Procesevaluatie Curriculum.nu
Bevindingen 8 ste ontwikkelsessie
- achtste tussenrapport -
Auteurs
Jacob van der Wel
Amsterdam, 3 oktober 2019 Publicatienr. 17197i
© 2019 Regioplan, in opdracht van Curriculum.nu
Het gebruik van cijfers en/of teksten als toelichting of ondersteuning in artikelen, scripties en boeken is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/
of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Regioplan. Regioplan aanvaardt geen aansprakelijkheid voor drukfouten en/of andere onvolkomenheden.
Procesevaluatie Curriculum.nu
Bevindingen 8 ste ontwikkelsessie
1 Inleiding 1
1.1 De achtste ontwikkelsessie 1
1.2 Dataverzameling onder de ontwikkelteams 1
1.3 Dataverzameling onder ontwikkelscholen 3
2 Bevindingen uit de procesthermometer (8) 5
2.1 De bevindingen uit de procesthermometer 5
2.2 Opmerkingen en suggesties 8
3 Conclusies 11
Bijlage 1: Gemiddelde scores, N en SD (OT) 13
Bijlage 2: Antwoorden op de open vragen (OT) 19
Inhoudsopgave
Inleiding
1
1.1 De achtste ontwikkelsessie
Op woensdag 11 en donderdag 12 september 2019 vond de achtste ontwikkelsessie plaats. In deze sessie werkten de negen ontwikkelteams, net als in de vorige ontwikkelsessie, aan de aanscherping van de opbrengsten op basis van de binnengekomen feedback en de versterking van de samenhang en con- sistentie tussen de leergebieden zodat het een integraal geheel aan opbrengsten vormt. Direct na de achtste ontwikkelsessie zijn de leraren en schoolleiders van de ontwikkelteams via Basecamp uitgeno- digd om een korte vragenlijst in te vullen. Zoals gebruikelijk presenteren we de bevindingen uit de me- ting onder de ontwikkelteams in een ‘procesthermometer’ (zie hoofdstuk 2). Deze meting bestond al- leen uit de afname van een digitale vragenlijst onder de teams. Ontwikkelscholen zijn in deze fase niet geconsulteerd. Ook vonden er geen aanvullende interviews plaats.
1.2 Dataverzameling onder de ontwikkelteams
De achtste vragenlijst voor ontwikkelteams
De vragenlijst voor na de achtste sessie omvatte de volgende vragen/stellingen:
Ben je leraar of schoolleider?
In welke onderwijssector werk je?
Bij welk leergebied ben je betrokken?
1. De doelstelling voor deze ontwikkelsessie was duidelijk.
2. Binnen mijn team is voldoende expertise aanwezig om de doelstelling te realiseren.
3. De externe feedback stelde ons in staat om ons product verder aan te scherpen.
4. De consultatiefase heeft ons gebracht wat ik ervan verwachtte.
5. We zijn erin geslaagd om de feedback uit de consultatiefase afdoende te verwerken
Mocht je een toelichting willen geven over het verloop van de consultatiefase dan kan dat hieronder.
6. Er was voldoende tijd beschikbaar om de doelstelling van deze sessie te realiseren.
7. Ik ben tevreden over de voorzieningen tijdens deze sessie (locatie, eten, drinken, et cetera).
Mocht je een toelichting willen geven over de voorzieningen tijdens deze sessie dan kan dat hier.
8. Ik krijg van mijn school voldoende uren om mijn werkzaamheden voor het ontwikkelteam te kunnen uitvoeren.
9. Ik ben tevreden over de gekozen werkvormen.
10. Het perspectief van de onderwijssector waarin ik werk, kwam voldoende tot zijn recht.
11. Ik ben tevreden over wat ik zelf heb kunnen bijdragen tijdens deze ontwikkelsessie.
12. De ondersteuning vanuit het ondersteuningsteam is toereikend.
13. Ik sta achter het resultaat van deze ontwikkelsessie.
14. Ik verwacht dat ons ontwikkelteam erin zal slagen om een goed eindproduct op te leveren.
15. Ik verwacht dat leraren het resultaat van deze ontwikkelsessie begrijpen.
16. Het perspectief van de leerling komt goed tot zijn recht in het resultaat.
17. Het resultaat van de ontwikkelsessie is toekomstgericht.
18. We zijn erin geslaagd om keuzes te maken rondom de kern van het curriculum.
19. We besteden voldoende aandacht aan brede vaardigheden.
20. Ik ben tevreden over de mate waarin mijn ontwikkelteam erin is geslaagd om de opbrengsten aan te scherpen op basis van de binnengekomen feedback en om de samenhang en consistentie tussen de leergebieden te versterken zodat het een integraal geheel aan opbrengsten vormt.
Heeft jouw team nog specifieke informatie of ondersteuning nodig om de samenhang en consis- tentie tussen de leergebieden te versterken zodat het een integraal geheel aan opbrengsten vormt?
21. Ik ben tevreden over de wisselwerking met andere teams.
22. Ik ben tevreden over de verbindingen die we hebben kunnen leggen tussen de leergebieden.
Mocht je een toelichting willen geven over het bereiken van de doelstellingen tijdens de ontwik- kelsessie dan kan dat hier:
23. In hoeverre heb je geleerd over je eigen functioneren in het team?
24. In hoeverre heeft het proces je nieuwe inzichten over ontwikkeling van het curriculum gebracht?
25. Hoe waardeer je, over het geheel bezien, deze ontwikkelsessie? Geef een rapportcijfer (1-10)
1 Inleiding
2
Ruimte voor opmerkingen, suggesties.
