Innovatiestrook A58 – Zero Emissie Bouwen
3 februari 2021
Frans van der Werf : innovatie &
duurzaamheids-adviseur InnovA58
Week van Circulaire Economie & Klimaat 2021
Rijkswaterstaat (GPO) – InnovA58 - Innovatiemanagement
Innovatiestrook A58 – verduurzaming bouwplaats & bouwlogistiek
Innovatiestrook A58
Innovatiestrook A58 – verduurzaming bouwplaats & bouwlogistiek
Innovatiestrook A58 – ideale plek voor een pilot
• Beperkte scope: Enkele kilometers nieuw asfalt realiseren (transitiepad duurzame wegverharding)
• Proeftuin om innovaties te testen om later op te kunnen schalen
• Ideale plek om Zero Emissie Bouwen te proberen
InnovA58 en haar duurzaamheid & innovatie-opgave
• InnovA58 heeft in het IPM-team ook een Innovatiemanager en in het project een Innovatiemanagement-team
• In 2020 omarmen Strategie I&W – klimaatneutraal/circulair infra: een eigen Innovatiestrategie InnovA58
• Zero Emissie Bouwen is als prominente ambitie in de innovatie &
duurzaamheidsopgave opgenomen; beginnend met de aanbesteding van de pilot Innovatiestrook A58
• Intern de ruimte gekregen om het op een andere manier te proberen (pilot) en zo te trachten de markt op een andere wijze een prikkel te geven.
InnovA58 – ZEB – Welke prikkel wilden we geven?
• De emissies tijdens de bouwlogistiek en op de bouwplaats zoveel mogelijk minimaliseren door;
– zoveel als mogelijk zero emissie materieel (elektrisch / waterstof) in te zetten;
– markt uit te dagen om de volgende stap te zetten;
emissiereductie koppelen aan de win-kansen van de
aanbesteding
– reisafstanden (bouwlogistiek
& woon-werkverkeer) te beperken;
– slim en anders nadenken over grond en materieel gebruik;
– zoveel als mogelijk schone (bio)brandstof te gebruiken
InnovA58 – ZEB – Welke prikkel wilden we geven?
De emissies tijdens de bouwlogistiek en op de bouwplaats zoveel mogelijk minimaliseren
Het Werk maken in de regio;
- met regionale afvoerstromen
- stimulans met zoveel als mogelijk werknemers uit de regio
- afbakening: aan en afvoer per schip niet meegerekend
- mobilisatie &
demobilisatie van materieel zoveel als mogelijk uit de regio
Zero Emissie Aanbesteding – voorwerk en keuzes maken (1)
• Een (light)marktconsultatie gehouden om het aanbod van zero emissie materieel & ontwikkelingen in de markt te peilen
• Aansluiten bij bestaande methodieken gaf niet de juiste prikkel aan de markt.
• Tank To Wheel
Zero Emissie Aanbesteding – voorwerk en keuzes maken (2)
• CO2-berekening (handmatig) als sturend middel om juiste prikkel te geven
• CO2-emissiefactoren.nl als bron gehanteerd voor berekening
Zero Emissie Aanbesteding – voorwerk en keuzes maken (3)
• Ambitie ZEB vertaald naar het transitiepad Bouwplaats &
Bouwlogistiek: Middels BPKV markt uitgedaagd om de CO2-emissie zoveel als mogelijk te minimaliseren. In BPKV zowel;
– kwantitatief; middels een CO2-berekening
– kwalitatief; middels een Plan van Aanpak Zero Emissie Bouwen.
