Borstamputatie met directe
prothesereconstructi e
Patienteninformatie over de gang van zaken rondom een borstamputatie met directe prothese-reconstructie
Borstamputatie met directe prothesereconstructie
Er zijn verschillende mogelijkheden om een borst te reconstrueren. Uw plastisch chirurg zal met u bespreken welke methode voor u het meest geschikt is. Met uw medisch
specialist heeft u gesproken over een borstamputatie met directe prothesereconstructie. Bij deze operatie verwijdert de chirurg al het borstklierweefsel waarna de plastisch chirurg tijdens dezelfde operatie een borstreconstructie verricht met behulp van een siliconen borstprothese.
Indicaties voor een borstamputatie
Bij borstkanker zijn een borstsparende operatie en een borstamputatie de meest
voorkomende operaties. Bij sommige patiënten is een amputatie nodig, ook wel ablatio of mastectomie genoemd. Dit kan komen doordat:
de tumor een erg groot gebied omvat
de tumor te groot is in verhouding tot de borst
er een groot gebied voorstadium van borstkanker (DCIS) aanwezig is
er redenen zijn waarom bestraling na de operatie niet mogelijk is, zodat de keuze voor borstsparende operatie niet haalbaar is
sommige patiënten zelf kiezen voor een borstamputatie in plaats van een borstsparende operatie
Soms zijn er andere redenen dan borstkanker om voor een borstamputatie te kiezen,
borstkanker. We spreken dan van een preventieve borstamputatie. Afhankelijk van uw situatie zal de chirurg tijdens de amputatie eventueel ook de zogenaamde schildwachtklier verwijderen (zie Schildwachtklierprocedure) of alle okselklieren verwijderen (zie
Okselklierdissectie).
Verwachtingen bij een directe borstreconstructie
Tegenwoordig is het mogelijk een reconstructie te verrichten tijdens dezelfde operatie waarin de borstamputatie wordt verricht. Dit wordt een directe reconstructie genoemd.
Een directe reconstructie levert vaak een cosmetisch beter resultaat op dan een uitgestelde reconstructie. Dit komt onder andere doordat de chirurg bij een directe reconstructie meer huid overhoudt en het litteken meteen aangepast kan worden. Uit onderzoek blijkt dat een directe reconstructie bij veel patiënten een positief effect heeft op het psychologische, sociale en seksuele functioneren. Een borstreconstructie verandert niets aan het beloop van de ziekte. Het geeft dus geen grotere kans op terugkeer van de ziekte of uitzaaiingen.
Ook kan uw arts uw borst(en) na een reconstructie nog steeds goed blijven controleren.
Wanneer u een directe prothesereconstructie overweegt, is het van belang hierover een reëel verwachtingspatroon te hebben. Een gereconstrueerde borst is nooit hetzelfde als uw eigen borst. Het verschilt in vorm en grootte en voelt ook anders aan. De meeste patiënten moeten erg wennen aan de prothese. Het voelt vaak gespannen en als ‘vreemd’ (niet van zichzelf) aan. Verder is de gereconstrueerde borst doorgaans kouder en is het gevoel in de huid en/of tepel verdwenen. De eerste weken na de operatie ziet de gereconstrueerde borst er vaak hobbelig uit. De borst heeft de tijd nodig om er natuurlijker uit te gaan zien. Tot slot kan het soms wenselijk zijn om de andere borst te verkleinen of te verstevigen om beide borsten meer op elkaar te laten lijken. Toch zijn patiënten over het algemeen tevreden met de reconstructie en zou 90 procent opnieuw voor een bortsreconstructie kiezen.
Siliconen protheses
Siliconen protheses bestaan uit een soepel siliconen omhulsel gevuld met een siliconen gel.
De protheses zijn er in verschillende maten. De laatste jaren is er discussie ontstaan over gezondheidsklachten die zouden kunnen ontstaan door lekkende siliconen protheses. In Nederland stelt de overheid zich vooralsnog op het standpunt dat het verband tussen inwendige siliconen protheses en gezondheidsklachten wetenschappelijk niet duidelijk is aangetoond. Daarom is toepassing van deze protheses in Nederland toegestaan. In Tergooi worden alleen erkende protheses geïmplanteerd die door de meeste leden van de
Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) worden gebruikt. Heeft u vragen of twijfels bespreek die dan met uw plastisch chirurg. Daarnaast kunt u voor meer informatie ook terecht op de website van de NVPC voor de zogenaamde ‘chirurgische bijsluiter’ voor siliconen borstimplantaten.
