• No results found

Pedagogisch beleidsplan

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Pedagogisch beleidsplan"

Copied!
25
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Pedagogisch beleidsplan

Onderdeel van

(2)

1

1. Inleiding

2. Pedagogisch beleid 3. Uitgangspunten 4. Missie

5. Doelstelling

• Pedagogische doelen 6. Visie

• Visie op spel

• Visie op de ontwikkeling van kinderen binnen de opvang

• Visie op het werken met peuters 7. VVE

• Definitie doelgroepkinderen

• VVE programma en -methode 8. Zo werken wij bij de Krömmels

• Pedagogisch medewerkers

• Pedagogisch beleidsmedewerker/coach

• Samenstelling van de groepen

• Werkwijze Peuteropvang de Krömmels

• Spelactiviteiten waarbij de kinderen de peuteropvang verlaten

• Accommodatie en materiaal

• Hygiëne en veiligheid 9. Ontwikkelingsdomeinen 10. Zorg structuur

• Richtlijnen voor het observeren en volgen van de ontwikkeling

• Richtlijnen voor het signaleren van problemen

• Doorverwijzen

• Een ontwikkelingsplan

• Mentorschap 11. Ouders

• Ouderbetrokkenheid 12. De dag door

• Openingstijden

• Toegang

• Parkeren bij de Krömmels

• Rookvrij

• Inschrijving, intake gesprek en wennen

• Tarief

(3)

2

• Pedagogisch medewerkers

• Medezeggenschapsraad

• De haal- en brengmomenten

• Buitenruimte

• Ochtendindeling

• Speelgoed meebrengen

• Ziekte

• Verschoning, toiletgang en zindelijk worden

• Feest en trakteren

• Overdrachtsprotocol

• Spreekmiddag/ avond

• Instroom peuters basisonderwijs

• Nieuwsbrief

• Uitstapjes en foto’s

• Klachten

• Ontruimingsplan. Brandveiligheid

• GGD inspectie

• Protocollen, beleidsplan en andere documenten 13. Actualisering beleidsplan

14. Organisatie

• Directie

• Personeel 15. Privacybeleid

(4)

3

1. Inleiding

Peuteropvang de Krömmels biedt kinderen tussen 2 en 4 jaar de gelegenheid om drie dagdelen per week (tien uur) peuteropvang de Krömmels te bezoeken.

De Krömmels maakt deel uit van de Brede Daltonschool ’t Warmelinck in de buurtschap IJzerlo en hanteert, leeftijdsadequaat, de Dalton principes.

Peuteropvang de Krömmels is onderdeel van de Accent Scholengroep.

2. Pedagogisch beleid

Het pedagogisch beleid geeft richting aan het dagelijks handelen van de

pedagogisch medewerker. Tevens vormt dit de basis voor de inrichting van de omgeving waarin het kind verkeert. Ouders voeden hun kinderen op; dat is hun verantwoordelijkheid. Het bezoeken van een peuteropvang is hier een goede aanvulling op. Het is van belang dat tussen ouders en pedagogisch medewerker

voortdurend uitwisseling van informatie plaatsvindt.

Hierbij is het belangrijk om afspraken over de benadering van en omgang met het kind te maken omdat het kind er wel bij vaart als ouders en pedagogisch medewerker begrijpelijk, helder en eenduidig op het kind reageren.

Dit pedagogisch plan is dan ook geen onveranderlijk plan. Door nieuwe thema’s en gewijzigde inzichten zal dit pedagogisch beleidsplan regelmatig aangepast worden. Op de peuteropvang wordt gewerkt met een groep kinderen. In een groep leren kinderen met volwassenen en andere kinderen om te gaan,

rekening te houden met elkaar en voor zichzelf op te komen. Binnen een groep is ieder individueel kind uniek en belangrijk.

3. Uitgangspunten

Peuteropvang de Krömmels hanteert de volgende, algemene, uitgangspunten voor het dagelijks handelen op de werkvloer:

• respect voor anderen

• respect voor de levensvisie van de ouders

• respecteren van de individuele behoeften en de autonomie van het kind

• heldere en open communicatie

• gebruik maken van de Daltonprincipes 4. Missie

De missie van De Krömmels is het aanbieden van kwalitatief uitstekend

peuteropvangwerk voor kinderen tussen de twee en vier jaar, waarbij deze oog heeft voor de wensen van de ouders en voor de maatschappelijke

(5)

4

ontwikkelingen op lokaal en landelijk niveau. Uitgangspunten daarbij zijn het leveren van een bijdrage aan het optimaliseren van de

ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen en te zorgen voor een doorgaande lijn van 2 tot 12 jaar. We dagen de kinderen uit om hun eigen mogelijkheden en talenten te ontdekken. Om te ontdekken dat je soms meer kunt dan je denkt, net even je grenzen te verleggen.

Peuteropvang de Krömmels is onderdeel van Brede Daltonschool ’t Warmelinck en valt onder verantwoordelijkheid van Accent Scholengroep.

5. Doelstelling

Peuteropvang de Krömmels wil in nauwe samenwerking met ouders/verzorgers en leidsters, aan kinderen van twee tot vier jaar een veilige plaats bieden, waar zij ervaringen buiten de gezinssfeer kunnen opdoen in hun eigen tempo en op eigen wijze. Zij geeft een aanvullende opvoeding naast de opvoeding thuis. Met deze basisfunctie richt de peuterspeelzaal zich in principe op alle kinderen van twee tot vier jaar en hun ouders in de buurt. Ze is daarmee een algemeen toegankelijke buurtvoorziening.

Zij biedt de ruimte en de mogelijkheid aan kinderen om zich op allerlei terrein te ontwikkelen. Spelen, ontmoeten, signaleren, ontwikkelen van

zelfstandigheid en ondersteunen van de peuter en de ouders zijn onze ambities.

5.1 Pedagogische doelen

• Bieden van fysieke en emotionele veiligheid aan kinderen;

• Bevorderen van de persoonlijke competentie van kinderen;

• Bevorderen van de sociale competentie van kinderen;

• Bevorderen van de socialisatie van kinderen door overdracht van waarden en normen.

In de volgende alinea’s spiegelen we deze doelen naar onze missie en laten we zien hoe wij als organisatie hier concreet invulling aan geven.

We willen een vertrouwde plek bieden, waar je je (emotioneel) veilig voelt en jezelf mag zijn.

