EHRM 23 juli 2020, nr. 37368/15 (Chong Coronado t. Andorra) [NJB 2020/2571]

2932

Rechtspraak

EHRM 2932 Hoge Raad (belastingkamer) 2933 Centrale Raad van Beroep 2936 College beroep bedrijfsleven 2937

Europees Hof voor de

Rechten van de Mens

Deze rubriek wordt verzorgd door onderzoe-kers van de Universiteit Leiden, de Universi-teit Utrecht en het College voor de Rechten van de Mens. Onderstaande bewerkingen zijn verzorgd door mr. F.C. Bentvelzen (UL) en Elif Erken (UU). Alle uitspraken van het EHRM staan op www.echr.coe.int; een selectie verschijnt uiteindelijk in Reports of Judgments and Decisions. De uitspraken van kamers van het EHRM worden drie maan-den na de uitspraakdatum definitief, tenzij er intern appel wordt ingesteld bij de Grote Kamer van het Hof.

2571

23 juli 2020, nr. 37368/15

Art. 6 EVRM. Toegang tot de rechter. Recht op verdediging. Verstek. Herbeoordeling. In persoon verschijnen. Fysiek verschijnen. Vrijheidsbeneming. Recurs d’audiència

(EVRM, art. 6)

Chong Coronado/Andorra

A. Feiten

Klager heeft de Panamese nationaliteit en is woonachtig in Andorra. Hij wordt wegens witwassen in georganiseerd verband door de Andorrese rechter bij verstek veroordeeld tot onder meer een gevangenisstraf van vijf jaar. Voor aanvang van zijn strafrechtelijke procedure is hij Andorra ontvlucht. Zijn hoger beroep tegen de veroordeling wordt afgewezen. Het gerechtshof acht zich niet bevoegd, omdat tegen de veroordeling eerst een verzoek om herbeoordeling (recurs

d’audiència) moet worden ingesteld bij de

rechter die hem bij verstek heeft veroor-deeld. Hiervoor is verschijning in persoon vereist. Klager vraagt om vernietiging van de niet-ontvankelijkverklaring, nu fysiek verschijnen in persoon het risico meebrengt dat hem zijn vrijheid wordt ontnomen. Deze actie wordt afgewezen. Ook het daaropvol-gende beroep bij het Constitutionele Hof wordt afgewezen.

B. Procedure in Straatsburg

Klager voert aan dat zijn recht op toegang tot de rechter als bedoeld in art. 6 lid 1 EVRM is geschonden. Er is inbreuk gemaakt op zijn recht van verdediging en recht op hoger beroep, nu verschijning in persoon voor de veroordelende rechter noodzakelijkerwijs had geleid tot vrijheidsbeneming. De eis om in persoon te verschijnen had niet mogen worden gesteld, of klager had de garantie moeten krijgen dat zijn vrijheid zou worden gewaarborgd.

C. Beslissing van het Hof

(Eerste Kamer)

(Turković (president), Wojtyczek, Sicilianos, Pejchal, Harutyunyan, Pastor Vilanova, Koskelo)

Het Hof stelt dat het belang van fysieke aan-wezigheid van de verdachte tijdens het pro-ces zwaarder kan wegen dan de vrees om bij de die gelegenheid te worden gearresteerd. Bovendien kan een veroordeelde, in het kader van de herbeoordeling, verzoeken om uitstel van tenuitvoerlegging van maat-regelen tot vrijheidsbeneming totdat de herbeoordeling is afgerond. De ruime meer-derheid van dergelijke verzoeken wordt toe-gewezen. Bovendien kan tegen de beslissing om de veroordeelde van zijn/haar vrijheid te benemen, afzonderlijk worden opgeko-men bij het gerechtshof. Voorts staat vast dat de onderzoeksrechter, nadat klager het land was ontvlucht, detentie van klager heeft bevolen nog voor de start van de strafrechtelijke procedure en dat klager daartegen geen hoger beroep heeft ingesteld.

Door herhaaldelijke weigering om te verschij-nen voor de gerechtelijke autoriteiten van Andorra heeft klager zich welbewust onttrok-ken aan het rechtssysteem. Hij heeft tevens geweigerd een verklaring af te leggen voor de rechter in Panama, ondanks een door een Andorrese onderzoeksrechter daartoe gericht verzoek. Dit valt moeilijk te rijmen met de door klager gepretendeerde bereidheid volle-dig mee te werken in de strafrechtelijke pro-cedure, zeker nu tegen hem ook geen inter-nationaal arrestatiebevel was uitgevaardigd (tussen Andorra en Panama bestaat geen uitleveringsverdrag).

Het Hof is van oordeel dat klager, nu hij geen intentie had te verschijnen of mee te werken met de rechters in Andorra, zich heeft ont-trokken aan het rechtssysteem en in het bij-zonder redelijkerwijs voorzienbaar was dat hij wegens zijn opzettelijke afwezigheid in eerste aanleg voor de herbeoordeling ver-plicht was naar Andorra af te reizen. Bovendien betroffen de klachten van klager in hoger beroep slechts feitelijke

vaststellin-gen en bewijswaardering, en geen rechts-klachten. Die klachten houden sterk verband met het onmiddellijkheidsbeginsel en zijn weinig kansrijk zonder fysieke aanwezigheid van klager.

Ten slotte was herbeoordeling nog mogelijk omdat de klager nog niet naar Andorra was afgereisd om op de hoogte te worden gebracht van het oordeel in eerste aanleg. Op grond van het voorgaande oordeelt het Hof dat de plicht om in persoon te verschij-nen, teneinde een herbeoordeling te bewerk-stelligen, geen disproportionele last meebrengt die het evenwicht tussen het waarborgen van tenuitvoerlegging van rech-terlijke beslissingen enerzijds en het recht op toegang tot de rechter en het uitoefenen van het recht op verdediging anderzijds, ver-stoort.

D. Slotsom

Het Hof oordeelt unaniem dat art. 6 lid 1 EVRM niet is geschonden.

2572

17 september 2020, nr. 62439/12

Artikel 2 EVRM. Recht op leven. ‘School shooting’. Geldige wapenvergunning dader. Vuurwapen van de dader niet in beslag genomen ondanks zorgwekkende omstan-digheden. Schending materiële positieve verplichting. Geen schending procedurele verplichtingen.

Kotilainen en anderen/Finland

A. Feiten

De zaak Kotilainen e.a./Finland is aanhangig gemaakt door nabestaanden van slachtoffers die zijn omgekomen bij een ‘school shooting’ in september 2008. Deze gebeurtenis vond plaats op een school voor jongvolwassenen. De dader, een student van deze school die beschikte over een geldige vuurwapenver-gunning, schoot tien mensen dood waarna hij zichzelf van het leven beroofde. Vooraf-gaand aan de beschieting was de politie door een bezorgde omstander gewezen op onder meer video’s op het internet waarin de dader oefende met zijn wapen. Via deze video kwamen agenten achter een pseudoniem dat gebruikt werd door de dader, en waaronder hij onder meer opmerkte dat een film over de ‘school shooting’ op de Amerikaanse mid-delbare school Columbine High School voor ‘goed vermaak’ zorgde. Onder meer hierdoor ontstonden zorgen over de wapenvergunning van de dader en gaf een vervangend hoofd van de lokale politie toestemming zijn wapen