Kansen voor iedereen in een duurzaam Groningen
CONCEPT-
VERKIEZINGSPROGRAMMA 2018-2022
PvdA GRONINGEN
Inhoudsopgave
VOORWOORD ... 3
1 WERK EN ECONOMIE ... 4
2 INKOMEN EN ARMOEDE ... 7
3 GEZONDHEID, WELZIJN EN ZORG ... 9
4 DUURZAAMHEID EN ENERGIETRANSITIE ... 12
5 WONEN EN LEEFOMGEVING ... 14
6 LOKALE DEMOCRATIE EN LOKALE VOORZIENINGEN ... 16
7 ONDERWIJS ... 17
8 CULTUUR ... 18
9 SPORT ... 19
10 VERKEER, VERVOER EN MOBILITEIT ... 20
11 FINANCIEEL BELEID ... 21
VOORWOORD
Groningen, Ten Boer en Haren.
1
Oosterpark, Thesinge en Noordlaren.
2
Wij houden van Stad en Ommeland. Van alle wijken, dorpen en buurten. Wat een geluk om 3
te fietsen over de Vismarkt, te wandelen in het Scharlakenbos of een visje te kopen op de 4
markt in Ten Boer.
5 6
Beste inwoner van onze stad en dorpen. Wij gaan elkaar beter leren kennen de komende 7
jaren. Of je nu een kind bent, student, nieuwkomer, vrijwilliger, harde werker, of geniet van 8
een welverdiend pensioen. Wij zijn verbonden in onze diversiteit en in onze nieuwe 9
gemeente Groningen.
10
Wij zien het als een opdracht voor onszelf en alle inwoners om naar elkaar om te zien, voor 11
elkaar te zorgen en elkaar te respecteren. Iedereen behoudt daarbij zijn eigen identiteit en 12
vrijheid.
13 14
De PvdA staat voor een samenleving waarin geen tweedeling is, een samenleving met 15 gelijke kansen voor iedereen. Wij kiezen voor een gemeente waarin jij je thuis voelt en je de 16 ander ook thuis laat voelen. Wij willen een bruisende gemeente met een bloeiende economie 17
met plaats voor iedereen. Daarom zijn wij als PvdA voor investeren in de kwaliteit van de 18 leefomgeving. Het Groninger Forum, de oostwand van de Grote Markt en anderszins 19 (grootschalige) projecten in de stad en dorpen die bijdragen aan een aantrekkelijke en 20 bruisende gemeente kunnen dan ook op onze steun rekenen.
21 22
In onze gemeente is er werk voor iedereen, ongeacht je achtergrond. Voor iedereen is er 23
een veilige plek die je thuis mag noemen, hoe groot of klein je portemonnee ook is. Om dit te 24 bereiken is het nodig dat er banen zijn voor iedereen en er meer betaalbare huizen worden 25 gebouwd.
26 27
In Groningen zou geen kind in armoede moeten hoeven opgroeien. Ook zou niemand zich 28 eenzaam moeten hoeven voelen. Daarom is het nodig dat we durven investeren in mensen.
29
Durven investeren in kwaliteit van leven. Denk hierbij aan werkgelegenheid, maar ook aan 30
onderwijs, cultuur en sport. We vinden het belangrijk dat inwoners van wijken en dorpen 31
elkaar kunnen ontmoeten, dat vrijwilligers en mantelzorgers ondersteuning krijgen en de zorg 32
betaalbaar en bereikbaar is. Wij staan voor een gemeente waarin inwoners zich 33
gewaardeerd en van waarde voelen. Mensen die het alleen (even) niet redden, zien we niet 34
als kostenpost maar geven we ondersteuning. Dat doen we vanuit vertrouwen. Dat betekent 35
dat we zo min mogelijk verantwoording en administratie vragen en geen tegenprestatie.
36 37
Jij weet het beste wat belangrijk is in je eigen leefomgeving. Net als je wijk- of dorpsgenoten.
38
Inwoners en (lokale) initiatieven die bijdragen aan verbinding krijgen onze steun. Je thuis 39
voelen in onze mooie gemeente kan alleen als je je welkom voelt en uitgenodigd wordt om 40
mee te doen. Uitsluiting, discriminatie en segregatie zijn dus niet acceptabel. Gemeente 41
Groningen gaat als het aan ons ligt meer in gesprek met dorps- en wijkbewoners. Samen 42
bepalen we wat belangrijk en dringend is. De PvdA gelooft in een samenleving waarin 43
iedereen mee kan en mag doen.
44 45
We willen kansen voor iedereen, in een duurzame gemeente. Want we zorgen er ook met z'n 46
allen voor dat we dé groene gemeente van het Noorden worden. Dat betekent bijvoorbeeld 47
dat we inzetten op aardgasloos bouwen en verwarmen. Deze energietransitie moet voor 48
iedereen betaalbaar zijn. We investeren in de toekomst. En de toekomst begint nu.
49 50
1 WERK EN ECONOMIE
Ø Werk is betaald en gelijk loon voor gelijk werk Ø De gemeente gaat schijnconstructies tegen Ø Inwoners hebben recht op een fatsoenlijk loon
Ø Zekerheid bieden door middel van (vast) werk. De gemeente neemt haar schoonmakers en beveiligers in vaste dienst
Ø Een arbeidsmarkt met een diversiteit aan banen en passend werk voor iedereen Ø Introductie van de basisbaan: maatschappelijk waardevol werk voor iedereen Ø Social Return bij gemeentelijke aanbestedingen
Ø De gemeente voert als werkgever actief beleid voor een divers personeelsbestand.
Ø Investeren in de regionale economie en innovatie Ø Stimuleren van start-ups en (sociaal) ondernemerschap
De PvdA is van oudsher een partij die knokt voor gelijkheid, bestaanszekerheid en een mooi 1
toekomstperspectief voor iedereen. Je zou kunnen zeggen dat dat in ons DNA zit. Ook 2
vandaag de dag zijn het bestrijden van tweedeling, het bieden van zekerheid en gelijke 3 kansen op de arbeidsmarkt onze ambitie. Ook vinden wij dat iedereen zeker moet kunnen 4 zijn van een fatsoenlijk inkomen. Werk is daarvoor belangrijk, maar werk biedt nog veel 5
meer. Werk geeft perspectief, voorziet in sociale contacten en geeft kansen op verdere 6 ontwikkeling. Door werk hoor je erbij en doe je mee. Daarom is onze ambitie: goed werk voor 7
iedereen.
8
9 Goed werk is veilig en van goede kwaliteit. Biedt onder andere ruimte voor scholing en 10 zelfontplooiing. Goed werk moet volgens ons altijd betaald zijn. En tegenover goed werk 11
moet een rechtvaardige beloning staan. Wettelijk gezien is het minimumloon voldoende, 12 maar wij pleiten ten minste voor een loon waar je fatsoenlijk van kan leven en rondkomen.
13 Werk moet iemand in staat stellen een zelfstandig bestaan op te bouwen. De PvdA maakt 14
zich hier samen met vakbonden en werkgevers hard voor.
15 16
Goed werk betekent ook zeker zijn van een baan en je niet telkens hoeven afvragen of je 17
volgende maand nog wel werk hebt. Dergelijke onzekerheid maakt namelijk het krijgen van 18
kinderen, kopen van een huis of op een andere manier investeren in de toekomst een 19
riskante bezigheid. Daarom vinden wij dat je zeker moet kunnen zijn van een vaste baan.
20
De PvdA wil dat de gemeente op dit punt het goede voorbeeld geeft en alle gemeentelijke 21
schoonmakers en beveiligers in vaste dienst neemt.
22 23
Niet iedereen wil overigens een vaste baan. Sommige inwoners van onze gemeente zijn uit 24
volle overtuiging en uit vrije keuze werk zzp'er of flexwerker. Maar er zijn ook steeds meer 25
mensen die tegen wil en dank een tijdelijk contract hebben of in een constructie van 26
schijnzelfstandigheid werken. De PvdA vindt dat de gemeente het goede voorbeeld moet 27
geven en zelf geen schijnconstructies of payrollconstructies moet toepassen. Daarnaast 28
willen wij dat de gemeente in regionaal verband afspraken maakt met gesubsidieerde en 29
aanbestedende organisaties en met bedrijven die zich in de gemeente willen vestigen. Op 30
deze manier willen we verdere flexibilisering van de arbeidsmarkt tegengaan en mensen 31
zekerheid geven. Want zekerheid, vaste grond onder je voeten, is de basis om vooruit te 32
komen in het leven.
33 34
Goed en zeker werk en een fatsoenlijk loon voor iedereen. Dat is ons doel. De toekomst 35
daagt ons daarin uit. Zo zullen automatisering en robotisering vergaande gevolgen hebben, 36
met name voor productiebedrijven en de maakindustrie. Tegelijkertijd biedt robotisering en 37 innovatie kansen, omdat er ook nieuw werk ontstaat.
38
We blijven daarbij wel waken voor het effect van tweedeling. Dat betekent dat onze 39
gemeente innovatie bij bedrijven ondersteunt, maar ook in de gaten houdt waar grote 40 veranderingen in het personeelsbestand optreden.