Ten opzichte van de vorige vragenlijst is er een kleine wijziging doorgevoerd, in de formulering van de opvolgvraag na stelling 20.
Respons op de vragenlijst voor ontwikkelteams
In totaal hebben 11 schoolleiders en 69 leraren de vragenlijst ingevuld. Iets meer dan de helft van de teamleden die hebben gerespondeerd werkt in het voortgezet onderwijs.
Figuur 1.1 Respons per onderwijssector
Een respons van 80 op 141 leden van de ontwikkelteams levert een responspercentage op van 57 pro- cent. De respons blijft daarmee wat achter op de respons bij de vorige metingen. In tabel 1.1 presente- ren we een overzicht van de respons per leergebied.
Tabel 1.1 Respons ontwikkelteams per leergebied
Leraren Schoolleiders
Bewegen & Sport 11 2
Burgerschap 6 1
Digitale geletterdheid 8 1
Engels & Moderne vreemde talen 6 0
Kunst & Cultuur 7 1
Mens & Maatschappij 6 2
Mens & Natuur 9 1
Nederlands 9 0
Rekenen & Wiskunde 7 1
Totaal 69 11*
* Van twee schoolleiders weten we niet bij welk ontwikkelteam ze betrokken zijn. Hun antwoorden zijn meegenomen in de totaalscores.
Ruim de helft van de respondenten vulde de vragenlijst binnen een dag na afronding van de ontwikkel- sessie in. Over het algemeen deden ze wat korter over de vragenlijst dan gebruikelijk. Veruit de meeste teamleden waren binnen vijf minuten klaar.
Telefonische interviews met leden van ontwikkelteams
Na de achtste ontwikkelsessie hebben we geen leden van ontwikkelteams geïnterviewd.
34
3 3 40
Basisonderwijs Speciaal basisonderwijs (Voortgezet) speciaal onderwijs Voortgezet onderwijs
3
1.3 Dataverzameling onder ontwikkelscholen
Rond de achtste ontwikkelsessie hebben we geen vragenlijst uitgezet onder ontwikkelscholen. Ook hebben we in deze fase geen ontwikkelscholen geïnterviewd.
Bevindingen uit de procesthermome-
ter (8 ste sessie)
5 Direct na de achtste ontwikkelsessie (11-12 september 2019) zijn de leden van de ontwikkelteams uit- genodigd om een vragenlijst in te vullen over hun ervaringen tijdens deze ontwikkelsessie. In totaal hebben 80 leden van ontwikkelteams dat gedaan.
2.1 De bevindingen uit de procesthermometer
Totaaloordeel over achtste ontwikkelsessie (cijfer van 1 tot 10)
Het gemiddelde cijfer waar de leden op uitkomen is 8,1. Geen van de 79 leden gaf een onvoldoende voor de afgelopen sessie. Het gemiddelde oordeel over de achtste sessie van alle teams gezamenlijk is de hoogste score die we tot dusverre hebben gemeten na de ontwikkelsessies. Bovendien scoort geen van de teams gemiddeld opvallend hoog of laag.
Figuur 2.1 Totaaloordeel Ontwikkelsessie 8
Bewegen &
Sport (n=13) Burgerscha
p (n=7) Digitale
gele tterdhe
id (n
=9) Engels & M
oderne vreem de talen
(n=6) Kunst &
Cultuur (n
=8) Mens & M
aatschappij (n=8) Mens &
Natuur (n
=10) Nederla
nds (n=9) Rekenen & W
iskunde (n=8)
Totaal (n
=80)
Totaaloordeel (rapportcijfer) 8,2 8,1 8,2 8,0 8,1 8,0 7,8 8,2 7,9 8,1
Vergelijking met de zevende ontwikkelsessie
In vergelijking met de meting na de 7de ontwikkelsessie zien we dat:
zes van de negen ontwikkelteams een (iets) hogere score halen dan na de vorige sessie.
het ontwikkelteam Burgerschap na de achtste sessie een score haalt die rond de gemiddelde score ligt. Na de vorige sessie bleef het gemiddelde cijfer dat de leden van dit ontwikkelteam aan de ont- wikkelsessie gaven nog wat achter bij de rest.
2 Bevindingen uit de procesthermometer (8)
6 Figuur 2.2 Vergelijking gemiddelde score sessie 1 tot en met 8
Gemiddelde scores naar leergebied
In Figuur 2.3 presenteren we per leergebied (verticaal) wat de gemiddelde score van de leden uit dat ontwikkelteam is op de verschillende onderdelen. De maximale score is een 5. Dat betekent dat de stel- ling volledig wordt onderschreven (‘Helemaal mee eens’). Hoe lager de score, hoe minder sterk een stelling wordt onderschreven.1 We onderscheiden drie categorieën:
score hoger dan 3,5 (donkergroen, met vinkje);
score tussen 2,5 en 3,5 (licht oranje, met een uitroepteken);
score lager dan 2,5 (oranje, met kruisje).
Conclusies naar aanleiding van de gemiddelde scores op de 22 aspecten:
Van de 22 aspecten die aan de teamleden zijn voorgelegd, scoren er 17 een 4 of hoger (op een schaal van 5).
