En de hulde aan mevrouw Bouman O

VliJHElD EN

DEMOCRATIE

Zaterelag 2.7 oktol»er 195'6 -- Mo. 419

Nieuws over het Liberaal Gesprekcentrum

(zie pag. 2)

WEEK-BLAD VAN Dl VOL IC SPAR TIJ VOOR VR'IJHIID EN DEMO CR A Til

De Indonesische rechtsverkrachting

En de hulde aan mevrouw Bouman O

schrijft ·ons" de suggestie, dat de Leidse Uni- Tersiteit mevrouw M. S. Bouman-van den Berg, de verdedigster eerst van de heer Jungschläger, daarna van de heer Schmidt, een ere-doctoraat in de rechten

• aou verlenen. -

-zou het niet - zo vroegen wij toen - de schoon- ste en meest toepasselijke hulde zijn, wanneer onze 'Léidse Universiteit haar, die onder moeilijker om- -standigheden dan wellicht ooit een Nederlandse

jurist beschuldigde landgenoten heeft verdedigd, een doctoraat honoris causa in de rechten verleende?

Dat ere-doctoraat komt er nu inderdaad, al is het dan niet in Leiden, maar in Groningen.

Het siert onze Groningse Universiteit, die wij voor dat besluit dankbaar mogen zijn.

In zijn vergadering Vll,n 19 oktober heeft de Se- naat daartoe besloten en wel, zoals gemeld werd:

"wegens de voortreffelijke wijze, waarop zij - hoe- wel zelf geen juriste - de verdediging van de in In- dónesië gevangen genomen Nederlanders Jungschlä- ger en Sch.tnidt heeft gevoerd en de bijzondere moed, die zij daarbij aan ·de dag heeft gelegd".

-* * *

-onze vuldoening geldt ook voor de wijze, waar- op minister Luns mevrouw Bouman heeft ontvangen en openlijk heeft gehuldigd en geldt ze- ker in niet min.dere mate voor de hoge onderschei- ding - ·'lt~ in de Orde van de Nederlandse Leeuw - welker versiersele~ H.M. de Koningin ert- kële dagen later mevrouw Bourrian persoonlijk heeft overhandigd.

Het feit, dat de Koningin de heer en mevrouw Bouman gezamenlijk op paleis Soestdijk heeft willen ontvangen, is trouwens een erkenning van de ver- diensten, welke zij b e i d e n in de beruchte proces- sen hebben verworven.

Terecht heeft minister Luns mevrouw Bouman gehuldigd als een moedige Nederlandse vrouw, die in nood verkerende landgenoten is te hulp gekomen en daarbij van uitzonderlijke toewijding en capacitei- ten heeft blijk gegeven. Ondanks de omstandigheid, dat zij geen advocate is, heeft mevrouw Bouman - gesteund door mr. Vervloet van het departement - de verdediging na het vertrek van haar man vrij- willig op zich genomen en deze geleid op een wijze, die vele Nederlandse advocaten tot eer zou strek- .ken.

* * *

. Bij al deze voldoening over de verdiende hulde aan de moedige verdedigster mogen - en zullen - we echter niet de tragiek vergeten, welke haa~. zwarè slagschaduw over dit alles heeft gelegd.

De heer Jungschläger heeft de spanningen fysiek niet meer kunnen. doorstaan en is kort vóór het von- nis tegen hem werd geveld voorgoed heengegaan en over onze landgenoot Schmidt is het ongehoorde vonnis van levenslange gevangenisstraf uitgesproken, met verzwaring dus nog van de eis.

Op de persconferentie, welke, na de ontvangst door minister Luns, werd gehouden,· stelde mevrouw

Weet u 't nog?

Het leven gaat snel en even snel verge~

ten wij.·

In een nieuw rubriekje: .,Weet u 't nog?",

· hopen wij voorlopig wekelijks enige feiten, . gebeurtenissen en toestanden van tien jaar . geledett In de herinnering terug te roepen.

d.ie o4B t o en bezig hielden en vaak zelfs

sterk beroerden. · ·

We vergeten snel en dat is dikwijls maar goed. maar het is toch óók wel goed, nu en dan eem even achterom te zien en ons te herinneren, wat we bijvoorbeeld tien jaat• . geleden beleefden, dachten en deden.

Bouman voor zichzelf de vraag: Is Schmidt en was Jungschläger nu werkelijk onschuldig aan het ten laste gelegde? En haar antwoord daarop was een volmondig: "ja". Dit is, zo stelde zij met nadruk vast, geen "stellige overtuiging" van mij, maar ster- ker nog: een zeker weten. De beschuldigingen tegen Jungschläger en Schmidt zijn onzinnig.

Alleen half-ontwikkelden geloven de fantastische verhalen. En dat geloof is op allerlei manieren sterk aangewakkerd, door protestdemonstraties en resol\1- /ties, waarin o.m. de doodstraf tegen Schmidt werd

geëist.

Niet ten onrechte herinnerde mevrouw Souman aan de rede, welke Sukarno twee jaar geleden heeft gehouden en waarin hij gewaagde vaa allerlei docu- menten, die zouden zijn gevonden en waaruit zou zijn gebleken, dat er een ;,subversieve actie" gaande was. Een actie, waarbij ook hoge Indonesische per- sonen betrokken zouden zijn, "gesteund door het buitenland".

. Deze verklaring werd in brede lagen, vooral onder.

de jongeren, een geloofsovertuiging, die vooral tij- dens het proces tegen de heer Schmidt door de com- munistische pers werd. aangewakkerd.