41
Om in te spelen op veranderingen blijven we inwoners (om)scholen, begeleiden naar werk 1
en creëren we in samenwerking met het bedrijfsleven nieuwe functies. Op deze manieren 2
willen we genoeg werkgelegenheid creëren en behouden voor mensen met een 3
beroepsopleiding.
4 5
Daarnaast bieden de energietransitie, het herstel van aardbevingsschade en 6 aardbevingsbestendig bouwen juist in Groningen kansen aan inwoners met een
7 beroepsopleiding. Er is namelijk behoefte aan nieuwe kennis en vaardigheden. Daarom wil 8
de PvdA dat de gemeente met andere gemeenten, de provincie, het bedrijfsleven en alle 9
lagen van het beroepsonderwijs een plan maakt om opleidingen aan te passen zodat deze 10 aansluiten op deze nieuwe werkgelegenheid.
11 12
Onze bijzondere aandacht heeft beroepsgeschoold werk, maar de PvdA wil ook meer 13 werkgelegenheid creëren op hbo- en wo-niveau. We willen dat doen door actief te lobbyen 14
om werk naar Groningen te halen, bijvoorbeeld wanneer Rijksdiensten worden verplaatst.
15 Groningen is geen pitstop voor studenten, maar een plek om het leven vorm te geven.
16 17
Naast het creëren van werkgelegenheid voor jongeren, zijn er ook grote uitdagingen op het 18
gebied van werkgelegenheid voor 50-plussers. We zien dat relatief veel 50-plussers die hun 19 baan verliezen moeilijk weer aan het werk komen. Na de WW-uitkering wacht de bijstand. En 20 als de partner boven het minimumloon verdient zelfs helemaal niets. Het gevolg is armoede.
21
Onacceptabel volgens ons, daarom pleiten wij naast het landelijk actieplan ‘’Perspectief voor 22
50-plussers’’ ook voor een regionale aanpak voor werkloosheid onder 50-plussers.
23 24
Jong en oud en iedereen ertussenin, te veel mensen in onze gemeente die wel willen werken 25
zitten momenteel thuis. Dat zijn bijvoorbeeld ook inwoners met een beperking of mensen die 26
moeilijk mee kunnen komen in het tempo van deze tijd. Vaak krijgen zij het stempel ‘’mensen 27
met een afstand tot de arbeidsmarkt’’. De PvdA ziet dit anders. In onze ogen heeft de huidige 28
arbeidsmarkt te vaak een afstand tot mensen. We willen naar een arbeidsmarkt met plaats 29
voor iedereen: een arbeidsmarkt met een diversiteit aan banen, zodat voor iedereen 30
passend werk beschikbaar is. Daarom introduceren wij de basisbaan. Hiermee slaan we een 31
dubbele slag. Inwoners die moeilijk aan een baan komen maar wel willen werken worden 32
geholpen. Tegelijk wordt belangrijk werk dat nu blijft liggen, opgepakt. Denk bijvoorbeeld aan 33
buurtconciërges die buurten schoon en veilig houden. Of klassenassistenten die extra 34
ondersteuning bieden aan kinderen en daarmee leraren ontlasten. De basisbaan voorziet in 35
belangrijk maatschappelijk werk en biedt mensen kansen op werk tegen een fatsoenlijk loon.
36 37
De basisbaan kan voor een deel voorzien in de oplossing voor de grote groep mensen in 38
onze gemeente die moeilijk aan het werk komt. Voor een ander deel zien we dat deze groep 39
mensen een verminderde kans op werk heeft als gevolg van stempels zoals ‘’langdurig 40
werkloos’’, ‘’arbeidshandicap’’ of ‘’indicatie sociale werkvoorziening’’. Aanbiedende 41
organisaties van dagbesteding en trajecten naar werk hebben veel last van deze 'hokjes' bij 42
het organiseren van het werk en bij het kunnen bieden van kansen. De verschillende 'hokjes' 43
brengen namelijk verschillende rechten, plichten en voorwaarden met zich mee, waar zowel 44
de werknemer als de werkgever zich aan moeten houden. Mensen passen vaak niet in dat 45
ene hokje en vallen dan buiten de boot.
46
Daarom willen wij als PvdA dat de gemeente de randen van de regels opzoekt en mensen 1
niet langer volgens de 'hokjes' van het Rijk indeelt. Wij pleiten ervoor dat de gemeente meer 2
uitgaat van mensen en minder vanuit het systeem. Uitgaan van vertrouwen in plaats van 3
wantrouwen. Dat betekent dat wij willen dat de gemeente niet inzet op controle en 4
tegenprestaties, maar juist de bestaande experimenten met bijverdienen in de bijstand 5
voortzet en uitbreidt. De PvdA wil dat de gemeente inwoners kansen biedt op een goed 6
bestaan, meedoen in de samenleving en op weg helpt naar werk.
7
Dat betekent natuurlijk wel dat er werk moet zijn. Voor een deel is dit werk er wel, maar 8
kunnen werkgevers en werkzoekende elkaar nog onvoldoende vinden. Om vraag en aanbod 9 beter op elkaar af te stemmen wil de PvdA de poule van mensen die graag willen werken of 10
op een andere manier een bijdrage willen leveren inzichtelijk maken voor werkgevers.
11 12
Voor een ander deel moet er ook gewoon meer werk komen. Naast introductie van de 13
basisbaan willen we ook inzetten op social return (on investment) bij gemeentelijke 14
aanbestedingen. Dat betekent dat er bij de gunning van gemeentelijke opdrachten met 15
opdrachtnemers afspraken worden gemaakt. Bijvoorbeeld over het ten minste nakomen van 16
de cao, het creëren van lokale werkgelegenheid of werk voor inwoners die langdurig 17
werkloos zijn of anderszins aan de zijlijn staan. Ook willen wij dat de gemeente sociaal 18
ondernemerschap stimuleert. Zo zorgen we samen voor passend werk voor iedereen.
19
Daarnaast willen wij meer banen creëren door te investeren in innovatie en de regionale 20
economie. Wij willen dat de gemeente het voortouw neemt en een grote rol speelt bij het 21
versterken van de lokale economie. Dat betekent bijvoorbeeld investeren in de stad, maar 22
ook in economische centra zoals de Eemshaven. Wij willen dat de gemeente start-ups en de 23
mogelijkheden voor start-ups om door te groeien stimuleert. We zetten in op een bruisende 24
gemeente en de ontwikkeling van de creatieve sector. Zo zorgen we voor een aantrekkelijk 25
klimaat voor kleine en middelgrote ondernemers, met als doel het creëren van meer 26
werkgelegenheid.
27 28
Ons doel is meer werkgelegenheid en zekerheid van goed werk tegen een rechtvaardige 29 beloning. Of iemand nu praktisch of theoretisch geschoold is. Goed mee kan komen, of 30
moeilijker mee kan komen. Wij willen kansen voor jong en oud, en iedereen daartussen. Hier 31
knokken we voor. We strijden tegen racisme, discriminatie en andere vormen van uitsluiting.
32
Zowel bewuste als onbewuste arbeidsmarktdiscriminatie op leeftijd, geslacht, afkomst, 33 religie, handicap en seksuele geaardheid gaan we tegen. In onze ogen hebben verschillende 34 mensen, verschillende kwaliteiten en inzichten. Een bundeling van de krachten en diversiteit 35
is dan ook goed voor de kwaliteit. Samen met het bedrijfsleven streven we naar diversiteit en 36 strijden we tegen arbeidsmarktdiscriminatie. De gemeente moet hierin zelf het goede
37 voorbeeld geven en als werkgever een inclusief personeelsbeleid voeren om meer diversiteit 38 te bereiken. Bijvoorbeeld door het introduceren van anoniem solliciteren. Ook willen wij dat 39 de gemeente controle gaat uitoefenen op arbeidsmarktdiscriminatie. Dat betekent dat er 40
voldoende mogelijkheden moeten zijn om melding te maken van arbeidsmarktdiscriminatie 41
en de aanpak van deze meldingen.
42
2 INKOMEN EN ARMOEDE
Ø Gebruik kindpakket stimuleren en automatiseren
Ø Vaste lasten verlagen door woningen energiezuinig of energieneutraal te maken Ø Schuldhulpverlening en preventie door voorlichting en vroegtijdige signalering
Ø Geen tegenprestatie voor bijstandsuitkering, maar mensen helpen mee te doen en bij te dragen aan de samenleving
Werk en inkomen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Werk zorgt voor inkomen, voor 1
voldoening en waardering. Werk geeft bestaanszekerheid en de mogelijkheid het leven in te 2
richten. Toch geeft een inkomen niet automatisch bestaanszekerheid. Werkenden houden 3
niet altijd genoeg over aan het eind van de maand. Zzp'ers en mensen met 'kleine baantjes' 4
of een minimuminkomen verdienen soms nauwelijks genoeg om in hun levensonderhoud te 5 voorzien. Bij inwoners die gebruik maken van het sociale vangnet, is dit nog vaker het geval.
6 Ook kinderen zijn hier de dupe van. Zo groeit een op de vijf kinderen in Groningen in 7
armoede op. Zij krijgen niet dezelfde kansen als hun leeftijdsgenoten.
