Dubbele nationaliteit Resterende regeerperiode goed benutten c\ hs

h s

c\

NEDERLANDSE POLITIEKE

PARTIJEN

Resterende regeerperiode

goed benutten

Aan de partijleiders van PvdA en D66 heb ik het voorstel gedaan voor de zomer overleg te voeren over de resterende regeerperiode. Dit kabinet heeft zijn werk zo goed gedaan dat in de afgelopen twee jaar een groot deel van de doelstellingen van het in 1994 gesloten regeerakkoord is gerealiseerd. Wij moeten nu niet op onze lauweren gaan rusten, maar doorgaan in de lijn die is ingezet: sanering van de overheids­ financiën en modernisering van de collectieve sector.

De wereld ziet er nu anders uit dan in de zomer van 1994. Ik noem de problemen in de gezondheidszorg. Minister Borst van Volksgezondheid kampt met een tekort van 1,5 miljard gulden. Bovendien zijn de tekorten in de sociale fondsen opgelopen.

Daarnaast moeten wij de ontwikkelingen in het buitenland in ogenschouw nemen. In de landen om ons heen is sprake van een daling van de economische groei. Nederland is sterk afhankelijk van het buitenland. Dit betekent dat we nog beter moeten opletten dat onze uitgaven binnen het budgettaire kader blijven. Dit laatste is mede van belang voor de toetreding tot de Economische en Monetaire Unie. Nederland kan geen deel uitmaken van deze unie wanneer de staatsschuld niet wordt verlaagd. Het is daarom nuttig met de coalitiegenoten te overleggen hoe het beleid de komende twee jaar eruit moet zien.

Frits Bolkestein

Dubbele nationaliteit

Afgelopen woensdag debatteerde de Kamer met staatssecretaris Schmitz (PvdA) over het wetsvoorstel dat het hebben van een meer­ voudige nationaliteit regelt. Volgens VVD- woordvoerder Benk Korthals draait het om het Verdrag van Straatsburg, dat in 1963 tot stand kwam. Artikel 1 van dit verdrag zegt dat meerderjarige onderdanen van verdragsluitende partijen hun nationaliteit verliezen indien zij ten gevolge van een uitdrukkelijke wilsverklaring duidelijk maken dat zij de nationaliteit willen krijgen van een ander verdragsluitend land door optie, natu­ ralisatie of herstel van de nationaliteit. Ver­ volgens wordt gezegd: aan hen wordt geen vergunning gegeven om hun vroegere nationaliteit te Dehouden. Dat is de kern van het Verdrag, wat met zich meebrengt dat het Verdrag in feite een dubbele natio­ naliteit afkeurt.

A fs ta n d s e is

In het midden van de jaren tachtig stelde de Kamer de Wet op het Nederlanderschap vast. Dit betekende dat men, als men Ne­ derlander wilde worden, in beginsel afstand moest doen van de oude nationaliteit. Voor een goede integratie van groeperingen in de Nederlandse samenleving is het van belang dit te doen via het Nederlanderschap. Daar­ mee verdwijnt ook het karakter van vrijblij­ vendheid dat anders altijd een rol speelt bij het integratieproces. De woordvoerder benadrukte dat het laten vervallen van deze afstandseis in de wijziging van de Wet op het Nederlanderschap, dat deze week in de Kamer werd behandeld, in feite wel in strijd is met het Verdrag. Hij sprak de vrees uit dat de Eerste Kamer hier nog een punt van zal maken. Dat is de reden dat de VVD-frac- tie hier niet aan mee wil werken. Kinderen van ouders met verschillende nationaliteiten moeten geen twee nationaliteiten krijgen maar gewoon een keus maken. Dat is met het naamrecht in Nederland ook het geval.