We streven naar vaste medewerkers op vaste groepen. Zij kennen je kind het beste en andersom natuurlijk ook. In geval van ziekte of vakantie, werkt altijd één van de vaste collega’s op de groep.

(6)

5

We begroeten je kind bij binnenkomst en noemen hem altijd bij naam. We maken oogcontact en werken veelal op dezelfde hoogte als je kind, zeker als we met hem aan het praten zijn.

We bieden een duidelijke structuur door de hele dag, zodat je kind snel weet wat er van hem verwacht wordt. Waar gewenst ondersteunen we dit door gebruik te maken van dagritmekaarten.

We hebben een open, vriendelijke houding en nemen de tijd om naar je kind te luisteren als hij ons zijn verhaal willen vertellen.

De ruimte waarin we opvang bieden, is een aantrekkelijke, gezellige plek voor je kind. De ruimte is passend bij de leeftijd van en uitdagend voor de kinderen ingericht en wordt bij elke aanpassing, of minimaal een keer per jaar,

gecontroleerd op onveilige situaties.

Een plek waar je je ontwikkelt en opgroeit om de wereld te ontdekken.

We hebben een aantrekkelijk aanbod in activiteiten. Met deze activiteiten, aangepast aan de leeftijd van je kind, worden alle ontwikkelingsgebieden gestimuleerd.

We hebben passende en uitdagende speel- en leermaterialen. Kinderen die de activiteiten al beheersen, bieden we verdieping of verbreding aan op dat vlak.

Ook kunnen we ervoor kiezen om andere materialen, die voor een hoger niveau gebruikt worden, aan te bieden.

We beperken ons niet tot onze opvangruimte, maar kiezen ervoor activiteiten buiten onze locatie te ondernemen om zo de wereld om ons heen te

ontdekken.

We laten, als dit past bij de ontwikkeling van je kind, je kind veel zelf doen. Als het niet lukt, begeleiden we hem hierin. We nemen het niet over, maar hebben respect voor hun eigen wijze van handelen, respecteren hun autonomie.

Je kind handelt op eigen kracht, als het gaat om de activiteiten en alle

dagelijkse handelingen, wij bieden enkel de randvoorwaarden. Hierdoor zetten we hem in actie en vergroot dit het vertrouwen in zijn eigen kunnen. Tenslotte;

wie zelf mag proberen, houdt zin om te leren!

En een plek waar je aandacht hebt voor elkaar, luistert en naar elkaar omziet.

Je kind is niet alleen op de peuteropvang. Er zijn altijd anderen om hem heen.

Dat is soms moeilijk, maar vaak ook heel gezellig. Hij leert samen spelen, delen, op z’n beurt wachten en overleggen met elkaar.

Indien mogelijk verdelen we de groep in kleinere (sub)groepen, waardoor je kind eenvoudiger zijn verhaal kan doen. We nemen de tijd om te luisteren naar elkaar, iedereen komt aan de beurt.

(7)

6

Als iets niet goed gaat, zoeken we samen met je kind naar oplossingen en stimuleren hem om aan te geven waar hij moeite mee heeft. Zijn gevoelens mogen er zijn, we (h)erkennen deze emoties.

We houden rekening met elkaar en realiseren ons dat elk kind anders is.

We geven je kind de ruimte om zichzelf te zijn en door te luisteren naar wat hij nodig heeft en realiserend of zelfs met elkaar besprekend, welke

mogelijkheden wij hebben om dit te bieden, komen we tot een prettig verloop van de dag.

Waar we, met respect voor elkaar, open en eerlijk kunnen zijn.

We zijn altijd in gesprek met elkaar. Met je kind, met jullie als ouders en

onderling als collega’s. Door een open en goed contact met elkaar, waarbij we op de hoogte zijn van belangrijke ontwikkelingen, kunnen we tenslotte de beste opvang voor je kind verzorgen. Uiteraard gaan we zorgvuldig met dergelijke informatie om.

We geven in alles het goede voorbeeld, we doen wat we zeggen en komen onze beloften na. We nemen elkaar zoals we zijn, laten elkaar in onze waarde.

We geven elkaar feedback op ons gedrag, ook als dit niet past bij onze normen en waarden. In een positieve houding naar elkaar, delen we wat we niet prettig vinden en zoeken naar oplossingen.

Daarnaast complimenteren we elkaar als dingen goed gaan!

6. Visie 6.1 Visie op spel

• peuters met elkaar in contact brengen; een sfeer creëren waarin zij zich prettig en veilig voelen

• de peuter de mogelijkheid bieden zich in eigen tempo en naar eigen interesse te ontplooien dit houdt in dat de ruimte en het materiaal geschikt moeten zijn voor

peuters, opdat zij naast sociale ontwikkeling, ook allerlei spel- en materiaalmogelijkheden kunnen leren kennen

• de peuter nieuwe ervaringen laten opdoen • de peuter leren vertrouwen krijgen in zichzelf Ontwikkeling stimuleren op de volgende gebieden:

- motoriek

- sociaal- emotioneel - cognitief

- zelfstandigheid

(8)

7

- creativiteit

6.2 Visie op de ontwikkeling van kinderen binnen de opvang

Een kind heeft de drang in zich, zichzelf te ontwikkelen. Ieder kind ontwikkelt zich op zijn/haar eigen manier in haar/zijn eigen tempo. Een veilige en

uitdagende omgeving heeft een stimulerende invloed op de ontwikkeling van de kinderen. Alle verschillende aspecten van de ontwikkeling, sociaal, creatief, emotioneel, cognitief en motorisch, zijn van groot belang om op te groeien tot evenwichtige mensen. Vanaf de leeftijd van twee jaar beginnen kinderen actief in een groep te functioneren.

Doordat de peuter in contact komt met leeftijdgenootjes en volwassenen kan de peuter zich sociaal-emotioneel ontwikkelen. Rekening leren houden met elkaar, samen spelen, het zijn zaken die kinderen in de speelzaalleeftijd beginnen te leren. Basisvoorwaarden voor de ontwikkeling van het kind zijn een veilige en prettige sfeer en het aansluiten bij de belevingswereld van het kind.