8
Dat is niet de bedoeling. Elk kind zou dezelfde kansen moeten krijgen om gezond op te 9 groeien, om zich te ontwikkelen en mee te komen met leeftijdsgenootjes. Wij zetten ons 10 daarom actief in voor deze groep. Een goed middel hiervoor is het kindpakket. Door deze 11
regeling kunnen kinderen die in armoede opgroeien toch naar zwemles, muziekles of sport.
12 Ook is geld voor schoolreisjes of schoolspullen via de regeling mogelijk. De PvdA wil de 13
bekendheid van het kindpakket vergroten, zodat meer inwoners er gebruik van maken. We 14 willen het pakket bovendien zoveel mogelijk automatisch verstrekken, door gebruik te maken 15 van de gegevens die bekend zijn bij de gemeente. De WIJ-teams in de stad, wijkteams in 16 Haren en De Deel in Ten Boer spelen een belangrijke rol in het signaleren van armoede.
17
Ook willen we met scholen in gesprek om er voor te zorgen dat kosten van bijvoorbeeld 18 werkweken omlaag gaan.
19 20
Armoede bestrijden doen we ook door in te zetten op lagere vaste lasten. Een groot deel van 21
het inkomen gaat immers hier aan op. Een deel van de vaste lasten zijn energiekosten voor 22
bijvoorbeeld gas en elektriciteit. Door het realiseren van lagere energiekosten blijft er iedere 23
maand meer geld over. Dit willen we bereiken door woningen energiezuiniger of zelfs 24
energieneutraal te maken. Door middel van een grootschalige aanpak van woningen zorgen 25
we ervoor dat iedereen het verschil in de portemonnee kan voelen.
26 27
Samen moeten we er alles aan doen mensen met schulden te helpen. Schulden hebben 28
namelijk grote gevolgen voor het dagelijks leven. Het is bovendien erg moeilijk om uit deze 29
situatie te komen. We blijven daarom mensen in de schulden actief helpen om aan de 30
situatie te ontsnappen. Dit doen we bijvoorbeeld door een schuldregeling aan te bieden via 31
de Groningse Kredietbank. Ook zien we potentie in pilots waarbij schulden kwijtgescholden 32
kunnen worden als inwoners iets terugdoen voor de maatschappij.
33
Voor het opsporen van problemen en het inzetten van hulpverlening zijn de wijkteams zoals 34
WIJ erg belangrijk. Om schulden op tijd te signaleren gaat de gemeente in overleg met 35
bijvoorbeeld ziektekostenverzekeraars.
36
Omdat moeilijk uit de schulden te komen is, wil de PvdA volop inzetten op preventie. We 37
willen door een aanbod van cursussen over omgaan met geld voorkomen dat inwoners in de 38
schulden raken. Denk dan aan voorlichting op scholen door ervaringsdeskundigen en een 39
voorlichtingspakket over omgaan met geld. Ook willen we met ondernemers in gesprek over 40
het aan banden leggen van kopen op afbetaling. En willen we de strijd met laaggeletterdheid 41
aanbinden. Analfabetisme en laaggeletterdheid komen nog steeds veelvuldig voor met 42
schulden als gevolg.
43
De economie ziet er nu beter uit dan in de afgelopen vier jaar. De laagste inkomens hebben 1
jammer genoeg nog niet veel aan de opleving. Zo krijgt de Voedselbank steeds meer 2
mensen over de vloer. Hoewel wij het werk dat de voedselbank doet van harte 3
aanmoedigen, is ons ideaal dat voedselbanken op termijn niet meer nodig zijn.
4
De groeiende tweedeling tussen de mensen die het (financieel) goed voor elkaar hebben en 5
de mensen die elke euro moeten omdraaien gaan we tegen. Een ruimhartig beleid voor 6 mensen die het minder goed hebben vinden wij een teken van beschaving.
7 8
Mensen met een bijstandsuitkering worden niet verplicht een tegenprestatie te leveren. Het 9
sociale vangnet is bedoeld om werklozen op te vangen. Gemeente en bijstandsgerechtigde 10 moeten samen kijken naar de beste route naar betaald werk. Mensen in de bijstand mee 11 laten doen in en actief bij laten dragen aan de samenleving is ons uitgangspunt. Hierom 12
willen we ook experimenteren met bijverdienen in de bijstand, om mensen weer arbeidsfit te 13 krijgen. Zo helpen we mensen op weg naar het vormen van hun eigen bestaan en een goed 14
toekomstperspectief.
15
3 GEZONDHEID, WELZIJN EN ZORG
Ø De zorgvraag van de inwoner staat centraal
Ø De zorg- en welzijns professional krijgt meer handelingsruimte om samen met de inwoner de beste keuze te maken
Ø Bij gunning van opdrachten in welzijn en zorg staat goede kwaliteit van de dienstverlening voorop
Ø Goede initiatieven in dorpen en wijken kunnen rekenen op steun van de gemeente Ø Per wijk en dorp een ontmoetingsplek met activiteiten voor (oudere) inwoners Ø De administratieve verantwoording die de gemeente vraagt beperkt zich tot het
minimum
Ø In ieder dorp en wijk zijn voldoende levensloopbestendige en zorggeschikte woningen
Als PvdA staan we voor een zorgzame samenleving, een samenleving waarin we naar 1
elkaar omzien. De gemeente speelt een belangrijke rol op het gebied van zorg en welzijn en 2
behandelt haar inwoners vanuit vertrouwen. We worden steeds ouder en voelen ons langer 3 gezond. We blijven tot hoge leeftijd in ons eigen huis wonen. Als oudere en/of chronisch 4 zieke kun je thuis zorg ontvangen. Dat geeft kwaliteit van leven. Maar de zorg thuis kan 5
soms ook belastend zijn, voor jezelf en de omgeving die mantelzorg op zich neemt. Dat 6 vraagt om nieuwe oplossingen, bijvoorbeeld voor mensen kwetsbaar, eenzaam of (licht) 7
dementerend zijn. De PvdA wil dat ook minder mobiele inwoners eenvoudig anderen kunnen 8 ontmoeten.
10 9
Groningen heeft de afgelopen jaren de WIJ-teams ontwikkeld. In Ten Boer (De Deel) en 11
Haren (Wijkteam) zijn soortgelijke teams opgezet. Deze teams spelen een grote rol op 12 gebied van welzijn en zorg voor jong en oud. Als PvdA willen wij de teams in dorpen en 13 wijken verder versterken. We zien namelijk dat deze lokale aanpak werkt. De vraag en het 14
perspectief van onze inwoners moet daarbij volgens ons nog meer het uitgangspunt zijn.
15
Wanneer sprake is van een combinatie van bijvoorbeeld zorg en armoede zitten regeltjes 16
een goede oplossing nog te vaak in de weg.
17 18
De leefwereld van de Groningers moet leidend zijn, niet de gemeentelijke systeemwereld.
19
Het kan niet zo zijn dat regeltjes en schotten tussen financiering in de weg staan van de 20
oplossing die inwoners en professional samen het beste vinden. De PvdA heeft groot respect 21
voor alle professionals en vrijwilligers die werken aan zorg en ondersteuning. We stimuleren 22
onze professionals om met de vrager te zoeken naar creatieve oplossingen om kwaliteit van 23
leven te bevorderen. We willen dat professionals meer ruimte krijgen om samen met hun 24
cliënten een eigen professionele afweging te maken. Daarmee worden vaak ook grote 25
uitgaven aan zorg vermeden.
26 27
Welzijn en zorg worden nog te veel gezien als gescheiden werelden. Een gebrek aan welzijn 28
leidt vaak tot medische zorg. Dat kan worden voorkomen in het belang van de inwoner. De 29
WIJ-teams, De Deel en Wijkteam worden daarom zo nodig nog beter verbonden aan de 30
medische zorg. De PvdA wil daarover in gesprek met zorgverzekeraars en huisartsen.
31 32
Wij zien grote verschillen in gezondheid in de nieuwe gemeente Groningen. Een deel van 33
onze inwoners leeft gemiddeld aanzienlijk langer in goede gezondheid dan andere inwoners.
34
Inwoners met een beroepsopleiding hebben gemiddeld gezien ook de grootste problemen 35
met armoede en schulden. De PvdA vindt deze verschillen onacceptabel. Alle mensen 36
verdienen een gezond en gelukkig leven. We willen daarom investeren in een nieuwe 37 gezonde generatie. Dat willen we bereiken door in te zetten op een gezonde leefstijl voor 38
met name onze kinderen.
39 40
We willen daarom investeren in een rookvrije generatie. En we gaan voor een gemeente 1
brede aanpak om meer te investeren in sporten, bewegen en een gezonde leefstijl voor 2
ouder en kind. Onze kinderen verdienen een veilige en onbezorgde jeugd. Daarom wil de 3
PvdA dat er steviger wordt ingezet op jeugd- en opbouwwerk.
