20200520 Achtergrondrapportage Monitoring Mobiliteit.pdf

(1)

Achtergrondrapportage monitoring mobiliteit

COVID-19

Versie woensdag 20 mei M&E-team

Deze rapportage verschijnt 1x/week op woensdag

(2)

› De achtergrondrapportage heeft als doel 1x per week inzicht te geven in de ontwikkeling van verkeer en vervoer (nationaal en internationaal) ten tijde van de coronacrisis en daarna. Hierbij wordt breed gekeken naar verkeersafwikkeling, reisgedrag, milieu en vervoermiddelen.

› Voor deze rapportage wordt data en kennis binnen en buiten het

departement benut om een zo volledig mogelijk overzicht te geven. De gebruikte bronnen worden op de slides vermeld.

› Er is tevens een basismonitor beschikbaar die 2x per week inzicht geeft in de brede mobiliteitsontwikkeling (fiets, OV, wegverkeer en andere

modaliteiten) ten tijde van de COVID-19 maatregelen.

Achtergronden monitoring mobiliteit COVID-19

(3)

› Verkeersafwikkeling

– Autoverkeer met 22% afgenomen (was 41%)

– Vrachtverkeer met 4% afgenomen (was 5% minder) – Gebruik OV met 79% afgenomen (was 87%)

› Reisgedrag

– Het aantal verplaatsingen naar kantoor is gedaald met 36%-44% (was 56%) – De hoeveelheid rondjes doen (fiets en lopen) is met 30% gestegen (was 57%) – Thuiswerken is toegenomen tot 62% (was 28%)

› Verkeersveiligheid & milieu

– Het aantal ongevallen is met 64% gedaald, het aantal gewonden met 58%

– Op leefniveau is concentratie NO₂ met 10%-20% gedaald – Verkeerslawaai is met 6-7 dB afgenomen

Samenvatting

M&E-team 3

(4)

› Nieuw

– Intensiteiten over de dag – Vrachtverkeer Duitsland – Vertrekprofielen

– Ongevalscijfers

› Verwacht

– Resultaten enquête onder werkgevers – Resultaten enquête ANWB

Aanpassingen

(5)

Huidige situatie

Verkeersafwikkeling

1

M&E-team 5

Foto: A1 bij Apeldoorn, Henk Taale

(6)

Intensiteiten

Bron: NDW, bewerkt M&E 0

20 40 60 80 100 120

03-mrt 10-mrt 17-mrt 24-mrt 31-mrt 07-apr 14-apr 21-apr 28-apr 05-mei 12-mei

Index intensiteit

HWN - Totaal OWN - Totaal HWN - Vracht OWN - Vracht

(7)

Intensiteiten over de dag (HWN)

M&E-team 7

0 20 40 60 80 100 120

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Index intensiteit (3 maart = 100)

Alle verkeer 14-apr Alle verkeer 12-mei Vrachtverkeer 14-apr Vrachtverkeer 12-mei

Bron: NDW, bewerkt M&E

(8)

Intensiteit landsdelen – alle verkeer

20 40 60 80 100 120

03-mrt 10-mrt 17-mrt 24-mrt 31-mrt 07-apr 14-apr 21-apr 28-apr 05-mei 12-mei Noord Oost Zuid Zuid-West Noord-West

(9)

Intensiteit landsdelen - vrachtverkeer

M&E-team 9

20 40 60 80 100 120

03-mrt 10-mrt 17-mrt 24-mrt 31-mrt 07-apr 14-apr 21-apr 28-apr 05-mei 12-mei Noord Oost Zuid Zuid-West Noord-West

(10)

Intensiteiten SmartWayZ-netwerk

0 20 40 60 80 100 120

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Index intensiteit (week 10 = 100)

Week

Alle verkeer Vrachtverkeer Bron: SmartWayZ.NL, bewerkt M&E

(11)

Verkeersprestatie HWN

M&E-team 11

Bron: NIS-Rijkswaterstaat, bewerkt M&E 0

50 100 150 200 250

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Duizendvrt.km per km

Week 2019 2020

(12)

