ didaten zelf het initiatief, waarbij zij natuurlijk desgewenst altijd geadvi­ seerd kunnen worden.”

“ Als kandidaat-Kamerleden een goed idee hebben, w ordt dit alleen even getoetst door het campagne- team en vervolgens kunnen ze hele­ maal hun eigen gang gaan” , vult Van Baaien aan. “ D e basis van de politie is namelijk dat goede kandidaten zelf campagne moeten kunnen voeren.”

Interactief

Een belangrijke rol tijdens de cam­ pagne is volgens Van Baaien wegge­ legd voor de media. “ In elke verkie­ zingstijd is het beeld in de media van doorslaggevend belang. Ik zeg altijd ‘als de W D de slag in de media ver­ liest, kunnen w e naar huis’. Bij ieder optreden van G e rrit Zalm in het land maakt de W D nieuws. Zalm zal daarom met duidelijke statements belangrijke politieke onderwerpen zelf aankaarten. Hij is de lijsttrekker. H et is niet de bedoeling dat hij tij­ dens een verkiezingsbijeenkomst achter in de zaal gaat zitten.” D e optredens van Zalm worden goed voorbereid. “ Tijdens de vorige ver­ kiezingsstrijd is gebleken hoe buiten­ gewoon belangrijk de rol van de lijsttrekker is” , aldus Van Baaien. “ Er w ordt daarom veel aandacht besteed aan een gedegen voorberei­ ding van zijn politieke optredens in het land en op belangrijke lijsttrek­ kersdebatten.” Eenhoorn verduide­ lijkt de bijzondere visie en leider­ schapskwaliteiten van Zalm. “ Natuurlijk zijn w e w eer flink

opge-pept tijdens de algemene vergade­ ring op 30 november, maar de nadruk ligt bij de rechtstreekse dis­ cussie met de bevolking. Zalm is namelijk vooral sterk tijdens interac­ tieve optredens, waarbij hij rechtst­ reeks in discussie kan gaan met de bevolking. Hij gaat met de liberale boodschap tijdens de campagne veel meer het buurtcafé, het wijkgebouw of de schouwburg in. Zijn kracht is visie leiderschap en passie om oplossingen te vinden voor de pro­ blemen van de mensen in het land.”

Nieuwe gezichten

Jonge V V D ’ers op de kandidaten­ lijst zullen volgens Eenhoorn ook zeker van zich laten horen tijdens de verkiezingscampagne. “ D e V V D telt verschillende nieuwe gezichten die een enorm e drive hebben. De vier staatssecretarissen namens de V V D zijn hiervan een goed vo o r­ beeld. Annette Nijs heeft veel erva­ ring opgedaan in het bedrijfsleven en heeft zich gelukkig niet laten inkapselen door de Haagse mores. M ark Rutte is bijvoorbeeld sterk op het belangrijke punt van de pen­ sioenen. Melanie Schultz is wel jong, maar heeft al veel ervaring opgedaan in de politiek. En Atzo Nicolaï doet het bijzonder goed op het gebied van Europese Zaken. Naast deze nieuwe gezichten is het natuurlijk ook belangrijk om erva­ ren mensen op de kandidatenlijst te hebben staan. H e t is juist de combinatie van jeugdig enthousias­ me en veel ervaring die de V V D een ijzersterke partij maakt.”

Tekst: Bart Manders Fotografie:FrankKouws

veiligheid

"De positie van de

politie

moet worden versterkt"

Het onderwerp veiligheid vormt één van de speerpunten tijdens de verkiezingscampagne van de VVD. Demissionair WD-minis-

ter Johan Remkes van Binnenlandse Zaken meent dat voor het verhogen van de veiligheid in ons land de complete strafrecht­

keten moet worden verbeterd."Op dit moment zitten er nog talloze opstoppingen in deze keten. Als het politieapparaat straf­

zaken overdraagt aan het Openbaar Ministerie, blijven deze daar nog te vaak op de plank liggen. En als zaken al worden

afgehandeld, kunnen criminelen niet worden vastgezet omdat

er een groot cellentekort is. Mijn belangrijkste conclusie is dan

ook dat politie, justitie en het Openbaar Ministerie beter moe­

ten samenwerken om deze problemen op te lossen."

Verscheidene maatschappelijke ontwikkelingen liggen volgens Remkes ten grondslag aan de gevoelens van onveiligheid van een grote groep Nederlanders. “ Ten eerste vindt er in de directe w oon­ omgeving van burgers een duidelij­ ke verruwing plaats. E r is sprake van een sterk toenemende mate van criminaliteit. D it begint in feite m et het gooien van rotzooi in de achtertuin van de buurman. De tw eede oorzaak is de steeds ope­ ner wordende internationale samenleving. In demografische zin vinden er hierdoor in Nederland continu verschuivingen plaats in bevolkingsstructuren. Deze ve r­ schuivingen zorgen ook vo o r veel onzekerheid bij Nederlanders. Z e voelen zich vaak een vreemde in hun eigen omgeving. En tenslotte voelen mensen zich ook onveilig na de aanslagen op 11 september 2001. D e optelsom van deze maatschap­

pelijke ontwikkelingen is een com ­ binatie van een objectieve toename van onveiligheid en een versterkt onveiligheidsgevoel bij burgers.”

Verruwing

Remkes noemt enkele voorbeelden van maatschappelijke verruwing. “ Als je eens kijkt w at e r aan de zij­ lijn van de lokale voetbalvelden gebeurt wanneer ouders een w ed­ strijd van hun zoontje bezoeken. Z e reageren vaak zo agressief als de scheidsrechter een in hun ogen foute beslissing neemt. Er zijn men­ sen die zich agressief gedragen aan de balie van het ziekenhuis, in het verkeer en ten opzichte van onder­ wijzend personeel. In deze gevallen geven ouders hun kinderen het verkeerde voorbeeld.” V o o r het verhogen van de veiligheid heeft Remkes samen m et demissionair minister D onner van Justitie op 17 oktober - de dag na de val van het

veiligheid

kabinet - het Nationaal Veilig­ heidsplan gepresenteerd. In totaal

149 concrete maatregelen moeten Nederland de komende vier jaar beduidend veiliger maken.

