Vrees voor mislukte pudding
In
ditartikel belicht de heer L.
M.de Beer, lid van de Tweede Kamer voor de VVD de begrotingsbehande- ling van volkshuisvesting en ruimte- lijke ordening. Ons Kamerlid consta- teert bij het afnemen van het woning- tekort eveneens een daling in de be·
langstelling voor lange-termijn plan- ning. Er is ook een dreigend tekort aan panklare bouwplannen en de heer De Beer vreest dat de woningproduk- tie als een pudding in elkaar zal zak·
ken als er niet gauw wat aan gedaan wordt
.Uit de inhoud
e Op pagina 3 maakt A. W.
Abspoe l in zijn rubriek "
Onder de Loep" enigekanttekenin
gen bij watme
n zo lang-zamerh
and kortweg kan noemen: hetinterview.
e
Op pagina 5 veronderstelt drs.G.
M. V. van Aardenne dat de walhet s
chip zal keren. Als het daar
namaa
r weer vlot komt!
e
De JOVDhield op 6 november
haar
jaarcongres in de ZuidlarenseSprook
jeshof. Voorzitter Van Weesheeft er geen sprookjes vert eld. Z ie pag ina
11.Radio-uitzending van de VVD: maandag 15 november, van 18.19-1 8.29 uur, over de zender Hilversum I (402 m.).
Op 27 en 28
o1üober werd
inde Twee- de Kamer het begrotingshoofdstult volkshuisvesting en ruimtelijke ordening behandeld. Er waren ditmaal, met een
nieuw kabinet en een sterk vernieuwdeKamer, veel nieuwe gezichten. Om te beginnen minister Udink, nu niet be- paald een nieuweling in de politiek.
maar wèl nieuw in zijn huidige functie.
Voor de oppositie was dat wei even wennen, want Udink bezit bepaald niet de zachtmoedigheid van zijn voorgan- ger. Soms vrfendelijk-sarcastisch, da:n weer met een snelle, felle intenuptie.
reageerde hij op de vele aanvallen van met name de PvdA. De minister werd bijgestaan door staatssecretaris Buck, uit het Limburgse naar Den Haag gelw- men om zich speciaal bezig te houden
met een steeds groter wordend pro- bleem: de reconstructie en het herstel van de oude binnensteden. Hoe deze nieuwe bewindsman, die het bij zijn de- buut niet al te zwaar kreeg te verduren.
het in de politieke arena zal doen, moet de toekomst nog leren.
Bij de PvdA. hield Schaefer zijn mai- denspeech. Deze rechtgeaarde Amster- dammer, bewoner van de Pijp, zal zich speciaal bezighouden met de stedebouw- lmndige problemen. Zijn emotioneel, af en tof' dPmag-og-i!<C'll verhaal in de trant van de ,,hui::;exploitant met de dikke pottefeuille, die de arme, weerloze huur- der uitbuit" was al even· negentiende- eeuws als de woo;nbuurten waal' hij over sprak.
Geen plannen
Hoewel de laatste cijfers van zowel
inaanbouw genomen als voltooide wonin- gen hoger zijn dan ooit tevoren, heerste er geen optimisme in de Kamer. Om te beginnen is alom in den Jandil een drei- gend tekort aan panklare bouwplannen en bouwrijpe grond. Dit kan, als er niet heel snel wat aan wordt gedaan, de woningprodul\tie weer als een mislukte pudding in elkaar doen zakkén. De moeilijkheid voor de minister is, dat hij nauwelijks rechtstreeks invloed op deze factoren kan uitoefenen. Ik heb er bij het debat op gewezen dat de gemeenten zelf de eerst-vet·antwoordelijken voor de woningbouw zijn. Het lijkt "Cr veel op dat naarmate het woningtekort af- neemt, de belangstelling en daa1·door de broodnodige lange-termijn planning bij de gemeenten er niet op vooruit gaat.
Aan de andere kanl zijn er soms facto- ren waar de gemeenten zelf weinig aan kunnen doen; bijvoorbeeld in het geval er een meningsverschil met de provincie bestaat over een bestemmingsplan
.De minister heeft beloofd, zijn uiterste best te zullen doen om deze en ande1·e ,.knel- punten'' te bestrijden. Hoe hij zich dat precies voorstell, zal in een bouwnota worden uiteengezet, die de Kamer in het voorjaar van 1972 tegemoet kan zien. In die nota zal ook het punt worden behan-
\deld dat ik tei sprake bracht, nl. de te geringe produktivitcitsverbetering in de
bouw.
·Vee] opzien baarde de minister met zijn mededeling, dat hij bereid was om een extra quit in het zakje te doen wan- neer werkgevers en werknemers het eens zouden worden over de loonmati- ging, en daarbij een deel van de bespa- ring zouden investeren in de woning- bouw.
Indat geval kon hij voor een
extra subsidie zorgen, zodat er een aan- tal woningen met een huur van
150gtll- den in de maand zou komen
.Roemloos
Een belangrijk dePt van d11 dehatlen
Discussie over fluoridering
Oe
VeJ• eniging
YallStaten- en
Raad!ileden t"an df' VVD ht'Cft op 29en
30olttobcr ef'n
«'ongTt's gf'hontlen o'\er fluorideringvan drinkwater.
Op de- futu d.J·. B. Hol'man, die zich een\uu:m
VuOI'standervan
de fluoridering be- toomle. Rechts IIH'. N. J, C. M.J{appeyile van de
Coppt>llo,tegenstander.
Vom· e••n
ver!'!lag
\'1111 het eongrf'.s zie menpagina 9.
werd in beslag genomen door de proble- matiek van de oude woonwijken in de steden. Ik heb er met nadrul{ op gewe- zen dat uit enige praktijkvoorbeelden is gebleken dat het renoveren van een wo- ning - zodanig, dat deze weer enige tientallen jaren mee kan
-zeker
35.000gulden kost (in de Jordaan wel het dub- bele!) en dat dit evenveel manuren
vergt als de bouw van een nieuwe wo- ning. Met andere woorden: ieder gere- noveerd huls betekrolt een
nieuwbouwwo~ning minder gebouwd. We moeten dus niet denken dat we het allemaal voor een koopje }{rijgen; de keuze tussen renoveren of geheel slopen en vernieu- wen moet van geval tot geval goed wor- den bekeken.
Als gevolg van het hardnekkig mis·
verstand dat wanneer de rege- ring maar over de brug komt met geld, alle problemen vanzelf worden op- gelost, diende de gezamenlijke oppositie een serie amendementen in. Er werd meer geld gevraagd voor de subsidies op stads- en woningverbetering. De mi- nister reageerde heel lakoniek door er op te wijzen, dat er voor dit doel nog al liefst 95 miljoen gulden reserve is op de begroting voor
1972.Een ieder met uit- voeringsrijpe plannen kan - aldus de minister - onmiddellijk worden gehol- pen! In plaats van de amendementen
ü1te trekken liet de oppos· itie ze roemloos wegste1nmen.