4 5
Per dorp en wijk gaat de PvdA voor een basisniveau van activiteiten en voorzieningen, dat 6 door de inwoners en gemeente samen wordt vastgesteld. Iedereen, ook de mensen die 7 minder mobiel zijn, moet de mogelijkheid hebben om anderen te ontmoeten in de eigen 8
woonomgeving. We gaan voor een ontmoetingsplek voor activiteiten per dorp en wijk en 9
combineren die waar mogelijk met (bestaand) aanbod van zorg of andere voorzieningen, 10 zoals onderwijs, sport, bibliotheken en wijkcentra. Zo maken we gebruik van de lokale kracht 11 die er al is. Lokale initiatieven op gebied van gezonde leefstijl, welzijn en/of ontmoeten 12
krijgen dus veel aandacht van de gemeente. Goede initiatieven verdienen structurele 13 financiering. Lokale initiatieven worden betrokken bij aanbestedingen in het sociaal domein.
14
Zo wil de PvdA maatschappelijke projecten en activiteiten helpen ontwikkelen en hun functie 15 in de wijk versterken. We willen dat welzijnswerk daar een prominente rol in krijgt.
16 Sportverenigingen zijn essentieel voor gezondheid, ontmoeting en welzijn. Daarom wil de 17
PvdA de sportclubs zoveel mogelijk ruimte geven om te doen waar ze goed in zijn en ze 18
zoveel mogelijk ontzorgen. Het is van grote betekenis voor de kwaliteit van leven in de wijken 19 en de dorpen.
20 21
Alle voorzieningen voor het welzijn van de verschillende inwoners en hun behoeften moeten 22
per buurt en wijk op orde zijn. Hier horen ook levensloopbestendige en zorggeschikte 23
woningen bij. In geval van wijkvernieuwing houden we meteen rekening met de kwalitatieve 24
wooneisen op gebied van levensloopbestendigheid en zorggeschiktheid. Op basis van de 25
behoeften van de inwoners en professionals werken we aan de bijsturing van de wijkteams.
26
De prioriteiten en resultaten mogen en zullen hierbij per wijk/dorp verschillen. Alleen voor 27
specialistische vormen van zorg zoals psychische, gehandicapten, chronische &
28
ouderenzorg accepteren we dat ze meer op afstand aangeboden worden.
29 30
Soms is het niet langer mogelijk om thuis te wonen. Groningen telt een rijk aanbod van zorg 31
voor psychiatrische patiënten, gehandicapten en ouderen en chronische zorg. Dit geldt ook 32
voor Haren en Ten Boer. De instellingen kampen met personeelstekorten en hebben last van 33
de vele regels die de overheid oplegt. De PvdA wil dat de gemeente daarom minder 34
verantwoording vraagt, of aansluit bij de verantwoordingswijze van de zorgverzekeraars en 35
zorgkantoor. Zorginstellingen kunnen ook een grotere rol spelen in het ontlasten van 36
mantelzorgers door het aanbieden van dagverzorging en activiteiten. De PvdA wil hierop 37
inzetten.
38 39
De nieuwe gemeente Groningen moet een inclusieve gemeenschap zijn, wat betekent dat 40
mensen met een beperking vanzelfsprekend deel uitmaken van de samenleving. We richten 41
de gemeente daarom zo in dat niemand zich beperkt voelt in de openbare ruimte en in 42
openbare gebouwen. De gemeentelijke website en de dienstverlening aan de loketten 43 maken we beter toegankelijk voor blinden, slechtzienden en doven. Laaggeletterden en 44 Groningers met een verstandelijke beperking krijgen persoonlijke hulp bij het invullen van 45
formulieren. De PvdA vindt dat de gemeente Groningen stappen moet zetten om de 46
toegankelijkheid van evenementen, sport en cultuur te verbeteren en hierin koploper moet 47 worden van Nederland.
48
Niemand slaapt op straat. De bed-bad-broodregeling moet blijven. En wat ons betreft hoeft 1
niemand te bedelen voor een plek in de nachtopvang. We begeleiden inwoners naar een 2
betere kwaliteit van leven. Momenteel zien we dat inburgeraars relatief vaak in (financiële) 3
problemen komen vanwege een tekort aan begeleiding.
4
De PvdA zet in op verlenging van maatschappelijke begeleiding voor inburgeraars, van drie 5
naar negen maanden. Daarbij is speciale aandacht voor financiële begeleiding.
6 7
Bij de organisatie van nieuwe activiteiten of diensten kijkt de gemeente eerst naar bestaande 8
en nieuwe lokale initiatieven. Aanbestedingen die landelijk worden uitgezet kunnen alleen in 9
tweede instantie. En daarbij wordt streng gekeken naar aansluiting op bestaande
10 (maatschappelijke) initiatieven en voorzieningen. We gaan kortom het werk gunnen op zo’n 11 manier dat onze inwoners goede kwaliteit krijgen. En het werk wordt gedaan door lokale 12
partners en medewerkers die de buurt en de regio kennen. Zo willen we voorkomen dat 13 “cowboys uit het westen” hier hun slag komen slaan.
14
15 We willen dat mensen die hulpbehoevend zijn zoveel mogelijk in hun eigen leefomgeving 16 kunnen blijven wonen. Een inwoner die aanpassingen aan de woning nodig heeft krijgt deze 17
en hoeft niet te verhuizen naar een woning die deze aanpassingen al heeft. Hij/zij krijgt waar 18
mogelijk ondersteuning om in de eigen omgeving te blijven wonen. Dit zorgt voor kwaliteit 19 van leven.
20
4 DUURZAAMHEID EN ENERGIETRANSITIE
Ø Sociale energietransitie: betaalbare warmte en duurzame energie voor iedereen Ø De nieuwe gemeente zo snel mogelijk energieneutraal. Uiterlijk in 2035
Ø De gemeente neemt het initiatief voor de warmtetransitie collectief per wijk en dorp Ø Bestaande duurzame initiatieven faciliteren en de ruimte geven
Ø Alle grootschalige verbouwingen en nieuwbouw energieneutraal en aardgasloos Ø Afspraken met corporaties over verduurzaming van sociale huurwoningen Ø De gemeente neemt initiatief om de regionale circulaire economie te versterken Een duurzame, aardgasvrije en groene gemeente. Dat heeft de PvdA voor ogen als we naar 1
het Groningen van de toekomst kijken. Door de klimaatverandering en de 2
aardgasproblematiek zijn duurzaamheid en de energietransitie voor ons Groningers dé grote 3 uitdaging. We willen deze uitdaging aangaan, maar wel sociaal.
4 5
De transitie naar duurzame energie moet versneld worden. We zetten in op een gemeente 6
die zo snel mogelijk gasvrij en uiterlijk in 2035 energieneutraal wordt. Ons doel willen we via 7 verschillende routes bereiken.
8 9
We willen af van gas als norm voor de verwarming van huizen en gebouwen. Als alternatief 10 denken we bijvoorbeeld aan de aanleg van warmtenetten en warmtepompen. Omdat dit een 11
grote en collectieve uitdaging is willen we dat de gemeente de verantwoordelijkheid neemt 12 om per wijk en dorp samen met de inwoners de beste oplossing te vinden. Samen met 13 bedrijven en instellingen kan de gemeente kijken of restwarmte kan worden gebruikt. Voor 14 sommige monumentale buurten of gebouwen kan ook duurzaam biogas een oplossing zijn.
15
16 De PvdA wil dat alle nieuwbouw en grootschalige verbouw volledig energieneutraal en 17 gasloos is. Tegelijkertijd moeten deze woningen bereikbaar blijven voor alle
18
inkomensgroepen. De gemeente maakt hier harde afspraken over met de 19
projectontwikkelaars met wie zij de woningnood gaat aanpakken. Ook bij ver- of nieuwbouw 20
door de gaswinningsschade moeten deze uitgangspunten gelden. Ook stimuleren en 21
faciliteren we bedrijven om geen aardgas meer te gebruiken. De gemeente kan dit niet 22
alleen. We moeten samenwerken met bijvoorbeeld andere overheden, woningcorporaties en 23
energiebedrijven om deze ambitie waar te maken.
24 25
Ook onze inwoners zijn belangrijk bij de overgang naar duurzame energie. Iedereen moet 26
meedoen. De PvdA wil ervoor zorgen dat iedereen ook mee kán doen. De lage- en 27
middeninkomens moeten niet de rekening voor de transitie betalen. Energie en warmte voor 28
woningen zijn collectieve voorzieningen die voor iedereen bereikbaar moeten zijn. De kosten 29
voor de energietransitie en warmtetransitie willen we daarom inkomensafhankelijk en vooral 30
publiek dragen. Daarnaast willen we inwoners zo goed mogelijk faciliteren en informeren om 31
zelf milieuvriendelijke en duurzame keuzes te maken in hun woonomgeving.
32 33
Het gemeentelijk budget voor verduurzaming van huizen moet daarom uitgebreid worden.
34
Waar mogelijk moet bestaande bebouwing geïsoleerd kunnen worden. Dit kan zowel op 35
initiatief van de gemeente, als op initiatief van een coöperatie of een burger zijn. De 36
gemeente heeft hierin een voorbeeldfunctie, door de gebouwen die zij in beheer heeft als 37
eerste te verduurzamen. Met woningcorporaties willen we regelen dat ook sociale 38
huurwoningen duurzamer worden. Zo wil de PvdA dat er afspraken worden gemaakt over 39
isolatie en het plaatsen van zonnepanelen op daarvoor geschikte woningen.
