.! ! !
I i :! l! !!· /
I i
:•
!
!
!LIJST VAN ADVERTEERDERS
Les Arcades, IJsselstein I Serviceflatcentrum "Belmonte", Wa- geningen I Boer b.v., Nieuwendijk I De heer P.A. M. Bours, De- demsvaart I Diamonds Manufacturing Rotterdam, Rotterdam I
Van Dijk Modehuis Waalwijk, Waalwijk I Willy Egbers, Arnhem
I René lanssen b.v., Wijchen I Vakantieboerderij Klein Oever, Balkbrug I Lincoln Stock Promotions b.v., Amsterdam I Meijer
van Dam Vastgoed b.v., Oosterhout I De heer A. Parker, Bosho- ven I R. L. Riviere de Jong, Delft I Schilders- en afwerkingsbe- drijf Roosemalen, Bussum I Schuytvlot, Montfoort I Koninklijke Wessanen n.v., Amstelveen I Wijnkoperij van Tetering b.v., Bloe- mendaal I Vanel, Maassluis I Westduin Budget Hotel, Vlissin- gen
Voor echtparen bieden wij aan in uw voor- of najaarsvakantie een 2- of 3-KAMERAPPARTEMENT met kookgelegenheid in sfeervol KASTEELT JE, bij Mazamet, Tarn, Z.-Frankr., in natuurpark, ANWB erkend. Rustig gelegen.
Voor lekker luieren, maar ook voor aktief sporten, groot zwembad, 25 X 7 m, op eigen terrein, golfbaan op 6 km. Tennisbanen op 4 km. Binnen 40 km 3 grote meren. Plm. 1 uur v.d. Middel I. Zee. Di- neren in het kasteel is mag. Korting bij vooruitboeken en in voor- en naseizoen. Ned. gesproken.
Voor inf. 04950- 36570, of Frankrijk, 09 - 3363983368.
Chateau la Nouvelle
81240 St. Amans-Soult.
TARN-FRANCE.
SPANJE - COSTA BLANCA
bemiddeling bij aan- en verkoop in nauwe samenwerking met Duit- se en Engelse makelaars.
Meijer van Dam Vastgoed B.V.
Lijndonk 114, Oosterhout. Tel.: 01620- 22859, telex 74222.
Willy Egbers
Bovag-Garage
AUTO-AIRCONDITIONING
6811 HSTrans 31, ARNHEM 085-421430
WERK GEVRAAGD
Adviseur in het oplossen van technisch economische vraagstukken en problemen.
Gerardus de Haenstraat 1, 2612 JG Delft.
RESTAURANT LES ARCADES
gevestigd in 16e eeuwse Raadhuis van IJs- selstein.
Centraal gelegen 7 km onder Utrecht Paul en Sylvia Udo, Weidstraat 1.
Tel.: 03408-83901. ~f'f}'-)
[)·.·01··'
Vrijheid en Democratie
veertiendaagse uitgave van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie
NUMMER 1299 13 maart 1984
Hoofdredacteur:
Reny Dijkman Algemeen redacteur:
Victor Hafkamp Parlementair redacteur:
Miehiel Krom Buitenland redacteur:
drs. Jan van de Ven Vormgeving:
Siem Willems Redactie-adres en Abonnementen- administratie:
Algemeen Secretariaat VVD Koninginnegracht 57 2514 AE
's-Gravenhage Telex33564 t.n.v. VVD Den Haag Tel. 070-614121
Advertentie- exploitatie Bureau Van Vliet b.v.
Postbus20 2040 AA Zandvoort Tel.: 02507-14745
Druk
Ten Brink Meppel b.v.
Abonnementen voor niet-leden/ 16,50 per jaar
brieven voor het 27 maartnummer moeten uiterlijk 15 maart binnen zijn
Henk Koning (Foto Meijer)
Staatssecretaris Financiën: "Ik streef naar vereenvoudiging"
Deskundigen bank
Huurverhoging- moet dat nou?
Burgerlijke ongehoorzaamheid Europa
Grotere celcapaciteit voor Justitie
DOCUMENTATlECENTRUM NEDERLANDSE POL\TlEKE
PARTIJEN
Meer voor meerjarige minima
Terecht heeft de VVD vorige week in het parlement gepleit voor een extra uitkering aan de meerjarige echte minima; voor mensen, die echt geen kant meer op kunnen.
Dit pleidooi werd gehouden door Rudolf de Korte. Hij was het ook die in 1980 het idee van de koopkrachttoeslag lanceerde en al drie jaar lang ontvangen de zogenaamde "echte minima" jaarlijks eenmaal een toeslag.
De Korte heeft berekend dat het kabinet de komende jaren minstens op een half miljard moet rekenen om de echte minima de koopkracht over het lopend jaar te garanderen. Het aantal mensen dat met het echte minimum moet rondkomen, wordt in 1984 op ongeveer 620.000 geschat.
Deze ontwikkeling vervult de liberalen met grote zorg, maar een incidentele gemeentelijke "opvang" van de echte minima verwerpt de VVD. Het loon- en voorzieningenbeleid is een landelijke zaak, waarbij de eerste
verantwoordelijkheid bij kabinet en parlement ligt.
Nog enkele dagen scheiden ons van de jaarlijkse algemene vergadering, die op 16 en 17 maart in 't Heem te Hattem wordt gehouden. Los van de vele agendapunten vormen deze dagen bij uitstek een goede gelegenheid om met fractieleden en bestuur van gedachten te wisselen. In de beleidsnotitie van
de Tweede-Kamerfractie (zie het vorig partijblad) is daarop nog eens de nadruk gelegd. Juist dat informele contact in de wandelgangen is van essentieel belang voor een goede communicatie tussen leden en gekozenen.
Ook zal tijdens dit congres de Europese lijsttrekker voor de Nederlandse liberalen worden benoemd. Juist door de internationale ongemakken worden we regelmatig gedrukt op de noodzaak van een samenwerkend Europa. Al jaren is door de liberalen in het Europees parlement het
pleidooi gevoerd voor zo min mogelijk poespas aan de grenzen. Misschien dat die blokkade aan de Italiaanse grenzen door 3000 besneeuwde
vrachtwagens de Europeanen wat tot bezinning brengt en dat verenigd
Europa een stapje dichterbij voert.
Het is de minst "dankbare" portefeuille die staatssecretaris mr. Henk Koning heeft. De belastingdienst is in Nederland niet populair. Niet alleen vanwege de hoge heffingen, maar ook door de ingewikkeldheid van de materie, waardoor menigeen - nu de beruchte blauwe envelop weer in de bus is gevallen - zich bij het invullen van de vele vragen diep zuchtend achter de oren zit te krabben.
Staatssecretaris Koning roert zich. Op fiscaal gebied tracht hij in deze ambtsperiode te komen tot een beter inzicht van de materie bij de burgers, tot een eerlijker verdeling van de lasten en tot vereenvoudiging van het belastingsysteem voor de
burgers. Door zijn studie aan de Rijksbelastingacademie in Rotterdam, gevolgd door een rechtenstudie in Leiden, door zijn ervaringen in de 60-er jaren op de afdelingAlgemene en Juridische Zaken van het departement van Financiën en niet in de laatste plaats vanwege zijn politieke feeling en kennis, opgebouwd als kamerlid en staatssecretaris op Binnenlandse Zaken zit hij nu als staatssecretaris van Financiën op een hem bekende stek.
Daarom nu een gesprek met Henk Koning:
streefnaar diging''
I n deze periode wordt een zware druk gelegd op de circa 100 belastinginspecties in Nederland door iedereen die met problemen zit bij de invulling van het aangiftebiljet.