In het overzicht zien we géén rode signalen.
De gemiddelde scores per leergebied liggen relatief dicht bij elkaar. Het grootste verschil is een half punt. Ontwikkelteam Bewegen & Sport laat het hoogste gemiddelde zien, ontwikkelteam Mens &
Maatschappij en Rekenen & Wiskunde de laagste, al ligt het gemiddelde bij deze ontwikkelteams nog altijd op 4,0.
Binnen het ontwikkelteam Mens & Maatschappij zien we de meeste oranje ‘signalen’: op vier aspec- ten scoort dit team lager dan een 3,5.
Vertrouwen in eindproduct (‘Ik verwacht dat ons ontwikkelteam erin zal slagen om een goed eind- product op te leveren.’) en Doelstelling (‘De doelstelling voor deze ontwikkelsessie was duidelijk.’)
1 In bijlage 1 presenteren we deze gegevens in vier tabellen. Hierbij hebben we het aantal respondenten (N) en de standaarddevia- tie meegenomen.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ontwikkelsessie 1 (n=137) ontwikkelsessie 2 (n=112) ontwikkelsessie 3 (n=112) ontwikkelsessie 4 (n=99) ontwikkelsessie 5 (n=102) ontwikkelsessie 6 (n=82) ontwikkelsessie 7 (n=90) ontwikkelsessie 8 (n=80)
7 zijn met een score van 4,7 de aspecten met de hoogste score. Op drie andere aspecten (Ondersteu- ning, Resultaat en Expertise) is de gemiddelde score een 4,5 of hoger (respectievelijk 4,6; 4,5 en 4,5).
Het aspect Wisselwerking (‘Ik ben tevreden over de wisselwerking met andere teams.’) is het aspect met de laagste gemiddelde score: 3,2. Bij dit aspect zien we zeven oranje signalen. Ook Verbinding leergebieden (‘Ik ben tevreden over de verbindingen die we hebben kunnen leggen tussen de leer- gebieden.’) komt op een naar verhouding wat lagere score uit: 3,5. De mindere tevredenheid op de- ze aspecten wordt ook vrij breed gedeeld door de ontwikkelteams.
Figuur 2.3 Gemiddelde scores per aspect naar leergebied (met randgemiddelden)*
Bewegen &
Sport (n=13) Burgerscha
p (n=7) Digitale
gele tterdhe
id (n
=9) Engels & M
oderne vreem
de talen (n=6) Kunst &
Cult uur (n=8) Mens & M
aatschappij (n=8) Mens &
Natuur (n
=10) Nederla
nds (n=9) Rekenen & W
iskunde (n=8)
Totaal (n
=80)
1. Doelstelling 4,7 4,9 4,6 4,7 4,5 4,9 4,2 4,9 4,8 4,7
2. Expertise 4,7 4,9 4,6 4,5 4,6 4,1 4,4 4,4 4,4 4,5
3. Externe feedback 4,3 4,4 4,3 4,5 4,0 4,1 4,1 4,6 4,0 4,3
4. Consultatiefase 4,3 4,3 4,3 4,5 4,0 3,6 3,9 4,0 3,5 4,0
5. Verwerken feedback 4,6 4,8 4,4 4,7 3,9 4,3 4,3 4,3 3,6 4,3
6. Tijd (sessie) 4,2 3,6 4,4 3,5 4,4 3,6 4,3 4,1 3,8 4,0
7. Voorzieningen 4,6 3,9 4,2 4,2 4,4 4,5 4,6 4,4 4,5 4,4
8. Voldoende uren 3,8 3,8 3,7 3,5 3,4 4,1 4,2 3,6 4,3 3,9
9. Werkvormen 4,6 4,3 4,4 4,3 4,4 4,3 4,3 4,4 4,6 4,4
10. Perspectief sector 4,8 4,3 4,6 4,3 4,0 4,3 4,2 4,4 4,3 4,4
11. Eigen bijdrage 4,2 4,4 4,3 4,2 4,3 4,4 4,2 4,3 4,0 4,3
12. Ondersteuning 4,7 4,7 4,6 4,7 4,6 4,6 4,4 4,7 4,9 4,6
13. Resultaat 4,8 4,6 4,8 4,7 4,5 4,6 4,6 4,6 3,8 4,5
14. Vertrouwen in eindproduct 4,8 4,9 4,9 4,8 4,5 4,6 4,7 4,8 4,0 4,7
15. Begrijpelijk voor leraren 4,5 4,0 4,2 4,2 3,9 3,4 3,8 3,6 3,6 3,9
16. Leerlingperspectief 4,5 4,3 4,1 4,5 4,3 3,3 4,1 4,4 4,0 4,2
17. Toekomstgericht 4,5 4,3 4,7 4,8 4,4 4,0 4,2 4,6 4,0 4,4
18. Kernkeuzes 4,7 4,3 4,4 4,7 4,3 3,5 3,7 4,1 3,4 4,1
19. Brede vaardigheden 4,5 4,6 4,3 4,2 4,1 3,6 4,1 4,3 4,1 4,2
20. Aanscherpen opbrengsten 4,2 3,7 4,2 4,2 3,6 4,0 3,5 4,3 3,5 3,9
21. Wisselwerking 3,6 3,5 3,1 3,2 3,2 3,0 2,8 3,4 3,1 3,2
22. Verbinding leergebieden 4,1 3,6 3,3 3,8 3,4 3,1 3,3 3,9 3,1 3,5
Gemiddeld per leergebied 4,4 4,3 4,3 4,3 4,1 4,0 4,1 4,3 4,0
* Voorwaardelijke opmaak binnen de matrix op basis van grenzen 2,5 en 3,5. Randen op basis van onderlinge verschillen (relatief).
