Beste Vrienden,
October 2020. Ik bied u een nieuwe nieuwsbrief aan met een relaas van de gebeurtenissen van augustus en september. Vooral de maand september werd gekenmerkt door droevige gebeurtenissen, verdriet, tegenslagen en ontgoochelingen.
Actualiteit in Haïti
-De kranten van de laatste dagen geven geen officiële cijfers meer van het ministerie van volksgezondheid, over de situatie van de Corona pandemie in Haïti: De laatste meldingen spraken van een 220 sterfgevallen, sinds maart 2020. Precies of er hier geen covid-19 meer is ...
In elk geval heb ik in de regio waar ik woon nog geen enkel geval gekend. Ook heb de indruk dat in vele gevallen mensen met besmetting dat proberen te verbergen en niet naar een kliniek of dokter gaan wanneer ze ziek zijn. Ze proberen zich thuis te behandelen met hun natuurlijke geneesmiddelen, die blijkbaar soms goed resultaat geven. Vanaf half augustus werden de maatregelen versoepeld en mochten bepaalde activiteiten waar meer dan 10 mensen aan deelnamen terug doorgaan. De scholen gingen dan ook terug open en proberen hun onderbroken schooljaar vol te maken. Het nieuwe schooljaar zal dan in okober of november beginnen. Er bestond wel een beperkt systeem van lessen en huiswerk via internet, maar dat was alleen voor sommige elitescholen. Kerkdiensten konden terug gehouden worden met meer volk. De nationale voetbalcompetitie ging opnieuw van start en sportwedstrijden konden terug doorgaan. Op vele plaatsen waar veel volk samentroept, zoals de markten, zie ik nog weinig mensen met een masker.
-President Jovenel, fel onder druk van de Verenigde Staten en de internationale gemeenschap, wil in 2021 verkiezingen organiseren en moest er daarvoor in lukken een kiescommissie samen te stellen met vertegenwoordigers van verschillende instellingen uit de maatschappij. De meeste organisaties bedankten echter voor de eer en hij deed dan maar beroep op scheur- organisaties. Op 22 september werd deze lukraak gevormde commissie officieel voorgesteld.
De meerderheid van de politieke klasse verwerpt deze kiesraad als onwettig. Deze nieuwe kiesraad moet een referendum rond de grondwet organiseren, moet zorgen voor herziening en aanpassing van de grondwet, en moet de verkiezingen organiseren in 2021 voor een nieuw parlement, nieuwe gemeentelijke overheden en een nieuwe president. Velen twijfelen er sterk aan dat hij er zal in lukken deze verkiezingen te doen doorgaan.
-Hier in Haïti gaat de socio-politieke toestand van kwaad naar erger. En dit niet vanwege de Corona pandemie. Het zijn nu bendes die het land onder controle houden. Ze zijn zo sterk aanwezig en tot op de tanden gewapend dat ze zich verenigden in een soort federatie de
“Federatie van de gewapende bendes van G9 in familie en geallieerden” genaamd. Het is een samenhang van negen bendes, die wordt geleid door Jimmy Chérizier, alias Barbecue, een ontslagen politieman en nu bendeleider. Deze bandieten circuleren vrij in de stad en worden niet verontrust door politie noch door justitie. Vaak zijn ze veel beter uitgerust dan de nationale politie. Ze geven arrogante intervieuws op TV en doen waar ze zin in hebben, dwz. Stelen, plunderen, brandstichten en moorden, zonder daar aan iemand rekenschap van te moeten geven. Men zegt dat deze De G9-alliantie sterke banden zou hebben met de regering van president Jovenel Moïse. We leven hier in een toestand van georganiseerde criminaliteit, onder het toeziend oog van de overheid. Op vrijdag 28 augustus werd de voorzitter van de orde van de advocaten, Monferrier Dorval, laffelijk vermoord in zijn woning.
-In het Haïtiaanse politiekorps is er een groep rebellen die eveneens op straat komt. Ze zijn daarbij vergezeld van amokmakers, en zaaien wanorde en vernieling, om hun eisen kracht bij te zetten. Deze groep kreeg de naam van Fantom 509. Ze eisen het recht om een erkende politievakbond te hebben en willen de vrijlating verkrijgen van een collega-politieman die gevangen zit op beschuldiging van moord. Tijdens een betoging door deze groep georganiseerd op maandag 14 september,
stond de gewone politie daar wel op te kijken, maar ze kwam niet tussen. Gedurende deze betoging zaaide Fantom 509 paniek, zodat de scholen dicht bleven. Ze staken dienstwagens
van staatsinstellingen en gebouwen waarin diensten zijn ondergebracht in brand. Ze kregen waarom ze vroegen en hun collega werd uit de gevangenis ontslagen.