Twee maanden lang zijn de
belastinginspecties met niets anders bezig dan met het helpen van mensen die aan de loketten komen met vragen over de formulieren, die zij moeten invullen. Vorigjaar hadden 500 man
in februari en maart een volledige dagtaak aan het helpen van ruim 500.000 mensen met hun aangiftebiljet.
Henk Koning: "Dit jaar wordt op een groter aantal inspecties dan voorheen een proef genomen met een
vereenvoudigd aangiftebiljet. Mensen die een heel simpel inkomen hebben en- belastingtechnisch gesproken- niet veel bijzonders hebben te melden, hoeven maar één deel van het
aangiftebiljet in te vullen. De rest kunnen ze laten zitten. Maar toen ik dat biljet zo'n driekwartjaar geleden onder ogen kreeg, vond ik het nog knap ingewikkeld. Misschien moeten er nog wijzigingen op komen. Als de proef slaagt en de mensen kunnen ermee overweg willen we proberen dat biljet over het belastingjaar 1984 landelijk in te voeren.
Mensen die in de vermogensbelasting vallen, die een B-biljet krijgen, zullen niet zo'n vereenvoudigd biljet ontvangen. De ene categorie is toch ingewikkelder dan de andere. Daar hebben we rekening mee te houden.
We doen er alles aan om mensen zo goed mogelijk voorlichting te geven.
In een aantal inspecties in het land wordt klassikaal onderricht gegeven over de invulling van het
aangiftebiljet. De mensen kunnen dan onder leiding van een ambtenaar van de inspectie naar zo'n lokaal hun eigen spullen meenemen. Dan loopt men gezamenlijk het aangiftebiljet door op de vragen wat men waar moet invullen. De bedoeling is dat de mensen het zó zelf leren te doen. De hulp die wij verlenen is natuurlijk altijd gratis."
Tweeverdienerswet
K oning heeft een storm van kritiek moeten doorstaan tijdens de behandeling van de tweéverdienerswet. "Een rammelende wet" ... "Aantasting van de
privacy" ... het waren enkele kwalificaties die rond de jaarwisseling regelmatig opdoken.
Henk Koning: "Die wet rammelt
helemaal niet. Technisch is ze heel
behoorlijk. Alleen zitten er een aantal
problemen aan waar de mensen mee
worstelen. Het feit dat- naar mijn
gevoel ten onrechte- deze wet de
bescherming van de persoonlijke
levenssfeer zou kunnen aantasten,
betekent nog niet dat die wet niet
deugt. Ik ontken echter niet dat die wet moeilijk is." Hij loopt naar de vensterbank en keert terug met een grote affiche waarop de hele wet in eenvoudige bewoordingen is
weergegeven. "Deze affiche hangt op alle inspecties. Ik wil toch wél even kwijt dat deze wet niet alleen maar inhoudt dat tweeverdieners zwaarder worden belast. Het betekent ook dat gehuwden en ongehuwden fiscaal gelijk worden behandeld. Ook de zogenaamde integrale rolwisseling komt hierdoor tot zijn recht. Verder wordt de gehuwde werkende vrouw voor meer inkomensbestanddelen zelfstandig belast. Punten waar de VVD zich zeker in kan vinden.
Bovendien ligt bij de Raad van State een wetsontwerp dat eind januari al door de ministerraad is gegaan.
Daardoor moet het mogelijk zijn dat degenen die vanwege hun privacy hun werkgever niet willen vertellen of ze alleenverdiener zijn of alleenstaand en dus voor een toeslag op de
belastingvrije voet in aanmerking komen, die teveel betaalde belasting halverwege dit jaar over het hele jaar van de fiscus terugkrijgen. Dat wetsontwerp is dus razendsnel op het departement gemaakt. We
verwachten dat maar betrekkelijk weinig mensen van deze regeling gebruik zullen maken. Per I juli kunnen we dat meteen zien." Henk Koning verzachtte de uitvoering van deze wet nog op twee andere punten.
"Ouderen, die als ze alleen zouden wonen hulp zouden moeten hebben en bij hun kinderen inwonen, worden door de fiscus als alleenverdiener beschouwd evenals het betrokken kind. Bovendien geldt ditjaar nog een tijdelijke regeling met betrekking tot de kinderopvang."
Henk Koning benadrukt nog eens dat de tweeverdienerswet een aantal onrechtvaardige zaken heeft
rechtgetrokken. "Men accepteerde zo langzamerhand niet meer dat de éénverdiener zoveel meer moest :,etalen dan wanneer man en vrouw, tezamen werkende, hetzelfde inkomen binnen brachten. Bovendien vond men dat de ongehuwd samenlevenden over aanzienlijk meer
bestedingsmogdijkheden beschikten dan wanneer men getrouwd is.
Merkwaardig is dan ook dat nadat deze wet is aangenomen in Den Haag een huwelijksgolf uitbrak. Van een goed katholieke dame hoorde ik: "Wat de paus niet is gelukt, lukt de fiscus."
Over de definitieve wet
tweeverdieners die per 1 januari 1985 zou moeten ingaan, is het overleg tussen staatssecretaris en de VVD- Tweede Kamerfractie nog gaande.
Coördinatie
V oor Henk Koning is dit de tweede termijn als
staatssecretaris. Van 1977 tot 1981 zat hij op Binnenlandse Zaken.
"Ik heb hier natuurlijk een veel groter werkterrein dan mijn officiële pakket op Binnenlandse Zaken was. Toen had ik een heel andere positie doordat ik daar met Hans Wiegel zat, op wie ik erg gesteld ben, die zich tegelijkertijd als vice-minister-president met de algemeen politieke lijn van het kabinet moest bezighouden. Daardoor deed ik intern in dat departement méér en ook in de coördinatie met andere
departementen dan officieel tot mijn takenpakket behoorde."
Populair gezegd: naar Binnenlandse Zaken trok Henk Koning met een vriend en naar Financiën naar zijn oude stek, waarvan hij de technische i n's en outs kende.
Rente
0 m de fiscus een
"vriendelijker" gezicht te geven, doet de
staatssecretaris meer dan alleen
lachend op foto's staan. Hij heeft een aantal maatregelen getroffen of nog in de maak die de belastingbetaler milder kunnen stemmen.
- Naast een regeling waardoor het mogelijk wordt veel sneller een aanslag op te leggen, wordt over het belastingjaar 1983 tegelijkertijd gewerkt aan een voorlopige negatieve aanslag. "Op dit moment is een voorlopige aanslag altijd iets waarop je moet betalen. Het voordeel van de voorlopige negatieve aanslag zal zijn dat men gelijk het geld terug kan krijgen waarop men denkt recht te hebben als men het belastingbiljet invult."
- Gewerkt wordt aan een regeling om over teveel betaalde belasting, wanneer deze niet tijdig is teruggestort, rente te betalen. De belastingbetaler, die echter te lang bij de fiscus in het krijt staat, zal dan ook rente moeten betalen.
- Verder hamert Henk Koning al sinds 1977 op de invoering van een
belastingbiljet voor iedere
belastingplichtige Nederlander, maar dan moeten eerst de aangiftebiljetten vereenvoudigd zijn.
- Bovendien streeft hij naar de invoering van een fiscaal nummer voor iedere belastingplichtige. "Dat kan hopelijk in 1986 gerealiseerd zijn. Dat wordt een belangrijk middel in de fraudebestrijding. Hoewel zo'n nummer natuurlijk niet de oplossing is voor alle kwalen."
- Voorts zorgde hij ervoor dat de beperking van de aftrekbaarheid van hypotheekrente niet doorgaat.
Maar bovenaan zijn verlanglijstje
staat een snellere automatisering van
de belastingdienst.