40 41
We willen initiatieven voor een duurzame, groene en milieuvriendelijke gemeente stimuleren 42
en de ruimte geven zoals energie- en gebiedscoöperaties. Deze willen we steunen met 43
informatie, kennisuitwisseling en hulp bij ingewikkelde regelgeving.
44
Waar mogelijk geven we organisatorische ondersteuning, toegang tot financiering en 1
verbinden we kleinschalige initiatieven aan een collectief. Daarnaast willen we dat de 2
gemeente zich actief inzet om samen met de provincie en bewoners de mogelijkheden te 3
onderzoeken om in de landelijke gebieden windmolens en zonnepanelen aan te leggen.
4 5
De PvdA wil een groene gemeente met een grote biodiversiteit. De groene buitengebieden 6 zijn belangrijk, maar ook in de stad willen we meer groen. Groen geeft ruimte voor de 7 ecologie en maakt de gemeente klimaatbestendiger. Door klimaatverandering zullen 8
periodes van langdurige droogte en hevige regenval zich afwisselen. Dat betekent dat 9
waterbeheer een belangrijk onderdeel wordt van het gemeentelijk beleid. Hier willen we 10 samen met het waterschap en de provincie aan werken.
11 De agrarische sector speelt een belangrijke rol in het beheer van de groene buitenruimte.
12
We willen de kennis van de boeren gebruiken om een evenwichtig milieu te creëren. We 13 willen daarbij ook de toekomst van landbouw bespreken en streven naar duurzame natuur 14
inclusieve landbouw waarmee de biodiversiteit willen stimuleren.
15 16
De PvdA wil inzetten op een verdere aanleg van een oplaadinfrastructuur voor elektrische 17
auto’s en de mogelijkheden van een waterstof-infrastructuur onderzoeken. Daarnaast willen 18
we alleen nog investeren in nieuwe, hoogwaardige en schone vormen van (openbaar) 19 vervoer, zoals elektrische bussen. Op termijn moeten deze de bestaande vervuilende 20 vormen van openbaar vervoer vervangen.
21 22
De PvdA wil dat de nieuwe gemeente Groningen initiatiefnemer en koploper wordt in het 23
versterken van de regionale circulaire economie. Met de regio gaat zij kijken hoe 24
productieketens regionaler en duurzamer gemaakt kunnen worden. Een voorbeeld hiervan is 25
de voedselindustrie. Boeren, industrie, mkb, onderwijs en bestaande initiatieven kunnen hier 26
een grote rol in spelen. Door samen met de provincie meer in te zetten op de regio, willen we 27
enerzijds verduurzamen en anderzijds de werkgelegenheid in de regio uitbreiden.
28 29
Ook willen we ons inzetten voor een afval- en verwerkingssysteem waar iedere inwoner 30
gebruik van kan maken. De PvdA vindt dat motivatie en vrijwilligheid de beste manier is om 31
zoveel mogelijk afval te scheiden. Dat betekent simpelweg dat er meer en verschillende 32
afvalbakken in de wijken en dorpen moeten komen. Ook willen we inwoners uitgebreider 33
voorlichten over afvalscheiding en -verwerking, vooral ook op scholen. Invoering van Diftar 34
sluiten wij vooralsnog uit voor Groningen en Ten Boer, omdat het systeem niet geschikt is 35
voor name ouderen, chronisch zieken en kamerbewoners. Diftar in Haren willen we voorlopig 36
behouden.
37
5 WONEN EN LEEFOMGEVING
Ø Bouwen, bouwen, bouwen zodat iedereen zeker kan zijn van een passende, duurzame, veilige en betaalbare woning
Ø Gemengde wijken en dorpen waar inwoners elkaar in al hun diversiteit kunnen ontmoeten
Ø Extra aandacht voor het bouwen van en de spreiding van sociale huurwoningen Ø Meer middenhuurwoningen en betaalbare koopwoningen
Ø Betaalbare en betere huisvesting voor jongeren en (internationale) studenten Ø Meer ondersteuning en bescherming van huurders
Ø Onzekerheid wegnemen bij de inwoners van Ten Boer: meewerken aan duidelijkheid over schadeherstel en over de verstevigingsoperaties die nodig zijn door de
aardbevingen
Ø En compacte stad en compacte dorpen met ieder hun eigen karakter Ø Een groene stad, een groene long om de stad en veel landelijk gebied.
De PvdA bestrijdt tweedeling in de samenleving en wil een gemeente voor iedereen. Ook 1
met ons woningbouwprogramma en de inrichting van de leefomgeving werken we hieraan.
2
En door de publieke ruimte sociaal, veilig en groen te maken dragen we bij aan een 3 zorgzame en gezonde samenleving.
4 5
Er is krapte op de woningmarkt. De PvdA heeft de afgelopen jaren al een grote rol gespeeld 6
bij het koersen naar een ambitieus gemeentelijk bouwprogramma met daarbij extra aandacht 7 voor sociale woningbouw en duurzaamheid. Maar rond het thema bouwen en wonen blijft de 8
maatschappelijke opdracht groot. Studenten hebben soms moeite om een kamer te vinden, 9
voor sociale huurwoningen zijn wachttijden en starters kunnen nauwelijks een betaalbare 10
koopwoning vinden. Ook zijn er weinig middenhuurwoningen. Ouderen zoeken naar 11
woonvormen waar ze zelfstandig kunnen wonen, maar wel met een gemeenschappelijke 12
ontmoetingsruimte en zorg in de buurt.
13
Onze inwoners moeten zeker kunnen zijn van een passende, betaalbare woning. We gaan 14
dus ambitieus bouwen, voor alle bovengenoemde groepen. We gaan door met de bouw van 15
studentenhuisvesting met passende kamerhuurprijzen. Met woningbouwcorporaties worden 16
prestatie-afspraken gemaakt over het bouwen van voldoende (sociale) huurwoningen en 17
over de realisatie van projecten voor specifieke doelgroepen. Door veel meer betaalbare 18
woningen te bouwen willen we ook discriminatie op de woningmarkt tegengaan.
19
Er komt meer subsidie voor initiatiefgroepen die een sociale woonvorm zoeken. De subsidie 20
is gericht op begeleiding van de groep om te komen tot een realiseerbaar idee. In Haren 21
realiseren we een project voor huurwoningen met lage en middeldure huurprijzen voor 22
senioren. Een langdurig leegstaand kantoor of een oud onderwijsgebouw zijn voorbeelden 23
van mogelijkheden voor specifieke woonprojecten.
24 25
We willen een gemeente waar verschillende groepen elkaar kunnen ontmoeten en samen 26
één gemeenschap kunnen vormen. Via aanpassingen in het grond(prijzen)beleid, de 27 bestemmingsplannen van de gemeente en via gericht bouwen sturen we naar een 28
“gemengde” woningsamenstelling met voldoende sociale huurwoningen per wijk en dorp.
29
Ook willen we dat mensen gezond wonen in goed onderhouden woningen met groen en 30
ontmoetingsruimte in de buurt. De wijkvernieuwing in Beijum, de Indische Buurt/De Hoogte 31 en de andere wijken aan de noordkant van de stad gaat verder. Er komt meer
32 investeringsgeld voor het inrichten van de buitenruimte bij (ver)bouwprojecten, 33
wijk/dorpsvernieuwing gericht op meer sociale ontmoetingsruimte en op meer groen en 34 minder tegels. Ook organisaties en inwoners kunnen daarvoor samen een plan maken.
35
De (groene) openbare ruimte moet goed onderhouden zijn zodat iedereen ervan kan 1
genieten. Door het grofvuil weer twee keer per jaar gratis op te halen en het 2
onderhoudsniveau van wijken en dorpen te verhogen, gaan we verloedering en zwerfvuil 3
tegen. Goed onderhoud van huurwoningen wordt opgenomen in de prestatie-afspraken met 4
de woningcorporaties. Ook veiligheid in de buurt/op straat is belangrijk, daarom willen we 5
meer wijkagenten en een aanpak van overlast, zoals drugsoverlast, woonoverlast en 6 geluidsoverlast.
7 8
Inwoners van de voormalige gemeente Ten Boer voelen zich onveilig als het over wonen 9
gaat. Ze zijn onzeker over schade(herstel) en verstevigingsoperaties door de aardbevingen 10 en de besluitvorming rondom de gaswinning. De PvdA wil dat veiligheid leidend is bij de 11 aanpak van wonen in het aardbevingsgebied. We willen dat hier voldoende geld voor wordt 12
gereserveerd. Vanuit het uitgangspunt veiligheid komt er blijvend onderzoek naar de
13 woningen in het aardbevingsgebied en herstel van schade en versteviging waar dat nodig is.
14
Snelheid in de besluitvorming hierover is belangrijk. Samen met de inwoners wordt een 15 dorpsvernieuwingsplan gemaakt als een herstelplan of verstevigingsoperatie gaande is. Zo 16 kan schade-aanpak ook een kans zijn voor verduurzaming en vernieuwing. Wel met behoud 17
van de karakteristieke bebouwing in dat dorp.
