1
Plan van Aanpak uitvoering Participatieverklaring
31 augustus 2016
Burgemeester en wethouders van Boxtel,
De secretaris, De burgemeester,
drs. H.A.M. van Berkel M. Buijs
2
INHOUDSOPGAVE
Samenvatting ... 3
1 Inleiding………4
2 Doelstelling ...4
3 Visie ...5
4 Missie...5
5 Uitgangspuntenparticipatieverklaringstraject...5
5.1 Algemeen ...5
5.2 Uitvoering……… ...6
5.3 Voortraject ...6
6. Inhoud participatieverklaringstraject... .6
6.1 Onderwerpen………7
6.2 Organiseren Participatieverklaringstraject………..7
6.3 Integraliteit met andere beleidsterreinen ...7
7. Tijdpad ...7
8. Bijlage Participatieverklaring……….8
3
Samenvatting
De aanleiding voor deze notitie is de eis die de overheid stelt aan gemeenten om een plan van aanpak te hebben voor maatschappelijke begeleiding van statushouders. Dit is een voorwaarde om (via COA) een bijdrage van het rijk te krijgen in de kosten van de maatschappelijke begeleiding.
Het rijk verlangt van gemeenten met name dat zij de kernwaarden van de Nederlandse samenleving overdragen aan statushouders en dat zij statushouders hierover een verklaring laten afleggen (Participatieverklaring).
In de navolgende notitie stellen wij u voor om:
het zwaartepunt van de overdracht van kernwaarden aan statushouders te leggen bij de bestaande samenwerkingsverbanden en vrijwilligers
hier lokaal geen nieuwe / andere structuren voor op te tuigen
de aanpak te integreren binnen het sociaal domein
Bij het voorbereiden van deze notitie hebben we gebruik gemaakt van de kennis die in onze
(arbeidsmarkt)regio voorhanden is en hebben we gebruikt gemaakt van de integrale samenwerking binnen de Brabantse Aanpak.
4
1. INLEIDING
Het kabinet heeft besloten om de participatieverklaring landelijk in te voeren voor alle
inburgering plichtige nieuwkomers. Het betreft voor 2016 alle inburgeringsplichtigen van 16 jaar en ouder en met ingang van 2017 alle inburgeringsplichtigen van 18 jaar en ouder (tot de
pensioengerechtigde leeftijd).
Dit betekent dat ook onze gemeente een participatieverklaringstraject moet aanbieden aan onze nieuwkomers. Opvang van statushouders betekent voor ons naast het regelen van huisvesting de zorg voor adequate maatschappelijke opvang en een snelle start van inburgering, het leren van de taal en participatie aan de samenleving. Wij werken hierin nauw samen met Buro Nieuwkomers, die al gedurende enkele jaren de maatschappelijke begeleiding van statushouders verzorgt in Boxtel. Daarnaast wordt in specifieke gevallen Vluchtelingenwerk ingeschakeld. In dit plan van aanpak wordt beschreven hoe we het traject van de Participatieverklaring vorm willen geven in de gemeente Boxtel.
Om een snelle integratie te bevorderen, is het van belang dat nieuwkomers kennisnemen van onze kernwaarden. De gemeente Boxtel kiest ervoor de uitvoering van het participatieverklaringstraject door haar samenwerkingspartners op het gebied van participatie te laten uitvoeren. De gesprekken hiervoor worden op dit moment gevoerd, het definitieve contract verwachten we medio september te kunnen ondertekenen. Dit plan is niet statisch en kan lopende het traject aangepast worden om zo de beoogde doelen te behalen.
De taakstelling voor het eerste half jaar van 2016 voor de gemeente Boxtel is behaald. Voor het tweede halfjaar van 2016 is voor Boxtel vastgesteld om 39 te huisvesten statushouders op te vangen. In totaal komt de gemeente Boxtel uit op een taakstelling van 78 statushouders voor het jaar 2016.
