enDEMDC ATlE

Donderdag 23 januari 1964 - No. 701

enDEMDC ATlE

Mr. dr. C. Berkhouwer over de E.E.G. en

Afrika (~ie ^pag. 5)

gaan, wordt men ontevreden en wil

men nog meer. CONGRES

OVER DE P.B.O.

8

elfbeheersing

Bezorgd was de minister omdat men de reële mogelijkheden heeft overschat en omdat men daardoor buiten de werkelijkheid heeft ge- staan. Hij ontkende dat de prijsstij- gingen de loonstijging zouden over- treffen. Het indexcijfer voor het le- vensonderhoud is in de laatste maanden van 1963 nauwelijks geste- gen.

op zaterdag 8 februari 1964 in het Minerva-pavil~

ioen te Amsterdam. Ver- dere gegevens op pag. 2.

S

Ditmaal richtte Minister Witteveen zich tot de leden van de Buitenland- se Pers Vereniging. Hij bereikte èn zijn landgenoten èn,

"huis" schrijvende

via de naar buitenlandse journalisten, een groot deel van de wereld. Nederlandse gezagdragers zijn er zich niet altijd van bewust, dat de leden van deze BPV tot taak hebben, het "eigen gezicht" van Ne- derland buiten onze landsgrenzen te doen kennen. Minister Witteveen bleek hiervan wèl overtuigd. Al was zijn vermaan tot zelfbeheersing voor werknemers en werkgevers in Nederland bestemd.

Het was de rede van een moedig man. Hier werd, ongeacht de vraag of zulks ,.gunstig" zou worden be- oordeeld, eenvoudig de waarheid gezegd. Dat dit nodig was, zal een ieder onderschrijven, die er diep-in van overtuigd is, dat de hatelijke en voor allen funeste inflatie-spiraal vermeden moest worden. Prof. Wit- teveen toonde zich een hoogleraar, daar hij een moeilijke materie glas- helder uiteenzette. En hij toonde zich een bekwaam Minister van Fi·

nanciën door in wezen op te komen voor financieel en monetair even- wicht.

De Minister bediende zich niet van een tevoren vastgelegde tekst, maar sprak van notities. Voor het hier volgende relaas gebruiken wij de door zijn eigen departement ac- Coûl·d bevonden tekst van de NRC en van het ANP.

* * *

prof. dr. H. J. Witteveen is van mening, dat een uit de hand lopen van de loonbeweging in 1964 een economische teruggang in 1965 zou veroorzaken. Indien de concurrentiepositie te zeer verslech- tert, zal Nederland worden gecon- fronteerd met economische moei- lijkheden gedurende vele jaren. De Nederlandse concurrentiekracht zal

ernstig worden aangetast als de lo- nen verder stijgen, aldus minister Witteveen.

De Nederlandse lonen zijn reeds gedurende jaren meer gestegen dan de produktiviteit, zodat Nederland geleidelijk een deel van zijn moei-

Belangrijke rede

. .

van mtni.ster Witteveen

lijk veroverde voorsprong moest op- offeren. Hij schatte dat de stijging van de produktiviteit in Nederland in 1964 4lf2 pct. zal bedragen, ter- wijl bij een strikte naleving van het loonakkoord reeds een stijging van de lonen van gemiddeld 13 pct. zal ontstaan. Dr. Witteveen legde er sterk de nadruk op dat de loonsver- hogingen gezien moeten worden als een ingreep in één keer, om een evenwichtsherstel te bereiken. Men kan zich echter niet blijven aanpas- sen, anders komt er een moeilijke situatie.

De minister sprak vervolgens over "een gevaarlijk psychologisch klimaat" bij het publiek. Er heerst te veel de indruk, dat er een enor- me ruimte was voor reële loonsver- hogingen. Nu deze verwachting maar ten dele in vervulling kan

ATTENTIE!

De loonstijging zal een reële ver- betering betekenen, zo meent dr.

Witteveen. Hij hoopt dat men niet nog grotere loonsverhogingen zou eisen, want dit zou heel grote pro- blemen meebrengen voor de Neder- landse economie. Het zou moeilijk worden voor Nederland, dat de helft van zijn nationaal produkt ex- porteert, om te blijven concurreren op de wereldmarkten.

* * *

D

In de scheepsbouw zijn de lonen omhoog gegaan, ondanks het feit dat men met verlies werkt. De Ne- derlandse economie verkeert op het ogenblik in een paradoxale toestand van overspanning op de arbeids- markt en potentiële teruggang. Als er verdere loonstijgingen komen zal er een terugslag ontstaan bij inves- teringen en uitvoer, omdat de winst- marges voor de uitvoer onvoldoen- de worden. Als gevolg daarvan zul- len marginale industrieën niet meer mee kunnen met de ontwikkeling.

Andere gevolgen zullen zijn een be- talingsbalanstekort, wat zal door- werken in de monetaire situatie m de vorm van een inkrimping van de geldcirculatie.

De minister verwachtte in ieder geval in 1964 een grote monetaire spanning, terwijl de investeringen in 1965 ·sterk zouden achteruitgaan.

"Het grootste gevaar is dat onze kosten zo ver stijgen dat wij op lan- gere termijn niet kunnen concurre- ren op de exportmarkt. De moei- lijkheid is dat wij niet kunnen uit- rekenen waar precies de grens ligt.

Het gevaar is groot, dus laten wij

ATTENTIE!

Luistert op woensdag, 5 FEBRUARI a.s., over de zender HIL V ERSU.M 11 (290 m), van 18.20-18.30 uur, naar

.. DE STEM VAN DE V.V.D."

