• No results found

HET EINDE VAN HET ROMEINSE RIJK GRATIS

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "HET EINDE VAN HET ROMEINSE RIJK GRATIS"

Copied!
8
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

HET EINDE VAN HET ROMEINSE RIJK GRATIS

Auteur: Maarten van Rossem Aantal pagina's: 57 pagina's Verschijningsdatum: 2009-12-15

Uitgever: Nieuw Amsterdam EAN: 9789046819098

Taal: nl Link:

Download hier

(2)

Waarom is Rome gevallen?

(3)

Over hun leider Atilla wordt gezegd dat hij geen genade voor lafheid kent Europese stammen slaan op de vlucht en kunnen, nu de grenzen niet meer zijn bewaakt, het Romeinse Rijk binnentrekken. En door deze volken, gaan andere volken ook weer op de vlucht. In heel Europa trekken volken rond. De Grote Volksverhuizing tussen de 3e en 5e eeuw. De Hunnen waren een stam uit Azië. Ze waren gevreesd omdat ze erg wreed zouden zijn. De Vandalen kwamen helemaal tot aan Rome. Ze plunderden de stad een paar keer en roofden zelfs het goud van de tempeldaken.

Het begrip vandalisme komt inderdaad van de plunderende Vandalen. De Angelen en Saksen steken de Noordzee over en komen terecht in Engeland. Veel namen van stammen kom je tegenwoordig nog steeds tegen in namen van landen en streken: Franci Frankrijk , Alemanni Duitsland, in het Frans: Allemange , Bavarii Beieren , enz.

Dit schilderij is het vierde deel van de serie heet Destruction , en lijkt op de inval van Rome door de Vandalen in Een dreigende lucht met donkere wolken. Een gebroken schild. Van een standbeeld ontbreekt het hoofd. Een vrouw wordt in het water gegooid. Een noodbrug die op instorten staat. Een vernielde brug. Een paleis staat in brand: je ziet de vlammen. De 'kleine Augustus' is de laatste keizer van het West-Romeinse Rijk. Hij is 10 jaar als hij keizer wordt, maar na een jaar wordt hij afgezet door de Germaan Odoaker. Het Oost-Romeinse Rijk blijft nog bijna jaar langer bestaan: pas in wordt Constantinopel ingenomen door de Turken. Dat komt vooral doordat het goed beschermd ligt tussen woestijnen en bergen.

Bovendien geeft de Oost-Romeinse keizer vijanden geld om met rust gelaten te worden.

Tegenwoordig is de Hagia Sophia Aya Sophia één van de grootste moskeeën ter wereld. In de tijd van het Oost-Romeinse Rijk was dit de grootste christelijke kerk ter wereld. In de duizend jaar dat het West-Romeinse Rijk heeft bestaan, heeft het veel achtergelaten, bijvoorbeeld: de taal Latijn , de godsdienst christendom , techniek, de kalender en wetgeving. Veel kennis van de grote Griekse en Romeinse geleerden blijft bewaard in boeken, vooral in de bibliotheken van het Oost-Romeinse Rijk. Dit is het vijfde schilderij uit de serie en heet Desolation verlatenheid, eenzaamheid , en toont een rijk nadat het is ingestort. Ook hier lijkt het weer een beetje op Rome, na de val van het West-Romeinse Rijk: de ruïnes zijn overgebleven Clipphanger: Hoe is het Romeinse Rijk gevallen? Welkom bij de Romeinen: Het einde. Wat hadden de Hunnen en de Grote Volksverhuizing met elkaar te maken? Kies het juiste antwoord. De Hunnen hadden geen vaste woonplaatsen.

Overal waar ze kwamen, werden de volken die daar woonden bang en vluchtten. Omdat veel volken op de vlucht waren, wordt dit de Grote Volksverhuizing genoemd. De Hunnen hadden geen vaste woonplaatsen en moesten dus steeds verhuizen. De Hunnen waren een volk, en als een volk steeds verhuist, is er dus een volksverhuizing. De Hunnen waren al eeuwen dood toen de Grote Volksverhuizing begon. Op dit schilderij zie je hoe Rome wordt geplunderd. Sommige mannen klimmen zelfs op de tempeldaken om er het goud af te schrapen! De man op het zwarte paard is de leider van de plunderaars. Past de volgende zin bij de man op het paard? Hij is een Vandaal. Hij heet Attila. Volgens de Romeinen is hij een barbaar. Wat hebben de jaartallen en te maken met het Romeinse Rijk? In werd het christendom staatsgodsdienst. In werd het Romeinse Rijk in twee delen gesplitst. De 'kleine Augustus' is de laatste keizer van het West-Romeinse Rijk. Hij is 10 jaar als hij keizer wordt, maar na een jaar wordt hij afgezet door de Germaan Odoaker.

Het Oost-Romeinse Rijk blijft nog bijna jaar langer bestaan: pas in wordt Constantinopel ingenomen door de Turken. Dat komt vooral doordat het goed beschermd ligt tussen woestijnen en bergen. Bovendien geeft de Oost-Romeinse keizer vijanden geld om met rust gelaten te worden.

