Regionaal Werkcentrum Groot-Amsterdam

(1)

Coronasteun Rijk: Wat komt er op gemeenten af?

Erik Dannenberg 'We maken de drempel van de arbeidsmarkt zo hoog dat we tien procent uitsluiten''We maken de drempel van de arbeidsmarkt zo hoog dat we tien procent uitsluiten' Camiel Jansen ‘Ondersteuning en maatwerk voor mensen die het nodig hebben’‘Ondersteuning en maatwerk voor mensen die het nodig hebben’

Divosa Benchmark Vijf tips voor het inrichten van crisisdienstverleningVijf tips voor het inrichten van crisisdienstverlening

Regionaal Werkcentrum Groot-Amsterdam ‘Je verkent een onontgonnen terrein met sociale partners’‘Je verkent een onontgonnen terrein met sociale partners’

Colofon Colofon

(2)

Coronasteun Rijk: wat komt er op gemeenten af?

Verslag Verslag

Coronasteun Rijk: Wat komt er op gemeenten af?

Het CBS voorspelt 200.000 meer werklozen in 2021: dat is wat er door Corona op ons af komt. Gemeenten moeten - samen met sociale partners, UWV en onderwijs – zoveel mogelijk mensen, zo snel mogelijk weer aan het werk te helpen. Dat was de rode draad van deze Divosa-bijeenkomst op 27 november.

Het rijk investeert met een herstelpakket van 1,4 miljard in meer begeleiding naar werk en onderwijs, met als doel dat zo min mogelijk mensen langdurig in de uitkering terecht komen. De tijdelijke

middelen bieden kansen om extra dienstverlening in te zetten voor kwetsbare werknemers die door de coronacrisis hun werk (dreigen te) verliezen.

Qua dienstverlening moet de behoefte van deze kwetsbare werknemers centraal staan en niet de mogelijkheden die de verschotte regelingen bieden. Het idee is dat de landelijke sectorale aanpak van sociale partners wordt verbonden aan dienstverlening van UWV en gemeenten. Daarnaast moeten hier meer mogelijkheden voor (om)scholing aan worden gekoppeld.

‘Gemeenten krijgen met deze tijdelijke extra middelen de kans om met samenwerkingspartners te laten zien dat we onze inwoners kunnen helpen, net zoals we dat met de Tozo hebben gedaan’, aldus Erik Dannenberg, voorzitter van Divosa.

(3)

Werkgevers Werkgevers

Forse stap naar voren Forse stap naar voren

Erik Dannenberg Erik Dannenberg

'We maken de drempel van de arbeidsmarkt zo hoog dat we tien procent uitsluiten'

Er is werk aan de winkel op de arbeidsmarkt en in de sociale zekerheid, zo stelt Dannenberg, ‘We moeten de adviezen van commissie Borstlap en de WRR van begin dit jaar nu echt op gaan pakken’. Hij schetst de veranderende

arbeidsmarkt, waar nog maar 6 op 10 Nederlanders een vaste baan heeft. Een arbeidsmarkt die hoge eisen aan mensen stelt. ‘In dit land moet je moordend tempo hebben, flexibel, digitaal én sociaal vaardig zijn. We maken de drempel van de arbeidsmarkt zo hoog dat we tien procent uitsluiten. En dan zeggen we vervolgens dat zíj een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben.’

In het kort In het kort

Er is weinig geïnvesteerd in mensen die thuis zaten.

Het Rijk doet nu een stap naar voren en investeert in crisistijd.

Er komt een vloedgolf op ons af. We hebben winterdijken nodig.

Ten tijde van economische voorspoed zijn er sectoren waar werkgevers staan te springen om mensen.

‘Waarom staan al die werkloze mensen niet klaar om te werken?’, vragen deze bedrijven zich af. Dat komt doordat we de afgelopen jaren relatief weinig hebben geïnvesteerd in mensen die thuis zitten.

Het is volgens de voorzitter al vijftig jaar lang een herkenbare beweging in Nederland. Ten tijde van hoogconjunctuur – wanneer werkgevers mensen nodig hebben – komt de overheid eveneens met

‘talloze programma’s’ om mensen naar werk te begeleiden. ‘Maar wanneer het economisch minder gaat en de arbeidsmarkt zich terugtrekt, doet de overheid dat ook. Dat hebben we bij de vorige crisis ook gezien. Het participatiebudget werd grotendeels wegbezuinigd, de Wajong werd teruggesnoeid en de deur van de sociale werkvoorziening ging op slot.'