Van onze kant is ook met nadruk be- pleit, niet te veel naar de hoevee 1- h e i d te bouwen woningen te kijken, maar vooral ook naar de k w a 1
i -te it. Van de eindeloze hoeveelheden
Burgemeester Winschoten
De heer A. de Boer, burgemeester van Winschoten, is per 16 november be- noemd tot burgemeester van Wisch. Wij wensen de heer De Boer een goede ambtsperiode in Wiscb toe
.drie- en vierkamerflatjes met kraalt noch smaak hebben we er al veel te veel gebouwd. De inderdaad niet geringe produl{tieverhoging tijdens Bogaers i13 deels betaald met de eentonigheid van de moderne Uitbreidingswijken. Als we niet oppassen, proberen Wij het woning- tekort in bepaalde gebieden een paar maanden eerder op te lossen door wo- ningbouw te plegen waarvan
wijover tien jaar zeggen: .,Hoe is het mogelijk da
w:ijdit hebben gebouwd!" De trekpaarden van de betere woningbouw zijn de z.g. experimentele woningprojek- ten. In dat kader heb ik aangedrongen op extra belangstelling van de minister daarvoor.
Verder heb ik mijn bezorgdheid uit- gesproken voor het toenemend ver- schijnsel van de beunhazerij.
InTwente alleen al belopen de nieuw- en verbouw- werken een omzet van 8 miljoen gulden!
Over dit "zwarte werk" wordt vaak géén belasting betaald, vaak géén bouw- toezicht uitgeoefend, terwijl de op- drachtgevers zonder het te weten finan- ciële risico's lopen. De minister beloofde met voorstellen te kon1en, zodra het thans gaande onderzoe;k i:-; afgesloten.
Huurheffing
Het punt dat de meeste aandacht in de dagbladen heeft gekrege:q. is wel de
· "hum·heffing". Ik heb er met nadruk op
gewezen dat
di~middel geheel overbodig is, wanneer wij van het huidige systeem van subsidiëring
op de woningen overzouden S
·chakelen op een individuelesubsidie t.b.v. die bewoners, die dit wer- kelijk nodig hebben. De minister zal de- ze mogelijkheid in zijn reeds eerder aangekondigde nota behandelen. Niette- min liet hij duidelijk blijken met een of ander voorstel voor een huurheffing te zullen komen. Wij zijn daar bepaald niet enthousiast over - dat waren wij vier jaar geleden ook niet. Onder die omstandigheden hadden wij niet de minste behoefte aan de motie, ingediend door PvdA, D'66 en PPR, die bovendien ook alle bewoners van ongesubsidieerde huurwoningen willen belasten!
veertiendaagse uitgave van de volkspa rt ij voor vrijheid en democratie nummer 1052. vrijdag 12. november 1971
· Kamerleden spreken
Nieuws uit de partij
• De
afdeli.Jfg Westzaan heeft besloten de functie van secretaris-penningmeester te splitsen wegens de verhuizing van de heer F. A. van der Heijde. Secre- taris werd mevrouw J. R. Temme-Her- manides en peoningameester mevrouw A. Tavenier-Buijs.• De
afdeling Oostzaan heeft de heer C. de Lange tot voorzitter en de heer W. N. Burlage tot secretaris benoemd.• In de afdeling Zwolle zijn de voorzit- ter, de h!'ler J. W. van der Wal, de pen- ningmeester mej. H. Poel en het be- stuurslid mr. C. L. van Beijma thoe Kingma afgetreden. Het nieuwe bestuur is als volgt samengesteld: voorzitter D.
W. Dun, secretaris-penningmeester me- vrouw W. W. ten Doeschate-Smitt, vice- voorzitter E. Schaftenaar, "tweede secre- taris F. Wittenaar en leden mevrouw K.
van Dijk-Kattenwinkel, mej. G. Fraaij en de heer P. Loos. Het secretariaat is gevestigd: Nemelerbergweg 9 te Zwolle.
• Het enige VVD-raadslid in Heerhu- gowaard, drs. C. Bras, is benoemd tot (vierde) wethouder van de gemeente.
Hij heeft de portefeuille van financiën gekregen.
Aankondigingen
TWEE BEKENDE MERKEN
".,.
13 NOVEMBER
J •• lU. de Beer spreekt te Hollandscha Rading over algemene politiek.
21.00 uur Maartenshof.
Op uitnodiging van de Liberale
·~ring, Meppel-Steenwijk e.o.,
~t-eekt H. P. H. Waalkensin Dwin-
A<>ht. 20.00 uur Hotel Wesseling.
Mr. A. Geurtsen discussieert met de afdeling Hoogeveen over .,Gezag en orde". 20.00 uur Hotel Homan, Sta- tionsstraat.
Ond~ leiding van de journalist D.
Maltha debatteren drs. Th. H. Joe- kes en dr. A. Vondeling (PvdA) te Maassluis. 20.00 uur Wijkgebouw
"De Ark".
Mr. F. Portheine spreekt voor de afdeling Assen. 20.00 uur Hotel Overcingel.
Op uitnodiging van de afdeling Bleiswijk spreekt G.
w.
Keja over algemene politiek. 20.30 · uur Her- vormd Verenigingsgebouw.Contact-avond met de Rotterdam- se VVD-gèmeenteraadsfractie in het Rijnhotel te Rotterdam, aan- vang 20.00 uur. Aanwezig zullen :!lijn o.m.: mr. H. E: Konln.g, voor- zitter van de raadsfractie en mevr.
drs. N. Smlt-Kroes, gemeente-
• De kamercentrale Haarlem heeft op haar vergadering van 27 oktober de heer J. M. Hoffmann uit Badhoevedorp als voorzitter gekozen. Hij neemt de plaats in van drs. A. M. Bom die zich niet meer herkiesbaar stelde. Vice-voor- zitter in de plaats van de heer P. J.
Sanderse die als bestuurslid bedankte, werd de heer A. Q. de Flines uit Bus- sum. Als nieuwe bestuursleden deden hun intrede: de heren C. H. van Wes- sem, Hilversum, mr. A. L. Versteeg, La- ren en L. H. M .. Trouw, Halfweg.
In de plaats van de heer mr. J. E.
Goudsmit die niet meer herkiesbaar was, werd de heer P.M. van Drooge uit Heemstede tot lid van de partijraad ge- kozen.
• In de afdeling Breda zijn de heren W. Verwey en ir. R. H. Pegel tussen- tijds afgetreden als voorzitter en vice- voorzitter wegens hun respectievelijke werkzaamheden als voorzitter en secre- taris van de kamercentrale Tilburg. De ledenvergadering van de afdeling Breda koos een nieuw bestuur dat er als volgt uitziet: K. B. van Buuren, voorzitter, J.
P.
W.
A. A. M. Taks, vice-voorzitter, mevrouw A. Verhey van Wijk-Romeijn, secretaris, J. A. W. van der Zande, tweede secretaris, F. J. Melzer jr., pen- ningmeester, mevrouw W. Jäger-Mid- delbeek en jhr. mr. J. J. van der Goes van Naters, . leden. Het adres van het secretariaat: Banckertweg 3, Breda, tel.01600 - 31489.
11 november: "Gaat de VVD een nieu- we koers varen?" is het onderwerp waarover dr. R. de Korte, lid van het hoofdbestuur en kandidaat-lid van de Tweede Kan1er, zal spreken voor de af- deling Leèrdam. 20.00 uur hotel Luculles.
22 november: In het kader van de liberale societeit spreekt oud-minister W. den Toom te Groningen over de NAVO. Restaurant R 2000.