• Energievoorziening voor zero emissie bouwen onderzocht en lokale mogelijkheden
opgenomen in
aanbestedingsleidraad
• Met contractmanager & inkoop besloten er een 100% kwaliteit gedreven aanbesteding van te maken > Fixed-price
De markt geprikkeld middels BPKV-criteria
600k
400k
Aftrek:
CO2-berekening
• Elke inschrijver moest middels een protocol de CO2-emissie berekenen middels een CO2-berekening (door OG uitgewerkt format):
– CO2-emissiefactoren.nl als bron
– O.b.v. draaiuren en gemiddeld verbruik (kWh, liter, kg) – CO2 uitstoot (kg)
• Hoe lager de CO2-uitstoot : Hoe hoger de fictieve aftrek.
• De focus op de emissiereductie in de bouwlogistiek en de bouwplaats middels het protocol & CO2-berekening was in deze aanbesteding doorslaggevend. Dat gaf het juiste effect in de aanbesteding en de tenders van de markt.
Zero Emissie Bouwen – Aanbesteding
• Een goede samenwerking tussen inkoop/contract &
duurzaamheid/(innovatie) is een belangrijke factor
• De verwachting was dat inschrijvers het (nog) niet zou lukken om Zero Emissie aan te bieden;
– Nog onvoldoende zero emissie materieel beschikbaar in de markt – Ombouwen (elektrificeren/waterstof) van groot materieel is duur
en kost veel tijd
– Biobrandstof zal gemengd (30/70) toegepast worden, dus (nog) niet 100% mogelijk of te duur
Zero Emissie Bouwen – Inschrijvingen
• Er hebben 5 marktpartijen ingeschreven > ook zero emissie aanbiedingen
• Zero emissie door 4 factoren;
1. Duurzaam ontwerpen 2. Duurzaam grond &
materiaalstromen / bouwlogistiek 3. Elektrificatie materieel
4. HVO 100 inzetten
• De gebr. Van Kessel hebben het Werk gegund gekregen. Tijdens deze
aanbesteding is besloten te investeren in ’s werelds eerste elektrische
asfaltspreidmachine (KWS)
Zero Emissie Bouwen – Inschrijvingen & Leerervaringen
• De verhouding (draaiuren) elektrisch/waterstof vs biobrandstof (HVO100) liep sterk uit een.
• We hebben sterk uiteenlopende Plannen van Aanpak ontvangen.
• Het omdenken naar een verduurzaming van de infrastructuur moeten we in een intensieve samenwerking omarmen (marktpartijen, ketenpartners, leveranciers, opdrachtgevers, aanbestedende diensten)
• Wijze van uitvragen heeft er voor gezorgd dat dit op de tafel van diverse directies is besproken. Dat heeft een enorme boost aan de tenderteams en de Plannen van aanpak / Inschrijvingen & Investeringen gegeven
Zero Emissie Bouwen – Leerervaringen vanuit Opdrachtgever
• Focus in de aanbesteding op datgene wat je wilt bereiken.
– BPKV gericht inzetten
– Op 100% kwaliteit gunnen heeft versterkend effect
– Investeer in samenwerking techniek/duurzaamheid & inkoop
• Dialoog (voor, tijdens en na aanbesteding)
– Ga in gesprek met de markt / leveranciers / ketenpartners
– We hebben de (individuele) inlichtingen echt gebruikt om onze
bedoeling en doelen van de aanbesteding neer te zetten. Daar is veel tijd in geïnvesteerd.
– Na de aanbesteding evalueren (intern en met markt).
• Hoe ga je om met de CO2-berekening – wordt die beoordeeld?
• CO2-emissiefactoren
Vragen
• Wat is volgens jullie doorslaggevend om de volgende stap naar een zero emissie bouwplaats & bouwlogistiek te zetten?
• Welke instrumenten en contract (voorschrijven) wilt u dit jaar gaan toepassen t.b.v. een zero emissie bouwplaats & bouwlogistiek?
Host: Rob Valk
• projectleider Verzorgingsplaats 2.0 Kloosters
• rob.valk@rws.nl
Presentatie: Frans van der Werf
• innovatie & duurzaamheids-adviseur InnovA58
• frans.vanderwerf@infram.nl
