0%
20%
’16
’14 ’15
’13
’12
Inhuur Vo Inhuur Po Inhuur Wo Inhuur Hbo
Inhuur Mbo Tijdelijk Po
Tijdelijk Mbo
Tijdelijk Vo 12,4
2,1 9,9
5,4 6,1 10,6
15,8
13,9
5,5 9,1
8,9 8,4
2,2 3,2
3,4 7,4
Hoge segregatie naar opleiding in het basisonderwijs
In het basisonderwijs neemt de segregatie langs sociaal-economi- sche lijnen toe. De segregatie naar opleiding is het sterkst. Dit is in alle steden een combinatie van woonsegregatie en schoolkeuze.
Dissimilariteitsindex opleidings- segregatie po 2016, uitgesplitst naar woonsegregatie en schoolkeuze Diplomakansen vo verschillen
naar diploma ouders
Leerlingen met hoger opgeleide ouders halen in het voortgezet onderwijs vaker een diploma dat op gelijk of hoger niveau is dan hun advies. Leerlingen met lager opgeleide ouders halen vaker een diploma op een lager niveau.
Niveau nominaal diploma vmbo-g/t leerlingen, voor leerlingen met lager en hoger opgeleide ouders (instroomcohort 2011, positie 2017)
Onderwijskansen en segregatie
Ongelijkheid en segregatie zien we ook in het onderwijs. Er zijn lichtpuntjes bij gelijke kansen, maar segregatie naar opleiding en inkomen neemt toe. Bovendien verschilt de achtergrond van leer- lingen per schoolsoort en er zijn grote verschillen tussen keuzes van jongens en meisjes.
Kwaliteitszorg,
autonomie en sturing
De kwaliteit wordt niet vanzelf beter. De tegenstel- lingen in het onderwijs nemen toe. Vrijblijvendheid en beperkte ambitie ondergraven de autonomie en kaders ontbreken door zachte (input)sturing.
De Staat van
het Onderwijs
Maximaal mbo-2Wo ba/ma & hbo ma
Niveau hoger
Niveau gelijk
Niveau lager
Vertraagd en overig 3
27
31
39
11
40
13
36
Verantwoording en dialoog Kwaliteits-
cultuur Kwaliteits-
zorg
81
12 4
92 19
81
7 4
Meisjes
Jongens
Economie Techniek Zorg en welzijn Landbouw
’03 ’16 ’03 ’16 ’03 ’16 ’03 ’16 ’03 ’16 ’03 ’16 ’03 ’16 ’03 ’16 ’03 ’16 ’03 ’16
42
58
41
59
10
90 5
95
85
15 88
12
44
36
3
17
12
60
9
18 26
46
4
8
60
9
24 23
17
44
5
34
6
55
7
32 11
41
7
41
3
48
8
41 8
32
8
52
2
37
9
52 5
21
12
62
1 22
12
65 Niet-westerse
migratie- achtergrond, eerste generatie
Geen migratie- achtergrond
Westerse migratie-achtergrond
Niet-westerse migratie-achtergrond,
2de generatie
Borging kwaliteit Verbetering
kwaliteit Evaluatie
kwaliteit Verbetering
resultaten
Hoe komen we weer tot stijging van prestaties en
niveau?
Gaat segregatie leiden tot meer
ongelijkheid?
52
48 39
61
pro vmbo-b vmbo-k vmbo-gt havo vwo
Neemt ieder wel zijn/haar rol in de kwaliteitsverbetering?
7 13 10
40
77 79
59
2
85
8 10 11
Spanje Italië Kroatië Frankrijk Portugal Finland Zweden Slowakije België Luxemburg Letland Ierland Polen Litouwen Slovenië Bulgarije Malta Denemarken Oostenrijk Nederland Duitsland Tsjechië
25 22 22 20 17 17 16 15 14 14 14 13 13 12 10 10 9 8 7 5
37 32
Werknemer en uitkering
Werknemer en uitkering
Werknemer en uitkering Werknemer
Doorstroom
Doorstroom
Doorstroom Werknemer
Werknemer Geen werk, geen uitkering
Geen werk, geen uitkering
Geen werk, geen uitkering Uitkering
Uitkering
Uitkering Uitstroomprofiel
arbeidsmarkt
Uitstroom
Uitstroom
Uitstroom Uitstroomprofiel
vervolgonderwijs
Uitstroomprofiel dagbesteding
35 22 23 4 16
6
4 2
73
17
4 1 5 16
72
Leerlingen presteren goed, maar gemiddelde prestaties dalen geleidelijk met de jaren. Taal en rekenen verbeteren niet en ook bij andere vakken is er op de lange termijn sprake van een lichte daling.
Bij burgerschap doen we het slechter dan vergelijkbare landen. De aansluiting op de
arbeidsmarkt is wel erg goed en we hebben weinig werkloze jongeren.