A p p e ld o o rn

De woordvoerder hekelde de indertijd inge­ diende motie van de leden Apostolou(PvaA) en Soutendijk-van Appeldoorn (CDA) waar­ in werd vooruitgelopen op een wetswijzi­ ging die nog helemaal niet had plaatsgevon­ den. In de motie werd gevraagd de

afstandseis te laten vervallen en er vanuit te gaan alsof de wet die in dit debat werd besproken, al was aanvaard. De woordvoer­ der veroordeelde deze manier van werken: ‘wij vinden dit een foute situatie en wij moeten die zoveel mogelijk terugdraaien nu het nog kan. De VVD is tegen een situatie dat iemand met twee of drie nationaliteiten als het ware kan gaan winkelen om te bekij­ ken waar hij het beste terecht kan.'

Staatssecretaris Schmitz erkende dat de VVD volstrekt consistent is geweest in haar verzet tegen meervoudige nationaliteit. Zij hield echter vast aan het laten vervallen van de afstandseis. Om die reden stemde de

VVD-fractie, tijdens de stemmingen die op ® donderdag plaats vonden, tegen het voor- a

liggende wetsvoorstel. Dat werd echter wel 1 door de Kamer aangenomen.

Inlichtingen: Benk Korthals, 070-3182902.

Verder in dit nummer

• Liberalisering telecommunicatie • Geweldgebruik krijgsmacht

e

e s s e

₁₉₇

VVD neemt voortouw bij liberalisering

telecommunicatie

Henk Kamp

Na een voorbereiding van bijna twee jaar kwam tijdens een Algemeen Overleg op 19 februari 1996 een voorstel van minister Jorritsma tot een tussentijdse wijziging van de Telecomm unicatiewet aan de orde. M et het voorstel wordt het aanleggen en exploiteren van telecommunicatie- kabels geliberaliseerd, met als doel in ons land meer en betere kabels voor lagere prijzen beschikbaar te krijgen. Aanbieders en afnemers van telecom- municatie-diensten zullen daarvan profiteren. Zo kan ons land het voo r­ touw nemen bij de ontwikkeling van de elektronische snelweg.

VVD-w oordvoerder Henk Kamp was van mening dat met de door de rege­ ring voorgestelde interimwet een belangrijke stap vooruit is gezet. Hoewel het voorstel dat er nu ligt voorlopig een uitgebalanceerd en verantwoord geheel is, betreurde hij dat die stap gepaard gaat met een tijdelijke verdichting en complicering van regelgeving. Samen met de PvdA heeft de woordvoerder daarom een tiental amendementen op het w ets­ voorstel ingediend die gericht zijn op versnelling en versterking van de concurrentie.

F a c ilit e it e n

Om aanvulling en uitbreiding van het openbare kabelnet te bevorderen kunnen aan vergunninghouders facili­ teiten worden verleend: interconnec- tierecht, graafrecht en radiofrequen­ ties. W ie openbare kabels inbrengt, krijgt interconnectierecht, het recht zijn kabels te verbinden met de open­ bare kabels van anderen. In de prak­ tijk gaat het voorlopig om de kabels waarm ee de eindgebruikers kunnen worden bereikt en dan vooral die van PTT Telecom. Die interconnectie moet zo probleemloos mogelijk tot stand komen. In aanvulling op het al door de minister vastgestelde inter- connectie-kader is het daarom verstandig ook geen misverstand te laten bestaan over de voorwaarden van PTT Telecom . De woordvoerder vroeg de minister deze voorwaarden daarom te laten publiceren.

Om het ingraven van de kabels in goede banen te leiden, zou het accent nog meer moeten liggen op openbare grond en grond in het bezit van overheden. De VVD -fractie wil de gemeenten op de uitvoering van het werk gerichte coördinatiebe- voegdheden geven en het hen moge­ lijk maken het aanleggen en gebrui­ ken van kabelgoten voor te schrijven. W ie de beschikking heeft over radio­ frequenties kan met gerichte straal­ verbindingen zijn kabelnet aanvullen. Dat kan de hinder door graven beperken en kosten besparen. Om radiofrequenties beschikbaar te kunnen stellen, moeten ze eerst vrij komen. De woordvoerder heeft twee amendementen ingediend om dit te regelen. Als er voldoende frequenties zijn, kunnen die vervolgens zowel aan regionale als landelijke vergunning­ houders toegewezen worden. C o n c u r r e n t ie