HET KAMERDEBAT

Wanneer dit nummer van ons blad verschijnt, zal de Regt:ringsverklaring zijn afgelegd en zal

·het grote debat daarover, tegelijk met de al- gemene politieke beschouwingen over de Rijks- begroting 1957, reeds in de Tweede Kamer heb- ben plaats gevonden.

Wij stellen ons voor, de volgende week de rede van onze fractievoorzitter, prof. mr. P. J.

Oud, zo volledig mogelijk in ons blad op te nemen en daarna aan de replieken en de resul- taten van dit debat nog een nadere beschouwing te wijden.

D

Wat de redacteur voor Indonesië van het "Alge- meen Handelsblad" in een hoofdartikel in dat blad van 16 oktober schreef, was de teneur van a 11 e Ne- derlandse persreacties (natuurlijk: "De Waarheid"

uitgezonderd): "De twee processen zijn zowel wat de politionele- voorbereiding betreft als wat de be- handeling in de rechtszaal aangaat, tot in de grond allertreurigste vertoningen geweest van voortgezet en tot het einde toe volgehouden rechtsmisbruik, zo- wel van de zijde der vervolgende ambtenaren: als van die der Indonesische rechters, die te zamen blijk hebben gegeven van een onmiskenbare onwil om recht te doen".

Niet Nederland, niet het buitenland, maar deze ellendige bladzijden vormen, naar hij verder o.a. nog opmerkte, eeri aanklacht tegen Indonesië. En het feit, dat niet alleen de reeds lang verontwaardigde Ne- derlandse openbare mening het vonnis met gespan- nen aandacht heeft afgewacht, maar dat ook de di- plomatieke vertegenwoordigers van de westerse rechtsstaten door hun tegenwoordigheid bij de uit- spraak eenzelfde waakzaamheid zwijgend, maar in- drukwekkend demonstreerden, kan de Indonesiërs te denken geven.

* * *

W

Niemand beter dan mevrouw Bouman, die de te- geQ.woordige verhoudingen in Indonesië zo door en door heeft leren kennen- en die van alle details van het proces en zijn achtergronden op de hoogte is, zal hierover kunnen adviseren.

Welnu: alleen in een internationale actie ziet zij

enige -zij het een kleine - kans liggen. Men is, ondanks alle schijn van het tegendeel, in Indonesië toch gevoelig voor een goede naam in de wereld.

Men zegt, dat er bij de Ver. Naties wei-!J.ig kans bestaat, maar zolang die er .is, moet baars inziens een poging niet worden nagelaten. En anders kan mis- schien een advies van het Internationale Gerechts- hof worden gevraagd.

Afgezien echter van min of meer officiële stapJ pen, is er de mogelijkheid, langs particuliere weg vele_r ogen in het buitenland te <;>penen. Het gaat hier niet om een rechterlijke d w a 1 i n g, welke overal, in ieder land, mogelijk blijft, maar. waartegen dan ook nieuwe rechtsmiddelen bestaan, maar om een bewuste, opzettelijke rechtsverkrachting.

Men heeft het ondertussen reeds kunnen lezen, dat het jungschlägerfonds zich, in nauwe samenwerking met het Nationaal Contactcomité Jungschläger, op internationaal terrein nu zal gaan bezig houden met de belangen van de heer Schmidt.

Op nationaal terrein zal die behartiging ter hand worden genomen door het Nationaal Comité Jung- scbläger. Onder auspiciën va~ dit comité en van genoemd fonds, zullen om te beginnen op zondag 28 oktober in Amsterdam en later in Den Haag protestbijeenkomsten worden gehouden.

* * *

E

. schied. ..

Ondertussen willen we er nog wel eens de nadruk op leggen, dat onze geschokte gevoelens zich niet richten tegen Indonesië als zodanig.

Duizenden Nederlanders, die de beste jaren van hun leven in dit prachtige land hebben doorge- bracht, voelen er zich nog altijd sterk mee verbon- den.

Duizenden anderen, die daar niet zelf zijn geweest, dragen het nog altijd in het· hart, omdJlt zijn geschie- denis zo lang en zo nauw met de onze en met die van ons KoningsnÜis is verbonden geweest.

Welk een zegenrijke invloed voor Indonesië zelf en welk een gezamenlijke kracht zou er kunnen uit- gaan van een werkelijke vriendschappelijke band tus-_

sen Indonesië en Nederland. · ,

Nog altijd, ondanks alles, is Nederland tot die vriendschappelijke houding bereid. Een aantal goede en bekwame elementen onder de ontwikkelde Indo- nesiërs ziet dat ook wel in. Onze enige ~ zij het helaas kleiner geworden- hoop is nog altijd, dat de omstandigheden eenmaal die goede elementen op de juiste plaatsen zullen brengen.

Ons fel verzettend tegen het onrecht, jegens onze beschuldigde landgenoten bedreven en vast van plan niets na te laten dat tot hun redding kan strekken, blijven w~ bereid, de vriendschapsband te reiken aan elk bewind, dat toont, zulks wàardig te zijn.

A.

In de dagbladen heeft men het reeds kunnen lezen: De (honoraire) algemeen secretaris van onze partij, de heer D. W. De t t me ij er, heeft op 11 oktober het ziekenhuis mogen verlaten.

Een bericht, dat alom in de partij met grqte vreugde zal zijn vernomen. Namens hen allen . wensen wij hem en zijn echtgenote, mevrouw Dettmeijer-Labberton, van harte geluk met deze

terugkeer. -

We moeten daar echter wel aan toevoegen, dat hij nog gedurende enige maanden rust zal moeten · houden alvorens zijn werkzaamheden geheel te hervatten. _

Zijn werkzaamheden als wethouder van Open- bare Werken· te 's-Gravenhage worden tijdelijk waargenomen door het lid van de V.V.D.·

fractie aldaar, mr. A. J. Dankelman.