18
19 Internationale studenten hebben het extra moeilijk om een kamer te vinden omdat ze geen 20 lokale kennis en netwerken hebben. Huisjesmelkers verpesten de markt. Studenten, maar 21
ook andere huurders weten vaak niet wat hun rechten zijn en maken te weinig gebruik van 22
de regels die hun rechten beschermen. We gaan huisjesmelkers aanpakken. Met de 23
betrokken onderwijsorganisaties werken we aan oplossingen voor internationale studenten.
24
De gemeente neemt het voortouw bij het inrichten van een huurderssteunpunt.
25 26
De inwoners van de voormalige gemeenten Haren en Ten Boer zijn bezorgd dat de 27
herindeling en de bouwdruk tot gevolg hebben dat groene ruimte verdwijnt. Het open en 28
groene karakter van het landelijke buitengebied is van groot belang voor alle inwoners van 29
de gemeente. We willen dan ook biodiverse, groene ruimtes. Ruimtes die met elkaar 30
verbonden zijn en toegankelijk voor wandelaars en fietsers. Daarom komt er bij planvorming 31
een norm voor het (her)inrichten van wijken: elke inwoner moet vanuit zijn wijk binnen twaalf 32
fietsminuten in de groene ruimte kunnen zijn. Tussen de stad Groningen en alle omliggende 33
dorpen wordt een aaneengesloten groene long behouden waar niet wordt gebouwd. In 34
gebieden met een hoge belevingswaarde van de natuur (ook binnen de bebouwde kom) 35
wordt niet gebouwd. In de dorpen blijft kleinschalige woningbouw mogelijk. In de grotere 36
hoofddorpen zoals Haren en Ten Boer kan in de behoefte aan woningen en/of 37
zorgvoorzieningen worden voorzien, zowel door in- als uitbreiding. In de kleinere dorpen 38
zoals Thesinge en Noordlaren gebeurt dit alleen door inbreiding. Dat wil zeggen: bouwen 39
binnen de bestaande bebouwde kom, door verbouw of vervanging. Het dorpse karakter blijft 40
steeds aandachtspunt. In de stad worden de uitbreidingswijken in de weilanden in het 41
buitengebied, zoals Meerstad afgemaakt. Maar in de toekomst kiezen we – zelfs voor 42
grootschalige nieuwbouw - ook voor inbreiding binnen de bebouwde kom. We gaan bouwen 43 op braakliggende en oude bedrijventerreinen, er komen grote projecten op het oude
44 Suikerunieterrein en in de Eemskanaalzone. Zo houden we de stad compact en houden we 45
veel groene ruimte.
46
6 LOKALE DEMOCRATIE EN LOKALE VOORZIENINGEN Ø Gemeente en gemeentebestuur dichtbij de inwoners
Ø Wijk- en dorpswethouders. Wijk- en dorpsvisies. Wijk- en dorpsbudgetten Ø Waar nodig stimuleren van de oprichting van actieve inwonersgroepen die
participeren in de besluitvorming, zoals wijkraden en dorpsverenigingen
Ø Zeggenschap en maatwerk per wijk en dorp als het gaat om lokale voorzieningen en de kwaliteit van de eigen leefomgeving
Ø Aangepaste normen voor de oprichting/opheffing van voorzieningen in kleine dorpen, zodat deze kunnen (blijven) bestaan
We willen een gemeente waar inwoners zeggenschap hebben over zaken in hun eigen 1
leefomgeving. We willen een zorgzame samenleving en een zorgzame overheid, met 2 genoeg voorzieningen in de dorpen en wijken.
3 De herindeling en schaalvergroting geeft ons uitdagingen en nieuwe kansen. Deze willen we 4
samen met de inwoners van de dorpen en de wijken volop benutten.
5 6
De gemeente Groningen groeit. De stad zelf groeit. En door de herindeling met gemeenten 7 Haren en Ten Boer zijn er veel dorpen en plattelandsgebieden bij gekomen. Inwoners maken 8
zich zorgen of ze nog wel “gezien” worden door de politiek. Wordt de afstand niet te groot?
9 Kan de gemeente wel maatwerk leveren en ingaan op wat er leeft in onze wijk, ons dorp? De 10
PvdA wil bij deze schaalvergroting vormen vinden waardoor de politiek juist (weer) dichterbij 11 de mensen komt. Inwoners weten immers het beste wat er speelt.
12 13
Om de zeggenschap van inwoners te vergroten en de gemeente en haar inwoners dichtbij 14
elkaar te houden moeten er naast wijkwethouders ook dorpswethouders komen. Het 15 gebiedsgericht werken wordt over de hele gemeente georganiseerd met gebiedsmanagers 16 die een sterke positie hebben in de gemeentelijke organisatie. Ook wordt de gemeentelijke 17
organisatie nog verder ingericht op gebiedsgericht werken. Dat betekent bijvoorbeeld dat de 18
inbreng vanuit dorpen en wijken de basis is voor de begroting. Ook worden dorpsvisies 19
ontwikkeld en bestaande dorpsvisies geactualiseerd en uitgevoerd. Het gemeentebestuur 20
heeft regelmatig overleg met verenigingen van dorpsbelangen en buurt- en wijkverenigingen.
21
Waar nodig stimuleren we de oprichting van nieuwe actieve inwonersgroepen, zoals 22
dorpsverenigingen en wijkraden. We zoeken ook nog naar andere en digitale vormen om alle 23
inwoners van wijken en dorpen te betrekken bij zaken die hun directe leefomgeving en 24
leefkwaliteit raken. De inwoners beslissen samen over besteding van wijk- en 25
dorpsbudgetten.
26 27
Door de herindeling zijn er ook andere zorgen bij de inwoners van de dorpen van de 28
voormalige gemeenten Haren en Ten Boer. Houden de dorpen hun voorzieningen? Blijft de 29
leefbaarheid wel op orde? De PvdA wil samen met de inwoners de leefbaarheid van de 30
dorpen en de wijken juist nog verbeteren, met behoud van het specifieke karakter van de 31
verschillende dorpen en wijken. Ons plan is dat gemeentelijke loketten in Groningen, Haren 32
en Ten Boer blijven. De buitendienst blijft in de vorm van een wijkpost en een milieustraat of 33
afvalbrengpunt/recyclepunt. We overleggen met de Veiligheidsregio en de Nationale Politie 34
om een brandweerpost en een politiepost te houden in Ten Boer en Haren. Zo nodig komen 35
er aparte oprichtings- en opheffingsnormen om voorzieningen in de kleine plaatsen te 36
kunnen behouden. Denk aan basisscholen, sportvelden, sociaal-culturele voorzieningen, 37
dorps-en buurthuizen enzovoorts. We nemen de afspraken in de bestuursovereenkomst 38
Groningen, Haren, Ten Boer over het behoud van voorzieningen over.
39
7 ONDERWIJS
Ø Gelijke kansen voor basisschoolkinderen door regelingen in kindpakket. Zwemles, sporten, laptop en fiets beschikbaar voor alle scholieren
Ø Het beste basisonderwijs in alle wijken en dorpen
Ø Gratis kinderopvang of peuterspeelzaal voor alle peuters
Ø Kinderen die minder gemakkelijk meekomen met leeftijdgenoten extra aandacht geven
Ø Verschillende normen voor behoud basisscholen in dorpen en stad
Ø Het beroepsonderwijs aanpassen aan werkgelegenheid in de regio. De gemeente moet een convenant sluiten met de betrokken instellingen
Groningen is een echte onderwijsstad. Jongeren komen van heinde en ver om hier te 1 studeren, wonen en van het studentenleven te genieten. In de stad zijn mbo-instellingen, 2 hogescholen en universiteit te vinden. Ook is de gemeente rijk aan scholen voor
3 basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Scholen vormen voor kinderen vaak het eerste 4 moment van intensieve omgang met leeftijdgenoten. Naast het opdoen van inhoudelijke 5
kennis van vakken, leren kinderen met leeftijdgenoten samen te werken.
6
7 De PvdA zet zich in voor een samenleving waarin het voor iedereen mogelijk is om het 8 uiterste uit jezelf te halen. We bestrijden tweedeling. Daarvoor is het nodig dat scholen en 9
onderwijsinstellingen toegankelijk zijn voor iedereen. Alle kinderen moeten dezelfde kansen 10
te krijgen om optimaal deel te nemen, waar je ook vandaan komt. Dat geldt ook voor de één 11 op de vijf kinderen die in Groningen in armoede opgroeit. We zijn daarom een groot
12
voorstander van het gebruik van het kindpakket. Door de regelingen die hierin aangeboden 13
worden kunnen, zoals muziek- en sportles, kunnen kinderen optimaal meedoen. Dat geldt 14
voor basisschoolleerlingen maar ook voor middelbare scholieren. Iedere middelbare scholier 15
moet volgens ons een laptop kunnen kopen en over een fiets kunnen beschikken om naar 16
school te komen. Ook willen we dat de gemeente voorziet in geld voor bijvoorbeeld 17
werkweken.
18
Daarnaast streven we kwalitatief goed basisonderwijs in heel de gemeente na. Er moet zo 19
weinig mogelijk verschil in kwaliteit zijn tussen de verschillende basisscholen. Of je opgroeit 20
in Beijum, Corpus den Hoorn of Ten Boer: het moet geen verschil maken. We willen de beste 21
scholen in alle wijken en dorpen van Groningen.