22 november: Drs. L. van Leeuwen, lid van de Rijnmondraad voor de VVD, vervolgt zijn reeks spreekbeurten over de gewestvorm'tng in Rhoon-Poortugaal.
23 november: Op de ledenvergadering van de afdeling Wassenaar spreekt dr.
R. de Korte over "De plaats van de VVD". 20.15 uur. Nederlandse Protestan- tenbond.
24 november: Drs. L. van Leeuwen spreekt in de Oranjeboom-brouwerij in Rotterdam voor de liberale studenten- vereniging Rotterdam over "Liberale politiek in de jaren zeventig".
27 november: Drs. L. van Leeuwen, ditmaal in hotel .,De Oude Hoorn" in Oud-Beijerland, over: "Gewestvorming.
Hoekse waard bij Rijnmond?"
29 november: de afdeling Berkel en Rodenrijs belegt om 20.00 uur in de bo- venzaal van café Schuring, Herenstraat, een bijeenkomst die voornamelijk ge- wijd zal zijn aan een discussie over het te voeren beleid in de gemeente, mede in het licht van de komende algemene be- schouwingen over de begroting 1972.
De statencentrale Den Helder verga- dert maandagavond 22 november in theater Royal te Schagen. Bij de be- stuursverkiezing moet in zes vacatures voorzien worden. Alleen de heren P. van Duin uit Anna Paulowna, secretaris en N. Dros uit Texel, zijn herkiesbaar.
raadslid, die beiden · tevens lid zijn van de Tweede Kamer.
16 NOVEMBER
Op een politieke teach-in, georgani- seerd door de HTS te 's Hertogen- bosch wordt de VVD vertegenwoor- digd door L. M. de Beer. Zijn oppo"
nenten zijn: de heren Stermerdinck (PvdA) en Van der Lek (PSP).
Aanvang 20.00 uur. ' 22 NOVEMBER
Drs. Th. H. Joekes besp1 eekt voor de afdeling Tiel de actuele politieke situatie.
Mevr. drs. N. Smit-Kroes woont een semi-openbare discussieavond van dè afdeling Sliedrecht over onder- wijsproblematiek bij.
Senator H. J. Louwes spreekt voor de staten-centrale Franeker.
24 NOVEMBER
Mr. A. Geurtsen houdt een spreek- beurt voor de Liberale Studenten- vereniging te Delft. (12.30 uur) 25 NOVEMBER
De afdeling Eindhoven organiseert een discussie tussen drs. Th. H. Joe- kes en de financiële deskundige van D'66, drs. A. de Goede, over het
• In de afdeling Doetinchem heeft de heer B. U. Haagsma besloten het voor- zitterschap dat hij zeven jaar heeft ver- vuld, neer te leggen mede in verband met zijn benoeming tot lid van de Pro- vinciale Staten van Gelderland. Het nieuwe bestuur is als volgt samenge- steld: J. Worster jr., voorzitter, me- vrouw A. Horsting-Rijpsma, vice-voor- zitter, H. C. Stol, secretaris (externe zalten), J. E. Vos, secretaris (interne
regeringsbeleid. 20.00 uur Café-res- taurant Esplanade, Begijnenhof 35.
29 NOVEMBER
Voor het ,.politiek café" van dé af- deling Capelle ajd IJssel spreekt drs. G. M. V. van Aardenne over ,,Verandering van ondernemingsvor-
men en ondernemingsrecht". 20.15 uur Café-restaurant .,De Koper- wiek".
6DEC~~.
Mevr. mr.-E. .. .l'eder-Smit geeft voor de afdeling ltrieber~en een toelich- ting op de' áoor haar uitgebrachte nota Volksgezondheid.
7 DECEMBER
L. M. de Beer· spreekt voor de afde- ling 's-Gravenhage 20.15 uur.
10 DECEMBER
Mevr. mr. E. Veder-Smit heeft zit- ting in een forum dat wordt georga- niseerd door de J.O.V.D. te Gronin- gen.
11 DECEMBER
Op de propaganda-feestavond van de Liberale Kring Meppel-Steenwijk e.o. te Havelte is mr. H. E. Koning te gast. 20.00 uur zaal Buter.
zaken), W. Jonker, penningmeester en mevrouw A. M. IJdel-Knijpers en J. H.
L. Fronen, leden. Het secretariaat is ge- vestigd in de ·Airbornestraat 35 te Doe- tinchem.
e
Mejuffrouw mr. A. Kappeyne van de Coppello, lid van de Tweede-Kamerfrac- tie van de VVD, is benoemd tot lid van de kiesraad. Voorheen was zij adjunct- secretaris van de kiesraad.Kandidaten vnor dagelijks bestuur
Het hoofdbestuur heeft in zijn ver- gadering van 22 oktober krachtens art.
22, eerste lid. van het huishoudelijk reglement, kandidaat gesteld voor de twee tussentijdse vacatures in het dage- lijks bestuur (twee secretarissen) de heren dr. R. W. de Korte te Reeuwijk, thans lid van het hoofdbestuur voor de Rijkskieskring Leiden, en P. Ch. Vogely te Diepenheim, thans lid van het hoofd- bestuur voor de Rijkskieskring. Zwolle.
Krachtens al't. 22, tweede lid, is de ledenvergadering van iedere afdeling bevoegd eveneens kandidaten te stellen.
Voor elke te vervullen plaats mag één kandidaat worden opgegeven.
Krachtens art. 24, tweede lid, dient deze opgave te geschieden vóór 3,1 de- cember a.s., en is een ·kandidaatstelling slechts geldig indien de kandidaat zich
c
vrijheid en democratie
De redactie van Vrijheid en DemoCI·a- tie is geve&tigd te Amsterdam, Nieuwe llei·engracht 89·B. Hoofdredacteur en voorzitter van de redactiecommissie ia de beer Ph. C. la Chapelle.
De abormementen-administratie wordt verzorgd door het algemeen secretariaat van , Je VVD, 1\.oningirmegracht 61 te Den Haag (telefoon, uitsluitend voor abon·
uementen-arlministratie, 070 • 1117U).
Voor adreswijzigingen etc. wende men zich dns
tot
het algemeen secretariaat.De advertentie·exploitatie wordt ver- zorgd door de Nederlandse Dagblad Unie, Westlilaak 180 (posthus 824) te Jtottenlam, tf'll'l'oon OIO • 147211.
schriftelijk bereid heeft verklaard haar te aanvaarden.
In het geval de heer De Korte tot lid van het dagelijks bestuur wordt ver- kozen zal in de Rijkskieskring Leiden een vacature ontstaan in het hoofd- bestuur.
De afdelingen binnen de Rijkskieskring Leiden zijn gerechtigd tot 31 december a.s. voornamelijk een kandidaat voor deze eventuele vacature op te geven.
De heer Vogely is in 1972 aan de beurt van periodieke aftreding en is terstond herkiesbaar. Voor de Rijkskies- kring Zwolle ontstaat derhalve, onge- acht de eventuele verkiezing van de heer Vogely tot lid van het dagelijks bestuur, een vacature, waarvoor de afdelingen binnen die Rijkskieskring gerechtigd zijn tot 31 december a.s. een kandidaat op te geven.
algemeen secretariaat
Het alg·emeen se(•ret•U'iaat van de VVD is gevestigd te Den Haag, Jionin·
girmegracht 61, telefoon (070) 604803.