Er zijn momenteel twee bedrijven die in het hele land over veel kabels beschikken, Enertel en Telecom 2. Zij zullen de concurrentie met de PTT aanbinden. Meer concurrentie zal leiden tot snellere realisatie van het gewenste voorzieningenniveau en w ordt daarom bepleit door zowel dienstenaanbieders als organisaties van dienstenafnemers. Door slechts één van de twee daartoe de facilitei­ ten geven, wordt de concurrentie beperkt. De woordvoerder heeft dit door middel van een amendement willen herstellen.

De VVD -fractie is er geen voorstan­ der van dat tengevolge van de inte­ rim wet de financiële positie van de gemeenten wordt gewijzigd vanwege het vervallen van de bestaande mogelijkheid tot het heffen van precariorecht op kabels. M et een amendement stelde hij voor de status quo te handhaven.

T e le f o n ie

Het voorstel van de minister is een liberaliseringsvoorstel, maar ook een infrastructuurvoorstel. Vandaar dat behalve de verspreiding van radio- en televisiesignalen ook de spraaktelefo­ nie nog niet aan de orde komt. Het is echter nodig dat op korte termijn fors in kabels wordt geïnvesteerd. Telefonie is een belangrijke mogelijk­ heid om die investeringen terug te verdienen. De investeerders kan zekerheid gegeven worden door de datum dat telefonie vrij zal zijn wettelijk vast te leggen. Bij am ende­ ment is vastgelegd dat telefonie per 1 juli 1997 vrijgegeven zal worden, een half jaar eerder dan in de rest van Europa.

Bij m arktwerking en concurrentie horen ook overnames. Vooral om de regionale telecommunicatiemarkt te ontwikkelen is dat in een aantal gevallen zelfs wenselijk. De VVD- fractie heeft er voor gepleit dat de regering de mogelijkheid biedt om vergunningen over te dragen. W oordvoerder Henk Kamp is het met de minister eens dat het redelijk is de nieuwe regionale en landelijke m arkt­ partijen op gang te helpen door ze niet vanar het begin te belasten met de verplichtingen die gelden voor de krachtige ex-monopolist PTT Telecom . In haar toelichting kiest de minister voor het vaststellen van een zekere periode dat die verplichtingen nog niet gelden. De Europese Commissie koppelt verplichtingen aan een krachtige marktpositie.

Uitgaande van de redenering van de minister heeft de VVD-fractie voorge­ steld de tijd die de nieuwkomers gegund wordt te laten afhangen van ae mate waarin zij er in slagen een behoorlijke marktpositie te veroveren en dat in de w et vast te leggen.

A fste m m in g w e tg e v in g

Radio, tv, telefoon en alle andere informatiediensten zullen aan de klanten worden aangeboden door zowel de ether, via de satelliet, over de televisiekabel en de telefoonkabel. De computer zal na de typemachine ook de audioset, het televisietoestel, de videorecorder, de decoder, de telefoon, de telefoonbeantwoorder, de beveiligings- en alarmeringsappa- ratuur in zich opnemen. Dit duurt geen drie jaar meer.

Om te voorkomen dat wetten gewenste ontwikkelingen tegenhou­ den en te bewerkstelligen dat het Nederlandse bedrijfsleven een goede uitgangspositie krijgt op de interna­ tionale markt, is het noodzakelijk dat de vernieuwing van de wetgeving - Telecom m unicatiewet, M ediawet en W et economische mededinging - op elkaar worden afgestemd.

M inister Jorritsma van Verkeer en W aterstaat had geen overwegende bezwaren tegen de ingediende am en­ dementen, die alle tien met ruime meerderheid door de Kamer zijn aangenomen. Inmiddels werkt de minister er hard aan nog dit jaar een volledige herziening van de telecom­ m unicatiewet naar de Raad van State te sturen. Daarin zullen ook de laatste obstakels voor vrije concurrentie worden opgeruimd.

e x p r e s s e

197

Wet geweldgebruik krijgsmacht

Afgelopen week werd de wet geweldgebruik krijgsmacht behan­ deld. De wet bestaat slechts uit twee artikelen, maar was te belangrijk om als hamerstuk af te doen.

