Inventaris van het archief van het College van Vereffenaars van de tijdens de
bezetting ingestelde Orde der Geneesheeren, 1922-1947
This finding aid is written in Dutch.
Het Rijksarchief in België Archives de l'État en Belgique
Das Staatsarchiv in Belgien State Archives in Belgium
B
ESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF:...7
Raadpleging en gebruik...8
Voorwaarden voor de raadpleging...8
Voorwaarden voor de reproductie...8
Fysieke kenmerken en technische vereisten...8
Toegangen...8
Aanwijzingen voor het gebruik...9
Geschiedenis van archiefvormer en archief...10
Archiefvormer...10
Naam...10
Geschiedenis...10
Algemeen Vlaamsch Geneesheeren Verbond (AVGV)...10
De Oorlogsorde...11
Het College van Vereffenaars...12
Bevoegdheden en activiteiten...12
Organisatie...13
Archief...13
Geschiedenis...13
Verwerving...15
Inhoud en structuur...16
Inhoud...16
Selecties en vernietigingen...16
Toekomstige aangroei/aanvullingen...16
Ordening...17
B
ESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN...19
Algemeen vlaamsch geneesheeren verbond (AVGV)...19
I. Toegangen... 19
II. Bestuur... 19
A. Algemeen... 19
B. Bestuursvergaderingen...19
C. Samenwerking met andere beroepsorganisaties...19
D. De "Parlementaire Commissie"...20
III. Het AVGV-secretariaat...20
A. Briefwisseling algemeen...20
B. Briefwisseling met Deutsche Krankenkasse für Belgien (DKK)...20
C. Financiële huishouding...20
D. Onderwerpdossiers...21
IV. Archief, gevormd door afdelingen van het AVGV...23
A. Antwerpen's Geneeskundige Vereeniging...23
Association Générale des Dentistes Belges...24
Orde der geneesheeren...25
I. De nationale leider: Frans Van Hoof...25
A. Briefwisseling... 25
1. Met de Militärbefehlshaber en diens administratie...25
2. Met de Belgische ministeries...26
a. Ministerie van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid...26
b. Ministerie van Arbeid en Sociale Voorzorg...28
c. Ministerie van Landbouw...28
d. Ministerie van Economische Zaken...28
e. Ministerie van Justitie...29
f. Ministerie van Landsverdediging...29
3. Met de medische sector...29
B. Documentatie... 29
C. Financiële huishouding...31
D. Commissie voor het beheer van het vermogen van de Fédération Médicale Belge/Algemeen Belgisch Geneesheerenverbond (FMB/ABGV)...32
Kamer der geneesheeren...33
I. De leider van de Kamer Frans Van Hoof...33
A. "Bestuurszaken"... 33
1. Briefwisseling met de Duitse overheid...33
2. Briefwisseling met provinciale leiders...33
3. Thematisch geordende briefwisseling...33
4. Reeks "Uitoefening der geneeskunde"...34
5. Reeks "Beroepszaken"...35
6. Reeks "Ziekenzorg"...36
7. Reeks "Bescherming der Volksgezondheid"...36
8. Reeks "Sociaal Hulpbetoon"...37
9. "Af te handelen zaken"...37
B. Uitgaande briefwisseling...37
1. Reeks "algemeen"...37
2. Reeks briefwisseling met artsen...38
C. Briefwisseling met Belgische overheden...38
1. "Algemeenheden betreffende sommige Ministeries"...38
2. Ministerie van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid...38
3. Ministerie van Arbeid en Sociale Voorzorg...39
4. Ministerie van Economische Zaken...39
5. Ministerie van Openbaar Onderwijs...40
6. Ministerie van Verkeerswezen...40
7. Ministerie van Landbouw en Voedselvoorziening...40
8. Ministerie van Landsverdediging...40
D. Personeelsadministratie...41
E. Ledenadministratie...41
1. Reeks "Geneeskundig personeel"...41
2. "Sociaal Fonds"...43
3. Reeks "Beroepsordening"...43
4. "Bureau voor plaatsing en vestiging"...44
234 - 238 Aanvraag tot vestiging vanwege jonge collega's. 1944...44
5. Persoonlijke dossiers van de leden...45
240 - 302 Persoonlijke dossiers van de leden. 1940-1944...45
F. Administratieve en boekhoudkundige dossiers...49
G. Bureau voor Verkeersaangelegenheden...50
H. Dienst Deutsche Krankenkasse (DKK)...50
I. Documentatie... 52
II. De provinciale afdelingen...52
A. Antwerpen... 52
1. Briefwisseling... 52
a. Met Dr. Van Hoof...52
b. "Alg. Klassement", ingekomen en uitgaande algemene briefwisseling 52 c. Briefwisseling met artsen betreffende het lidgeld...52
d. Briefwisseling uitgaande...53
(1) Reeks 1... 53
(2) Reeks 2... 53
e. Briefwisseling met tandartsen...54
f. Ingekomen briefwisseling van bedrijven en administraties...54
2. Bijraad... 56
a. Op bestuursniveau Kamer...56
b. Op het provinciale bestuursniveau...56
3. De Ziekenfondsen...56
4. Commissie aangesteld voor het onderzoek van de aanvragen tot erkenning door de Kamer als specialist...57
5. Administratieve en financiële gegevens...57
6. Thematische dossiers...58
B. Vlaams-Brabant... 59
1. Bijraad van de provinciale afdeling Vlaams-Brabant...59
2. Briefwisseling van de provinciaal leider...60
3. Onderwerpsdossiers...60
C. Oost-Vlaanderen... 61
1. Briefwisseling... 61
a. Met Van Hoof...61
b. Ingekomen en uitgaande algemene briefwisseling...62
2. Bijraad van de provinciale afdeling Oost-Vlaanderen...64
3. Bijdragen van de artsen...64
452 - 453 Briefwisseling en lijsten betreffende de betaling van de bijdragen aan de Orde, alfabetisch geordend op naam van de artsen. 1942-1943... 64
4. Samenwerking met instellingen en organisaties...65
a. Collegium Medicorum in de stad Gent...65
b. (Oorlogs)invaliden...65
456 - 457 Briefwisseling betreffende de medische hulpverlening, met het Nationaal Werk voor Oorlogsinvaliden en met artsen die hieraan verbonden waren en lijsten van de verzorgde oorlogsinvaliden per behandelende arts...65
c. Ziekenfondsen...65
459 - 460 Briefwisseling van Van Caeckenberghe betreffende de relaties met de Belgische ziekenfondsen, klachten van artsen en van patiënten, alfabetisch geordend. 1942-1944...65
5. Betreffende de artsenpraktijken...66
D. Limburg... 66
E. West-Vlaanderen... 66
1. Toegang tot het oorspronkelijke klassement...66
2. Reeks betreffende de bestuurlijke bevoegdheden...67
3. Het communicatiebeleid...67
4. Reeks betreffende de erelonen...68
5. Reeks "D" betreffende contacten met de bezetter...70
6. Reeks "Kl" betreffende klachten...70
7. Reeks inzake leveringen...71
8. Reeks betreffende de onderlinge hulpverlening...71
9. Reeks betreffende hulporganisaties en ziekenfondsen...72
10. Reeks betreffende de te betalen bijdragen...72
11. Reeks betreffende de vestiging van artsen...73
12. Reeks betreffende het personeel van de provinciale afdeling...73
13. Reeks "varia"... 74
Chambre des médecins...76
I. Bestuursorganen... 76
II. Persoonlijke dossiers van "chef de la Chambre" Dossin...76
III. Secretariaat... 76
A. Personeel... 76
B. materieel... 77
C. Gegevens betreffende artsen...77
D. Briefwisseling... 78
1. Met de Duitse overheid...78
2. Klassement volgens bestemmeling...78
3. Chronologisch klassement...79
565 - 568 Ingekomen briefwisseling en doorslagen van uitgaande briefwisseling, chronologisch geordend, gericht aan en verzonden door Dossin, met Duitse en Belgische overheden, firma's, ziekenfondsen, ziekenhuizen, Winterhulp, met artsen, enz. 1942-1944...79
4. Thematisch klassement...79
5. Met individuele artsen...81
E. Ledenadministratie van de Chambre des médecins...81
1. Het lidgeld... 81
2. De geografische spreiding...82
3. De tarieven... 82
4. Benoemingen/tewerkstelling van artsen...82
5. Reeks "Contraintes", klachten en problemen...83
6. Persoonlijke dossiers van de artsen...83
a. Steekkaarten...83
(1) Reeks 1... 83
607 - 608 Steekkaarten (Reeks 1). 1942-1944...83
(2) Reeks 2... 83
609 - 616 Steekkaarten (Reeks 2). 1942-1944...83
b. Steekkaarten van de artsen per gemeente...84
617 - 619 Steekkaarten per gemeente 1942-1944...84
c. De individuele dossiers...84
620 - 718 Individuele dossiers. 1942-1944...84
d. Joodse artsen in Wallonië en Groot-Brussel...91
7. Reeks betreffende specifieke onderwerpen...92
8. Reeks betreffende leveringen van noodzakelijke producten...93
9. Documentatiedossiers...94
F. Dienst Comptabiliteit...95
G. Dienst Deutsche KrankenKasse für Belgien (DKK)...95
1. Administratieve dossiers...95
2. DKK-comptabiliteit...96
3. Voor vernietiging geselecteerde stukken...96
De naoorlogse Vereffening...98
I. Het College van Vereffenaars...98
767 - 770 Ingekomen en doorslagen van uitgaande briefwisseling, alfabetisch geordend. December 1944-december 1947...98
II. Financiële verrichtingen...98
III. Stukken van diverse aard...99
Beschrijving van het archief:
Beschrijving van het archief:
Naam archiefblok:
College van Vereffenaars van de tijdens de bezetting ingestelde Orde der Geneesheeren
Periode:
1922 - 1947
Archiefbloknummer:
BE-A0510.0III.1091 Omvang:
• Omvang geïnventariseerd: 28.00 m
• Laatste bestanddeelnummer: 776.00 Archiefbewaarplaats:
Algemeen Rijksarchief / Archives générales du Royaume
Raadpleging en gebruik
Raadpleging en gebruik
Voorwaarden voor de raadpleging
VOORWAARDEN VOOR DE RAADPLEGING
De raadpleging van dit archief is onderworpen aan de bepalingen van de
Archiefwet van 24 juni 1955 gewijzigd door de Wet van 6 mei 2009, de Wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonlijke gegevens (aangepast door de wet van 11 december 1998) en de Wet op de openbaarheid van bestuur van 11 april 1994.