S"l ~ 1958 - PAG. ll

---~

DE LANDELIJKE MIDDENSTANDS<:OMMISSIE

VAN DE V.V.D. VERGADERDE

I

Weet U 't nog? :

1946\

2t oktot.o

Hoewel de stand v -de voedael- voorziening in Nederland betrekke- li,jk gulliltig 1s, mag het toch niet zeker warden geacht, -dat het hui•

dige rantsoen tot het voorjaar 1947 gehandhaafd kan worden. Neder- land is n.L wat betreft voedings- middelen voor een deel afhankelijk van import. Deze wordt echter be- lemmerd door het voedseltekort over de hele wereld. Bovendien legt de fiDa.Jlciële toeata:Dd beperkiDgea

«ql.

Met de "Nieuw Holland" is uit Amsterdam bet laattlte coatingent 9U1 de ,.'I-december di'risie" (1880 man) naar Ned.-Indië vertrokken.

In totaal zijn nu vertrokken 18.000 man, benevens 6 bewakingsbatal- j(ms met tJamen .000 man.

. . ekiGber

Bij de Tweede Kamer is inge- diend een ontwerp van Wet inzake een. vermogensheffing ineens. De aanslag in deze belasting zal wor- den bepaald naar het vermogen op 1 januari 1:9te. Zij loopt van 10 pct van vermogen~~ tot f 100.000 tot ~

pct voor dat gedeelte, dat ligt bo- ven één miljoen gulden.

1 november

:Met ingang van heden zijn de posttarieven zowel voor het locaal als voor het interlocaal verkeer en voor dat met het buitenland vrij belangrijk verhoogd, teneinde het tekort, dat in de laatste jaren bij het staatsbedrijf der P.T.T. is op- gelopen tot ongeveer f 17,5 miljoen, weg te werken.

5 DOVember

Nadat generaal Soedirman, be- velhebber van het republikeinse le- gèr, op 1 november te Batavia was ' gearriveerd, ,.:ijn de opperbevelheb- ~

bers van dE! Nederlandse, Indonesi- sche en Britse strijdkrachten in Ned.-Indië op 4 nov. overeengeko- men, de onder hen sta.a.D.de oom- manderende officieren in de gebie- den, waar nog geen maatregelen getroffen zijn voor een plaatselijk

"staakt het vuren", last te geven, een einde aan de vijandelijkheden te maken.

De Nederlandse Regering heeft heden aan oe Regeringen van de- Verenigde staten, van het Ver- enigd Koninkrijk, van de Sovjet- Unie en van Frankrijk een memo- randum doen overhandigen betref- fende de Nederlandse territoriale en economische eisen ten aanzien van Duitsland. <mk aan de Belgi- sche Regering is een exemplaar van dit memorandum overhandigd.

Vele onderwerpen, waaronder bezitsvorming kwamen ter sprake

Dezer dagen hield de Landelijke Middenstandscommissie van de Volkspartij voor Vrijheid en De_.atie te 's-Gia..-Jaace Jaaar eerste vergad~ na è oyakaldieB.

Bij ontatentenis van • de heer Dettme~er werd de vergadering geleid door de beer 6, 6. K«ft. Bew tllsta~ 11-èt ~ 'IN, t1e ~ J. P. Bepb wit 'WtMc11Metl. De vergadering hield een inleidende bespreking over de Rijksbegroiing voor 1957, in bei llijzonder over het onterdeel Economische Zaken.

De &'MIC v - zailrlm ~tie ~satle ontmoette enlS&i~ ~. De "-is

'I'IU1 het flestaDd, aM l1e om1erlle~~~erserganillaties einéle va1l Mt V«<ge ja1ll' vaitwiRlr met de minister van Economische Zaken aangingen, wordt steeds verder ondermijnd.

la tie - t e plaats ~ de ~ - lonea ea seciale la8tem. waa.l$oe tie ft&'e-

rlnc medewoerkte. I1l - ilw~e ~eread <deer de· kra.pJte anek1&markt, heif- ben vele kleine ondernemers zich genoodzaakt gezien hogere bedrijfslasten te aan- vaan~e-. eek w - ... eND-mcil lliet lt'el'allhnerll was.

Bovendien woekert het euvel der zwar- ie Jonen in veracheidene bedrijfsiakken nog welig v~ort en brengt de patroons in steeds grotere ongelegenheid. Door tJe loonsverhogingen in de overheidssfeer gaan o.a. de tarieven voor het ~

verbruik omhoog en werken kostprijs- verhogend.

Wordt overheidsbedrijven wel toege- staan de volle 6% in de prijzen door te berekenen? zo. werd gevraagd. Ook mre-

rigens wordt bet juiste beginsel, dat ver- hoogde produktiviteit voOrwaarde dient te .zijn voor de toelaatbaarheid van verbe- tering van arbeidsvoorwasrden, steeds meer losgelaten. Men constateerde dan ook een dualisme in het overheidsbeleid.

.Met bezorgdheid zag men de nieuwe lasten, voortvloeiende uit de ouderdoms- premie en de :komende huurverhoging, tegemoet. 1n het bijzonder voor de kleine 1>ndernemers, die dergelijke tiCbokken

DEZE BURGER

heelt één van de nieuwe Tweede Kamerleden leren·kenneJl toen hetzelve met blootgewoelde bipsen in de wieg lag. Het had rose so1cjes aan en speelde met hetzelfs tenen.