-Begin september deed de nationale Bank van Haïti (BRH) een paar miljoen dollars van de hand. Kort daarop steeg de gourde plots in waarde. Maar de prijzen in supermarkten en winkels gingen daarmee niet naar beneden. De banken maken zich rijk met het spelen met de wisselwaarde, maar de kleine man die dikwijls steun van zijn familie krijgt via geldtransfers, krijgt wel dollars die plots in waarde verminderen, maar niet het voedsel dat hij ermee moet aankopen. Op het moment dat ik deze nieuwsbrief verstuur, krijgt men 60 gourdes voor één dollar. Op 1 september was dat nog 120 gourdes. Een herwaardering van 50 % op één maand tijd. Daarmee is het geld dat ik ontvang via giften van het buitenland, omgezet in lokale munt, maar de helft van wat ik een goeie maand geleden er voor in de hand had. Op 4 oktober ging ik naar de supermarkt en constateerde wel een daling van de prijzen van sommige producten. De overheid beweert dat de waarde van de gourde gestabiliseerd zal worden en blijven, maar ik vrees dat het een voorbijgaande trend is en we binnenkort terug zullen gaan naar een waardevermindering van de nationale munt.
Nieuws van het thuisfront
We zijn vereerd te vernemen dat op 14 december aanstaande, Mevr. Sophie Vangheel zal worden gevierd in Geel, ter gelegenheid van het ereburgerschap van deze stad dat haar dan officieel wordt aangeboden. Mevr.
Sophie stichtte in 1990 Cunina en vandaag de dag staat ze nog steeds aan het roer van haar organisatie. Onze oprechte gelukwensen bij deze erkenning van haar enorme verdiensten in dienst van zovele duizende kinderen in Haïti, Nepal, Oeganda, de Filipijnen, Zuid-Afrika, Brazilië en Peru, die door haar onbegrensde inzet de weg naar degelijk onderwijs hebben gevonden.
SCHEUT-nieuws
-Op 19 september waren we met een mooie groep scheutisten samen in La Victoire, voormalige scheut-parochie in het noorden van Haïti, voor de uitvaart van mevrouw Derilus Bureau, moeder van Degela Bureau, Haïtiaanse confrater, missionaris in Congo. Ze was eveneens de grootmoeder van Brigitte en Thesnie Belotte, twee voormalige pensionaires van Mamosa en Cunina-petekinderen. Brigitte werd verpleegster en Thesnie burgerlijk ingenieur.
Pater Degela kon spijtig genoeg niet aanwezig zijn op de begrafenis van zijn moeder, weerhouden in Congo vanwege de pandemie en problemen om een visum vast te krijgen. Het was een aandoenlijke viering waarin de mensen een gesproken getuigenis van pater Degela konden beluisteren.
-Op woensdag 23 september vernamen we het overlijden van onze confrater Luc Deveugele, vele jaren werkzaam in Haïti. Hij was enkele weken geleden naar België
vertrokken om nodige medische zorgen te ontvangen. Zijn toestand was er blijkbaar vrij snel verergerd. Hij leed aan agressieve longkanker die hem onverwacht snel fataal is geworden. Hij werd 71 jaar. Op 1 oktober, de dag van zijn uitvaart in België, waren de scheutisten van Haïti samen voor een eucharistieviering, in de kapel van de zusters van Sint Vincentius, waar Luc de laatste jaren zijn pastorale zorgen had aangeboden. Na dit heengaan
zijn we nu in Haïti nog met drie vlaamse confraters. Guido Vandecandelaere, Jan Hanssens en ikzelf. Ik ben daarvan de oudste en tevens ouderdomsdeken van heel de groep, een bonte mengeling van 6 nationaliteiten, missionarissen uit Vlaanderen (3), Congo (6), de Filippijnen (3), Kameroen (1), Tchad (1) en Haïti (4).
-Op zondag 27 september werd onze Congolese confrater Felicien Ntambue Kasembe in Kabinda (Democratische Republiek van Congo) bisschop gewijd. Hij was tot nu lid van de generale raad van de congregatie van Scheut en werd door paus Franciscus op 23 juli ll. aangesteld om de nieuwe bisschop van Kabinda te zijn.
Kabinda is de hoofdstad van de Lomami provincie in Congo. Gelegen in de streek van Kasaï op een 150 km ten oosten van Mbujimayi. Vele scheutisten waren aanwezig op de plechtigheid. Ze waren gekomen vanuit verschillende streken in Congo, vanuit Zambia, Nigeria en zelfs Mexico. Onze generale overste, pater Charles Phukuta Khonde was speciaal van Rome gekomen om op de wijding aanwezig te zijn. Scheut telt op de dag van vandaag in Congo negen bisschoppen, waarvan er vier al met pensioen.