Stofkam
M et klem ontkent hij mijn suggestie dat de fiscus in plaats van een kam nu een stofkam door de aangiftebiljetten haalt. Ik haal het voorbeeld aan van het mee-eten in inrichtingen en bedrijven dat door sommige
belastinginspecties als loon-in-natura wordt beschouwd en opgeteld bij het inkomen.
Henk Koning: "Er wordt wel gesproken over een georganiseerde jacht op dergelijke zaken. Dat is
beslist niet waar. Vanuit het ministerie in Den Haag zijn er geen richtlijnen uitgegaan om loon-in-natura harder aan te pakken. Wél is het zo dat het verschijnsel een grote vlucht heeft genomen. Dat is wel begrijpelijk in een periode waarin de werkgevers in bedrijven waar het goed gaat de lonen amper of niet mogen verhogen, want dan gaat men andere wegen zoeken.
Maar fiscaal gezien is loon-in-natura hetzelfde als gewoon loon. Vandaar dat de belastingdienst de controle op
gratis maaltijden en dergelijke heeft versterkt. Dat gebeurt niet om mensen dwars te zitten, maar om te voorkomen 'dat met twee maten wordt gemeten.
Iedere burger is voor de belastingdienst gelijk. Aan de belastinginspecteurs is het binnen bepaalde grenzen vrij om te beslissen waar de "menskracht" wordt ingezet.
Dat er hier en daar dingen gebeuren
die irritaties oproepen, geef ik onmiddellijk toe. Frank de Grave (VVD-Tweede-Kamerlid) heeft gevraagd om een vrijstelling van die eerste f 500,- aan loon-in-natura.
Maar als je alleen al een jaar lang ergens je ontbijt krijgt, moet je al uitgaan van f 600,- en bereken eens wat een vrijstelling van f 500,- op 5 miljoen belastingplichtigen is. Dan kom je uit op 2500.000.000,-. Als we hieraan gaan beginnen gaat iedereen dat bedrag op de een of andere manier invullen.
Het is geen simpele zaak. We zijn er intensief mee bezig."
Aantrekkelijk
D e post die Henk Koning bekleedt, is geen
aantrekkelijke, maar hij doet het met elan en een zeer grote inzet.
Hij vertelt geamuseerd over een demonstratie die hij door het raam van zijn departement aan zag komen. Op de spandoeken stond: "Koningen en Graven stelen als de raven".
"Met interesse zag ik hoe ze déze deur voorbij liepen op weg naar Sociale Zaken" (Minister De Koning en staatssecretaris De Graaf).
Henk Koning is naast een scherp analyticus ook een smakelijk verteller.
Tijdens het interview heb ik het wat moeilijk met al die belastingtermen.
Via "fraude" en "grove schuld"
belanden we bij "voorwaardelijke opzet". "Je weet wat dat is?!" zegt Henk. "Dat is als je aan je tante een vergiftigde taart stuurt met de opzet dat je tante de pijp uitgaat, maar als je oom er ook van eet, is dát niet je opzet geweest. Al had je kunnen bedenken dat tante niet alleen van de taart zou eten." Ik ben ervan overtuigd dat als Henk Koning het persoonlijk aan alle Nederlanders zou kunnen uitleggen, iedereen grinnikend zijn
belastingbiljet zou invullen. De betaling is toch pas later.
Reny Dijkman •
Foto's: Theo Meijer
Albert Jan Evenhuis:
,,Deskundigenbank floreert, maar het kan nog beter''
Precies een jaar geleden nam de VVD het initiatief tot de oprichting van een VVD-des kundigenbank Misschien herinnert u het zich nog. Samen met de VVD-fractievoorzitter van de Eerste Kamer, Guus Zoutendijk, partijvoorzitter Jan Kammin ga en Albert Jan Evenhuis, die vice- fractievoorzitter van de
VVD Tweede Kamerfractie is, vormen zij met
fractievoorzitter Nijpels d~
commissie die zich bezighoudt met het
inventariseren van kennis en kunde die in onze partij
"rondloopt".Albert Jan coördineert de
deskundigenbank Bij hem komen de levens-
beschrijvingen van VVD- deskundigen binnen en vindt registratie plaats.
Dubbele registratie
"De privacy van de betrokkenen staat natuurlijk voorop", vertelt hij.
"Namen, intenties en kwaliteiten zijn alleen bij onze commissie bekend. Dat klinkt heel formeel, maar is tegen de privacy-achtergrond heel begrijpelijk.
Er is een aparte registratie van deskundigen en een aparte registratie van kandidaat-burgemeesters! Een ieder die in méér dan één bestand wil voorkomen, moet dat schriftelijk melden. Wij hebben er nu enkelen, die op eigen verzoek in twee registraties zijn opgenomen".
Albert Jan is· over het resultaat van het afgelopen jaar heel tevreden. "Er is fors rondgekeken in de partij. De deskundigenbank floreert, maar het kan natuurlijk altijd nog beter. Tot nu toe kan ik globaal zeggen dat
tweederde van de ingeschrevenen zich zelf heeft gemeld en e(fnderde de
"vondst" van partij-, kc-besturen, commissieleden en afdelingsbesturen
. ,.,
IS .
Op de oproep van Ed Nijpels verleden jaar in V & D is het dus niet stil gebleven. Nog even een geheugensteuntje: de
deskundigenbank is door deze commissie opgericht om op het juiste moment de juiste mensen naar voren te kunnen schuiven. Verder moet nuchter worden vastgesteld, dat liberalen in alleoverheids-en semi- overheidssectoren sterk
ondervertegenwoordigd zijn. De juiste man of vrouw op de juiste plaats staat natuurlijk voorop, maar dat in deze sectoren weinig liberalen voorkomen hangt wel samen met het politieke beleid van de overheid in de afgelopen decennia.
Vóór de bank werd opgericht en onze partij nog aanzienlijk kleiner was, heeft de VVD dit terrein onvoldoende kunnen bewerken.
Raadpleging
"Het is natuurlijk de bedoeling dat men rond blijft kijken. Dat men er alert op blijft. Bovendien zullen alle ingeschrevenen zich moeten realiseren, dat deze registratie met geen enkele zekerheid leidt tot een
andere betrekking of een functie in partijverband. Een aantal mensen hebben we broodnodig voor
raadpleging op bepaalde vakgebieden.
Daarom zou het jammer zijn dat mensen, die bijvoorbeeld de VUT zijn ingedoken, maar nog graag actief willen blijven, aan de kant zouden blijven staan en zich niet bij ons melden. We kunnen hun specialisme en ervaring heel goed gebruiken.
Van oververtegenwoordiging kan je eigenlijk op geen enkel terrein spreken, omdat de vraag het specialisme van het aanbod bepaalt.
En in die vraag is niet te voorzien".
Schriftelijk
Alleen is zijn dringend verzoek- en van zijn medewerkster Nora Baden- Van Luttervelt- dat men zich schriftelijk meldt. De twee telefoons op Evenhuis' kamer in de Tweede Kamer staan roodgloeiend. Sinds ieder Kamerlid een full-time medewerk(st)er heeft, ligt de tijd dat men als Kamerlid met het oproep- apparaat rond moest lopen, achter ons.
(Dat was ook een ondoenlijke situatie.
Velen van u zullen zich nog wel herinneren dat men menig maal een benauwd kijkend Kamerlid op de beeldbuis zag, die minder in
verwarring was door het interview dat hem werd afgenomen dan door het nimmer aflatend gesnerp van het oproep-apparaat. Zo'n ding gaat óók tijdens fractie-, plenaire- en
commissievergaderingen en maakt dan het werken bijna onmogelijk.) De ingezonden levensloop wordt door de deskundigenbank-cammissie zorgvuldig bestudeerd en
geregistreerd. Registratie betekent niet dat daarop een persoonlijk gesprek volgt. Die gesprekken vinden alleen plaats als men drie of vier VVD- kandidaten op een vacature wil zetten of wanneer men bij een van de geregistreerden advies wil inwinnen.