Tegenwoordig is de Hagia Sophia Aya Sophia één van de grootste moskeeën ter wereld. In de tijd van het Oost-Romeinse Rijk was dit de grootste christelijke kerk ter wereld. In de duizend jaar dat het West-Romeinse Rijk heeft bestaan, heeft het veel achtergelaten, bijvoorbeeld: de taal Latijn , de godsdienst christendom , techniek, de kalender en wetgeving. Veel kennis van de grote Griekse en Romeinse geleerden blijft bewaard in boeken, vooral in de bibliotheken van het Oost-Romeinse Rijk. Dit is het vijfde schilderij uit de serie en heet Desolation verlatenheid, eenzaamheid , en toont een rijk nadat het is ingestort.

Ook hier lijkt het weer een beetje op Rome, na de val van het West-Romeinse Rijk: de ruïnes zijn overgebleven Clipphanger: Hoe is het Romeinse Rijk gevallen? Welkom bij de Romeinen: Het einde. Wat hadden de Hunnen en de Grote Volksverhuizing met elkaar te maken? Kies het juiste antwoord. De Hunnen hadden geen vaste woonplaatsen. Overal waar ze kwamen, werden de volken die daar woonden bang en vluchtten. Omdat veel volken op de vlucht waren, wordt dit de Grote Volksverhuizing genoemd. De Hunnen hadden geen vaste woonplaatsen en moesten dus steeds verhuizen.

De Hunnen waren een volk, en als een volk steeds verhuist, is er dus een volksverhuizing. De Hunnen waren al eeuwen dood toen de Grote Volksverhuizing begon. Op dit schilderij zie je hoe Rome wordt geplunderd. Sommige mannen klimmen zelfs op de tempeldaken om er het goud af te schrapen! De man op het zwarte paard is de leider van de plunderaars. Past de volgende zin bij de man op het paard? Hij is een Vandaal. Hij heet Attila. Volgens de Romeinen is hij een barbaar. Wat hebben de jaartallen en te maken met het Romeinse Rijk? In werd het christendom staatsgodsdienst. In werd het Romeinse Rijk in twee delen gesplitst. In was het einde van het West-Romeinse Rijk.

In ging de laatste West-Romeinse keizer dood. In was het einde van het Oost-Romeinse Rijk. In veroverden de Hunnen het West-Romeinse Rijk.

In vielen zijn legers het Romeinse Rijk aan. De verdediging was zo slecht, dat hij alles kon plunderen en vernietigen. Zijn dood was niet bepaald zoals je van zo'n trotse barbaarse krijger zou verwachten. Hij stierf niet op het slagveld, maar tijdens zijn huwelijksnacht. Hij had veel gedronken, om zijn bruiloft te vieren. In zijn slaapkamer viel hij flauw. In zijn val liep hij een ernstige bloedneus op. Hij stikte in zijn eigen bloed. Begrippen uit deze les. Personen uit deze les. Jaartallen uit deze les. Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd. Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen. Meer lessen zoals deze. Het einde van het Romeinse Rijk November - Les met 33 slides.

Geschiedenis mavo, havo, vwo Leerjaar 1.

Val van het West-Romeinse Rijk

Volksverhuizingen, via Wikimedia. Val van Constantinopel, via Wikipedia. Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 7 januari u. Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 7 januari u. Wij vinden privacy belangrijk. We gaan dan ook zorgvuldig met persoonsgegevens om. Lees er alles over in ons privacy-statement. Lees hier onze privacy-statement.

(4)

Bekijk de aanbieding. Overslaan en naar de inhoud gaan. Home Vandaag Nieuws Agenda Winnen! Home » Nieuws. Het einde van het Romeinse Rijk. Oost en West debacle Het verschil tussen het oostelijke en westelijke deel van het rijk was altijd al groot. Verschil in taal Verschil in taal was er ook: de elite in het oosten sprak Grieks, in het westen was dit Latijn. Verval in de steden In het oostelijke deel van het rijk wisten de steden zich vrij goed te handhaven.

Druk van de Germaanse stammen en de Hunnen In de 5e eeuw kreeg de centrale overheid in het westen minder inkomsten binnen en was het minder in staat om de grenzen te verdedigen, dit terwijl de druk van de Germaanse stammen en de Hunnen toenam. Het einde van het West- Romeinse Rijk Constantijn de Grote had in de nadagen van zijn carrière vrede met de Visigoten gesloten na tal van onbesliste gevechten. De Germaanse generaal Odoakar In was er een einde aan het Romeinse keizerschap gekomen.

In handen van de Ottomaanse Turken Na de verovering van Constantinopel in viel het rijk in handen van de Ottomaanse Turken. Bronnen L. Ja graag. Ja graag! Romeinse vrouwen waren zelfstandiger dan we dachten. Hoe Bismarck het onmogelijke presteerde. Amalia van Solms: niemand kon om de vrouw van stadhouder Frederik Hendrik heen. Doorzoek duizenden artikelen! Dat is veel te veel. Zijn ze kapot aan gegaan. Wil jij nog een fles wijn? Nee, nee, het kwam niet door de wijn. Het kwam door de karaf. Ze dronken wijn uit een karaf van lood, ze kregen loodvergiftiging.