De stichting Mamosa-Cunina (www.webmamosa.wordpress.com) Dood en leven in Mamosa
-Op woensdag 9 september vernamen we het triestige nieuws dat Yasmina Jean, jarenlang kostganger in Mamosa en vele jaren cunina-petekind, overleden was. Ze werd op dinsdag 3 augustus geopereerd, maar later bleken er complicaties te zijn opgetreden. Ze werd op woensdag 12 augustus terug geopereerd en een derde keer op zaterdag 15 augustus. Ik bezocht haar regelmatig en zag dat haar toestand niet veel verbeterde. Op 24 augustus moest ze weer terug onder het mes. Ik ging ze de dag voor haar dood voor de zoveelste keer bezoeken en zag dan precies beterschap. Ze was hard vermagerd maar deed me uitgeleide tot aan de deur van de kliniek. En dan nog geen 12 uur later te vernemen dat ze was heengegaan. Dat nieuws kwam aan als een mokerslag. Ze was al de tijd dat ze in mamosa woonde een zon in huis. Ik hield van haar als een aangenomen dochter. Ze werd pas 27 jaar. Een zware dobber voor haar familie en mamosa. Ik drukte in mijn vorige brief mijn ongerustheid over haar gezondheidstoestand uit en dit bleek niet ongegrond. De uitvaart had plaats op vrijdag 25 september. Alle leden van de mamosafamilie die in het land wonen en een mooie groep van Banzaï waren aanwezig. De speelsters uit haar ploeg droegen een T-Shirt met de naam van de club erop. De kerk was goed gevuld. Het was een mooie begrafenis, magere troost bij dit afsterven waar ik nog veel verdriet van heb.
-Nu de scholen vanaf half augustus terug open gingen zijn de jongeren van mamosa ook terug, of bijna terug aan hun schoolactiviteiten begonnen. Nancy gaat trouw verder
met de lessen aan de beroepschool, waar ze zich voorbereid een bekwame schoonheidspecialiste te worden. Ze kreeg zelfs al klanten voor voetverzorging en manicure. Een nieuw schooljaar is ook ingezet voor Ryan, zoontje van Nancy. Hij ging vanaf 15 september voor de eerste keer naar de “grote” school. Hij is er nu in het eerste
studiejaar in het college van Frère André, een goede welbekende instelling.
Ryan toont zich een heel verstandig en wakker kereltje. Na enkele dagen begon hij al vlot woordjes te lezen. Thara Pierre kreeg op 28 september haar einduitslag van het zevende jaar. Zij haalde het nodige gemiddelde niet en mag niet verder gaan in dezelfde school. Teveel zelfvertrouwen en nalatigheid in het studeren zijn daarvan wel de oorzaak. Ze had haar lagere school afgewerkt met zeer goed resultaat in
Mombin Crochu. De aanpassing naar een school in de stad en de onderbreking van drie maanden omwille van het corona-virus, heeft dat mislukken wel sterk in de hand gewerkt. Thara, afkomstig van Mombin Crochu, woont in mamosa sinds 1 augustus van vorig jaar. Haar moeder, Bethanie, trok kort na de geboorte van haar kind naar de VS en liet de zorg voor haar dochtertje over aan de grootmoeder, die twee jaar geleden overleed. Op haar sterfbed
smeekte ze me voor Thara te zorgen. Al haar andere dochters Wislyne, Anne-Michelle en Bethnyflore, wonen evenals Bethanie nu in de VS, zodat geen van hen hun haar in huis kon opnemen. Wislyne, Anne-Michelle en Bethnyflore zijn allen voormalige pensionairs van mamosa en cuninapetekinderen. Wislyne heeft het ondertussen ver geschopt. Ze werkte op het ministerie van buitenlandse zaken en werd vorig jaar benoemd tot de eerste secretaresse van
de permanente missie van Haïti bij de Verenigde Naties. Daarom moest ze ook in New York gaan wonen. Ik ben al vele jaren bevriend met deze familie en de smeekbede van hun moeder indachtig wil ik Thara een nieuwe kans geven. We probeerden dan een andere goede school te vinden waar ze het jaar kan overdoen. Na veel weg en weer geloop en zoeken kregen we tenslotte een plaats in het college Marie Dominique Mazarello, een goede school van salesiaanse zusters. De lessen beginnen voor haar op 19 oktober. Hopelijk doet ze het dit jaar beter.
-Stephanie Guirand (foto 1), afkomstig van Petit Goâve, mag een jaartje hoger en gaat op 7 november naar de laatste klas van het middelbaar in het College Saint-Louis Marie de Monfort.