Verder zijn bij de raadpleging van dit archiefbestand ook de bepalingen van het leeszaalreglement van het Rijksarchief (Ministerieel besluit van 19 september 2011 tot vaststelling van het huishoudelijk reglement van de leeszalen van het Algemeen Rijksarchief en het Rijksarchief in de Provinciën) van toepassing.
Aangezien de stukken in dit archiefbestand ouder zijn dan 30 jaar zijn ze vrij raadpleegbaar. De onderzoeker dient evenwel een verklaring op erewoord te ondertekenen waarin hij er zich toe verplicht geen gegevens te publiceren die een schending van de persoonlijke levenssfeer zouden kunnen inhouden.
Voorwaarden voor de reproductie
VOORWAARDEN VOOR DE REPRODUCTIE
Voor de reproductie van archiefstukken gelden de voorwaarden en tarieven van toepassing in het Rijksarchief, vastgelegd in het leeszaalreglement (Ministerieel Besluit van 19 september 2011 tot vaststelling van het huishoudelijk reglement van de leeszalen van het Algemeen Rijksarchief en het Rijksarchief in de
Provinciën).
Fysieke kenmerken en technische vereisten
FYSIEKE KENMERKEN EN TECHNISCHE VEREISTEN
De archiefstukken zijn leesbaar zonder gebruik te moeten maken van
technische hulpmiddelen. De documenten zijn over het algemeen in goede staat, al zijn er nog sporen van de ernstige staat van vervuiling, opgelopen tijdens de vroegere opslag in het Ministerie van Financiën. Tijdens de
verhuisoperaties werd het archief erg ruw behandeld. Ook dat liet sporen na en dan vooral op de verpakkingen en de kaften. Er is tevens schade door
roestvorming rond nietjes, naalden en papierklemmen.
Toegangen
TOEGANGEN
Er werden geen toegangen teruggevonden, al waren de vereffenaars verplicht tot het opstellen van een inventaris. Die opdracht stond letterlijk vermeld in het oprichtingsbesluit. Wel werden her en der aanduidingen van een ordening gevonden op het oude inpakpapier en her in der in de ringmappen of op de rugzijde ervan. De vereffenaars hebben vermoedelijk in 1947 wel degelijk een inventaris opgemaakt. Tot dusver is deze inventaris nog niet gevonden en de
kans is groot dat hij verloren is gegaan tijdens de diverse verhuisoperaties nadien.
Aanwijzingen voor het gebruik
AANWIJZINGEN VOOR HET GEBRUIK
Wegens de duidelijke afbakening van de diverse archiefvormers en het herstel van de oorspronkelijke ordening - voor zover dat mogelijk was - dienen er geen bijzondere aanwijzingen voor het gebruik verstrekt te worden. Voor zoekwerk op onderwerp, persoon- of plaatsnamen is het aangewezen de digitale
zoekfunctie te gebruiken.
Geschiedenis van archiefvormer en archief
Geschiedenis van archiefvormer en archief
Archiefvormer
ARCHIEFVORMER
Naam
NAAM
College van de Vereffenaars van de tijdens de bezetting ingestelde Orde der Geneesheeren.
Collège des Liquidateurs de l'Ordre des Médecins créé sous l'occupation.
Geschiedenis
GESCHIEDENIS
Het archiefblok dat in het Algemeen Rijksarchief administratief bekend stond onder de benaming "Orde der Geneesheren" was in feite samengesteld uit bestanden van diverse archiefvormers.
Algemeen Vlaamsch Geneesheeren Verbond (AVGV)
ALGEMEEN VLAAMSCH GENEESHEEREN VERBOND (AVGV)
Het Verbond werd opgericht na de Eerste Wereldoorlog uit onvrede met de dominantie van Franstaligen in de Fédération Médicale Belge - Algemeen Belgisch Geneesheerenverbond (FMB/ABGV).
Het secretariaat werd gevestigd in de Lange Nieuwstraat 64 in Antwerpen. Het Verbond was uitdrukkelijk opgezet als een beroepsvereniging voor
Nederlandstalige artsen in België. Het gebruikte het Nederlands als voertaal en profileerde zich op terreinen zoals de ziekteverzekering, de honoraria, de
hulpverlening via de openbare onderstand, de gevolgen van de mobilisatie van het leger, wetgeving op het vlak van de volksgezondheid, de erkenning van specialisaties, het geneesmiddelendepot, enz. Het AVGV stond ook in voor sociale voorzieningen voor zijn leden en hun gezinnen en had daarvoor een Hulpfonds en een Sociaal Fonds opgericht. Om de 'tucht' te handhaven, beschikte het over een Tuchtraad en een Raad van Beroep en had het een Codex van de Geneeskundige Plichtenleer opgesteld. Het gaf een tijdschrift uit met de titel Mededeelingen van het Algemeen Vlaamsch
Geneesheerenverbond.
Tenslotte zag het Verbond "het steunen en leiden van den kulturelen opgang van het volk" eveneens als een opdracht. Het profileerde zich dus als een onderdeel van de Vlaamse beweging. Dat zorgde voor antagonisme met de FMB/ABGV die enkel een 'Belgische' context kon aanvaarden en niet wilde laten tornen aan de dominantie van het Frans. Onder invloed van de toenemende oorlogsdreiging groeide er nochtans toenadering. Tijdens de mobilisatie van 1939 ontstond een bijzondere verhouding. De voorzitters van Verbond en Fédération lieten de rivaliteit voorlopig vallen en vormden samen een Medicorum Collegium Belgicum dat instond voor de verdediging van de belangen van de gemobiliseerde artsen.
Door de Duitse bezetting van het land werd er een totaal nieuwe situatie
geschapen. De bezetter probeerde het land naar zijn hand te zetten met het oog op 'Angliederung' en economische uitbating. Bovendien was het nodig om het land zo beheersbaar mogelijk te houden omwille van de voortdurende staat van oorlog. Ook de volksgezondheid kreeg daarom veel aandacht. Mede
daarom wilden de Duitsers strak georganiseerde en geleide medische
beroepsgroepen. Dat vergde tijd. De Oorlogsorde werd pas op 26 november 1941 door een Besluit van secretaris-generaal Gerard Romsée van
Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid opgericht. Die organisatie werd
voornamelijk gevuld met artsen uit het AVGV. Het Vlaams Verbond werd echter niet ontbonden. In december 1941 werden nog 11 bestuursleden aangesteld voor een termijn van 2 jaar. Begin 1942 werd nog altijd gevraagd om
ledenbijdragen te betalen. De werking van het Verbond werd wel op een laag pitje gezet maar de lokale en regionale afdelingen moesten blijven bestaan.
Wel verdween Mededeelingentoen de Orde haar eigen tijdschrift, het Beroepsblad van de Kamer der Geneesheeren,uitgaf.
Het ledental van het Verbond nam in het begin van de bezetting toe. In de omzendbrief van 16 januari 1942 werd beweerd dat dit het secretariaat dwong tot het aannemen van meer bedienden en de daarbij horende plaatsruimte, meubelen en apparatuur. Maar er was een bijzondere regeling getroffen: "Wat de bijdragen zelf betreft in verband met de Orde van Geneesheeren: zoo haast de Orde van Geneesheeren in werking treedt zal het AVGV de reeds geïnde bijdragen zijner leden aan de Orde van Geneesheeren overmaken." Er was dus een vlotte overgang voorzien van Verbond naar Orde. De laatste brieven van het Verbond werden midden maart 1942 verstuurd met de mededeling dat de Orde der Geneesheeren was ingesteld, en dat "ons beroepsblad Mededeelingen van het AVGV" niet meer zal verschijnen.