Postreke1ûng: 67880 ten name van de algemeen sec1·etaris van de VVD te Den Haag.
secretariaat
tweede kamer fractie
Het secretariaat van de VVD-fractie in de Tweede Kamer is gevestigd in het gebouw van de Tweede Kamer, Bin- nenhof 1 A te Den Haag. Tfllflfoon (070) . 6149 11.'72
Tl<~ uruR per 1 januari of event. eerder
MODERNE REPRESENTATIEVE KANTOOR/ SHOWROOMRUIMTE
gestoffeerd, 150 m2, parterre en 1e etage, beste gedeelte PrinsengFachU Amsterdam, bij Leidsestraat en Spui.
Veel dag- en veel kunstlicht; telefoon met neventoestel; 2 toiletten- kitche- nette - muurkluis - event. magazijn/archiefruimte extra beschikbaar - 40 parkeenneters op 5---50 mtr afstand; buur
1
4.400,- p. kwart. incl.cv.
Inl.: hr. F. H. Drost, Prinsengracht 549, Amsterdam, tel. 020 -. 23 78 42 ..
VRIJHEID EN DEMOCRATIE vrijdag 12 november 1971 - 3
nderdeloep '
)door onze politieke redacteur A. W. Abspoel
PRIKKELS
mt
een hoofdartikel in De Tijd naar aanleiding van het besluit van het KVP-bestunr om niet de wnd. voorzittier van departiJ
Th.Laan maar dr. ir. D. de Zeeuw als partijvoorzitter voor te dragen:
"Zo zit de KVP dan plotseDog weer met de rode draad, die ze In de wilde run op de kabinetszetels uit de handen had laten glippen.
Want de heer De Zeeuw wll wel wa.t. Met name wn hij steun ge- ven aan een meerderheidsbeleid met de linkse partijen. Wat dat - zo vlak na de vorming van een kabinet met de VVD - betekent, valt moeilijk
te
raden."Het lid van de Tweede Kamer voor D'66 mej. mr. A. Goudsmit in een gesprek met De Haagse Post: "Hans (van Mierlo) heeft zich zó vastgebeten in de samen- werking met de PvdA, hij vindt dat onderhandelen - en vaak winnen - zó leuk, dat hij elke' àndere oplossing als onwaarachtig ervaart."
Uit het weekblad Accent: Een atlete sprak onlangs de volgende woorden: "Het kabinet vergeet dat prestaties van de topsporters stimulerend< werken<. op miljoenen anderen. Eén Ard Schenk, één Jo- han Cruyff is voor ons land meer waard dan de heren Schut en Beeruink.'' Accent: "Dat hangt er helemaal vanaf hoe je het bekijkt.
Minister Schut probeerde de wo- ningbouw te bevorderen, maar
als Cruyff op een doordeweekse dag speelde, namen alle bouwvak- kers een snipperdag.''
Uit de "Achtergrond"-rubriek in het Algemeen Dagblad: "Het is fnuikend voor een politieke par- tij als zij voortdurend bezig is met
de vraag: opheffen of <niet? Zo'n partij kan er op een bepaald ogenblik beter het bijltje bij neer- leggen om zich in de ogen van de kiezers niet belachelijk te ma·
ken. Een dergelijke partij is de Politieke Partij Radicalen, eer- tijds een ribje uit het onwillige lichaam van de KVP.''
• VVD in Lelystad
De VVD zal thans óók in de advies- raad van Lelystad (de voorloper van de toekomstige echte gemeenteraad) verte- genwoordigd zijn. Bij de op 28 oktober jl. gehouden verkiezing voor deze raad steeg het percentage der op de VVD- lijst uitgebrachte stemmen van 9 pct. in
1969 tot 1~,1 pct. thans. En aangezien het totale zeteltal in de adviesraad bijna werd verdubbeld van 7 tot 13 zetels, betekende dit percentage dat de VVD nu meteen met twee zetels in de raad kwam.
Evenals bij de kort geleden in Dron- ten gehouden verkiezing, waren de PvdA, D'66 en de PPR weer verenigd op een PAK-lijst. Er bleek ook bij deze gelegenheid weer eens, hoe vooral bij plaatselijke verkiezingen slechts enkele stemmen een belangrijke rol kunnen spelen. Bij de verdeling van een restze- tel bleek deze met een verschil van min- der dan tien reststemmen toe te vallen aan de VVD-lijst en niet aan die van het PAK, dat daarmee tevens net niet de absolute meerderheid in de raad ver- kreeg.
Het Progressief Akkoord (PAK) ging in percentage iets vooruit, namelijk van 47,8 pct. naar 48,3< pct., maar raàkte, als gezegd, toch zijn absolute meerderheid in zeteltal kwijt, doordat er minder reststemmen overbleven. In de oude ad- viescommissie had het PAK vier van de zeven zetels, doch thans kreeg het zes van de dertien zetels.
De CCP-lijst (Combinatie Christelijke Partijen) werd in Lelystad alleen ge- vormd door de ARP en de CHU. Deze combinatie liep in percentage terug van 31,9 pct. ii) 1969 tot 27,6 pct. thans. Zij kreeg nu vier zetels, tegen twee in 1969.
De KVP, met een eigen lijst, daalde eveneens in percentage en \vel van 11,3 pct. in 1969 tot 8,7 pct. in 1971. On- danks de toeneming van het te verdelen aantal zetels bleef de KVP daardoor op één zetel staan.
De Democratische Socialisten '70 (DS'70), die dit jaar voor het eerst mee- deden, behaalden in Lelystad 3,4 pct., hetgeen betekende dat zij geen zetel be- haalden.
De voor de VVD in de adviesraad ge- kozen leden zijn de heren: E. Jensé en A. Poot.
Hieronder volgt nog een overzicht van de totale uitslag in 1969 en in 1971:
1969 1971
Perc. Zetels Perc. Zetels
PAK 47,8 4 48,3 6
CCP 31,9 2 27,8 4
VVD 9,--- 10,1 2
KVP 11.3 1 8,7 1
DS '70 3,4
GPV ... <.
---
1,7··--·---·
100, 7 100,-. 13
•. Prins Bernhar~
Wat de staatsrechtelijke kant van het
"interview-incident" met betrekking tot prins Bernhard als lid van het Konink- lijk Huis betreft willen we dat incident ook hier graag als gesloten beschouwen en daar, na het antwoord van de minis- ter-president aan de Kamerleden, niet achteraf nog weer op terugkomen.
Het lijkt mij echter wel op zijn plaats om hier aan de, zij het min of meer terloops, door de Prins geopperde ge- dachten enige aandacht te wijden.
Prins Bernhard is een dynamische fi- guur; een man die in andere omstandig- heden een succesvol en geacht leider van een groot (wereld)concem zou kun- nen zijn. In de hoge en zeer bijzondere positie waarin hij zich als Prins-gemaal bevindt, heeft hij met zijn grenzeloze activiteit, zijn initiatieven en functies en zijn connecties in de gehele wereld, het land vele en grote diensten bewezen. En hij doet dat nog dagelijks. Om dan nog maar te zwijgen over zijn belangrijke rol en moedige optreden in de tweede wereldoorlog aan de zijde van onze ge- allieerde bondgenoten. Zijn militaire rangen en zijn functie van inspecteur- generaal van de krijgsmacht komen hem dan ook alleszins toe en zijn func- tie van inspecteur-generaal beschouwt hij terecht niet als eèn ere-functie, maar die heeft hij - binnen de bèstaande verhoudingen - waardevolle inhoud we- ten te geven. Wij zijn hem, als volk, voor dit alles grote dank verschuldigd.