Dat Romeinse rijk is kapot gegaan aan de loden verpakking van de wijn. Niet door de wijn. Ik zweer het, dat is echt waar. Dus door de loden karaffen is het Romeinse rijk ingestort? Romeinse rijk helemaal niet ingestort. Ja, West-Romeinse rijk, dat is helemaal kapot. Komt door die barbaren, maar wij hier in Oost-Romeinse rijk Het gaat nog jaar door hier, met ons Romeinen. En die West-Romeinen hier, gaan we ook weer terugwinnen. Barbaren wegjagen, weg, weg! Nou, gelukkig maar. Dank u wel. Graag gedaan. Wil je thee? Wil je tapijtje kopen? Toegevoegd aan Mijn favorieten in Mijn Schooltv. Verwijderd uit Mijn favorieten in Mijn Schooltv. Je moet ingelogd zijn in Mijn Schooltv om een afspeellijst te kunnen maken. Toegevoegd aan Mijn afspeellijsten in Mijn Schooltv.

Verwijderd uit Mijn afspeellijsten in Mijn Schooltv. Welkom bij de Romeinen. Geen stromend water en wc. Machtsbeluste minnaars. Het ontstaan van Rome. Nee Ja. In 50 jaar had Rome 25 keizers, vaak ook nog eens meerdere tegelijk. Deze keizers heetten soldatenkeizers omdat het generaals waren die door hun soldaten tot keizer waren benoemd. Het kwam dus ook voor dat meerdere generaals tot keizer werden benoemd, en meestal volgde er een oorlog tussen deze meerdere 'keizers'. Al de soldaten die vochten in deze oorlogen moesten betaald worden, en dat leidde tot hogere belastingen. Ze vielen allemaal het rijk binnen of kwamen in opstand, maar Rome wist ze te verslaan. Er werd aan de buitengrenzen van het Romeinse Rijk steeds meer land veroverd door de barbaren. Vooral onder keizer Decius namen de christenvervolgingen toe. Ook Agatha van Sicilië is rond deze tijd vermoord vanwege haar geloof. Het was keizer Diocletianus die in doorhad dat er echt wat moest veranderen, wilde het Romeinse Rijk blijven bestaan.

Onder zijn bewind zouden de laatste grote christenvervolgingen plaatsvinden. Ook gingen steeds meer burgers verhuizen uit Rome in de richting van het latere Constantinopel , want daar was het politieke klimaat wat rustiger. Het zou ertoe leiden dat het oostelijk deel van het Romeinse Rijk zich beter ging ontwikkelen dan het westelijk deel. Eerst hadden keizers de titel princeps , oftewel 'eerste burger'. Deze tijd heet het principaat.

Diocletianus veranderde deze titel echter in dominus , wat letterlijk 'heer en meester' betekent. De tijd van Diocletianus en daarna heet ook wel het dominaat. Diocletianus vond dat de meeste problemen bij het besturen van het rijk kwamen doordat het rijk te groot was. Hij benoemde zijn vriend Maximianus in n. Diocletianus bestuurde het oosten van het Rijk, samen met zijn onderkeizer Galerius , en Maximianus kreeg het westen van het rijk, samen met zijn onderkeizer Constantinus I Chlorus.

Het rijk had dus vier keizers die allemaal een deel bestuurden. Daarom heet deze manier van besturen ook wel de Tetrachie, van de Griekse woorden voor 'vier' en 'besturen'. De vier keizers werkten goed samen. Na twintig jaar, in , traden Diocletianus en Maximianus af. Maximinus II werd de nieuwe onderkeizer in het oosten met Galerius, die keizer werd en Severus II werd de nieuwe onderkeizer in het westen met Constantinus I Chlorus, die keizer werd. Toen Constantinus I Chlorus stierf, kwam er een plek als onderkeizer vrij. Maxentius de zoon van Maximianus, die samen met Diocletianus keizer was en Constantijn de zoon van Constantinus I Chlorus, de latere Constantijn de Grote wilden deze positie allebei.

Maxentius doodde de keizer van het westen, Severus II, waardoor hij deze titel overnam, maar Constantijn wilde de titel ook. Om de verwarring op te heffen organiseerde Diocletianus een vergadering waarin hij verklaarde dat Galerius en Maximinus II in het oosten keizers werden, en Licinius en Constantijn in het westen. Constantijn en Maximinus II waren hier niet tevreden mee, en Maxentius ook niet, en door veel oorlogen te voeren hadden Maxentius en Constantijn allebei na een jaar een helft van het rijk onder hun bestuur. Het kwam tot een beslissende slag, de Slag bij de Milvische Brug. Voor de strijd had Constantijn een visioen gehad, waarin hem een teken verscheen: het Chi-Ro teken, de eerste twee Griekse letters van de naam Christus , van Jezus Christus. Een stem zei tegen hem: 'In dit teken zult u overwinnen'. Constantijn was onder de indruk en liet al zijn soldaten het Chi-Ro teken op hun schilden tekenen, en daarna won Constantijn de Slag bij de Milvische Brug.

Hij werd weer heerser over het hele rijk, en hij dankte de God van de christenen voor de overwinning. Constantijn maakte daarna het Edict van Milaan, waarin hij zei dat elke godsdienst toegestaan was in het rijk. De christenen waren nu ook veilig, want hiervoor was hun godsdienst altijd niet toegestaan. Deze stad is ook wel bekend als Constantinopel wat nu Istanbul is. Om deze stad bouwde hij vestingmuren. Na de plundering van Rome in werden er dubbele en op sommige plekken zelfs drievoudige muren om de stad heen gebouwd. De Tetrarchie was dus na twintig jaar alweer afgelopen. Na Constantijn kwamen nog enkele keizers die de controle hadden over het hele rijk. In splitste keizer Valentinianus het rijk in twee en gaf het Oost-Romeinse Rijk aan zijn broer, Valens.