Met één der nieuwe Senatoren heb ik de gewone spelletjes der jeugd gespeeld. Hij was eeD niet bizonder-populaW knaap; ~ reeds bij bet knilclceren niet tegen zijn verlies; docb erkend moet worden dat bij er toen eerlijk voor uit kwam dat bet bem in 't geheel met om bet spel, maar wel om de knikkers (en als het enigszins kón: àlle) te doen was. Hij heelt dat in zijn carrière listiglijk trachten te verbergen. Erkend dient te worden dat hij ook dáár zelden aan de verlieskant heelt gestaan en dat de knikkeroogst vruchtbaar is geweest.

Ik wilde alleen zeggen, dat het zo wonderlijk is allemaal, wanneer men wat ouder gaat worden. Dat ge dan allerlei toverachtige lieden ontmoet, die ge vroeger in hun blote bipsen oi in de klas hebt gekend als ogenschijn- lijk doodgewone mènnekes, voorbestemd om loodgieter, rechter, sergeant- majoor of leraar te worden, en die dan plotseling uit de letterzee der kran- ten omhoog komen gestegen als opperman.

Het wonderlijkste is dan ook, dat ge, er nooit helemáál in kunt geloven, om dal ge er vroeger de toekomstige grootheid v.ief vanaf hebt kunnen zien.

Geen koning is groot voor zijn lakei. Geen kamerlid voor wie hem in de wieg of op het potje heeft gezien.

Ge gaat daar dan even over peinzen en, terugdenkend, ontwaart ge dan toch in het verre verleden de tekenen van vandaag. Het Irnaapje dat zo graag alle knikkers won heeft àlle knikkers ge 1c re ge n en hef andere jongetje wien het niet kon schelen of hij zijn :Jpelletje won of verloor, is een rustige leraar gymnasii in een kleine provinciestad geworden. Hij bad rector kunnen worden, maar hij heeft niet gesolliciteerd.

Ik generaliseer niet. Niet iedereen, die op knikkers gebrand was, heeft knikkers geleregen eil niet iedereen die ze gekregen heelt, was er op gebrand.

Maar het is een leuke bezigheid de grote jongens van nu, die ge als kleine knapen hebt gekend, te toetsen aan bun verre verleden.

Dat Tweede Kamerlid met de rose sokjes is nog altijd Wimpie-van-de·

overleemt voor

moeilijk kunnen opvangen, dient een compensatie daarvan te worden voorbe- reid.

Ook het kartelbeleid in Ge midden- standssector ondervond kritiek. Men kan zich niet aan de indruk onttrekken, dat er meer op klein dan op grof wild wordt gejaagd en dat het effekt op het prijspeil dan ook gering is.

De ontwikkeling der publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie ontmoet nog vele moeilijkheden. Het systeem der wet, dat tot een autocratische bestuursvorm leidt, is in wezen in strijd met de democratie, welke ook in het bedrijfsleven tot gelding dient te komen en heeft tot gevolg, dat van enig medeleven der bedrijfsgenotea

geen sprake is. ·

Met betrekking tot de bezittmmning werd opgemerkt, dat het iD. strijd met de speciale rechtvaardigheid zou sijn alles aan werknemers en niet aan -zeltstandi- Men bepaalde voorrechten toe te kennen.

Besloten werd de Kamerfracties over de behandelde onderwerpen een gedetail- leerd advies uit te brengen.

Vervolgens werd van gedachten gewis- seld over een nota van de heer W. M.

Koornneef betreffende hutn'beseherming voor bedrijfspanden. De vergatJering be- sloot bet eerder aan bet hoofdbestuur uit- gebrachte advies inzake de herzieniDI van bet werkprogram ten aanzien -wm dit onderwerp te halidhaven, nl.:

Er dient een redelijke beacbenning van de rechtsposiüe van de humden van be- ddjfspanden, met inachtneming van de belangen van de verhuurders, te worden gehandhaafd.

Het scheppen van de mogelijkheid om, in geval van ontruiming wegens dringen- de behoefte voor eigen gebruik, de voor- waarde te stellen, dat een billiJke vergoe- ding voor geleden bedrijfsschade en we- gens door de huurder .aangebrachte ver- beteringen -wordt verleend, ~ te wor- den bevorderd.

Tenslotte werd besloten een studiecom- missie te benoemen, welke het rapport inzake het Middenstandshandels- en vak- onderwijs, uitgebracht aan de Staats- secretaris van Onderwijs, Kunsten en We- tenschappen en van Economische Zaken, zal bestuderen.

Drs. H. A. Korthals spreekt voor de uCentrale Leicle•"

op 3 november a.s.

Op 3 november a.s. zal in hotel "de Za.lm" te Gouda, n.m. 3 uur 1irs. Kort- hals, wee-voorzitter van de Tweede Kamerfractie van de V.V.D. spreken voor de Centrale Leiden over "Politieke aktualiteiten".

Aangezien de heer Korthals zo nauw bij de kabineWormatle betrokken is ge- weest, &al de inleiding stellig belang.

wekkend en interessant zijn. Wij hopen dan ook, dat vele leden deze bijeen- komst zullen komen bijWonen.

Drs. H. A. Korthals opent Liberaal Gesprekcentrum

Zondog 9-10 11-12 12.30

2

uur ontbijt; daarna wondelinm of kerkgang;

our koffie;

uur maaltijd;

uur Ds. Joh. P. van MuiJem spreekt over: .Js door- braak iets nieuws?", hierna discussie;

Ds. ]oh. P. van ~uUem spreekt over:

"Is doorbraak iets nieuws?"