De wet regelt de bevoegdheden met betrekking tot het wapengebruik, die het personeel in dienst van de krijgs­ macht krijgt toebedeeld voor de uitvoering van de beveiligings- en bewakingstaak. In de praktijk bete­ kent dit voornamelijk de beveiliging van kazernes en militaire installaties. Voor de politie en de Konininkljke Marechaussee zijn de bevoegdheden inzake het wapengebruik vastgelegd in de Politiewet van 1993.

VVD-woordvoerder Theo van den Doel vroeg de minister opheldering over de positie van burgerbewaking- personeel, in dienst bij defensie, dat in de praktijk met eenzelfde taak is belast en niet onder deze wet valt. Immers als gevolg van de overscha­ keling naar een vrijwilligerskrijgs- macht wordt meer dan voorheen de beveiliging van militaire complexen opgedragen aan burgerdefensieper- soneel. Deze ontwikkeling was bij het opstellen van de wet nog niet te

voorzien. De woordvoerder was dan ook van mening dat door de minister een keuze moet worden gemaakt. Als men burgerdefensiepersoneel belast met deze taak niet de bevoegdheden wil geven om in noodgevallen ook geweld toe te mogen passen, moet deze taak uitsluitend aan militairen worden opgedragen. Wil men toch burgerpersoneel voor deze taken inzetten dan moeten zij ook de wettelijke bevoegdheden krijgen. Defensie kan wel twee soorten perso­ neel hebben, maar "het kan niet zo zijn, dat de mate van beveiliging a f­ hankelijk is van de kleur van het uniform ", aldus de woordvoerder. G e w e ld s i n s t ru c tie

Vervolgens heeft de woordvoerder duidelijkheid over de reikwijdte van de wet gevraagd. In de toelichting op de wet wordt ae indruk gewekt dat deze ook tijdens de uitvoering van vredesoperaties geldt. De VVD-fractie wil voorkomen dat de Nederlandse militairen tijdens vredesoperaties - wat betreft de regelgeving met betrekking tot geweldgebruik- in een diffuse situatie terecht komen. De woordvoerder pleitte ervoor tijdens vredesoperaties zonder meer ae

geweldsinstructie van de internatio­ nale organisatie waaraan Nederland een bijdrage levert, als uitgangspunt te nemen.

B e v o e g d h e d e n b u rg e rp e rs o n e e l De minister gaf toe dat er een

robleem lag ten aanzien van de evoegdheden van het burgerperso­ neel. Het mag niet zo zijn dat de kwaliteit van de bewaking afhankelijk is van de categorie personeel. De minister zegde op korte termijn een notitie toe waarin hij zou aangeven op welke wijze de bevoegdheden voor burgerpersoneel wettelijk moeten worden verankerd. Tot slot gaf de woordvoerder nog aan dat net machtsmonopolie, de autorisatie van gebruik van geweld, ten alle tijde blijft voorbehouden aan de regering. De beveiliging van mili­ taire complexen is bovendien een kerntaak van defensie. Er kan dan ook geen sprake van zijn dat deze taak wordt uitbesteed aan particuliere beveiligingsorganisaties.

Inlichtingen Theo van den Doel 070-3182891

Klachtenrecht bij schending mensenrechten niet

langer optioneel

Donderdag 22 februari lag het elfde protocol bij het Verdrag tot bescher­ ming van ae rechten van de mens (EVRM) ter goedkeuring bij de Tweede Kamer. De VVD-fractie gaat op hoofdlijnen akkoord.