Dit ging enkele jaren goed, totdat Valentinianus van de troon werd gezet door Magnus Maximus. Ook maakte Theodosius I, die ook wel Theodosius de Grote werd genoemd, het christendom de staatsgodsdienst. Hij schafte subsidies op erediensten voor Heidenen af en gaf geld aan de bouw van kerken. Theodosius deed ook minder goede dingen: hij gaf geen subsidies voor de Olympische Spelen vanwege hun heidense karakter. Omdat er onvoldoende mensen waren die de Spelen wel wilden betalen, waren daarmee de Spelen beëindigd. Hij heeft geprobeerd om de gevechten van de Gladiatoren te beëindigen, maar dat is pas na zijn dood in gelukt. Ook liet hij het volk de Visigoten in het Romeinse Rijk wonen. Ze zouden het Rijk verdedigen, maar na de dood van Theodosius werden ze een bedreiging voor Rome. Theodosius wordt wel genoemd als de laatste goede, machtige, en verstandige keizer. Hij stond onder grote invloed van Ambrosius , de bisschop van Milaan.

(5)

Na Theodosius' dood werd het rijk weer gesplitst. Zijn twee zoons kregen allebei een helft. Veel Romeinen waren boos omdat er zo veel buitenlanders, ook in Italië waren, die de Romeinse cultuur niet volgden. Daarom vond er in een gigantische moordpartij plaats. Veel buitenlanders werden gedood, met name Germanen. De Visigoten waren hier heel boos over en vielen Rome aan.

Ze plunderden de stad en sloopten veel gebouwen, en vluchtten voordat het Romeinse leger ze kon pakken. De keizer in het westen zag dat het moeilijk zou zijn om het rijk bij elkaar te houden. Hij stond de provincie Brittannië Engeland af en liet alle legioenen de grenzen bewaken. Maar het had weinig zin meer. De provincies Africa, Hispanje, en bijna heel Gallë werden veroverd door stammen als de Vandalen het volk en Sueven.

Andere stammen trokken plunderend door het land. Dit was voor de Romeinen een grote tegenslag, omdat dit een rijk gebied was waar zij veel belasting konden heffen en een groot deel van hun graan vandaag hielden. Doordat de Romeinen hier nu geen belasting meer konden heffen, hadden ze niet genoeg geld om hun hele leger te betalen en moesten ze In de laatste 25 jaar van het rijk volgde zwakke keizers elkaar snel op.

Vaak waren deze keizers leiders van het leger en hadden ze geen verstand van politiek. Elke regeerde maar een jaar of drie. In plunderden de Vandalen Rome en sloopten vrijwel alles.

Daar komt ons woord 'vandaal' ook vandaan. Tijdens zijn heerschappij veroverde de Germaan Odoaker in heel Italië en riep zichzelf uit tot koning. Het West-Romeinse Rijk hield op te bestaan. Het had een goede economie en een goed leger. In zijn hoofdstad Constantinopel werden prachtige kerken en paleizen gebouwd. Het Romeinse Rijk werd door veel verschillende mensen bestuurd. Deze hadden allemaal andere taken.

De belangrijkste bestuurders waren:. Tijdens het Romeinse Koninkrijk v. Deze koningen regeerden alleen en hadden alle macht. Ze hadden wel een senaat om ze te helpen, maar hoefden niet te luisteren naar deze senaat. Tijdens de Romeinse Republiek v. Het waren twee mannen, een patriciër en een plebejer zie kopje Bevolking. De senaat koos elk jaar twee nieuwe consuls. Meestal waren dit senators, maar soms werden legerleiders of rijke burgers gekozen om consul te worden. De consuls hadden maar één jaar de macht en waren met zijn tweeën, omdat de mensen zo wilden voorkomen dat één consul heel veel macht kon krijgen.

Ze hadden namelijk gezien hoe een koning kon doen als ze alle macht hadden, en dit wilden ze zeker niet weer hebben. De consuls moesten het allebei eens zijn met de besluiten die ze maakten. Als slechts één consul voor het plan was ging het plan niet door. Tijdens het Romeinse Keizerrijk 27 v. De keizer mocht dan zelf kiezen wie hij als consul wilde hebben. Enkele taken van de consuls waren het praten met leiders van andere landen, het zorgen voor de veiligheid in de stad, en het leiden van de vergaderingen van de senaat. De consuls konden in oorlogstijd ook de leiding van het leger overnemen van de generaals en zelf het leger besturen. De Senaat was een groep van honderd tot negenhonderd de hoeveelheid senatoren kon verschillen oude, rijke mannen die de baas van het rijk adviseerde. De Senaat heeft bestaan tijdens het Romeinse Koninkrijk, Republiek, en Keizerrijk en heeft dus meer dan duizend jaar bestaan en zowel de koningen, consuls, als keizers geadviseerd.