Zaterdag 24 november a.s. sol de yice-.-rziHer van oue Tweede llameJ'fractie, clrs. H. A. Korthals het Liberaal GeSfl'ekceatrtiM Ïll HoteJ

De Boec:kborst te Lamtuen opene~~.

Ds. .leh. r. ~ Maal~ ...

V-

&oHerdam sal des zondagsmiddags s , . - . OYer het onderwerp! "Is ~

ltroak iets nieawsr

PROGttAMMA VOOtt ZATRDAG 24 EH ZONDAG 25 NOVEMBER:

ZedeNog 4--4.30 6 8

uur aankomst der deelnemers;

uur maaltijd;

uur opening door Drs. H. A. Korthols, hierna gele- genheid om met de spreker over verschillende Oltden'fetpen van gedachten te wisselen;

5.30 7

.uur maaltijd;;

uur vertrek der deelnemers.

De tot-me kosten voor het gehele weekend van zaterdag vóór de maaltijd tot zondag na de mooitijd bedrogen f 8.-per persoon.

0~ deelnemers, die niet blijven togeren; doch alleen de warme moottijd op zaterdag of zondog meemaken, betolên f 3.-.per maaltijd, terwijl de prijs voor de koffietafel zondagmiddags om 12.30 uur f 2-·-bedraagt.

Aanmeldingen voor deelname Gon het weekend . . speedtt ••Jel"jk bij net Algemeen Secretoriaat der Partij, Koftinginnegrod1t 61, Den Hoog.

Oe kosten voor deetnome .gelieve men te storten op .girorekening no.

67880 t.n.v. de Secretaris der V.V.D., te 's-Gravenhoge.

Aangezien de betongstelling voor het Liberooi Gesprekcentrum .in de Partij zeer groot is en de mogelijkheid tot deelneming beperkt, zullen de aanmeldingen in volgorde van binnenkomst worden behandeld.

Leden van de afdelingen in de omgeving vcm Lunteren zijn wnzeff spre- kend van harte welkom, doch kunnen niet bl!jven logeren.

*

^{WEEK to.t WEEK} *

Ongerustheid over 's Rijks financiën

H

het voorlopig verslag op de algemene finan- ciële beschouwingen, dat de vorige week is ver- schenen, stellen de leden van de Tweede Kamer talloze vragen aan ^het nieuwe kabinet.

Vragen, die getuigen van een grote onge- rustheid, in het bijzonder met betrekking tot de positie van 's Rijks financiën.

Nu de kruitdamp boven het front van de langdurige kabinetsformatie is opgetrokken, komen talrijke ernstige problemen helder voor , ons te staan. Problemen, waarvan wij de be- langziJH:heid reeds eerder ter plaatse mochten

· onderstrepen.

· Welke plannen heeft de regering met de loon- en huurverhoging? Hier zitten wij meteen inidden in een ernstig probleem.

Zo zijn er vele andere vraagstukkeft. Wij

·. noemen hier &.m. het feit, dat er voor ~ de- . fensie dit jaar 100 miljoen gulden meer zal

worden uitgegeven dan vorig jaar.

Maar wat bij al deze vragen vooral tot uiting . komt. is, dat vele Kamerleden de rijksuitgaven verontrustend hoog'' vinden. Zij achten een

· ;orgvuldige bewaking van s' rijks uitgaven zeer nodig.

Aldus ziet men het beeld, dat wij reeds eer- der mochten schetsen van een situatie, die zor- gen baart en die erg weinig ruimte Iaat voor een politiek van potverteren. Bezuiniging door de overheid zelf, is daarom een eerste verei~te.

Wat !{ebrurt er met textiel . en sut er. "k ^?

E

Gelijk bekend, gold er dit jaar een vrijstel- ling voor deze omzetbelastingen. Bij het verle- nen van die vrijstelling werd echter uitdrukke- lijk gezegd, dat deze op 1 januari a.s. aflopen.

Wat zal er nu na 1 januari gebeuren? Dit is een vraag, die niet alleen het publiek, maar ook de betreffende handel uiteraard interes- seert.

Vooral in de textielbranche is op het ogen- blik door die onzekerheid een abnormale ont- wikkeling gaande. Immers, het publiek, dat·

vreest, dat op 1 januari weer omzetbelasting zal worden geheven, gaat op het ogenblik in versterkte mate tot aankopen over in de ver- wachting, dat de prijzen na 1 januari zullen stijgen. Wij willen nu niet van een "Korea- politiek" spreken, doch de geforceerde aanko- pen zijn ongezond en moeten op de een of andere wijze weer tot een terugslag leiden. Een spoedige beslissing ook op dit terrein is dan oc>k zeer gewenst.

Stijgend aantal ambtenaren

V

-tai aan het departement van maatschappelijk werk te werk gestelde ambtenaren onrustba- rend genoemd.

In de begroting voor 1956 bedroeg de ge- raamde personeelssterkte 933. De werkelijke sterkte op 30 juni 1956 was 1304. De sterkte voor 1957 is geraamd op 1427.

Wij zijn zeer benieuwd naar het antwoord van de minister. Er zijn trouwens in het voor- lopig verslag van de Tweede Kamer over de begroting-1957 van Maatschappelijk werk vele belangrijke vragen gesteld, waarvan wij de be- antwoording met veel belangstelling tegemoet- zien.

Zuiderburen zien gevaar

D

Wij zien deze niet alleen in ons land, maar ook buiten de landspalen. Wij wezen reeds eerder op waarschuwende woorden uit Engeland en Duitsland.