Belang-budget goed te verdelen. Ik kan me voorstellen dat politie, justitie en rechters vinden dat e r m eer geld beschikbaar m oet komen. Ik moet ook afwachten welke plaats veilig­

"H e t b e sch ik b a re b u d g e t

v o o rv e ilig h e id is

e ig e n lijk n o o it g e n o e g ."

rijke pijlers van het plan zijn het uitbreiden van het politieapparaat m et vierduizend agenten, ‘meer blauw op straat’, het Openbaar Ministerie m eer strafzaken laten afhandelen buiten de rechter om, een grondige herziening van het strafstelsel en de realisatie van vijf­ duizend extra celplaatsen. Deze grootschalige aanpak zou moeten leiden to t 20 to t 25 procent min­ der criminaliteit in 2006. O v e r het plan is begin december van dit jaar gedebatteerd in de Tweede Kamer.

Schaarse middelen

V o o r een deel kan Remkes zich vinden in de kritiek die politie, jus­ titie en rechters hebben geleverd op het Nationaal Veiligheidsplan. Zij achten het onmogelijk om met het beschikbare budget van 830 mil­ joen euro de criminaliteit de komende vier jaar daadwerkelijk te verminderen. “ H e t beschikbare budget vo o r veiligheid is eigenlijk nooit genoeg” , erkent Remkes. “ Politiek bedrijven is altijd goede afwegingen maken binnen de schaarse financiële middelen die beschikbaar zijn. H e t was vo o r D onner en mij moeilijk om het

heid krijgt in het nieuwe regeerak­ koord. Ik ga in ieder geval mijn best doen nog m eer financiële ruimte vo o r veiligheid te creëren.” H et verw ijt van de korps­

beheerders dat er te weinig geld is uitge­ trokken vo o r m eer agenten, noem t hij ‘volstrekt onjuist’. “ W aarnemend vo o r­ zitter Johan Stekelen- burg van het korps­ beheerdersberaad beweerde eind okto­ ber dat e r slechts geld is voor tweedui­ zend extra agenten. H et is duidelijk dat hij de begrotings­ plannen van Binnen­ landse Zaken niet goed heeft gelezen. A nd ere kritiek - dat het plan te veel aan­ dacht besteed aan repressie en te weinig aan preventie - is ook onterecht. Deze criticasters leveren commentaar op basis van veronderstellin­

gen en niet op basis van feiten.” M et een voorbeeld verduidelijkt Remkes deze stelling. “ Er w ordt in het plan wel degelijk ruime aandacht besteed aan preventie, zowel op sociaal als materieel vlak. Z o zal er meer begeleiding komen voor ouders die problemen hebben bij de opvoeding. O o k zal er meer aan­ dacht worden besteed aan het voor­ komen van schooluitval. M et het bedrijfsleven bekijken w e of we luxegoederen, zoals mobieltjes en scooters, kunnen beveiligen met een chip. En niet te vergeten zal de bege­ leiding van draaideurcriminelen w o r­ den geïntensiveerd. Men wil nog wel eens een schot tussen preventie en

repressie plaatsen, maar deze gaan hand in hand.”

Voorbereidingen

H e t Nationaal Veiligheidsplan staat volgens Remkes al volop in de stei­ gers. “ D onner en ik hebben, ondanks de val van het kabinet, besloten het plan toch op 17 okto­ ber te presenteren. Veiligheid is namelijk een te belangrijk onder­ w erp om op de plank te laten lig­ gen. O p dit m oment w orden de landelijke afspraken met politie en justitie voorbereid. O o k w o rd t al hard gew erkt aan de afspraken in het kader van de regionale veilig­ heidsprogramma’s. Verder zijn ook

de voorbereidin­ gen in gang gezet vo o r het veran­ deren van de wetgeving op vei­ ligheidsgebied. Z o is het de bedoe­ ling dat ‘draai­ deurcriminelen’ vo o r langere tijd van straat w o r­ den gehaald. Criminelen die vo o r de derde keer worden betrapt, kunnen straks een gevan­ genisstraf tege­ m oet zien van één to t tw ee jaar, ongeacht w at ze op hun kerfstok hebben. O o k kan bij deze groep mensen worden gekozen vo o r een dwangmatige aanpak als er

sprake is van een specifieke ver­ slavingsproblematiek. Deze laat­ ste aanpak kan worden gecom­ bineerd met een wettelijk resocialisatieprogramma. D e op uitvoering gerichte projectorga­ nisatie is al in de steigers gezet.”

Identificatieplicht

D e Nederlandse politiekorpsen m oeten naar de overtuiging van Remkes, net als de andere part­ ners in de veiligheidsketen, effi­ ciënter gaan werken. “ E r m oet in de nabije toekom st goed w orden gekeken hoe de politie efficiënter kan werken en hoe binnen de korpsen minder langs elkaar heen kan w orden gewerkt. D e positie van de politie in de samenleving m oet w orden ve r­ sterkt. E r m oet h iervo o r meer w orden nagedacht over o n o rtho ­ doxe maatregelen, zoals een lande­ lijke identificatieplicht, het toepas­ sen van DNA-onderzoek en preventief fouilleren. In Rotterdam w o rd t al op beperkte schaal pre­ ventief gefouilleerd. H et is belang­ rijk om bij dergelijke maatregelen een goede afweging te maken tus­ sen enerzijds het verhogen van de veiligheid, anderzijds de privacy van burgers. Ik vind dat deze balans te veel is doorgeslagen ten gunste van de privacy.” Remkes is erg ingeno­ men m et de in het veiligheidsplan geopperde maatregelen. “ W e zijn erin geslaagd om in korte tijd een samenhangend pakket van veilig­ heidsmaatregelen te presenteren. Ik hoop dat het lukt om alle plan­ nen ook goed uit te voeren. W e hopen dat het veiligheidsplan een substantiële bijdrage aan de veilig­ heidsgevoelens van burgers levert.

H e t is echter niet te voorspellen w at er de komende jaren interna­ tionaal gezien zal gebeuren en welke invloed dit heeft op deze gevoelens. D it heb je als land niet zelf in de hand. Hopelijk zullen aanslagen zoals op 11 september 2001 in ieder geval niet meer plaatsvinden.”