~·---..!

ohs zoveel mogelijk beheersen" al- dus dr. Witteveen. '

De minister verklaarde, dat hij zijn causerie zou kunnen noemen

"op de drempel van 1964". Men zou kunnen spreken van "een avon- tuur", omdat een avontuur gevaar veronderstelt. "En dit jaar heeft ze- ker gevaren."

Over de recente loonsverhogingen zei minister Witteveen nog, dat men had moeten erkennen dat het moei- lijk was en op den duur onmogelijk, om de lonen laag te houden, omdat de arbeidsmarkt zo gespannen was.

De vakverenigingen hadden over een lange periode zelfbeheersing ge- toond.

* * *

Tot zover Minister Witte- . veen. Zijn ·boeiend betoog vindt op drieërlei wijze ondersteu- ning. Daar is ten eerste de brief, waarmede trouwens reeds tevoren het College van Rijl<sbemiddelaars zich tot de Stichting van de Arbeid heeft gericht. Daarin werd onge- rustheid over de in gang zijnde ont- wikkeling op het loonterrein geuit.

Daar is ten tweede het feit, dat de regering, naar verluidt, aan het eind van deze week met een delega- tie uit deze zelfde Stichting van de Arbeid besprekingen zal voeren.

Ook hier zal uit de aard der zaak de overschrijding van het loon-ac- coor·d in behandeling komen. Daar is ten · slotte de uitlating van de voorzitter van het NVV, drs. D.

Eoemers, die in een kaderbijeen- komst heeft verklaard, dat de lei- ding de bezorgdheid van de rege- ring over de loonsituatie deelt. Na- tuurlijk sprak de heer Roemers ook over de prijzen. Maar het feit, dat een vakbondbestuurder het nodig oordeelde in het belang van de ar- beiders zelve tot matiging van loon- eisen aan te dringen, achten wij op- merkelijk. Het pleit voor het inzicht van de heer Roemers. Wij hebben het vroeger reeds onderstreept: op dit gevaarlijke terrein van lonen-en- prijzen is van alle betrokkenen zelf•

beheersing vereist. L. M.

:VRIJHEID EN DEMOCRATIE

HOE HET BEGON

(V)

Het artikel in "Libertas" dat de aanleiding was

Gelijk ik in een der vorige artikelen over de totstandkoming van de Par-

•tij van de Vrijheid heb geschreven, was een artikel in "Libertas", dat in de bezettingsjaren illegaal was verschenen en daarbij steeds de liberale gedachte had uitgedragen, de aanleiding geweest voor mij tot het bijeen- roepen van de vergadering op 9 februari 1946 in Pulchri Studio in Den Haag.

Drs. A. A. C. Reedijk, die toendertijd in de redactie van "Libertas" zat, heeft mij een gebundelde jaargang van "Libertas" doen toekomen, waarin in het januari-nummer 1946, het artikel afgedrukt staat. Het heet: "1946:

het jaar der verkiezingen, of gevraagd: een democratische middenpartij".

Om de sfeer, evenals ik dat de vo- rige keer gedaan heb bij de notulen van de eerste vergadering, goed te doen uitkomen, neem ik hier enige alineas van het artikel over:

"1946 zal zijn het jaar der ver- kiezingen. Van die verkiezingen zal veel, wat voor de toekomst van ons Rijk van vitaal belang is, afhangen.

Daarvan dient elke Nederlandse burger, elke man of vrouw, stede- ling of plattelandsbewoner, intellec- tueel en arbeider, zich terdege be- wust te zijn.

In 1946 zal van hem of haar wor- den gevraagd: hoe moet naar uw me- ning het land en het Koninkrijk worden bestuurd? Zal men op het oude fundament van onze staat voort moeten bouwen, of zal alles eerst moeten worden afgebroken om een geheel van socialistische of com- munistische principes doortrokken

"paleis" op te trekken?

Zal men de religieuze overtuiging ook in het politieke leven als richt- lijn moeten nemen? Of wenst men

het staatkundige leven in nog ande- re banen te zien geleid?

De politieke wil kan alleen geuit worden via een partij, welke die wil onder woorden brengt, de candida- ten stelt en de verkiezingscampagne voert. Het is deze partijvorming nu, waarvoor wij ons ernstig bezorgd moeten maken, omdat een deel van ons volk zich kenmerkt door slap- heid en politiek onbenul. Velen laten zich leiden door een geraffi- neerde propaganda, welke tracht door op het gevoel van de massa te werken, deze in het ongeluk te stor- ten.

Wanneer wij nagaan, welke hech- te partij-formaties er thans zijn, dan zien wij van links naar rechts:

1. de communistische partij;

Uitnodiging

2. de Partij van de Arbeid, een só- cialistische volkspartij in oprichting, waarin naast de SDAP' een gedeelte van de Volksbeweging, een deel van de Vrijzinnig Democratische Bond en de socialistische Katholieken van de Christofoorgroep schijnen te wor- den opgenomen;

3. de Katholieke Volkspartij;

4. de Anti-Revolutionaire partij.

Evenals in het november-nummer van o.ns blad in het artikel "Initiatief gevraagd!" reeds is geschied, wijzen wij er nogmaals op, welk een ver- snippering er bestaat bij de vele klei- ne politieke groepen zoals de Chris- telijk-Historischen, die niet met het socialisme van de Partij van de Ar- beid accoord kunnen gaan en niet de strakke politiek van de AR-partij willen volgen; de liberalen; het ge- deelte van de Vrijzinnig Demo- cratische Bond, dat niet in de Partij van de Arbeid wil opgaan; het deel van de Katholieken, dat niet de po- litiek der Katholieke Volkspartij wil volgen en de groepen uit de ille- galiteit, die een krachtiger regering dan de huidige wensen.

