1
stezondag van de Veertigdagentijd 21 februari 2021
Beproefd
De zes zondagen van de veertigdagentijd zijn etappes op weg naar Pasen, het feest van de verrijzenis.
In de lezingen uit het Oude Testament wordt het thema van het Verbond uitgewerkt. Vandaag het Verbond met Noach, dus met de heel mensheid. In de komende
zondagen zal dit meer en meer toegespitst worden om te eindigen met de vernieuwing van het Verbond in Jezus,
de Christus. Wellicht kan onze aandacht vallen op de tweede lezing waarin een
geloofsbelijdenis wordt uitgesproken (lang voordat het Credo was opgesteld). Die lezing komt uit de eerste brief van de apostel Petrus (3, 18-22), te vinden in je Bijbel.
De evangelieteksten van de zes zondagen van de veertigdagentijd maken stap voor stap duidelijk wie Jezus Christus is en wat Hij voor ons als gelovigen betekent. Van de dorre woestijn van vandaag naar water, licht en nieuw leven in de komende weken. Zo gaan we elke week iets verder op weg naar Pasen.
Focus
Het eerste verbond in de bijbel is een universeel verbond van God met de aarde. De hele schepping deelt in die verbondenheid met God. Noach was een rechtvaardig mens, hij wandelde met God. In moderne termen: hij onderhield een
‘duurzame’ relatie met Hem.
Daardoor kon hij zelfs het lot van de aarde ten goede keren. Zijn echte nakomelingen leven eveneens vanuit een bestendige verbintenis met God en de schepping. Zij laten zich op hun levensweg leiden door Gods aanwijzingen in Tora (psalm) en Evangelie (Marcus).
Lichtritus
Zoals we het gewoon waren in de Advent, zijn jullie uitgenodigd om ook in de Veertigdagentijd elk gebedsmoment een kaars te ontsteken wanneer we een kleine huisliturgie houden, de ‘vastenkaars’. Er omheen staan symbolisch zes kaarsen opgesteld die de zes weken van inkeer en boete verbeelden. Elke week steken we één kaars meer aan. Met Pasen worden de ‘vastenkaars’ vervangen door een
‘Paaskaars’. Er zijn mooie gezinspaaskaarsen die besteld kunnen worden.
De ‘vastenkaars’ brandt reeds en we ontsteken nu ook de eerste van de zes andere kaarsen terwijl we bidden:
De dagen lengen. De natuur komt tot leven.
Nieuwe hoop groeit.
Het licht verdrijft de duisternis.
Het leven wint van wat schijnbaar dood was.
God, U roept ‘licht’
en er is licht.
Uw licht is niet te doven.
God, roep ons aan het licht,
omdat we mensen van licht mogen zijn, en woorden van licht mogen spreken voor allen die in duisternis verkeren.
Moge uw Woord, God,
zijn als een lamp voor onze voeten en een licht op onze weg.
Als uw Woord ons hart raakt, schenkt het licht.
Moge het licht van U gelaat over ons schijnen.
Amen.
We openen de Schrift
Eerste lezing: uit het boek Genesis (9, 8-15)
God zei tegen Noach en zijn zonen:
Nu sluit Ik mijn verbond met u en met uw nageslacht, en met alle levende wezens die bij u zijn,
met de vogels en de viervoetige dieren, met alle dieren van de aarde die bij u zijn, alle dieren die uit de ark zijn gekomen, alle dieren van de aarde.
Ik sluit met u mijn verbond, dat nooit meer enig levend wezen
door het water van de vloed zal worden uitgeroeid, en dat er zich nooit meer een vloed zal voordoen om de aarde te verwoesten.'
En God zei:
`Dit is het teken van het verbond, dat Ik sluit tussen Mij en u,
en alle levende wezens die bij u zijn, voor alle generaties.
Ik zet mijn boog in de wolken;
die zal het teken zijn van het verbond tussen Mij en de aarde.
Wanneer Ik op de aarde de wolken samenpak, en de boog in de wolken zichtbaar wordt,
dan zal Ik denken aan het verbond tussen Mij en u en alle levende wezens, aan alles wat leven heeft.
De wateren zullen nooit meer aanzwellen tot een vloed, om alles wat leeft te verdelgen.
Gedachte bij de lezing
Na de zondvloed, wanneer het water weggetrokken is en het licht opnieuw de overhand neemt, wordt verteld dat God naar Noach glimlacht. Hij lacht door al zijn tranen heen. En dan verschijnt de regenboog:
‘Hij buigt om heel de aarde heen;
die is opeens niet meer alleen, maar in een grote arm gevangen met al haar zorg, al haar verlangen.