De operatie
De borstamputatie
Bij de borstamputatie verwijdert uw chirurg al het borstklierweefsel, maar blijven de borstspier en de huid gespaard. Uw chirurg en plastisch chirurg bepalen samen aan de hand van oncologische- en technische redenen of de tepel behouden kan worden. Dit zal doorgaans vooraf aan de operatie met u besproken worden. Indien uw tepel niet gespaard kan worden, is het mogelijk om op een later moment een tepelreconstructie te laten verrichten. Tot slot zal uw chirurg, als dat is afgesproken, tijdens de amputatie ook de schildwachtklier of alle okselklieren verwijderen. Aansluitend zal uw plastisch chirurg de reconstructie verzorgen.
De borstreconstructie
Indien er na de amputatie voldoende en kwalitatief goede huid aanwezig is, dan is het implanteren van een prothese de eenvoudigste reconstructiemethode. De prothese wordt geplaatst onder de huid en de grote borstspier. Deze spier vormt zo een beschermende laag tussen de huid en de prothese en geeft een fraaier resultaat. Omdat de borstspier
doorgaans niet groot genoeg is om de prothese in zijn geheel te bedekken, wordt deze soms verlengd met behulp van een matje gemaakt van dierlijke lederhuid. Bij een grote borst is dit matje niet altijd nodig. De gehele ingreep duurt ongeveer tweeëneenhalf tot drie uur.
Tissue Expander
Als er na de amputatie onvoldoende kwalitatief goede huid over is, wordt soms tijdelijk een Tissue Expander geplaatst. Een Tissue Expander is een soort lege siliconen ballon waarmee de huid en de grote borstspier geleidelijk kan worden opgerekt totdat voldoende ruimte is bereikt om de definitieve prothese te plaatsen. Het vullen van de Tissue Expander start zo’n twee weken na de operatie en vindt tweewekelijks plaats op de polikliniek Plastische Chirurgie totdat de gewenste prothesemaat bereikt is.
Met behulp van een injectienaald wordt de Tissue Expander gevuld met een fysiologische zoutoplossing. Dit vullen gaat vrij snel en is meestal goed te verdragen. Doordat dit vullen geleidelijk gaat, hebben de huid en de grote borstspier de mogelijkheid om geleidelijk op te rekken. Om dit oprekken te vergemakkelijken kunt u de huid masseren met een crème of olie. Tijdens deze behandeling zijn uw borsten tijdelijk ongelijk. U kunt dit verbergen door een uitwendige prothese te dragen. De mammacareverpleegkundigen op het
Mammacentrum kunnen u hierover informeren. Nadat de gewenste vulling bereikt is, volgt een tweede operatie waarbij de Tissue Expander vervangen wordt voor een definitieve siliconen prothese. Deze tweede operatie kan meestal in dagbehandeling worden gepland en wordt vaak als minder zwaar ervaren dan de eerste operatie.
Tepelreconstructie
Indien uw tepel bij de amputatie niet gespaard kan worden, is het mogelijk om een tepelreconstructie te laten verrichten. Dit wordt niet tijdens de amputatie gedaan, omdat de gereconstrueerde borst eerst goed moet genezen. Indien u na de reconstructie nog
bestraling verricht worden. Indien u geen bestraling ondergaat, kan dit al vanaf drie maanden na de reconstructie.
De tepelreconstructie kan poliklinisch onder plaatselijke verdoving worden verricht.
Indien er nog nacorrecties van de gereconstruceerde borst, danwel aanpassingen van de andere borst wenselijk zijn, dan kan de tepelreconstructie vaak met deze operaties
gecombineerd worden. De tepel (het ‘knopje’) wordt in de regel gemaakt van een deel van de plaatselijk aanwezige huid of van een deel van de tepel van de andere borst. De tepelhof, het bruine gebied rond de tepel, kan poliklinisch worden getatoeërd.
Nadat u geopereerd bent
Na de operatie wordt u wakker op de uitslaapkamer. Uw plastisch chirurg belt met uw contactpersoon om te vertellen hoe de operatie is gegaan. Als u goed wakker bent, gaat u vanuit de uitslaapkamer terug naar de afdeling. Het is belangrijk om na de operatie goed aan te geven of u pijn heeft of misselijk bent, in dat geval kunnen we u medicijnen geven om deze klachten te verminderen. De gemiddelde opnameduur is drie dagen (twee nachten). Bij ontslag uit het ziekenhuis krijgt u te horen wanneer u voor controle terug moet komen bij uw chirurg en plastisch chirurg.