Hoewel wij van verschillende zijden instemming ontvingen met de inhoud van het artikel "Initiatief gevraagd", is tot nu toe dit initiatief niet geno- men. Wij achten het onze plicht nog- maals te wijzen op de noodzakelijk- heid van de vorming van een demo- cratische middenpartij, waarin de genoemde kleinere groepen kunnen worden geconcentreerd. Aan de vor- ming van zulk een partij bestaat bij een aanzienlijk deel van ons volk

23 JANUARI 1964- PAGINA Z

een grote behoefte en wat hier- bij zeer belangrijk is: het is, met het oog op de komende verkiezingen, thans nog niet te laat; doch wel is het hóóg tijd."

Verrassende analyse

Als men dat artikel na zoveel ja- ren nog eens herleest, ziet men, dat de analyse verrassend juist was en dat de schrijver waarvan nu wel ver- teld mag worden, dat het de heer Reedijk zelf was, een goed politiek inzicht toonde.

Ik heb nu enige bouwstenen ge- toond, die aanwezig waren bij het tot stand komen van de Partij van de Vrijheid. Ik zal in volgende arti- kelen de ontwikkelingsgeschiedenis, waarvoor naar mij is gebleken uit de vele reacties grote belangstelling be-

staat in onze partij, verder schetsen.

D. W. DETTMEIJER.

Congres over de P.B.O. op ZATERDAG 8 FEBRUARI 1964 m het MINERVA-PAVILJOEN te AMSTERDAM.

I I' I,

I I

!

'·_.,_-

Aanvang: 11.00 uur Sluiting: 17.30 uur.

Inleiders: mr. S. J. Halbertsma en dr. E. Nordlohne

Congresleiders: mr. J. van Someren, mr. J. E. Goudsmit, H.

w.

Congressecretaris: H. J. L. Vonhoff

De kosten van het congres bedragen f 8.50 (inclusief de lunch ad

f 5.-); voor hen die niet meelunchen (de lunchtijd is van 13.00 tot 14.00 uur l bedragen de kosten f 3.50.

Op te zenden naar het bureau V. V.D., Herengracht36, Amsterdam.

Ondergetekende:

De kosten ad f 8.50 of f 3.50 zijn overgemaakt op:

Postgiro 4 3 1 4 7 0 Gemeentegiro V 9 9 2 5

Adres:

Lid van de V.V.D.-afdeling:

meldt zich aan voor deelname aan het c~ngres op 8 februari 1964 te Amsterdam.

Hollandsche Bank Unie N.V. te Amsterdam Alle ten name van V.V.D. te Amsterdam Handtekening:

u o o o o • • • • ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' a - 4

' '

:VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Na Brussel

Vele besluiten, maar weinig geregeld

Alvorens verder te gaan met de nationale landbouwpolitiek willen we stilstaan bij de resultaten van de Brus- selse conferentie eind 1963. Immers, de voortgang van de EEG beheerst ook voor een groot deel onze nationale po-

Iith~k en zeker de landbouwprijspolitiek

Langzamerhand trekt het rookgordijn rondom de Brusselse conferentie op. Een rookgordijn, dat was ontstaan door de veelheid van vraagstukken, die door elkaar werden behandeld. Er waren vele landbouwzaken bij en wij hadden gehoopt, dat er nu eindelijk eens wat schot kwam in de vrijmaking der grenzen voor landbouwproduk- ten.

Wanneer wij de resultaten overzien is er van een snelle vooruitgang geen sprake. Men heeft tot voortgang besloten, maar niet veel concrete be- sluiten genomen. De EEG gaat verder, dat is het voornaamste resultaat.

Mocht dit niet lukken - wat te ver- wachten is- dan op 1 juli 1964. Het is dus nog de vraag, of ons melkprijs- jaar - april-april - goed gekozen is.

Weer zijn enkele stappen gezet op de lange weg van de vrije interne markt van landbouwprodukten. Zeer behoedzaam en met vele voorschrif- ten en beperkingen omgeven. Over de externe markt is weinig gesproken.

Dat komt bij de onderhandelingen over de Kennedy-ronde.

Olie en vetten

Ook op dit punt werden besluiten genomen, die straks in een verorde- ning zullen worden vastgesteld. De- ze moet vóór 1 november 1964 wor- den aanvaard. Er zal een vrije in- voer zijn met een gemeenschappe- lijk buitentarief van bestaande rechten op oliezaden en plantaardige vetten, heffingen bij import van olijfolie en rechtstreekse producen- tentoeslagen voor plantaardige oliën (olijfolie en koolzaad).

WAT WAS AAN DE ORDE?

De taak, die de Raad van Minis- ters zich in de maand december 1963 had gesteld, bestond uit het maken van gemeenschappelijke marktver- ordeningen voor zuivel, rundvlees en rijst en het vaststellen van een on- derhandelingsmandaat voor de Eu- ropese Commissie voor de handels- besprekingen over internationale verlaging van de invoerrechten (de zgn. Kennedy-ronde).

Hierbij kwam het voorstel van de Europese Commissie om spoedig tot één graanprijs voor de E.E.G. te ko- men ter sprake. Ook het olie- en vet- prijsbeleid in de E.E.G. moest met het oog op de on.derhandelingen over de invoerrechten worden be- handeld.

Tenslotte kwamen nog de veror- deningen over de instelling van een Europees Oriëntatie- en Garantie- fonds. Alle onderwerpen werden besproken, maar over lang niet alle werd volledig overeenstemming be- reikt.