5
2. Doelstelling
We willen migranten en met name statushouders snel, efficiënt en effectief laten integreren met de lokale samenleving en daarbij zo goed mogelijk gebruik maken van maatschappelijk draagvlak en de verbinding te maken met de al bestaande maatschappelijke organisaties en initiatieven.
Het Participatietraject is bedoeld om statushouders te wijzen op hun rechten en plichten en op fundamentele waarden van de Nederlandse samenleving. Het ondertekenen van de
participatieverklaring is de start van een uitgebreid maatschappelijk begeleidingstraject en inburgeringtraject voor statushouders.
3. Visie
Integratie moet van 2 kanten komen, dat kun je niet alleen.
Integratie vindt plaats in en mét de samenleving. Daardoor ontstaat de basis voor een duurzame integratie in de doorgaande lijn.
4. Missie
We zorgen dat statushouders én inwoners de mogelijkheden kennen én hebben die leiden naar integratie en samenleven op een duurzame, respectvolle wijze.
5. Uitgangspunten participatieverklaringstraject
5.1 Algemeen
Wij willen de dienstverlening aan inwoners in het sociaal domein een menselijke maat geven. De gemeente werkt veel samen met lokale maatschappelijke organisaties, met vrijwilligers, met inwoners.
Voor migranten, waaronder statushouders, is dit niet anders dan voor de langer gevestigde inwoners. De groep statushouders is een relatief kleine groep inwoners waar wel specifieke zaken spelen.
Taalachterstand, trauma’s en een andere culturele achtergrond zijn hierbij het meest in het oog springend. Deze overwegingen leiden concreet tot de volgende uitgangspunten:
1. Taalvaardigheid is een eerste vereiste om deel te kunnen nemen aan welke training, activiteit of initiatief dan ook. Hier zal de zwaarste nadruk op liggen
2. Kennis van onze normen, waarden en gebruiken
3. Collectieve benadering waar mogelijk, maatwerk waar nodig
4. Kennis van de lokale mogelijkheden die integratie zullen ondersteunen op het gebied van sociale, sportieve, recreatieve initiatieven en kennis van de lokale scholings- en (vrijwillige) arbeidsmarkt 5. Inbedding van integratie bij zowel de statushouders als de inwoners over en weer door
wederzijdse acceptatie en begrip
6
5.2 Uitvoering
In de gemeente Boxtel zijn diverse gemeentelijke en maatschappelijke organisaties, die nauw betrokken zullen worden bij de maatschappelijke integratie van statushouders. Er is een centrale rol weggelegd voor Buro Nieuwkomers op het gebied van maatschappelijke begeleiding en taalondersteuning. Daarnaast speelt de WSD een rol in arbeidsparticipatie en toeleiding naar werk. ContourdeTwern is als brede welzijnsinstelling tevens nauw betrokken bij de sociale integratie, waarbij diverse aanvullende trajecten ingezet kunnen worden, waaronder een taalmaatjesproject. Uitgangspunten in de uitvoering zijn dan ook:
Het zwaartepunt van de kennisoverdracht over de Nederlandse kernwaarden leggen we nu al bij lokale maatschappelijke organisaties
Inwoners en het lokale verenigingsleven worden nauw betrokken bij het integratietraject, zodat het breed gedragen wordt onder de bevolking
We zetten de ontvangen middelen via subsidiëring in bij hier al werkzame professionele organisaties en vrijwilligersorganisaties die statushouders begeleiden, zodat kennis in de regio blijft c.q. verder wordt opgebouwd.
5.3 Voortraject
In de gemeente Boxtel is een thema-avond georganiseerd waarbij sleutelfiguren uit de lokale
gemeenschap, het verenigingsleven, kerken en uit de ondernemersverenigingen zijn gevraagd deel te nemen. Centrale vraag was hoe we de steeds toenemende stroom statushouders kunnen opvangen, huisvesten en integreren met elkaar op een respectvolle, effectieve en succesvolle manier. De input en het draagvlak dat hieruit is gegenereerd is enorm. Veel ideeën en aanbod wordt inmiddels uitgewerkt en vindt zijn weg naar inwoners en (vrijwilligers)organisaties. Een grote groep vrijwilligers heeft zich aangeboden om te ondersteunen met het wegwijs maken van statushouders, het ondersteunen als taalmaatje of anderszins. Hierdoor wordt nu onder andere een buddy c.q. gastgezin-project uitgewerkt door de lokale welzijnsorganisatie.