Kortom, concludeert Dannenberg, veel zit al niet goed. ‘Maar chapeau voor het Rijk, deze keer zet het

●

(4)

Wat staat ons de komende periode te doen?

Nadruk op samenwerking Nadruk op samenwerking

Rijk namelijk wel een forse stap naar voren. Er komt 1,4 miljard euro beschikbaar in crisistijd om op te treden.’ Dit daagt partijen uit om goede dingen te doen en mensen zo snel mogelijk weer aan het werk te helpen. ‘Hard nodig, want langdurige inactiviteit maakt mensen ziek.’ Het is daarom belangrijk dat mensen snel omgeschoold en getraind worden en vervolgens weer aan het werk gaan.

Dannenberg daagt het publiek uit met een metafoor van de zomer- en de winterdijk. ‘We willen voorkomen dat het water over de dijken gaat stromen. De zomerdijk, die nauwelijks voldeed in tijden van hoogconjunctuur, is voor deze nieuwe situatie niet meer afdoende. Het is een wonder dat het nog zo goed ging in de Participatiewet nadat het participatiebudget eerder al met tweederde was gekort.’

De toestroom aan mensen die naar werk moet worden geholpen gaat onze zomerdijken

overspoelen; we moeten naar de wintersituatie toe. Met de bestaande infrastructuren – op gemeentelijk en subregionaal niveau – gaan we dit voor de nieuwe instroom niet redden; dit vraagt om een

regionale winterdijk. Tegelijkertijd doet de opgeschaalde situatie niets af aan het feit dat het lokale gewoon doorgaat, verduidelijkt Dannenberg: met de bestaande instrumenten kun je de groep die langdurig in de bijstand zit blijven helpen.

""We moeten met z’n allen zandzakken leggen om overstroming te voorkomen.We moeten met z’n allen zandzakken leggen om overstroming te voorkomen.

‘Met z’n allen – gemeenten die samen een regio vormen, sociale partners, met onderwijs, het rijk – moeten we op die dijk staan en zandzakken leggen om de dijken te versterken. Vergeet daarbij ook de sociaal werkbedrijven niet, want hun expertise in de ontwikkeling van kwetsbare werknemers hebben we hard nodig.’

Dannenberg begrijpt dat de samenwerking in de regio – zeker met sociale partners – soms nieuw en onwennig is maar hij pleit ervoor om niet te lang te blijven hangen in plannen en procedures. 'We houden onze eigen verantwoordelijkheden, leggen onze eigen zandzak, maar werken daarbij wel samen. We hebben veel geld gekregen van het Rijk, in maart zijn er verkiezingen, we moeten laten zien dat het vertrouwen waard zijn. We hebben met de Tozo bewezen waartoe we met z’n allen in staat zijn.’

Hij hoopt dat dát zich later vertaalt naar geld voor ‘structurele dijkverhoging’ in plaats van tijdelijke dijkversterking. ‘En dat is hard nodig. We bungelen in Nederland onderaan de Europese lijsten wanneer het gaat om budget voor re-integratie. Er zijn heel veel mensen – nu en straks – die een hand op de schouder nodig hebben. Iemand die naast hen staat en even meekijkt: wat heb je nodig.’ En de

arbeidsmarkt biedt ook kansen, besluit Dannenberg. In de zorg, logistiek, bouw en verduurzaming van Nederland zijn heel veel handen nodig. 'Wij gaan daarbij helpen, samen met alle partners.'

'De lange termijn moeten we zeker niet uit het oog verliezen, maar we moeten ook niet vergeten dat er vandaag actie nodig is.' De voorzitter wenst iedereen bij deze enorme opgave veel wijsheid en kracht, maar ook veel werkplezier en voldoening toe.

(5)

Download Download

Presentatie 'Versterkte dijkbewaking' (https://www.divosa.nl/sites/default/files/201127-coronasteun- rijk-gemeenten-presentatie-erik-dannenberg.pdf) (pdf, 2,2 MB)

(6)

Afstemming en samenwerking Afstemming en samenwerking

Regionale mobiliteitsteams Regionale mobiliteitsteams

Camiel Jansen Camiel Jansen

‘Ondersteuning en maatwerk voor mensen die het nodig

hebben’

Zo snel mogelijk aan het werk, waar nodig na om of bijscholing. Met aandacht voor jeugdwerkloosheid en bestrijding van schulden en armoede. Maatwerk en samenwerking in de regio staat daarbij centraal. Camiel Jansen van het

ministerie SZW zet de hoofdlijnen van het derde steunpakket uiteen.

Regionale mobiliteitsteams helpen mensen zo snel mogelijk aan het werk.