C en traal veiligheidsbeleid

Remkes m eent dat afzonderlijke Nederlandse steden een centraal veiligheidsbeleid moeten voeren. D e minister vertelt dat ze hierbij een voorbeeld kunnen nemen aan het beleid van de gemeente Rotterdam . “ O o k andere gemeen­ tebesturen moeten zich concrete doelen stellen op het terrein van veiligheid en zich hierop laten afre­ kenen door middel van een presta­ tiecontract. Veiligheid is niet alleen de verantwoordelijkheid van politie en justitie.” Hij benadrukt dat gemeenten vanaf 2005 m eer vrij­ heid krijgen bij het besteden van gelden van het G ro te Stedenbeleid. “ H ie rd o o r kunnen steden het

onderwerp veiligheid echt goed aanpakken.” Dordrecht, ‘s-Her- togenbosch en Heerlen hebben al onderdelen van het R o tter­ damse beleid overgenomen of zijn dat van plan. D e voorne­ mens van de stadsbesturen worden per wijk vastgelegd in een prestatiecontract. Burgers en scholen kunnen volgens Remkes ook een grote rol spe­ len bij het voorkomen van cri­ minaliteit in hun directe omge­ ving. “ Z e kunnen bijvoorbeeld zelf hun woning of school beter beveiligen tegen inbra­ ken. Leerkrachten moeten bovendien m eer aandacht besteden aan het voorkomen van schoolverzuim. Zij moeten er mede vo o r zorgen dat leerlingen niet op straat zwerven en crimine­ le activiteiten ontplooien. Scholen

en de politie moeten hier alerter op zijn. O o k ouders moeten w o r­ den aangesproken op hun verant­ woordelijkheid. En als ouders niet w eten w at hun kind overdag alle­ maal uitspookt, is het de taak van school of de politie, hen hierop te attenderen.”

Debatten

“ Politieke normen- en waardende­ batten kunnen ook een positieve

bijdrage leveren aan de veiligheid in Nederland” , aldus Remkes. “ In samenspraak met de bevolking m oet continu debat worden gevoerd over dit onderwerp. Deze discussies moeten niet stoppen na de val van een kabinet, maar m oe­ ten doorgaan. Ik heb echter abso­ luut geen behoefte aan een politie­ ke commissie die zich buigt over normen en waarden, zoals premier Balkenende een tijd geleden vo o r­ stelde. D e mensen erbij betrekken is veel belangrijker dan kiezen voor ‘de typisch Nederlandse oplossing’ van Balkenende. Norm en en w aar­ den zijn, in tegenstelling to t w at sommige mensen zeggen, absoluut niet alleen een CDA-thema. Een uitvloeisel van de liberale beginse­ len van de W D is dat ‘de vrijheid van iemand ophoudt, waar deze de vrijheid van een ander aantast’.

Verantwoordelijkheid is al sinds jaar en dag een kernbegrip in ons programma. Samen m et andere partijen zal de liberale fractie dan ook ruime aandacht aan het onder­ w erp veiligheid blijven besteden.”

Tekst: Bart Manders Fotografie: Hans van Asch

"E r v in d t in d e d ire cte

w o o n o m g e v in g van

b u rg ers e e n d u id e lijk e

v e rru w in g p laats."

europees beleid

De weeffouten van de Unie

De afgelopen maanden was de VVD de enige democratische partij in het Europees

Parlement die zich kritisch uitliet over de uitbreiding van de Unie met tien lidstaten in

2004. Die kritiek heeft niets te maken met xenofobie, maar alles met angst voor aantasting

van de geloofwaardigheid van Europa. Het morrelen aan het Stabiliteitspact is slechts één

van de tekenen dat Brussel het niet zo nauw neemt met zijn eigen regels. En als de bestaan­

de lidstaten zich al niet aan de Europese regels houden, hoe kunnen we dan verwachten,

dat de nieuwe dat wél zullen doen?

A*****\

Onderauspiciën van de Liberale en Democratische fractie in het

Europees Parlement

Vrijhandel is van oudsher een libe­ raal stokpaardje. D e vergroting van de interne m arkt w o rd t dus ve r­ welkom d d o o r de VVD . “ D e uit­ breiding zal de economie van Europa en dus ook die van een exportland als Nederland een nieuwe impuls geven” , meent Jules Maaten. “ Bovendien hebben w e his­ torische banden met de landen in Oost-Europa en - last but not least - het toetreden van deze staten zal hun democratie en markteconomie versterken. In principe is de uit­ breiding dus goed. W ij hebben ech­ te r onze twijfels over de manier waarop. W aarom moeten deze tien landen alle tegelijk toetreden, te r­ wijl nu al duidelijk is dat sommige landen, met name Slovenië en Hongarije, al langer aan de door de E U gestelde eisen voldoen en andere, met name Letland en Polen, nog steeds niet en dat in 2004 waarschijnlijk ook niet zullen doen?”

A d m in is tra tie f g ed ro ch t

Als het aan de Nederlandse libera­ len had gelegen zou het uitbrei­

dingsproces gefaseerd zijn verlo ­ pen. Een aantal landen had dan reeds kunnen toetreden, enkele andere hadden dat dan in 2004 gedaan en de overige bijvoorbeeld in 2006. “ Een massale toetreding van tien landen is een administra­ tief gedrocht” , zegt de voorzitter van de Nederlandse liberale fractie in het Europees Parlement. “ Nog erger is evenwel het feit dat de landen die hun zaken niet op orde hebben, voortdurend de bood­ schap krijgen dat ze toch wel w o r­ den toegelaten. D at geldt met name vo o r Polen dat nog ernstig tekort schiet, onder meer w at co r­ ruptie en financieel toezicht betreft en dat nog steeds niet beschikt over een efficiënt ambtelijk appa­ raat. O m de een of andere reden heeft de mening postgevat dat een uitbreiding zonder Polen geen zin heeft, vooral omdat de Duitsers een uitstel van het Poolse lidmaat­ schap niet zouden accepteren. W a n n e e r je Duitse politici vraagt of ze dit inderdaad hebben gezegd, is het antwoord echter steevast dat geen van hen dat ooit heeft

beweerd. Dankzij dit fabeltje heb­ ben de diverse Poolse regeringen een aantal noodzakelijke h ervo r­ mingen op de lange baan kunnen schuiven. D e liberale regeringen van bijvoorbeeld Estland en Slovenië hebben die hervormingen wél tijdig doorgevoerd. D e maatre­ gelen die ze daarvoor moesten nemen, zoals het verkopen en soms sluiten van staatsbedrijven en het afbouwen van subsidies, heb­ ben tijdelijk werkloosheid en soms zelfs armoede veroorzaakt. Enerzijds dwingen we deze landen dus onpopulaire maatregelen te nemen, waarmee geen enkele partij parlementsverkiezingen wint, anderzijds ‘belonen’ w e landen die weigeren deze maatregelen door te voeren alsnog met het lidmaat­ schap van de Unie. Europa meet dus met tw ee maten en dat zet begrijpelijkerwijs kwaad bloed in sommige landen.”