6. Inhoud van het participatieverklaringstraject
De eerste stap die moet worden genomen is de uitleg aan de mensen over het
participatieverklaringstraject: wat is het, waarom moet deze verklaring worden ondertekend, wat zijn de consequenties als je het niet doet. En vervolgens de uitleg over het begeleidingsproject dat er aan gekoppeld is.
De tweede stap is een belangrijk onderdeel: voor elke groep vindt een inventarisatie- en
consultatierondeplaats. Wat speelt er specifiek in deze groep? Waar lopen zij tegen aan? Daarbij hoort ook een individuele intake waarbij vooral gekeken wordt naar het taal- en opleidingsniveau. Ook worden competenties en vaardigheden in beeld gebracht. Door dit te combineren met de wensen van de statushouder zelf op het gebied van (vrijwilligers)werk wordt een inschatting gemaakt welke stappen er gemaakt moeten worden om uiteindelijk toe te leiden naar werk. De informatie die uit deze inventarisatie volgt wordt meegenomen bij invulling van de volgende bijeenkomsten en de werkwijze/training zal indien nodig daarop worden aangepast.
7
6.1 Onderwerpen
Het participatieverklaringstraject bestaat uit verschillende modules/bijeenkomsten (circa 3 dagdelen) met elk een eigen onderwerp. De modules zijn heel doelgericht en beoogt de statushouders duidelijk te maken wat participeren in onze maatschappij betekent; dat ze bepaalde rechten hebben, maar zeker ook plichten.
Wat kunnen ze van ons verwachten, en wat wordt van hen verwacht met deze participatieverklaring. We willen graag, rekening houdend met de eigenheid van de statushouders, een bewustwordingsproces op gang brengen over hun eigen verantwoordelijkheid in het inburgeringtraject. De volgende onderwerpen zullen o.a. aan de orde komen:
1. De kernwaarden die genoemd worden in de Participatieverklaring, te weten vrijheid,
gelijkwaardigheid, solidariteit. Wat betekenen deze waarden in Nederland? Wat kun je verwachten en wat wordt er van je verwacht op dit gebied ? Hoe heb je je te gedragen als je deze waarden dient te respecteren?
2. Kennis van de arbeidsmarkt, Hoe kom je aan werk in NL: waar vind je vacatures, hoe maak je een cv? Wat zijn mogelijkheden voor maatschappelijke participatie?
3. Hoe zit de betalingsstructuur van NL in elkaar: belastingen, uitkeringen etc.
4. Daadwerkelijke kennismaking met een aantal lokale bedrijven d.m.v. bedrijfsbezoeken en snuffelstages.
5. De daadwerkelijke feestelijke ondertekening van de participatieverklaring in het bijzijn van de burgemeester of een wethouder. Dit heeft plaats kort na het afronden van het
participatieverklaringstraject en zal in groepsverband gebeuren.
6.2 Organiseren participatieverklaringstraject
Medio september verwachten we het definitieve contract te tekenen met de partij(en) die het
participatieverklaringstraject gaan begeleiden. Voorwaarde is dat dit traject aansluiting heeft met het maatschappelijke begeleidingstraject inclusief het inburgeringstraject.
Er wordt een train-the-trainer sessie georganiseerd zodat deze training intern door de gecontracteerde partij gegeven kan worden. Het materiaal dat gebruikt gaat worden is het materiaal dat beschikbaar is gesteld door ProDemos middels de toolbox. Waar nodig wordt dit aangevuld met lokale brochures en informatie.
Indien nodig wordt een tolk ingeschakeld. Bij voorkeur wordt hier gebruik gemaakt van een eerder hier gevestigde statushouders als vrijwillige tolk.