Drains
Tijdens de operatie worden twee drains achtergelaten in de geopereerde borst. Een drain is een slangetje dat in het wondgebied ligt en overtollig wondvocht en bloed kan afvoeren.
Het slangetje is verbonden aan een vacuümpot waarin het vocht en bloed wordt
opgevangen. Uw plastisch chirurg bepaalt wanneer de drains verwijderd mogen worden. In de regel is dit wanneer de drain minder dan twintig milliliter per vierentwintig uur heeft geproduceerd. Dit betekent dat de meeste patiënten met drains naar huis zullen gaan. U krijgt vanuit de afdeling instructies mee hoe u de drainproductie kunt bijhouden. De drains blijven maximaal twee weken zitten.
Indien er zich problemen voordoen met de drains, neemt u dan contact op met de polikliniek Plastische Chirurgie.
Seroompunctie
Als na het verwijderen van de drains nog wondvocht (seroom) ophoopt in de borst, kan het nodig zijn dit met behulp van een naald weg te zuigen (seroompunctie). De
seroompuncties worden door de plastisch chirurg op de polikliniek uitgevoerd. Een seroompunctie is meestal niet pijnlijk omdat het geopereerde gebied vaak gevoelloos is.
Het kan voorkomen dat in de dagen tot weken na de operatie meerdere seroompuncties nodig zijn.
Weer thuis na de operatie
Doe het de eerste dagen na de operatie rustig aan. U kunt zich wel zelf verzorgen maar zult nog weinig energie hebben. De meeste patiënten redden het met wat hulp uit de directe
omgeving. Als het nodig is kan er thuiszorg worden ingeschakeld. Geef uzelf de
gelegenheid om bij te komen na de operatie, maar blijf niet teveel in bed liggen. Gemiddeld zijn de meeste patiënten zo’n vier weken uit het arbeidsproces.
Wat mag u wel en niet na de operatie?
Douchen mag vanaf de dag na de operatie. Douche niet te lang en niet te warm. De geopereerde borst mag u niet met zeep wassen. Zwemmen/baden/sauna mag pas nadat u op controle bent geweest en de wonden volledig dicht zijn.
De eerste twee weken moet u de borstspier aan de geopereerde zijde zoveel mogelijk ontzien. Dit betekent dat u uw bovenarm aan die zijde niet mag optillen tot boven schouderhoogte en niet zwaarder mag tillen dan één kilo. Ook mag u die arm niet gebruiken om overeind te komen uit bed of stoel. Op de afdeling krijgt u nog
informatie en tips van een fysiotherapeut. Verder mag u uw arm gewoon gebruiken zolang u maar niets forceert.
De eerste zes weken na de operatie raden wij u aan niet te sporten of zwaar
(huishoudelijk) werk te verrichten. Voor alle activiteiten geldt dat het belangrijk is ze langzaam weer op te bouwen.
Autorijden/fietsen mag op zijn vroegst twee weken na de operatie, zodra u het stuur weer optimaal kunt hanteren en zonder belemmeringen noodmanoeuvres kunt uitvoeren.
De eerste twee weken na de operatie mag u geen bh dragen. Omdat de
bloedvoorziening in de huid na de operatie heel kwetsbaar is en de huid gevoelloos is, kunnen er ongemerkt wondjes ontstaan. Om dezelfde reden raden wij u aan de eerste drie maanden geen beugel-bh te dragen of om de beugel aan de geopereerde zijde te verwijderen. Indien u ná deze drie maanden weer een beugel-bh wilt dragen,
controleer dan de eerste dagen ieder uur uw huid op drukplekken.
U krijgt een recept mee voor pijnstillers en antibiotica. De antibiotica slikt u gedurende vijf dagen, dit is inclusief de opnamedagen. Het is uitermate belangrijk dat u deze inneemt.