O rd e in eigen huis

O f Polen e r werkelijk veel mee opgeschoten is de noodzakelijke hervormingen uit te stellen, is ove­

rigens zeer de vraag. Maaten: “ Nu er nog onderhandeld w ordt, heb­ ben de Oost-Europese politici te maken met de altijd vriendelijke G ünter Verheugen. Als ze eenmaal lid zijn, krijgen ze de medewerkers van Bolkestein en Monti over de vloer, die e r veel strenger op zullen toezien dat hun economieën aan de Brusselse regels voldoen en niet zullen aarzelen deze landen voor het Europees hof te dagen. Van uit­ stel komt dus zeker geen afstel. Integendeel, na 2004 is e r voor deze landen geen weg meer terug, tenzij de Unie zich tegenover de nieuwkomers even laks opstelt als ze dat soms tegenover de bestaan­ de lidstaten doet. Corruptie en onvoldoende financieel toezicht komen natuurlijk niet alleen in Polen en Letland voor. In zekere zin zijn alle kandidaat-lidstaten ermee besmet, maar ook de rest van de Unie gaat niet vrijuit. In Griekenland is er geknoeid met landbouwsubsidies, in Nederland met subsidies van het Europees Sociaal Fonds. H oe kan Brussel de nieuwe lidstaten zijn

"E e n m assale to e tre d in g

van tie n la n d en is een

a d m in is tra tie f g e d ro c h t."

ve wil opleggen als de Commissie niet eens in staat is in eigen huis orde op zaken te stellen? H ier staat niets meer of minder dan de geloofwaardigheid van Europa op het spel.”

F in a n c ië le c r ite r ia

H et huidige gesjoemel met en het ontduiken van tal van bepalingen is

zonder aan de strikte toetredings­ voorwaarden van het Verdrag van Maastricht te voldoen. “ De euro is

Europarlem ent heeft zich onlangs sterk verzet tegen het ‘gem orrel’ aan het Stabiliteitspact. Als de

nieu-uitbreiding veroorzaakt heeft. “ W e zien hier de gevolgen van enkele van de weeffouten van de U n ie ” , con clu d eert Maaten. “ De besluitvorm ing in Europa is nog altijd niet voldoende dem ocra­ tisch en doorzichtig. Als liberalen zullen w e dan ook erop blijven hameren, dat de U nie in dit opzicht hervorm d m oet w orden.

echter nog maar het begin van de problemen. De economische en maatschappelijke schade zou pas echt groot worden als een of meer van de nieuwe lidstaten over enke­ le jaren ook lid van de Europese M onetaire Unie mogen worden,

feitelijk een succes, niet in de laat­ ste plaats door de positieve invloed die G e rrit Zalm destijds heeft uit­ geoefend” , aldus Maaten. “ Z e blijft echter alleen een succes als we voorkomen dat ze w o rd t uitge­ hold. D e VVD-fractie in het

w e lidstaten zich willen aansluiten bij de Eurozone zijn ze vanzelfspre­ kend van harte welkom, maar alleen als ze strikt aan alle financië­ le criteria voldoen.”

Rest nog de vraag w at dit gebrek aan consequent handelen bij de

D at is niet alleen in het belang van de vijftien reeds bestaande lidstaten, maar ook in dat van de tien nieuwkomers, die e r in 2004 hoe dan ook zullen bijkomen.” Tekst: Jeroen Kuypers

Fotografie: Hans van Asch

Ondernemende nieuwkomers

O ndernem ers in de politiek. Op de VV D -kandidatenlijst voor

de Tw eede-Kam erverkiezingen staan drie ondernem en de

nieuw kom ers. Dé m anier om Ondernem end Nederland aan te

spreken? "Weten wat er leeft onder ondernem ers, of je het nu

hebt over het mkb, ag rariërs of grote in du striële bedrijven.

Het m aakt in feite niet uit, m aar je m oet er als partij blijk van

geven dat je w eet wat er speelt in deze sectoren en dat je de

problem en w aar ondernem ers tegenaan lopen serieus neemt.

A lleen dan word je als partij op jo u w beurt door o n d ern e­

m end Nederland serieu s genom en" aldus Ineke Dezentjé

Ham m ing-Bluem ink, 31e op de VVD- kandidatenlijst, m aar nu

nog directeu r van Rotterdam Port Prom otion C ouncil. De

enige m anier om dit te b ew erkstellig en , is volg ens haar de

ontw ikkeling van een heldere visie en daaraan heeft het in

politiek Den Haag de laatste tijd ontbroken."N iets is zo prak­

tisch als een visie"zo zegt zij.

Ed van der Sande, 39e op de WD-kandidatenlijst en commercieel directeur van Avis Fleet Services en John Deighton,43e op de WD-kandidatenlijst en werkzaam als zelfstandig consultant voor met name farmaceutische bedrij­ ven onder de naam D G A ,

sluiten zich helemaal aan bij de noodzaak die Ineke Hamming schetst om to t een duidelijke visie en een helder economisch profiel te komen. “ W e moeten als politiek uiteenzetten waar we met Nederland naar toe willen op economisch gebied. In mijn ogen dient dit te zijn Nederland- Industrieland.Waarbij je een duidelijke keuze maakt en daar je beleid - ministerie- overschrijdend - op afstemt. Een brede visie strekt

Ineke Hamming

immers verder dan het departement van Economische Zaken” , aldus Ed van der Sande.

“ D e basis vo o r zo’n integrale visie vorm t uiteraard een huishoudboekje dat op orde is” , vult Hamming aan. “ Maar onderwijs, zorg, bereikbaarheid en veiligheid spelen bijvoorbeeld ook een belangrijke rol als je het hebt over een verbeterd ondernemersklimaat. Denk bijvoorbeeld aan de aansluiting

"D e illu sie d a tve e l regels en

bureaucratie tot goede

resultaten leiden, m oet

w orden doorbroken."

van het onderwijs op de wensen uit het bedrijfsleven. H ie r kun je het bedrijfsleven heel goed bij betrekken middels bijvoorbeeld gastcolleges en stages. Een ander voorbeeld is taalonderwijs. Als handelsland bij uitstek zouden w e hier wel iets aan mogen doen, want met talen verdien je geld.” “Je moet bedrijven ook meer betrekken bij de inhoud en richting van de leerstof” , vindt John Deighton. “ Z o kun je e rv o o r zorgen dat kennis en vaardigheden die de praktijk

eist ook aan onze studen­ ten worden meegegeven. O p het gebied van veilig­ heid pleit ik vo o r een bete­ re bescherming van onze winkeliers. H et kan toch niet zo zijn dat winkeliers steeds vaker geen aangifte m eer doen na diefstal of gevallen van geweld omdat ze bang zijn vo o r represail­ les of omdat de politie geen mogelijkheid heeft e r w at aan te doen? H ie r kan ik verschrikkelijk kwaad om worden. W ij m oeten onze

John Deighton

en resultaatgerichte politiek

winkeliers beter kunnen beschermen. Verbeterd cameratoezicht kan uit­ komst bieden, maar dan moeten we er wel voor zorgen dat cameraopna- mes ook als bewijs mogen dienen vo o r de rechter. O o k verborgen came­ ra’s moeten vaker kunnen worden toegepast. En als de w et op de privacy dat niet toelaat moet die w et worden aangepast. Ik vind dat wij als W D in overleg moeten treden met zowel winkeliers als politie om to t een nieuw en effectiever beleid te kunnen komen.”