Als we de gemiddelde scores uit de achtste meting naast die van de zevende meting leggen dan zien we dat:
de scores op de eerste 19 aspecten in de achtste meting (nagenoeg) gelijk of hoger zijn dan de scores bij de zevende meting. We maken hieruit op dat de ontwikkelteams over het geheel genomen op- nieuw behoorlijk tevreden zijn over de ontwikkelsessie.
de laatste drie aspecten (Aanscherpen opbrengsten, Wisselwerking en Verbinding leergebieden) wat lager scoren dan in de vorige meting. Dit zijn overigens wel aspecten die refereren aan de doelstel- ling van de achtste ontwikkelsessie.
het gemiddelde per leergebied minimaal gelijk is aan de vorige meting. Het ontwikkelteam Burger- schap laat hierbij de meeste vooruitgang zien.
8 Leren van werken in ontwikkelteams
De gemiddelde score voor de vraag ‘In hoeverre heb je geleerd over je eigen functioneren in het team?’
ligt op 3,8. Bij de vraag ‘In hoeverre heeft het proces je nieuwe inzichten over ontwikkeling van het cur- riculum gebracht?’ is de score nog net iets hoger met 3,9. Dit zijn de hoogste waarden die we tijdens het hele traject hebben gemeten.
Figuur 2.4 Effect van deelname aan ontwikkelteams op eigen ontwikkeling, naar leergebied
2.2 Opmerkingen en suggesties
2In enkele open vragen konden leden van de ontwikkelteams een toelichting geven over de consultatie- fase, de voorzieningen, de informatie die ze nog nodig hebben om het traject af te ronden en het doel- bereik van de ontwikkelsessie. In de achtste meting maakten de respondenten wat minder gebruik van de open vragen dan tijdens de vorige metingen. Hieronder lopen we per onderwerp we de belangrijkste punten na.
Consultatiefase
Opmerkingen hebben betrekking op de beperkte tijd en de timing van de consultatiefase (kort voor en tijdens de zomervakantie). Teamleden merken op dat een deel van de feedback toegevoegde waarde had, maar dat dit niet geldt voor alle feedback die ze in deze periode ontvingen.
Voorzieningen
Naast complimenten zijn er een paar opmerkingen over het menu en de werkruimte. Eerder (in figuur 2.3) zagen we al dat de teamleden over het algemeen heel tevreden zijn over de voorzieningen.
2 De antwoorden op de open vragen zijn integraal opgenomen in bijlage 2.
- 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0
In hoeverre heb je geleerd over je eigen functioneren in het team?
In hoeverre heeft het proces je nieuwe inzichten over ontwikkeling van het curriculum gebracht?
9 Behoefte aan specifieke informatie of ondersteuning
Teamleden stellen dat er veel werk is verricht binnen de mogelijkheden die er zijn, maar dat samenhang een aandachtspunt blijft.
Bereiken van de doelstellingen
Teamleden wijzen op successen maar benoemen ook aspecten die nog niet volledig zijn gerealiseerd.
Verschillende van hen noemen daarbij (opnieuw) de samenhang tussen de leergebieden waarvoor meer tijd nodig is
Opmerkingen en suggesties
Een teamlid wijst op het belang van een juiste bronvermelding (APA) en stelt voor dat op te pakken.
Conclusies
11 Op 11 en 12 september 2019 was de achtste ontwikkelsessie. Deze laatste sessie duurde twee dagen.
Na deze sessie is zoals gebruikelijk een digitale vragenlijst voorgelegd aan de leden van de ontwikkel- teams. De vragenlijst is ingevuld door 80 leden van ontwikkelteams. Na de achtste ontwikkelsessie zijn er geen verdiepende interviews gehouden met leden van ontwikkelteams.
De leden van de ontwikkelteams lijken erg tevreden over de achtste ontwikkelsessie. Ze beoordelen de sessie met een gemiddeld cijfer (‘totaaloordeel’) van 8,1. Dat is het hoogste cijfer dat we tot dusver hebben gemeten. Geen van de teamleden gaf na deze sessie een onvoldoende.
De meeste teams scoren rond het gemiddelde. Alleen het ontwikkelteam Mens & Natuur blijft met een 7,8 iets achter. Het ontwikkelteam Burgerschap beoordeelde de vorige ontwikkelsessie met een 7,4 en is duidelijk tevredener over de achtste sessie.
Het vertrouwen van de teamleden in het eindproduct (‘Ik verwacht dat ons ontwikkelteam erin zal sla- gen om een goed eindproduct op te leveren’) is nog steeds groot. Wel blijft de tevredenheid over de wisselwerking tussen de teams ten behoeve van het vaststellen van de samenhang tussen de leergebie- den en de verbindingen die de teams hebben kunnen leggen tussen de leergebieden wat achter bij de tevredenheid over de andere aspecten.
In de procesthermometer van de achtste meting zien we, net als in de voorlaatste meting, geen rode signalen.