Slechts over een aantal belangrij- ke onderdelen kon eenstemmigheid worden verkregen, nadat verschil- lende punten waren samengebun- deld - in één pakket gestopt. De ver- ordeningen zelf moeten nog nader worden besproken en vastgesteld.

WAT WERD BEREIKT?

Zuivel

Op dit punt werd wellicht het meest bereikt. Bij de inwerkingtre- ding der gemeenschappelijke markt- verordening voor zuivelprodukten zullen de kosten van het zuivelbe- leid in toenemende mate voor ge- meenschappelijke rekening komen.

Het gaat dus wel vrij snel naar een gemeenschappelijk zuivelbeleid. Dit is een voordeel voor de Nederlandse schatkist doch ook voor de veehouder al zal hij er door het langzame tem- po waarschijnlijk weinig van mer- ken.

Erg is hierbij de bepaling dat Duitsland en Luxemburg - die de hoogste prijzen hebben - zelf nog 'n subsidie aan de producenten mogen geven boven de vast te stellen Euro- pese richtprijzen. En dat ook nog na de overgangstijd - na 1970 - ook al mag het dan geen toeslag per kg.

melk meer zijn, maar b.v. per koe, per h.a. of per bedrijf. Dit betekent dat er nog niet één prijs voor alle E.E.G. melk komt, maar een ge- meenschappelijke prijs voor vier

landen en deze priJS met toeslag voor Duitsland en Luxemburg.

De nieuwe regelingen zullen - in- dien de verordening tijdig zal zijn goedgekeurd - ingaan op 1 april.

De kosten- van het marktbeleid in de oliën- en vetten- sector zullen tot maximaal 350 miljoen worden gefinancierd door een consumptie- heffing op eetbare oliën en vetten (o.a. margarine). Is het bedrag ho- ger, dan zal het Landbouwfonds bij springen.

AGENDA

van de jaarlijkse Algemene Vergadering van de Vereniging van Staten- en Raadsleden van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, te hou- den op zaterdag 22 februari 1964, om 14.00 uur n.m., in het Conferentie- oord "Woudschoten", Woudenbergscheweg 54 te Zeist.

1. Opening door de voorzitter.

2. Notulen van de jaarlijkse Algemene Vergadering van 14 september 1963.

3. Ingekomen stukken.

4. Jaarverslag van de secretaresse.

5. Jaarverslag van de penningmeesteresse.

6. Verslag van de Kascommissie over het jaar 1963.

7. Benoeming van de Kascommissie voor het jaar 1964.

8. Ver}dezing van bestuursleden.

Aan de beurt van periodieke aftreding zijn:

Mevrouw E. H. Rink-van der Linden te Utrecht,

Mevrouw H. A. A. L. de Vries-van der Hardt Aberson te Hengelo-0.

De heer H. Pols te Leeuwarden.

Mevrouw Rink en mevrouw De Vries hebben zich bereid verklaard een eventuele herbenoeming te aanvaarden. De heer Pols stelt zich, in verband met zijn drukke werkzaamheden, niet herkiesbaar.

Het bestuur stelt voor in de plaats van de heer Pols te benoemen ir.

B. C. van Balen Walter te Leeuwarden, die zich bereid heeft ver- klaard een eventuele benoeming tot bestuurslid der Vereniging te aanv-aarden.

Tegenkandidaten kunnen ter vergadering worden gesteld.

9. Rondvraag.

De leden wordt verzocht punten voor de Rondvraag voor 15 februari a.s. schriftelijk op te geven bij het Secretariaat der Vereniging, Ko- ninginnegracht 61 te 's Gravenhage.

10. Sluiting.

23 .JANUARI 196!1- PAGINA 3

Nederland heeft toestemming ge- kregen dit bedrag ( 45 mln. gld.) één jaar uit de schatkist te mogen beta- len, zodat de margarineprijs hier- mee voorlopig niet belast wordt.

Dit zijn voor ons moeilijke punten.

De steun aan de olijfolie is al een moeilijke zaak, vooral voor wie de vaak primitief uitgeoefende cultuur heeft gezien.

Maar wanneer dit ter wille van de eenheid moet gebeuren - men kan Italië niet allemaal stroppen laten lijden - laat men dan ook meedoen met ándere landen en niet voor één of twee jaar een consumentensubsidie uit de schatkist geven. Dan maar direct doorberekenen. Men krijgt anders weer eenzelfde drama als met de consumentensubsidies op land- bouwprodukten.

Meedoen aan de E.E.G. betekent E.E.G.-prijzen en zoveel mogelijk zorgen, dat het contact met de bui- tenwereld niet wordt afgesloten.

Voor een nieuw continentaal stelsel voelen we niets. Men moet de pro- dulüen echter wel beschermen tegen overschotten-import tegen lage prij- zen.

Voor rundvlees zal er ook een ge- meenschappelijk buitentarief komen, dat kan \Y"Orden aangevuld met een heffing. Duitsland mag per jaar 16.000 stuks levend vee uit Denemar- ken blijven invoeren zonder aanvul- lende heffing maar niet beneden de

oriëntatieprijs gaan. Deze invoer geldt tot 1 januari 1966. Nederland mag het bestaande contingent uit Zuid-Amerika blijven invoeren. Ge- zien de stijging van de vleesconsump- tie in de E.E.G. en de bestaande te- korten is dit wel verantwoord. Er is dus ook kans op een spoedige ge- zamenlijke rundvleespolitiek

Merkwaardig is, dat over de een- making van de graanprijzen, het pJan-Mansholt, waarover zoveel is geschreven, weinig is gesproken.

Dat zal nog wel even op zich laten wachten, alhoewel deze zaak bij de Kennedy-onderhandelingen wel 'n rol zal spelen.