Toch zou de voorraad briefpapier nog van pas komen. Frans Van Hoof gebruikte ze om op 9 februari 1944 een brief naar bestuursleden te sturen met het doel hun namen door te geven aan de Mijnraad en ter publicatie in het Staatsblad.
Het ging om: Gerard Yserbyt van Kortrijk, Jan Timmermans van Sint-Pieters- Jette, Edgard Van Haelst van Anderlecht, Gerard Bruynseels van Lint, Frans Smets van Lier, Constant Janssens van Turnhout, Severin Van Haesendonck van Vertrijk-Boutersem, Lucien Van Roey van Eigenbilzen, Laurent De Loof van Hofstade bij Aalst. Dat betekent dat het Verbond formeel niet opgeheven werd en dat 'men' - Van Hoof in de eerste plaats - dat ook niet wenste. Het
secretariaat van het Verbond was nog altijd te vinden in de Korte Klarenstraat 14 te Antwerpen.
De Oorlogsorde
DE OORLOGSORDE
De Orde kreeg een zetel in de Ruisbroekstraat 21 te Brussel. Zij had onder zich een Nederlandstalige Kamer, eerst gevestigd in de Lange Nieuwstraat 64 en daarna in de Korte Klarenstraat 14 te Antwerpen. Daarnaast de Franstalige
"Chambre" van de Orde die als zetel het lokaal van de FMB/ABGV in de Michel Angelolaan in Brussel kreeg toegewezen. Door een besluit van secretaris- generaal Romsee werd Van Hoof aangeduid als "Leiter der belgische
Ärzteschaft", dus zowel van de Nederlandstalige als de Franstalige artsen.
Daardoor kreeg hij én de overkoepelende Orde, én de Vlaamse Kamer onder zijn bevoegdheid. De Waalse dokter Marcel Dossin werd leider van de
"Chambre" maar ook plaatsvervangend leider van de Orde. Een deel van de briefwisseling liet Van Hoof op zijn privéadres aankomen. Het ging vooral om de contacten met nationale overheden zoals de administratie van de Belgische ministeries. Maar ook met het bezettingsbestuur.
Het College van Vereffenaars
HET COLLEGE VAN VEREFFENAARS
Er zijn twee fases te onderscheiden in de vereffening van de oorlogsorde. Fase 1 werd gevormd door het college bestaande uit artsen die werkten onder toezicht van de minister van Volksgezondheid. Ze bestond uit voorzitter P.
Glorieux, bijgestaan door P. Cambier en G. de Melinne. Het college had zijn zetel in de Ridderstraat 8 te Brussel. In maart 1945 is ze echter in de Michel Angelostraat te situeren hetgeen een gehuurd pand was. Glorieux werd benoemd bij Regentsbesluit van 30 oktober 1944. Dit gebeurde onder de communistische minister van volksgezondheid, de arts Albert Marteau. Het afschrift van het benoemingsbesluit werd hem bezorgd door Dr. De Laet, directeur a.i. van het Algemeen Secretariaat van het Ministerie van
Volksgezondheid en voor de oorlog een vertrouwensman van de FMB. Het college had de macht om bijvoorbeeld Dr. Cambier op 20 november 1944 toelating te verstrekken om de zegels die door Justitie waren gelegd op de lokalen van de Kamer der Geneesheeren in de Korte Klarenstraat 14 te Antwerpen te verbreken met het oog op het uitvoeren van haar
werkzaamheden. Het college had het archief van de Kamer immers nodig.
De tweede fase van de vereffening van de opgeheven oorlogsinstellingen ging in toen alle nog niet afgeronde vereffeningen en de archieven van al de
vereffeningscomité's aan de vereffeningscommissie binnen het Ministerie van Financiën werden overgedragen. Van deze dienst werd in onderhavig bestand geen archief aangetroffen. Mogelijk trad deze dienst enkel op als tijdelijke zorgdrager voor het archief. Het is deze dienst die de archieven uiteindelijk aan het Rijksarchief overdroeg.
Bevoegdheden en activiteiten
BEVOEGDHEDEN EN ACTIVITEITEN
De instelling die al deze archieven verzamelde en gebruikte voor het uitvoeren van haar opdracht was de vereffeningscommissie die na de bevrijding in
september 1944 werd opgericht. Haar opdracht was het patrimonium van de Orde te vereffenen en schuldeisers en benadeelden te vergoeden. Met het oog op die opdracht werd archief verzameld en uiteraard werden tijdens de
uitvoering van deze opdracht ook documenten geproduceerd. Deze commissie was dus zelf een 'archiefvormer'. 1
1 VANDEWEYER L., Oorlogsinstellingen liquideren. De vereffeningadministratie na september 1944 en de archiefvorming. Een verkennend onderzoek. In: LACH Liber Amicorum Coppens Herman, deel 1, gepubliceerd in de reeks Algemeen Rijksarchief, Studia 115, Brussel, 2007, p. 451-483.
Organisatie
ORGANISATIE
Het College van Vereffenaars was de rechtsopvolger van de Orde der
Geneesheeren waardoor de archieven uit de oorlogstijd grotendeels in handen kwamen van deze commissie. Het in beslag nemen van de archieven van de Orde verliep niet van een leien dakje. De vereffenaars moesten in de kantoren en in de private huizen van leiders van de oorlogsorde op documentenjacht.
Het is dan ook niet verbazingwekkend dat er vermenging optrad, onder meer met archieven die werden opgemaakt door het Algemeen Vlaamsch
Geneesheeren Verbond dat actief was in de vooroorlogse periode en het begin van de bezettingstijd. De Orde kon zich beroepen op een vooroorlogse
Belgische wetgeving, zij het dat die werd aangepast en aangevuld onder druk van de Duitse bezetter en zijn Belgische medewerkers. De Oorlogsorde volgde wel de Belgische wetgeving van juli 1938 wat de handhaving van de
beroepseer en de beroepstucht betrof. De andere onderdelen waren echter nieuw en opgelegd door het besluit van secretaris-generaal Gerard Romsee van 26 november 1941. Daardoor kreeg deze orde een veel grotere greep op de medische beroepsgroepen en op de gezondheidszorg dan voorzien door de wet van 1938.
Het archiefbestand is dus niet afkomstig van één dominante archiefvormer waar de andere archiefvormers aan kunnen gekoppeld worden. In dit geval gaat het om nevengeschikte archiefvormers met een heel verschillend juridisch statuut die elkaar doorheen het tijdsverloop opvolgden: Vlaamsch Verbond - (Oorlogs)orde - College van Vereffenaars - Commissie van het Ministerie van Financiën. De gemeenschappelijke noemer is dat het gaat om exponenten van het streven naar zelforganisatie en zelfregulering van de artsen als
beroepsgroep.
Van het College van Vereffenaars werd door de autoriteiten verwacht dat zij hieraan een einde stelde, zodat kon aangeknoopt worden met de vooroorlogse wetgeving.
Archief
ARCHIEF
Geschiedenis
GESCHIEDENIS
In het archief van het Krijgsauditoraat is in de map betreffende Dossin een door de griffier geautoriseerde kopie van een brief van Dossin aan Wathieu, dd. 31 augustus 1944, net voor het begin van de bevrijding van het grondgebied door geallieerde troepen. Die is tekenend voor het archief uit de periode van de bezetting: "Il a été fait comme vous le demandez. Mes archives ont été revues entièrement. En ce qui concerne votre attitude, je vous signale que
personnellement je compte me mettre à l'abri, dès que des troubles se manifesteront. Je vous laisse libre de faire ce que vous voulez." 2Dat doet vermoeden dat aan het einde van de bezetting, sommige kopstukken van de
2 ARA2, Archief Krijgsauditoraat, Dossiers betreffende het proces tegen de Orde der Geneesheren, onderdeel Dossin: mapje "Lettres de Dossin à Van Hoof (1/9/1944)".
Orde de archieven waar ze greep op hadden, 'gekuist' hebben en ontdaan van potentieel compromitterende documenten.
Dat was vooruitziend want vrij snel na de intocht van geallieerde troepen begonnen de huiszoekingen en de inbeslagnames. Het is echter duidelijk dat vooral de naoorlogse vereffening een bepalende rol heeft gespeeld in de
vormingsgeschiedenis van dit chaotische archiefblok. Die vereffening begon in principe vanaf de bevrijding in het begin van september 1944. Ze kende twee duidelijk te onderscheiden fases. De eerste vereffeningcommissie bestond uit drie Belgicistische artsen die vooraanstaande figuren waren in de door de bezetter ontbonden FMB/ABGV. Zij opereerden onder de bevoegdheid van de Minister van Volksgezondheid.