In die zin is de bank passief. Voor alles moet men zelf zijn belangen in de gaten houden.
Reny Dijkman •
Jan van de Ven
EuroJl_a
Democratie inde
Europese
Gemeenschap
Wat mogen we de komende tijd in de gemeenschap verwachten? De Fransen, die deze periode met het voorzitterschap zijn belast, hebben in de eerste maanden van dit jaar talloze gesprekken gevoerd en verklaringen afgelegd. Zij reisden lidstaten af om een zo goed mogelijk klimaat te scheppen voor de Europese top, die omstreeks het verschijnen van dit nummer ( 19 en 20 maart) in Brussel wordt gehouden.
De Franse politiek is erop gericht na het fiasco van Athene een top te beleggen, die als "vruchtbaar" de historie kan ingaan. Vruchtbaar voor Frankrijk en voor de Europese gemeenschap. In afzonderlijke gesprekken met regeringsleiders is de Fransen duidelijk gemaakt, dat iedereen voorstander is van een groeiende gemeenschap. Maar het is de vraag of tijdens de gezamenlijke zitting eenzelfde eensgezindheid wordt gedemonstreerd. Al eerder was het tegendeel het geval.
Mocht de top besluiten tot een vernieuwd landbouwbeleid dan is daarmee niet tevens een stap gezet naar een verdergaande samenwerking.
Er wordt hooguit voorkomen dat de gemeenschap op korte termijn met een kastekort krijgt te kampen. Met een
bevriezen van de landbouwprijzen- een voorstel van de Europese Commissie en wat valt er meer te verwachten -droogt geen melkplas of wijnplas op, slinkt een boterberg niet.
Opslag en afzet van het teveel kost, zoals we al hebben becijferd, 40 miljard.
Het opleggen van boetes voor het scheppen van overproduktie, superheffing bijvoorbeeld, vindt niet overal begrip. In Nederland heeft de helft van de melkveehouders, aldus een onderzoek van het Landbouw Economisch Instituut, geen bezwaar tegen de superheffing. Maar in Frankrijk zijn de boeren het oneens met aantasting van hun inkomen, getuige onder andere de protesten tegen Nederlands varkensvlees, dat een geduchte concurrent is van Frans vlees.
Toch worden de regeringsleiders door de omstandigheden gedwongen een oplossing voor het landbouwprobleem aan te dragen. Het geld is op. Bij een structureel overschot haalt immers geen zinnig mens het in zijn hoofd meer geld voor de landbouwsector vrij te maken. De hoeveelheid produktie zou daarmee alleen groter worden.
De angst bestaat -zeker bij de Engelsen- dat vergroting van de eigen middelen in de vorm van een hogere BTW-afdracht zalleiden tot een ongebreidelde vermeerdering van de landbouwproduktie. Om de
gemeenschap meer body te geven is echter meer geld nodig. Om Spanje en Portugal in de EG te kunnen opnemen moet de gemeenschap over meer geld beschikken.
De Franse minister van buitenlandse zaken Cheysson heeft laten
doorschemeren, dat het invoeren van een industriepolitiek de hoogste tijd wordt. Niet ten onrechte. Japan en de Verenigde Staten dringen Europa van de markt, omdat wij zonodig een politiek per land moeten voeren in plaats van een gezamenlijke politiek.
In Europa wordt door dubbel werk vele malen meer aan industrieel onderzoek uitgegeven dan in Japan, dan in Amerika. Europa verspilt op die manier tijd, geld, energie.
Gezamenlijk optreden
Wil Europa op industrieel terrein weer meespelen dan zal onvermijdelijk tot een gezamenlijk optreden moeten worden besloten. Wil Europa de werkloosheid terugdringen dan kan een verwerving van een groter deel van de wereldmarkt daaraan bijdragen.
Maar, industriepolitiek kost geld.
Vergroting van de eigen middelen zou het kernthema van de Europese top kunnen zijn. Als daartoe wordt overgegaan mag aan een bevriezing van de landbouwprijzen niet worden voorbijgegaan.
We mogen blij zijn als de regeringsleiders tijdens hun besprekingen in principe
overeenkomen de BTW-afdracht te verhogen ten einde een begin te maken met een industriepolitiek en
overeenkomen het overschot aan landbouwprodukten terug te dringen.
Het principe-akkoord vraagt dan nog wel om uitwerking, maar dat kan de Raad doen. Die heeft nog ruim een half jaar voordat het geld echt op is.
Als gewone krantelezers, die iets weten van recessie, werkloosheid, gigantische staatsschulden, mogen we veronderstellen, dat de Europese top in Brussel iets besluit om de
gemeenschap weer in beweging te krijgen.
Was het maar zo simpel. Al jaren zijn opeenvolgende regeringsleiders het in hun werkkamer eens met plannen om Europa hechter aaneen te smeden. De meegaandheid heeft menigmaal geleid tot hoopgevende rapporten van geleerde en wijze mannen. Aan een conferentietafel is het individu echter ineens zakenman, die probeert te halen wat er te halen valt. Waarom zou het nu in Brussel anders toegaan? Als de dame en de heren tot besluiten komen, zullen zij ieder voor zich denken voor hun land het beste te hebben gedaan.
Komen zij niet tot besluiten dan zijn
ze de mening toegedaan, dat het in
hun land zo slecht nog niet gaat. En
wanneer het niet slecht gaat hoeven ~ij
geen macht in te leveren: geld, beleid,
beslissingsbevoegdheid. Een menselijke opstelling.
Een begin van democratie kon in ons land ontstaan doordat graven en hertogen iets van hun macht afstonden in ruil voor geld. De Engelse
democratie is groot geworden tijdens een voortdurende ruilhandel tussen volk en monarch.
De Europese gemeenschap zal het niet anders vergaan. Zodra de nationale
machthebbers het water aan de lippen voelen, zullen zij iets van hun macht aan de gemeenschap afstaan. Niet eerder. Tenzij de kiezers, het politieke spel doorhebbend en beu zijnd, zich massaal achter het Europese parlement scharen in de
verkiezingstijd. Dan gaan er mogelijk ogen open.
Heeft niet koningin Beatrix onlangs in het Europese parlement gepleit voor meer democratie in de gemeenschap?
® KLEIN - OEVER
Zorgeloze pony-vakantie in mooie natuur; binnen- en buitenmane- ge, zwembad, sport en (samen)spel, fietscrossbaan, creatief bezig zijn, buitenritten e.d.; alles onder ervaren en enthousiaste leiding.
6-15 jaar.
Inl.
J.
Maat, Oud-Avereest 60, Balkbrug, 05230-19204.Waterglijbaan, een gerechtvaardigde investering.
Verhoogt het zwembadbezoek met tientanen procenten.
Inl. Boerbv
Fabrikant van alle soorten speeltoestellen
Hyacintstraat 2 4255 ZG Nieuwendijk Tel. 01834- 2366
Blokkades
Franse vrachtwagenchauffeurs zijn het niet eens met het beleid van hun regering en blokkeren alle hoofdwegen, waardoor het internationale verkeer lam ligt.
De Franse regering wenst op dit punt geen inmenging van Europese autoriteiten, omdat- zo vinden zij- dit een
binnenlandse aangelegenheid
IS.
Met de stellingname van de Franse overheid is Europees parlementslid Hans Nord het niet eens. De lidstaten zijn bij verdrag overeengekomen dat er een vrij handelsverkeer binnen Europa moet zijn en dan kan de Franse regering het lam leggen van alle verkeer niet afdoen als een binnenlandse
aangelegenheid.