Niveau van leerlingen en studenten
Profielkeuze van jongens en meisjes Jongens en meisjes verschillen sterk in hun keuzes voor een specifieke sector of een specifiek profiel op de middelbare school.
Verhouding jongens en meisjes in vmbo-k 2003–2016
Leerlingenpopulatie verschilt sterk tussen niveaus in het vo
In de vier grote steden heeft ruim driekwart van de leerlingen in het praktijkonderwijs en de basisbe- roepsgerichte leerweg een migratie- achtergrond. Naarmate het niveau hoger is, zijn er verhoudingsgewijs meer leerlingen zonder migratie- achtergrond. In het vwo heeft een kwart van de leerlingen een niet- westerse migratieachtergrond.
Leerlingenpopulatie verschillende niveaus in het vo (2003-2016), G4
65%
28%
96%
Beperkte arbeidsparticipatie vso-leerlingen
Lang niet alle vso-schoolverlaters hebben direct werk of studeren door.
Hun arbeidsmarktpositie is ook na een jaar niet veel beter.
Schoolverlaters uit het vso profiteren niet van de gunstige arbeidsmarkt.
Arbeidsmarktpositie vso-schoolverlaters 2015/2016
Zeer lage jeugdwerkloosheid in Nederland
Het percentage werkloze jongeren (onder de 25 jaar) is in Nederland veel lager dan in andere Europese landen. Alleen in Tsjechië en Duitsland is het nog lager.
Jeugdwerkloosheid, december 2017 (onder de 25 jaar)
Grote schoolverschillen in referentieniveaus
Basisscholen verschillen sterk in het percentage leerlingen dat het streefniveau lezen behaalt. Ook zijn er grote verschillen tussen basisscholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie. Bij scholen waar bijna alle leerlingen een migratieachtergrond hebben, haalt soms net 20%, maar soms ruim 60%
van de leerlingen het streefniveau bij lezen. Dit laatste is hoger dan op sommige scholen waar nauwelijks leerlingen met een migratieachter- grond zitten.
Percentage leerlingen dat streefniveau lezen haalt op onderling vergelijkbare scholen
Oordelen inspecteurs over kwaliteitszorg
Bij een ruime meerderheid van de afdelingen en opleidingen is de kwaliteitszorg op orde, maar deze is slechts bij een klein deel goed.
Hier is niet alleen de verantwoor- ding op orde, maar handelt men hier ook actief naar. Daarnaast is er soms sprake van onvoldoende kwaliteitszorg.
Kwaliteitszorg opleidingen vo en mbo, jaar 2016/2017
Onvoldoende Voldoende Goed
Toename tijdelijk personeel en inhuur
Het percentage tijdelijk personeel en personeel niet in loondienst stijgt de laatste vier jaren in het po, vo en in het mbo. In het hbo en wo daalt het percentage ingehuurd personeel.
Percentage tijdelijk en ingehuurd personeel per sector, 2012-2016
Evaluatie resultaten 6
70 24
voortgezet onderwijs middelbaar beroepsonderwijs
Van de 20% minste scholen met 10% migratieachtergrond haalt 51% het streefniveau lezen Van de 20% minste scholen met 10% migratieachtergrond haalt 51% het streefniveau lezen Van de 20% beste scholen met
90% migratieachtergrond haalt 61% het streefniveau lezen Van de 20% beste scholen met 90% migratieachtergrond haalt 61% het streefniveau lezen
20% minste scholen lager kwintiel midden kwintiel hoger kwintiel 20% beste scholen
100%
18
23 34
23 26
35 37
48 46 48 51
47 62
69 75
86
63 70
77 86
62 69
76 86
61 68
75 86
59 62
73 80
51 61
70 81
48 56
63 80
42 50
60 71
37 44
52 65
40 47
61
34 44
56 69
Percentage leerlingen met een migratieachtergrond
90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%
Inspectie van het Onderwijs, april 2018 Bronnen: IvhO, 2017, 2018; Eurostat 2018; CBS, 2017
Ontwerp: Boudewijn van Diepen, Vincent Meertens
Segregatie als iedereen naar dichtstbijzijnde scholen zou gaan Segregatie door keuze voor school buiten wijk Amsterdam Den Haag Utrecht Eindhoven Tilburg Groningen Almere Breda Nijmegen Apeldoorn Haarlem Enschede Arnhem Amersfoort Zaanstad ’s-Hertogen-
bosch Haarlemmer
-meer Zwolle Zoetermeer Dordrecht Ede Rotterdam
50
61 51
38 46
40
23
49 51
35
58
31
50
37 32
46
23 30 31 35 34
17
12
11
13
13 20
13
15 17
15
7
26
16
14
9
11
8
17
5
25
18 31
47
36
60
52
52 15
67 67 73
62
51
59 60
36
64 68
50
65
57
66
51
41
57