Complicaties na de operatie
Iedere operatie geeft kans op complicaties. Mogelijke algemene complicaties zijn:
nabloeding
infectie (soms leidend tot protheseverlies) longontsteking
trombose
Specifieke complicaties zijn:
afsterven van de huid (huidnecrose, soms leidend tot protheseverlies) wondgenezingsproblemen
seroom
zelf doen ter voorkoming van complicaties? Wij raden u aan te stoppen met roken zodra u weet dat u geopereerd wordt. Roken (nicotine) vernauwt de bloedvaten waardoor er een grotere kans is op wondgenezingsproblemen, bovendien wordt de kans op een
longontsteking na de narcose door roken vergroot. Op de langere termijn kunnen er
complicaties optreden van de siliconen prothese, zoals kapselvorming en/of lekkage van de prothese. Dit kan zich uiten in klachten als het strakker worden/vervormen van de borst al dan niet gepaard met pijn. Protheses kunnen in principe levenslang mee, maar het kan zijn dat u in de toekomst nogmaals een operatie moet ondergaan. Neemt u bij klachten dan ook altijd contact op met polikliniek Plastische Chirurgie.
Neem zo spoedig mogelijk contact op met de polikliniek Plastische Chirurgie òf, indien buiten kantoortijd, met de Spoedeisende Hulp:
indien de wond veel nabloedt
indien er tekenen zijn van infectie (koorts, roodheid, zwelling, toename van pijn, pus uit de wond)
In de volgende gevallen neemt u contact op binnen kantoortijden met de polikliniek Plastische Chirurgie:
indien er veel vochtophoping (seroom) is;
indien er problemen zijn met de drains.
Vervolgbehandeling na de operatie
Het tijdens de operatie verwijderde weefsel wordt onderzocht door de patholoog, dit onderzoek duurt ongeveer een week. Uw uitslagen worden in ons team van medisch specialisten samen met de artsen uit het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (AVL) besproken in ons multidisciplinair overleg. Er wordt dan bepaald of er nog aanvullende behandelingen geadviseerd worden, zoals; chemotherapie, hormoontherapie, bestraling of immunotherapie. De uitslagen van de patholoog en het verder geadviseerde beleid worden u door uw chirurg medegedeeld op het Mammacentrum.
Controles na een borstreconstructie
De controles voor de reconstructie worden verzorgd door uw plastisch chirurg. Dit wordt gedaan totdat u volledig bent hersteld en het eindresultaat is bereikt.
Voor de borstkanker blijft u onder controle op het Mammacentrum. Hier wordt ook uw andere borst gecontroleerd.
Vergoeding van de kosten
Een directe prothesereconstructie wordt niet gezien als een verfraaiende ingreep, maar als een behandeling om de gevolgen van een borstamputatie zo goed mogelijk te herstellen.
Alle ziektekostenverzekeraars vergoeden de kosten van een dergelijke operatie.
Verantwoording tekst
Deze informatie bestaat uit algemene teksten, bedoeld als aanvulling op het gesprek met uw medisch specialist. De algemene informatie kan niet altijd recht doen aan iedere individuele situatie. Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen, dan neemt de arts ze tijdens het spreekuur graag met u door.
Bij het schrijven van de teksten is gebruikgemaakt van:
Leerboek chirurgie, Bohn Stafleu Van Loghum, 1993;
Voorlichtingsmateriaal van de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie;
Voorlichtingsmateriaal van de Nederlandse Vereniging voor Aesthetische Plastische Chirurgie;
Voorlichtingsmateriaal van de Nederlandse Kankerbestrijding/KWF.
Bereikbaarheid
U kunt de polikliniek Plastische Chirurgie bereiken tijdens kantooruren. Het adres is:
Tergooi, locatie Hilversum, routenummer 10 T 088 753 13 00
U kunt het Mammacentrum bereiken tijdens kantooruren. Het adres is:
Tergooi, locatie Hilversum, routenummer 51 T 088 753 16 40
Bij acute problemen buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp, locatie Hilversum
T 088 753 15 60
Deze informatie wordt u aangeboden namens:
Drs. S.P. Fuchs (plastisch chirurg)
Mevr. K. Lisabeth, Msc (Physician Assistant) Dr. S.E. Moolenburgh (plastisch chirurg)
Contact
Borstreconstructie – Polikliniek T 088 753 1 753
Ma t/m vr 09:00 - 16:30 uur
Mammacentrum T 088 753 16 40
klantcontactcentrum@tergooi.nl Ma t/m vr 08:00 – 16:30 uur
Plastische Chirurgie T 088 753 13 00
Ma t/m vr 9:00 — 16:30 uur
