../documenten/SWOT concept 21 april 2004

(1)

Sterkte-zwakteanalyse

In dit hoofdstuk wordt een sterkte-zwakteanalyse (inclusief kansen en bedreigingen) gegeven van de huidige stand van zaken van de lokale economie. De analyse kwam onder andere tot stand op basis van een discussiebijeenkomst met ondernemers op 29 maart 2004 en op basis van een aantal binnen de gemeentelijke organisatie en het college gevoerde discussies. De SWOT-analyse is daarnaast besproken binnen de klankbordgroep Nota economisch beleid, waarin zitting hebben

vertegenwoordigers van VICO, Federatie Detailhandel en Horeca, CWI, MKB Oosterhout en Kamer van Koophandel.

Onderwerp: Arbeidsmarkt

Sterk

Arbeidsmarkt, samenstelling beroepsbevolking:

 Veel arbeidsplaatsen, veelzijdige werkgelegenheid

 Bedrijven die behoefte hebben aan laag opgeleid personeel (horeca, detailhandel, productie)

 Relatief jonge beroepsbevolking

 Toegenomen participatie vrouwen

 Groot arbeidsaanbod

 Oosterhouters zijn erg loyaal tegenover het bedrijf waar ze werken

Relatie met onderwijs, opleidingsniveau:

 Diverse (beroeps)opleidingen op hoog niveau binnen een kleine straal (Breda, Tilburg)

 Opleidingsniveau beroepsbevolking hoger dan gemiddeld

Overige factoren:

 Prettige woonomgeving (combinatie wonen en werken), veel te bieden qua

woonkwaliteit, goede ligging, goede sociale structuur. Zijn allemaal te gebruiken als

“verkoopargument” bij aantrekken werkgelegenheid

Zwak

 Moeilijk te sturen economische situatie

 Gebrekkige afstemming vraag en aanbod

 Negatieve pendel (hoger opgeleiden)

 Aantal grote bedrijven met relatief weinig werkgelegenheid

 Onvoldoende kennisinnovatieve bedrijvigheid, weinig ICT-bedrijven

 Regionale samenwerking ten aanzien van kennis- en procesinnovatie

 Ondanks toegenomen participatie, blijft aantal vrouwen op arbeidsmarkt nog steeds achter

 Relatief groot deel uitkeringsgerechtigden moeilijk bemiddelbaar

 Beperkt aanbod technisch hoger opgeleiden (MBO, HBO), is overigens landelijke trend

Overige factoren:

 Woningbouw blijft achter (beperkt aanbod voor starters en jonge gezinnen)

 Zwak ontwikkeld openbaar vervoer (reden voor potentiële vestigers om af te haken)

Kans

 Verbeteren afstemming arbeidsaanbod en vraag

 Nieuw arbeidstoeleidingsbeleid als gevolg van de Wet werk en bijstand (extra accent op reïntegratie)

 Intensivering samenwerking bedrijfsleven, overheid en CWI bij invulling arbeidsplaatsen

Bedreiging

 Weglekken laaggeschoolde werkgelegenheid naar lage-lonenlanden, openen arbeidsmarkt EU (concurrentie van buiten Nederland)

 Vergrijzing en ontgroening. Leidt tevens tot minder arbeidsmobiliteit

 Kennisverlies door vergrijzing (oudere, ervaren werknemers stromen uit)

1

(2)

en begeleiding (jeugd)werklozen naar het lokale bedrijfsleven.