G e e n w o o rd en , m a a r daden

“ Roepen dat het zo slecht gaat met de Nederlandse concurrentiepositie, dat weten w e nu wel, maar w at gaan w e eraan doen? W a a r zitten de daad­ werkelijke knelpunten en hoe lossen we deze op? Geen woorden, maar daden, zoals we in Rotterdam zeggen. H e t m oet afgelopen zijn met Nederland-Klaagland. D e reputatie van de Nederlandse economie is in het geding en we kunnen de maatschappelijke problemen niet oplossen bij eco­ nomische stilstand. W e moeten weten w at w e willen voorstellen in de wereld van morgen” , vat Ineke Hamming samen.

De ontwikkeling van een heldere visie op de toekomstige koers van Nederland op economisch gebied hoeft volgens de drie kandidaat- Kamerleden overigens geen langdurig proces te zijn. John Deighton: “ W a t ik zou willen introduceren is een faciliterende rol voor de politiek. W e hoeven niet alles tot in detail voor te kauwen. Je moet als overheid uitgaan van het bedrijfsleven als klant.

Vraaggestuurd en resultaat­ gericht te w erk gaan. H et ondernemen moet je echter aan ondernemers overlaten en het boeren aan agrariërs. D e overheid m oet vooral ‘ontregelen’. H et woud van administratieve rompslomp w aar ondernemers, met name ook agrariërs, mee zit­ ten opgezadeld is ronduit belachelijk. Z e moeten zich opnieuw kunnen concentre­ ren op datgene waar ze goed in zijn: geld verdienen en werkgelegenheid scheppen.”

E d van d e rS an d e

A d m in istra tie v e ro m p slo m p b ep erk en

D e passage‘meer ruimte vo o r bedrijven’ uit h e t W D verkiezingsplan 2003 w o rd t door de drie kandidaat-Kamerleden desgevraagd toegejuicht. M et name het streven om de kosten die gepaard gaan met een overkill aan administratieve rompslomp in de komende vier jaar terug te brengen van 8 naar 6 miljard krijgt bijval van de drie. “ Een van de manieren om de over­ heid ontremmend te maken” , aldus John Deighton.

"G een woorden, maar daden.

Het m oet afgelopen zijn met

Nederland-Klaagland."

Ontremmend is volgens Ed van der Sande ook de beperking van het aan­ tal beroepsprocedures tegen bijvoorbeeld de aanleg van een bedrijfsterrein of snelweg. “ Eén beroepsmogelijkheid. Daar heeft iedere betrokkene recht op, maar daarna moet het ook echt afgelopen zijn” , stelt hij. “Je kunt als politiek noodzakelijke ontwikkelingen toch niet keer op keer laten afketsen op milieutechnische overwegingen” , vult John Deighton aan. “ Natuurlijk moeten wij verantwoordelijk omgaan met onze natuur.We moeten ervoor zorgen dat ook volgende generaties kunnen blijven genieten van de mooie natuurlijke gebieden in Nederland, maar w e moeten de zaken realistisch zien. Milieuwetgeving gaat in mijn ogen soms te ver en dat zie ik als ‘boer- tje-pesten’. Daar moeten w e mee ophouden. D e W D is een partij die de diverse belangen goed afweegt en e r met veel verantwoordelijkheidsgevoel mee omgaat. W e geven de natuur de ruimte daar waar het kan. Een mooi voorbeeld daarvan kun je zien bij ons in de Betuwe. Daar is de natuur schitterend en toch is er een flinke groei aan agrarische activiteiten en andere economische ontwikkelingen.”

E rv a rin g g ebruiken

O f je voor een omslag naar een ontremmende en resultaatgerichte over­ heid ondernemers in de politiek nodig hebt? “ N iet per definitie” , aldus Ed van der Sande. “ H et gaat om de juiste mix, maar vraaggestuurd en resul­ taatgericht zijn wel woorden die een ondernemer uit het hart gegrepen zijn. W aarom dus geen gebruikmaken van de aanwezige ervaring op dit gebied binnen het bedrijfsleven?” , vraagt hij zich af. “ Binnen het bedrijfsleven w o r­ den meetbare doelen gesteld en w ordt beleid aan de hand van resultaten

advertentie

W ij zijn stthtïisd

naar het Industrieterrein

Hoogeind m eteen

showroom van

tigchelaarRECREAT/E

Doet meer voor u !

m aar liefst 1000 irr

- f t

■ B

■

bijgestuurd. D it is o o k binnen een ambtelijke organisatie mogelijk te maken” , stelt hij. “ W aaro m zou je bij een loket Burgerzaken geen doelstellingen invoeren als: de w achttijd bij de loketten mag niet langer zijn dan tien minuten en de klanttevredenheid m oet minimaal negentig procent zijn. Binnen het bedrijfsleven zijn dit so o rt doelstel­ lingen aan de orde van de dag, waarom dan niet binnen de ambte­ narij? D e illusie dat veel regels en bureaucratie to t goede resultaten leiden, m oet w orden doorbroken.

E r m oet w orden afgerekend op resultaten zonder nu direct de organisa­ tie zoals die binnen veel bedrijven staat, te plakken op het am btenaren­ apparaat. Altijd maar schoppen tegen ambtenaren is me namelijk iets te makkelijk.”