6.3 Integraliteit met andere beleidsterreinen
Het traject mag andere beleidsterreinen niet doorkruisen, maar draagt idealiter juist bij aan de versterking van het gemeentelijke (en regionale) beleid. Bij de overdracht van de kernwaarden zal nog eens specifieke aandacht worden besteed aan het belang van de inburgering, werk en maatschappelijke participatie.
Tevens past de voorgestelde aanpak ook goed binnen de gewenste transformatie in het sociaal domein, namelijk door in te zetten op de eigen kracht van de inwoner, het versterken van de kracht van de samenleving in wijken en kernen en door aan te sluiten bij burgerinitiatieven.
7. Tijdspad
Juli / augustus 2016 raadplegen van betrokken maatschappelijke partners
Juli 2016 overleg met de regiogemeenten
Augustus 2016 opstellen Plan van Aanpak
Augustus/september 2016 bestuurlijk akkoord college
September 2016 opdrachtverstrekking
Oktober 2016 voorbereidingen workshop
Oktober 2016 Werven vrijwilligers ter ondersteuning (tolk)
Oktober 2016 Benaderen ondernemers en verenigingsleven voor werkbezoeken
Oktober/november 2016 aanvang eerste trainingen
Oktober/November 2016 aanvang eerste workshops
8
8. Bijlage
Participatieverklaring
Welkom in Nederland!
Nederland is een democratie en een rechtsstaat. Dat betekent dat iedereen dezelfde rechten heeft, en dat iedereen zich aan dezelfde regels moet houden. In Nederland spelen de waarden vrijheid, gelijkwaardigheid en solidariteit een centrale rol. Met deze waarden hangen rechten samen waarop u een beroep kunt doen. Deze waarden kunnen alleen stand houden als iedereen actief bijdraagt aan de samenleving. Participatie is in Nederland heel belangrijk.
Vrijheid:
In Nederland mag iedereen denken, doen en zeggen wat hij wil. Dit betekent dat:
- iedereen zijn eigen mening mag uiten;
- iedereen een eigen geloof mag hebben en vrij is wel of niet te geloven;
- iedereen mag uitkomen voor zijn of haar eigen seksuele geaardheid;
- iedereen recht heeft op eigen keuzen en zelfstandigheid (zelfbeschikkingsrecht).
Hier zijn ook grenzen aan verbonden. Wat iemand doet of zegt mag nooit in strijd zijn met de wet. Je mag bijvoorbeeld niet discrimineren, aanzetten tot haat of oproepen tot vijandigheid.
Gelijkwaardigheid:
In Nederland worden alle burgers gelijkwaardig behandeld. Discriminatie naar geslacht, geloof, afkomst of seksuele geaardheid wordt niet geaccepteerd.
Solidariteit:
In Nederland zijn burgers samen verantwoordelijk voor de samenleving. Burgers hebben recht op een veilige leefomgeving, fatsoenlijke huisvesting, eerlijke arbeidsvoorwaarden, minimumloon bij werk, goed onderwijs en goede medische zorg. De overheid heeft de plicht mensen te beschermen tegen uitbuiting en ongelijke behandeling. Burgers moeten in principe in hun eigen levensonderhoud voorzien. Als dat niet op eigen kracht lukt, en er is niemand die kan helpen, dan biedt de overheid hulp.
Participatie:
In Nederland vragen we alle burgers bij te dragen aan een prettige en veilige samenleving, bijvoorbeeld door te werken, naar school te gaan of door vrijwilligerswerk te doen. Dat kan in de wijk, op school of in een vereniging. Het spreken van de Nederlandse taal is hierbij essentieel.
Ik verklaar dat ik kennis heb genomen van de waarden en spelregels van de Nederlandse samenleving en dat ik deze respecteer. Ik verklaar dat ik actief een bijdrage wil leveren aan de Nederlandse samenleving en reken erop dat ik daarvoor ook de ruimte krijg van mijn medeburgers.
Naam:
Geboortedatum:
Handtekening:
______________________
Datum ____ - _____ - _____ , te _____________________