Wie heeft echter, uit de mond van een
groot zakenman, bankdirecteur of- in- dustrieel na een moeilijk parleme~I'J.ir
gevecht over belangrijke vraagstukken nooit de verzuchting horen slaken: "Als ik in mijn bedrijf zó zou moeten wer- ken, zouden we wel kunnen inpakken.
Dan zouden beslissingen altijd te laat komen en belangrijke opdrachten onze neus voorbij gaan."
Die redenering is voor de onderne- ming juist, maar de denkfout is, dat men de Staat vergelijkt met een (grote) onderneming. Ir. J. J. Pot, uit Slikker- veer, schreef dat in een ingezonden stukje in De Telegraaf heel typerend:
"Niemand kan behoorlijk werken als hij voortdurend wordt lastig gevallen.
Daarom benoemt een raad van commis- sarissen een directeur die de zaak moet leiden. Daarbij wordt de persoon van de directeur beoordeeld en eventueel ver- vangen als de zaak niet floreert. Maal' zolang de directeur het . vertrouwen heeft moet hij vrijheid< van handelen hebben om te kunnen werken. Zo moet dan ook de volksvertegenwoordiging een raad van commissarissen zijn die de uit- voerders - de ministers - benoemt, vertrouwen sehenkt, vrijheid van hande- len geeft en eens per jaar (per twee
jaar zei de Prins) beoordeelt. Zoals het nu gaat wordt ons land steeds meer onbestuurbaar."
Aldus deze inzender in De TelegraaL
• Democratie
Wetten zijn: alle burgers bindende re- gelingen, welker naleving zelfs met strarsancties kan worden afgedwongen.
Die wetten kunnen van grote principiële betekênis zijn en diep ingrijpen zowel in onze maatschappelijke verhoudingen in het algemeen als in het leven. van hon- derdduizenden individuele burgers. De beslissing daarover en óók de wijze van uitvoering daarvan zijn mede in hun ge- volgen eenvoudig niet vergelijkbaar met die in welk groot concern dan ook. Zij zijn van gans andere aard en hebben een dwingend karakter.
In een liberale democratie, zoals die hier te lande vooral door Thorbecke zijn vorm en inhoud heeft gekregen, is geen andere procedure denkbaar en aanvaardbaar< dan dat de Staten-Gene- raal mede-wetgevers en tevens de dage- lijkse controleurs zijn van het rege- ringsbeleid.
En· mede-wetgeven en controleren be- tekent: bijna dagelijks waakzaam en actief zijn. De kranten, die nu ingezon- den <stukken bevatten. als het geciteerde (want er zijn er meer geweest in deze geest), doen trouwens ook niet anders dan de regeringsvoomemens, zodra die als voornemens of voorstellen bekend worden, begeleiden en waar nodig geacht: bekritiseren. En dat bekritise- ren heeft alleen werkelijk zin, wanneer dan tevens de mogelijkheid bestaat om
"in gemeen overleg tussen regering en Staten-Generaal" (zoals de Koningin dat zo typerend pleegt uit te drukken) tot wijzigingen te komen. Als middelen daartoe heeft de Tweede Kamer dan o.a.
het zo belangrijke amendementsrecht, terwijl b e I d e Kamers mede-wetgevers
zijn.
Een volmacht-stelsel zou dat mede- wetgeven en die permanente controle praktisch onmogelijk maken. Het zou volstrekt in strijd zijn met de grondsla- gen van onze parlementaire democratie.
Dat de democratie in het algemeen langzaam werkt, kan worden toegege- ven, maar ook veranderingen in de rechtsovertuiging voltrekken zich niet van de ene dag op de andere. Bovendien is meermalen in de praktijk aangetoond dat in dringende gevallen ook het wet- gevende apparaat snel weet te werken en noodregelingen zelfs in enkele dagen
tot stand kunnen worden gebracht. Het is gebeurd, dat een zeer urgente zaak met voorrang en grote spoed in de Tweede Kanier werd behandeld en bin-.
nen enkele dagen ook de Eerste Kamer was gepasseerd.
Onze parlementaire democratie is niet onfeilbaar en heeft haar bezwaren (zo bijvoorbeeld de te grote politieke ver- brokkeling, maar dat hebben de kiezers zelf in handen), maar zij is met al haar - voor verbetering altijd vatbare - feilen, verre te verkiezen boven welk ander systeem ook!
• Middenpartij (3)
Ons overzicht van de reacties "van buiten" op de suggestie van mevrouw Van Someren voortzettend, komen we tot het hoofdredactionele commentaar in NRCJHandelsblad (van 27 en 28 sep·
tember).
Dit blad betoogde, dat een "midden"
veronderstelt een groepering links en een groepering rechts van het midden.
Na het pleidooi van mevrouw Van So- meren voor een "brede middenvolkspar- tij" rijst de vraag wat er dan wel rechts van die partij overblijft. Het blad achtte het bepaald onjuist te menen dat de meer behoudende krachten in ons volk voldoende vertegenwoordigd worden door partijtjes als GPV, SGP,. Boeren- en Middenstandspartijtjes.
Mevrouw Van Someren zei op de Par- tijraad dat baars inziens de kiezers er- bij gebaat zouden zijn als aan de vol- gende verkiezingen "drie duidelijke poli- tieke partijen" zouden deelnemen: con- fessionelen, progressieven en de "brede middenvolkspartij", waarin de VVD dan bereid zou moeten zijn op te gaan. Hier- uit zou blijken dat zij de confessionelen als de groepering rechts van het mid- den ziet. NRCJHandelsblad vond dat echter een "volkomen verkeerde waar- neming". Het is juist het kenmerk van de confessionele partijen dat zij in het midden moeten zitten, op straffe van verlies van hetzij hun linker-, hetzij hun rechtervleugel.
Het blad zou het geen schande vinden indien de VVD, in plaats van op te gaan in de "amorfe middenpartij die alle kan- ten uit kan," een concentratiepunt rechts van het midden zou vormen. Aan dat laatste bestaat behoefte. En aangezien de VVD al aan de behoudende kant van het midden staat, zou zij overigens niets anders doen dan de bestaande toestand
"expliciteren" (om een naar modewoord te gebruiken).
De heer Wiegel toonde zich nogal
"pijnlijk getroffen" dat juist een "libe- raal blad" de VVD ~houdend had ge- noemd. Waarop de hoofdredactie nog- maals betoogde dat "behoudend" toch helemaal geen scheldwoord is. Zij had, naar zij opmerkte, trouwens ook niet geschreven dat de VVD een "behouden- de partij" is, maar dat zij "aan de behou- dende kant van het midden staat". Zij betreurde het tegelijk, dat de vroegere Partij van de Vrijheid en vervolgens de VVD het mooie woord "liberaal" uit haar naam had weggelaten en wees er op, dat "behoudend" een relatief begrip is. "Als alle partijen met elkaar, althans verbaal, wedijveren in progressiviteit, dan is de partij die daar het minst aan meedoet, behoudend ten opzichte van de andere partijen. Ook dat is geen schan- de, in tegendeel, het algemeen belang vraagt om zo'n tegenwicht."