Amerika wil zoveel mogelijk graan· naar Europa lozen, alhoewel de voorraad sterk geslonken is.

Voorlopig weten we niet waar we aan toe zijn. Zo zal de Nederlandse regering nu zelf wel een graanprijs vast moeten stellen. En dat op zo'n laat tijdstip, nu al het winterkoren al gezaaid is.

Over het Oriëntatie- en Garantie- fonds werd in zoverre een beslissing genomen, dat de bijdragen van de verschillende landen werden vastge- steld. Dat komt voor Nederland on- geveer neer op 10 procent. Gezien de omvang van de landbouwproduk- tie is dit m.i. hoog.

Over het mandaat voor de Kenne- dy-ronde wordt - begrijpelijk - wei- nig gezegd. De besprekingen zullen door de Europese Commissie wor- den gevoerd. Dit is o.i. een winst- punt. Hier treden de Zes als één op en dient de Commissie de gemeen-

schappelijke belangen. Het wordt dus geen Europese Marathon.

NIET VEEL GEREGELD

Zo zijn vele besluiten genomen maar is vrijwel niets geregeld. De verordeningen moeten nog komen.

We zullen weer moeten afwachten.

Breken met de E.E.G. is, immers geen Nederlands belang. Met veel moeite weinig bereiken, dat is het

resultaat van de Europese conferen- tie.

Het ergste is nog, dat er niets is te merken van een streven om de pro-

duktie daar te laten plaats vinden, waar de omstandigheden het meest gunstig zijn.

L. G. OLDENBANNING.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

IN DE PRIJZENTANG

In tegenstelling tot wat vele optimisten onder de ondernemers gedacht

\ebben wordt de prijscontrole verscherpt en uitgebreid. Naarmate de stij- ging der arbeidskosten ...;.... toenemende sociale lasten daaronder begrepen - in· de bruto-winst gaat doorwerken, zal men in 1964 gewaarworden, dat ook de netto-opbrengst verder daalt en daarmee het ondernemersinkomen.

Dat verschijnsel doet zich in een groot deel van het bedrijfsleven - ook in de industrie - voor. Alleen een beperkt aantal grote ondernemingen met een semi-monopolistische positie heeft daarvan minder last gehad, maar zal l:m met een verzwakking van de exportmogelijkheden te maken krijgen.

Het komende jaar zal dus zeker een verdere afroming van de win- sten te zien geven. In· verschillende economisch gezonde bedrijfstakken daalt het economische resultaat op zorgwekkende wijze. Velen zijn ge- neigd deze ontwikkeling als een tij- delijk verschijnsel te beschouwen en menen, dat prijscorrecties - zo zij worden toegestaan - de rentabiliteit wel weer zullen herstellen.

Zij vergissen zich, want in wezen voltrekt zich achter de schermen een ingrijpende en - wordt niet tij-

dig tegenwicht gegeven - duurza- me structuurverandering van de maatschappij. Gedurende de laatste tien jaren neemt het werknemers- aandeel in het nationale inkomen voortdurend toe en het nadert drie- kwart van het totaal!

Achterstand in inkomen

Dat betekent, dat het restant, waaruit alle zelfstandigen hun be:- staansmogelijkheid moeten verwer- ven. steeds kleiner wordt. Die be-

VERDELING NAAR INKOMEN IN% VAN DE TOTALE BRANCHE

Minder dan f 5.000 f 10 .. 000 f 15.000 JVIeer dan f 5.000 f 10.000 J 15.000 J 30.000 f 30.000

Aannemersbedrijf 15 29 22 23 11

Autoherstellers 18 32 16 23 10

Broodbakkerijen 28 48

Elektr. Install. rep. bedrijf 19 33 24 18 6

Herenkleermakerij 58 33 4 3 2

Kappersbedrijf 46 40 9 3 1

Loodgieterij en 23 38 17 17 6

Metselaarsbedrijf 20 45 22 11 2

Schildersbedrijf 28 44 16 10 3

. Schoenmakerij en 51 40 8

Smederijen 27 41 18 13 2

Timmermansbedrijf 30 47 12 10 1

Brandstoffenhandel 19 39 25 14 2

Drogisterijen 19 29 30 20 2

Groentehandel 38 42 13 7 1

Huish. artikelen 39 28 16 15 2

Kruidenierswaren 36 42 14 7 1

Rij wielhandel 36 43 15 5 2

Schoenhandel 15 41 17 22 5

Sigarenhandel 44 42 11 2 1

Slagerijen 19 34 25 19 3

Textielzaken 35 29 14 16 6

Vishàndel 42 44 10 4

Woninginr. artikelen 22 25 20 23 10

Zuivelhandel 16 55 22 6 1

Binnenvaart 21 44 19 14 2

Wegvervoer 29 37 20 11 3

Café's 35 36 17 10 2

Kamerverhuurbedrijf 98 2

Pensions 82 13 3 2

ERE WIE ERE TOEKOMT

Twee weken geleden hebben wij 'n groot artikel mogen plaatsen over de geschiedenis van onze organisatie sinds 1945; dit op verzoek van het Neder- lands Vrouwen Comité, dat dit aan alle Nederlandse v1·ouwenverenigingen had gevraagd, Wij zijn de redactie zeer er- kentelijk, dat die ons twee volle pagina's daarvoor heeft willen geven maar zelfs die ruimte was niet genoeg 'om er alles in te vertellen.

Uit het eerste concept hebben wij zelfs nog moeten schrappen, omdat ook de lengte, die het N.V.C. als maximum ge- v;raagd had, was overschr-eden.