Kernpunten om deze doelstelling vorm te geven:

• respect hebben voor de eigenheid van ieder kind

• kinderen leren respect te hebben voor elkaar

• kinderen stimuleren tot zelfstandigheid

• oog hebben voor de mogelijkheden van ieder kind

• een positieve houding hebben ten opzichte van ieder kind

• duidelijk zijn naar het kind toe

• veiligheid en geborgenheid bieden aan het kind zodat het zich kan ontwikkelen

6.3 Visie op het werken met peuters

Doordat de peuter in contact komt met leeftijdgenootjes en (andere) volwassenen kan de peuter zich sociaal en emotioneel verder ontwikkelen.

Daarnaast wordt de peuter gestimuleerd zich creatief, cognitief en motorisch te ontwikkelen. De leiding schept hierbij de voorwaarden:

Om aan te sluiten bij de ontwikkeling van de individuele peuter is goed

luisteren, observeren en interpreteren door de leiding een voorwaarde. Alleen dan is het mogelijk aan te sluiten bij de belevingswereld van de individuele peuter.

De leiding speelt actief mee, gaat uit van de activiteiten die de peuters zelf aangeven, probeert spelsituaties uit te breiden of nieuw perspectief te bieden.

Peuters worden aangesproken op wat ze zelf kunnen. De leiding bewaakt het klimaat in de groep, en hanteert daarbij duidelijke regels en grenzen. Positief

(9)

8

gedrag wordt beloond en ongewenst gedrag wordt zoveel mogelijk genegeerd.

De leiding biedt het juiste spelmateriaal aan.

Elke peuter, naar eigen tempo, optimale mogelijkheden bieden tot de ontwikkeling van zijn unieke kwaliteiten.

7. VVE

7.1 Definitie doelgroepkinderen:

Deze definitie is in overleg met de gemeente Aalten en de andere voor- en vroegschoolse instellingen als volgt gedefinieerd:

Onder doelgroep peuters i.k.v. het onderwijsachterstandenbeleid in de gemeente Aalten worden verstaan:

• kinderen van wie de ontwikkeling (dreigt) te stagneren door sociaal- emotionele problemen, of door problemen van psychosociale aard

• kinderen die een achterstand opgelopen hebben in de taalontwikkeling

• kinderen van wie een evenwichtige ontwikkeling in algemene zin gevaar loopt, door het ontbreken van effectieve ontwikkelingsstimulansen De gemeente Aalten stelt uit de OAB-middelen financiën beschikbaar voor peuters die extra zorg nodig hebben (doelgroepkinderen).

7.2 VVE programma en -methode

VVE-programma’s zijn specifiek voor doelgroepkinderen ontwikkeld en richten zich op het verkleinen van de taal- en ontwikkelingsachterstand aan het begin van de schoolloopbaan. Een VVE programma is gericht op de totale

ontwikkeling van het kind, dus zowel cognitief als sociaal- emotioneel, creatief en lichamelijk waarbij het kind minimaal tien uur per week het peuter-

/kindercentrum bezoekt. De kinderen worden aan de hand van onderwerpen die dicht bij de leefwereld van de peuter staan, op een leuke en leerzame manier stap voor stap begeleid bij hun ontwikkeling. Zo wordt tijdens het maken van opdrachtjes en aan tafel bij het eten en drinken aandacht besteed aan het benoemen van dingen, dagelijkse gebeurtenissen en handelingen. Het zingen van versjes, verhalen vertellen of voorlezen en het luisteren naar elkaar in het kringgesprek zijn onderdelen van deze begeleiding. Er wordt geduldig geluisterd naar wat het kind te vertellen heeft, ook al kan hij nog niet goed praten. Waar toepasselijk biedt de pedagogische medewerker nieuwe of aanvullende woorden aan om het kind te helpen in het overbrengen van zijn

(10)

9

gedachten. Foutieve uitspraak wordt verbeterd door de zin van het kind te herhalen met nadruk op de correcte uitspraak.

Dit gebeurt in combinatie met de methode Startblokken en Schatkist in groep 1 en 2 van de basisschool

8. Zo werken wij bij de Krömmels 8.1 Pedagogisch medewerkers

- de pedagogisch medewerker maakt contact met ieder kind - de pedagogisch medewerker helpt kinderen bij hun onderlinge

communicatie

- de pedagogisch medewerker heeft respect voor de autonomie van het kind en stimuleert eigen initiatief

- de pedagogisch medewerker helpt kinderen “boven zichzelf uit te stijgen” in vaardigheden en kennis

- de pedagogisch medewerker is voor het kind een vast herkenbare persoon

- de pedagogisch medewerker is professioneel: door een goede vooropleiding als basis en een regelmatig terugkerende training - de pedagogisch medewerker communiceert helder en open met de

ouders

- de pedagogisch medewerker streeft naar een veilig klimaat door:

- een evenwichtige houding - een vriendelijke toonzetting - een consequente benadering - het geven van reële feedback

8.2 Pedagogisch beleidsmedewerker/coach

Peuteropvang de Krömmels heeft een pedagogisch beleidsmedewerker/coach die tevens verantwoordelijk is voor de zorgstructuur en beleid op basisschool ’t Warmelinck.

De pedagogisch beleidsmedewerker/coach is per 01-01-2019 formeel in dienst in deze functie.

De taken van de pedagogisch beleidsmedewerker/coach op de Krömmels zijn:

• Zij ondersteunt en coacht de beroepskrachten door te observeren en te signaleren binnen de peutergroep

• Zij geeft (bindende) adviezen

• Zij voert de groepsbesprekingen (4x per jaar) met de leidsters

• Zij geeft sturing aan de activiteiten

(11)

10

• Zij assisteert en ondersteund waar nodig bij oudergesprekken

• Zij denkt mee in het pedagogisch handelen op de groep

• Zij houdt zich bezig met de ontwikkeling en invoering van het pedagogisch beleid

De pedagogisch beleidsmedewerker/coach heeft een inzet van minimaal 56 uur per jaar( 50 uur locatie, 6 uur FTE), dit wordt ingezet in geclusterde tijden.

De pedagogisch beleidsmedewerker/coach voldoet aan de kwalificatie-eis zoals die in het functie boek beschreven is. (Expertleerkracht primair onderwijs) 8.3 Samenstelling van de groepen

- Leeftijdsopbouw: van 2 tot 4 jaar.

- Maximale omvang is 16 peuters met 2 pedagogisch medewerker (één pedagogisch medewerker op 8 peuters).