Werkzoekenden vroegtijdig bereiken.

MBO helpt bij korte omscholing.

Maatwerk is een woord wat programmamanager Jansen van het ministerie van SZW regelmatig gebruikt. Het is een belangrijk uitgangspunt van het derde steunpakket. Er moet niet iets compleets nieuws worden opgezet, benadrukt hij. ‘Het zit juist in de afstemming en samenwerking tussen de verschillende partijen, in het verbreden van de doelgroep.’

De zogeheten regionale mobiliteitsteams gaan regio’s daarbij helpen. Deze teams bestaan uit

vertegenwoordigers van vakbonden, werkgeversorganisaties, UWV, gemeenten. Samen vormen zij een netwerksamenwerking. ‘Er komt een loket – fysiek of digitaal – waar werkzoekenden zich kunnen aanmelden, waarna ze een op maatgesneden arrangement krijgen aangeboden. De partijen aan de achterkant van het loket samen om een fantastisch pakket neer te leggen.’

De kunst is volgens Jansen om mensen vroegtijdig te bereiken, wanneer ze nog in een sociaal plan zitten. ‘We willen de instrumenten zo vroeg mogelijk inzetten om langdurige werkloosheid te voorkomen.’

●

(7)

Gefaseerd beginnen Gefaseerd beginnen

Praktijkleren Praktijkleren

Tijdelijke impuls banenafspraak Tijdelijke impuls banenafspraak

Download Download

''Dat maakt deze crisis ook zo uniek, sommige branches staan te springen om mensen, daarom is erDat maakt deze crisis ook zo uniek, sommige branches staan te springen om mensen, daarom is er nu meer actie nodig.

nu meer actie nodig.

Doel van de mobiliteitsteams is om zoveel mogelijk mensen zo snel mogelijk aan een andere baan te helpen. ‘Dat is niet zo eenvoudig, dat vraagt veelal om omscholing. Dat maakt deze crisis ook zo uniek, sommige branches staan te springen om mensen en daarom is er nu meer actie nodig. We hopen zo te voorkomen dat mensen langdurig werkloos worden.’

Naast maatwerk is samenwerking een belangrijk uitgangspunt van de plannen. ‘Laten we van elkaars krachten gebruik maken. Het gaat om zaken die er al zijn, te koppelen, zodat ze een plek vinden in de dienstverlening.’

In totaal wordt 195 miljoen euro voor de regionale mobiliteitsteams in 2021 en 2022 uitgetrokken, waarvan 80 miljoen voor ontschot budget. Groot-Amsterdam, Midden-Utrecht en Midden-Brabant zijn de startregio’s voor de regionale mobiliteitsteams. Het zijn de regio’s met de meeste NOW-aanvragen.

‘We hebben besloten om de teams gefaseerd te laten beginnen omdat werkgevers en vakbonden ook tijd nodig hebben om dienstverlening aan te bieden.’ De verwachting is dat in april alle regio’s kunnen beginnen.

Naast het budget voor de regionale mobiliteitsteams gaat 63 miljoen naar kortdurende bij- en

omscholing via praktijkleren bij het mbo. ‘Het mbo kan helpen bij de re-integratie van werkzoekenden.’

De verwachting is dat in totaal 20.000 opleidingstrajecten bekostigd kunnen worden, met een praktijkverklaring, certificaat of diploma als resultaat.

Dan gaat er nog 36 miljoen naar de ‘tijdelijke impuls banenafspraak’. ‘Ook mensen die we vaak moeizaam naar werk hebben kunnen begeleiden, dreigen nu hun baan te verliezen. We willen

voorkomen dat vaardigheden en kennis verloren gaan, daarom is het belangrijk dat zij werkfit blijven en eveneens snel ander werk vinden.’ Het hele pakket komt – benadrukt Jansen – boven op de andere middelen voor de ‘gewone populatie’ die al naar gemeenten en UWV gaan.

Presentatie 'Regionale mobiliteitsteams en ontschot budget. Steun en herstelpakket: Aanvullend sociaal pakket' (https://www.divosa.nl/sites/default/files/201127-coronasteun-rijk-gemeenten-presentatie- szw.pdf) (pdf, 198 kB)

(8)

Download Download

Divosa Benchmark Divosa Benchmark

Vijf tips voor het inrichten van crisisdienstverlening

Marije van Dodeweerd (Divosa) en Frans Kuiper (Stimulansz) zijn betrokken bij de benchmark werk en inkomen en geven vijf tips op basis van feiten en cijfers.

Leg contact met je zelfstandigen en vraag wat ze nodig hebben.