22
Sommige scholen zitten in verouderde gebouwen of zelfs in noodlokalen. Dat willen we 23
aanpakken. Verouderde schoolgebouwen moeten opgeknapt worden. Ook willen we 24
doorgaan met het opknappen van basisscholen waar eerder een hoge CO2-waarde is 25
gemeten, om het binnenklimaat weer gezond te maken.
26 27
Voor sommige kinderen ligt het tempo op school te hoog. Ze kunnen niet goed mee komen.
28
Wij willen dat deze kinderen extra aandacht krijgen. Het project verlengde schooldag willen 29
we hiervoor blijven inzetten. Het geeft kinderen de kans langer naar school te gaan en op 30
een informele manier te leren. Ook maken ze op jonge leeftijd kennis met beroepen. Dat is 31 vooral belangrijk voor kinderen die dit niet van huis uit niet meekrijgen.
32 33
We willen er ook voor zorgen dat kinderen al voor hun basisschooltijd kunnen spelen met 34
hun leeftijdsgenootjes. Alle kinderen in de stad moeten gebruik kunnen maken van
35 kinderopvang, of de ouders nu werken of niet. De PvdA is daarom erg blij met het geld dat 36 nu al beschikbaar is voor de kinderopvang. Door twee dagen kinderopvang of
37
peuterspeelzaal kunnen kinderen spelen en leren. We onderzoeken of het mogelijk is om het 38 aantal dagen te verhogen.
39
Door het samengaan met Ten Boer en Haren zijn er enkele kleine basisscholen bij gekomen.
1
Bij krimp kan de vraag ontstaan of zo’n kleine school wel kan blijven bestaan. Wij vinden een 2
basisschool als basisvoorziening in een dorp heel belangrijk voor de leefbaarheid. We vinden 3
ook dat basisonderwijs dichtbij beschikbaar moet zijn. Daarom willen we voor de 4
oprichting/opheffing van een basisschool verschillende normen hanteren: voor een dorp 5
anders dan voor de stad. Zo willen we ook kleinere scholen waar mogelijk behouden. Wel 6 moet het onderwijs van goede kwaliteit zijn en niet te veel groepen van verschillende 7 leeftijden worden samengevoegd.
8 9
Nieuwe vaardigheden en nieuwe kennis spelen een belangrijke rol in de werkgelegenheid 10 die ontstaat door de energietransitie en het herstel van de aardbevingsschade. We willen dat 11 jongeren en werkzoekenden uit het Noorden voldoende (om)geschoold zijn om werk te 12
vinden in deze sectoren. Daarom willen we dat de gemeente samen met andere gemeenten, 13 de provincie, het betrokken bedrijfsleven en alle lagen van het beroepsonderwijs een plan 14
maakt om de opleidingen aan te passen zodat ze aansluiten op deze werkgelegenheid.
15
8 CULTUUR
Ø Groningen nog meer het bruisende, culturele centrum van het Noorden
Ø Muziek- en cultuureducatie blijft zowel op school als in de vrije tijd bereikbaar voor alle kinderen, ongeacht het inkomen van hun ouders
Ø Het nieuwe Cultuurcentrum/Muziekgebouw (Oosterpoort) huisvest vele diverse muziekstijlen, is toegankelijk voor iedereen en uitstekend bereikbaar en zo dicht mogelijk bij het centrum
Ø Culturele voorzieningen en activiteiten niet alleen in het centrum maar ook in de wijken en dorpen zorgen voor verbinding in de lokale gemeenschappen
Ø Activering van de beleving van ons cultureel erfgoed
Een groot aanbod van cultuur is goed voor de economie en het vestigingsklimaat in de stad 16 en de regio Groningen. Maar cultuur heeft ook een waarde van zichzelf. Cultuur doet iets 17
met mensen: het inspireert, verbindt en zet aan tot nadenken. Cultuur heeft dus ook grote 18
waarde voor de samenleving.
19
Wij vinden het belangrijk dat kinderen op school in aanraking komen met cultuur. Alle lagen 20
van de bevolking komen op deze manier in aanraking met cultuur. De huidige regelingen 21
voor muziek- en cultuureducatie op scholen zijn tijdelijke regelingen tot midden 2020. Wij 22
pleiten voor structurele financiering.
23
Groningen moet hét culturele centrum van het Noorden blijven. We zijn trots op de grote 24
jaarlijkse evenementen als Eurosonic, Noorderslag en Noorderzon. Met dit beleid willen we 25
doorgaan. We willen de diversiteit en variëteit aan kleine en grote kunst- en 26
cultuuractiviteiten nog laten groeien met speciale aandacht voor jongeren en nieuwe 27
inwoners. Dit betekent dat de centrale culturele voorzieningen voor alle groepen toegankelijk 28
en goed bereikbaar moeten zijn. Dit geldt straks ook voor het nieuwe cultureel 29
centrum/muziekgebouw. Muziekcentrum De Oosterpoort is aan namelijk nieuwbouw toe. We 30
starten gesprekken met stakeholders en inwoners over het toekomstig 31
cultuurcentrum/muziekgebouw.
32
De gemeente vraagt de laatste tijd minder advies aan de Kunstraad. Wij blijven hechten aan 33
het onafhankelijke artistieke oordeel van de Kunstraad bij de beoordeling van kunst- en 34
cultuurprojecten.
35
Door inbreidingsplannen in de stad en de stijgende grondprijzen dreigt betaalbare 1
atelierruimte voor beeldend kunstenaars verloren te gaan. Wij willen dat er in de 2
gemeentelijke plannen aandacht is voor voldoende, betaalbare atelierruimte.
3
We willen de muziek- en cultuureducatie op scholen behouden. Alle kinderen moeten de 4
mogelijkheid krijgen om een muziekinstrument te bespelen of zich op andere manieren 5 kunstzinnig te uiten. Er blijven ruime mogelijkheden om gebruik te maken van het 6
Jeugdcultuurfonds.
7
Ook willen we scholieren en studenten buiten school om in aanraking laten komen met 8 cultuur. Daarom willen we voor scholieren en studenten tot en met 23 jaar de mogelijkheden 9
uitbreiden om met korting naar musea en voorstellingen te gaan.
10
Bestaande culturele voorzieningen in wijken en dorpen blijven bestaan. Voor (kleinschalige) 11 culturele activiteiten is financiële ondersteuning mogelijk.
12
We beseffen steeds meer de waarde van onze monumenten. We willen ons cultureel 13 erfgoed beschermen en de beleving ervan activeren.
14
De monumenten, voorzieningen en activiteiten in de dorpen zijn een prachtige aanvulling op 15
het stedelijk aanbod. Zij kunnen via de Culturele Agenda van Groningen meer bekend 16 worden gemaakt. Ze verhogen zo de aantrekkelijkheid van Groningen als cultureel centrum 17 nog extra.
18
9 SPORT
Ø De publieke ruimte meer geschikt maken voor wandelen, fietsen en hardlopen Ø Voldoende sportvelden en sportaccommodaties in de wijken en de dorpen Ø Vrijwilligers/bestuurders in de sport optimaal ondersteunen
Ø Elk kind kan aan verenigingssport doen
Ø Investeren in topsport- en breedtesport(voorzieningen)
Sport en beweging is goed voor de gezondheid. En het heeft nog meer positieve effecten.
19
Sporten bij een vereniging zorgt ervoor dat inwoners van verschillende opleidingsniveaus en 20 verschillende achtergronden elkaar ontmoeten. Jongeren die aan sport doen leren
21
bovendien belangrijke vaardigheden zoals samenwerken en incasseren. Daarom moet 22
sporten volgens ons voor iedereen toegankelijk zijn.
23
Met het kindpakket willen we ervoor zorgen dat alle kinderen aan (verenigings)sport kunnen 24
doen. Dat betekent dat we sportfaciliteiten en sportverenigingen in de wijken en de dorpen 25
ondersteunen. Er moeten genoeg sportvelden en -accommodaties beschikbaar en 26
bereikbaar zijn. Ook willen we de bestuurders en vrijwilligers in de sport optimaal 27
ondersteunen, onder andere door onnodige regels te schrappen. Om de voorzieningen ook 28
in de kleine dorpen mogelijk te houden willen we verschillende normen maken voor 29
oprichting/opheffing van een voorziening in de stad en een klein dorp.
30
Onze inwoners hebben ook behoefte aan ruimte om zelf te kunnen sporten. We maken 31
daarom de publieke ruimte steeds meer geschikt voor wandelen, fietsen en hardlopen.
32
Naast publieke ruimte geschikt maken voor sport, vinden wij een goed topsportklimaat ook 33
van belang. Wedstrijden van topsportclubs brengen mensen samen, het draagt bij aan een 34
bruisende gemeente en is goed voor de economie. Daarnaast zijn we natuurlijk trots op de 35
prestaties van onze topsportclubs zoals bijvoorbeeld de FC en Donar. Topsport vormt een 36
bron van inspiratie voor (jonge) mensen om te gaan sporten. Kortom topsport is belangrijk 37
voor de breedtesport. De PvdA vindt beide belangrijk en wij willen dan ook in beide 38
investeren.