8.4 Werkwijze Peuteropvang de Krömmels De peuter staat centraal

Peuteropvang de Krömmels biedt een speel/ontwikkelplaats aan kinderen tussen de twee en vier jaar. De peuters staan bij ons centraal. Een veilige, vertrouwde en gezellige sfeer vinden wij daarom heel belangrijk. Pedagogisch medewerkers dragen bij aan deze veiligheid. Naast veiligheid en geborgenheid is ingaan op de persoonlijke ontwikkeling van groot belang.

We proberen zo goed mogelijk te voldoen aan de 3 basisbehoeften van het kind:

* De behoefte aan veiligheid en acceptatie.

* De behoefte zichzelf als bekwaam te ervaren.

* De behoefte om zelfstandig dingen te kunnen doen ( Dalton) Ontwikkeling

Elk kind wordt in de gelegenheid gesteld om zich in een sfeer van veiligheid en vertrouwen te ontwikkelen. Wij stimuleren spelenderwijs de sociale,

emotionele, motorische en cognitieve ontwikkeling van peuters. Het

speelmateriaal en de contacten met leeftijdgenootjes en volwassenen maken dit tot een uitdagende fase in hun kindertijd.

(12)

11

Startblokken

We werken met de methode Startblokken. Deze methode houdt in dat de kinderen gestimuleerd worden in hun totale ontwikkeling d.m.v.

spelactiviteiten. De ontwikkeling wordt breed gestimuleerd, zodat alle aspecten van de ontwikkeling van het kind aan bod komen en het kind de kans krijgt zich zo volledig mogelijk te ontplooien. Alle kinderen worden vanaf hun start tot het moment dat zij naar de basisschool gaan gevolgd en geobserveerd in hun

ontwikkeling.

Spelen staat op één

Een peuter ontdekt al spelende zijn wereld. In het spel oefenen en verwerken zij wat ze leren. Hiervoor krijgen de peuters alle tijd. Via het spel wordt op een speelse manier de ontwikkeling gestimuleerd. Naast het vrij spelen, biedt peuteropvang De Krömmels ook themagerichte activiteiten. Het thema komt dan terug in de voorleesverhalen, ontwikkelingsgerichte knutselwerkjes, liedjes en andere activiteiten.

Betrokkenheid ouders

De Krömmels betrekt graag de ouders bij de peuteropvang. Komt uw peuter voor de eerste keer? Samen kijken we of het belangrijk is dat u er de eerste keer bij blijft. Mocht uw peuter extra aandacht nodig hebben, dan is dat in overleg met de pedagogisch medewerkers en pedagogisch beleidsmedewerker mogelijk. U kunt, ook om andere redenen, altijd een pedagogisch medewerker aanspreken.

8.5 Spelactiviteiten waarbij de kinderen de peuteropvang verlaten Een aantal keren per jaar verlaten de kinderen de peuteropvang voor bijzondere spelactiviteiten. Zo zijn er o.a. uitstapjes naar:

- Bakkerij Brunsveld

- De bibliotheek in het kader van de kinderboekenweek

- Peuterreisje bij opa en oma Krömmel (voormalig onderkomen op de boerderij)

- Het bos - De boerderij

Daarbij hanteren we onderstaand protocol:

(13)

12

Protocol uitstapjes

De afspraken binnen peuteropvang de Krömmels die gelden bij het verlaten van het terrein zijn de volgende:

Voor het wandelen in de directe omgeving: Zodra de pedagogisch medewerker met kinderen het terrein verlaat, heeft zij een mobiele telefoon bij zich en bedenkt vooraf wie er gebeld kan worden in geval van nood.

Voor uitstapjes buiten de directe omgeving:

• Bij het plannen van een uitstapje vooraf overleggen met de coördinator.

Samen kan gekeken worden naar beperking van risico’s (ruim voor de uitnodiging naar ouders toegaat)

• Er is voldoende begeleiding (per volwassene twee peuters)

• Geven alle ouders – ook die niet als begeleiding meegaan - wel schriftelijke toestemming

• Minimaal één pedagogisch medewerker heeft een mobiele telefoon bij zich

• Belangrijk bij uitstapjes is om zoveel mogelijk de mobiele nummers van de ouders up to date te houden. We nemen bij een uitstapje buiten de deur altijd een basislijst mee met de bijzonderheden van een kind (waar is het allergisch voor, waar zijn de ouders eventueel te bereiken)

• Bij uitstapjes wordt de EHBO trommel meegenomen

• Bij het wandelen houden alle kinderen een hand van een volwassene vast. Eén pedagogisch medewerker loopt voor en één pedagogisch medewerker sluit de groep. Bij het vervoer met de fiets mogen de kinderen alleen in fietsstoeltje vervoerd worden of per bakfiets met de gordels vast

• Bij het vervoer in auto’s mogen de kinderen alleen in een autostoeltjes vervoerd worden. Alle ouders die rijden hebben een inzittende

verzekering.

Vooraf spreken de pedagogisch medewerkers de zaken nog eens goed door en kijken of alles goed geregeld is en of er nog onduidelijkheden zijn. Daarnaast wordt ook afgesproken wie bij eventuele calamiteiten meegaat naar de dokter.

8.6 Accommodatie en materiaal

- de inrichting van de binnen en buiten accommodatie is ondersteunend aan het pedagogisch handelen

- de inrichting van de binnen en buiten accommodatie is afgestemd op activiteiten die passen bij de leeftijd van de kinderen

(14)

13

- de accommodatie beschikt over de benodigde ruimten: sanitair ruimte, keuken en teamruimte

- de inrichting van de binnen en buitenaccommodatie is veilig en vertrouwd, maar biedt ook uitdaging en ruimte tot ontdekken en ontwikkelen

8.7 Hygiëne en veiligheid

Zowel binnen- als buitenruimtes moeten aan hoge veiligheidseisen op het gebied van hygiëne en (brand)veiligheid voldoen. Met behulp van jaarlijkse risico-inventarisaties (brand)veiligheid en gezondheid bewaakt peuteropvang de Krömmels de veiligheid en gezondheid van de kinderen. Naar aanleiding van beide inventarisaties wordt er een plan van aanpak gemaakt. Tijdens de openingsuren is op ieder moment een pedagogisch medewerker of leerkracht aanwezig die in bezit is van een geldig BHV certificaat Kinderen EHBO. Steeds wordt de balans gezocht tussen de noodzakelijke veiligheid en de al even noodzakelijke uitdagingen voor de kinderen. Kinderen leren binnen en buiten om te gaan met risico’s die ze aankunnen.