Reistijdvertraging HWN

Bron: NIS-Rijkswaterstaat, bewerkt M&E 0K

100K 200K 300K 400K 500K 600K 700K 800K 900K 1000K

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Voertuigverliesuren

Week

Gemiddelde 2018-2019 2020

(13)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

Instappers per dag/week

dag week

Gebruik OV

M&E-team 13

Bron: CBS/TransLink, bewerkt M&E

April: -85,7%

Mei: -80,7%

0 100 200 300 400 500

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23

Instappers (x 1000)

Instappers per uur van de dag

mei 2019 16-apr 14-mei

(14)

Fietsen en lopen

Bron: NVP, bewerkt M&E 0

1 2 3 4 5 6

0 5 10 15 20 25 30

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Trips

Kilometers

Week

Fietsen - km Lopen - km Fietsen - trips Lopen - trips

(15)

Fietsverkeer Rotterdam

M&E-team 15

50 100 150 200 250 300

Index intensiteit

Donderdag Zondag

(16)

Internationaal verkeer

20 40 60 80 100 120

3-mrt 24-mrt 31-mrt 07-apr 14-apr 21-apr 28-apr 05-mei 12-mei

Index

Alle grensovergangen - Alle verkeer Alle grensovergangen - Vrachtverkeer Duitsland - Alle verkeer

Duitsland - Vrachtverkeer België - Alle verkeer

België - Vrachtverkeer

(17)

Binnenvaart

M&E-team 17

Bron: NDW

(18)

Aantal vluchten Nederland

Bron: Eurocontrol, bewerkt M&E 0

2.000 4.000 6.000 8.000 10.000 12.000 14.000

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

# vluchten

Week 2019 2020

(19)

Schiphol

M&E-team 19

Bron: Schiphol, bewerkt M&E -120%

-100%

-80%

-60%

-40%

-20%

0%

20%

januari februari maart april

Verandering t.o.v. vorig jaar

vluchten passagiers vracht

(20)

Verkeersafwikkeling Vlaanderen

Bron: Verkeerscentrum Vlaanderen, bewerkt M&E 0

20 40 60 80 100 120

Index intensiteit

Intensiteiten

totale verkeer vrachtverkeer

0 200 400 600 800 1000 1200 1400

2 3 4 5 6 7 8 9 1011121314151617181920

km.uren per dag

Filezwaarte

2019 2020

(21)

Intensiteiten Duitsland

M&E-team 21

Bron: MinWVLW, bewerkt M&E 0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

05-mrt 12-mrt 19-mrt 26-mrt 02-apr 09-apr 16-apr 23-apr 30-apr 07-mei 14-mei alle verkeer vracht

(22)

Vergelijking intensiteiten

Bewerkt M&E-team 0

20 40 60 80 100 120

Index intensiteit

Alle verkeer

Nederland België Duitsland

0 20 40 60 80 100 120

Index intensiteit

Vrachtverkeer

Nederland België Duitsland

(23)

› Autoverkeer op HWN tot 22% afgenomen, dit was maximaal 41%

minder

› Verkeer op HWN neemt weer toe, vergelijkbaar met Duitsland.

› Autoverkeer op OWN tot 13% afgenomen, dit was maximaal 34%

minder

› Vrachtverkeer is ongeveer 4% minder, maximaal was dat 5%

minder. Er is meer vrachtverkeer dan in Vlaanderen en Duitsland

› Congestie nagenoeg verdwenen tot 2% à 3%, zie ook video

› Gebruik OV met 79% afgenomen, dit was maximaal 87% minder

› Fietsen en lopen nemen in aantal af, maar in afstand toe

Conclusies verkeersafwikkeling

M&E-team 23

(24)

Huidige situatie

Reisgedrag

2

Foto: Den Haag Centraal Station, Sebastiaan Barel

(25)

Bron: Nederlands Verplaatsingspanel, bewerkt M&E 0

20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Index (9 maart is 100)