De vereffenaars konden in de herfst van 1944 lang niet alle relevante
archieven in beslag nemen. Naast doelbewuste vernietiging door bezetter en collaborateurs speelde immers ook het krijgsauditoraat een belangrijke rol als 'plunderaar' van de archiefbestanden van de oorlogsinstellingen. Dat was in belangrijke mate zo voor de Orde der Geneesheren en ook voor de Deutsche Krankenkasse op Belgische bodem. Dat zorgde voor hiaten en voor wanorde.
Er werden ook ernstige fouten gemaakt tijdens de herordening, door de naoorlogse vereffenaars. Zo werd de briefwisseling van de leider van de Franstalige "Chambre" Dr. Dossin met Oberstabarzt Dr. Hördemann voor het jaar 1944 teruggevonden in een ordner die het opschrift "Comptabilité" droeg met verwijzingen naar het jaar 1945. Dit is een tekenend maar absoluut geen alleenstaand geval. Een hele resem documenten werd teruggevonden in omslagen en ordners die ooit een andere inhoud hadden. De vereffenaars hebben een grote en niet altijd positieve invloed uitgeoefend op de in dit blok aanwezige archiefbestanden die dateren van voor de bevrijding in september 1944. We kunnen de handelwijze van de vereffenaars vergelijken met de rol die archivarissen in de 19de eeuw gespeeld hebben ten aanzien van archieven uit het Ancien Régime. De stukken werden uit hun organisch verband gehaald en geklasseerd volgens documentaire principes. Bovendien was de bij wet
voorgeschreven opdracht in de eerste plaats een financiële operatie. Wat daar niet in paste, bleef vaak verweesd achter.
Het komt er op aan de diverse archiefvormers recht te doen en het archief in die zin te (her)ordenen en te inventariseren. Het archief van het Algemeen Vlaamsch Geneesheeren Verbond komt daarbij prominent als oudste naar voren. Dit archief werd door de vereffenaars gevonden en in beslag genomen, deels bij Vlaamse leiders van de oorlogsorde.
Wat niet meer opduikt is het archief van de Fédération Médicale Belge. Deze vereniging werd nochtans begin 1942 door de bezetter opgeheven en haar bezittingen werden aan de Orde der Geneesheren overgedragen. Ook het archief van de vereniging volgde die weg. Vermits het college van vereffenaars na de bevrijding bestond uit vooraanstaanden van deze vereniging, werd het archief weer aan de heropgerichte vereniging bezorgd. Dit verenigingsarchief werd later in het Rijksarchief neergelegd en geïnventariseerd door Alexandre Notebaert. Het bevat tal van dossiers die een nauwe band hebben met de archiefvormers die onderwerp zijn van deze inventaris.
Verwerving
VERWERVING
Hierover is vrijwel niets bekend. Er is geen dossier betreffende de overdracht voorhanden in het Rijksarchief. Al mag vermoed worden dat het bestand in 1966 werd overgebracht vanuit het ministerie van Financiën samen met archief van een hele resem andere opgeheven oorlogsinstellingen. Op dat ogenblik naderde het Comité voor de Vereffening van Oorlogsinstellingen immers het einde van zijn administratieve leven.
Het geheel werd naar het Rijksarchief in Beveren verhuisd. Dat gebouw werd beschouwd als een tijdelijke opslagplaats. Die verhuis werd destijds aangeduid en bevestigd door op elk archiefonderdeel - omslag, pak, ordner, enzovoort - in zwarte viltstift de letters "BW" van Beveren-Waas te plaatsen. Er werd echter bij die gelegenheid geen enkele vorm van nummering aangebracht en geen enkel respect betoond voor de oude ordening die hier en daar nochtans zichtbaar was. Dit zette de deur open naar verder om zich heen grijpende wanorde. Gelet op de vastgestelde schade zijn de verhuisoperaties met
bijzonder weinig zorg voor de materiële staat van de archiefstukken gebeurd.
Toen de bestanden terugkeerden naar de Ruisbroekstraat in Brussel, werden de pakken en omslagen zonder meer in rekken gepropt.
Daarnaast was er op een andere verdieping in het Algemeen Rijksarchief nog een omvangrijk ladenmeubel voorhanden, ontworpen voor de klassering van formulieren van een halve kwartobladzijde. Van dit meubel bleken meer dan honderd laden archief te bevatten uit de oorlogstijd. De documenten verwezen naar de Deutsche Krankenkasse für Belgien und Nord-Frankreich (D.K.K.) als bestemmeling. Ze waren opgemaakt door de Franstalige "Chambre" van de Orde der Geneesheeren. Het ging bijna uitsluitend om Duitse documenten - zogenaamde " Scheine" - die voortvloeiden uit de functie die de Franstalige
"Chambre" van de Orde der Geneesheren vervulde als 'tussenstation' voor documentstromen tussen individuele artsen en hun patiënten enerzijds en de Deutsche Krankenkasse anderzijds. Deze administratie was noodzakelijk voor de uitbetalingen door dit Duitse ziekenfonds. Omdat het ging om openstaande rekeningen werden ze door de naoorlogse vereffenaars in beslag genomen met het oog op de vereffening. De inhoudelijke waarde was echter nihil.
Inhoud en structuur
Inhoud en structuur
Inhoud
INHOUD
Tijdens de herordening bleek het archief te bestaan uit de archivalische
nalatenschap van een grote diversiteit aan archiefvormers. Het verdiende dus de omschrijving "archiefconglomeraat". Bovendien waren er nogal wat
afgedwaalde stukken. Die konden deels in verband gebracht worden met de archiefvormers die binnen dit conglomeraat functioneerden, deels ook niet. Het ging dan om stukken uit andere archieven die per ongeluk tijdens de diverse verhuisoperaties in dit bestand waren terechtgekomen.
Taal en schrift van de documenten
De stukken zijn hoofdzakelijk in het Frans en het Nederlands opgesteld. Maar er komen heel vaak stukken in het Duits voor omwille van de samenwerking met de Duitse bezettingsautoriteiten en met de Deutsche Krankenkasse.
Selecties en vernietigingen
SELECTIES EN VERNIETIGINGEN
Er werden tijdens de inventarisatie overtollige dubbels en blanco documenten vernietigd en dan in het bijzonder wanneer het ging om onvolledige of
beschadigde stukken en enkel voor zover zij in meerdere exemplaren werden gevonden.
Er werd wel een selectie uitgevoerd op de formulieren die werden overgeleverd inzake de achterstallige betalingen van de Deutsche Krankenkasse in 1944. De DKK gebruikte "Scheine" die verschillend waren al naargelang de medische omstandigheden of behandeling (consult, verwijzing naar, chirurgische ingreep, enz.). Bovendien werd nog onderscheid gemaakt tussen formulieren van een verzekerde en formulieren van een familielid en tussen formulieren van een arbeider in Duitsland en zijn familieleden in bezet België en een arbeider die in Duitse dienst werkte op Belgische bodem en zijn familieleden. De inhoudelijke waarde van deze grote massa formuliertjes was echter bijzonder mager omdat de medische omschrijvingen vaag waren en het waarheidsgehalte erg dubieus.
Dat maakte een vernietiging verantwoord.
Toekomstige aangroei/aanvullingen
TOEKOMSTIGE AANGROEI/AANVULLINGEN
Gelet op het feit dat er opmerkelijk veel dossiers en archiefstukken verloren zijn gegaan sinds dit archief werd overgedragen, is het best mogelijk dat bij volgende inventarisatieprojecten - als het gaat om archief dat ooit naar en van Beveren-Waas werd verhuisd - dat er nog dossiers zullen opduiken. Deze
kunnen dan desgevallend geïntegreerd worden.
Ordening
ORDENING
Er werd gekozen voor een reconstructie van het archief volgens de
oorspronkelijke archiefvormer en volgens hun interne organisatie om zodoende de inzichtelijkheid voor de gebruiker te verhogen. Enkel voor zover de ordening aangebracht door de naoorlogse vereffenaars valabel bleek om de onderzoeker inzicht te geven in de samenhang, werd hun klassement als richtinggevend beschouwd. Het archief werd dus zoveel mogelijk opnieuw geordend met respect voor de diverse archiefvormers en hun organisatorische structuur. Het wordt dus gepresenteerd als een archiefconglomeraat. Deze aanpak wordt weerspiegeld in de indeling van de inventaris. In de mate van het mogelijke werden daarbij de ondertussen vastgestelde hiaten aangeduid en zo mogelijk geïdentificeerd.
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen
Algemeen vlaamsch geneesheeren verbond (AVGV)
ALGEMEEN VLAAMSCH GENEESHEEREN VERBOND (AVGV)
I. Toegangen
I. TOEGANGEN
1 Op inpakpapier geplakte lijst van archief dat van het AVGV afkomstig was. [1946?].
1 stuk
II. Bestuur
II. BESTUUR
A. Algemeen
A. ALGEMEEN
2 Dossier "Statuten", met ontwerpen en definitieve teksten en de in het Belgisch Staatsblad gepubliceerde versie van de statuten.