De groepsruimte van de Krömmels is ingericht volgens de principes van Startblokken.

Dit betekent dat er duidelijk gemarkeerde speelplekken zijn. Er een huishoek, bouwhoek, leeshoek en zijn er lage tafels en stoeltjes waaraan gepuzzeld, geknutseld en gegeten kan worden.

9. Ontwikkelingsdomeinen

We bieden de hele dag door doelgericht activiteiten aan, gericht op de

ontwikkeling van kinderen. Sommige zijn volledig geïntegreerd in de structuur van de dag, denk aan het sociale aspect tijdens tafelmomenten. Andere bieden we op gezette momenten door de dag heen aan. Deze specifieke

ontwikkelingsgerichte activiteiten zijn gebaseerd op ons VVE programma Startblokken. We werken met een jaarplanning, waarbij jaarlijks alle competenties evenredig ingevuld worden. Deze competenties hebben betrekking op de volgende ontwikkelingsgebieden;

- Sociaal emotionele ontwikkeling - Spelontwikkeling

- Taalontwikkeling

- Zintuiglijke ontwikkeling

- Reken/wiskundige ontwikkeling - Motorische ontwikkeling

(15)

14

Bij afsluiten van een thema evalueren we of elk doel binnen het thema behaald is.

10. Zorgstructuur

10.1 Richtlijnen voor het observeren en volgen van de ontwikkeling Uiteraard volgen de pedagogisch medewerkers de kinderen gedurende de ochtend. Als hen dingen opvallen bespreken ze die eerst onderling. Vervolgens, als daar aanleiding voor is, delen ze de observatie met de ouders. Meestal op een zo informeel mogelijke wijze, bijvoorbeeld bij het halen of brengen. Het streven is te komen tot één uniforme aanpak van bepaald gedrag thuis en op de peuteropvang.

Observaties van problemen hebben uitsluitend betrekking op opvallend ander gedrag of (zorgwekkende) achterstanden in de ontwikkeling.

Terugkerende opvallende observaties worden genoteerd in het klassenlogboek en daarnaast ook in het OVM (Ontwikkeling Volg Model).

Vier keer per schooljaar (indien nodig vaker) worden de ontwikkeling van alle peuters besproken met de pedagogisch beleidsmedewerker.

10.2 Richtlijnen voor het signaleren van problemen

In een peuteropvang bestaat altijd de kans dat er sprake is van afwijkingen in gedrag en houding van de peuters. Het is de plicht van de pedagogisch

medewerkers om hier alert op te zijn en actie op te ondernemen.

Tijdens de peuteropvang periode wordt van iedere peuter een observatielijst ingevuld, namelijk het OVM ontwikkelt door Dick Memelink.

Dit gebeurt op 3 jarige leeftijd en bij het verlaten van de peuterspeelzaal op 4 jarige leeftijd.

De lijnen die ingevuld worden zijn:

▪ Zelfbeleving, zelfbesef, competentie

▪ Zelfstandigheid, autonomie

▪ Emotioneel welbevinden, emotionele ontwikkeling

▪ Relatie met volwassenen

▪ Relatie met kinderen

▪ Spelontwikkeling

▪ Motivatie

▪ Kleine, fijne motoriek

▪ Auditieve waarneming

▪ Taalinhoud (woordenschat, semantiek, taalbegrip)

▪ Algemene omgevingsoriëntatie

(16)

15

▪ Tijdsoriëntatie

▪ Ruimtelijke oriëntatie

▪ Ontluikende geletterdheid, lezen

▪ Tellen en ordenen

De pedagogisch medewerkers zijn voortdurend in contact met de groep en beoordelen het (speel)gedrag van de peuters.

Hierbij kijken zij naar de houding en het gedrag van het kind, naar andere kinderen en naar de leiding. Pedagogisch medewerkers maken aantekeningen in het klassenlogboek indien er sprake is van afwijkingen en vervolgens

bespreken ze deze allereerst met elkaar om tot een eenduidige mening te komen, ofwel is het structureel gedrag of een incident.

Vervolgens bespreken de pedagogisch medewerkers dit met de pedagogisch beleidsmedewerker. Deze heeft de mogelijkheid om de Orthopedagogische Dienst van Accent Scholengroep in te schakelen. In dit hele traject wordt nauw contact onderhouden met de ouders die van alle stappen op de hoogte

gehouden worden.

10.3 Doorverwijzen

Door het observeren van de kinderen en hun ontwikkeling bij te houden in het OVM kan het zijn dat er achterstanden bij kinderen worden geconstateerd.

Voor alle kinderen die extra zorg vragen (doelgroepkinderen), heeft

Peuteropvang de Krömmels een team waarin de pedagogisch medewerkers, de pedagogisch beleidsmedewerker en de orthopedagoog van Accent deel van uitmaken.

Wanneer wenselijk of noodzakelijk kan een andere deskundige hierbij aansluiten.

De activiteiten van het zorgteam houden o.a. in:

- Het richten op (doelgroep)kinderen - Het verwijzen door en naar deskundigen

- Het opstellen van een zorgplan (ontwikkelingsplan)

- Het betrekken van de ouder(s)/verzorger(s), gezinsgerichte activiteiten - Het ondersteunen op de peuterspeelzaal

- Het stimuleren van één of meer van de ontwikkelingsgebieden

Door het voeren van periodieke gesprekken met ouders (wij zien de ouders als pedagogisch partner) en externe deskundigen wordt de ontwikkeling

nauwlettend gevolgd.

(17)

16

De beroepskrachten zijn zodanig toegerust, dat ze kunnen signaleren. Beiden hebben de cursus Ontwikkelingsvolgmodel en Startblokken gevolgd.

10.4 Een handelingsplan

Dit wordt aangemaakt nadat met de ouders van een kind is besproken dat het extra ondersteuning van de peuter een toegevoegde waarde kan zijn voor de ontwikkeling van het kind en een daarmee een wenselijke c.q. noodzakelijk extra impuls kan geven. Dit kan door de eigen pedagogisch medewerkers of pedagogisch beleidsmedewerker uitgevoerd worden, maar het kan ook gepaard gaan met het inroepen van hulp van derden c.q. het doorverwijzen, zoals b.v. logopedie, fysiotherapie. Wanneer er vervolgacties zijn of

terugkoppeling vanuit derden plaatsvindt, wordt dit toegevoegd aan het

dossier van de leerling, welke ook meegegeven wordt naar het basisonderwijs.