3 Conclusies
Bijlage 1
Gemiddelde scores, N en
standaarddeviatie (ontwikkel-
teams)
13 In onderstaande tabel presenteren we:
de gemiddelde score per stelling per leergebied (zoals eerder al gevisualiseerd in Figuur 2.3);
het aantal respondenten dat op een stelling heeft gereageerd. De N kan variëren binnen een leerge- bied omdat respondenten die ‘Niet van toepassing’ hebben ingevuld buiten beschouwing zijn gela- ten.
de standaarddeviatie. Dit is de maat waarmee we de spreiding van de gegeven antwoorden kunnen duiden: Hoe groter de standaarddeviatie, hoe groter de verschillen tussen de verschillende waarne- mingen.
Tabel B1.1 Score, N en standaarddeviatie per leergebied Bij welk leergebied ben je be-
trokken?
De doelstelling voor deze ontwikkelses- sie was duide-
lijk
Binnen mijn team is vol- doende exper-
tise aanwezig om de doelstel-
ling te realise- ren
De externe feedback stelde ons in staat om ons product verder
aan te scher- pen
De consultatie- fase heeft ons gebracht wat ik
ervan ver- wachtte
We zijn erin geslaagd om de feedback uit de consultatiefase afdoende te
verwerken
Bewegen & Sport Mean 4,69 4,69 4,31 4,31 4,62
N 13 13 13 13 13
Std. dev. ,480 ,480 ,630 ,480 ,506
Burgerschap Mean 4,86 4,86 4,43 4,29 4,83
N 7 7 7 7 6
Std. dev. ,378 ,378 ,535 ,488 ,408
Digitale gelet-
terdheid Mean 4,56 4,56 4,33 4,25 4,38
N 9 9 9 8 8
Std. dev. ,527 ,527 ,500 ,463 ,518
Engels & Moderne
vreemde talen Mean 4,67 4,50 4,50 4,50 4,67
N 6 6 6 6 6
Std. dev. ,516 ,548 ,548 ,548 ,516
Kunst & Cultuur Mean 4,50 4,63 4,00 4,00 3,88
N 8 8 8 8 8
Std. dev. ,535 ,518 ,535 ,000 ,354
Mens & Maat-
schappij Mean 4,88 4,13 4,13 3,63 4,25
N 8 8 8 8 8
Std. dev. ,354 ,991 ,354 ,744 ,463
Mens & Natuur Mean 4,20 4,40 4,10 3,89 4,30
N 10 10 10 9 10
Std. dev. ,789 ,516 ,738 ,601 ,483
Nederlands Mean 4,89 4,44 4,56 4,00 4,33
N 9 9 9 9 9
Std. dev. ,333 ,527 ,527 ,866 ,707
Rekenen & Wis-
kunde Mean 4,75 4,38 4,00 3,50 3,63
N 8 8 8 8 8
Std. dev. ,463 ,518 ,926 ,756 ,744
Totaal Mean 4,65 4,51 4,26 4,04 4,32
N 78 78 78 76 76
Std. dev. ,530 ,575 ,612 ,642 ,616
Bijlage 1: Gemiddelde scores, N en SD (OT)
14 Tabel B1.2 Score, N en standaarddeviatie per leergebied
Bij welk leergebied ben je betrokken?
Er was voldoen- de tijd beschik- baar om de doelstelling van
deze sessie te realiseren
Ik ben tevreden over de voor- zieningen tij- dens deze sessie
(locatie, eten, drinken, et
cetera)
Ik krijg van mijn school voldoen- de uren om mijn
werkzaamhe- den voor het ontwikkelteam
te kunnen uitvoeren
Ik ben tevreden over de gekozen werkvormen
Het perspectief van de onder-
wijssector waarin ik werk, kwam voldoen- de tot zijn recht Bewegen &
Sport Mean 4,15 4,62 3,85 4,62 4,85
N 13 13 13 13 13
Std. dev. ,689 ,650 ,987 ,506 ,376
Burgerschap Mean 3,57 3,86 3,83 4,29 4,29
N 7 7 6 7 7
Std. dev. ,976 ,900 ,753 ,488 1,113
Digitale gelet-
terdheid Mean 4,44 4,22 3,67 4,44 4,56
N 9 9 9 9 9
Std. dev. ,527 ,441 ,866 ,527 ,527
Engels &
Moderne vreemde talen
Mean 3,50 4,17 3,50 4,33 4,33
N 6 6 6 6 6
Std. dev. ,837 1,169 1,517 ,816 ,516
Kunst & Cul-
tuur Mean 4,38 4,38 3,43 4,38 4,00
N 8 8 7 8 8
Std. dev. ,518 ,518 1,397 ,518 ,535
Mens & Maat-
schappij Mean 3,63 4,50 4,13 4,25 4,25
N 8 8 8 8 8
Std. dev. ,916 ,535 ,835 ,463 ,707
Mens & Na-
tuur Mean 4,30 4,60 4,22 4,30 4,20
N 10 10 9 10 10
Std. dev. ,949 ,516 ,441 ,675 ,632
Nederlands Mean 4,11 4,44 3,63 4,44 4,44
N 9 9 8 9 9
Std. dev. ,333 ,726 ,916 ,527 ,527
Rekenen &