1922-1944.
1 omslag 3 Dossier "Jaarverslagen AVGV". 1934-1940.
1 omslag
B. Bestuursvergaderingen
B. BESTUURSVERGADERINGEN
4 Dossier inzake de besluiten genomen op de Algemene Vergaderingen van het Verbond. 1931-1939.
1 omslag 5 Dossier "Bestuurlijke bedrijvigheid" met teksten betreffende de
activiteiten van de bestuursleden, meestal gepubliceerd in de Mededeelingen van het Algemeen Vlaamsch Geneesheeren Verbond. 1939-1941.
1 omslag 6 Dossier over de samenstelling van het bestuur en daarmee
verbonden briefwisseling. 1934-1940.
1 omslag
C. Samenwerking met andere beroepsorganisaties
C. SAMENWERKING MET ANDERE BEROEPSORGANISATIES
7 Dossier "Verbondsbijdrage AVGV", met briefwisseling en verslagen van de samenwerking met de Fédération Médicale Belge/Algemeen Belgisch Geneesheeren Verbond in de "Gemengde Commissie AVGV-FMB/ABGV". 1928-1934.
1 omslag
8 Dossier "Gemengde Commissie AAV-AVGV voor maatschappelijke belangen", betreffende de samenwerking met het Algemeen Apothekersverbond. 1934.
1 omslag
D. De "Parlementaire Commissie"
D. DE "PARLEMENTAIRE COMMISSIE"
9 Dossier "Documentatie en briefwisseling parlementaire commissie 1932", in het bijzonder over het indienen van voorstellen in
verband met het inrichten van een "geneesheerenorde".
Briefwisseling, onder meer met parlementslid Dr. Hilaire Gravez.
1932.
1 omslag
III. Het AVGV-secretariaat
III. HET AVGV-SECRETARIAAT
A. Briefwisseling algemeen
A. BRIEFWISSELING ALGEMEEN
10 "Klasseur", doorslagen van uitgaande briefwisseling en exemplaren van verzonden stukken, genummerd van nr. 1 tot 1153,
chronologisch geordend. 3 januari 1942-16 maart 1942.
1 pak
B. Briefwisseling met Deutsche Krankenkasse für Belgien (DKK)
B. BRIEFWISSELING MET DEUTSCHE KRANKENKASSE FÜR BELGIEN (DKK)
11 Briefwisseling DKK/KVD, in- en uitgaand, chronologisch geordend.
Oktober 1940-april 1942.
1 pak 12 "Blanco-formulieren", dossier betreffende het bezorgen van de
nodige formulieren aan artsen die verantwoordelijk waren voor verzorging van patiënten die bij DKK aangesloten waren. 1941.
1 omslag
C. Financiële huishouding
C. FINANCIËLE HUISHOUDING
13 Ordner "Rekeningen Emissiebank (Clearing)", met facturen, rekeningen en andere stukken inzake financiële verrichtingen.
december 1938-december 1941.
1 pak 14 "Loonboek" van het Verbond, met opgave van de uitbetaalde
bedragen aan de bedienden. z.d.
1 stuk.
15 Dossier "Kantoorhuur", stukken met betrekking tot de huur van kantoorruimte en de samenwerking dienaangaande met andere
Vlaamsgezinde verenigingen. 1930-1940.
1 omslag 16 Kasverslagen. 1934-1941.
1 omslag 17 Dossier "Verplaatsingskosten afgevaardigden Afdeelingen", inzake
de regeling van de betaling van verplaatsingsonkosten van de afgevaardigden van de regionale afdelingen voor de Algemene Vergadering. 1939.
1 omslag 18 Dossier "Bijdragen der afdeelingen", over de financiële bijdragen
door de afdelingen aan het Verbond. 1938-1939.
1 omslag
D. Onderwerpdossiers
D. ONDERWERPDOSSIERS
19 Dossier "Rechtskundig advies", briefwisseling inzake vragen, gesteld door de vereniging aan haar juridisch adviseur, advocaat en VNV-parlementslid Gerard Romsee, onder meer inzake de verenigbaarheid van lidmaatschap van meerdere
beroepsverenigingen tegelijkertijd. 1932-1936.
1 omslag 20 Dossier "Dr. V. H", inzake de huldeblijken voor en de invoering van
een financiële vergoeding voor het werk dat werd verricht door schrijver-penningmeester Dr. Frans Van Hoof. 1938.
1 omslag 21 Dossier "Namen van geneeskundigen in 1914/18 gesneuveld, in
Krypte IJzermonument", briefwisseling inzake het aanbrengen van deze namen op een herinneringsmonument in de IJzertoren te Diksmuide. 1934.
1 omslag 22 Dossier "Organisatie en coördinatie in AVGV", nota bestemd voor
de bestuursvergadering van 18 december 1938. 1938.
1 stuk 23 Dossier "Omzendbrieven bestuursleden", door het secretariaat
verstuurde rondzendbrieven. 1931-1942.
1 omslag 24 Omslag van het dossier "Omzendbrieven afdelingen", door het
secretariaat verstuurde omzendbrieven, gericht aan de afdelingen van het Verbond. z.d.
1 stuk
25 Dossier "berichten in de Med.", bevat één uitgescheurd fragment uit de Mededeelingen AVGV, nr. 240, van 5 maart 1939, bladzijde 131-132. 1939
2 stukken 26 Dossier "Omzendbrieven", gericht aan voorzitters, secretarissen,
penningmeesters en de besturen van de afdelingen. 1929-1942.
1 omslag 27 Dossier "Omzendbrieven afgevaardigden", verstuurd naar de
afgevaardigden van de plaatselijke afdelingen die zetelden in de Algemene Vergadering. 1931-1940.
1 omslag 28 Dossier "Mededeelingen leden", rondzendbrieven gericht aan de
leden. 1927-1942.
1 omslag 29 Dossier "Maandblad", bevat voornamelijk exemplaren van de
bestuurlijke mededelingen die in 1932 als maandblad werden verstuurd. Werd verstuurd naar de leden als bijlage bij het Vlaamsch Geneeskundig Tijdschrift. 1929-1932.
1 omslag 30 Dossier "Franschtalige telefoonvermeldingen enz.", briefwisseling
inzake de pogingen van het Verbond om de adressen van de leden in het Nederlands in de telefoongids te doen verschijnen. 1938.
1 omslag 31 Dossier "Ezelsstreken", met bewijsmateriaal van verzet tegen de
vernederlandsing van Vlaanderen vanwege de FMB/ABGV als vereniging en van individuele leden van deze vereniging. 1938- 1942.
1 omslag 32 Dossier "Palfijn-hulde", inzake de strubbelingen tussen het
inrichtend comité en de leiding van het AVGV. 1930.
1 omslag 33 Dossier "Bestuurlijke Kommissie voor Kinderzorg", inzake de
oprichting van deze commissie door het AVGV. 1941.
1 omslag 34 Dossier "Dokters-ambtenaars", aankondiging dat het Verbond de
belangen van de artsen-ambtenaren wil behartigen. 1941.
1 stuk
35 Dossier "Personalia dokters", met gegevens over
wetenschappelijke onderscheidingen en overlijdens. 1939-1940.
2 stukken 36 Dossier inzake de verhoudingen met DISCA ("Dispensaires des
Compagnies d'Assurances"), een naamloze vennootschap die was opgericht door een aantal verzekeringsmaatschappijen met het oog op de medische verzorging en revalidatie van slachtoffers van werkongevallen; in gespecialiseerde dispensaria onder controle van DISCA. 1932-1938.
1 pak 37 "Dr. V.H., Sociaal fonds", documentatie inzake het "Sociaal Fonds"
en het "Hulpfonds" van het AVGV, dossier vermoedelijk behorend tot de persoonlijke documentatie van de secretaris Dr. Van Hoof.
1939-1942.
1 omslag 38 "Standpunten AVGV", klassement met het oog op de voorbereiding
van standpunten inzake raadpleging voor zuigelingen,
geneeskundig schooltoezicht, toezicht op minderjarige arbeiders en op werklozen. Daarbij een manuscript van het artikel van Frans Daels: "Over de sociale bescherming van de vrouw", verschenen in Tijdschrift voor verpleegkunde, vroedkunde en sociale
geneeskunde, augustus 1939. 1939.
1 omslag
IV. Archief, gevormd door afdelingen van het AVGV
IV. ARCHIEF, GEVORMD DOOR AFDELINGEN VAN HET AVGV
A. Antwerpen's Geneeskundige Vereeniging
A. ANTWERPEN'S GENEESKUNDIGE VEREENIGING
39 "Algemeene Klasseur III", doorslagen van uitgaande briefwisseling en exemplaren van verzonden stukken, waaronder agenda's en notulen van vergaderingen, chronologisch geordend. December 1936- december 1939.
