Stansbiopsie bij een (verdachte) huidafwijking

(1)

Stansbiopsie bij een (verdachte) huidafwijking

P ro to col stansbiopt

Naam van de praktijk

Protocolnummer: Versie:

Auteur: Vaststellingsdatum:

Beheerder (naam): Herzieningsdatum:

Bestemd voor (functie(s)):

Doel:

Achtergrondinformatie:

Een stansbiopsie wordt verricht als een biopt van de volledige huiddikte gewenst is, zoals bij eenvlakke huidafwijking waarbij histologisch onderzoek nodig is, bijvoorbeeld bij een voor plaveiselcelcarcinoom verdachte afwijking, een mogelijk basaalcelcarcinoom of een actinische keratose waarbij bevestiging van de diagnose gewenst is.

Bij een naevus, wanneer een melanoom niet kan worden uitgesloten, is een volledige excisie geïndiceerd, geen stansbiopsie.

Vermijd bij het afnemen van een stansbiopt:

• een te diepe incisie. Dit is met name een risico als de huid dun is (handrug, gezicht) en geeft kans op zenuwletsel.

• het veroorzaken van ‘dog ears’ (wanneer een rond defect wordt gehecht tot een recht litteken).

Zie voor meer informatie de NHG-Standaard Verdachte huidafwijkingen.

Fase Activiteiten Door

Voorbereiding Vraag naar overgevoeligheid voor jodium of pleister.

Maak zo nodig afspraken over antistollingsmedicatie.

Neem infectiepreventieve maatregelen:

• Reinig voor de verrichting uw handen.

• Werk conform de richtlijn Infectiepreventie in de huisartsen- en verloskundigenpraktijk.

huisarts

Klaarleggen instrumenten en materialen Instrumentarium:

• stansbiopteur (2, 3, 4, 6 of 8 mm. In de huisartsenpraktijk wordt meestal een biopteur van 3 of 4 mm gebruikt. Tot 4 mm hoeft het wondje meestal niet gehecht te worden.)

• schaartje

Eventueel: elektrochirurgische unit voor coagulatie Eventueel: instrumentarium voor hechten (naaldvoerder en chirurgisch pincet)

Materialen:

• injectiespuit

• injectienaalden voor opzuigen anestheticum, verdoven en oppakken biopt

• desinfectans

• lokaal anestheticum: lidocaïne 1% met adrenaline.

• zonodig hechtmateriaal (nodig bij biopsie van 4 mm of meer), zoals hechtdraad of hechtstrips

• handschoenen

• pleister

• naaldencontainer

• verzendset voor weefselonderzoek

praktijkassistente

(2)

• Zorg voor een goede belichting.

• Bepaal de plek van de biopsie (biopteer op de overgang van normaal en afwijkend weefsel zodanig dat het biopt beide weefseltypen bevat).

• Kies de maat biopteur die groot genoeg is om beide typen weefsel te biopteren.

huisarts

Desinfecteren van de injectieplaats

• Trek handschoenen aan.

• Desinfecteer de biopsieplaats. Breng het desinfectans van binnen naar buiten aan met behulp van een gaas.

huisarts

Anesthesie

• Geef ruime veldblokanesthesie.

• Test of de verdoving voldoende is.

huisarts

Verrichting Stansbiopsie

• Identificeer de huidlijnen. Pak daarvoorhuidplooitjes in twee loodrecht op elkaar staande richtingen tussen duim en wijsvinger. De huid plooit beter in de richting van de huidlijnen.

Ook ouderdomsrimpels plooien zich volgens de huidlijnen.

• Spreid de huid loodrecht op huidlijnen (dan blijft na biopsie een ellipsvormige afwijking over, die zich gemakkelijk laat hechten)

• Biopteer met een draaibeweging, met weinig druk, tot in het subcutane vet.

• Wip het biopt met een naaldje omhoog (gebruikt hiervoor geen pincet, deze knijpt het preparaat fijn).

• Knip het biopt af onder het niveau van de dermis.

huisarts

Nazorg Voorlichting

• Instrueer de patiënt om het wondje twee dagen droog te houden. Daarna is wassen geoorloofd.

• Bij roodheid, pijn of koorts is revisie nodig.

• Maak een afspraak voor bespreking van de uitslag van het PA- onderzoek en de eventuele vervolgstappen.

huisarts

Aanvraag PA-onderzoek

Verzorg de verzending van het weefselmateriaal en vul het bijbehorende formulier (en het etiket op het potje) volledig in (plaats van de afwijking, indicatie voor biopsie, klinische diagnose en vraagstelling).

huisarts

Registreren van de verrichting Noteer onder de episode:

• de bevindingen, de locatie en de gebruikte medicatie;

• het beloop van de ingreep;

• de aanvraag voor PA-onderzoek;

• de vervolgafspraken.

huisarts

Afvoeren van de verontreinigde materialen In de afvalbak:

• met bloed verontreinigde gazen.

In naaldencontainer:

• gebruikte naalden.

Instrumentenbak:

• Maak gebruikte instrumenten eerst huishoudelijk schoon.

• Spoel de instrumenten vervolgens met schoon water af en laat deze drogen.

Verpak de instrumenten en voer de sterilisatie uit volgens voorschrift.

huisarts / praktijkassistente

(3)

Controleren na een week

• Controleer de wondgenezing.

• Verwijder de hechting(en).

huisarts / praktijkassistente