Program van de
GrönnegerBond
1. INLAATDEN
Wie vinnen, dat t Riek te veul te vertellen het in Grönnegerlaand.
Wie mainen, dat de overhaid dr an mitwaarken mout om de positie van de Grönneger toal te verbetern. 2. GRONDSLOASEN
Oe G.B. is veur n demokroatische en federalistische staatsinrichten in Nederlaand, in Europa en in de wereld. N demokratie leeft allain as de legere be-stuursainheden voldounde macht hebben.
~J hoger bestuursorgaan mag daarom nooit doun wat legern net zo goud of beter doun kinnen.
De G.B. wil stoan veur de Grönnoger belaangen en wil doarom waarken veur d ekonomische en kulturele ontwikkeln van Grönnegerlaand.
De Grönneger taal mout, zo wied as dat van d over-haid oafhaangt, ale meugelkheden kri8gen om zok t
ontvollen.
3. PERVI~~SIOAL BEST U U~
Do Pervlnsioale Stoaten mouten meer bestuurlijke zeggenscnop kriegen.
De Pervlnsioale Stoaten mouten heur aigen veurzit-ter kaizen, dij tougelieks veurzitveurzit-ter van Depu-taaierds Stoaten is.
-2-Alla in stri t~d mi t de wet mag laaiden tou t ver-valen verkloaren van pervlnsioale besloeten en verordens.
De pervlnsie mout in begunsel financiëel onoaf-haank elk wezen.
4. GEMAlNTEN
Dok de gemainten mouten meer aarmslag hebben. In begunsel mouten zai financiëel onoafhaankelk wezen.
De gemainteroad mout zien aigen veurzitter kaizen. 5. LAANDSCHDP, REKREDATIE, DMWERELDZORGE
Ons Grönneger laandschop mout mit de grootste zörge bewoakt worren. Bie noodzoakelke ingrepen mout dr in t veuren om dochd worren dat t laand-schop zo min meugelk schonnen wort.
Ons laandschop het n rekreatieve funksie.
Bie t moaken van wat veur plannen ook mout doarom dochd worren.
De NAM mout tr tou verplicht worren om om zien gasputten n raande bos te poten zodoanig dat de putten ook bie nacht nait meer zichtboar binnen. Wonenbaauw mout ploats vinnen bie en in harmoni-sche aansloeten op de bestoande dörpen en steden. D olle dörpsnoamen mouten bestoan blieven, ook as twij gemainten aine worren. Draaigen twij dörpen an n anner te gruien den mout tr n gruinstroke tussen moakt worren as oafschaaiden. Onze strnat-noamen mouten zo aigen meugelk wezen.
Veur de daaiern, dij in ons pervlnsie nog in t wilde leven, zellen pervlnsioale wildruststee-ën inricht worren mouten, dij verboden binnen veur minsen.
T ontougaankelk moaken van rekreoatiegrond deur partikulieren mout tegengaan warren.
Dr mout mit kracht an waarkt worren dat onze
ver-voelde pervlnsie weer schoon ~ürt. Gain nije
foa-briek mag hier baauwd warren, dij kwoad dut an on-ze grond, onon-ze lacht of ons woater. Bestaande foa-brieken zellen schoon worren mouten.
Binnen zo k~rt meugelke tied zellen dr alerwegens
drij-trees-klins-installoaties baauwd worren mou-ten zodat tr gain drup voel woater meer in ons
opperflaktewoater komt.
Aal ons vaast oafvaal mout verwaarkt worren deur de VAM.Störten in of op onze grond deur gemainten
of partikulieren mout verboden warren.
Zo neudig mouten foabrieken, dij oafvaal as grond-stof bruken (ol papier, olle metoalen), financiëel holpen worren.
Wat wie nog hebben an binnenscheepvaartwegen mout nait dicht gooid,mor dainstboar maakt worren an de
rekreoatie in de förm vàn woater-, ies- en vis-sport.
6. INDUSTRIALISOATIE
De pervlnsie mout in t roam van d ekonomische poli-tiek van Riek of Europese overheden t praktische belaaid aanpazen kinnen an onze ekonomische, moat-schoppelke en kulturele belaangen.
-4-.8ok in klaainere ploatsen kln industrialisoatie wlnselk wezen. Doarveur klnnen ook bepoalde maat-regels neudeg wezen.
7. AGROARISCHE- EN MIDDENSTAANDSPOLETIEK
Grotere deslntralisoatie in de agroarische- en mid-denstaandspoletiek is neudeg.
Dr mout noar tou waarkt worren dat d EG zokzulm veurzain kln van agroarische produkten. Produktie-overschotten van aner laanden mouten nait in d EG d maark bedaarven.
Bie laandaanwinnen en anere roemtelke projekten mout reken hollen worren mit d agroarische belaan-gen.
T gezonde boerenbedrief mout n goud bestoan geven aan boer en laandaarbaider"
Ook t gezonde middenstaandsbedrief in de klaai-nere dörpen net zo goud as in de grotere ploatsen mout, zo wied as dat van d overhaid oafhaangt, goie meugelkheden hebben"
Bie ophevven van agroarische- en middenstaandsbe-drieven mouten goie oetkerens geven worren.