• Thans is het België, die deze gevaren gaat onderkennen en meteen drastische maatrege- lèn heeft aangekondigd om deze kwalijke ge- volgen tegen te gaan.

Wij kunnen niet op slag beoordelen in hoe- verre de door België getroffen maatregelen doelmatig zijn. Buitendien moet men erg op- passen deze maatregelen zonder slag of stoot te gaan copi€ren, omdat de economische struc- tuur van elk land weer anders is.

Wat echter wel zeer de aandacht trekt is o.m. de Belgische maatregel van een prijsstop en een bevriezing van het bestaande loonpeil.

Verder zal een algemene grootscheepse be- zuiniging op alle departementen worden inge- voerd, welke laatste maatregel ook voor ons land zeker aan te bevelen is.

Hoe dit ook zij, Nederland leeft niet op een economisch eiland en zal terdege emstig reke- ning dienen te houden met hetgeen er in het buitenland gebeurt met betrekking tot de

maatregelen~ die de schadelijke gevolgen van de hoogconjunctuur dienen te elimineren.

Een ernstige en diepgaande studie hiervan;

ook in ons land, is zeker een gebiedende eis.

Nog meer verstandige woorden

W

Er gaat geen week voorbij, of er gaan stem- men op, die emstig waarschuwen voor ge- maakte en te maken fouten in ons nationale economische beleid.

Zo kwam de vorige week Het Verbond van Protestants Christelijke Werkgevers irt Neder- land te Amersfoort bijeen.

In deze vergadering zeide de 'algemeen voor- zitter, de heer. A. Borst Pzn, o.m. dat hij zich blijft stellen achter de noodzaak van prijsst~t­

bilisatie in de tegenwoordige ecc· 1ische situ- atie, maar, aldus spr., de praktuk van bijna twee jaren prijsstabilisatie heeft toch aange- toond, dat voor de handhaving van deze stabi- lisatie aan enkele aspej:!ten meer aandacht moet worden besteed.

Zo wees de heer Borst er op, dat een beleid van prijsstabilisatie zich niet met een loonbe- leid verdraagt, waarbij een stijging van de lo- nen de stijging van de produktie. overtreft. .

Ziehier, een herhaling van een veel gewte klacht, die een waarschuwing inhoudt vooral de gevaarlijke weg te mijden, die naar inflatie leidt.

Revolutionaire studeer- kamerwijsheid

D

Prof. Kuin stelde daarbij het navolgende:

De arbeidersbeweging heeft met de waarde- ring van de arbeid nooit goed raad geweten.

Zij heeft dè arbeid om beurten vervloekt en

·verheerlijkt.

Het besef, dat regelmatige arbeid een voor- waarde is voor een evenwichtig persoonlijk leven, is haar lang vreemd gebleven.

De strijd tegen lange en zware werkdagen heeft de beweging sceptisch gestemd tegenover de waardering van arbeidsvreugde en beroeps- trots. Zij meende, dat dergelijke zaken eerst tot hun recht konden komen, nadat de eigen- dom der bedrijven in handen der gemeenschap zou zijn gelegd.

Het zelfde gold voor de verhoudingen tussen de. arbeiders onderling en tussen hen ~lf en de bedrijfsleiding.

!'7 OKTOBD 1116 - PA&. S Ook dit zou in een samen:Ieving, die op uit- buiting was gebaseerd, nooit bevredigend kun- nen worden geregeld.

In waarheid, aldus prof. Kuin, is dit studeer- kamerwijsheid gebleken. De bedrijfs-sociologie en de bedrijfspsychologie hebben aangetoond, dat de werkelijke maatstaven der arbeiders heel anders zijn. De eigendomskwestie laat hen vrij koud, wat meetelt zijn dingen als het socia- le aanzien van de onderneming en van het be- roep, de waardering van het eigen gezin, de verhöuding tot de baas, de rechtvaardigheid van de directeur, de eigen plaats tegenover de collega's.

Tot zover prof. Kuin.

Een voortreffelijke analyse, die aan de prak- tijk van het (bedrijfs) leven is getoetst en die ook steeds in de praktijk zal gelden. Een ana ..

lyse ook, die het socialistische dogma omver- werpt. Een dogma, dat in socialistische krin- gen heet afgezworen te zijn, vooral na de op- . richting van de Partij vu de Arb~ doch dat

hdaas in de propaganda nog maar al te vaak om de hoek komt kijken.

M.a.w. de soeiale aspeeten zijn bezig de socialistische dogma's ter zijde te stellen. Dit kan voor de toekomstige ontwikkeling van het socialisme van een niet te onderschatten be- tekenis zijn.

Scheppende actr,v~teit van het economische leven

P

De vragende kritische geesten, die de pro- gressieve beweging ook nog altijd kent, klagen over gebrek aan richtingsbesef, over het ont- breken van een grote visie op de maatschappe- lijke ontwikkeling in heden en toekomst.

Het progressieve Westen heeft een verhelde- ring van het toekomstbeeld nodig om een nieu- we visie te ontwikkelen. De keuze waarvoor de progressieve mens in West-Europa zich ge- . plaatst ziet, is die tussen een gesloten, collec- tivistische en een open, gedifferentieerde maat- schappij.

Toch zal de progressieve Westeuropeaan, die zich van zijn culturele afkomst bewust is, het collectivisme niet kunnen aanvaarden, omdat het krachtens zijn aard afhankelijk is van dwang, terwijl, naarmate de samenleving meer gedifferentieerd is, men voor de collectivisti- sche maatregelen sterkere dwang ·nodig zal hebben.