 Inrichten bedrijfsverzamelgebouw als fysiek loket voor arbeidstoeleiding

 Regionale samenwerking (Brabantstad, Moerdijk). Ontwikkeling Moerdijksche Hoek schept mogelijk ruimte voor nieuwe

werkgelegenheid in Oosterhout

 Plaats voor startende ondernemers (kraamkamer)

 Lokaal werkgelegenheidsaspect (gericht op doelgroepen) meenemen in gemeentelijk aanbestedingsbeleid

 Allochtonen (m.n. detailhandel Relatie met onderwijs, opleidingsniveau:

 Verbeteren samenwerking tussen scholen en het lokale bedrijfsleven (met name Hanze College geeft hier het goede voorbeeld)

 Inrichten van een dépendance van een MBO- of HBO-instelling, past binnen neiging tot kleinschaligheid en overige

veranderingen binnen onderwijsveld Overige factoren:

 Versterken profiel Oosterhout als woon- en werkstad

 Mobiliteit Oosterhoutse werknemer

 Toerisme als bron voor werkgelegenheid

 Bouwen voor jonge gezinnen (om ontgroening tegen te gaan)

 Meer durf bij stedelijke ontwikkeling

 Mogelijkheden die Streekplan biedt voor ontwikkelingen aan oostzijde A27

 Positie allochtonen op de arbeidsmarkt

 Grote scholengemeenschappen: zij verliezen feeling met het bedrijfsleven

Overige factoren:

 Oosterhoutse cultuur, interne gerichtheid (“hek om Oosterhout”)

 Verdere concentratie van voorzieningen op regionaal niveau, waardoor de

aantrekkelijkheid van Oosterhout afneemt (bijv. Amphiaziekenhuis)

 Onvoldoende bestuurlijke vastgestelde nieuwe ruimte voor bedrijvigheid (en woningbouw)

 Niet-flexibele en complexe wetgeving

(3)

Onderwerp: Ruimtelijke structuur

Sterk

Geografische ligging, ordening stad:

 Gunstige ligging Oosterhout

 Evenwichtige spreiding wonen en werken

 Aantrekkelijk woon- en leefklimaat, schaal- grootte stad is prima

Bedrijventerreinen:

 Goede segmentering bedrijventerreinen

 Bij inrichting bedrijventerreinen ook aandacht voor groen en ecologie (inzetten als PR- instrument)

 Aanleg nieuwe bedrijventerreinen (Weststad III, Everdenberg, Hoevestein, Beneluxweg)

 Revitalisering Vijf Eiken Binnenstad:

 Open en groen karakter binnenstad

 Goed winkelaanbod/sterk winkelcentrum, zorgt voor positief imago in de regio en versterkt regiofunctie

 Voldoende vierkante meters binnenstad

 Werkgelegenheidsaspect binnenstad Overige factoren:

 Hoogwaardige kwaliteit vastgoed

Zwak

 Relatief veel ruimtebeslag en weinig werknemers per hectare

 Onevenredig aandeel betonindustrie (op watergebonden locaties)

 Sterke kwaliteitsverschillen en datering bedrijventerreinen

Binnenstad:

 Ontwikkeling horeca (in relatie tot ontwikkeling detailhandel)

 Accent op Arendshof (in tegenstelling tot overige delen binnenstad)

Overige factoren:

 Ontbreken fatsoenlijke zalenaccommodatie

 Leegstand kantoren

 Overaanbod bedrijfsverzamelgebouwen Kans

 Ligging aan het water (ook voor watersport en watergebonden toerisme, aandacht voor commerciële jachthaven

 Trimodaliteit bedrijventerreinen

 Regionale ontwikkelingen, meeliften op de as Breda-Tilburg

 Woningbouw in Teteringen (winkelen en werken in Oosterhout)

 In principe nog heel veel grond (en daarmee ook inkomsten) voorradig

 Verborgen potentieel aan hectares, via intensivering kan nog worden “gewonnen”

 Herstructurering, revitalisering

 Actieve grondpolitiek, actief aankoopbeleid

 Parkmanagement

 Woon-werkkavels (bedrijf aan huis) als

Bedreiging

 Tekort aan bedrijventerreinen

 Beperkte bestuurlijk vastgestelde capaciteit voor uitbreiding

 Bedrijven komen in huidige situatie klem te zitten

 Pluriform aanbod bedrijventerreinen moeilijk vast te houden

 Weinig aandacht en geld voor beheer

3

(4)

buffer tussen bedrijfsterrein en woonwijk

Binnenstad:

 Versterken oostzijde centrum (Santrijn)

 Upgraden aanloopstraten binnenstad

 Versterken horeca (met name Heuvel)

Overige factoren:

 Versterken recreatie en toerisme in

Oosterhout (niet alleen bos, maar ook water)

 Nieuwe ruimte als gevolg van ontwikkelingen in de agrarische sector (bijv. voor toerisme)

 Agro-toerisme

 Meer dienstverlening

bedrijventerreinen

 Verrommeling bestaande bedrijventerreinen Binnenstad:

 Filialisering van de binnenstad (eenvormig- heid, ver-Blokkerisering)

 Concurrerende ontwikkelingen op het gebied van detailhandel in de regio

Overige factoren:

 Veroudering vastgoedmarkt

 Beheersproblematiek buitengebied als gevolg van ontwikkelingen in de agrarische sector

(5)

Onderwerp: Infrastructuur

Sterk

Bereikbaarheid en regionale infrastructuur:

 Gunstige ligging Oosterhout

 Ligging bij hoofdwegennet

 Aansluiting op goederenspoor

 Bereikbaarheid via water Binnenstedelijke infrastructuur:

 Ontsluiting bedrijventerreinen

 Parkeervoorzieningen

 Fysiek goed fietspadennet

Openbaar vervoer:

Overige factoren:

Zwak

Bereikbaarheid en regionale infrastructuur:

 Aansluitingen op het hoofdwegennet

Binnenstedelijke infrastructuur:

 Sociaal onveilige voorzieningen voor langzaam vervoer (met name richting bedrijventerreinen), slechte (recreatieve) noord-zuidfietsverbinding

 Bereikbaarheid bedrijventerreinen voor bepaalde doelgroepen

 Slechte verwijzing automobilisten in binnenstad

 Piekbelastingen rond binnenstad en bij bedrijventerreinen

Openbaar vervoer:

 Ontbreken NS-station

 Matig ontwikkeld openbaar vervoer,

bereikbaarheid van bedrijfsterreinen via OV zelfs ronduit slecht

Overige factoren:

 Ontbreken van visie op ICT-ontwikkelingen in de stad

Kans

Bereikbaarheid, regionale infrastructuur:

 Uitvoering BORDT-studie (in relatie met aanpakken A27-problematiek, verbreding van deze rijksweg)

 Nog beter benutten potenties water Binnenstedelijke infrastructuur:

 Studie naar hoofdverkeersstructuur

 Auto’s onder de grond

 Parkeervoorzieningen aan de rand van de stad, vandaar pendel naar het centrum (indien haalbaar binnen de Oosterhoutse schaal)

Openbaar vervoer:

 HOV met Breda in combinatie met HSL- shuttle

Bedreiging

Bereikbaarheid, regionale infrastructuur:

 Dichtslibben A27/A59. Dichtslibben A27 leidt tot kleiner werkgebied

 Te sterke nadruk bij rijk en provincie op problematiek A16

Binnenstedelijke infrastructuur:

 Bereikbaarheid centrum tijdens piekuren, verminderde bereikbaarheid binnenstad

Openbaar vervoer:

5

(6)

Overige factoren:

 ICT-visie ontwikkelen

Overige factoren:

 Ongemakkelijke relatie met Breda als partner in het zoeken naar oplossingen voor

gezamenlijke problemen

 Gerichtheid rijk op grote projecten (HSL, Betuwelijn)

 Bezuinigingen bij Rijkswaterstaat

(7)

Onderwerp: Relatie overheid-bedrijfsleven

Sterk

Rol, positie en werkwijze lokale overheid:

 Concurrerende grondprijzen

 Lokale heffingen

 Accountmanagement

Samenwerking overheid-bedrijfsleven:

 Korte lijnen tussen politiek en bedrijfsleven (bestuur is aanspreekbaar)

 Goede informatievoorziening gemeente richting ondernemers, o.a. via internet

 Samenwerking tussen bedrijfsleven en gemeente

 Goede relatie tussen gemeente en de binnenstadondernemers

Promotie en acquisitie:

 Betekenis van de binnenstad voor uitstraling van Oosterhout

 Creativiteit op het gebied van promotionele activiteiten (binnen totale Oosterhoutse gemeenschap)

 Evenementen Overige factoren:

 Aantal risicobedrijven is beperkt

Zwak

 Overheid heeft nauwelijks instrumenten om goede bedrijven vast te houden

 Trage en complexe gemeentelijke procedures

 Te weinig uitnutten van schaalvoordelen Oosterhout

 Aanbodgerichtheid (verkoop van bedrijven- terrein als “drive” voor gemeentelijk handelen)

 Kwaliteit internetsite voor ondernemers

 Opvolging in de organisatie, personele bezetting EZ

 Ontbreken visie op relatie overheid- bedrijfsleven

 Weinig initiatief vanuit gemeente voor kennismaking met (nieuwe) bedrijven in Oosterhout

 Niet alle ondernemers zijn even sterk bij beleidsontwikkeling betrokken, hetgeen gevolgen kan hebben voor de

representativiteit van ondernemersorganisaties

 Onduidelijkheid over definitie en rollen parkmanagement, onvoldoende inzet van menskracht en middelen

 Aanpak citymanagement is nog “smal”, gaat niet om zaken als beheer en promotie

 In binnenstad: positie eigenaren-ondernemers vs. positie filiaalhouders

 Gebrekkige profilering van Oosterhout als gunstige woon- én werkstad

 Relatieve landelijke onbekendheid van Oosterhout

 Budget voor promotie

Overige factoren:

 Veiligheid op bedrijventerreinen

 Maatschappelijke betrokkenheid bedrijfsleven Kans

 Eén loket: vast aanspreekpunt (relatiebeheerder) bij gemeente

 Gemeente moet invulling nieuwe

Bedreiging

 Té concurrerende grondprijzen

 Bureaucratie

 Huidige financiële situatie gemeente

7

(8)

bedrijfsterreinen niet uit handen geven

 Betere informatie over gemeentelijke procedures (bijvoorbeeld op het gebied van aanbestedingsbeleid)

 Ontwikkelingen rond OL-2000 Samenwerking overheid-bedrijfsleven:

 Luisteren naar input vanuit bedrijfsleven

 Ondernemers meer betrekken bij planvorming

 Lidmaatschap gemeente van VICO/BZW

 Relatiebeheer naar hoger niveau, uitbouwen

 Ontwikkelen van een visie op relatie met het bedrijfsleven

 Ontwikkelen parkmanagement

 Dé kans om parkmanagement goed vorm te geven

 Verbeteren overlegstructuren

 Beter overleg over arbeidstoedeling (gemeente, bedrijfsleven, CWI)

 Aanstellen centrummanager Promotie en acquisitie:

 Gezamenlijke PR en acquisitie

 Profileren door middel van innovatieve bedrijven

 Durven investeren in promotie Overige factoren:

 Regionale invulling/differentiatie binnen regio Breda-Tilburg

 Beveiliging bedrijventerreinen

 Transparant, reëel en geïntegreerd handhavingsbeleid

 (Ongezonde) spanning tussen overheid en bedrijfsleven

 Ontbreken “trekkers” bij park- en citymanagement

 Afnemende (financiële) betrokkenheid partners in parkmanagement

 Promotie: interne gerichtheid

Overige factoren:

 In zichzelf gerichtheid bedrijfsleven, oriëntatie op de “inner circle” en traditionele netwerken

 Positie Oosterhout binnen regio Breda- Tilburg: gelijkwaardige partner of slechts groene buitenwijk?