39
10 VERKEER, VERVOER EN MOBILITEIT
Ø Het openbaar vervoer nog aantrekkelijker maken als woon-werkverkeer Ø Fietsers en voetgangers veilig de ruimte blijven geven
Ø Reistijd van en naar de Randstad, Leeuwarden en Duitsland verminderen
Ø Voetgangersgebied in de binnenstad uitbreiden en toegankelijk en leefbaar maken voor iedereen
Ø Meer overdekte fietsenstallingen in de binnenstad
Ø Hoogwaardige ontwikkeling van het stationsgebied, met oog voor de historie De PvdA wil dat de gemeente Groningen leefbaar, bereikbaar en toegankelijk is voor 1
iedereen. Dat is uitdagend, want de gemeente groeit, en daarmee ook het aantal 2
verkeersdeelnemers. De verkeersdrukte vanuit de regio neemt toe. Dit verhoogt de druk op 3 de bestaande wegen en transportmiddelen en vraagt om een integrale visie op verkeer, 4 vervoer en mobiliteit.
5
Wij zien graag het vervuilende autoverkeer binnen de gemeente dalen. Andere vormen van 6
vervoer hebben volgens ons prioriteit. Zo willen we met lokale partners inzetten op een 7 verdere aanleg van een laadinfrastructuur voor elektrische auto’s en de mogelijkheden 8 rondom een waterstof-infrastructuur onderzoeken. Ook willen we het gebruik van deelauto’s 9
verder stimuleren. Zestig procent van al het vervoer in de binnenstad is per fiets. Dat willen 10 we graag zo houden. Het vervoer per fiets willen we verder stimuleren bijvoorbeeld door 11
verdere aanleg van snelle fietspaden.
12 13
De PvdA wil het verkeer in de gemeente veilig houden voor iedereen. Ook kwetsbare
14 verkeersdeelnemers zoals kinderen op de fiets moeten veilig naar school kunnen fietsen. Dat 15
betekent bijvoorbeeld dat 30 km-zones zo moeten worden ingericht dat ze ook echt veiliger 16 worden. Alleen een bord neerzetten is niet genoeg. Ook willen we betere voorlichting over 17 verkeersveiligheid in deze zones. Verder willen we op fietspaden waar de veiligheid mogelijk 18
in het geding komt experimenteren met het wel of niet toelaten van scooters, speed pedelecs 19
en bromfietsen.
20 21
Wij willen blijven investeren in de ontwikkeling van hoogwaardig, duurzaam en groen 22
openbaar vervoer binnen de gemeente en de regio. Het moet nog aantrekkelijker worden om 23
met het openbaar vervoer naar de stad te komen, of je met het openbaar vervoer binnen de 24
stad te verplaatsen. Het is van belang dat het openbaar vervoer ook in de avonduren 25
voldoende blijft rijden. Bovendien moeten alle dorpen en wijken goed bereikbaar blijven met 26
het openbaar vervoer. Belangrijk vinden we ook dat reizen met openbaar vervoer 27
gestimuleerd wordt op locaties waar het aantal arbeidsplaatsen stijgt. Met de regio willen we 28
verder kijken hoe het regiovervoer aantrekkelijk kan worden gemaakt voor forenzen van 29
buiten de gemeente. Het parkeerbeleid kan hierbij helpen. Forenzen zien wij het liefst 30
parkeren op een P+R-zone of in een parkeergarage; straatparkeren willen we zoveel 31
mogelijk beperken. Als het nodig is kunnen we bestaande P+R-zones uitbreiden of de 32
voorzieningen verbeteren. We zijn ons bewust van een groeiende gemeente met een 33
toenemende druk op de capaciteit van het openbaar vervoer. Wij blijven zoeken naar 34
mogelijkheden om de capaciteit van het openbaarvervoer toekomstbestendig te houden.
35 36
Bij verdere gebieds- en wijkontwikkeling in de gemeente willen we waar mogelijk 37
verkeersontsluiting met openbaar vervoer en de fiets prioriteit geven boven de auto. Daarbij 38
willen we wel rekening houden met inwoners voor wie de auto de enige optie is. Verder 39
willen we bij de aanpak van ringwegen en grote binnenstedelijke tracés de nadruk leggen op 40
de leefbaarheid en volksgezondheid rondom deze wegen. Dat betekent ook dat we rekening 41 willen houden met (veranderende) uitstootnormen voor aanliggende wijken. Uitstoot in deze 42
wijken willen we ook blijven monitoren om de leefbaarheid in de gaten te kunnen houden.
43
Voor verkeer binnen de wijken willen we de inwoners blijven wijzen op de 44 snelheidsbeperkingen in de bebouwde kom.
45
Op het gebied van treinverkeer willen we blijven inzetten op een vermindering van de reistijd 1
van en naar de Randstad. Ook het traject Groningen - Leeuwarden willen we intensiever 2
gebruiken, met meer treinen in beide richtingen en waar mogelijk een reducering van de 3
reistijd. Daarnaast willen we samen met de provincie kijken naar gunstige treinverbindingen 4
met Groningen, zoals een aansluiting naar Oldenburg, Bremen en Hamburg (Wunderline).
5
Airport Eelde willen we blijven ondersteunen omdat we het belangrijk vinden dat het Noorden 6 een goed bereikbaar vliegveld heeft.
7 8
De binnenstad van Groningen is een bruisende plek met veel ruimte voor voetgangers en 9
fietsers. Dit willen we graag zo houden en zo mogelijk uitbreiden. Tegelijkertijd willen we de 10 binnenstad wel bereikbaar houden voor iedereen, ook als je bijvoorbeeld (tijdelijk) slecht ter 11 been bent of met je oma op pad wilt. Daarom pleiten we voor oplossingen als Kiss & Ride- 12
zones langs de randen van het voetgangersgebied en meer shuttlebusjes tussen het station 13 en moeilijk te bereiken plaatsen in de binnenstad. Bij de herinrichting van de binnenstad 14
moet ook rekening gehouden worden met mensen met een rolstoel of een kinderwagen.
15 Graag willen we ook speciale aandacht geven aan blinden en slechtzienden die de
16 binnenstad willen bezoeken of er wonen. Door het verdwijnen van de stoepen raken zij en 17
hun geleidehonden hun oriëntatie kwijt. Het aanleggen van meer blindengeleidelijnen is dus 18
erg belangrijk.
19 20
Om de leefbaarheid in de binnenstad te vergroten moet er een oplossing worden gezocht 21
voor het fietsenprobleem in de binnenstad. Het grote aantal gestalde fietsen beperkt de 22
publieke ruimte. Daarom willen wij ons inzetten om meer (overdekte) fietsenstallingen aan te 23
leggen. Deze houden de binnenstad vrij van omgevallen fietsen en daarmee is het centrum 24
ook toegankelijker. Ten slotte willen we vanwege de veiligheid scooters en bromfietsen 25
zoveel mogelijk weren uit het voetgangersgebied. Aan de rand van het voetgangersgebied 26
moet er een speciale parkeergelegenheid hiervoor komen.
27 28
De Werkmanbrug is een belangrijk knooppunt tussen het treinstation en de binnenstad. De 29
brug dreigt aan zijn eigen populariteit ten onder te gaan. We willen onderzoeken hoe de brug 30
met behoud van zijn architectonische kwaliteit een grotere capaciteit van fietsers en 31
voetgangers kan verwerken. Daarnaast willen wij een hoogwaardige uitbreiding van het 32
station. Wij kiezen niet voor een 'dertien in een dozijn'-station en willen kwaliteit. Naast alle 33
functionele eisen, waaronder ruimte voor internationale bussen, moet de uitbreiding van 34
hoogwaardige architectuur zijn. Het negentiende-eeuwse stationsgebouw moet tot zijn recht 35
komen in zowel het gebruik als in de beleving. Aan de zuidkant kan een eigentijdse 36
uitbreiding de stad een uniek openbaar vervoer-knooppunt opleveren.
37
11 FINANCIEEL BELEID
Ø Staan voor een financieel gezonde gemeente
Ø De gemeentelijke middelen zijn er voor de inwoners (niet andersom) Ø Fonds voor noodzakelijke investeringen in de energie en warmtetransitie
Financieel is de gemeente Groningen weer gezond. Dit is anders dan vier jaar geleden. Het 38
financieel beleid is voor ons een middel om de kwaliteit van leven voor de inwoners van onze 39
gemeente te verhogen. Het is dus geen doel op zich. In dit verkiezingsprogramma staan veel 40
plannen die vragen om duurzame financiering en stevige investeringen. Wij zijn ervan 41
overtuigd dat de nieuwe gemeente Groningen krachtig genoeg is om de benodigde 42
investeringen te kunnen doen. Soms zal cofinanciering vanuit de provincie, het rijk of Europa 43
mogelijk en nodig zijn. Wij vinden het verstandig om voor de noodzakelijke investeringen in 44
de energietransitie planmatig een fonds op te bouwen, binnen het bestaande Stedelijk 45
Investeringsfonds of daarnaast. Wij denken dat onze plannen binnen de grenzen van een 46