De afgelopen jaren is steeds meer een beroep gedaan op de EVRM. Doordat het aantal klachten sterk is gegroeid en de lengte van de procedures door de complexiteit is toegenomen, is de werkdruk bij de twee Klachteninstan­ ties (Europese Commissie voor de Rechten van de Mens en het Hof voor de Rechten van de Mens) sterk vergroot. Door organisatorische stroomlijning van de klachteninstan­ ties en uitbreiding van de personele bezetting is hiervoor een oplossing gevonden.

Belangrijk is dat is bepaald dat het klachtrecht voor staten en individuele burgers verplicht is geworden. Nieuwe lidstaten van de Raad van Europa kunnen alleen partij worden van net verdrag indien zij tevens het individuele klachtrecht als de rechts­ macht van het Hof erkennen. Woordvoerder Jan Dirk Blaauw wilde meer duidelijkheid over de beperkin­

gen die voor een aantal lidstaten uit Midden- en Oost-Europa gelden onder het huidige klachtrecht. Dit is van belang gezien de toetreding van Rusland ot landen uit het voormalig Joegoslavië. Samen met de PvdA diende de woordvoerder een motie in waarin de Raad van Europa is

verzocht de landenrapportage als toezichtsinstrument in het kader van de EVRM te versterken.

Inlichtingen: Jan Dirk Blaauw 070-3182887

Colofon

e x p r e s s e

197

_OPINIE

Wijziging Huisvestingswet

Er zijn al geruime tijd problemen als het gaat om de uitvoering van de Huisvestingswet, zoals die in 1992 door de Tweede Kamer is besloten. In een Algemeen Overleg op 22 februari j.l. werd gedebatteerd over de w ijzi­ ging van deze wet. Nu is de Huis­ vestingswet een wet waarvoor de VVD-fractie nooit erg veel enthou­ siasme heeft kunnen opbrengen. Desalniettemin wil ook de VV D -frac­ tie erkennen dat schaarste een reden kan zijn om overheidsbemoeienis en regulering op de woningmarkt in te brengen. Hierbij valt vooral te denken aan de huisvesting van de doelgroep, die op zich het meest kwetsbaar is.

VVD-woordvoerder Nellie Verbugt meende dat er snel een einde moest komen aan een situatie waarin gemeenten, in strijd met de wet, verordeningen opstellen en provincies dit vastleggen in besluiten. Zeker wat de VVD betreft kan dat ook niet de bedoeling zijn van de wet. Als deze gang van zaken voortkomt uit inter­ pretatieverschillen, dan moet er voor gezorgd worden dat die snel uit de wereld geholpen worden.

De VVD-fractie wil de bewindsperso­ nen steunen als het erom gaat niet opnieuw om iedere gemeente een hek te zetten. Daarbij moet wel het overleg met IPO en VNG weer opge­ pakt worden, om samen te werken aan draagvlak. W ant zonder draag­ vlak gaat het niet.

V r ije v e s t ig in g

De VVD-fractie is verheugd dat de bewindspersonen de vrije vestiging, het recht om in vrijheid de eigen woonplaats te kiezen ook verder als uitgangspunt voor de wet en het Huisvestingsbesluit willen handhaven. De woordvoerder was het ook van harte eens met hun voornemen om privaatrechtelijke bedingen te verbie­ den, die een eigen distributieregime beogen te scheppen. Zij had echter

ook een paar kritische kanttekenin­ gen. Dat betrof in de eerste plaats de koopprijsgrens, die de staatssecretaris wil verhogen van F 159.000 tot F300.000. Een forse verhoging die de VVD-fractie eigenlijk niet kan plaat­ sen.

Verder zette zij vraagtekens bij het begrip "Restrictief Ruimtelijke Ordening-beleid", dat de wettelijke basis moet gaan vormen voor het mogen hanteren van economische en/of maatschappelijke bindingsei- sen. Voorzover net om restricties van rijkswege gaat, lijkt dit wel duidelijk, want die zijn concreet te herleiden tot de PKB en de VINEX-besluiten. Maar op provinciaal niveau is het al een stuk vager.