Nord heeft daarom het initiatief genomen tot een spoeddebat van het Europese parlement. In de eerste week van maart- enige weken na het schrijven van dit stukje- komt de liberale fractie bijeen om te praten over de tekst van een resolutie, die door het parlement tijdens een spoeddebat moet worden behandeld.
Nord vindt, dat de Europese Commissie nu eens eindelijk met een plan moet komen om tenminste de enorme
vertragingen aan de grenzen op te heffen. Dat kan als elk land verplicht wordt BTW-
afrekeningen administratief te verwerken in plaats van per kas aan de grens. In Nederland hanteren we een door Nord voor ogenstaande administratieve afrekening. Frankrijk laat chauffeurs aan de grens betalen. Niet alleen voor Nederlandse chauffeurs een gruwel maar ook voor de Fransen zelf. Een van de goede redenen, zo vonden zij, om opstandig dwars te gaan staan.
Hans Nord hoopt dat de overige parlementsleden er net zo over denken als hij, zodat men gezamenlijk de Commissie tot actie kan brengen.
J.v.d.V
Huurverhoging - moet dat nou?
door Pol de Beer, Tweede-Kamerlid
Het speetakei van het jaarlijks huurdebat is weer achter de rug. Zoals
gebruikelijk ging het er levendig aan toe.
Aanvankelijk zag het er naar uit; dat er weinig
verrassingen uit de bus zouden komen. VVD en CDA waren het er immers over eens dat de jaarlijkse trendmatige verhoging in 1984 3% zou moeten bedragen. Maar ditmaal werden ook de woonlasten in bredere zin besproken; en mede daardoor ontstond een stevige discussie over hoe het nu in 1985 en volgende jaren verder moet.
Waarom huurverhogingen?
Waarom zijn huurverhogingen eigenlijk nodig?
Een nieuw gebouwde
woningwetwoning zou bij de huidige stichtingskosten en rente een maandhuur vergen van ca. f 850,- pet maand. Er wordt echter een huur gevraagd van ca. f 500,- per maand.
Dat verschil van honderden guldens wordt door het Rijk bijgepast; maand tot maand, jaar tot jaar, tientallen jaren lang. Dat geld komt niet uit de
blauwe hemel vallen- dat moeten wij met ons allen opbrengen uit de belastingcenten. En dat geldt niet alleen voor de nieuwbouwwoningen die wij thans in aanbouw nemen, maar ook voor de in het verleden gebouwde woningen en de woningen die wij in de toekomst nog moeten gaan bouwen. In 1984 geven wij bijna 3 miljard gulden uit aan deze subsidies. Als wij er niet voor zouden zorgen dat
huurverhogingen plaatsvinden en dat de opbrengst daarvan grotendeels wordt gebruikt om de subsidies van de bestaande woningvoorraad geleidelijk aan af te breken, zou de financiering
van de volkshuisvesting al heel snel een volstrekt onbetaalbare zaak worden. Met andere woorden: willen wij geld ter beschikking krijgen om de broodnodige nieuwbouw en
stadsvernieuwing gaande te houden, dan zal de kolossale subsidielast op de reeds gebouwde woningen moeten verminderen. Dàt is het belangrijkste motief voor de jaarlijkse
huurverhoging.
Natuurlijk zijn er ook woningen, waar geen subsidie (meer) op rust. Dat zijn echter veelal ook de woningen met lage huren; en daarvoor geldt dat enige procenten huurverhoging nauwelijks voldoende is om de stijgende lasten bij te houden. Drie procent over f 300,- (en de helft van al onze huurwoningen zit daaronder!) is echt niet voldoende om de hogere gemeentelijke belastingen en onderhoudskosten te betalen.
Protesten
Anderzijds is het ook waar dat verhoging van huren en aardgas grote maatschappelijke spanningen geven in een tijd waarin de inkomens niet of weinig stijgen en de koopkracht zelfs daalt. Vlak voor het Kamerdebat had een aantal organisaties een
protestbrief tegen de stijgende woonlasten geschreven, waarin werd gevraagd om een huurverhoging van 1 %. Op hun verzoek had het Centraal Planbureau berekend, dat een geringere huurverhoging gunstig voor 's rijksschatkist zou zijn. Deze opvatting werd echter bestreden door staatssecretaris Brokx.
Op grond van de ontwikkeling van de grond-, bouw- en exploitatiekosten kwam de VVD-fractie tot de conclusie dat 3% voor ditjaar terecht zou zijn.
Maar wij hebben daarnaast ook naar de loonontwikkeling gekeken. Wat bleek? De werknemers in het
bedrijfsleven gaan er dit jaar "schoon in het handje" gemiddeld 2 à 2,4 %op vooruit. (Omdat er ook prijsstijgingen zijn, betekent dat voor velen toch een gering verlies van koopkracht.) In vergelijking daarmee kan 3 %
huurverhoging niet als onredelijk worden beoordeeld.
Niettemin- juist de laatste paar jaar zijn de huurverhogingen vrij fors boven de inkomens uitgestegen; en hoewel daarmee vroegere
achterstanden moesten worden ingehaald, is er toch wel een grens aan wat je van de mensen aan offers kunt blijven vragen. Zoals de zaken er nu voor staan wil de regering na 1984 weer 4 %trendmatige huurverhoging vragen. De PvdA vroeg daarom in een motie om "een percentage, beneden de vier" en CDA-woordvoerder Walters dook daar zelfs onderdoor en zei in een TV-uitzending dat het
"minder dan drie" moest worden. De VVD-fractie had het verstandiger gevonden, om zich niet reeds op voorhand vast te leggen op
percentages, zonder dat je weet hoe het in dat jaar met de lonen en de prijzen gaat. Daarom, maar tevens om duidelijk te maken dat ook wij
matiging van de
woonlastenontwikkeling wensen, diende ik in tweede instantie een motie in, waarin werd gevraagd om voor 1985 de trendmatige huurstijging niet te laten uitgaan boven de algemene ontwikkeling van de inkomens. Wij vonden dat een verstandiger formulering dan het lukraak noemen van percentages. Thans vindt overleg plaats tussen de regeringspartijen om te bezien, of wij op één lijn kunnen komen.
Bij het ter perse gaan van dit nummer was nog niet bekend, hoe het beraad zal eindigen.
Harmonisatie
Naast de trendmatige huurstijging speelt ook de huurharmonisatie een belangrijke rol in alle huurde batten.
Huurharmonisatie is de extra
huurverhoging, die wordt toegepast op (meestal wat oudere) woningen, die nog van goede kwaliteit zijn, maar waarvan de huur te laag is.
De VVD-fractie heeft altijd grote waarde gehecht aan de
huurharmonisatie. Vooreerst, omdat
de scheefgroei tussen huur en kwaliteit in de woningvoorraad een bron van onrechtvaardigheden vormt en doorstromingsprocessen
belemmert. Jaarlijks zou I ,4 miljard gulden meer aan huur kunnen worden geïnd indien alle huren in
overeenstemming waren met de kwaliteit van de woningen.
Dit bedrag wordt ten onrechte niet gemobiliseerd voor een gezonde financiering van de volkshuisvesting.
Onderzoek heeft uitgewezen dat 85 % van de extra huuropbrengst in de non- profit volkshuisvestingssector terecht komt. Zeer terecht staat dan ook in het regeerakkoord dat het beleid is gericht op versnelde harmonisatie.
Wij hadden er begrip voor dat de Regering, om de woonlastenstijging te matigen, de huurharmonisatie in 1984 beperkt hield. Wij bleven echter op het standpunt staan dat
huurharmonisatie een rechtvaardige zaak is, in het belang van de
volkshuisvesting en verhoudingsgewijs van geringe invloed op de woonlasten, omdat 6 %over een lage huur in guldens minder kan zijn dan 3 %over een hoge huur. Daarom drongen wij aan op uitvoering van het
regeerakkoord terzake.