B. VERKEER EN WOATERSTOAT
T pervlnsioal bestuur mout mitzeggenschop hebben in t riekswegenplan"
Bie d aanleg van wegen, benoam ook bie wegen van meer lokoal belaang zel reken hollen worren mouten mit laandschoppelke en agroarische belaangen.
Spoorwegen en buslienen mouten nait aaltied ten koste van enorme belastensommen in staand hollen worren. As de belaangen net zo goud daind worren mit goudkopere oplözzens mouten dij kozen worren.
De vrijhaidsdrang van t individu, dat nait bonnen wezen wil an vaaste tieden en ploatsen, moakt dat de aigen auto n kostboar bezit is. Doar mout reken mit hollen worren.
In lutje woaterschoppen komt de de~okratie beter tot zien recht as in groten. Zunder goie gronden maggen ze doarom nait opheven worren. As regel zel soamen-waarken in n federoatie beter voldoun.
9. MIENBAAUW EN ENERGIEVERZORGEN
T pervlnsioal bestuur mout mitzeggenschop hollen in t verlainen van konsessies tou eksploitoatie van grond-riekdommen. N dail van de overhaidsinkomstens doaroet komt d pervlnsie tou.
Dok in t vaaststellen van de priezen, benoam met t oge op de waarkgelegenhaid in Grönnegerlaand (industriali-soatie, mor ook bloum- en gruintekwekerij), mout t pervlnsioal bestuur mitzeggenschop hebben.
Veur de schoade, dij, vot of loater, ontstaait deur t zuiken of oet de grond hoalen van grondriekdommen, mout n reële vergouden geven worren.
Benzinepries in Grönnen mag nait hoger wezen as in Hollaand.
10. KULTURELE SUBSIDIEPOLETIEK
De overhaid mout kulturele ondernemens financiëel helpen as t partikulier initiatief doar zunder t nait nai t redden kln.
11 • RADIO EN TV
-6-woarvan de laaiden allain verantwoordelk is an n road benuimd deur Pervinsioale Stoaten.
De dainst mout de beschikken hebben over d~ lus-ter- en kiekgelden, dij in Grönnen opbrochd wor-ren.
12. SPORT
Sport mout n belangrieker stee in t onderwies krie-gen.
Sportakkomodoatie mout, as dr verlet om is, deur de gemainten bei~oald worren.
De semiprofvoutbaalverainens F.C. Grönnen en Veen-dam mouten as t aits kin, desnoods mit pervinsioa-le en gemaintelke hulpe, bestoan blieven as pas-sieve rekreoatie-objekten.
Dr mout noar streefd worren om t stelsel, dat bie de bekerwedstrieden gelt, ook bie kompetitiewed-strieden tou te pazen. Elke verainen mout dus d helfte van d opbringst van elke wedstried kriegen. Dr mout op zotterdag speuld worren om ook lu, dij op zundag nait willen om wat veur reden een ook, de gelegenhaid te geven om de wedstrieden bie te wonen.
13. ONDERWIES
In t roam van de wettelke regels over de geliek-stellen van openboar en biezunder onderwies en mit inachtnemen van de vrijhaid van schoulkeuze mout de pervinsie zeggenschop kriegen over d inrichten van t onderwies in Grönnegerlaand.
T onderwit-<' ; n ·-:;r::innegerlaand mout pazen i:-1 •ie Grön-neger si tuCJatic;, zodat veurkomen wort Liat r:;rönnen in tviiij n anner vrèimde kultuursferen verdailri wort. Onderwies in baaide toalen is doarom neudeg.
Pervlnsie Grönnen mout mit d aner pervlnsies, dij studlnten levern, d hoogste zeggenschop hebben over d universiteit in Stad.
Bie tekört an ploatsen mouten studlnten oet t noor-den en oosten van t land veurgoan.
14-. TDALPDLETIEK
Pervlnsie en gemainten mouten aktief wezen op t stok van de Grönneger toal.
Pervlnsioale Stoaten mouten zo gaauw meugelk de spel-len van t Grönnegers regeln.
Aal t overhaidspersoneel in Grönnegerlaand, dat mit publiek in aanroaken komt, mout onze toal beheersen. Dat gelt ook veur de rechtspraak. Veur ambtenoaren, dij onze toal nait beheersen, mout de meugelkhaid bestoan om dij te leren.
NDASCHRIFT
Oet t bovenstaande kln Ie in grovve lienen zain hou de Grönneger Bond dizze en anere, veur Grönnen be-laangrieke, zoaken aanpakken wil.
Dit program is n minimum. Wil Grönnen nog taukomst hebben den kln 'Nie mit minder nait tou.
-8-Dij ons helpen wil - en welke goie Grönneger zol dat nait willen? - kln zok opgeven as lid of as donateur (stieper).
Wie hebben n vrijblievende regeln veur t joarle-dengeld, dij dus bloots as richtliene daint. Dij is zo: Belastboar jaarinkomen an
f
15.000,--vanf
15.000,- an " 30.000,-van " 30.000,- an " meer as " 60.000,-Ons adres: Bocht Oosterdaip 52, Veendam. Ons telefoonnummer: 0')987 - 4181. Ons gir~~mer: 875844.En veur wel dat nait wait:
tou
