kerk & leven
lezingen & Commentaar
18
14 december 2016Lezingen door de week | Maandag 19 december: Rech- ters 13, 2-7.24-25a en Lucas 1, 5-25 • Dinsdag 20 december: Jes- aja 7, 10-14 en Lucas 1, 26-38 • Woensdag 21 december: Hooglied 2, 8-14 of Sefanja 3, 14-18a en Lucas 1, 39-45 • Donderdag 22 de- cember: Eerste Boek Samuël 1, 24-28 en Lucas 1, 46-56 • Vrijdag 26 december: Maleachi 3, 1-4; 4, 5-6 en Lucas 1, 45-56 • Zaterdag
24 december: Tweede Boek Samuël 7, 1-5.8b-12.14a.16 en Lucas 1, 67-79 • Zondag 25 december (Kerstmis • Geboorte van de Heer
• Kerstnacht) Jesaja 9, 1-3.5-6 – Brief aan Titus 2, 11-14 – Lucas 2, 1-14 (Kerstmis • Geboorte van de Heer • Kerstdag) Jesaja 52, 7-10 – Brief aan de Hebreeën 1, 1-6 – Johannes 1, 1-18 of 1-5.9-14.
eucharistie op radio | 18 december, 10 uur, VRT Radio 1:
vanuit de Sint-Catharinaparochie in Hasselt.
eucharistie op tv | 18 december, 10 uur, VRT één: vanuit de parochie Onze-Lieve-Vrouw van Goede Bijstand in hartje Brus- sel.
commentaar bij de zondagslezingen a-jaar
— Luc Devisscher —
Een kind met twee vaders
Evangelie • Waar komt Jezus vandaan? Wat is zijn ‘genesis’ of zijn herkomst? Was Hij al van bij zijn geboorte ‘Zoon van God’? Vragen die de lezers van Matteüs zich ongetwijfeld stellen. De evangelist biedt uitkomst door terug te gaan naar het menselijke begin van Christus, zijn geboorte als kind. Zoals elke menswording is ook die van Jezus Christus een wonder. Hij wordt geboren uit Maria, de verloofde van Jozef. Matteüs vertelt het geboorte- verhaal vanuit het perspectief van de vader van het kind. Wie is echter de feitelijke vader?
Biedt een DNA-onderzoek uitsluitsel?
Jozef kan al vrij snel worden geschrapt. Maria blijkt zwanger nog voor ze met Jozef zou gaan samenwonen. Hoewel juridisch gesproken de geliefden al vanaf hun verloving in de echt verbonden zijn, was seksuele omgang ongewenst. Tot de huwelijksplechtigheid woonde het meisje nog thuis bij haar ouders.
Wie is dan de ‘dader’? De heilige Geest wordt genoemd. Is die Geest echter ook de va- der van Jezus? Dat wordt niet met zoveel woorden gezegd. De Geest staat aan de kant van de moeder en zal Jozef voor een dilemma plaatsen. Wat moet hij doen? Jozef wil zijn ver- loofde niet openbaar te schande maken en neemt zich voor zich stilletjes van haar los te maken. Terwijl dat plan in zijn hoofd rondspookt, verschijnt hem in een droom een engel van de Heer. Die brengt Jozef op andere gedachten. Hij hoeft niet bang te zijn Maria als vrouw bij zich te nemen. Zij is niet ongewenst zwanger, „want wat in haar geboren is, is uit de heilige Geest” (Naardense Bijbel). De zoon die ze zal baren, moet Jozef de naam Jezus of
‘de Heer redt’ geven, „want Hij zal zijn volk bevrijden van hun zonden”. De Geest van God, die een begin maakte aan alles en allen, blies zijn levensadem ook in de schoot van Maria.
„Hij-die-er-is” staat aan de wieg van de Mensenzoon.
De engel heeft Jozef wakker geschud. Jozef doet wat hem uit de hemel opgedragen wordt en neemt Maria bij zich. Door na de geboorte aan het kind een naam te geven, neemt Jozef het vaderschap van Jezus op zich en geeft hij aan het kind alle erfelijke rechten door.
Vermits Jozef afkomstig is uit het huis van David (zie Matteüs 1, 1-17), komt het kind daar- door rechtstreeks in de Messiaanse lijn.
Voor zijn (joodse) lezers voegt Matteüs eraan toe dat de geboorte van Jezus de verwer- kelijking is van wat door de Heer werd voorzegd bij monde van de profeten. Hij parafra- seert daarbij uit het boek Jesaja 6, 35: „Zie, de jonge vrouw is zwanger, en zal een zoon ter wereld brengen, en u zult hem de naam Immanuel (of ‘God-met-ons’) geven” (Willibrord- vertaling 1995).