Onduidelijk is w at de rol van het provinciaal ruimtelijk beleid is. De woordvoerder gaf aan die duidelijk­ heid heel belangrijk te vinden, omdat hiermee bereikt wordt of draagvlak ontstaat of niet.

Niet in elk geval is het noodzakeliik om een zwaar in de grondwettelijke vrijheden van burgers ingrijpende beperking toe te passen om het ruim­ telijk beleid te kunnen uitvoeren. Overheidsbemoeienis met woonruim­ teverdeling is voor de VVD-fractie alleen aan de orde in die gevallen waarin een zodanig tekort aan woon­ ruimte bestaat of dreigt te ontstaan dat dit zonder ingrijpen tot onaan­ vaardbare situaties aanleiding geeft.

H uu rw o n ingen

Ook als het om huurwoningen gaat, willen wij slechts dat deel van de huurwoningen onder het vergunnin­ genregime brengen, waarvoor schaarste heerst. De woordvoerder vroeg de staatssecretaris te voorko­ men dat corporaties bij woonruimte­ verdeling de vrijheid van vestiging zelfstandig kunnen inperken. Nellie Verbugt wilde niet op voor­ hand uitsluiten dat zich buiten de gebieden van het restrictief beleid, of

buiten de gebieden waar een nulgroei is, een probleem zou kunnen voor­ doen.

Daarbij moet bijvoorbeeld worden gedacht aan de randzone van de grote steden, maar ook aan de grens­ gebieden. Vooral aan de grens met Duitsland is er een overloop naar de Nederlandse zijde, omdat woon­ ruimte in Nederland goedkoper is. Dit hoeft geen probleem te zijn. De woordvoerder kon zich voorstellen dat in bepaalde gemeenten proble­ men niet uitgesloten zijn. Zij noemde Kerkrade en Vaals als voorbeeld hier­ van. Dit is ook het geval in bepaalde delen van Zeeland, waar vooral de druk uit België groot is.

De VVD-fractie vindt dat voorzichtig­ heid en terughoudendheid geboden is als het gaat om algemene voorwaar­ den voor regulering. Daarin steunen zij de bewindspersonen. Anderzijds kan ook gedacht worden een hard­ heidsclausule op te nemen voor bij­ zondere gevallen. Bijvoorbeeld in ver­ band met een uitzonderlijk grote vraag vanuit stedelijk gebied zowel binnenlands als buitenlands naar woningen in de betreffende kernen in verhouding tot het aanbod van in de bestaande voorraad en door nieuw­ bouw beschikbaar komende wonin­ gen. Het dient hier duidelijk te gaan om uitzonderingsgevallen.

De VVD-fractie is het eens met de VNG als zij stelt dat er sprake is van een spanning tussen het versterken van het restrictief ruimtelijk beleid en het vergroten van de vrijheid van vestiging. De VVD-fractie is van mening, dat wij in de te maken keuzen ook nog eens kritisch moeten kijken naar het restrictief beleid. De discussie moeten we voeren als het gaat om de actualisatie van het ruim­ telijk beleid en niet via de achterdeur bij de huisvestingswet.

Autosnelweg Dinteloord-Bergen op Zoom

De prognoses wijzen op een forse toename van het verkeer op de N259 tussen de twee wereldhavens Rotterdam en Antwerpen. VVD- woordvoerder Nellie Verbugt vreest voor een ernstige aantasting van het woon- en leefklimaat in West- Brabant, tussen Dinteloord en Bergen op Zoom. De VVD-fractie is van mening dat de aanleg van een stukje autosnelweg in dit gebied niet langer mag worden uitgesteld. De woord­ voerder heeft de regering in een motie verzocht deze snelweg aan te

leggen. Deze ontbrekende schakel tussen Dinteloord en Bergen op Zoom zal een aanzienlijke bijdrage leveren aan een verbeterde verkeersafwikke­ ling in de corridor Amsterdam, Rotterdam, Antwerpen. Ook voor West-Brabant zal dit een positief effect hebben op het woon- en leef­ klimaat, de verkeersveiligheid en de economische ontwikkeling.