En alle mensen blijven staan en zien de mooie hemel aan;
en al de mensen denken even hoe goed het is te mogen leven…’
(Michel van der Plas)
Er verschijnt een regenboog aan de hemel. Een arm van broederschap, veel weidser dan de aarde. Een breed verband gespannen tussen de werelddelen, van Oost naar West, van Noord naar Zuid. Een Nieuw Verbond van samenhorigheid gesloten tussen mensen en gemeenschappen, een brug, een overgang en doorgang tussen religies en culturen.
Er staat een boog in de wolken. God trouwt de mensen voorgoed aan elkaar. Hij schenkt hen van harte het ‘achtste sacrament’: dat van de ontmoeting. ‘Dit is de Poort des Heren’, zegt Hij,
‘de toegang naar een nieuwe wereld.’ ‘Komt u gerust naar binnen’ zegt God dan heel galant tegen elk mensenkind. ‘Kijk maar. Ik rol voor u de rode loper uit. Alle mensen mogen voortaan lotsverbonden zijn, als broeders en zusters, samenhorig en solidair voor altijd, in Mijn Naam.’
De regenboog aan de hemel is Gods schilderspalet van veelkleurigheid, in al zijn vrolijke diversiteit. De zondvloed zorgde er voor dat alles grauw en grijs in doffe kleurenblindheid gevangen was. Niets kon of mocht zich onderscheiden van het andere – geen huidskleur, geen afkomst, geen religie, geen ras en geen cultuur. Alles moest hetzelfde lijken. Maar kleuren willen van nature schitteren als op een palet: ieder op zich zijn ze mooi, maar ze komen pas
écht tot hun recht wanneer ze met elkaar mogen samen spelen. De samenhang en het kunstige effect van een schilderdoek ontstaat precies uit de dynamiek van de onderlinge spanningen en contrasten. Zo is het ook met onze samenleving: alleen in veelkleurigheid kan Gods kunstwerk gestalte krijgen. Zijn droom is en blijft een visioen van een multicolore, multiculturele en multireligieuze samenleving.
Antwoordpsalm: Psalm 25
Refrein De wegen van God zijn goed en betrouwbaar.
Wijs mij uw wegen, Heer, leer mij uw paden kennen.
Leid mij volgens uw woord,
want Gij zijt mijn God en Verlosser. Refrein Gedenk uw barmhartigheid, Heer,
uw altijd geschonken ontferming.
Herinner U niet het kwaad van mijn jeugd, maar denk aan mij met erbarmen. Refrein De Heer is goed en rechtschapen,
daarom wijst Hij zondaars de weg.
Hij leidt de geringe langs eerzame paden,
Hij leert de eenvoudige wat hij moet doen. Refrein
Gebed bij psalm 25
Naar U gaat mijn verlangen grond en zin van mijn bestaan.
Ga mij voor op de weg naar U.
Gebonden ben ik aan uw naam, verbonden met uw woord.
Gij vergeeft mijn schuld.
Aan wie U hoort en echt luisteren wil, geeft Gij taal en toekomst.
Maak Gij ons vrij
en breek wat ons besloten houdt.
Gij zijt de God
die door tijd en eeuwen van ons houdt.
(Uit psalm 25, Karel Staes)
Evangelie: volgens Marcus (1, 12-15)
In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen:
In die tijd dreef de Geest Jezus weg, recht de woestijn in.
Hij bleef in de woestijn, veertig dagen, op de proef gesteld door de satan.
Hij was in gezelschap van de wilde dieren, en de engelen stonden Hem ten dienste.
Maar nadat Johannes overgeleverd was,
kwam Jezus in Galilea de goede boodschap van God verkondigen en zei:
`De tijd is rijp en het koninkrijk van God is ophanden.
Bekeer u!
Heb geloof in de Goede Boodschap.'
Gedachte bij het evangelie
‘En als God nu eens niet bestaat?’, vraagt ze me. ‘Dan blijf ik geloven dat mijn leven zinvol is, ook hier in de abdij,’ antwoord ik, ‘want ik leid een excentriek leven.’
Excentriek ben je als je uit je eigen centrum stapt, ex centro, als je die plaats open houdt zodat er iemand/Iemand anders kan wonen. Excentriek ben je als je je kleine ikje loslaat zodat je het appèl op het gelaat van de ander/Ander kan zien. Christenen zijn excentriekelingen.