Ten slotte betoogde het blad, dat con- servatieve regeringen in Engeland, met hun sociale politiek,,<in het na-oorlogse verleden vaak genoeg padden bewezen, dat "behoudend" niet hetzelfde is als .. re act ionair" <
WIJNHANDEL GRONINGEN
-< ,~
ANN01876
LEVERING AAN PA:R,TICVLIEREN DOOR HET GEHELE LAND
ROTTERDAM
e
De districtscentrale Rijnmond van de VVD houdt maandag 29 november 's avonds 8 uur in het· Rijnhotel te Rotterdam haar jaarlijkse vergadering.Dë agenda vermeldt o.a. een verhoging van de bijdragen der afdelingen en de ve'rkiezing van enige bestuursleden. Älle - VVD-leden in het Rijnmondgebied heb-
ben toegang tot de vergadering.
e
Het bestuur van de afdeling Rotter- dam heeft een werkgroep in het leven geroepen ter bestudering van de nota over de volksgezondheid die het liberale Tweede-Kamerlid mevrouw mr. E. Ve- der-Smit heeft uitgebracht. Voorzitter van ··de werkgroep is (Ie heer J. J. Mul- der; Ook een aantal actuele vraagstuk-ken zullen ter sprake komen.
e
Het liberale gemeenteraadslid W. Bag- german heeft van B en W antwoord · gekregen op zijn schriftelijke vragen·oyer de huisvesting van buitenlandse ar- beiders. Het college acht de onmiddel- lijke sluiting van alle daarvoor in aan- merking ·komende pensions niet moge- lijk. Het streven Is er echter op gericht per week 6én ·inferieure inrichting , te
· sluiten. t.n een half jaar kan dan orde '· . op zaken zij_n gesteld.
DENHAAG
• Het secretariaat van de afde•ing Den Haag is gevestigd: Leuvensestr. 20, telefoon: 07o-55 44 40.
eindermaats bestuur
O
.:PNIEUW heeft de Rotterdamse ge- meenteraad in meerderheid, een staaltje vi:m ·ondermaats bestuur laten zien. Dat gebeurde. bij de interpeUatie van mr. F. H. Kernkamp (peg) over de toekomst van het vliegvetd in de polder Zestienhoven; Aan het einde van de in- terpellatie, waarbij ook de door het col- lege uitgebrachte nota "Rotterdam en de luchthaven" in discussie was, nam de mad met 34 tegen 9 stemmen een motie aan, waarin werd uitgesproken dat het vliegveld moet worden gesloten en dat in afwachting daarvan een studie moet worden gemaakt van· alternatieve ge- bruiksmogelijkheden voor het vrijko- mende terrein. Voorts werd het college gevraagd een aantal voorzieningen te treffen om reeds nu het luchtverkeer op Zestienhoven te beperken.We moeten goed beseffen dat de meerderheid van de raad
b:i
deze motie alleen maar een uitspraak heeft gedaan.Een besl,uit is er (nog) nièt. Bovendien is in de motie geen tijdstip voor de sluiting genoemd. Dit neemt natuurlijk niet weg dat burgemeester en wethou- ders naar goed parlementair gebruik moeten onderzoeken · wat zij met die meerderheidsuitspraak moeten begin- nen. Waarbij wij mefeen \villen aante- kenen dat het eeri knullige uitspraak is, het beatuur van de stad met de grootste haven ter wereld onwaardig.
Die · stad kàn gewoon niet zonder éen luchthaven in haar nabijheid. Nu is het op zichzelf niet zo verschrikkelijk moeilijk begrip te hebben voor hen die beweren, dat het vliegveld Zestienhoven niet zo gelukkig is gesitueerd. Maar wie met alle geweld het vliegveld wil sluiten
~I dan· toch eerst moeten aangeven waar een vervangend vliegveld moet ko- men. Aan die eis is de meerderheid van de raad gemakshalve maar voorbijge- gaan. Hij heeft er de voorkeur aan ge- geven met verbijsterend gemak de eigen glazen in te gooien, zoals in een com-
mentaar van het Algemeen Dagblad te lezen viel. Het blad onderstreepte daar- mee op zijn manier dat dit krachten-
Des lndes
E
EN gevoel van weemoed zal vooral de wat ouderen onder ons hebben vervuld bij het vernemen van het be- l'icht, dat botel Des Indes we~d gesloten.Dit hotel van "standing", zoals een his- toricus het een veertig jaar geleden be- schreef, heeft in onze stad /bijna een eeuw lang een bijzondere pla.áts ingeno- men. Het is vele groten der aarde tot tijdelijk verblijf geweest. Waarschijnlijk heeft het z'n grootste historische mo- ment beleefd in de avond van 7 decem- ber 1900 toen Paul Krüger er · onder stormachtige ovaties van een samenge- stroomde menigte er zijn intrek nam.
Des Indes was een hotel waar men "af- stapte'!. Al miste het dan bijzonder ar- chitectonische schoonheid, toch paste het
wonderwel in de statige omgeving van het Voorhout. Eertijds - in 1870 - diende het baron Van Brienen tot de Groote Lint tot kapitale woning. In 1881 werd het in een "logement van den eer- . sten rang" herschapen. "Het is een stuk
van het luxueuze en rijke verleden van Nederland", heeft directeur Rey jr. ver- klaard. Vooral tussen de twee wereld- oorlogen was De Indes "de" gelegenheid voor ·grote ontvangsten, gala-diners en bals. Het gastenboek vermeldt behalve de naam van· Paul Krüger die. van Anna Pawlowa, die er haar sterfbed vond, van de keizer van Ethiopië, Hirohito (toen nog kroonprins), Eisenhower en nog vele andere bekende figuren. Voor de luxe van Des Indes was blijkbaar geen plaats meer. Onze tijd stelt kennelijk andere eisen. Het zij zo, maar jammer is het wel. Andere hotels van "stan- ding", zoals de Oude Doelen en Paulez verdwenen al eerder uit ons stadsbeeld.
veld van economische bedri.jvigheid een luchthaven.· riiet kan ontberen.
De motie was hetziJ een verwerpelijk gebaar in de richting van het kiezers- volk, hetzij een teken van politiek onbe- nul. Zij was in elk geval een bescha- mende slag in de lucht. De raad heeft over de sluiting van het vliegveld niets te zeggen. Dat is namelijk een zaak van het ministerie voor verkeer en water- staat. De raad zou ook niets te beslissen hebben over de aanwijzing van een ver- vangende luchthaven, zelfs al zou hij dat willen doen. Want ook wat dat be- treft liggen de competenties in het lan- delijke vlak.
Er is in de Rotte1·damse raad weer eens iets gebeurd dat diep zal worden betreurd door allen, die de democratie
· een goed hart toedragen en die het par- lementaire spel volgens de regels ge- speeld willen zien. Tot heri moet zeker mr. H. C. G. L. Polak worden gerekend, de man die als wethouder voor het ver- keer. de meerderheid van de raad tot andere, betere inzichten inoest zien te . brengen, maar daarin niet' slaagde. Hij was terecht fel gekant tegen de inhoud van de motie. Het· i:s dan ook niet onbe- grijpelijk dat hij de raad liet weten te zullen overwegen of hij "persoonlijke
consequenties·~ zou moeten verbinden aan een eventuele uitvoering van de ge- stelde eisen door het. college.