Een ander belangrijk verschil tussen de politiek en het bedrijfsleven is volgens John Deighton het feit dat politici veelal neigen naar conform is­ tisch en dogmatisch gedrag. “ W e hebben als partij ons standpunt altijd

op deze manier verdedigd, dus dat gaan w e nu niet anders doen. D at is een attitude w aar wij vanaf m oeten. N o em het maar ‘voortschrijdend inzicht’. Z o d ra je ziet dat beleid m oet w orden bijgesteld, om dat dat b eter is, omdat mensen het willen of om dat je nu betere o f m eer infor­ matie voorhanden hebt, m oet je moed tonen het beleid bij te sturen. Binnen het bedrijfsleven is men w at dat aangaat slagvaardiger en durft men sneller van koers te veranderen.”

V o elin g m e t je a ch te rb a n

Slagvaardigheid en herkenbaarheid zijn volgens Ineke Hamming nodig om ondernemers als partij daadwerkelijk te bereiken. “ Je moet hiertoe echter wel voeling houden met je achterban en dat betekent naar ondernemers toegaan en vragen waar ze tegenaan lopen.” “ Politiek speelt zich niet alleen af in Den Haag” , beaamt Van der Sande.“ lk ben, als ik in Den Haag terecht­ kom, van plan vijftig procent van mijn tijd als Kamerlid buiten Den Haag te besteden. Ik denk hierbij aan spreekuren op gezette tijden zodat je als Kamerlid daadwerkelijk w eet w at er in je ach­ terban speelt. Andere manieren zijn het bezoe­ ken van bijeenkomsten van ondernem ersver­ enigingen en -clubs. N etw erken. Ik heb op lokale bijeenkomsten van bijvoorbeeld de Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging zelden een Kamerlid gezien. Dat is toch een gemiste kans om voeling te houden met je doelgroep?” “ Interactie tussen bedrijfsleven en politiek. Daar draait het om ” , vindt Hamming. “ Dat proces structureren zie ik als een uitdaging. Ondernemen is leuk, maar je moet toch wel heel erg sterk in je schoenen staan om in deze tijd te beginnen. Aan dat klimaat wil ik een eind maken. Starten moet w eer gestimuleerd worden.” “ Ondernemen: leuker kunnen w e het maken en ook makkelijker” , besluit Van der Sande.

Tekst: Sandra Kagie Fotografie: Frank Kouws

"Je moet als overheid uitgaan van het

bedrijfsleven als klant. Vraaggestuurd en

resultaatgericht te werk gaan."

achtergrond

"Democratie bestaat uit

checksen balances"

De Eerste Kamer houdt door haar controlerende functie het

parlement in balans. In de Nederlandse democratie is nie­

mand alleen de baas. De macht is goed verdeeld tussen het

kabinet en de beide Kamers. Hoewel de Tweede Kamer veel

meer invloed heeft dan de Eerste, moet deze niet worden

onderschat. Geen enkel wetsvoorstel kan in werking treden

zonder de goedkeuring van de Eerste Kamer. En dat is heel

belangrijk vindt Nicoline van den Broek, voorzitter van de

VVD-fractie in de Eerste Kamer. Toch weten maar weinig men­

sen wat de Eerste Kamer precies doet. En dat kiezers, door het

stemmen tijdens de Provinciale Statenverkiezingen, ook de

samenstelling van deze Kamer bepalen.Tijd voor een gesprek

met voormalig burgemeester van Heemstede, Van den Broek,

die al tien jaar met veel plezier in de Eerste Kamer zit.

“ D e taak van de Eerste Kam er is het toetsen van ingediende w ets­ voorstellen op doelmatigheid, uit­ voerbaarheid en rechtmatigheid” , begint Van den Broek. “ W e zijn er niet om wetten te beoordelen op politieke gronden. Uiteraard speelt de politiek wel een rol, zeker bij wetten die maatschappe­ lijk ingrijpend zijn.”

D e Eerste Kam er telt 75 leden, de helft van het aantal leden van de Tweede Kamer. “ H et is, vo o r het goed besturen van dit land, van essentieel belang dat de samen­ stelling van de Eerste Kam er een afspiegeling van de Tweede Kam er

is. Dus dat de coalitiepartijen ook in de Eerste Kam er een meerderheid hebben” , vertelt Van den Broek. “ Anders zouden veel wetten, die dankzij de coalitie, de Tweede Kam er al gepasseerd zijn alsnog sneuvelen in de Eerste Kamer.”

B re e d

D e leden uit de Eerste Kam er komen eenmaal per w eek samen, op dins­ dag, voor de fractievergadering en later op de dag de plenaire vergadering. Gemiddeld zijn leden zeker tw ee volle dagen bezig met werkzaamheden vo o r de Eerste Kamer. “ Daarnaast heeft bijna ieder Kamerlid gewoon een baan. H et zijn mensen uit het hele land met verschillende achtergronden. Zodoende kun je een breed veld overzien en zijn er veel specialismen in de Eerste Kam er aanwezig. Uiteraard praat onze fractie ook over de politieke situatie van het moment. Vaak adviseren w e het hoofdbestuur en de frac­

tievo o rzitter over bepaalde politieke vraagstukken. En w e zijn allemaal actief in diverse partijcommis- sies. W e wenden onze ervaring dus ook wel degelijk aan ten gunste van de partij. O ns w e rk is breder dan alleen maar zitting hebben in de Eerste Kamer.”

Z a k e lijk

Z o d ra een w etsvoor­ stel de Tweede Kamer gepasseerd is, komt

het terecht bij de Eerste Kamer. Alle leden zijn opge­ deeld in commissies, bestaande uit verschillende partijen.“ Maar er worden geen felle debatten gevoerd” , benadrukt Van den Broek. “ W e zijn puur zakelijk aan de slag. O p het moment dat wij een w et onderzoeken, toetsen w e deze op de drie

punten die ik eerder genoemd heb. Zitten er lancunes of onzorgvuldighe­ den in de wet, dan hebben w e drie mogelijkheden: w e vragen de verant­ woordelijke minister om de toezegging te doen dat hij de uitvoeringsrege­ lingen aanpast, we verwerpen de w et of w e vragen de minister de w et aan te passen. In de VVD-fractie hebben w e echt een ontzettende hekel aan wetten die niet eenduidig, maar vo o r tweeërlei uitleg vatbaar zijn. Z o van: ‘in geval van, beslist de rechter’. Dat kan niet, daar moet dan een aanpas­ sing op komen. D e w et moet zo helder als glas zijn. Helaas lukt het ons niet altijd anderen daar ook van te overtuigen.”