Uit je centrum stappen betekent onmiddellijk in de woestijn terecht komen, de plaats van leegte en eentonigheid. Daar leeft een mens niet gemakkelijk, gaat het niet meer vanzelf, maar word je op de proef gesteld. Kun je het uithouden in dat oord zonder impulsen en glitter, zonder antwoord of applaus? Marcus, een man van weinig woorden en van uiterste directheid, spreekt in het evangelie over de wilde dieren en de engelen die je daar ontmoet.
De wilde dieren belagen je met hun overdadige drang naar ‘gsm’ (geld, seks en macht) in alle variëteiten. Of sterker nog: die innerlijke stemmen die je als naïeveling bestempelen, je in herinnering brengen dat je maar één leven hebt en er dus best goed van profiteert, of die met steekhoudende argumenten aankomen: ‘Kijk maar hoever Johannes de Doper raakte met zijn streven naar gerechtigheid? Gevangen en vastgeketend – zonder happy end’. Excentriek was hij alvast…
Kun je uit het centrum stappen en de bekoringen in het gezicht zien, het gevecht ermee aangaan en weten dat het de juiste weg is, de enige weg?
Kun je ook de hulp van engelen zien en aanvaarden? Mensen die stilletjes meegaan en helpen, de begrijpende blik van iemand die jouw zoeken verstaat, het Woord horen dat van elders komt, een intens moment van gebed…
Ik wens je een heel excentrieke veertigdagentijd toe, een leven lang!
(Katharina Michiels, Abdis O.-L.-Vrouw van Nazareth, Brecht; uit: Van Maria Lichtmis tot Pinksteren, 2021 Adveniat/Halewijn)
Voorbede
(om alleen of samen te bidden) God van het Verbond, U laat ons nooit alleen,
U verbindt zich in liefde met ons en brengt ons altijd weer samen.
Wij bidden U:
Voor alle mensen die ronddwalen over de wereld, afgesneden van de banden van hun oorsprong.
Dat ze mensen ontmoeten die hen liefdevol op weg zetten naar een oase van hoop. Laat ons bidden…
Voor alle mensen, hoe verschillend we ook zijn:
arm en rijk, jong en oud, gezond of op hulp aangewezen, dat we ons steeds realiseren dat er altijd meer is
dat ons met elkaar verbindt dan ons verdeelt. Laat ons bidden…
Voor alle mensen die zich inzetten om anderen bij elkaar te brengen in klein of groot verband,
voor hen die werken aan eenheid en samenhang tussen mensen, dat ze niet ontmoedigd raken door teleurstellingen. Laat ons bidden…
Voor onze eigen geloofsgemeenschap die nu niet kan samenkomen:
dat we ons – hoe dan ook – verbonden weten met mekaar;
voor de zieken uit onze familie en geloofsgemeenschap…:
dat zij troost en bemoediging ondervinden;
voor onze overledenen…: dat zij mogen leven in Gods Licht. Laat ons bidden…
Jezus verbleef in de woestijn tussen de wilde dieren, maar engelen bewezen Hem hun diensten.
Ook wij verblijven regelmatig tussen ‘wilde dieren’, tussen alles wat in onze tijd
tot oppervlakkige verbindingen verleidt.
Bidden we met de woorden van Jezus,
om goed op weg te gaan in deze Veertigdagentijd:
Onze Vader, die in de hemel zijt, uw naam worde geheiligd, uw rijk kome,
uw wil geschiede op aarde zoals in de hemel.
Geef ons heden ons dagelijks brood en vergeef ons onze schulden,
zoals ook wij vergeven aan onze schuldenaren, en breng ons niet in beproeving
maar verlos ons van het kwade.
Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid in eeuwigheid.
Nog een bezinningstekst…
Verhaal: het geweten
Een aantal gevangenen zat samen opgesloten in de barak van een concentratiekamp.
Elke avond kwam de bewaker langs en deze zocht telkens dezelfde man uit om hem af te ranselen. De anderen keken in machteloze woede toe. Maar wat konden ze doen? Immers elke poging om hun kameraad te helpen zou leiden tot nog meer geweld. Totdat iemand op een avond zei: ‘Als u dan beslist elke avond iemand moet martelen, neem dan mij vandaag eens in plaats van hem.’ Deze reactie kwam voor de bewaker volkomen onverwacht omdat hij er vast op rekende dat de angst zou
overheersen. Maar na wat aarzelen zei hij: ‘Goed, ik neem vanavond jou en niet die ander. En omdat je zo flink bent om jezelf aan te bieden mag je me zeggen hoeveel slagen je wilt hebben.’ De gevangene zei: ‘Dat laat ik over aan uw geweten.’