10.5 Mentorschap

Ieder kind krijgt bij de start van de opvang een mentor toegewezen. Deze mentor ziet, tijdens de opvang, je kind het meeste van de tijd. De mentor observeert je kind, vult periodiek het OVM in en bespreekt dit met jullie, als ouders. Omdat we nog steeds met een klein team op de groep werken, kan elke ouder uiteraard bij iedereen terecht om zaken rondom zijn kind door te geven of te bespreken. De mentor ziet wat het kind nodig heeft en stuurt haar collega’s hierop aan. Zij bewaakt dat de juiste opvang geboden wordt die je kind nodig heeft.

11. Ouders

Peuteropvang de Krömmels hecht belang aan een goede afstemming tussen het aanbod enerzijds en de behoeften en wensen die bij ouders leven

anderzijds.

Dit gebeurt door middel van open en respectvol communiceren tussen de pedagogisch medewerkers en ouders zodat er sprake is van een wederzijds vertrouwen en een laagdrempelig karakter. Hierdoor leggen ouders vrij gemakkelijk vragen, zorgen en/of andere opvoedkwesties voor aan de medewerkers.

De relatie met ouders start met het intakegesprek waarvoor voor plaatsing van het kind een afspraak wordt gemaakt. Tijdens dit gesprek leren directeur en

(18)

17

ouders elkaar kennen. Aan de hand van het intakeformulier wordt de ouders verteld hoe er op de peuteropvang gewerkt wordt, wat groepsregels, tijden e.d. zijn. Daarbij wordt duidelijk aangegeven dat ouders op elk moment met vragen bij de medewerkers terecht kunnen en te allen tijde de mogelijkheid hebben een keer op de groep mee te kijken. Ook wordt verwezen naar de website waar extra informatie over het pedagogisch beleid, protocollen, gewoonten e.d. te vinden is.

Er wordt de ouders naar de gewoonten en bijzonderheden van hun kind

gevraagd en tijdens het huisbezoek van de pedagogisch medewerker dat vooraf gaat aan het intakegesprek kunnen ouders bijzonderheden over hun kind

aangeven.

11.1 Ouderbetrokkenheid

Ouders worden op diverse momenten op verschillende manieren betrokken bij de begeleiding van het kind op de peuteropvang:

- Intakegesprek op basis van de ouder-houder overeenkomst - Taallijn interactief voorlees traject met o.a. de logeerkoffer - Info/thema-avond

- 10 minutengesprekken in het na- en voorjaar.

- Speciale gerichte ouderactiviteiten bij doelgroepkinderen (extra gesprekken indien wenselijk/noodzakelijk)

- Periodiek tevredenheidsonderzoek via de basisschool - Individuele voortgangsgesprekken met ouders (o.a. tijdens

brengen/halen) - Nieuwsbrieven

- Informatiebord bij entree - Festiviteiten/activiteiten - Thuisactiviteiten stimuleren 12. De dag door…

12.1 Openingstijden

Peuteropvang de Krömmels is elke dinsdag, donderdag en vrijdag van 8.25 uur tot 11.50 uur geopend. De peuteropvang is 40 weken per jaar geopend. Tijdens de schoolvakanties is de peuteropvang gesloten.

(19)

18

Kinderen hebben behoefte aan regelmaat en rust, de dagen verlopen daarom ook zoveel mogelijk volgens een vast ritme.

12.2 Toegang

Bij de Krömmels wordt gebruik gemaakt van de ingang die ook geldt voor de onderbouw van basisschool ‘t Warmelinck. Alle ouders/verzorgers die de

kinderen brengen, gebruiken deze ingang. De speelzaal zelf heeft een toegangsdeur met een lage en een hoge deurkruk, zodat kinderen niet ongemerkt de ruimte kunnen verlaten.

12.3 Parkeren bij de Krömmels

Aan de Kruisdijk is voldoende gelegenheid om op de daarvoor bestemde plaatsen te parkeren.

12.4 Rookvrij

Het gehele gebouw en plein is rookvrij.

12.5 Inschrijving, intake gesprek en wennen

Vlak voor het kind 2 jaar wordt, melden de ouders het aan op Brede Daltonschool

’t Warmelinck, waar de peuteropvang deel vanuit maakt. De ouders hebben dan een gesprek met de directeur van de school. Tijdens het gesprek wordt het aanmeldings- en intakeformulier ingevuld. Nieuwe ouders krijgen vervolgens een rondleiding door de school. Vlak voordat een kind naar de peuteropvang gaat, worden de ouders thuis bezocht door één van de pedagogisch medewerksters die de ouders alle informatie verstrekt over de gang van zaken op de peuteropvang. Voordat je kind bij ons begint, mag hij uiteraard ook komen wennen. Het doel hiervan is om je kind de gelegenheid te bieden vertrouwd te worden met de ruimte en de andere mensen en kinderen om zich heen.

Daarnaast geeft het je als ouder de gelegenheid even een langer moment met de pedagogisch medewerker(s) te praten en te vertellen hoe jij je kind kent.

Waar hij wellicht moeite mee heeft, of wat hij juist erg leuk vindt om te doen.

Dit kan betekenen dat uw kind de eerste weken korter komt dan de aangeboden uren, dit gaat altijd in goed overleg met de ouders.

12.6 Tarief

(20)

19

Ouders betalen per maand. De eigen bijdrage is afhankelijk van het gezamenlijk inkomen. Ouders hebben recht op kinderopvang toeslag van de belastingdienst of op subsidie vanuit de gemeente.

12.7 Pedagogisch medewerkers

Op de groep zijn twee vaste pedagogisch medewerkers aanwezig. Hier geldt: 1 pedagogisch medewerker op 8 kinderen.

12.8 Medezeggenschapsraad

De peuteropvang is vertegenwoordigd door ouders en personeel in de medezeggenschapsraad van basisschool ’t Warmelinck.

12.9 De haal- en brengmomenten Brengen tussen 8.25 uur en 8.35 uur Halen om 11.50 uur

12.10 Buitenruimte

De buitenruimte van de peuters is volledig verhard m.u.v. een klein grasveldje.