O m al die wetsvoorstellen goed te kunnen beoordelen, is veel vakkennis nodig. “ Binnen de fractie en de commissies is ontzettend veel kennis aan­ wezig. Zow el op juridisch en fiscaal, als bijvoorbeeld op landbouwgebied. W e hebben geen fractiemedewerkers die w e kunnen inschakelen om ons te helpen. Iedereen put uit zijn eigen netwerkje en uit partijcommissies om aan de benodigde kennis te komen.”

B e la n g

H e t is volgens Van den Broek een voordeel dat de Eerste Kamer niet zo’n uitgesproken politieke kleur heeft. “ D aardoor voelen wij ons minder gebonden aan het Strategisch Akkoord dan de Tweede Kamer. W e dragen uiteraard wel verantwoordelijkheid, maar als een wetsvoorstel echt niet kan, dan verwerpen w e het. D at geeft ook binnen de partij nogal eens dis­ cussie natuurlijk. D e leden van de Tweede-Kamerfractie zijn het echt niet altijd met ons eens.”

Burgers zien vaak niet het belang van de Eerste Kam er vindt Van den Broek. “ O o k wel begrijpelijk, maar ik wil toch w at voorbeelden noemen om een beter beeld te geven. Z o is er het Verdrag Nationale Minderheden, een Europees verdrag. In dat verdrag staat vastgelegd dat een nationale minderheid, in het land w aar ze als groep wonen, recht hebben op eigen scholen, taal, kerken en cultuur. D at staat haaks op het integratiebeleid dat wij voeren. Als Kam er hebben w e hier minister Van Boxtel (in Paars II

verantwoordelijk vo o r het G ro te Stedenbeleid - red.) op aangesproken en uit­ eindelijk is het voorstel ‘op zolder’ beland. W a a r het w at mij betreft blijft. Een voorbeeld w at dichter bij huis en misschien w at trivialer is een aanpassing op de Visserijwet. D e Tweede Kam er wilde de zogenaamde ‘vrije hengel’ afschaffen. O m vrij te mogen vissen, moest je dus lid worden van een hengelsportvereniging. Dat druist echt in tegen ons liberale gevoel. De minister moest met het w ets­ voorstel terug naar de Tweede Kamer, om de w et zodanig te wijzigen dat de ‘vrije hengel’ kon blijven. Deze voorbeelden tonen aan dat de Eerste Kam er wel degelijk haar nut heeft en dat het vo o r de burger belangrijk is dat haar stem ook daar goed vertegenwoordigd is.”

B alan s

Zoals gezegd is de uitkomst van de Provinciale-Statenverkiezing van grote invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer. “ D e statenleden kiezen namelijk de leden van de Eerste Kamer. Zijn er veel W D ’ers statenlid, dan zal d e W D in de Eerste Kamer ook sterk vertegenwoordigd zijn. Je ziet dat bijvoorbeeld bij de LPF, zij zijn helemaal niet aanwezig in de Eerste Kamer. Z eker als je regeringspartij bent, is het cruciaal veel Eerste Kamerleden te hebben. D e W D was van 1995 to t 1999 de grootste partij in de Eerste Kam er met 23 zetels. Nu hebben w e er 19, het C D A 20, net iets meer dus. W e streven e r naar dat we, na de Provinciale-Statenverkiezingen, w eer de grootste fractie in de Eerste Kam er worden."

O o k komt de afschaffing van de Eerste Kam er nog even aan de orde. Geluiden die een tijdje terug opgingen en w eer helemaal afgezwakt zijn.Van den Broek is daar fel tegen: “ En echt niet alleen omdat ik zelf in de Eerste Kamer zit. Je ziet dat de ons omringende landen spijt hebben, dat zij een dergelijk instituut hebben afgeschaft. Er bestaat in Nederland een mooie Franse uitdrukking om de Eerste Kam er te omschrijven: chambre de reflexion. Die uitdrukking is heel goed gekozen. D e Eerste Kam er zorgt vo o r een balans in het politieke krachtveld. En democratie bestaat w at mij betreft uit ‘checks and balances’.”

Tekst: Monique van Diessen Fotografie: Hans van Asch

Nicoline van den Broek

ën vragen aan..

jjjjjiijii

Paspoort

Naam:

Melanie Schultz van Haegen

Leeftijd: 32

Burgerlijke staat:

gehuwd

Kinderen:

geen

Woonplaats:

Leiden

7

■

m

■

' J i

■

l i l

sultant bij een a

raadslid in Leiden. In 1999 we

v o o rzitte r van de V V D -t i a rtic

in

Leiden en w erkte ze vo o r het

minis­

terie van Financiën als inspecteur Rijksfinanciën. K o rt daarna w erd ze, d o o r een wisseling in het Co lleg e w aard oor de V V D als grootste partij toch in het Co lleg e kwam, w ethou­ der in Leiden. Juni vorig jaar vroeg G e r r it Z a lm haar de positie van staatssecretaris V e rke e r & W a t e r ­ staat in te nemen.

\

L u is te rt graag n a a r: zow el klas­ sieke als m o d ern e m uziek, en dan vooral graag naar M oby en Faithless

L a a tst gelezen boek: op dit m o ­ m ent liggen D e K lein e V rie n d van D o n n a T artt en D e Larf van Midas D e kk e rs op haar nachtkastje

F a v o rie te vrijetijd sb este d in g :

M elanie Schultz w o o n t aan de

gracht in Leiden en gaat graag met een klein m o to rb o o tje varen d o o r de grachten, verd er geniet ze van e - ten m et vrienden

G a a t h et liefst op va k a n tie n aa r: Italië en A ziatisch e landen

H o u d t erg van: een goed glas wijn m et vrienden

Tien vragen

1. W a t gaf voor jou persoonlijk

destijds de doorslag om de

politiek in te gaan?

“Ik heb het niet m et de paplepel ingegoten gekregen, m aar had altijd een zekere interesse vo o r politiek. Ik raakte echt geïnteresseerd in de poli­ tiek tijdens mijn studiejaren en ben, als student, v o o r de W D -f r a c t ie in Leiden gaan w erken. Je bekijkt de stad dan ineens m et heel andere ogen. Later ben ik de raad ingegaan om d at ik me ergerde aan het feit dat iedereen het altijd had over de pro­ blem en van de stad, niet de kansen. D a t vind ik z o ’n enge benadering en ik w ilde laten zien dat het o o k an d ers kan.”

2. W elke beslissing die je ooit

genomen hebt, betreur je het

meest?

“ E igenlijk geen. Ik heb een heel p o sitieve houding. N a tu u rlijk zijn er dingen die je niet gedaan hebt, die je wel had willen doen. M aar v o o r mijn gevoel heb ik nog tijd genoeg om datgene te doen w at er nog niet van gekom en is. H e t is nooit te laat.”