Het collectivisme heeft zich alleen krachtig ontplooid in landen, die nooit zijn aangeraakt door de geest van Griekenland. de Renaissance, de Hervorming of de Verlichting.

Het zou dan ook voor West-Euopa een onge- kende stap tertig zijn, wanneer het zijn geschie- denis verloochende en de gedifferentieerde sa- menleving prijsgaf. .

Ook het Europese geheel kan niet goed func- tioneren zonder centrale organen, die waken voor het economische en monetaire evenwicht.

In sommige opzichten zullen zij ook een sti- mulerende rol kunnen spelen, doch zij kunnen niet meer doen dan stimuleren· en coördineren, ' want de séheppende activiteit moet komen van

· het economische leven zelf.

Daarvoor zijn geen commando's . of voor- schriften nodig, maar een atmosfeer, die prik- ,kelend werkt op de vindingrijkheid en de werk- lust van ondernemers, technici en arbeiders.

Al te .grote gelijkheidsdrang kan die prikkel verzwakken. .

Aldus prof. Kuin. ·

Een belangrijk pleidooi voor de economische vrijheid, waarin naar een synthese wordt ge- zocht tussen kapitaal en arbeid.

Een belangrijke stem ook, uit de praktijk, die wij gaarne ook op deze plaats laten door- dringen.

llf OKTOBER ltH -PAG. f

.Mr._ ·J. DE WILDE DOET ZIJN INTR·EDE IN DE EERSTE KAMER

Amsterdammer in hart en nieren met een veelzijdige belang1telling

M

De bekendheid, en we mogen rustig zeggen: de populariteit, die hij in de hoofdstad geniet, maakt dit voorstellen eigenlijk overbodig. Als wij dit ooch- tans doen, is dit in hoofdzaak om de lezers, die bui- ten de Amstelstad wonen enige indruk te geven van zijn persoon en zijn werk.

Mr. De Wilde werd in 1913 te Amsterdam ge- boren; hij studeerde rechten in Utrecht en Amster- dam.

Van 1936 tot 1945 was hij werkzaam bij de Ba.

taafse Petroleum Mij.; daarna tot 1947 op het depar- tement van Justitie in Nederlands-Indië, waarna hij naar zijn geboortestad terugkeerde en zich aldaar áls advocaat vestigde, welk beroep hij tot 1 juli van dit jaar heeft uitgeoefend. Het was in deze periode, dat mr. De Wilde diverse adviseurschappen op zich nam.

· Zo was hij o.m. tot 1951 adviseur aan het Agent- schap van het ministerie van Financiën en waarne- mend directeur van het Grootboek 1946.

Van 1951 tot begin van dit jaar was mr. De Wilde

~irecteur van de N.V. Bataafse Hypotheekbank.

Qaarna volgde zijn benoeming tot directeur van de Friesch-Groningsche Hy.potheekbank N.V.

Ziedaar een korte opsomming van de functies van mr. De Wilde in het maatschappelijk leven.

Vermelden wij hierbij tevens, dat mr. De Wilde kerkeraadslid is van de Remonstrantse Gemeente te Amsterdam en lid van de Kamer van Koophandel en Fabrikanten te Amsterdam.

"Wanneer en hoe werd eigenlijk Uw belang~

· · stelling voor de politiek gewekt?", . zo v~oegen wij ·on.ze nieuwe Senator.

"Vóór de oo'rlog was ik eigenlijk niet direct poli·

t.iek geïnteresseerd;'' zo antwoordde mr. De Wilde.

"Voor zover ik er belangstelling voor had, stond ik eigenlijk tussen de vrijzinnig-democraten en de libe- , ralen in. Wellicht voelde ik mij nog iets meer tot de

uijzinnig-democraten aangetrokken, alhoewel ik mij absoluut niet kon verenigen met de politiek geduren- de enige tijd in deze kringen aangehangen t.a.v. de

· defensie.

De bezetting van ons land heeft mij verder tot nadenken gestemd. Ik voelde mij in zekere zin be- zwaard, dat ik voordien nimmer een positieve bij- drage had geleverd voor de versteviging en instand- houding van de democratische zaak en ik nam mij stellig voor na de oorlog daaraan wel in positieve zin mee te werken.

To.en ik uit Nederlands Indië terugkwam, vonden juist de onderhandelingen plaats tussen de Partij van de Vrijheid en de groep Oud, waaruit later de V. V.D. ontstond. Ik heb mij" toen onmiddellijk bij de V.V.D. aangesloten."

Van dit tijdstip af heeft de politiek mr. De Wilde niet met rust gelaten. Integendeel er werd snel en op diverse plaatsen een beroep op hem gedaan.

Reeds in 1949 plaatste de afdeling Amsterdam hem op de kandidatenlijst voor de gemeenteraad.

Mr. De Wilde werd toen net niet gekozen. Enige tijd later werd hij in het afdelingsbestuur benoemd en in 1953 (bij de laatstgehouden verkiezingen) deed hij ·zijn intrede in de gemeenteraad van Amsterdam.

Een jaar later kreeg hij zitting ·in de Provinciale Staten van Noord-Holland.

"/ s U niet van mening, dat het werk in de gemeenteraad en ook natuurlijk in de Staten een zeer goede oefenschool is voor het werk in de Kamer?", zo vroegen. wij.

Mr. De Wilde ging hier enthousiast op in.

"Dat lijkt mij ongetwijfeld!

Daar ik nog niet actief in functie ben, kan ik uit eigen ervaring niet vold~nde oordelen.