De Senaat was democratisch: er werd gestemd op beslissingen, en iedereen had één stem. De adviezen van de Senaat werden vaak opgevolgd, omdat de koning, consuls, of keizer vaak geen tijd hadden om het hele rijk zelf te bestuuren. Toen de Romeinse Republiek net begonnen was waren de plebejers boos dat alle leiders patriciërs waren. Toen ze dreigden de stad te verlaten, stonden de patriciërs toe dat er Tribunen werden aangesteld.

De Tribunen waren de plebeïsche versie van de consuls. Tribunen moesten er voor zorgen dat de plebejers niet benadeeld werden door de beslissingen van de senaat. Ze hadden heel veel macht: ze mochten zelfs beslissingen van de senaat en de consuls ongedaan maken! De eerste keizer, Augustus, wist dat het volk het niet leuk zou vinden als de keizer alle macht had. Dat zou immers lijken op de gehate koningen van vijf eeuwen daarvoor. Hij had daarvoor een plan bedacht: hij gaf zichzelf langzaamaan een hoop titels. Eerst werd hij de princeps senatus , waarmee hij mocht bepalen wie er in de senaat zat, wanneer de senaat vergaderde, en waarover de senaat vergaderde.

Daarna benoemde hij zichzelf tot pontifex maximus , hogepriester, waarmee hij de leider werd van de tempels en godsdienstige ceremonies.

Augustus gaf hemzelf ook de tribunicia potestas , de macht van de tribunen. Hij kon nu besluiten van de consuls ongedaan maken, en zelf wetten maken. Daarna kreeg Augustus de titel imperium maius. Hiermee kreeg hij de macht van een consul, de leiding over het leger, en de leiding over de praetors die de baas waren in de provincies. In feite had de keizer dus alle macht, en dit bleef zo voor de komende vijf eeuwen. Tijdens de Romeinse Republiek waren er volksvergaderingen. Hierin mochten alle Romeinse burgers stemmen over besluiten van de senaat en consuls.

Maar lang niet iedereen mocht stemmen: alleen als je een Romeins burger was mocht je dit. Om een volwaardig Romeins burger te worden moest je een man zijn, geen slaaf zijn, en geboren zijn en wonen in Italië. Deze Romeinse burgers mochten stemmen, verkozen worden tot senator, trouwen, en huizen bezitten. Romeinse vrouwen mochten niet stemmen of verkozen worden, maar voor de rest waren het Romeins burgers.

Mannen met dit recht mochten trouwen, verhuizen, en handelen met anderen. Ze mochten dus niet stemmen in de volksvergaderingen. De vrouwen buiten Italië kregen niet het Latijns Recht. Er waren ook mensen zonder rechten: slaven. Slaven werden niet gezien als burgers, maar als bezit. Ze hadden geen rechten, en hun bazen mochten doen met ze wat ze willen. Een slaaf kon zich vrijkopen als hij genoeg geld had gespaard: het was echter vrij moeilijk voor hem om daarna het Latijns Recht te verkrijgen. Het was echter toch mogelijk voor vrijgekochte slaven en mannen met het Latijnse Recht om Romeins burger te worden. Als ze 25 jaar in het leger dienden, werden ze een Romeins veteraan en werden zij en hun zoons Romeinse burgers, met stemrecht dus.

In Rome was ongeveer de helft van de bevolking slaaf. Je kon slaaf worden omdat je ouders slaaf waren, of omdat je bij een veldslag een gevangen genomen vijand was, of als je geen geld had om je schulden te betalen. Dan moest je jezelf verkopen, of je vrouw of je kinderen. Als je slaaf was kon je geluk hebben terecht te komen bij goede meesters, maar het kon ook helemaal fout gaan. Je meester kon namelijk alles over je beslissen.

Hij kon dus ook bepalen of je een partner en kinderen mocht hebben. Deed je dingen verkeerd, dan kon hij ook ervoor zorgen dat je de doodstraf kreeg. Hij had er geen rechter voor nodig. Een van de meest opvallende gebouwen in Rome is het Colosseum. Het werd gebouwd nadat in Jeruzalem de tempel werd geplunderd en al haar schatten werden geroofd. Ook werden vele tienduizenden Joden meegenomen als slaaf.

Zij moesten vaak meebouwen aan het Colosseum. Het was klaar in 81 na Christus. Het Colosseum was een kolossale arena. Later zouden er nog

(6)

ongeveer 10 kleinere arena's worden gebouwd in andere delen van het Romeinse Rijk. In de arena zijn honderdduizenden mensen gedood en minimaal een miljoen vaak exotische dieren omgebracht. De Romeinen vonden het allemaal prachtig. Het mooiste van alles vonden ze de gladiatorenspelen. Daarin streden getrainde mannen om leven en dood. Saaier vond men de executies van criminelen. Dat was vaak snel gedaan.

Het is niet voor niets dat de Romeinen als ergste doodstraf de kruisiging hadden.

Op die manier moest een ter dood veroordeelde lang lijden. In de ochtend waren er vaak gevechten tussen exotische dieren. Daarbij was niets te gek: leeuwen, neushoorns, panters en ga zo maar door. Ook toneelstukken werden opgevoerd. Dat ging anders dan bij toneelstukken zoals we die nu kennen. Als iemand dood moest gaan in het toneelstuk, dan ging die ook echt dood.