Week

Thuisblijven Rondje Supermarkt Winkelen Kantoor Zorg

Bestemmingen (NVP, werkdagen)

M&E-team 25

(26)

Bestemmingen (NVP, weekend)

Bron: Nederlands Verplaatsingspanel, bewerkt M&E 0

20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Index (9 maart is 100)

Week

Thuisblijven Rondje Supermarkt Winkelen Kantoor Zorg

(27)

-80 -60 -40 -20 0 20 40 60 80

winkelen & recreatie supermarkt parken OV-stations werkplek woonomgeving februari maart april mei

Bestemmingen (Google)

M&E-team 27

Bron: Google COVID-19 Community Mobility Report, bewerkt M&E

(28)

Vertrekprofiel

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

8%

9%

10%

Auto

Referentie 07-mei 14-mei

0%

1%

2%

3%

4%

5%

Fiets

Referentie 07-mei 14-mei

Bron: Nederlands Verplaatsingspanel, bewerkt M&E

(29)

Aantal reizen per dag

M&E-team 29

Bron: Nederlands Verplaatsingspanel

(30)

Afstand per persoon

Bron: Nederlands Verplaatsingspanel

(31)

Rondjes lopen Henk Taale

M&E-team 31

Bron: Endomondo, bewerkt M&E 0

10 20 30 40 50 60

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Kilometers

Week

Gemiddelde 2018-2019 2020

(32)

Passanten in winkelstraten

Bron: Bureau RMC, bewerkt M&E -100

-80 -60 -40 -20 0

12 13 14 15 16 17 18 19 20

% t.o.v. vorig jaar

Week

(33)

› Enquête onder 581 mensen (april 2020)

– 72% loopt vaker een rondje

– 16% is begonnen met wandelen – 59% wandelt alleen in eigen

omgeving, 37% ook elders en 4%

alleen elders

– Belangrijkste motivatie is fitheid en gezondheid

– Motivatie ‘er even tussenuit’ is verdubbeld t.o.v. 2015

Wandelen

M&E-team 33

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Bezinning/

hoofd leegmaken Natuurbeleving Er even tussenuit Ontspanning Fitheid en gezondheid

Motivatie wandelen

2015 2020

Bron: Wandelnet, bewerkt M&E

(34)

› Enquête onder 305 mensen (begin april)

– Werkgeluk niet anders dan voor de crisis

– Voordelen: minder reistijd, eigen tijd indelen, geconcentreerder werken – Nadelen: balans werk-privé, missen van collega’s, missen van ritme

› Enquête onder 3975 mensen (begin april)

– Thuiswerken is toegenomen van 6% naar 56%

– Na versoepeling wil 26% vaker thuiswerken

– Van de OV-reizigers wil 52% dit blijven doen, 20% niet en 28% twijfelt

– Van het OV wordt vooral overgestapt naar de auto (63%) en de fiets (18%)

Thuiswerkmonitor en RAI

Bron: Thuiswerkmonitor.nl, RAI

(35)

› Enquête onder 2.000 mensen (eind april, begin mei)

› Thuiswerken gaat slechter,

– niet rustig kunnen werken (27%) – geen goede werkplek (25%)

– geen goede apparatuur (11%) of verbinding (10%).

› Thuiswerken gaat beter

– goede toegang tot systemen (49%) – rustig kunnen werken (44%)

– goede werkplek (42%) en verbinding (36%)

Thuiswerkscan

M&E-team 35

Bron: Frankwatching

(36)

› 3.526 respondenten (20-26 april)

› 1 of meerdere dagen thuiswerken

– Pre-corona: 32%

– Nu: 68%

– Toekomst: 47%

› Voordelen: reistijd (77%), zelf werktijd indelen 41%

› Nadelen: missen collega’s (62%) en balans privé-werk (33%)

Thuiswerken Reizigersonderzoek (1)

Bron: IenW Landelijk Reizigersonderzoek, M&E-team

(37)

› 3.526 respondenten (20-26 april)