. Gezien het doel van deze geschiedschrij- vmg (waarvan het N.V.C. 1000 overdruk ken heeft gevraagd) hebben wij ons e1:

toe bepaaild een overzicht en een indruk te geven van onze landelijke organisatie in haar geheel zonder in details te tre- den, die buitenstaanders vermoedelijk minder interesseren.

Dat daarbij wel eens wat werd overge-

slagen wat toch vermeldenswaardig is, tenminste voor insiders, werd ons in her- innering gebracht door een brief van me- vrouw MijlJIHeff-Post uit Huis ter Heide.

Wij zijn toen opnieuw in ons archief ge- doken waarna bleek dat de vrouwen- groep Zeist op initiatief van mevr. Mijn- lieff op 2 december 1946 werd opgericht.

Dat is dus nog eerder dan onze landelijke organisatie. Hulde!

Wakkere vrouwen daar in Zeist! Zij namen ook het initiatief tot een provin- ciale bijeenkomst in Amersfoort in 1947, een groot succes. In 1948 prOibeerde men het in de stad Uh·echt, maar die slaagde minder .

Pas in 1951 kwam de eerste echte of- ficiële provincia1le dag van Utrecht uit- geschreven door de centrale-vertegen- woordigster, toen mevr. mr. E. Veder- Smit.

Wat geen afbreuk doet aan de oorspron- kelijke idee van Zeist.

Van het een komt het ander. En nu spijt

staansmogeÜjkheid is voor grote groepen van het midden- en kleinbe- drijf - ook in de agrarische sector

- al sterk aangetast. Uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek over 1960 blijkt hoe groot de achterstand in inkomen in het midden- en kleinbedrijf wel is.

Ondanks omzetstijging daalt het marktaandeel van het midden- en kleinbedrijf en ook het aantal vesti- gingen voortdurend, terwijl het grootbedrijf in de detailhandel regel- matig vooruitgaat.

Dat zijn keiharde feiten, die te denken geven!

Over de gehele linie kan een on- derwaardering van de prestaties van de ondernemers in het midden- en kleinbedrijf worden waargenomen.

Wie een sociaal rechtvaardige verde- ling van de welvaart voorstaat kan daarmee geen genoegen nemen en zal tot tegenactie moeten overgaan.

In de agrarische sector is men daarmee al begonnen en verlangt men 'n zodanige prijsstelling voor de produkten, dat ook de ondernemer behoorlijk aan zijn trekken komt.

Tijdens de besprekingen te Brus- sel over een gemeenschappelijk land- bouwbeleid in de EEG wordt terecht gewaakt tegen maatregelen, welke de Nederlandse bodemcultuur on- gunstig zouden kunnen beïnvloeden.

Dat prijsverhogingen voor de bin- nenlandse consumptie daarvan het gevolg zullen zijn, wordt aanvaard, zoals trouwens ook de doorwerking van de stijging van prijzenvan agra- rische produkten op de we- reldmarkt. Dat deze ontwikkeling samenvalt met de loonexplosie wordt als een ongelukkig toeval be- schouwd.

Tussen wal en schip

De overige zelfstandigen - onder wie de beoefenaars van vrije beroe- pen en de ondernemers in het mid- den- en kleinbedrijf van detailhandel ambacht, dienstverlening en nijver- heid - dreigen tussen de wál en het schip te vallen.

Zij zullen uit lijfsbehoud de krachten moeten bundelen om een dam op te werpen tegen het afbrok- kelen van hun aandeel in het natio- nale inkomen 1) en de ondermijning van hun bestaansmogelijkheid.

De VVD, die zich steeds in de bres heeft gesteld voor behoud van de zelfstandige kracht in de samenle-

Copie voor deze rubriek te zen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

het ons wel voor Zeist, maar al snuffe- lend vonden wij in het jaarverslag 1951- 1952 vermeld, dat de vrouwengroep De- venter nog ouder is en dus waarschijn- lijk de oudste V.V.D.-vrouwengroep. Al was bij de oprichting daarvan de hele V.V.D. nog in geen velden of wegen te bekennen!

Vooruitstrevend, dat zijn zij, de liberale vrouwen!

23 JANUARI 1964 - PAGINA 4

ving en van de maatschappelijk evenwicht scheppende functie van de middengroepen, zal zich met kracht hiervoor dienen in te zetten.

V.d. L.

') Het nationale inkomen van loon- en salaristrekkenden steeg van 29.560 miljoen in 1958 1ot 38.700 miljoen in 1962. De overige inkomens stegen in dezelfde periode slechts van 17.100 tot 23.770 miljoen. (C.B.S.)

MUTATIE SECRETARIAAT

De adjunct-secretaresse der Par- tij, mej mr. A. G. Ohr, zal met in- gang van maandag 27 januari a.s.

haar functie neerleggen, aangezien zij voornemens is op zaterdag 8 februari in het huwelijk te treden met de heer J. W. Verbeek te Rot- terdam. Voor de Partij en voor het Algemeen Secretariaat is dit een groot verlies. Mejuffrouw Ohr heeft zich in de ruim vijf jaar dat zij op het Algemeen Secretariaat werkzaam was, een eigen zelfstan- dige plaats verworven.

Moge haar een goede en geluk~

kige toekomst wachten.

De plaats van mej. Ohr zal wor- den ingenomen door mej. T. Kist te 's Gravenhage, die op 17 febru- ari a.s. als adjunct-secretaresse in dienst van de Partij treden zal.

STUDIE-CONFERENTIE .,WOUDSCHOTEN"

Op de studie-conferentie, die de Vereniging van Staten- en Raads- leden op zaterdag 22 en zondag 23 februari a.s. in het Conferentie-oord

"Woudschoten" te Zeist organi- seert, zal ten besluite van de voor- dracht over "Public Relations", die de voorzitter der Vereniging, de heer D. W. Dettmeijer, op za- terdagavond 22 februari zal hon- den, de Esso-voorlichtingsfilm over Friesland, vervaardigd door Otto van Nijenhoff, worden vertoond.