Een voorbeeld is de mythe van Icarus. In het verhaal van de mythe vloog hij te hoog, waardoor zijn vleugels van was begonnen te smelten en hij zo in zee stortte. In de arena werd dan iemand, bijvoorbeeld een slaaf, dan de lucht in geschoten. Dat leidde dan tot veel gejoel en gejuich, vooral op het moment dat het slachtoffer dood op de grond viel. Omdat de grond vol van bloed was, moest het zand regelmatig worden ververst. In de vierde eeuw probeerden de christelijke keizers om de spelen in de arena te beëindigen, maar de bevolking wilde dat niet. Pas in na Christus kwam een einde aan het bloedige spektakel. In de nieuwe hoofdstad Constantinopel werd geen arena meer gebouwd.

Men ging kerken bouwen. De Romeinen eten, net als wij, drie keer op een dag. Het ontbijt bestond uit brood en olijven. De arme mensen aten vaak puls, dit is pap van granen die eerst geroosterd werd en daarna in melk werd gekookt. Tijdens de lunch aten de mensen brood met eieren of geitenkaas. De rijke Romeinen aten 's middags hapjes in een badhuis. Het belangrijkste maal van de dag was het avondeten. De stad Rome had 1,2 miljoen inwoners waardoor alle mensen dicht op elkaar woonden in krottenhuizen.

Omdat het gevaar op brand heel hoog was, hadden de mensen geen keuken in hun huis. De meeste mensen gingen daarom naar een straattentje waar warm eten en drinken te koop was, zo'n straattentje heette een thermopolium. De rijke Romeinen aten niet bij straattentjes, maar thuis. Zij hadden een eigen kok dit was een slaaf die uitgebreide gerechten voor de rijke Romeinse familie kookte.

Rijke Romeinen maakten een feest van het avondeten, dit avondeten heette een banket. Vaak werden vrienden en familie uitgenodigd voor een maaltijd. Iedereen lag dan op speciale banken aan tafel en at met zijn handen. Er waren heel veel gerechten die de normale Romein niet kon betalen, zoals melk, honing, kaas, varkensvlees of rundvlees, en soorten fruit zoals kersen of abrikozen. Door voedsel kon je ook laten zie hoe rijk je was: sommige keizers aten zelfs dolfijn, pauw, en flamingo om te laten zien hoe rijk en machtig ze wel niet waren: zij konden dat immers gewoon betalen!

De meeste gerechten in het Oude Rome werden gegeten met een bepaalde vissaus: garum. Garum werd gemaakt door vis te mengen met wijn en azijn en het mengsel te laten rotten. Deze rottende vissaus werd dan op brood gedaan.

De Leesclub van Alles

In plunderde hij Rome. In werd een vloot op pad gestuurd om Geiserik te verslaan maar deze vloot werd verslagen. In werd ditmaal een grote gecombineerde vloot van zowel het Oost- als West-Romeinse Rijk op Carthago afgestuurd maar Geiserik wist hen te verrassen en wederom te verslaan. Uiteindelijk zouden ook de Hunnen zelf het Romeinse Rijk binnentrekken.

Onder leiding van Attila de Hun plunderden zij de Balkan en wisten zij twee slagen met het Oost-Romeinse leger te winnen waarna de Oost- Romeinen hem afkochten. Later zou hij zich op Gallië richten en uiteindelijk oprukken naar Rome. Hij stopte voortijdig in Noord-Italië en stierf onverwacht in Een andere groep waren de Bagaudae.

Dit waren Romeinse boeren en stedelingen die door de Germaanse invasies ontheemd waren geraakt en aan het plunderen sloegen. In de loop van de vijfde eeuw kregen zij grote delen van Gallië en het Iberisch Schiereiland onder controle. Vanaf was Ricimer de baas in het Romeinse Rijk. Hij was opperbevelhebber Magister militum van het leger maar door zijn Suebisch - Visigotische afkomst kon hij geen keizer worden. Om deze reden benoemde hij steeds nieuwe marionettenkeizers tot hij in gedwongen werd de Oost-Romeinse generaal Anthemius als keizer boven zich te dulden.

Uiteindelijk zou Ricimer in Rome belegeren, met Germaanse troepen onder bevel van Odoaker , om Anthemius te kunnen doden. Ricimer stierf zes weken later. Hierna volgden nog enkele keizers en marionettenkeizers die steeds snel weer werden vervangen. Odoaker die opgegroeide aan het hof van Atilla maar zelf geen Hun was, werd rond aanvoerder van de Germaanse troepen binnen het Romeinse leger. In trok hij alle macht naar zich toe en liet de laatste keizer, de veertienjarige Romulus Augustulus , afzetten. Hij stuurde de regalia van Romulus Augustulus naar

Constantinopel waar de jongeman nog enkele tientallen jaren in luxe zou leven. Omdat Odoaker geen Romein was, kon hij zelf geen legitieme keizer worden. Bovendien was van het West-Romeinse Rijk niet veel meer over. Hij besloot zichzelf tot koning te kronen van het koninkrijk Italië dat eigenlijk een vazalstaat was van het Oost-Romeinse Rijk. Dit rijk zou tot blijven bestaan waarna het tijdens de Gotische Oorlog werd heroverd door keizer Justinianus I.