Wiskunde Mean 3,75 4,50 4,25 4,57 4,25
N 8 8 8 7 8
Std. dev. 1,282 ,756 ,707 ,787 ,707
Totaal Mean 4,03 4,40 3,85 4,42 4,38
N 78 78 74 77 78
Std. dev. ,837 ,690 ,946 ,570 ,649
15 Tabel B1.3 Score, N en standaarddeviatie per leergebied
Bij welk leergebied ben je
betrokken? Ik ben tevreden
over wat ik zelf heb kunnen bijdragen tijdens
deze ontwikkel- sessie
De ondersteu- ning vanuit het ondersteunings- team is toerei-
kend
Ik sta achter het resultaat van deze ontwikkel-
sessie
Ik verwacht dat ons ontwikkel-
team erin zal slagen om een goed eindpro-
duct op te leveren
Ik verwacht dat leraren het resultaat van deze ontwikkel- sessie begrijpen Bewegen &
Sport Mean 4,23 4,69 4,75 4,77 4,54
N 13 13 12 13 13
Std. dev. ,725 ,480 ,452 ,439 ,519
Burgerschap Mean 4,43 4,71 4,57 4,86 4,00
N 7 7 7 7 7
Std. dev. ,535 ,488 ,535 ,378 ,816
Digitale
geletterdheid Mean 4,33 4,56 4,78 4,89 4,22
N 9 9 9 9 9
Std. dev. ,500 ,527 ,441 ,333 ,441
Engels &
Moderne vreemde talen
Mean 4,17 4,67 4,67 4,83 4,17
N 6 6 6 6 6
Std. dev. ,408 ,516 ,516 ,408 ,408
Kunst &
Cultuur Mean 4,25 4,63 4,50 4,50 3,88
N 8 8 8 8 8
Std. dev. ,463 ,518 ,535 ,535 ,641
Mens &
Maatschappij Mean 4,38 4,63 4,63 4,63 3,38
N 8 8 8 8 8
Std. dev. ,518 ,518 ,744 ,744 ,916
Mens &
Natuur Mean 4,20 4,40 4,60 4,70 3,80
N 10 10 10 10 10
Std. dev. ,422 ,966 ,516 ,483 ,632
Nederlands Mean 4,33 4,67 4,56 4,78 3,56
N 9 9 9 9 9
Std. dev. ,500 ,500 ,726 ,441 ,527
Rekenen &
Wiskunde Mean 4,00 4,88 3,75 4,00 3,63
N 8 8 8 8 8
Std. dev. ,535 ,354 ,707 ,535 ,518
Totaal Mean 4,26 4,64 4,55 4,67 3,94
N 78 78 77 78 78
Std. dev. ,521 ,558 ,619 ,526 ,690
16 Tabel B1.4 Score, N en standaarddeviatie per leergebied
Bij welk leergebied ben je betrokken?
Het perspectief van de leerling komt goed tot zijn recht in het
resultaat
Het resultaat van de ontwikkelses- sie is toekomstge-
richt
We zijn erin geslaagd om keuzes te ma- ken rondom de
kern van het curriculum
We besteden voldoende aandacht aan brede vaardig-
heden
Ik ben tevreden over de mate
waarin mijn ontwikkelteam erin is geslaagd om de opbreng- sten aan te scherpen en om
de samenhang en consistentie tussen de leer-
gebieden te versterken Bewegen &
Sport Mean 4,54 4,46 4,69 4,54 4,15
N 13 13 13 13 13
Std. dev. ,519 ,519 ,480 ,519 ,801
Burgerschap Mean 4,29 4,29 4,29 4,57 3,71
N 7 7 7 7 7
Std. dev. ,488 ,756 ,756 ,787 ,951
Digitale
geletterdheid Mean 4,11 4,67 4,44 4,33 4,22
N 9 9 9 9 9
Std. dev. ,333 ,500 ,527 ,500 ,441
Engels &
Moderne vreemde talen
Mean 4,50 4,83 4,67 4,17 4,17
N 6 6 6 6 6
Std. dev. ,548 ,408 ,516 ,408 ,753
Kunst &
Cultuur Mean 4,25 4,38 4,25 4,13 3,63
N 8 8 8 8 8
Std. dev. ,463 ,518 ,463 ,641 ,518
Mens &
Maatschappij Mean 3,25 4,00 3,50 3,63 4,00
N 8 8 8 8 8
Std. dev. ,707 ,535 1,069 ,518 ,535
Mens &
Natuur Mean 4,10 4,20 3,70 4,10 3,50
N 10 10 10 10 10
Std. dev. ,994 ,632 ,949 ,568 ,850
Nederlands Mean 4,44 4,56 4,11 4,33 4,25
N 9 9 9 9 8
Std. dev. ,527 ,527 ,601 ,500 ,463
Rekenen &
Wiskunde Mean 4,00 4,00 3,38 4,13 3,50
N 8 8 8 8 8
Std. dev. ,000 ,756 1,061 ,835 ,756
Totaal Mean 4,18 4,37 4,13 4,23 3,91
N 78 78 78 78 77
Std. dev. ,659 ,605 ,843 ,623 ,729
17 Tabel B1.5 Score, N en standaarddeviatie per leergebied
Bij welk leergebied ben je betrokken?
Ik ben tevreden over de wissel-
werking met andere teams
Ik ben tevreden over de verbin-
dingen die we hebben kunnen leggen tussen de leergebieden
In hoeverre heb je geleerd over je eigen functio- neren in het
team?