Dat was een forse reactie, die. ~enne
lijk voortvloeide uit een gevoel van bit- ' tere teleurstelling. Teleurstelling over
het ontbreken van fundamenteel inzicht bij een groot deel van de raad, maar misschien meer nog over de afvalligheid van verscheidene wethouders. Daarmee komen we terug op onze eerdere mede- deling dat bij
de
interpellatie ook be- trokken was de nota van het college over de tOekomst van de luchthaven.Deze nota mondde uit in enige conclu- sies, waarvan de belangrijkste wel was dat aan de verdwijning van Zestienho- ven niet kan worden gedacht zolang niet vaststaat, dat de tweede nationale luchthaven. in Mi.dwest-Nederland zal
N
A dit stukje weemoedige historie zijn we wel genoodzaakt over te gaan tot de harde werkelijkheid, zoals b. en w. ons die tonen in de begroting voor 1972. Die geeft een record tekort van f 22,5 miljoen te zien, zes miljoen meer dan de begroting voor het lopende jaar.Nu telt een miljoen meer of minder te- genwoordig niet zo veel en dus zullen · . onze bestuurders er waarschijnlijk niet
eens erg zwaar· aan tillen. Daar lijkt temeer reden voor, wanneer minister Geertsema zijn mededeling in de Twee- de Kamer weet waar te maken, dat uiterlijk in 1975 de financiën van de vier grootste· gemeenten gezond ge- maakt zullen zijn. Er is eigenlijk te minder reden om ons over het tekort van f 22;5 miljoen op te winden als we in aanmerking nemen; dat alleen al de exploitatie van het openbaar vervoer (HTM) een exploitatieverlies van
f
33 miljoen zal opleveren, van welk bedrag het Rijk in elk geval enige miljoenen voor zijn rekening zal nemen.Het is echter onjuist te veronderstel- len, dat er zonder het tekort van de HTM geen begrotingstekort zou zijn.
Om een nog groter· gat te stoppen zal de gemeenteraad heel wat voorstellen van b. en w. tot verhoging van de in- komsten· moeten aanvaarden. Gaat de raad akkoord dan worden duurder:
elektriciteit voor huishoudelijk gebruik
( +
7 pct.}, drinkwater (+
15 pct.), keu·kengeisers en boilers, straatbelasting (van 19,2 naar 22 pct.), rioolbelasting (van 6 naar 7 pct.), r-ioolrecht, reini- gingsrecht, de leges voor bouw- en hin- derwetvergunningen, de kampeertarie- ven, de slachthuistarieven èn de tarie- ven voor tram en bus.
De begroting legt veel nadruk op de woningbouw, de sanering en het ver- keer. Bijzonder interessant is de nieuwe benadering, die b. en w. geven van de voltooiing van het Bezuidenhoutkwar- tier. Trouwens de gehele problematiek van de stadsvernieuwing krijgt wellicht een andere opzet. B. en w. vragen zich af of het accent van de Bezuidenhoutse kantorenwijk niet wat moet worden verlegd; m.a.w. of daar niet toch meer woningbouw moèt komen. Eenzelfde ac- centverschuiving wordt in andere te vernieuwen stadsgedeelten overwogen.
Zelf denken we daarbij aan het Spui- kwartier, aan het plan de Nieuwe Hout, dat, toen dit in de openbaarheid werd gebracht, bij ons onmiddellijk de vraag
worden aangelegd.
Deze conclusies hadden alle acht wet- houders onderschreven. Niettemin gaven zes wethouders hun stem aan een motie die strijdig was met de' conclusies van de nota. Met de heer Polak was alleen wethouder De Vos (kvP) çonsequent genoeg om tegen de motie-Kernkamp te stemmen. Voor de geschiedschrijving moge daaraan worden toegevoegd dat de andere tegenstemmers bestonden uit de vier liberale en de drie communisti- sche raadsleden.
Op dit ogenblik is er nog geen zeker- heid of wethouder Polak uit de gang van zaken inderdaad zijn persoonlijke consequenties zal trekken. 'Wij kunnen vooralsnog alleen maar zeggen dat hij na de laatste raadsverkiezingen slechts moeilijk te bewegen is geweest voor een tweede vierjarige periode in het college zitting te nemen. Terugkeer naar de ba- lie of een functie in de rechterlijke macht zou hem meer hebben aange- staan. Staat hem trouwens nog aan.
Edoch, wat is in dit geval wijsheid?
Als de heer Polak zijn p e r s o o n I i j - k e consequenties trekt, zou dit weleens.
p o 1 i t i e k e consequenties kunnen hebben. Het staat namelijk niet bij voor- baat vast dat zijn heengaan de komst van een andere liberaal in het college zou inluiden. De huidige constellatie van de raad in aanmerking genomen moet de kans veel groter worden geacht dat een Democraat de vrijkomende zetel zou gaan bezetten.
Misschien zal deze overweging de wethouder doen besluiten het bij ram- melen met zijn portefeuille
te
laten.Misschien zou dat besluit hem gemak- kelijker vallen als binnen het college een verschuiving van de taken zou kun- nen worden bewerkstelligd. Zien wij het echter goed dan zal beslissend zijn het gesprek dat een deputatie van het colle- ge binnenkort met de minister van ver- keer en waterstaat hoopt te hebben en waarin de vraag op tafel komt te liggen of en hoe de motie-Kernkamp kan WOI'-
den uitgevoerd.
deed riJzen of de ontwerpers daar ook niet te grote nadruk op kantoren, win- kels, enz. hadden gelegd. We hebben aan deze, onze kritiek toen wei toege- voegd ervan bewur:;t tè zijn, dat de grond in de oude stad bijzonder duur is, te duur voor woningbouw. Toch kan wo- nen in het stadscentrum tot de verleven- diging daarvan bijdragen en we achten het een goedè zaak, dat b. en w. zich daarover gaan beramen. Met b. en w.
zijn we overigens van oordeel, dat geen al te grote haast met slopen moet wor-
den gemaakt. In het verleden is men daarmee wellicht wat te snel begonnen, althans op een moment, dat de plannen voor de nieuwe bebouwing nog niet ge- reed waren of wel gereed zijnde, achteraf geen genade konden vinden in de ogen van de burgerij of de hogere autoriteit.
HAAGSE BEGROTING
Aan Scheveningen - we maken slechts hier en daar een kanttekening bij de begrotingsstukken - besteden b.
en w. veel aandacht. Toegezegd wordt een voorstel voor de vernieuwing van de Scheveningse binnenhaven en dit dan in fasen. Achtereenvolgens . een insteekha- ven voor passagiers- en vrachtverKeer, kopsteigers voor de visserij en eel\ ac- commodatie voor plezierjachten. Dit zijn in wezen oude plannen, maar er schijnt nu uitvoering aan te worden gegeven.
Het andere Scheveningen - de bad- plaats - krijgt ook de nodige aandacht.