De afzetting van de laatste keizer betekende geen directe breuk met het verleden, maar was het vooral op institutioneel gebied: er was geen keizer meer in het West-Romeinse Rijk. De Goten en Germanen hielden wreed huis en eigenden zich vele bezittingen toe. Tegelijkertijd hadden ze geen plan over hoe de samenleving ingericht moest worden en hadden ze bewondering voor de Romeinse samenleving. In de woorden van Pirenne was er sprake van een ware assimilatie. Het gevolg was dat de maatschappij redelijk door kon functioneren, de ambtenaren vaak gewoon aanbleven en de Romeinse aristocratie zich soms wist te handhaven. De Romeinse senaat bleef zelfs tot in de zevende eeuw doorvergaderen. De armoede en politieke instabiliteit namen toe.

De Rooms-Katholieke Kerk nam een groot deel van het gezag over, o. Er volgde nu een eeuwen vergende langzame samensmelting van de Romeins-Griekse en Germaans-Keltische beschavingen. Ter vergelijking, bij de verovering van Constantinopel in door de Ottomanen betekende dit voor de territoriale restanten van het Oost-Romeinse Rijk wel een complete breuk met het verleden en het begin van een nieuw tijdperk. Na de

(7)

val van Ravenna bleven nog voor een paar jaar enkele gebieden onder West-Romeins gezag namelijk de provincie van Dalmatië en het het Rijk van Syagrius. Na de dood van Julius Nepos in en de dood van Syagrius in was het definitief gedaan met het West-Romeinse Rijk. Waarom het West-Romeinse Rijk gevallen is en het Oost-Romeinse Rijk het nog zo lang heeft uitgehouden, is nog steeds onderwerp van debat onder historici.

Tegelijk heeft het Oost-Romeinse Rijk het tot volgehouden.

En dat terwijl beide rijken naast verschillen toch ook veel overeenkomsten hadden. Dat vragen historici zich al eeuwen af. Achter die schijnbaar koele vraag schuilt een angstige vraag: zou het ons ook kunnen overkomen? Regelmatig duiken er beschouwingen op waarin de trage, relatieve aftakeling van de Amerikaanse mondiale dominantie wordt vergeleken met de ondergang van Rome. Het Romeinse Rijk domineerde eeuwenlang het grootste deel van de toen bekende wereld. De Romeinse militaire machine leek onoverwinnelijk. Bezweek het enorme rijk aan een

disfunctioneel politiek systeem, of aan interne rot en decadentie? Of waren het de barbaren die het rijk van buiten penetreerden? Het is een vreemde en complexe geschiedenis, waarbij de fixatie op het einde van het westelijk deel van het rijk soms doet vergeten dat het oostelijk deel nog duizend jaar heeft bestaan.

In aanloop naar de feestdagen is het drukker dan normaal bij onze verzendpartners. Excuses, bestellingen kunnen langer op zich laten wachten dan u van ons gewend bent. Entropie staat dan voor de geleidelijke degradatie van een systeem of samenleving, voor toenemende wanorde. Zet op kleine schaal maar eens enkele kleuters in een goed opgeruimde kamer lage entropie bij elkaar. Na een uur zal de entropie in de kamer aanmerkelijk hoger zijn.

Toenemende heterogeniteit kan gepaard gaan met toenemende wanorde. De tegenovergestelde kracht is de vorming van soms spontane 'ordeningen' om energiestromen te kanaliseren. Daarbij neemt de entropie van een veel groter systeem toe, en op een kleiner terrein af. Dat gebruik laat de entropie toenemen. Een deel van dat gebruik leidt echter tot 'ordeningen' die het mogelijk maken dat over een groter vlak de entropie juist toeneemt. Net zoals een kachel die we maken een geordend instrument is. Maar stookgebruik ervan zal een grotere entropie bewerkstelligen. De crisis van de derde eeuw Het had niet veel gescheeld of het West-Romeinse rijk was al jaar eerder uit elkaar gevallen.

De eerste twee eeuwen vormen een periode van ongekende bloei maar dat veranderde in toen keizer Alexander Severus door zijn eigen soldaten werd vermoord. Dat was het begin van vier chaotische decennia waarin meer dan 50 keizers, tegenkeizers en andere pretendenten aantraden. Ze werden bijna allemaal vermoord. Het gevolg van die permanente burgeroorlog was aanhoudende chaos. Daardoor werd de grensbewaking verwaarloosd en diverse Germaanse stammen konden hun gang gaan in het rijk. Tegelijkertijd hield de Pest zeker twee decennia huis in de vorm van een pokkenepidemie, waardoor overal arbeidstekorten ontstonden. In bleek het lastig de zaak bijeen te houden en viel het rijk uiteen in drie delen: het Gallische rijk, het Palmyreense rijk en het kerngebied met Italië, Noord-Afrika en de Balkan.

Aurelianus, een bekwame militaire leider, herstelde echter de eenheid waarmee een vroege implosie werd voorkomen. Maar in de uithoeken van het rijk waren niet te repareren rafelranden ontstaan. Daarbij was het niet meer veilig op de handelswegen. Overal opereerden struikrovers opereerden struikrovers en piraten die niet meer werden afgestopt. Grote villa´s werden uitgerust met forse versterkingen. Je zou het als het ontstaan van ´gated communities´ in het rijk kunnen zien. Muren werden weer om Rome gebouwd. Romeinse entropisering: steeds meer eigenstandige verschillende groepen in het rijk Het rijk ´entropiseerde´ verder. Als er meerdere gevaren waren, bleek het niet meer afdoende te verdedigen.