Volkomen verward gaf de bewaker ten antwoord: ‘Ik heb geen geweten.’ Waarop de gevangene reageerde: ‘Natuurlijk hebt u wel een geweten, want anders had u mij allang afgeranseld.’ De bewaker verdween en kwam nooit meer terug in de barak.
(Hornikx, R., Een huis vol verhalen, Kok, Kampen, 2003)
en een gebed…
Veertig dagen lang geeft Gij mij de tijd om stil te blijven staan bij de kern van mijn christen-zijn, God.
En alhoewel ik er ook een beetje schrik voor heb, toch wil ik op uw uitnodiging ingaan
en een woestijn van stilte opzoeken om U beter te leren kennen.
Laat mij ontdekken dat Gij een God van Liefde zijt en dat ik mij bij U geborgen mag weten.
Open mijn hart voor mensen die in de miserie zitten en laat het in mijn binnenste
nu al een beetje Pasen worden.
Amen.
(Erwin Roosen)
Tot slot
Sinds half december mogen we opnieuw samenkomen in onze kerken, maar wel met slechts 15 personen maximum. Wat betekent dat voor onze weekendvieringen? Niets!
Het team van de Pastorale Eenheid denkt er wel aan om op een of andere manier de vieringen (eucharistievieringen en Woord- en Communiediensten) te hernemen.
We hebben al wel een tijd ons aanbod van de ‘Open kerken’.
Een aantal Lierse kerken zijn heel de dag open (van 9 tot 17 uur): de Sint-Pieterskapel (aan de Sint- Gummaruskerk) en de Sint-Jacobskapel (op de Grote Markt), de Mariakapel in de Heilig
Kruiskerk (Kartuizers) en de kerk van SS. Jozef en Bernardus (Lisp).
De andere kerken zijn gedurende een welbepaalde tijd open voor gebed, een kaarsje branden, een gesprek:
De Heilig Kruiskerk (Kartuizers) is elke zondag open van 11 tot 12 uur. De pastoor is dan aanwezig.
In de kerk van Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt, Lachenen, kan je op zondag terecht tussen 9 en 11 uur en in de kerk van de H. Familie (Leuvense Poort) ook op zondag tussen 11 en 12 uur.
De Heilig Hartkerk (Antwerpsesteenweg) is elke dinsdag open van 10 tot 12 uur en op zaterdag van 18 tot 19 uur (ingang via zijdeur).
In Koningshooikt is de kerk elke zaterdagmiddag open van 15 tot 16 uur. Men kan plaatsnemen in de weekkapel die voor de gelegenheid speciaal verwarmd wordt. Er zal ook telkens iemand aanwezig zijn met wie men een gesprek kan aanknopen.
Eucharistievieringen op zondag Radio en televisie
-zondag om 10.00 u Eucharistieviering op Radio1.
-zondag om 10.00 u Eucharistie afwisselend op VRT (Eén) (tweewekelijks) of op NPO 2 (Nederlandse tv) (wekelijks)
Internet
-dagelijks om 16.00 u Eucharistieviering uit de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen
-zondag om 10.00 u Eucharistieviering uit de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Antwerpen - via livestream op www.bisdomantwerpen.be 'vieren met de bisschop' om 10 uur (kan ook later nog bekeken worden)
Eucharistievieringen op weekdagen
In Heilig Kruis, Kartuizers, is er elke woensdag, donderdag en vrijdag eucharistie om 19 uur (max. 15 personen): Jullie zijn heel welkom!
Aanbidding op zondag van 14 tot 15 uur
- zondag 21 februari: Heilig Kruiskerk, Kartuizers
- zondag 28 februari: Sint-Pieterskapel (over de Grote Kerk) - zondag 7 maart: Sint-Jan Evangelist, Koningshooikt) - zondag 14 maart: SS. Jozef en Bernardus, Lisp - zondag 21 maart: Heilige Familie (Leuvense Poort)
- zondag 28 maart: Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt, Lachenen We wensen jullie een deugddoende en intense Veertigdagentijd!
PE H. Gummarus & Z. Beatrijs – Lier / Jan Verheyen, pastoor-deken.