1 pak
Association Générale des Dentistes Belges
ASSOCIATION GÉNÉRALE DES DENTISTES BELGES
40 Dossier met documenten inzake de plannen tot invoering van een beroepsorganisatie voor de tandartsen: "L'ordre des praticiens de l'art dentaire", "Le corporatisme et la profession dentaire",
"Rapport d'une commission de l'AGDB", dd. janvier 1937; "Création au sein des commissions médicales de chambres de discipline pour la police déontologique de l'exercice de l'art dentaire". 1936-1937.
1 omslag
Orde der geneesheeren
ORDE DER GENEESHEEREN
I. De nationale leider: Frans Van Hoof
I. DE NATIONALE LEIDER: FRANS VAN HOOF
A. Briefwisseling
A. BRIEFWISSELING
1. Met de Militärbefehlshaber en diens administratie
1. MET DE MILITÄRBEFEHLSHABER EN DIENS ADMINISTRATIE 41 Algemene briefwisseling met de Duitse Oberstabarzt van Gruppe
Medizin. 1942-1943.
1 omslag 42 Dossier "Orthopädische Schuhe", briefwisseling betreffende
orthopedische schoenen. 1943.
2 stukken 43 Dossier "Arbeitsunfähigkeitsmeldungen", meldingen van
arbeidsongeschiktheid vanwege voor Duitse instellingen en bedrijven werkende Belgen. 1942-1943.
2 stukken 44 Dossier "Orde der Apothekers, geneesmiddelenbeperking". 1942-
1944.
1 omslag 45 Dossier "Benzine Bevoorrading", inzake de rantsoenen brandstof
voor motorvoertuigen, bestemd voor de artsen. 1942.
1 omslag 46 Dossier "Geschorste dokters bij de C.O.O. (Commissie van
Openbare Onderstand) van Brussel". 1943.
1 omslag 47 Dossier"Militärbefehlshaber. D.K.K.", briefwisseling en documenten
in verband met de inschakeling van de "Deutsche Krankenkasse für Belgien" in de financiering van de gezondheidszorg. 1943.
1 omslag 48 Dossier "Geval dokter Rocour", arbeidsarts in de Fabrique National, vuurwapenfabriek te Herstal (FN), waar geproduceerd werd onder leiding van de bezetter. 1942.
1 omslag 49 Dossier "Jodenvraagstuk", met lijsten van artsen en ander
medische zorgen verlenend personeel die Joden mochten behandelen, gevolg van de Verordening van 1 juni 1942. 1942- 1943.
1 omslag
50 Dossier "Merkblätter", uitgave van het Reichsgesundheitsamt.
Duitse teksten over medische onderwerpen, bestemd voor vertaling en bedoeld voor de postuniversitaire professionele vorming van de artsen in België. 1942-1943.
2 stukken
2. Met de Belgische ministeries
2. MET DE BELGISCHE MINISTERIES
a. Ministerie van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid
a. Ministerie van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid
51 "Algemene briefwisseling", voornamelijk met secretaris-generaal Gerard Romsee en met directeur-generaal Dr. Willem Libbrecht.
1942-1944.
1 omslag 52 Briefwisseling met de 1ste Directie van de administratie van
Volksgezondheid, onder leiding van Dr. Moorkens. 1943.
1 omslag 53 Briefwisseling met de 2de Directie van de administratie van
Volksgezondheid: inzake de geneeskundige commissies en de rangschikking der door de DKK aanvaarde klinieken en
verpleeginrichtingen, de geneesheren die actief zijn in de grensgebieden met Frankrijk, het op post blijven van artsen bij luchtbombardementen. 1942-1944.
1 omslag 54 Briefwisseling met de 3de Algemene Directie inzake het engageren
van artsen voor de politiescholen en de Algemene Rijkspolitie.
1942-1944.
1 omslag 55 Briefwisseling inzake de inzet van de Belgische militaire artsen in
het bezette land. 1942-1944.
1 omslag 56 Briefwisseling met de administratieve gezondheidsdienst inzake de
inzet van artsen voor het medisch onderzoek naar aanleiding van de pensionering van ambtenaren. 1942-1943.
1 omslag 57 Dossier "Dienst Kolen voor Zieken", betreffende extra
brandstofleveringen aan sommige types van patiënten. 1943.
1 stuk 58 Briefwisseling met de Directie en met het Commissariaat-generaal
voor de Lichamelijke Opvoeding en Sport. 1943.
1 omslag 59 Dossier inzake het bestaan van geneesmiddelendepots in de
praktijken van sommige geneesheren, het zgn. "Cumul-vraagstuk".
1942-1943.
1 omslag 60 Dossier "Dienst der Studie en Documentatie", inzake de aangifte
van besmettelijke ziekten en de rapporten van het medisch schooltoezicht. 1943.
1 omslag 61 Dossier "Provinciale Geneeskundige Commissie van Leuven",
verantwoordelijk voor Vlaams-Brabant. 1943.
1 omslag 62 Dossier inzake de artsen die nodig zijn bij de ontluizingsstations die
in de provincies worden ingericht. 1942-1943.
1 omslag 63 Dossier "Rode Kruis", inzake de door Van Hoof gewenste
federalisering van deze organisatie in een Vlaamse en een Waalse afdeling met een overkoepelend nationaal bestuur. 1942-1943.
1 omslag 64 Dossier "Winterhulp", inzake de deze hulporganisatie en de
inschakeling van artsen. 1942.
1 omslag 65 Dossier "Reserve-Röntgenfilmen", vooral inzake het aanleggen van
een voorraad met het oog op de in aantal en kracht toenemende luchtbombardementen. 1942.
1 omslag 66 Dossier "Geneesheeren en inrichtingen die bevoorraden bij s.a.
Agfa", inzake de leveringen van radiografie-fotopapier door de Duitse firma Agfa. 1942.
1 omslag 67 Dossier "Portvrijdom", inzake het vergemakkelijken van
professionele briefwisseling. 1942.
1 omslag 68 Dossier "Geval: Dierckx", arts die in Congo zijn beroep wil
uitoefenen. 1942.
1 omslag 69 Dossier "Nationaal Werk voor Kinder-Welzijn" (NWK). 1942-1943.
1 omslag 70 Dossier inzake tuberculosebestrijding. 1943.
1 omslag 71 Dossier "Nationaal Werk voor Oorlogsinvaliden". 1943-1944.
1 omslag
b. Ministerie van Arbeid en Sociale Voorzorg
b. Ministerie van Arbeid en Sociale Voorzorg
72 Dossier "Commissie voor de herziening van het tarief inzake arbeidsongevallen". 1942.
1 omslag 73 Dossier "Rijksarbeidsambt". 1942-1943.
1 omslag 74 Dossier "Commissariaat voor Prijzen en Lonen". 1942-1944.
1 omslag 75 Dossier "Mutualiteiten", onder meer inzake de onderhandelingen
die moesten leiden tot de vorming van een eenheidsmutualiteit.
1942-1943.
1 omslag 76 Dossier "Unie voor Hand- en Geestesarbeiders" (UHGA). 1942-
1944.
1 omslag
c. Ministerie van Landbouw
c. Ministerie van Landbouw
77 Algemene briefwisseling, 1942-1943.
1 omslag 78 Dossier betreffende de voeding van zwangere vrouwen. 1942-
1943.
1 omslag 79 Dossier betreffende klachten tegen controleurs. 1942-1943.
1 omslag 80 Dossier Nationale Landbouw- en Voedingscorporatie (NLVC). 1942-
1944.
1 omslag
d. Ministerie van Economische Zaken
d. Ministerie van Economische Zaken
81 Briefwisseling betreffende het dieetmiddelenvraagstuk, de
Textielcentrale, het ambachtswezen, de Hoofdgroepering
scheikundige nijverheid, de Centrale voor scheikundige producten, de Hoofdgroepering kleinhandel, het bezorgen van fietsbanden aan artsen. 1942-1944.
1 omslag
e. Ministerie van Justitie
e. Ministerie van Justitie
82 Briefwisseling inzake de wettelijkheid van het oprichtingsbesluit van de Orde en de juridische positie van de niet-ingeschreven maar praktiserende artsen. 1942-1944.
1 omslag
f. Ministerie van Landsverdediging
f. Ministerie van Landsverdediging
83 Briefwisseling inzake de organisatie van een geneeskundige dienst voor de rijkswacht. 1942-1944.
1 omslag
3. Met de medische sector
3. MET DE MEDISCHE SECTOR
84 Dossier "Beroepsverenigingen der nevenstaande beroepen"; met onderverdelingen inzake de Orde der Apothekers en het
cumulvraagstuk, het Mond- en Tandartsen Gild te Antwerpen, vroedvrouwen en verpleegsters, het Algemeen Vlaamsch Verpleegstersverbond, militaire artsen. 1942-1944.
1 omslag 85 Dossier "Gelukwenschen aan den leider", ter gelegenheid van de
benoeming van Dr. Van Hoof als leider van de Orde. 1942.
1 omslag 86 Dossier "Giften", inzake schenkingen. 1942-1944.