Jezus Christus verkrijgt zo een dubbele identiteit: als ‘Jezus’ is Hij de wettige zoon van Jozef, geboren uit Maria, en maakt Hij als zodanig deel uit van het geslacht van David. Als
‘Immanuël’ is Hij de eniggeboren Zoon van God, geboren uit de heilige Geest, en maakt Hij als zodanig deel uit van het heilsplan van God-met-ons. Daarmee is de cirkel rond en de her- komst van Jezus geopenbaard: als zoon van Jozef is het kind van Maria ook Zoon van God.
Lezingen • Achaz, koning van Juda is in conflict verwikkeld met zijn buurlanden. Je- ruzalem wordt bedreigd. De profeet Jesaja krijgt van de Heer de opdracht tegen de koning te zeggen dat hij zich niet van streek mag laten brengen. Hij moet standvastig blijven en mag zelfs zijn God om een teken vragen. Huichelachtig weigert Achaz dat. Hij verbergt zich achter de Wet en weigert. Ongevraagd krijgt hij toch een teken waaruit blijkt dat ver- trouwen op de Heer nooit beschaamd wordt. Merk op hoe in de godspraak van Jesaja uw God mijn God geworden is. God heeft Achaz niet nodig om geschiedenis te maken met zijn volk. Het huis van David zal voortgaan, desnoods met iemand anders. Wie dat dan moge zijn, is niet duidelijk: een zoon van Achaz of een profeet of een toekomstige Messias? Hoe dat ook zij, het zal in elk geval iemand zijn die de God van David wel aan zijn kant verkiest.
Immanuël zal hij heten, God-met-ons.
In de aanhef van zijn brief aan de Romeinen legt Paulus zijn geloofsbrieven op tafel.
Hij werd uitgekozen als apostel voor de dienst van het evangelie van Jezus Christus, Zoon van God. Deze Zoon uit het geslacht van David werd eerder al aangekondigd in de ge- schriften van de profeten. Dat belet niet dat de boodschap algemeen geldig is. Ze gaat dus niet alleen op voor Rome.
• De commentaren op de Schriftlezingen zijn op Twitter te volgen via @DevisscherLuc
• Reacties welkom via luc.devisscher@ccv.be
EERSTE LEZING
jesaja 7, 10-14
In die dagen sprak Jesaja tot Achaz: „Vraag de Heer, uw God, om een teken, hetzij hoog aan de hemel of diep in de hel.”
Maar Achaz antwoordde: „Ik vraag niet om een teken; ik wil de Heer niet op de proef stellen.”
En Jesaja sprak: „Luister dan, Huis van David, is het u niet genoeg mensen te ergeren, dat gij ook mijn God tot erger- nis wilt zijn? Daarom geeft de Heer u ook ongevraagd een teken: zie, de maagd zal ontvangen en een zoon baren, en zij zal hem noemen ‘Immanuël’: ‘God-met-ons’.”
TWEEDE LEZING
brief aan de romeinen 1, 1-7
Van Paulus, dienstknecht van Christus Jezus, door Gods roeping apostel, bestemd voor de dienst van het evangelie dat God eertijds door zijn profeten in de heilige geschriften heeft aangekondigd.
Het is de boodschap over zijn Zoon, die naar het vlees ge- boren is uit het geslacht van David, die naar de heilige Geest is aangewezen als Zoon van God door Gods machtige daad, door de opstanding uit de doden, Jezus Christus onze Heer.
Door Hem heb ik de genade van het apostelschap ontvan- gen, om ter ere van zijn naam onder alle volken mensen te brengen tot de gehoorzaamheid van het geloof. Ook gij hoort bij hen, geroepen als gij zijt door God tot gemeen- schap van Jezus Christus.
Ik zend mijn groeten aan u allen in Rome: God heeft u lief en riep u tot zijn heilige gemeente. Genade en vrede voor u vanwege God onze Vader en de Heer Jezus Christus!
EVANGELIE
matteus 1, 18-24
De geboorte van Jezus Christus vond plaats op deze wij- ze. Toen zijn moeder Maria verloofd was met Jozef, bleek zij, voordat ze gingen samenwonen, zwanger van de heili- ge Geest. Omdat Jozef, haar man, rechtschapen was en haar niet in opspraak wilde brengen, dacht hij erover in stilte van haar te scheiden.
Terwijl hij dit overwoog, verscheen hem in een droom een engel van de Heer die tot hem sprak: „Jozef, zoon van Da- vid, wees niet bevreesd Maria, uw vrouw, tot u te nemen: het kind in haar schoot is van de heilige Geest. Zij zal een zoon ter wereld brengen die gij Jezus moet noemen, want Hij zal zijn volk redden uit hun zonden.”
Dit alles is geschied, opdat vervuld zou worden wat de Heer gesproken heeft door de profeet, die zegt: „Zie, de maagd zal zwanger worden en een zoon ter wereld brengen, en men zal Hem de naam Immanuël geven.” Dat is in verta- ling: God-met-ons.
Ontwaakt uit de slaap deed Jozef zoals de engel van de Heer hem bevolen had en nam zijn vrouw tot zich.
Schriftlezingen
© Katholieke Bijbelstichting Breda, www.bijbel.net