ALG. VERGADERING OP 17 EN 18 APRIL A.S.

Zoals reeds eerder werd gepu- bliceerd zal de Algemene Vergade- ring 1964 der Partij worden ge- houden op vrijdagavond 17 en za- terdag 18 april a.s. in Hotel de Co- cagne te Eindhoven.

De voorlopige opgave van de te behandelen onderwerpen zal bin- nenkort aan de afdelingssecreta- rissen worden toegezonden.

Maar ere wie ere toekomt: al is de vrouwengroep Zeist dan niet de oudste, zij is beslist wel een van de actiefste. 't Totaal aantail bijeenkomsten is op weg naar de tweehonderd.

VOORLICHTINGSKLAPPER NED. HUISHOUD RAAD

Men zond ons een gestencild boek- werk van 56 bladzijden, samenge- steld door de N.H.R. waarin zijn opge- nomen een aantal voorlichtingsinstellin- gen op het gebied van huishouding en ge- zin, met allerlei gegevens, waar men films, brochures enz. kan lenen, huren of kopen of lezingen tentoonstellingen, e.d. aanv{·agen. Er staàt heel wat in.

Bestellingen door giro-overschrijving van f 2.- op gironummer 228950 van pen- ningm. Stichting Ned. Huishoud Raad, Den Haag.

Men kan de klapper ook bij ons lenen voor niets.

J. H.S.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 23 JANUARI 1964 - PAGINA 5

Nederland in associatie met Afrika

Op 20 juli 1963 verrichtte minister Luns een historische daad in dub- bele functie als voorzitter van de Raad van de EEG als zodanig de EEG als internationale rechtspersoon vertegenwoordigende en als minister van Buitenlandse zaken van Nederland ons land als lid-staat verbindend, ondertekende hij te J aoendé de associatieovereenkomst tussen de EEG en de met deze Gemeenschap geassocieerde Afrikaanse Staten en Madagas- kar.

Deze nieuwe overeenkomst was nodig geworden doordat de Afrikaanse Staten aanvankelijk, in 1957 met de Gemeenschap verbonden waren ge- worden middels een aan het Ve1·drag van Rome gehechte toepassingsover- eenkomst. Deze laatste gold voor vijf jaren en inmiddels waren alle asso- cie's onafhankelijk geworden.

In deze onafhankelijkheid ligt de grote intercontinentale politieke be- tekenis van de onderhavige nieuwe associatieovereenkomst. "La con- vention de Yaoundé consacre la fin d'une époque" heeft onze Franse politieke geestverwant Berthoin ge- zegd in het Europese Parlement toen dit geraadpleegd werd over het ac- coord. Door enige tractaattech- nische oorzaken van internationaal- rechtelijk karakter, welke ten deze als zodanig niet van het hoogste be- lang zijn, is het tractaat gesloten in zodanige vorm, dat het ook aan het Nederlandse Parlement voorgelegd is ter rectificatie. Aan het eiride van deze maand zal de Tweede Kamer een openbare comn:lissievergadering aan de goedkeuring wijden. Dat de Kamer de overeenkomst zal goed- keuren is niet aan twijfel onderhe- vig.

De ·ontwikkeling waaraan wij deelnemen ontleent haar emi- nente belang aan het feit, dat een aantal Afrikaanse staten, tot dus- verre gebonden en verbonden in po- litieke ondergeschiktheid, onafhan- kelijk geworden tot souvereine Staten, op voet van gelijkheid, vrij- willigheid en wederkerigheid be- sloten hebben tot economische sa- menwerking met West-Europa. Wij komen tot rechtstreeks geliberali- seerd handelsverkeer met een groot deel van het Afrikaanse continent.

Wat de associatie beoogt

De associatie beoogt o.m.:

a. de handelsbetrekkingen te ver-

WIJ LEVEREN

ltOZEN

uit Massief Carton

*

Speciaal voor export.

*

N.V. Stroocartoniabriek v/h

E. Free ^& Co.

OUDE PERELA

Telefoon 05978- 2233, 2 lijnen

Eigen modern ingericht laboratorium.

·ruimen door verdere invoering van vrijdom van rechten, afschaf- fing van contingenten voor invoer en tariefafbraak ingevolge welke laatste direct na inwerking treden der associatie een aantal tropische produkten vrij van tarieven in de Gemeenschap binnen kunnen ko- men.

b. een einde te maken aan de ge- privilegiëerde positie, welke Frank- rijk op grond van zijn nauwe ban- den met zijn voormalige koloniën in- neemt in vergelijking tot de overige EEG-landen.

c. economische hulp en steunver- lening aan de EEG-landen en de Europese Investeringsbank tot een totaal bedrag van een kleine drie miljard gulden, waarin door de Ne- derlandse schatkist een bijdrage te leveren is van rond 225 miljoen gul- den.

d. de instelling van een associatie- raad, bijgestaan door een associatie- comité en een Parlementaire Confe- rentie bestaande uit leden van het Europees Parlement en van de Par- lementen der geassocieerde Staten.

Voor ons land is dit na de mogelijk- heid van het "Rijksparlement" vol- gens het Statuut van het Koninkrijk

(met Statenleden uit Suriname en de Antillen, zoals bijeengekomen t.g.v. Surinaamse associatie met de EEG) de tweede modaliteit van in-

tercontinentale parlementaire inte- gratie.