In hoeverre heeft het proces
je nieuwe in- zichten over ontwikkeling van het curricu-
lum gebracht?
Hoe waardeer je, over het geheel bezien, deze ontwikkel- sessie? Geef een rapportcijfer (1-
10) Bewegen &
Sport Mean 3,62 4,08 3,92 3,92 8,15
N 13 13 12 13 13
Std. dev. ,768 ,641 ,793 ,954 ,689
Burgerschap Mean 3,50 3,57 3,29 3,71 8,14
N 6 7 7 7 7
Std. dev. ,837 1,134 1,113 1,113 ,378
Digitale
geletterdheid Mean 3,13 3,25 4,11 4,00 8,22
N 8 8 9 9 9
Std. dev. ,641 ,463 ,601 ,707 ,441
Engels &
Moderne vreemde talen
Mean 3,17 3,83 3,50 3,33 8,00
N 6 6 6 6 6
Std. dev. ,408 ,408 1,049 1,211 ,632
Kunst &
Cultuur Mean 3,17 3,43 3,75 4,13 8,13
N 6 7 8 8 8
Std. dev. ,753 ,535 ,886 ,991 ,641
Mens &
Maatschappij Mean 3,00 3,13 3,50 3,63 8,00
N 8 8 8 8 8
Std. dev. ,756 ,835 1,069 ,744 ,535
Mens &
Natuur Mean 2,80 3,30 4,00 3,90 7,80
N 10 10 10 10 10
Std. dev. ,789 ,483 ,667 ,738 ,919
Nederlands Mean 3,44 3,89 4,00 4,33 8,22
N 9 9 9 9 9
Std. dev. ,527 ,601 1,000 1,000 ,667
Rekenen &
Wiskunde Mean 3,14 3,13 3,86 4,00 7,88
N 7 8 7 7 8
Std. dev. ,690 ,641 1,069 1,000 ,835
Totaal Mean 3,23 3,54 3,80 3,91 8,06
N 73 76 76 77 78
Std. dev. ,717 ,720 ,895 ,920 ,651
Bijlage 2
Antwoorden op de open vra-
gen (ontwikkelteams)
19 Hieronder presenteren we integraal de antwoorden die leden van de ontwikkelteams gaven op de open vragen in de vragenlijst die zij direct na de ontwikkelsessie hebben ingevuld.
Toelichting over het verloop van de consultatiefase Bewegen & Sport
Het was niet echt handig dat er nog allerlei feedback binnen kwam op een product dat inmiddels niet meer actueel was. Toch waren er wel nog zaken die van toegevoegde waarde waren.
Burgerschap
Het in tweeën splitsen was niet handig omdat je feedback kreeg op al veranderde producten en meer met de latere feedback dan met de eerdere feedback deed.
Kunst & Cultuur
Feedback en consultatie viel in de afsluitende weken van alle scholen en tijdens de zomervakantie. Daar is uit het veld terechte feedback op gekomen.
De consultatieperiode voor de ontwikkelsessie in juni heeft al heel veel informatie gegeven en is toen al verwerkt.
Mens & Maatschappij
Ik denk dat we de meer specialistische feedback niet zomaar kunnen verwerken in een soort de democratisch pro- ces. Daardoor sneuvelden waardevolle aanvullingen.
Mens & Natuur
Vrij veel dezelfde feedback als eerder, ook over het hoe in plaats van het wat.
Nederlands
Vooral informele feedback was nog waardevol, die via de tool binnenkwam voegde niet veel toe.
Rekenen & Wiskunde
Er was gewoon te weinig tijd (voor het hele traject).
Toelichting over de voorzieningen Bewegen & Sport
Wederom top organisatie!
Fijn dat er in tegenstelling tot de sessie in juni een ruime keuze aan groente was Burgerschap
Het blijft jammer dat je voor een gluten- en lactosevrij dieet steeds moet gaan vragen om je eten
Er was gedurende de snackmomenten vaak wat weinig eten/drinken en er was gedurende de dag weinig fruit be- schikbaar.
Engels & Moderne vreemde talen Goede locatie, goede verzorging.
Verlichting in werkruimte was matig, dat maakt het moeilijker om te werken. Grote verschillen in slaapkamers.
Mens & Maatschappij
Prima eten, veel variatie en groenten. Mooie kamers. Fijne werkruimte.
Nederlands
Jammer van de geluidsoverlast 's nachts. De receptioniste had ook geen idee wat het was. Getik om de paar minu- ten, leek van het dak te komen. Echt heel hard. Heb vanaf half drie wakker gelegen, dat werkt niet lekker de vol- gende dag. De eerste nacht was het niet. Misschien de vlag? Maar dan lijkt het me raar want het waait vaak in Nederland.
Het was raar dat de muntjes niet geldig waren in de brasserie.
Onbekend
Het was wel lastig een plek te vinden om rustig leeswerk te verrichten. Hotelkamer was anders 2 dagen beschikbaar en dat leesplekje miste je nu.
