DSM Agro B.V.
Industrial Products, Ammonia & Natural Gas
F.R. Choufoer Poststraat 1,
ph: +31 (46) 4770200 Postbus 43,
fx: +31 (46) 4528615 6130 AA Sittard,
frank.choufoer@dsm.com the Netherlands
DTe
Postbus 16326 2500 BH Den Haag
Uw kenmerk: 101991
Geachte heer Verdonkschot,
Met deze brief reageren wij op het informatie- en consultatie document 'Onderzoek Marktwerking Groothandelsmarkt Gas'.
Over het gehele rapport spreken wij graag onze waardering uit omdat het een gedegen stuk werk is met een aantal rake analyses. Wij delen uw zorgen betreffende het relatief gering aantal aanbieders op de groothandelsmarkt met daarbij een zeer dominante rol van één van de aanbieders, alsmede een achterblijvende ontwikkeling van de
marktplaats TTF.
Onvermijdelijk is dat wij nog een aantal detail opmerkingen hebben die voornamelijk ingegeven zijn vanuit ons gezichtspunt als grootverbruiker. Verder beantwoorden wij ook uw vier vragen betreffende de conclusies van het rapport.
Betreffende vragen 1 en 2, die marktstructuur en marktuitkomsten behandelen, hebben wij de volgende opmerkingen.
1. Het beschouwen van een GOS als marktplaats bevreemd ons wat. Wij zien een
GOS puur als een fysiek afleverpunt van commodity gas en niet als een
handelsplaats met diverse aanbieders, services en meerdere afnemers. De regels die de grootste verkoper en de TSO over GOS'en hebben neergelegd werken handelsbelemmerend; als voorbeeld het volgende:
Indien wij geen gas afnemen omdat bijvoorbeeld een fabriek stil staat en wij dat gas wensen te verkopen, dan nog betalen wij voor dat niet afgenomen gas exit fee bij de onze locatie en daarna weer entry fee om het in het systeem van de TSO terug te brengen en daarna weer exit fee naar degene die het gas gekocht heeft. Terwijl er geen gas door het GOS stroomt wordt er voor een administratieve handeling de prijs betaald als ware er een fysieke stroming. Bovendien is zo'n situatie van tijdelijke aard, terwijl de kosten veelvoudig zijn. Immers slechts één wintermaand veroorzaakt 70% van de jaarkosten, en dus kan je beter maar een jaar boeken als je denkt dat het nog een keer noodzakelijk zal zijn. De invloed op de kosten per daadwerkelijk verhandelde kubieke meter gas kan enorm zijn, waardoor zulke verkoop in feite niet op zal treden.
DSM Agro B.V.
Industrial Products, Ammonia & Natural Gas
2. De marktplaats Eurohub heeft een zeer duidelijke relatie naar de fysieke locatie
Bunde/Oude Statenzijl en is in die zin vergelijkbaar met b.v. Zeebrugge. De verklaring dat deze marktplaats niet goed functioneert kan liggen in het feit dat de fysieke stromen in langdurige contracten zijn vastgelegd en dat er capaciteits-beperkingen zijn die korte termijn handel belemmeren. Zeebrugge is met name een markt die initieel kortlopende tekorten en overschotten heeft verwerkt, waarna er als het ware vanzelf een kortlopende markt is ontstaan.
3. Er is in Nederland niet een eenduidige groothandelsmarkt, maar er is sprake van
twee markten. Het wezenlijke verschil ligt in de gas kwaliteit. Er is een beperkte regionale markt voor Groningen kwaliteit die o.a. gebruikt wordt door de
Nederlandse huishoudens en industrie en zeer specifieke export gebieden. Dit gas verschijnt op de groothandelsmarkt via de distributie maatschappijen en een enkele industriële gebruiker. Veel grotere bedrijven, maar ook de distributie
maatschappijen in hun nieuwe afzet kanalen, hebben behoefte aan het internationaal courante hoog calorisch gas. Omdat voor Groningen gas een duidelijke oorsprong is, plus een transport systeem dat historisch perfect aansloot op de afzet, is die markt redelijk op orde, zij het, zoals u reeds constateerde, zeer gedomineerd door GUTS. De hoog calorische markt betrekt haar gas vanuit diverse plekken, binnen Nederland dan wel via import. De transport systemen zijn daarvoor niet toereikend en dit werkt handelsbelemmerend.
Rondom het verschil tussen deze twee markten speelt zich ook het gebrek aan conversie capaciteit af. Voor ons als H-gas gebruikers is de discussie om de kosten van deze service, als enige service, te socialiseren onverteerbaar. Er zijn door ons nog wel meer services te bedenken waar socialiseren ons beter uitkomt, maar waar deze discussie niet gevoerd wordt.
4. Het aantal producenten als gas aanbieders wordt door u geschat op acht. Wij
vermoeden dat dit komt omdat u alleen de operators telt en niet de non-operators. Één daarvan, de staatsparticipant EBN, zou wel eens de grootste aanbieder kunnen zijn. In het verleden was het bovendien zo dat diverse non-operators meer gas produceerden dan een aantal operators. Zo bekeken heeft de NAM zeker geen 77% van de gehele markt. In de G-gas markt is gezien de concessie situatie een zekere dominantie van NAM natuurlijk wel te verwachten.
Voor wat betreft de vragen 3 en 4 hebben wij de volgende opmerkingen.
5. Er is veelal grote behoefte aan transparantie. Wat de werkelijkheid van de
afgelopen jaren echter heeft laten zien is dat er steeds meer diensten worden aangeboden waarbij óf de commodity aanbieder óf de TSO haar risico's verlegt naar de klanten. Daarbij worden situaties beschreven als uitzonderingen op uitzondering ... op het systeem en deze worden dan als speciale services
aangeboden. Transparantie zorgt er dan voor dat alleen de grootste spelers nog de mankracht en computer systemen hebben om al die services en hun bijbehorende kosten en risico's te volgen. De kans dat een relatief simpele klant minder optimale keuzes maakt, dan wel veel te hoge risico's op zich neemt, is niet onaanzienlijk. Wij zouden pleiten voor het versimplificeren van de systemen. Daarbij ondersteunen wij de gesuggereerde maatregelen om meer handel via TTF te laten verlopen.
6. Voor wat betreft de maatregelen rondom allocatie procedures kunnen wij alleen
DSM Agro B.V.
Industrial Products, Ammonia & Natural Gas
eerder een gewenste uitkomst te beschrijven met controle achteraf dan voor te schrijven hoe zaken opgelost dienen te worden.
Wij hopen dat we met bovenstaande een positieve bijdrage hebben kunnen leveren aan uw onderzoek naar de groothandelsmarkt gas. Na uw uitstekend rapport zien we door u geformuleerd beleid met vertouwen tegemoet.
Met vriendelijke groet