› Nu werkt 41% van de

respondenten 4 of 5 dagen thuis

› In de toekomst verwacht 35% van de respondenten 1 of 2 dagen

thuis te gaan werken en 12%

meer dan 2 dagen

Thuiswerken Reizigersonderzoek (2)

M&E-team 37

(38)

› EenVandaag Opiniepanel, 23.411 respondenten (8 en 9 mei)

› Gebruik OV met plicht mondkapjes te dragen

– Nee: 48%

– Ja: 43% (alleen als het noodzakelijk is)

› Alternatieven voor OV

– Auto: 60%, fiets: 57%, lopen: 38%, geen: 16%

› Gebruik vervoermiddelen

– auto: meer 10%, evenveel 30%, minder 60%

– fiets: meer 26%, evenveel 50%, minder 22%, rest 2%

Gebruik OV

Bron: EenVandaag

(39)

› Het aantal verplaatsingen naar kantoor is gedaald met 36%-44%, dit was maximaal 56%

› Aantal reizen per dag met de auto is gedaald van ongeveer 1.9 naar 1.4, dit was minimaal 1.1

› De hoeveelheid rondjes doen (fiets en lopen) is met 30%

gestegen, dit was maximaal 57%

› De hoeveelheid winkelend publiek neemt weer toe, maar is nog 60% minder dan vorig jaar, dit was maximaal 79%

› Het aantal thuiswerkers is toegenomen van 32% naar 68%, het werkgeluk is niet veranderd

Conclusies reisgedrag

M&E-team 39

(40)

Huidige situatie

Verkeersveiligheid & Milieu

3

Foto: Jangtsekiang rivier, Qilai Shen, Bloomberg/Getty

(41)

Ongevallencijfers

M&E-team 41

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

# ongevallen

Week

Ongevallen Rijkswegen

Ongevallen 2019 Ongevallen 2020

0 10 20 30 40 50 60

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

# gewonden

Week

Gewonden Rijkswegen

Gewonden 2019 Gewonden 2020

Bron: STAR, RWS Disclaimer

STAR-data bevat gegevens van de politie. Deze data muteert frequent en is daarom niet

vergelijkbaar met BRON, waaruit de officiële ongevalscijfers worden gepubliceerd.

(42)

› In hogere luchtlagen NO₂

concentratie fors minder (20%

- 60%)

› Concentraties grote steden (Parijs, Rome en Madrid) ongeveer 50% lager

› Op leefniveau vermindering veel lager: 10%-20%

Stikstofdioxide Nederland

Bron: KNMI, RIVM

(43)

› China

– Hoeveelheid NO₂ gemiddeld 35 procent minder

– In sommige steden 50%

› Italië

– Hoeveelheid NO₂ in Noord-Italië gehalveerd

– Daling met 10% per week

Stikstofdioxide China en Italië (tijdens)

M&E-team 43

Bron: NOS

(44)

Stikstofdioxide China (na)

› In maart versoepeling van de maatregelen

› Concentraties NO₂ weer bijna normaal

Bron: KNMI

(45)

› In China op het hoogtepunt 25% minder uitstoot, maar niveaus inmiddels bijna terug op normaal

› Uitstoot CO₂ in Q1

– Wereld: -5%

– China: -8%

– Europa: -8%

– VS: -9%

CO

₂

-uitstoot

M&E-team 45

Bron: CarbonBrief/IEA

(46)

› Geluidsniveau Nederland

gemiddeld 3 dB lager dan in januari

› Verschil in verkeersgeluid is 6 dB à 7 dB

› Vlieglawaai ook minder, maar meer afhankelijk van wind en vliegroutes

Geluid

Bron: SensorNet/RTL

(47)

› In Brussel ligt trillingsniveau 30% tot 50% lager dan

normaal

› In Nepal in sommige steden een afname van 80%

Trillingen

M&E-team 47

Bron: National Geographic

(48)