Bijlage 2: Antwoorden op de open vragen (OT)
20 Behoefte aan specifieke informatie of ondersteuning
Bewegen & Sport
Samenhang en consistentie tussen leergebieden blijft een lastig verhaal. Er is zeker tijd aan besteed, maar het blijft moeilijk om dit aspect daadwerkelijk vorm te geven. Tijdens het ontwikkelproces verandert er veel aan de inhoud van de afzonderlijke leergebieden. Dan is het moeilijk om samenhang vorm te geven. De mondiale thema´s waren natuurlijk een focuspunt. Het zou wellicht beter kunnen werken wanneer er gaande het proces een ontwikkelteam wordt samengesteld rond de mondiale thema´s en de samenhang.
Burgerschap
Om de samenhang echt goed aan te pakken en uit te werken is gewoonweg veel meer tijd nodig. In een vervolgfase kan en moet hier echt tijd aan gegeven worden om de overladenheid te kunnen filteren. Nu was niet ieder team tevreden over hoe 'nieuwe' samenhangende bouwstenen geformuleerd werden, dit is echt nog wel een klus die opgepakt moet worden na het opleveren van alle voorstellen.
We hadden wat meer naar samenhang kunnen kijken, maar ik denk dat wij hier in de voorgaande sessies goed werk in hebben geleverd.
Meer tijd om grote thema's verder uit te werken Digitale geletterdheid
Volgens mij hebben we bereikt wat binnen het kader van een tweedaagse mogelijk was.
Engels & Moderne vreemde talen
Ik denk dat wij, binnen de mogelijkheden die er waren, samenhang hebben gevonden. Consistentie van het product was een van onze punten afgelopen sessie. Met behulp van externe experts hebben wij hier een helder beeld van gekregen en zullen wij volgens mij in staat zijn het product verder te verbeteren.
Kunst & Cultuur
Samenhang leergebieden is niet echt aan de orde geweest
SLO heeft goed zicht (gehad) op wat nodig is en wat nog gedaan moest worden. Ook naar samenhang en consisten- tie is gekeken. Overzichtelijkheid en toegankelijkheid zijn van groot belang voor het onderwijsveld om het 'te zien gaan zitten' en ermee aan de slag kunnen gaan.
Ik heb aangegeven dat ik achter de opbrengsten sta. Wel heb ik op dit moment geen zicht op het werkelijke resul- taat inclusief de website met informatie voor leerkrachten po en vo. Communicatie en overzichtelijkheid op de site zal het geheel ten goede komen. En daar zijn jullie nu vol op mee aan de slag.
Meer inzicht en samenwerking met andere leergebieden. Nu de eindproducten er zijn zou een goed moment kun- nen zijn. De teams hadden alle tijd nodig voor het eigen leergebied en misschien had het meteen samen moeten gaan maar net als in het onderwijs moet dat georganiseerd en gefaciliteerd worden. Dus tijd en mankracht om dit te versterken!
Mens & Natuur
Tja, als leergebieden ter elfde ure afhaken bij het schrijven van een samenhangstuk, dan weet ik het ook niet meer.
We hebben veel geprobeerd, maar te weinig van de grond gekomen.
Hier is meer overleg en tijd voor nodig. Het afstemmen en verder doorpraten is van essentieel belang. Vanaf sessie 4 zijn we pas echt als teams wat meer gaan uitwisselen. Hier ligt nog veel onontgonnen terrein.
Nederlands
Check bij andere leergebieden of zij taal en/of rijke teksten hebben opgenomen.
Rekenen & Wiskunde
Aanscherping vanuit feedback is goed geslaagd de samenhang tussen de leergebieden is nagenoeg niet aan bod gekomen.
Toelichting over bereiken van doelstellingen Burgerschap
Laatste ontwikkelsessie was de tijd beperkt. Wellicht dat een driedaagse achteraf toch beter was, zodat we ook meer tijd hadden kunnen besteden aan de relaties met de andere teams.
Digitale geletterdheid
Soms gelukt, soms ook helemaal niet.
Kunst & Cultuur
Wisselwerking met andere leergebieden op papier goed. Wisselwerking 'live' is over het algemeen minder doordat je als ontwikkelteam in verhouding kort te tijd hebt tijdens de ontwikkelsessies en het fijn is om op de vrije momen-
21 ten elkaar te spreken. 'Het bureau' heeft geïnvesteerd om die samenhang te versterken maar blijkt in de praktijk niet altijd haalbaar te zijn geweest.
Mens & Natuur
Met een enkel leergebied wel, met het merendeel van de leergebieden niet.
De samenhang zal in de volgende fase verder moeten worden geanalyseerd/onderzocht, voordat begonnen wordt met kerndoelen beschrijven
Nederlands
Er is wel verbinding gelegd, maar dat had soms wel beter gekund. Dat betekent niet dat ik ontevreden ben.
Rekenen & Wiskunde
We hebben ons de afgelopen dagen met name gericht op het aanscherpen van ons eigen product en niet meer op de samenwerking met de andere leergebieden. Dat is in de afgelopen periode wel aan bod gekomen.
Opmerkingen en suggesties Bewegen & Sport
Toelichting en bronvermelding is achteraf werk. Zonde. Direct oppakken middels APA-stijl zodat er niets verloren gaat.
Burgerschap
Heel mooie locatie en goede sfeer over het algeheel gezien. Fijne ontwikkelsessie!
Rekenen & Wiskunde
Op naar de volgende ontwikkelsessie! Oh wacht.... :(
Regioplan Jollemanhof 18 1019 GW Amsterdam T +31(0)20 531 53 15 www.regioplan.nl