Ik zo~ hier echter graag Thorbecke willen aan- halen, die erop wees, dat het staatsburgerschap met het locale burgerschap moet beginnen. Met een kleine variatie: 't lijkt me zeker gewenst, dat een staatsbestuurder als locaal bestuurder begint.

Daar komt bij, dat 'men als locaal bestuurder da- gelijks geconfronteerd wordt met een betreurens·

waardige uitholling van de autonoptie.

Dit meegemaakt hebbende, kan men van een Ka- merlid een warm hart voor de behoeften van de locale besturen verwachten."

"U bent onlangs ongeveer gelijktijdig tot lid van de Eerste en Tweede Kamer benoemd. U heeft het lidmaatschap van de Eerste Kamer ^ge~

kozen. Heeft U dat gedaan in verband met Uw werkkring?", zo vroegen wij verder.

"Inderdaad," zo antwoordde mr. De Wilae. "Het werk voor de Tweede Kamer zou in verband met het aanvaarden van mijn. nieuwe functie per 1 juli van dit jaar te veel tijd vergen. Dit is aan één kant jammer, omdat de strijdbaarheid :van het werk in de Tweede Kamer mij aantrekkelijk voorkomt. ·Ander- zijds voel ik echter ook veel voor het "beschouwen- de", een element, dat meer bij het werk in de Se- naat past."

* * *

I .

Dit gaat mr. De Wilde aan één kant wel aan het hart, omdat het raadswerk zijn bijzoqdere belang- stelling had, vooral ook, omdat hij met zijn grote liefde voor Amsterdam, er aan kon meewerken zijn

geboortestad te besturen. ·

"Als wij Uw werkzaamheden in de gemeente~

ràad volgen dan kregen wij de indruk, dat U zich vooral tot de financiële problemen ^aange~

trokken gevoelde. Is dat juist?".

"Dat is inderdaad juist. Financiële vraagstukken hebben zeker mijn bijzondere belangstelling."

Hierbij hadden - en dat wisten wij eigenlijk wel van te voren - in de roos geschoten. Bij dergelijke onderwerpen zit mr. De Wilde wat men noemt op zijn (ge:.ellige) praatstoel.

. . Helaas laat het bestek van dit artikel niet toe, -

alles weer te geven wat mr. De W,ilde ons hierover vertelde.

Wij herinneren slechts aan het prae-advies, dat hij in 1949 uitbracht voor de Vereniging voor Belas- tingwetenschap over de vraag: "Is de bestaande be·

lasting op het inkomen uit commissariaat gerecht- vaardigd?"

"Gaat U~ . belangstelling, de vragen van de . practische politiek betreffende, ook nog bij voor-:- ~' keur uit in een andere richting?", wilden wij ver- '

der weten. .,\

"Ja,'' antwoordde mr. De Wilde. "De staatkwa- dige organisatie heeft altijd mijn speciale belangstel- ling gehad. Wat bestuursrechtelijke problemen be- treft, hieraan heb ik reeds bij mijn werk in de Pro•

vinciale Staten mijn aandacht kunnen wijden bij de··

· behandeling van het onhyerp tot herziening van de· ·

·Provinciale Wet. ·

* * *

W

direct met de politiek heeft te maken, wilden wij ook hierover toch gaarne iets weten. ·

"Toch heeft deze reis," zo vertelde mr. De Wilde ons, "ook voor de beoordeling van de r,olitiek in het algemeen wel zijn nut gehad, omdat 'áe"wèreld' 'in toenemende mate wordt beheerst door het doen en laten van Amerika."

Het is .wel interessa·nt even te melden op welke wijze mr. De Wilde met zÎjn vrouw het nieuwe

· wer~lddeel "ontdekte". In New York kocht hij een.

auto en reed hiermee door 35 verschillende staten en nog een deel van Canada, aldus een alstand af- · leggend van ca: 25.000 km. ··"

Op deze tochten zocht hij contact met alle lagen"' der bevolking, daarbij ervaringen opdoende, die, op• · zich zelf reeds ·een gehele artikelen-serie zouden -vullen.

Overigens een aardige illustratie voor .te brede ·.

belangstelling, die mr. De Wilde voor allerlei zaken ...

aan de dag legt.

* * *

O

slotte of hij ook nog andere liefhebberijen had dan. , de politiek.

Want voor mr. De Wilde is politiek een lief~ : hebberij. Of, om hem ongeveer woordelijk te ei- -:

teren: "Ik beschouw de politiek .als vrijetijdsbeste- ding met idëel doel", waarmee mr. De Wilde tevens "

wilde zeggen, dat hij bepaald geen politieke aspi~

raties nastreeft.

Voor verdere liefhebberijen heeft hij overigens weinig tijd. Wel weten wij, dat hij een zeer grote.' belangstelling heeft voor. de filosofie in het alge- meen. Dit geeft zijn politieke beschouwingen dan ook veelal een bijzonder tintje.

* * *

W

De Wilde zeker niet ten volle te hebben getekend. Nogmaals, voor de Amsterdammers is - dat ook niet nodig. Zij kennen hem als een begaafd en vooral zeer prettig mens, spontaan, openhartig en 'eenvoudig. .

Eigenschappen, die naast zijn deskundigheid, zijn snelle politieke carrière hebben mogelijk gemaakt.

Als wij ons niet vergissen, is hij het jongste lid van onze Eerste Kamervertegenwoordiging. Een aar- dige bijzondebeid voorwaar. Maar wat boven elke twijfel vaststaat: hij is de juiste man op de juiste plaats en daarom een welkome versterking van onze Senaatsiractie!

s.