› Het aantal ongevallen is met 64% gedaald, het aantal gewonden met 58%

› Op leefniveau is concentratie NO₂ met 10%-20% gedaald

› CO₂-emissie wereldwijd met 5% afgenomen

› Geluid is met 3 dB afgenomen

› Verkeerslawaai is met 6-7 dB afgenomen

Conclusies verkeersveiligheid & milieu

(49)

Huidige situatie

Vervoermiddelen

4

M&E-team 49

Foto: Nils Petter Nilsson, Getty Images

(50)

› Verkoop nieuwe auto’s in maart 25% lager en in april 53%

› Verkoop EV’s in maart 6%

hoger en in april 14% lager (EV = BEV, FCEV en PHEV^*)

› Verkoop occasions daalde met

12% in maart en 24% in april _-60%^-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

Veranering t.o.v. 2019

Autoverkopen Nederland

occasion nieuw EV

Autoverkopen Nederland

Bron: BOVAG/RVO, bewerkt M&E Begrippen

BEV: Battery Electric Vehicle FCEV: Fuel Cell Electric Vehicle

PHEV: Plugin Hybrid Electric Vehicle

(51)

› In de eerste 4 maanden een daling van de autoverkopen in Europa van 62%, in Nederland is dat 20%

› In China een daling van 92%

in eerste helft februari, in

tweede week april een stijging van 14%

K 200K 400K 600K 800K 1000K 1200K 1400K

Autoverkopen Europa

2019 2020

Autoverkopen elders

M&E-team 51

Bron: RAI/Automotive/WeForum.org, bewerkt M&E

(52)

› Aanbieder van elektrische scooters staken groot deel van hun activiteiten bron: The Verge, 20-03-2020

› Uber in sommige steden 70% minder ritten bron: Intelligent Transport, 30-03-2020

› MIND voertuigvloot: 34% minder voertuigen actief, 33% minder ritten, 52% minder kilometers (ook 52% minder brandstof) ^bron:

MIND, april 2020

› MyWheels: 60% meer ritten en 41% van nieuwe klanten kiest voor deelauto bron: Verkeersnet, 13 mei 2020

Vlootmanagement

(53)

Parkeren - auto

M&E-team 53

Bron: Openparking.nl, bewerkt M&E 0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Gemiddelde bezettingsgraad

Week

Nederland

2019 2020

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Gemiddelde bezettingsgraad

Week

Rotterdam - Schouwburgplein 1

2019 2020

(54)

› Data uit Utrecht, stallingen Stationsplein, Jaarbeursplein en Knoop

› Minimale bezettingsgraad niet anders, wel zijn de pieken

verdwenen

Parkeren – fiets

Bron: Keypoint

(55)

Internetverkeer

M&E-team 55

› Stijging van 16 procent in het internetverkeer in maart-april t.o.v. januari-februari

› In april stabiliseert het internetverkeer

› Toename in maart-april 2020 was 39% t.o.v. 2019, in

januari-februari was dat 28%

Bron: AMS-IX 0,0

0,2 0,4 0,6 0,8 1,0 1,2 1,4 1,6 1,8 2,0

Exabytes

2019 2020

(56)

› Autoverkopen zijn fors gedaald: 25% in maart

› Gebruik van auto’s uit een vloot is ook fors afgenomen

› Parkeren van auto veel minder geworden, van fiets zijn de parkeerpieken verdwenen

› Internetverkeer is met 16% in maart-april toegenomen (t.o.v.

januari-februari 2020)

Conclusies vervoermiddelen

(57)

Toekomstige situatie

Verkeersafwikkeling

5

M&E-team 57

(58)

› Scenario I: Contactmaatregelen duren 3 maanden, eerste herstel in 2020, productiecapaciteit behouden

› Scenario II: Contactmaatregelen duren 6 maanden, industrie zwaarder getroffen, wereldhandel zakt weg

› Scenario III: Contactmaatregelen duren 6 maanden, problemen in de wereldeconomie en het financiële stelsel leiden tot een langere recessie

› Scenario IV: Maatregelen duren 12 maanden, recessie houdt anderhalf jaar aan

CPB scenario’s

(59)