3. W elke karaktereigenschap

heb je niet, m aar zou je wel

willen bezitten en waarom ?

“ Ik ben een echte netw erker, een bruggenbouw er. Som s zit ik aan tafel m e t m ensen die gew oon de knuppel in het h o e n d e rh o k gooien. D ie heel d ire c t en co n fro n te ren d zijn. D a t z o u ik som s o o k wel w illen, e r zijn situ a tie s w aarin je op die m anier m e e r bereikt.”

4. W a t is je grootste passie?

“M ijn m an H a r o .W e kennen elkaar al heel lang, zijn sam en opgegroeid. W e laten elkaar heel erg vrij, m aar

als w e sam en zijn hebben w e het heel goed . H ij b egrijpt o o k dat ik v o o r mijn w e rk vaak van huis ben, hij heeft zelf een baan w a a rd o o r hij veel in het b uiten land zit. H e t is gew eldig als je z o ’n relatie hebt. V e rd e r is mijn w e rk mijn passie. Ik ben heel nieuw sgierig en als iets me raakt kan ik d aar heel v e r in gaan. D it d e p a rte m e n t is heel afw isse­ lend, ik o n tm o e t veel m ensen, kom overal in N e d e rla n d . Ik m aak eens p e r tw ee w eken een w e rk b e z o e k naar een p ro v in cie . Ik w il w eten w at e r speelt o n d e r de m ensen. D a t is o o k het verschil tussen lokale en nationale politiek. Je staat veel verder van burgers af. D o o r die bezoeken houd ik to ch feeling m et w at m en ­ sen in het land bezighoudt.”

5. In welke film had je graag de

hoofdrol gespeeld en waarom ?

“D e rol van Rutger H a u e r in Soldaat van O ra n je . H e t wij-gevoel in de film spreekt m e heel erg aan. D e film laat o o k zien dat in iedereen een held zit. D ie studenten vo chten elk op hun eigen m anier v o o r hun land, terw ijl ze veel te verliezen hadden. Een heel echte film, m et echte helden.”

6. W a t is in jouw ogen de bete­

kenis van het woord liberaal?

“ Iem and die ru im te geeft aan de ontw ik ke lin g van een a n d e r en tegelijk ruim te wil v o o r zijn of haar eigen on tw ikkelin g. Liberalen h eb ­ ben hart v o o r anderen. Vaak w orden wij gezien als rechts en m inder soci­

aal, m aar daar ben ik het helemaal niet m ee eens. H e t is veel so cialer iem and een stabiele basis te geven om zich te ontw ikkelen, dan iemand te beknotten en te verstikken d o o r overheidsregulering. Liberalism e gaat uit van de potentie van het individu, de m eeste m ensen zijn ze e r goed in staat hun eigen leven in te richten.”

7. Met welke personen zou je

een gesprek willen aangaan en

waarover zou dit gesprek gaan?

“M et Boudew ijn Buch. D a t vind ik z o ’n inspirerende man. H ij w as, net als ikzelf, heel erg nieuwsgierig, wilde alles weten. Hij had een en o rm e pas­ sie v o o r literatuur en vreem de cultu­ ren en w ist tussen die tw ee altijd een link te leggen. D e tw eede is Socrates. D e m eeste politici zijn heel stellig in hun m ening en Socrates stelt juist vragen en dat sche rp t je geest. D a t leidt je to t de kern. Iedere bestuur­ d er m o et daar bew ust af en to e tijd v o o r inruim en. Ik heb zelf o o k een aantal m ensen om m e heen verza­ meld die m e kritische vragen stellen en de discussie niet uit de weg gaan. U itein d elijk m o et ik toch de beslis­ sing nem en, m aar op deze m anier raak je in ieder geval niet verkokerd.”

8. W a t is hét m aatschappelij-

ke/politieke vraagstuk van de

nabije toekom st in jouw ogen?

“H e t gebrek aan geborgenheid.

M ensen vereenzam en, maken vaak geen deel m e e r uit van een sociale groep. D a a ru it ontstaat onvred e en het gevoel van onveiligheid. Ik denk niet dat deze tijd anders of slechter is, het m aatschappelijk gevoel is ver­ anderd. Men kijkt naar de rijksover­ heid om hun problem en op te los­ sen, terw ijl de oplossing natuurlijk ligt in zelfredzaam heid en geborgen­ heid. D e grote vraag is: hoe kunnen w e m e e r aandacht besteden aan

m aatschappelijke verbanden zo n d e r betuttelend en m oralistisch te zijn? D e rijksoverheid kan zijn steentje wel bijdragen, m aar een g ro o t deel van de oplossing ligt bij de lokale overheid en de burger zelf. D a a r ligt de m ogelijkheid de directe omgeving te veranderen. D e n k bijvoorbeeld aan de inrichting van de openbare ruim ten, dat kan beter en veiliger. M eer keuzevrijheid bieden bij het bouw en van woningen. H e t is bew e­ zen dat w ijken en gebieden m et afwisselende bouw m eer sfeer creë­ ren en m ensen zich d aard o o r m eer op hun gem ak vo elen.V erder hebben sportclubs een heel positieve invloed in wijken, daar m oeten m eer facilitei­ ten v o o r kom en. En z o ’n sp o rtce n ­ trum kan in de overige uren dienen als w ijkcentrum . Z o kom en m ensen m e e r in co ntact m et elkaar.”

9. W a a r heb je een uitgespro­

ken hekel aan en waarom ?

“Urenlang vergaderen z o n d e r dat daar een beslissing uitrolt.Vreselijk!”

10. W elke droom zou je willen

verwezenlijken w anneer je geen

rekening hoeft te houden m et

zaken als tijd, geld of specifieke

capaciteiten?

“Ik zo u veel w illen reizen. Veel van de w ereld zien en vo o ral veel m et and ere cu ltu ren in co n ta ct kom en. Je ku n t z o o n tze tte n d veel leren van m ensen die an d ers denken. B ijvoorb eeld de o u d e beschaving in C h in a , d e ze is heel m in im alistisch , dat zie je o o k te ru g in hun ku n st­ w e rke n . En dan vraag je je ze lf wel af: ‘d oen wij eigenlijk niet te m o e i­ lijk?’. Ik vind het fascin eren d om daar o v e r na te denken.”

Tekst: M o n iq u e van Diessen Fotografie: FrankK ouw s