Diocletianus, besloot een collega-keizer aan te stellen en bij voorbaat als twee opvolgers te benoemen. Dat werkte goed zolang Diocletianus als baas werd gezien. Die breidde het leger fors uit, vooral aan de grenzen maar dat maakte ook belastingverhoging noodzakelijk. Het

bestuursapparaat verdubbelde in omvang: van naar man. Hij werd opgevolgd door Constantijn die een einde maakte aan de Christenvervolging, dat zelfs op zijn sterfbed tot rijksgodsdienst verhief, en stimuleerde in de bouw van Constantinopel: Roma Nova.

Dat liet onverlet dat plunderaars hun gang kunnen gaan. Vooral in de Westerse provincies werd er geplunderd. Het Oost-Romeinse rijk offerde slechts de Balkan aan de barbaarse plunderaars. Een nieuwe strategische beslissing was dat de grensbewaking werd verzwakt ten gunste van een mobiele strategische gevechtseenheden. Maar dat was ook weer niet zo werkzaam. Ze deden er gemiddeld 60 dagen om op de plaats van bestemming aan te komen. Bovendien werden, om de kosten te drukken, ze gekwartierd in steden. Daardoor ontstond daar corruptie en trainden ze te weinig. Bovendien bezuinigde Constantijn, noodzakelijk vanuit financieel oogpunt omdat er minder grondgebied was om belasting over te heffen, het aantal legioenen van tot Daardoor, toen het werkelijk op aan kwam, was niet alleen de grensbewaking ondermaats maar functioneerde ook de mobiele eenheid niet of nauwelijks. De Hunnen, losse verbanden van Aziatische nomaden, werden door Attila samengesmeed, althans voor enkele jaren, tot een omvangrijke en strategisch gevaarlijke roversbende.

Dat leidde tot een migratie van de Goten die zij veroorzaakten. Deze moesten, om aan voedsel te komen, hun kinderen verkopen aan andere stammen. Ze pikten dat niet gingen zij rebelleren. Daar hadden de Romeinen geen controle meer over. Bovendien werden de Goten in toenemende mate militair sterker en werden de Visigoten die de zuidelijke Balkan plunderden om aan voedsel te komen. Er werd in en overeenkomst gesloten door keizer Theodosius met de Visigoten. Ze mochten in het rijk blijven en hoefden hun autonomie niet op te geven. Daardoor bleven ze een significante plaag en droegen bij aan het aftakelingsproces van het Romeinse rijk.

Kijk daarbij ook naar de poreuze grens tussen het Romeinse rijk en de Germaans stammen. De laatsten raakten beter georganiseerd, werden gedisciplineerder en gingen grotere politieke eenheden vormen. Theodosius werd de laatste keizer van West en Oost samen. Alarik, die als Visigotenleider nooit had kunnen doorstromen in het Romeinse leger en bovendien ontevreden was de samenwerking, richtte zich in naar Italië waar hij behoorlijk huishield voordat hij door de opvolger van Theodosius, Stilicho, werd verslagen en Italië weer verliet. In werd Noord-Italië opnieuw aangevallen maar nu door een groep afkomstig uit de Germanen. Stilicho dacht er goed aan te doen om toch met Alarik te gaan samenwerken maar dat pakte verkeerd uit. De mannen van Alarik werden in de praktijk niet vertrouwd en Stilicho werd vermoord.

Achterdocht en vreemdelingenhaat beheersten het leven wat maakte dat Germaanse huurlingen in Romeinse dienst overliepen naar het leger van Alarik. Uiteindelijk nadat onderhandeling, en een mislukte moordpoging op Alarik het nog erger maakte, werd Rome geplunderd door de

(8)

Visigoten. Dit mede doordat iemand op augustus de Salarische Poort openzette.

2019 Daily Planner Funny Relationship Plans Black White 384 Pages : 2019 Planners Calendars Organize download epub

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Hier ziet u meer gedetailleerd de aanval van het Heilige Romeinse Rijk op Gods ware Kerk: “En de vrouw vluchtte in de woestijn, waar zij een plaats heeft, door God bereid, opdat

De oplossing en zeer veel andere werkbladen om gratis te

Niet alleen omdat erom gevraagd wordt, maar ook omdat de regio ervan overtuigd is dat samenwerking toegevoegde waarde heeft voor burgers en bedrijven.. Op het so- ciaal

De Nederlandse gemeenten zetten graag een stapje extra voor de inwoners die het nodig hebben: in dit geval de jongeren en psychisch kwetsbare mensen.. De gemeente komt voor

Uw Rijk van vrede kiemt in ons, in mij hier en vandaag als wij meteen en onvoorwaardelijk ontwapenen. hunkeren naar en

Een lid van het algemeen bestuur is de raad die dit lid heeft aangewezen met inachtneming van artikel 16 van de wet verantwoording verschuldigd voor het door hem in dat bestuur

Al vijftien jaar lang blijkt onze samenleving te worstelen met een tien procent van de bevolking die hardnekkig balanceert op of on- der de armoedegrens.. In verste- delijkt

Maar helaas, de paus schoof uit in zijn bad en Damiaan moest wachten op zijn zaligverklaring.. Dat was heel