Wat betreft de hulpverlening eni- ge kanttekeningen. Verheugend is de realistische mededeling van de Regering aan de Kamer: "Veel zal afhangen van het nuttig gebruik der door het ontwikkelingsfonds toe te kennen gelden. De ondergetekenden zullen naar beste vermogen hierop toezien, terwijl een verdere inscha- keling van het Nederlandse be- drijfsleven ter verkrijging van een redelijk aandeel in de uitvoering der ontwikkelingsprojecten zal wor-

den nagestreefd".

Wij nemen van deze toezegging met nadruk acte. Alle Europese con- tribuabelen inclusief de Nederland- se, toch al zo zwaar belaste, belas- tingbetaler hebben recht op zo ef- ficiënt mogelijke besteding der ont- wikkelingsnliddelen en uitban- ning van verspilling. Van minstens even groot belang is het, dat het Ne- derlandse bedrijfsleven bij het rea- liseren van projecten meer kansen krijgt dan tot dusverre. Met het oog daarop zal het van groot gewicht zijn, dat de Franse belangen gelijk- geschakeld zullen worden en het te-

door

mr. ar. C. Berkhouwer

rugbrengen van Frankrijks geprive- ligiëerde positie tot een werkelijke communautaire positie van ver- dragstekst tot realiteit gemaakt zal worden.

Wees op ^{uw hoede}

Men zij ten deze op zijn hoede.

Een commissie J eanneney heeft zo- juist een hulpverleningsrapport uit- gebracht aan het gouvernement van Generaal de Gaulle. Volgens dit rapport heeft Frankrijk in 1962 een bedrag van ruim 5 miljard Neder- landse guldens besteed aan hulpver- lPning aan derde landen. Frankrijks bijdrage, ten bedragen van 2,41 pct.

van het nationale inkomen, zou daarmede de hoogste in de we- reld zijn. De commissie J eanneney bepleit weliswaar geen beperking, maar stelt bilaterale hulp, d.i. dus in rechtstreekse relatie van Frank- rijk tot het betrokken land, voor- op en plaatst in tweede instantie het intermediair der Europese organen.

Ook van andere zijde wordt er in Frankrijk zeer sterk op aangedron- gen, dat de hulpverlening gecoördi- neerd wordt met de expansie der eigen nationale economie. Lezing van hetgeen dezer dagen in de in- ternationale pers wordt mede- gedeeld over de op handen zijnde aanknoping van diplomatieke be- trekkingen tussen Frankrijk en Rood-China brengt hier merkwaar- dige correlaties aan het licht.

Bekend is hoe recentelijk de Gaulle ook een eigen Oost-Aziatische poli- tiek bed1·ijft. Men spreekt van een

"rentrée" van Frankrijk in Azië.

Er zijn indicaties, dat deze ren- trée-politiek niet slechts een onder- deel is der vaderlandse-glorie poli- tiek van de generaal, doch een meerzijdig doel bestrijkt. Zulks houdt verband met de Rood-Chinese penetratie in Afrika.

Het jongste getuigenis daarvan was de grote reis van Tsjoe En-lai dooè·

Afrika. Hoewel niet overal met even groot enthousiasm.e ontvangen, heeft het bezoek niet nagelaten hier en daar in materieel opzicht nog al wat indruk te maken.

Het jongste aanbod van Rood-China, gedaan tijdens het bezoek van Tsjoe En-lai dezer dagen in Mali, zou niet rninder inhouden dan een Rood-Chi- nese bijdrage van 100 miljoen gul-

den voor wegenaanleg door de Saha- ra. Ook met andere middelen werkt Hood-China hard aan politiek en eco- nomische infiltratie in Afrika, al dan niet in concurrentie met Rus- land.

Houdt men het oog op de Chinese penetratie-pogingen, dan wint aan waarschijnlijkheid hetgeen in Pa- rijs overwogen wordt ten aanzien der erkenning van Rood-China.

Door zelf in betrekkingen te gaan staan tot Peking wil men zo mo- gelijk komen tot neutraliserende ef- fecten op de invloeden, welke Pe- king beoogt uit te oefenen op de

francophone" Staten van Afrika.

'nat hier weer een discongruentie is in Noord-Atlantische verhoudingen tot China (Engeland en Nederland erkennen Peking, Amerika W.

Duitsland en België b.v. onderhou- den nog steeds betrekkingen met For- mosa) vormt een zijlijn in de wes- terse alliantie(s), welke we op dit moment niet verder zullen betreden, hoe belangwekkend op zich de zaak ook zij.

loyale medewerking

Het voorgaande leert dat, al is ons l&nd klein in nmTterieke en geogra- fische om.vang, de mondiale ont- wikkeling van dien aard is, dat dege- ne die de externe Nederlandse be- la~gen moet behartigen. voor steeds wisselende wereldomvattende relaties komt te staan en telkens nieuw in- tredende correlaties n1oet zien mees- ter te worden. Voor wat betreft on- ze jongste alliantie met de Afrikaan- se Staten zullen we loyaal dienen mede te werken aan de uitbouw van de associatie met de Afrikaanse Staten. Dat hen ook door Rusland en China, om politieke baat voor het wereldcommunisme hetzij naar Rus- sisch of wel Chinees patroon, hulp wordt voorgehouden, valt door ons niet te beletten. Al streeft de asso- ciatie in eerste instantie economische belangen na, verre daarboven uit stijgt het wezenlijk belangrijke ele- rnent van de vrijwillig gedane poli- tieke keuze der Afrikaanse Staten om samen met Europa één weg te bewandelen.

Die keuze verplicht de EEG, en Ne- derland met haar, om het welslagen dezer associatie te verzekeren, in het belang van alle betrokkenen.