1 omslag 87 Dossier "Algemene briefwisseling met geneesheeren". 1942-1944.
1 omslag
B. Documentatie
B. DOCUMENTATIE
88 Dossier "Allerhande", bevat onder meer persknipsels en briefwisseling inzake de oprichting van de Orde. 1942-1943.
1 omslag 89 Dossier "Specialisten", verzamelde documentatie inzake de
behandeling van dit vraagstuk in Duitsland en het bijzonder statuut van de specialisten. 1942-1944.
1 omslag
90 Dossier "Tweetalige gemeenten". 1942-1944.
1 stuk 91 Dossier "Geneesheeren in Duitschland werkzaam". 1943.
2 stukken 92 Dossier "Lijst der militaire geneesheeren". 1942-1943.
1 omslag 93 Dossier "Lijst der Geneesheeren gehecht aan het Belgische
Nationaal Verbond tegen het Venerisch Gevaar". 1942-1943.
1 omslag 94 Dossier "Lijst der Geneesheeren gehecht aan het Belgische
Nationaal Verbond voor Geesteshygiëne". 1942-1943.
1 omslag 95 Dossier "Lijst der Geneesheeren gehecht aan het Belgische
Nationaal Verbond tegen Kanker". 1942-1943.
1 omslag 96 Dossier "Lijst der Geneesheeren gehecht aan het Belgische
Nationaal Verbond tegen Tuberculose". 1942-1943.
1 omslag 97 Dossier "Lijst der Geneesheeren gehecht aan het Nationaal Werk
voor Kinderwelzijn". 1942-1943.
1 omslag 98 Dossier "Lijst der dokters bij het Ministerie van Binnenlandsche
Zaken", actief in diverse diensten en administraties, ook in de provinciale geneeskundige commissies. 1942-1943.
1 omslag 99 Dossier "Lijst der geneesheeren-ambtenaren", met bijhorende
briefwisseling. 1942-1943.
1 omslag 100 Dossier "Niet-ingeschreven Geneesheeren", betreffende artsen die
weigerden lid te worden van de Orde. 1942-1943.
1 omslag 101 Dossier "Annuaire de la Santé Publique et des Institutions
Sanitaires". 1942-1943.
1 omslag 102 Dossier "Reclamecentrale". 1943.
2 stukken 103 Dossier "Briefwisseling met organismen van het buitenland", met
het "Office International de Librairie", met de Vlaamsche
Architecten Corporatie, met Jozef Van Wetteren betreffende de doodsoorzaak van zijn dochter, gestorven in het kraambed. 1942- 1944.
1 omslag 104 Dossier "Tijdschriften". 1942-1944.
1 omslag 105 Dossier "Aantal geneesheeren". 1942-1943.
1 stuk 106 Dossier "Documentatie", briefwisseling met Dr. Ionescu in
Boekarest, Roemenië. 1944.
3 stukken 107 Tekst van het "Besluit nr. 1 houdende regeling van de vestiging der geneesheeren", zoals bezorgd aan het Staatsblad op 30 mei 1942.
1942.
2 stukken 108 Overzicht van de aanwezigheid van artsen per provincie en
arrondissement volgens de bevolkingsaantallen, dd. 19 mei 1943.
1943.
1 omslag 109 Tekst: "Het statuut van de specialist". z.d.
1 stuk 110 Minimum kostprijs van medische ingrepen en onderzoeken van de
"Union des Médecins belges Radiologistes et Électrologistes". z.d.
1 stuk 111 Teksten betreffende de diagnose en de behandeling van difterie.
z.d.
1 omslag 112 Verzameling illustraties van medische handelingen in het verre
verleden. z.d.
1 omslag
C. Financiële huishouding
C. FINANCIËLE HUISHOUDING
113 Dossier betreffende de "geünificeerde schuld" en de
"schatkistcertificaten" van de Orde. 1942-1943.
1 omslag 114 Dossier betreffende de vaststelling van tarieven voor medische
handelingen. z.d.
1 omslag
D. Commissie voor het beheer van het vermogen van de Fédération Médicale Belge/Algemeen Belgisch Geneesheerenverbond (FMB/ABGV)
D. COMMISSIE VOOR HET BEHEER VAN HET VERMOGEN VAN DE FÉDÉRATION MÉDICALE BELGE/ALGEMEEN BELGISCH
GENEESHEERENVERBOND (FMB/ABGV)
115 Ordner "F.M.B. Liquidatie", betreffende de opheffing en vereffening van deze koepelorganisatie van artsenkringen. Bevat een aantal sub-dossiers waaronder "Algemene briefwisseling" met regionale artsenverenigingen en met specialistenorganisaties die bij de FMB/ABGV waren aangesloten. 1942-1944.
1 pak
Kamer der geneesheeren
KAMER DER GENEESHEEREN
I. De leider van de Kamer Frans Van Hoof
I. DE LEIDER VAN DE KAMER FRANS VAN HOOF
A. "Bestuurszaken"
A. "BESTUURSZAKEN"
1. Briefwisseling met de Duitse overheid
1. BRIEFWISSELING MET DE DUITSE OVERHEID
116 Ordner "Duitsche Overheid VI", briefwisseling met de
bezettingsautoriteiten, in het bijzonder over opeisingen van artsen, de toepassing van het 'sper-uur', het uitoefenen van wachtdienst, de censuur, diverse vormen van toelatingen, tewerkstelling op Duitse bodem, de Deutsche Krankenkasse, de Organisation Todt.
1942-1944.
1 omslag
2. Briefwisseling met provinciale leiders
2. BRIEFWISSELING MET PROVINCIALE LEIDERS
117 Ordner "Briefwisseling Bestuurszaken XII" met de leider van
Brabant Dr. E. Van Haelst, onder meer betreffende de behandeling van de Joden in Brussel en betreffende het functioneren van de Bijraad. 1942- 1944.
1 pak 118 "Briefwisseling Bestuurszaken XIII" met de leider van Limburg Dr.
Rubbens, onder meer betreffende de verzorging van in de koolmijnen tewerkgestelde Russische krijgsgevangenen. 1942- 1944.
1 pak 119 "Briefwisseling Bestuurszaken XIV" met de leider van Oost-
Vlaanderen Dr. J. Van Caeckenberghe. 1942-1944.
1 pak 120 "Briefwisseling Bestuurszaken XV" met de leider van West-
Vlaanderen Dr. H. Depla. 1942-1944.
1 pak
3. Thematisch geordende briefwisseling
3. THEMATISCH GEORDENDE BRIEFWISSELING
121 Dossier "Codex", briefwisseling betreffende de Codex van de Geneeskundige Plichtenleer. 1942-1943.
1 omslag 122 Dossier "Nevenstaande beroepen", briefwisseling met de
Vlaamsche Dierenartsen Vereeniging, Mond- en Tandartsen Gild, AlgemeenVlaamsch Verpleegstersverbond, betreffende de inzet van laboranten, de "Fédération des Unions Professionelles des
Accoucheuses Belges", het Algemeen Vlaamsch
Vroedvrouwenverbond, de "Union Professionelle Reconnue des Pédicures et Masseurs de Belgique", de Gilde der Optiekers. 1942- 1944.
1 omslag
4. Reeks "Uitoefening der geneeskunde"
4. REEKS "UITOEFENING DER GENEESKUNDE"
123 Dossier "Toezicht over de uitoefening der Geneeskunde. Orde der Apothekers", briefwisseling. 1942-1944.
1 omslag 124 Dossier "Provinciale Geneeskundige Commissie", briefwisseling met
de commissie van Antwerpen en met die van West-Vlaanderen.
1942.
2 stukken 125 Dossier "Geneeskundige Studies", briefwisseling met de Hoge Raad
der Verpleegstersscholen. 1943-1944.
1 omslag 126 Dossier "Frans-Belgische grensgemeenten", briefwisseling
betreffende de actieradius van de artsen in het grensgebied. 1942- 1944.
1 omslag 127 Dossier "Vreemdelingen, briefwisseling", aanvraag van de arts
Georges Kirichenko, van Russische afkomst maar in Vlaanderen opgegroeid en opgeleid. 1943.
2 stukken 128 Dossier "Cumul-vraagstuk", briefwisseling, voornamelijk met de
Orde der Apothekers, betreffende de artsen die een
geneesmiddelendepot hebben in hun praktijk; de zogenaamde cumul-kwestie. 1942- 1944.
1 omslag 129 Dossier "Nevenstaande beroepen: Mond- en Tandartsen",
briefwisseling. 1942.
1 omslag 130 Dossier "Nevenstaande beroepen: Apothekers", briefwisseling.
1942.
2 stukken 131 Dossier "Nevenstaande beroepen: Verpleegsters", briefwisseling.
1943-1944.
1 omslag
132 Dossier "Onwettige handelingen", briefwisseling betreffende onwettige praktijken in de uitoefening van de geneeskunde door artsen, door apothekers, door verpleegkundigen, door studenten, door masseurs, door vreemdelingen. 1942-1944.