Individuele huursubsidie
Naast de subsidies, die dienen om de huur van sociale huurwoningen laag te houden (en waarover ik het in het begin van dit artikel had) bestaan ook de individuele huursubsidies. Iedereen kent ze van de TV -spotjes. Ze kunnen worden aangevraagd door eenieder, die naar verhouding van zijn inkomen een te hoge huur moet betalen.
Deze individuele huursubsidies "''
dreigden volledig de pan uit te rijzen.
In enkele jaren stegen zij van 700 miljoen tot 1.800 miljoen gulden. En indien geen maatregelen zouden zijn genomen, zouden zij binnen vijf jaar naar het dubbele zijn doorgegroeid.
Dat kan natuurlijk niet. Deels werd dit veroorzaakt doordat mensen in inkomen achteruit gingen; deels echter ook door een aantal fundamentele fouten, die aan het systeem kleefden. Zo werd geen rekening gehouden met meeverdienende huisgenoten en maakte het voor de meeste huurders nauwelijks iets uit of zij in een duur dan wel een minder duur huis woonden.
De huur die zij uit eigen zak moesten betalen was ongeveer 11 procent van hun inkomen. Het profijtbeginsel werd zodoende onvoldoende toegepast.
Dit kabinet heeft een serie
maatregelen genomen, waardoor de systeemfouten eruit worden gehaald en waarbij tegelijkertijd de groei flink wordt afgeremd. Nu zullen de uitgaven over vijf jaar naar schatting 2.500 miljoen gulden bedragen; toch nog een groot bedrag. De VVD-fractie heeft zich niets aangetrokken van de demogagie, die door sommigen met betrekking tot dit beleid wordt bedreven. Voor de echte minima zal een extra compensatie worden gegeven waardoor de achteruitgang voor hen tot minder dan f 5,- per maand beperkt blijft.
Een andere maatregel, waar wij het op zichzelf mee eens waren, is het verder uitsluiten van dure woningen als het om individuele huursubsidie gaat.
Voorheen vielen woningen tot een maandhuur van/ 735,- onder de regeling; nu wordt dat/ 650,-.
Huurders, die nu reeds huursubsidie ontvangen, zullen die blijven ontvangen. Maar staatssecretaris Brokx wilde degenen, die in een huis met een huur tussen de f 650,- en
f 735,- wonen en die na 1 juli a.s. in moeilijkheden zouden geraken, geen recht op subsidie geven. De VVD vond dat niet redelijk en daarom diende ik een motie in, teneinde die huurders in bescherming te nemen. Het staat vast, dat die brede steun zal ontmoeten in de Kamer.
Tenslotte hebben wij nog eens uitvoerig uiteengezet, waarom wij niets van een huurbelasting willen weten. Het komt neerop
consumptiedwang, de overheid zou het geld opstrijken dat de
verhuurders toekomt, het is enorm burocratisch en wij hebben een beter alternatief huurharmonisatie.
•
Het Waddengebied en plan C
Op 20 februari werd in een openbare vergadering van de bijzondere Kamercommissie
"Waddenzee" bijna de eindstreep bereikt ten
aanzien van het wel of niet te indijken stuk hoogliggende zomerpolder in het noorden van Friesland.
Dat deze langjarig slepende affaire nog niet geheel kon worden afgerond ligt aan de linkse partijen die nog nader op het laatste
Kabinetsbesluit wensen terug te komen omdat dit besluit staande de
vergadering door minister Winsemius werd
medegedeeld. Het door hen gewenste de batje zal
waarschijnlijk een
formaliteit zijn omdat een Kamermeerderheid van VVD en CDA met deze beslissing om ongeveer 900 hectare in te dijken
instemt.
Sinds mensenheugenis is land aangewonnen langs de kust van de Waddenzee. Deze landaanwinning is echter allang op een zeer laag pitje gezet met de bedoeling om niet meer in te polderen ten koste van de Waddenzee. Het gaat in dit geval echter om hoofdzakelijk zomerpolders die al meer dan 1 meter boven NAP liggen en voorts om een strook
begroeide kwelder. 's Zomers graast er vee en schapen. Een laag boerendijkje houdt de meeste springvloeden tegen.
De Noordfriese agrariërs willen dus indijken, de Ver. tot behoud van de Waddenzee en andere natuur- en vogelbeschermers uiteraard niet, zeggende dat er veel vogels broeden en fourageren.
Sinds vele jaren strijden beide groepen verwoed om een voor hen gunstige beslissing. Deze moest nu door de Rijksoverheid worden genomen omdat over enkele jaren ook Noord-Friesland moet zijn beveiligd door een zeedijk op deltahoogte.
Voor een indijking door een nieuwe dijk moet het provinciale bestuur van Friesland een concessie bij het Rijk aanvragen. De eerste aanvraag dateert uit de tweede helft van de 70-er jaren en behelsde een indijking van 3800 ha (plan D). In de tijd vóór er een Regeringsbeslissing moest worden genomen, namen de strijd en de papieren strijdmiddelen van beide eerder genoemde groepen toe. Een voor Noord-Friezen ongekende emotionaliteit manifesteerde zich.
De toenmalige VVD-Kamerfractie was voor plan D, daarbij vaststellend dat er ruim voldoende
uitwijkmogelijkheden voor de vogels bleven.
In 1979 verklaarde het Kabinet dat zij de concessie voor plan D niet wilde verlenen.
In het Kamerdebat werd toen de motie Faber-Waalkens aanvaard,
inhoudende dat niet automatisch de bestaande zeedijk opgehoogd mocht worden (plan A) en dat nader overleg terzake nodig was.
In 1982 kwam er een nieuwe
concessieaanvraag van Friesland voor een dijk die veel dichter naar de kust
lag (plan C). Hierbij zou nog slechts 1460 ha ingedijkt worden.
Wederom kwamen beide groepen belanghebbendenin-soms
emotionele- actie. Het Kabinet kwam juli 1983 met een paar
beleidsvoornemens met betrekking tot de Waddenzee. Gaswinning ten zuiden van Ameland, uitbreiding van de haven van Lauwersoog en dit plan
c.
Ten aanzien van dit laatste was het voornemen deze vergunning wederom niet te verlenen, de oude dijk op te hogen en voorts werd bepaald dat de boeren hun eigen zomerdijkje mochten versterken en dat het
hoogliggende buitendijkse land ook voor akkerbouw mocht worden gebruikt. Deze laatste bepaling ontkrachtte de natuur- en vogelbeschermingsaanspraken daarop, wegens het dan verdwijnen van de grasgroei die zo'n grote betekenis had.
In de genoemde openbare commissie- vergadering heb ik geconstateerd dat als het CDA met de VVD achter het compromisplan C had gestaan in 1982, het Kabinet niet zo gemakkelijk afwijzend zou hebben beslist. Zoals gewoonlijk echter wist het CDA niet wat zij wilde. De zojuist genoemde afwijzing van plan C door het Kabinet leidde bij de Noord-Friezen er toe grote druk op het Kabinet en het parlement uit te oefenen. Het Fries provinciaal bestuur kwam in een laatste poging met het Kabinet tot overeenstemming. Een nieuwe dijk met ± 900 ha ingedijkt land was het resultaat.
De VVD-Tweede-Kamerfractie besloot voor een openbare commissie vergadering, alsnog een plan C door woordvoerder Waalkens in te dienen als het overleg tussen Friesland en het Kabinet zou mislukken. Nu Friesland akkoord is zal de VVD-fractie dat ook doen onder twee motto's nl. dat gelijk hebben niet betekent het ook te krijgen en dat iets beter is dan in 't geheel niets.
Harry Waalkens •
VVD- Tweede-Kamerlid
·, ·'
' '
.