TOTALE WEGENNET HOOFDWEGENNET

Prognoses verkeersprestatie

M&E-team 59

Bron: KiM

(60)

Prognoses vrachtverkeer

Bron: KiM

(61)

Toekomstige situatie

Reisgedrag

6

M&E-team 61

(62)

› Enquête uitgevoerd in de week 27-03 tot 04-04

› 80% van de mensen verwacht geen verandering in gebruik

› Ongeveer 20% vaker te gaan lopen en fietsen. Bij 65-

plussers gaat dit om 25%

› Ongeveer 27% verwacht vaker te gaan thuiswerken

Gebruik vervoerwijzen (1)

Bron: KiM

(63)

› In de anderhalvemeter-

samenleving verwacht 41%

van de respondenten minder gebruik te maken van het OV

› Voor lopen, fiets en auto geldt dan dat ongeveer 15 à 16%

van de respondenten

verwacht meer gebruik te maken van deze

vervoermiddelen

Gebruik vervoerwijzen (2)

M&E-team 63

(64)

› Angst voor besmetting

– Gebruik OV van 56% naar 24%

– Gebruik eigen auto van 34% naar 66%

› Autoverkoop tweede week april +14% t.o.v. 2019

Gebruik vervoerwijzen China

Bron: Ipsos/Verkeersnet

(65)

› Voor de crisis

– 68% werkte nooit thuis – 17% werkte 1 dag thuis

– 15% werkte 2 dagen of meer thuis

› Na de crisis

– 47% wil 1 of meer dagen thuis werken (15% meer dan voor de crisis)

– Hiervan wil 45% 1 dag thuiswerken, 30% wil 2 dagen thuiswerken en 25%

meer dan 2 dagen

– 8% wil voltijds thuiswerken

Thuiswerken Nederland

M&E-team 65

(66)

› Voor de crisis

– 60% van de Belgen werkte nooit thuis – 29% werkte 1 dag thuis

– 11% werkte 2 dagen of meer thuis

› Na de crisis

– 90% wil 1 à 3 dagen thuis werken – Bijna 50% wil 2 dagen thuiswerken – 18% meer dan 2 dagen

– 5% voltijds thuiswerken

Thuiswerken België

Bron: BDO/Verkeersnet

(67)

Toekomstige situatie

Milieu

7

M&E-team 67

(68)

› Geschat wordt dat in 2020 er wereldwijd 5.5% minder CO₂ uitgestoten wordt dan in 2019

CO

₂

-uitstoot

Bron: CarbonBrief

(69)

› Twee PBL-scenario’s

– Scenario I: economische gevolgen beperkt en eind 2020 terug op oorspronkelijke groeipad

– Scenario II: economische gevolgen ernstiger en dieptepunt moet nog komen

› Gevolgen voor uitstoot CO₂

– Scenario I: extra daling van emissie met 6 tot 7 Mton, reductie van 24%-25%

t.o.v. 1990, voldoet net (niet) aan Urgenda doel

– Scenario II: extra daling van emissie met 15 tot 17,5 Mton, reductie van 27%- 29% t.o.v. 1990, voldoet aan Urgenda doel

CO

₂

-uitstoot Nederland

M&E-team 69

Bron: PBL

(70)

Toekomstige situatie

Vervoermiddelen

8

(71)

› Tijdelijk verbreden fietspaden

– Brussel, Berlijn, Bogota, Londen, Parijs

› Herinrichting straten in Milaan

› Inrichting straten Brussel als woonerf, maximum snelheid 20 km/uur

› Capaciteit OV

– Bus 15% - 20%

– Metro, trein 20% - 25%

Aanbod

M&E-team 71

Bronnen: The Guardian, The Guardian, VRT, OVpro

(72)

Video’s

22-03-2020 – DAT.Mobility: Verplaatsingen 19 maart 2020 02-04-2020 - NOS: Hoe Nederland stilviel door corona

24-04-2020 - Rijkswaterstaat: Stilte in Nederland