1 omslag 133 Dossier "Vereniging tegen de kwakzalverij (Amsterdam)",
documenten en briefwisseling. 1942.
1 omslag 134 Dossier "Algemene briefwisseling met de Regie van de P.T.T." over
de vermelding van artsen in de telefoongidsen onder hun correcte titel. 1942.
2 stukken
5. Reeks "Beroepszaken"
5. REEKS "BEROEPSZAKEN"
135 Dossier "Beroepsgeheim briefwisseling". 1943-1944.
1 omslag 136 Dossier inzake "Onregelmatigheden bij het afleveren van
getuigschriften". 1942-1943.
1 omslag 137 Dossier "Commissariaat voor Prijzen en Loonen. Alg.
briefwisseling". 1943-1944.
1 omslag 138 Dossier "Eerelonen", met sub-dossiers voor de diverse
specialisaties en bijzondere medische onderzoeken. 1943-1944.
1 omslag 139 Dossier "Verzorging Duitsche Onderhoorigen in Belgische
instellingen". 1942-1944.
1 omslag 140 Dossier "Numerus Clausus van de Kamer der Geneesheeren".
1942-1944.
1 omslag 141 Dossier "Identiteitskaarten minbegoeden", betreffende het lagere
tarief voor minderbegoeden als ze het desbetreffende bewijs dat door de Kamer werd uitgereikt, konden voorleggen. 1943-1944.
1 omslag 142 Dossier "Rantsoeneering", onder meer betreffende extra
rantsoenen voor zwangere vrouwen, zieke oorlogsinvaliden,
tuberculoselijders, maaglijders, suikerzieken, Basedow-lijders, kankerpatiënten en artsen; tevens betreffende de rantsoenering van melkproducten. 1942-1944.
1 omslag 143 Dossier "Kolen voor Zieken", betreffende de levering van extra
huisbrandstof aan sommige zieken via het systeem der kolenbons.
1942-1944.
1 pak 144 Dossier "Orthopedische schoenen". 1944.
1 omslag
6. Reeks "Ziekenzorg"
6. REEKS "ZIEKENZORG"
145 Dossier "Algemene verpleging ten huize", briefwisseling, voornamelijk met het Wit-Gele Kruis. 1942-1944.
1 omslag 146 Dossier "Ziekenhuiswezen" en andere verzorgingsinstellingen van
allerhande aard, briefwisseling. 1942-1944.
1 omslag 147 Dossier "Tuberculose", briefwisseling met het Belgisch Nationaal
Werk ter Bestrijding van de Tering. 1942-1943.
1 omslag 148 Dossier "Kanker", briefwisseling met de Belgische Nationale Bond
tot Bestrijding van de Kanker. 1942-1944.
1 omslag 149 Dossier "Geesteshygiëne", briefwisseling met en over gestichten
bestemd voor zogenaamde "abnormale kinderen". 1942-1944.
1 omslag
7. Reeks "Bescherming der Volksgezondheid"
7. REEKS "BESCHERMING DER VOLKSGEZONDHEID"
150 Dossier "Bescherming van de moeder", briefwisseling. 1942-1944.
1 omslag 151 Dossier "Bescherming van het kind", briefwisseling, o.a. met het
Nationaal Werk voor Kinderwelzijn, en de medisch-psychologische kinderkliniek te Antwerpen. 1942-1944.
1 omslag 152 Dossier "Bescherming van de gezondheid van de arbeiders",
briefwisseling. 1942-1944.
1 omslag
153 Dossier "Algemene Veiligheidsmaatregelen", briefwisseling, onder meer betreffende de medische hulpverlening na luchtaanvallen.
1942-1944.
1 omslag
8. Reeks "Sociaal Hulpbetoon"
8. REEKS "SOCIAAL HULPBETOON"
154 Dossier "Sociaal hulpbetoon I", algemene briefwisseling. 1942.
1 omslag 155 Dossier "Briefwisseling tot betrachting van meer samenwerking
tussen Rood Kruis en Vlaamsch Kruis". 1942-1944.
1 omslag 156 Dossier "Winterhulp, briefwisseling". 1942-1943.
1 omslag 157 Dossier "Boerenhulp voor Stadskinderen", briefwisseling
betreffende het project om stadskinderen een tijdelijk verblijf op het platteland te gunnen ten bate van hun gezondheid. 1942-1944.
1 omslag 158 Dossier "Allerlei", briefwisseling met Caritas Catholica. 1944.
3 stukken
9. "Af te handelen zaken"
9. "AF TE HANDELEN ZAKEN"
159 Dossier met documenten van zeer uiteenlopende aard daterend uit augustus 1944. 1944.
1 omslag
B. Uitgaande briefwisseling
B. UITGAANDE BRIEFWISSELING
1. Reeks "algemeen"
1. REEKS "ALGEMEEN"
160 Doorslagen van uitgaande briefwisseling van registratienummer 5951-7217. 8 oktober 1942-24 november 1942.
1 pak 161 Doorslagen van uitgaande briefwisseling van registratienummer
1025-2876. 11 februari 1943-9 april 1943.
1 pak 162 Doorslagen van uitgaande briefwisseling van registratienummer
4310-4964. Mei-juni 1943.
1 pak
163 Doorslagen van uitgaande briefwisseling van registratienummer 4965-5460. Juni-juli 1943.
1 pak
2. Reeks briefwisseling met artsen
2. REEKS BRIEFWISSELING MET ARTSEN
164 Ingekomen brieven en doorslagen van uitgaande brieven naar individuele artsen, alfabetisch geordend, beginletters van de familienamen A-M. 1942-1943.
1 pak
C. Briefwisseling met Belgische overheden
C. BRIEFWISSELING MET BELGISCHE OVERHEDEN
1. "Algemeenheden betreffende sommige Ministeries"
1. "ALGEMEENHEDEN BETREFFENDE SOMMIGE MINISTERIES"
165 Briefwisseling met de opstellers van het Belgisch Staatsblad. 1942- 1944.
1 omslag
2. Ministerie van Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid
2. MINISTERIE VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN VOLKSGEZONDHEID 166 Briefwisseling betreffende algemeenheden. 1942-1944.
1 omslag 167 Dossier "Raadgevende lichamen", briefwisseling met de Koninklijke
Vlaamsche Academie voor Geneeskunde van België. 1943.
3 stukken 168 Dossier "Administratieve Gezondheidsdienst". 1942-1944.
1 omslag 169 Dossier "Afhangende diensten en organismen", briefwisseling met
de Dienst voor Invaliditeitspensioenen (DIP), de Directie Speciale Verzorging (voor zieke en gewonde militairen van de campagne in 1940, oud-krijgsgevangenen, burgerlijke oorlogsslachtoffers), de rijkswacht, het Nationaal Werk voor Oorlogsinvaliden, de Vrijwillige Arbeidsdienst voor Vlaanderen. 1942-1944.
1 omslag 170 Dossier "Provinciebesturen", briefwisseling met dit bestuursniveau.
1942-1944.
1 omslag 171 Dossier "Geneeskundige instellingen per gemeente", briefwisseling,
o.a. met Leuven, Mechelen, Turnhout, Wezembeek. 1942-1944.
1 omslag 172 Dossier "Hoofdbestuur der Controlediensten", briefwisseling. 1942-
1944.
1 omslag 173 Dossier "Benzine en brandstof", meer bepaald betreffende het
gebruik van persgas. 1942-1944.
1 omslag 174 Dossier betreffende de verdeling van benzine-bons. 1942-1944.
1 pak 175 Dossier betreffende het ter beschikking stellen van auto-
onderdelen. 1942-1944.
2 stukken 176 "Rondzendbrief aan de Heeren Gezondheidsinspecteurs", dd. 14
juni 1944, betreffende de mogelijkheid dat provinciale diensten zouden afgesneden raken van het hoofdbestuur door de
oorlogsomstandigheden, nl. de opmars der geallieerde troepen die op 6 juni in Normandië waren geland. 1944.
2 stukken
3. Ministerie van Arbeid en Sociale Voorzorg
3. MINISTERIE VAN ARBEID EN SOCIALE VOORZORG 177 "Algemeene Briefwisseling". 1942-1943.
1 omslag 178 Dossier "Verzorging personeel - maatschappelijke assistenten".
1942.
1 omslag 179 Dossier "Arbeidsambt". 1942-1944.
1 omslag 180 Dossier "Beroepsziekten". 1944.
1 omslag 181 Dossier "Arbeidsongevallen". 1942-1944.
1 omslag
4. Ministerie van Economische Zaken
4. MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN
182 Dossier "Reclamecentrale", briefwisseling betreffende publiciteit voor geneesmiddelen en medische behandelingen. 1942-1944.
1 omslag 183 Dossier "Hoofdgroepeering Verzekeringen", briefwisseling o.a. met
de firma's Belfort-Neptunus, De Vrede, Noordstar-Leven, Antverpia, L'Urbaine, Constantia-Vie, Noordstar-Boerhave, Vita, Mercator, De