~~~:~:~~is~~~t~ ffl_.\:
.: :
Yt;·:;;~ ~:·..·" {'.;;.~i!<.S, /.;" ·~ iictJ,:;;~:!;~·~,:Jr~i.:'i~~·~·~~:..f/(~ ~ .. ~ ;.t·~;
··'"-~:':"
~~.;··.
:'.1!. t \,"~·· ';";--:-·~·:·::-.. ·.· ~li':,;~".·:">
<-.:I'
*"',l{•:~.r::· ~;~·;.r~.'~.::o~:,,r-1.~.·:/ . ·-,• ·J•,·
~--~
."~li'i&c~Ï,•;, ... ". •r,•l''*/,IJ' ;t<oril\l-:.J.}~··~.:.,.~.; "~~·"l:~1~:tP..':'\'i~
·<:~:tfl~1t'J.1i:.mt~'i!~;~ .. ":fl'·~r··~
~;';.~\'(;."';«;w-.!~\-r/6 .. \iil>.·
zaterdag 7 aprill984 Familiehotel Paterswolde
De Energiecommissie van de VVD organiseert op 7 april a.s. in samenwerking met de kamercentrale Groningen een themadag met als onderwerp:
Het Nederlands Energiebeleid in nationaal en internationaal verband.
Het programma voor deze dag luidt als volgt:
10.30 uur- 11.00 uur: Ontvangst met koffie
11.00 uur- 11.05 uur: Opening door de voorzitter van de kamercentrale Groningen, de heer K. Weide 11.05 uur- 12.00 uur: Toespraak van de heer drs. G. M. V. van Aardenne, Minister van Economische Zaken.
Onderwerp: Het Energiebeleid. Deze toespraak wordt gevolgd door een discussie.
12.00 uur Toespraak van de heer J. Kamminga, partijvoorzitter. Onderwerp: De politieke aspecten van het Energiebeleid.
± 12.45 uur aperitief+ lunch (voor eigen rekening)
14.00 uur- 14.30 uur : Toespraak van de heer drs. H. W. den Hartog, wetenschappelijk hoofdmedewerker aan de Rijksuniversiteit Groningen en secretaris van de Energiecommissie. Onderwerp: Problematiek van de opslag van radioactief materiaal.
14.30 uur- 15.30 uur: Forumdiscussie met de deelnemers. In het forum hebben zitting de inleiders alsmede enkele leden van de Energiecommissie.
± 15.30 uur Sluiting.
Indien u van plan bent deze themadag bij te wonen verzoek ik u onderstaande aanmeldingsstrook ingevuld te retourneren aan het algemeen secretariaat van de VVD, t.a.v. mevrouw A.W. J. Luyben, Koninginnegracht 57, 2514 AE 's-Gravenhage.
U kunt zich natuurlijk ook op 7 april voorafgaand aan d~opening, aanmelden als deelnemer bij de organisatie.
Voor eventuele nadere informatie kunt u zich wenden tot ondergetekende.
Andréa W. J. Luyben
Ondergetekende, Naam:
Adres:
Woonplaats (met postcode):
is voornemens de Energiethemadag op zaterdag 7 april 1984 in het Familiehotel in Paterswalde bij te wonen met ...
personen.
Handtekening, Datum,
19 ..
Burgerlijke
Ongehoorzaamheid
V aak wordt mij het standpunt van de VVD gevraagd over de
burgerlijke
ongehoorzaamheid. Mijns inziens kan een algemeen antwoord niet worden gegeven. Iedere daad van burgerlijke ongehoorzaamheid zal afzonderlijk moeten worden bekeken. Het uitgangspunt moet evenwel blijven, dat men zich in een parlementaire democratie als de onze in beginsel aan de gestelde regels houdt. Daarbij is het van wezenlijk belang, dat een meerderheid rekening houdt met de minderheid. De kracht van onze democratie is evenwel, dat we te maken hebben met steeds wisselende meerderheden. Dientengevolge zal
men zelden of nooit met een permanente verliezer te maken hebben. Het wapen van de burgerlijke ongehoorzaamheid behoort toe aan de permanente verliezer.
Het begrip burgerlijke ongehoorzaamheid is dermate ingewikkeld, dat een discussie daarover nauwelijks zin heeft. Naar uit onderzoeken is gebleken, worden vele acties "burgerlijk
ongehoorzaam" genoemd, die het ingevolge de gangbare definitie niet zijn. Spraakverwarring is daarom troef.
Voor de goede orde noem ik de vijf toetsingsgronden voor een burgerlijk ongehoorzame actie:
a. deze moet illegaal zijn, b. openlijk zijn,
c. moet zich richten tegen politiek genomen besluiten,
d. moet zonder vooraf opgezet geweld zijn,
e. er moet samenhang zijn tussen de actie en het doel.
Hoewel de burgerlijke
ongehoorzaamheid per definitie onwettig is, kan een bepaalde actie ongetwijfeld bij ons sympathiek overkomen. Historisch gezien hebben geweldloze burgerlijke
ongehoorzaamheidsacties van bijv.
Ghandi en Martin Luther King
enorme gevolgen gehad. Waar het wel altijd om gaat is, dat een dergelijke actie niet beoogt particulier voordeel te halen. Het moet een uiterste middel zijn en worden ingezet, nadat alle legale middelen zijn uitgeprobeerd.
Een burgerlijke ongehoorzaamheids- actie behoort mijns inziens gericht te zijn op heroverweging van bepaalde genomen besluiten. Zij mag beslist niet gericht zijn op obstructie van het beleid. Indien dat wel gebeurt en dergelijke acties omvangrijk zijn, wordt daarmee onze parlementaire democratie op het spel gezet. Als middel om een bepaalde politiek te frustreren is het verwerpelijk.
burgerlijke ongehoorzaamheid behoort een hoger doel na te streven en niet afhankelijk gesteld te worden van de politieke wind die waait.
A Is liberalen houden wij rekening met het geweten van anderen. Dit betekent o.a., dat beslissingen bij meerderheid genomen niet onder alle
omstandigheden dienen te gelden voor
een minderheid. Zo erkennen wij, dat
mensen o):l grond van gewetens-
bezwaren kunnen weigeren de
dienstplicht te voldoen. Eveneens is
aanvaard, dat mensen in strijd met de
wet zich niet laten vaccineren.
Kan burgerlijke ongehoorzaamheid somtijds onze sympathie krijgen, terughoudendheid echter is nodig, omdat als dergelijke acties teveel voorkomen en ook min of meer getolereerd worden, begrip daarvoor nadelige gevolgen kan hebben.
Wetsovertredingen hebben namelijk onafhankelijk van de motieven van de overtreder de bijkomende werking de gehoorzaamheidsdrempel ten opzichte van de wet te verlagen. Een zekere normvervaging heeft de laatste jaren dan ook stellig plaatsgehad.
Eigenlijk behoort een ieder die van plan is burgerlijk ongehoorzaam te zijn zich ook af te vragen of de door hem te volgen regel tot wet zou kunnen worden verheven. Indien dit niet het geval is, dan is de moraliteit van het handelen twijfelachtig en behoort daarom al niet plaats te vinden.
T ot slot nog dit. In de argumentatie pro de
burgerlijke ongehoorzaamheid komt steeds naar voren dat het in wezen niet om kleinigheden gaat maar om het keren van groot onrecht. De vraag is dan natuurlijk wie dat uitmaakt. Niet enkele actievoerders, niet een individu. Daaruit kunnen wij afleiden, dat, althans in het politiek klimaat van ons land, er een brede maatschappelijke overeenstemming moet zijn over de mate van onrecht die in het geding is. Zo te zien gaan bijvoorbeeld de schippersacties over evenredige vrachtverdeling over de grenzen van de burgerlijke ongehoorzaamheid. Onze parlementaire democratie die traditioneel gekenmerkt wordt door een ruimhartigheid ten opzichte van het geweten van anderen, brengt mijns inziens met zich mee, dat burgerlijke ongehoorzaamheidsacties niet snel op onze sympathie kunnen rekenen.