De ruimte is voorzien van een zandbak en spelmateriaal. De speelplaats grenst aan het schoolplein van ’t Warmelinck waardoor de doorstroming van de peuters naar de kleuters (groep 1 en 2) natuurlijk verloopt. De ruimte is zo ingericht dat het een ruimte is waar de kinderen kunnen fietsen, steppen, rennen, met de bal spelen en in de zandbak kunnen spelen.

De gehele ruimte is afgesloten met een hek en een poort.

De peuters spelen niet op het grote plein.

12.11 Ochtendindeling

Tussen 8.25 uur en 8.35 uur komen de peuters binnen en wordt er samen met de ouders/verzorgers gepuzzeld, gespeeld of een boekje gelezen.

Vanaf 9.45 uur wordt er vrij gespeeld of geknutseld. Bij mooi weer gaan de peuters naar buiten. Om ongeveer 9.30 uur gaan ze in de kring.

Na de kring gaan de kinderen naar het toilet en daarna gaan ze aan tafel gezamenlijk eten en drinken. Tot 11.50 uur het moment waarop de peuters weer worden opgehaald, wordt er gezongen, geknutseld en binnen of buiten gespeeld.

12.12 Speelgoed meebrengen

Het komt weleens voor dat een kind van thuis speelgoed mee wil brengen naar de peuteropvang. Wij hebben hiertegen geen enkel bezwaar. Wij willen u er wel

(21)

20

op wijzen dat er kans bestaat dat het zoek raakt of beschadigd wordt. Wij kunnen hiervoor geen verantwoording dragen.

12.13 Ziekte

Als er in uw gezin een besmettelijke ziekte heerst, wilt u dit dan doorgeven aan de pedagogisch medewerkers, dan kan dit aan de andere ouders meegedeeld worden. Als uw kind hangerig is, pas overgegeven heeft, of andere symptomen van ziekte vertoont, houdt u het dan gerust thuis. Het spelen met de andere kinderen zal het geen goed doen. Afmelden moet gedaan worden via de basisschool of rechtstreeks bij één van de pedagogisch medewerkers.

12.14 Verschoning, toiletgang en zindelijk worden

Er zijn vaste verschoonmomenten. Tussendoor wordt gecontroleerd op vieze luiers. De peuters delen de toiletgroep met de kinderen van groep 1 en 2.

Zindelijk worden;

Voordat je kind begint met zindelijkheidstraining, thuis of op onze peuteropvang, ziet het veel van anderen.

Bij onze peutergroep gaan álle kinderen op gezette tijden mee naar de wc, ook als ze nog een luier om hebben. Zo zien de kinderen die niet zindelijk zijn van de andere kinderen hoe het verloopt met de toiletgang. We bieden altijd aan om op het toilet of potje te gaan zitten, maar verplichten niet. Als je kind er aan toe is, geeft hij dit zelf wel aan en dan begeleiden we hem hierin.

Het belangrijkste van het stimuleren van de zindelijkheid is geduld en een positieve benadering.

Komt tijd, komt zindelijkheid!

12.15 Feest en trakteren

Bij een verjaardag mag een kind trakteren. Rond Sinterklaas, Pasen en Kerst is er feest bij de Krömmels. Geplande activiteiten worden op tijd per e-mail aan de ouders meegedeeld.

12.16 Overdrachtsprotocol

De peuteropvangtijd is een belangrijke tijd voor uw kind, hij of zij heeft daar veel geleerd. Het is goed dat de basisschool, waar het straks naar toe gaat, een beeld heeft van deze periode.

Er is een warme overdracht waarbij het OVM besproken wordt, hiervoor wordt altijd toestemming aan de ouders gevraagd.

12.17 Spreekmiddag/ avond

(22)

21

Twee keer per jaar worden de ouders van de peuteropvang in de gelegenheid gesteld gebruik te maken van een 10 minuten gesprek. Indien nodig sluit hierbij de pedagogisch beleidsmedewerker aan.

12.18 Instroom peuters basisonderwijs

Op alle scholen in de gemeente Aalten mogen de kinderen 5 wendagen komen.

Dit gaat in goed overleg met de leerkracht van groep 1/2.

Er is sprake van een warme overdracht naar de basisschool. De overdracht van bijzonderheden gaat altijd in overleg met- en met toestemming van de ouders.

12.19 Nieuwsbrief

Minimaal één keer per maand ontvangen alle ouders een nieuwsbrief. Deze brief is een gezamenlijke met die van de basisschool en wordt per mail verzonden en ook op de site van ’t Warmelinck geplaatst.

12.20 Uitstapjes en foto’s

Door ouders moet er voor uitstapjes en foto’s toestemming gegeven worden. Dit gebeurt via het intakeformulier dat ouders ondertekenen.

12.21 Klachten

Peuteropvang de Krömmels is via Accentscholengroep ingeschreven bij de Landelijke Klachtencommissie voor Christelijk Onderwijs. Een klacht kan in behandeling gegeven worden bij deze commissie. Voor de uitgebreide beschrijving van de klachtenprocedure wordt verwezen naar de website van ’t Warmelinck www.warmelinck.nl

12.22 Ontruimingsplan. Brandveiligheid

Op de locatie van ’t Warmelinck is een ontruimingsplan in geval van brand. Deze hangt zichtbaar opgehangen op meerdere plaatsen in het gebouw. Het plan is bekend bij de medewerkers en er wordt minimaal één keer per jaar een oefening gedaan. Er hangt een blusapparaat en er zijn brandmelders geplaatst in het gebouw. Ten allen tijde is er zeker één medewerkster aanwezig die BHV en EHBO heeft.

12.23 GGD inspectie

Jaarlijks vind er een GGD inspectie plaats. Het rapport hiervan is te zien op de website van ’t Warmelinck.

(23)

22

12.24 Protocollen, beleidsplan en andere documenten

Peuteropvang de Krömmels werkt met verschillende protocollen, zoals:

bijtprotocol, protocol uitstapjes, mishandeling, plannen van aanpak w.b.

veiligheid en gezondheid en protocol overeenkomst gebruik geneesmiddelen. Er is een uitgebreid pedagogisch beleidsplan waar de complete visie van peuteropvang de Krömmels in beschreven staat.