Voor de VVV is het niet prettig van b.
en w. te moeten vernemen, dat onze badplaats onvoldoende wordt "ver- kocht". 'De VVV zal wel zeggen: we hebben te weinig middelen en de nationa- le organisatie voor het vreemdelingen- verkeer doet voornamelijk aan Amster- dam-promotion, alsof · Den Haag met baltplaats nauwelijks interessant zou zijn voor de buitenlandse toerist. Tussen haakjes: met belangstelling hebben we kennis genomen van het bericht, dat het Ned. Congresgebouw lid is geworden van een exclusieve internationale con- gresorganisatie, waarmee Den Haag het tweede lid van deze organisatie in Euro- pa is geworden. Een dergelijk steuntje in de rug kan het Congresgebouw goed gebruiken, want op de gemeente- begroting voor 1972 prijkt een totaal verlies van bijna tien miljoen gulden.
VRIJHEID EN DEMOCRATIE vnjdag 12 november 1971 - 5
China in de VN
Mr. dr. C. Berkhouwer, lid van de Tweede Kamer, sprak in de radiouit- zending van 1 november jl. over de toelating van China tot de VN en Engelands lidmaatschap van de EEG.
De tekst van de toespraak drukken wij hiernaastaf.
Wal en schip
door drs. G. M. V. van Aar- denne, lid voor de VVD van de Tweede Kamer en voor- zitter van de sociaal-econo- mische commissie van onze partij.
Toen vredesprijswinnaar Bondskanse- lier Brandt vorig jaar augustus het ver- drag van Moskou sloot, betekende dat twee dingen: de Bondsrepubliek was niet langer de economische reus en tegelijk een politieke dwerg. Vervolgens luidde het de bel!indiging in van de pe- riode van de beheersing der wereld door twee grootmachten, die tegen het einde van de tweede wereldoorlog was begon- nen in Jalta.
Deze periode is dezer dagen afgeslo- ten. Het bewijs ervan werd toevallig · weer geleverd op het Krim-schierei-
land: de ontmoeting van Brandt en Brezjnew in Oreanda. Tijdens de Krim van 1945 waren er als zogenaamde gro- - te vijf: Rusland, Amerika, Frankrijk, Engeland en het toenamlige China.
Dehuidige werkelijke grote vijf zijn van Oost naar West: Japan, China, de Sow- jet-Unie, het Europa van
dezes op weg naar de tien en de Verenigde Staten van Amerika.
Met dit beeld voor ogen hebben wij vorige week enige gebeurtenissen gere- gistreerd die van historisch belang zijn voor het zich wijzigende aanzicht van de wereld.
Daar was eerst in de nacht van maan- dag op dinsdag het besluit van de alge- mene vergadering van de Verenigde Ne- ties om de Chinese Volksrepubliek de zetel van China te doen innemen in de Verenigde Naties. Drie nachten daarna beleefden we, dichter bij huis, het niet minder hl.storische besluit van het En- gelse Lagerhuis waardoor Engeland zijn entree maakt in Europa. In dezelfde week maakte Frankrijks president dui- delijk aan Brezjnew dat Rusland wel economische steun van Frankrijk kon krijgen, doph dit land de Atlantische Alliantie niet de rug wil toekeren. Na het heengaan van De Gaulle een derde zeer belangrijk evenement voor Europa.
Wereldvrede
Zo is het grote China van 700 miljoen zielen, bijna een kwart van de wereldbe- volking, in de Verenigde Naties. Ik acht
De bedrijfsberichten van de laatste tijd zullen nu wel aan iedereen duidelijk gé- mäakt hebben dat wij in snel tempo in een economische depressie glijden. Men kan niet zeggen dat dit onverwacht komt, er is genoeg tegen gewaarschuwd.
Toch bleek het geloof dat de bomen tot in de hemel groeien, hardnekkig.
Onverantwoordelijk doet in dit ver- band de mislukking van het centraal loonoverleg aan. Dit temeer omdat de spits bij het bedrijfstak-overleg nu zal worden afgebeten door de metaal- industrie, waar nu juist - gezien som- mige orderportefeuilles - bij de wet van vraag en aanbod de nadruk op de vraag naar werknemers ligt. Het is voor mij de waag of hier matiging kan worden verwacht. ·Intussen komen er berichten over extra, zg. incidentele - loonronden in de metaalbedrijven in het Waterweg- gebied. Zouden deze leiden tot een druk- ken van het CAO-cijfer, dan is dat een juist voorbeeld van ondernemingsgewijze loondifferentiatie. Maar even groot is de kans dat er töch weer een hefboomwer- king van uitgaat.
Het is geen wonder dat de roep: "rege- ring, regeer!" steeds luider wordt ge- hoord, al is het dan meestal in kringen die geen direct contact hebben met het bedrijfsleven. Maar als de regering geen praktische mogelijkheden heeft om bijv.
een algehele inkomensstop (lonen, prij- zen, dividenden, enz.) te handhaven, is deze roep een loze kreet. En nog altijd
het weinig zinvol mij te verdiepen in de vraag of de uitwerking negatief of posi- tief zal zijn.
Deproef op de som kan de nabije toekomst leveren. Vietnam is al geen gevaar meer voor de wereldvrede.
President Nixon gaat
~naarChina omdat hij zonder China niet uit Vletnam komt.
Ergste bedreiging voor. de wereldvrede is op dit moment het conflict tussen India en Pakistan.
Inde bewegende driehoek tussen Peking, Moskou en Washington zal Peking in het VN-kader kunnen bewijzen of het bereid is zijn invloed tot het bewaren der vrede aan te wenden op Pakistan. De intrede van Peking in de VN wordt overschaduwd door het uitstoten van Taiwan.
Bijna driekwart van de leden der VN tellen minder inwoners dan Taiwan en Nederland. Daarom verdriet het ons dat onze delegatie voetstoots meegedaan heeft aan de verjaging van Taiwan uit de VN, aan de hand van de nogal ruwe Albanese resolutie. Men mag dan realist willen zijn, een land als het onze zij voorzichtig met z.g. "real Politik".
Handvesten zijn er om de hand aan te houden en niet om de hand mee te lich- ten. De verwijdering van een natie van 14 miljoen zielen, die het handvest van de VN op geen enkele wijze heeft ge- schonden, verdraagt zich moeilijk met dit handvest.
Europa
Terug naar Europa. Tijdens de Haag- se Top van, december 1969 zette presi- dent Pompidou, toen hij Frankrijks veto ophief, het licht op groen voor Engelands toetreding tot de EEG. Medio dit jaar werd Engelands lidmaatschap in Luxemburg goedgekeurd en de Engelse volksvertegenwoordiging heeft er thans haar zegel aan gehecht. Dit lidmaat- schap is, de huidige oppositie vergeet dat, blijvend. Het is onopzegbaar. Het bet:ekent dat Engeland gelijkwaardig lid wordt van een Europese Federatie ·in wording. Zij die denken dat Europa in de plaats komt van het vroegere Engel- se imperium vergissen zich. Ook Is het niet zo dat Europa Engeland meer no-
is de wet van vraag en aanbod sterker dan afkondigingen van de overheid. Ik moet nog zien wat er in Amerika van Nixons stoer afgekondigde stop terecht komt.
Overigens geldt ditzelfde voor de wens tot nivellering, die in vakbondskringen en sommige politieke groeperingen leeft.
Men kan inkomensverschillen op ethi- scbe gronden afkeuren - wij behoren niet tot degenen die dat doen -- maar
bl feite worden ook deze bepaald doorde wet van vraag en aanbod, al zijn er
nat~urlijk