Benk Korthals •
VVD- Tweede Kamerlid
Misverstanden
De legezaal
Enkele weken geleden zat ik met een kennis even op de tribune in de plenaire vergaderzaal van de Tweede Kamer. Hij kende die zaal
slecht~van de t.v.-beelden. Met verbazingconstateerde hij a/fluisterend: 'Er z1t bijna niemand . .. ·Het betrof een avonddebat rond 20.30 uur .. Hij ha_d volstrekt gelijk. Minister De Koning was met een beantwoordmg bez1g en het getal van aanwezige Kamerleden kwam de 7 niet te boven.
·Waar zit nou de rest?' wilde hij weten.
Een vraag, die niet alleen hij stelt, maar die bij praktisch elke spreekbeurt van Kamer- en bestuursleden opdoemt. Het optische beeld van onze parlementariërs geeft een riant luizeieven weer van af en toe even bij stemmingen aanwezig zijn, je eigen portefeuille behandelen en verder de wei in.
Niets is minder waar!
Degenen die regelmatig met hen vertoeven in het
kamerg~bouw ~etenook wel beter. Laat ik beginnen met wat Tweede-Kamervoorzitter D1ck Dolman in zijn Nieuwjaarsspeech tegen de parlementaire pers zei. Dolman
haald~aan dat de werkzaamheden in de Tweede Kamer weer waren toegenomen m 1983. Het aantal vergaderingen- en dat bestrijkt veel meer locaties dan alleen de grote vergaderzaal- was wederom gegroeid. De voorzitter ..
vertelde dit niet voor het eerst.Alle Nieuwjaarsbijeenkomsten onder ZIJn voorzitterschap, maar ook tijdens die onder zijn voorganger Vondeling, geven een steeds stijgend beeld van de werkzaamheden van onze
parlementariërs. .
Zonder overdrijven durf ik te stellen dat de werkweek van een
gem1~deldKamerlid meestal de 70 uur verre overschrijdt. U hoeft geen medelijden met hen te hebben, want ze kozen er zelf voor, maar daar gaat het nu niet om.
Waar zijn ze als ze niet in de zaal zitten?
Ik geef u een handvol mogelijkheden, wetend dat die met evenveel andere
situaties zijn aan te vullen. . . .
- Ze zijn op hun werkkamer bezig met de voorbere1dmg van hun mbreng
bij een komend onderwerp; .
- Ze zijn in bespreking met belangengroepen of leden, d1e het woord .. volksvertegenwoordiger" steeds letterlzjker gaan opvatten- en terecht-;
- Ze zitten bij Kamercommissievergaderingen elders in het gebouw; . - Ze houden- portefeui/Jegewijs- voorbesprekingen of voeren onderlmg
overleg;
- Ze voeren de telefoongesprekken, waartoe de aanvragen zich ophopen tijdens de stemmingen.jractie- en andere vergaderingen; ..
- Ze bereiden hun spreekbeurten voor die zij op maandag, VriJdag en soms ook zaterdag in het land houden.
Maar . .. ze zijn in de grote vergaderzaal als het écht nodig is en vaak volgen zij de debatten ook nog met een half oor, terwijl ze op hun eigen werkkamer aan de slag zijn. Vandaar de lege zaal.
Reny Dijkman •
13a 13 maart 1984
Justitie krijgt
grotere cellencapaciteit
Tot grote vreugde van onze minister van Justitie, mr.
Frits KorthalsAltes, zal het aantal beschikbare cellen aanzienlijk worden
uitgebreid. De roep hierom kwam niet alleen van hem.
In 1979 brak het toenmalige Kamerlid Ed Nijpels al een lans voor meer cellen en bij de justitiebegrotings-
behandeling 1983 stelde het VVD-Kamerlid Benk
Korthals hierover eveneens vragen.
Frits Korthals Altes-zeer ontspannen nadat net bekend was geworden dat ook de hoofdverdachten in de Heinekenzaak waren gepakt - zegt nadrukkelijk: "We zijn hier al een aantal maanden mee bezig. De opspraakmakende aanrandingszaak in Amsterdam is dus niet de directe aanleiding. In de loop van vorig jaar bleek dat het cellentekort veel groter was dan aanvankelijk was voorzien.
We werkten nog op basis van het rapport Hijlkema van 1981, waarin tot 1986 werd voorzien in een jaarlijkse behoeftestijging van 100 cellen per jaar. Als gevolg van de toenemende criminaliteit en het opleggen van meer langdurige straffen voor de handel in harddrugs, roofovervallen en ontvoeringszaken ontstond de noodzaak van een uitbreiding tot 186 per jaar. Dat was voor de
staatssecretaris en mij vorig najaar aanleiding om opdracht te geven tot het opstellen van een
spoed programma. Daarin wordt voorzien in 550 cellen. Een aantal weken voor dat ellendige voorval in Amsterdam, waar men bij gebrek aan celruimte een zesvoudige aanrander op vrije voeten moest laten, is dat spoedrapport ingediend bij de minister van Financiën. Deze cellen komen dus bóven de geplande 100 tussen 1985 en 1987."
Uitbreiding
Minister Korthals Altes licht toe dat op korte termijn al zal worden uitgebreid. "Een extra mogelijkheid is ontstaan doordat onlangs in de militaire detentie-inrichting
Nieuwesluis dertig cellen voor Justitie beschikbaar zijn gekomen. De heropening van het Huis van Bewaring aan de Amstelveense weg in
Amsterdam staat bij ons hoog op de verlanglijst. Maar dit complex moet eerst van Amsterdam worden terugverworven en daarna weer voor gebruik geschikt worden gemaakt.
Dat kost ongeveer 10 miljoen.
Het nieuwe plan kost 79 miljoen exclusief de kosten van verwerving en exploitatiekosten. Voor
cellencapaciteit hebben wij de heropening van oude inrichtingen en andersoortige gebouwen op het oog, die door de Rijksgebouwendienst geschikt moeten worden gemaakt.
Financiën heeft dit ambtelijk overleg goedgekeurd."
Hoewel hij beklemtoont dat de hoofdstad zeker niet de enige gemeente is met een schreeuwend tekort en de uitbreiding naar behoefte zal worden verdeeld, wil hij nog wel even nader op de Amsterdamse situatie ingaan.
"In de drugsfeer staat Amsterdam hoog aan de top en door de grote nood
in het gevangeniswezen worden autokrakers niet eens meer preventief gehecht. In geval van recidive zou dat wel moeten gebeuren. Dat past ook in het beleid dat B & W van Amsterdam voeren zoals blijkt uit hun nota tot geïntegreerde aanpak van de drugshandel. Dat beleid beoordeelt Justitie positief. Het is jammer dat in de publiciteit de aandacht altijd het meeste valt op dat ene onderdeel van dit rapport dat de regering negatief beoordeelt, namelijk de gratis verstrekking van harddrugs."
Duur
Het overleg dat thans tussen Justitie en Financiën gaande is, betreft de exploitatie van de 550 extra cellen.
"We moeten erkennen dat het Nederlands gevangeniswezen duur is.
Vandaar dat een gemengde werkgroep van beide departementen de
exploitatiekosten beziet. Het rapport hierover verwachten we in april. Dan kunnen we zien hoeveel het in gebruik stellen van 550 extra cellen gaat kosten. Die 79 miljoen is bestemd om de gebouwen "bedrijfsklaar te maken".
Reny Dijkman •
·~'.