Houd ook mensen met een arbeidsbeperking aan het werk.

De grote instroom in de bijstand komt in 2021.

Kijk naar de jongeren in de bijstand, maar vergeet de ouderen niet.

Kijk naar je couleur locale. Kijk waar de kansen liggen in werk én scholing.

De Divosa Benchmark geeft (duiding aan) actuele cijfers. De Divosa Benchmark is ontwikkeld door Divosa, BMC Onderzoek en Stimulansz. Meer over de Divosa Benchmark (https://divosa-benchmark.nl/#!/)

Presentatie 'Vijf tips voor het inrichten van crisisdienstverlening'

(https://www.divosa.nl/sites/default/files/201127-coronasteun-rijk-gemeenten-presentatie-5-tips- benchmark.pdf) (pdf, 736 kB)

1 2 3 4 5

(9)

Van Regionaal Werkbedrijf naar Regionaal Werkcentrum Van Regionaal Werkbedrijf naar Regionaal Werkcentrum

Landelijk Landelijk

Praktijkvoorbeeld Regionaal Werkcentrum Groot-Amsterdam Praktijkvoorbeeld Regionaal Werkcentrum Groot-Amsterdam

‘Je verkent een onontgonnen terrein met sociale partners’

‘We zijn hard geraakt, we zijn landelijk een dikke uitschieter. De instroom in de WW was bizar hoog, we zien ook stijging van de bijstand en we hadden net zoveel Tozo I aanvragen als mensen in de bijstand.’ Judith Duveen, directeur Werk van de gemeente Amsterdam windt er geen doekjes om. Het zijn barre tijden.

Doel: werk naar werk te faciliteren en werkloosheid voorkomen.

Uitvoering: vooral door te richten op werkgeversdienstverlening en een goed beeld te krijgen van over- en ondercapaciteit bij werkgevers.

De samenwerking met vakbonden en werkgevers loopt regionaal anders dan landelijk.

Al voor de komst van de landelijke mobiliteitsteams besloot de arbeidsmarktregio een Regionaal Werkcentrum Groot-Amsterdam (RWC) te starten. ‘Dit centrum borduurt voort op bestaande

bestuurlijke structuren’, schetst Duveen. Het Regionaal Werkbedrijf is vormgegeven in het zogeheten bestuurlijk overleg, met daarin sociale partners, de regiogemeenten en ook directeuren van de SW- bedrijven.

Maar de coronacrisis vroeg om meer. ‘We willen werkloosheid voorkomen en de krachten van onze netwerkpartners beter benutten. We hebben snel gehandeld, we zijn in juli al met het Regionaal Werkcentrum gestart.’ Het gezamenlijk doel: werk naar werk te faciliteren en werkloosheid te

voorkomen. ‘Dat doen we vooral door ons te richten op werkgeversdienstverlening en een goed beeld te krijgen van over- en ondercapaciteit bij werkgevers.’

Niet eenvoudig, vertelt Duveen. ‘We zien dat de samenwerking met vakbonden en werkgevers regionaal weer anders loopt dan landelijk.’ Het regionalemobiliteitsteam - werkteam genoemd in Groot

Amsterdam – heeft ook een plek in het RWC gekregen. ‘We proberen werkgevers aan elkaar te verbinden en ook de sociale partners zijn aan zet, vervolgens zetten de netwerkpartners

●

(10)

Download Download

instrumentarium voor omscholing in. Wanneer dat onvoldoende blijkt, dan is er de ondersteuning vanuit het werkteam en het ontschot budget.’

Het is een proces van vallen en opstaan, erkent Duveen. ‘Aan de ene kant verken je met sociale

partners een nog onontgonnen terrein. We zijn onderweg, praten veel, we kijken elkaar vaak in de ogen.

Het is echt nog zoeken.’

Presentatie Regionaal Werkcentrum Groot-Amsterdam

(https://www.divosa.nl/sites/default/files/201127-coronasteun-rijk-gemeenten-presentatie-regionaal- werkcentrum-groot-adam.pdf) (pdf, 410 kB)

(11)

Divosa Divosa

Auteur Auteur

Redactie Redactie

Webredactie Webredactie

Versie Versie

Colofon

Aidadreef 8 | 3561 GE Utrecht Postbus 9563 | 3506 GN Utrecht

030 233 23 37

info@divosa.nl (mailto:info@divosa.nl) www.divosa.nl (https://www.divosa.nl)

Jessica Maas

Marcelle Breemans (Divosa)

Jasja van Moorsel (Divosa)

december 2020