13. Actualiteit beleidsplan

Het pedagogisch beleid is bij uitstek een onderwerp waarbij de betrokkenheid van ouders van belang is. Een pedagogisch beleid is iets dat voortdurend kan veranderen door gewijzigde (wetenschappelijke) inzichten, door de

voortschrijdende tijd of door ervaringen. Dit beleidsplan zal dan ook met regelmaat, opnieuw besproken en zo nodig bijgesteld worden. Bewaken, evalueren, bijstellen en verbeteren van het pedagogisch beleidsplan is onderdeel van het kwaliteitssysteem van de Accentscholengroep waar peuteropvang de Krömmels deel vanuit maakt.

De directeur, die tevens directeur is van basisschool ’t Warmelinck, is

verantwoordelijk voor alles rondom het pedagogisch beleid en handelen, dus controleert of de uitvoering en het pedagogisch handelen binnen visie van de Krömmels past.

14. Organisatie

Peuteropvang de Krömmels valt onder de Stichting Accent Scholengroep.

14.1. Directie

De directeur is verantwoordelijkheid schuldig aan de voorzitter van het College van Bestuur. De directeur is verantwoordelijk voor de goede gang van zaken.

Zij zorgt voor de inschrijving van nieuwe peuters en voert het intakegesprek met de ouders. Naast het dagelijkse contact legt de directeur minimaal één groepsbezoek per kwartaal af en houdt daarna een bespreking met de leidsters.

14.2 Personeel

Peuteropvang de Krömmels kent de volgend functies:

- schoonmaakster in dienst van de Stichting - pedagogisch medewerkers

- pedagogisch beleidsmedewerker - directeur

(24)

23

Het personeel van Peuteropvang de Krömmels valt onder de CAO Onderwijs en is in dienst van Accent Scholengroep.

Beide pedagogisch medewerkers zijn in het bezit van de wettelijk

voorgeschreven diploma’s. Dit houdt in, dat de pedagogisch medewerker in bezit is van minimaal een gerichte MBO-opleiding op niveau 4. Ze werken minimaal twee dagdelen per week. De pedagogisch medewerkers

onderhouden contacten met onder andere de leerkrachten de pedagogisch beleidsmedewerker en de directeur van ’t Warmelinck tijdens een

werkvloeroverleg.

Scholingsbeleid:

Belangrijk in de kwaliteitsbewaking van onze organisatie is een continue scholing van medewerkers. Doordat medewerkers gestimuleerd worden zich verder te ontwikkelen doordat er aanbod is binnen de organisatie, blijven ze gemotiveerd om gezamenlijk te werken aan de kwaliteit van de opvang.

We hebben enkele vaste (bij)scholingsonderwerpen die jaarlijks terugkeren, zoals de Kinderen EHBO, BHV en (bij)scholing rondom het OVM en VVE (Startblokken). Daarnaast willen we tweejaarlijks verdieping geven aan een onderwerp die ook door de medewerkers van belang geacht worden. Ook kan de organisatie een onderwerp aandragen die belangrijk is voor de

kwaliteitsbevordering op dat moment. In samenspraak met de gemeente Aalten houden we de scholing voor Startblokken en het Opbrengstgericht werken op peil. We hanteren hier de richtlijnen zoals deze zijn bepaald bij wet.

De peuteropvang heeft, net als alle scholen van Accent, CABO als administratiekantoor

Invalkrachten en stagiaires:

In principe staan er altijd vaste pedagogisch medewerkers op vaste dagen op hun vaste groep. Soms kan er echter door ziekte iemand uitvallen en moeten de werkzaamheden overgenomen worden. We werken hiervoor met vaste invalkrachten die bekend zijn met de werkwijze en pedagogische visie van de organisatie. Net zoals de beroepskrachten beschikken zij over een passende beroepskwalificatie voor het werken in de kinderopvang. Invalkrachten worden zoveel mogelijk naast een vaste medewerker ingezet.

Om aankomende beroepskrachten ook een kans te geven bieden wij

stageplaatsen aan studenten. We zijn een erkend leerbedrijf van SBB, voor het begeleiden van stagiaires. Stagiaires die stage lopen bij ons verrichten alle handelingen onder begeleiding van een vaste pedagogisch medewerker en vallen onder haar eindverantwoording.

(25)

24

Activiteiten van stagiaires:

• Voorlezen

• Helpen bij het verschonen en toiletgang

• Begeleiden van fruit eten

• Opdrachten vanuit de opleiding

• Ondersteunen bij het toezicht houden

• Assisteren bij spelactiviteiten

De stagiaires staan altijd onder toezicht en begeleiding van de pedagogisch medewerkers.

15. Privacybeleid

We gaan vertrouwelijk om met uw gegevens en alle informatie die jullie met ons delen. Wel zijn we verplicht om afgenomen opvanguren en kosten jaarlijks door te geven aan de Belastingdienst. Bij alle andere instanties zullen we eerst toestemming vragen of jullie hier mee akkoord kunnen gaan.

Wij zijn verplicht ons te houden aan de AVG.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Op de peuteropvang worden de peuters benaderd vanuit een positieve houding. Het is de peuters duidelijk waar de grenzen liggen, deze worden keer op keer herhaald en uitgelegd. Het

Voor het welbevinden van kinderen is het belangrijk dat ook ouders zich bij ons thuis én gehoord voelen, zodat de verschillende leefwerelden van het kind (thuis en op de

- Wij bieden kinderen veel verschillende ontwikkelingsgerichte ervaringen en activiteiten, zodat ieder kind zich kan ontplooien naar eigen kunnen7. Wij geven grenzen aan waar

Buiten deze contactmomenten kunt u altijd een afspraak maken voor een persoonlijk gesprek met de pedagogisch medewerkers van de groep.. Soms vinden kinderen het lastig om afscheid

Naast de meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling in thuissituaties (route I) bevat deze meldcode ook nog een route die betrekking heeft op hoe

De momenten waarop een Pedagogisch Medewerkers wel alleen op de groep staat, van 07:00 tot 08:00 en vanaf 16:30 uur, worden de kinderen vaak door hun ouder(s) gebracht of opgehaald

pedagogisch medewerkers op Madelief kinderopvang laten de kinderen daarbij vrij spelen met elkaar, zodat zij kunnen oefenen met het contact maken met anderen, maar gaan ook regelmatig

Kinderen zijn een kostbare gave van God. U vertrouwt de zorg van uw kind aan ons toe. Dit ziet Jubel! als een bijzondere taak, waar we op een goede manier invulling aan geven.