Fabienne Vilney, (foto 2) afkomstig van Jérémie, begint binnen enkele weken aan het laatste jaar van het middelbaar in het staatslyceum Horatius
Laventure, dicht bij het sportcentrum. Laissa Merancin, uit Petit Goâve (foto 3), die met succes haar middelbare studies beeindigde, is ingeschreven in een beroepschool, waar ze gaat voor informatica. Ze is een beloftevolle speelster van onze damesploeg. Ik wou graag twee andere speelsters, eveneens afkomstig van Petit Goâve, opnemen in de foyer, zodat ze aanwezig kunnen zijn op de trainingen en wedstrijden. Ik zoek wel naar steun om hun schoolgaan te bekostigen. De 5 studenten van de USB-hotelschool (foto 4) hernemen de lessen op 9 november aanstaande. Bilindjina Gelin woont al in het centrum, zodat ze als lid van onze damesploeg aan de trainingen kan deelnemen. Ook Flandrise Joseph is terug van Mombin Crochu, na een paar maanden verlof dank zij de pandemie. Drie van hen, Milourde, Nerlande en Mirna, jonge dames uit het Osjsosma weeshuis, zijn nog in Saint-Michel en komen half oktober terug naar Port-au-Prince.
Jeugd en Sport (zie www.iwebbanzai.org)
-De volleybalschool draait regelmatig verder en de opkomst vermeerderd telkens. De trainingen voor onze jongens en meisjes (foto 1) werden ook terug hervat in voorbereiding op het nieuwe
seizoen dat volgens de volleybalbazen in Haïti zou beginnen op eind oktober of begin november. Ondertussen konden onze ploegen enkele vriendschappelijke wedstrijden spelen.
Op zaterdag 26 september speelden onze meisjes (foto 2) tegen een andere bevriende club van Port-au-Prince, Atlanta, match die ze verloren. Onze herenploeg (foto 3) nam het op vrijdag 2 oktober op tegen een ploeg van de Quisqeya universiteit. Het werd een spannende wedstrijd in 5 sets, die onze jongens wonnen.
De bouw van de sportzaal
-De verkoop van het grote Mamosa-huis waarover in maart van vorig jaar al een akkoord was geraakt is nog steeds niet afgerond. Op 26 juli ll. tekenden we eindelijk de verkoopacte. Daar moest alleen dan nog een stempel van het hoofdbureau van de belastingen op. Twee maanden later hebben we die stempel nog altijd niet. Altijd maar weer administratieve vertragingen zodat de verkoopsom nog niet kon worden vrijgemaakt. Om ziek van te worden.... Komt daar nog bij dat als dat hopelijk binnenkort toch kan geregeld worden ik van de verkoopsom van het mamosahuis niet heel veel zal van overhouden. Na aftrek van de notaris-onkosten, de mede afbetaling van de Astra hangar aan Frisomat en de door Cunina geleende som in 2011 om het huis aan te kopen, blijft er in het totaal maar een 75.000,00 Euro over. Daarvan zijn er al een 40.000 Euro schuldenlast.
-Volgens de laatste kostenraming gedaan door het bouwbedrijf waarmee ik werk, zouden we om de bouw van de sporthal volledig af te werken, sleutel op de deur, 365.000 Euro nodig hebben. In het begin van dit jaar had ik op het aangeven van de pauselijke nuntius een aanvraag voor financiële steun ingediend bij de Italiaanse bisschoppenconferentie. Ik kreeg daarop aanvankelijk een zeer positieve reactie. Gedurende enkele maanden tot half juli contacteerden ze me regelmatig en vroegen ze aanvullende inlichtingen, zoals een gedetailleerd budget in lokale munt en de bankrekening van scheut. Ze vroegen zelfs om een voorstel waarin het voorgestelde bedrag in schijven zou worden overgeschreven. Tenslotte vroegen ze me aanbevelingsbrieven van de aartsbisschop van Port-au-Prince en van de Haïtiaanse bisschoppenconferentie. En in juli ll. vroegen ze nog naar een aanbeveling van onze generale overste. Al die documenten kregen ze op tijd toegestuurd. Ik dacht echt dat ik dit keer er in zou lukken de gevraagde financiele steun te verkrijgen. Op 28 september kreeg ik een brief waarin ze me lieten weten niet op mijn aanvraag te kunnen ingaan. De zoveelste ontgoocheling. Acht jaar lang schreef ik alle mogelijke organisaties in zes verschillende landen aan, banken en ambassades in Haïti, ministeries en federaties. En telkens weer loop ik een blauwtje op. Ontmoedigend...Bestaat er dan geen enkele organisatie die zo een project wil steunen ? Denkt men soms dat ik deze sporthal zal meenemen in mijn graf ? Het ziet er serieus naar uit dat dit project nooit zal afgeraken.
Toestand van de bouwplaats onveranderd sinds 12 februari 2020
Tot daar voor dit nieuwsbulletin. Ik hoop u allen gevrijwaard te weten van het Coronavirus. Met een warme groet uit Haïti.
Jan Hoet
