DE EUROPESE DEFENSII EERSTE KAJ

r '

VBIJBIID IN DEMOCIATIE

Zoterdog 30 Jonuori 1954 - Ho. 289

Grepen uit het Onderwijs-rapport

van de V. V.D.

(Zie pag. :t)

W E _E f( B L ~ D V ~ N D E Y 0 L K S P A R TIJ V 0 0 R V R IJ HE I D EN D E M 0 C R A ^TIE

S

OP SMALLE ^BASIS

~ EenN~aàds-~KOmet.-.e op •maHer.of ' · · · brede,r ~--l'ttSfeli, het·-is en het- blijft in dit tijdsgewricht èen' Kabinet daf zich groepeert r9nd&m een· ctentrüm. dat sinds de bevrijding af~

wisselend rood•rooms en rooms~rood mag heten.

- In dit laatste schuilt de grootste moeilijkheid.

Samenwerking van partijen om tot Kabinetsfor~

rnatic te komen is in ons land vooralsnog onver~

mijdelijk en zij behoeft aan een krachtig rege~

ringsbeleid niet in de weg te staan. Bedenkelijk wordt het pas, wanneef de samenwerking zich moet concentreren rondom een blok. dat zelf het tegendeel van homogeen is.

· 1 n deze toestand verkeren wij. Of eigenlijk in : een nog ergere. Er zijn fundamentele, prin~

cipiële teg-enstellingen tussen de twee grote rege~

ringspartijen, die echter voor en na en over en weer' te kennen geven, dat zij elkaar nodig heb~

b~n en bij alle verschil toch wel tot een voor bei~

de aannemelijk regeringsbeleid' kunnen komen.

Het pas uitgekomen rapport van het (r.k.) Cen~

trum voor Staatkundige Vorming over de ,.Staat~

kundige ·eenheid- der Katholieke Nederlanders", noch het boekje van Prof. Romme, waaraan wij de vorige week enige aandacht schonken, verzet~

tén zich daa!tegen. Beide geschriften bevestigen veeleer de bereidheid der K.V.P. om de samen~

werking met de P.v.d.A., die zij vrijwel onvermij~

delijk achten, te continueren.- - ·

:Ot , •• *

M aar terwijl de noodzaak tot en de moge~

lijkbeid van samenwerking in confesso is en er dus in dit opzicht van homogeniteit ge~

sproken kan worden, zetten de beide partijen elkaar de voet dwars op elk gebied, waarop zich ditartoe de gelegenheid voordoet.

_Bij de bezetting van het regeringskasteel kwam dit duidelijk genoeg tot uitdrukking, ook al speel~

de de strijd zich achter de schermen af. Het werd een touwtrekken tussen rood en rooms als eerder -in die mate nog niet vertoond.

De Kabinetsformatie geschiedt op grond van de verkiezing_suitslagen en van de interpretatie die men daarvan geeft. .Begrijpelijk dat ook de - beide grootste partijen da11 ook in de stembus~

strijd al fel tegenover elkander stonden. Tenslot~

te ging het over de vraag of de K.V.P. dan wel de P.v.d.A. de gróótste partij zou blijken. Naar zeteltal gerekend werd gee-t van beide de groot~

ste, naar stemmental kwam de P.v.d.A. aan de kop te liggen. En daaraan ontleende zij juist te~

genover de K.V.P. zekere pretenties, gelijk om~

ge_keerd de K.V.P. er zekere pretenties aan ont~

' lftad zou hebben juist tegenover de P .v.d. A.

S indsdien is de strijd er niet minder heftig

· om geworden. Men kan hier zonder veel

«W~drijving spreken van een strijd op leven en

;;:~d. De P.v.d.A. immers ziet in de K.V.P. niet

e:r illêen haar grootste rivaal op electoraal gebied

• iil en om het regeringskasteeL De P.v.d.A.

.bat h~ar als confessionele. partij te feller naar

het leven, nu zij zelf door het stichten van rooms~

.katholieke en·· protestants~christelijke werkgroe~

pen de roOmse en -prot.~èhris-telijke socialisten binnen de .. neutrale" partij een eigen geestelijk tehuis biedt.

• • •

- Het betrekkelijke succes, dat de P.v.d.A.

- hiermede blijkens de jongste verkiezings~

uitslag had, heeft de K.V.P. merkbaar onthutst.

Zij, deze laatste, zint nu op afweer. Gesteund door de episcopale oproep tot roomse eenheid, doet zij, naar het ons voorkomt, weinig succes

belovende pogingen om d~ actie van de N.K.P.

( Welter) ener~ en die van de 'laar het sodalis ti~

schè kamp doorgebroken roomsen anderzijds te beteugelen. En in de Zaterdag gehouden partij~

raad heeft prof. Romme het zijn volgelingen dui~

delijk gemaakt, dat de beste vorm van verdedi~

ging nog steeds de aanval is. Hij keerde zich on~

middellijk tegen de P.v.d.A. Laat deze geen ge- gelegenheid voorbij gaan om de K.V.P. als een schadelijke overbodigheid in ons politieke leven te kenschetsen, thans riep de r.k. leider zijn ge~

trouwen op tot het offensief tegen de P.v.d.A .•

waarvoor hij de tijd rijp noemde.

E'n aangezien de heer Romme waars.::hijnlijk weinig hoop op direct electoraal succes koestert, wanneer hij zijn gevaarlijkste rivaal in het so~

ciaal-economische veld uitdaagt, komt hij nu met de eis, dat de P.v.d.A. het papieren scherm var.

levensbeschouwelijke neutraliteit laat vallen en de kleur bekent, die achter dat scherm van we- zenlijke betekenis is.

Zeiden we niet reeds, dat prof. Romme zich van een sierlijk proza pleegt te bedienen? Hij kan het óók in heel rond, zij het wat lelijk, Hollands zeggen: .. zolang de P.v.d.A. schuil gaçt achter levensbeschouwelijke neutraliteit is zij een onzui~

ver element in het politieke leven".

En wat er met een onzuiver element dient te gebeuren is duidel!J.~. niet waar?

Z ^{0 staaR en~ ~ide} grote regeringspartijea tegenover elkander. De een vindt dat de:

ander als confessionele partij er eigenlijk niet moest wezen. En de ander ziet in de één een onzuiver element, omdat zij is zoals zij is, met haar roomse en protestantse werkgemeenschap~

pen en al. ja eigenlijk juist om deze.

Een verkwikkende aanblik levert het beeld van twee zó elkaar bekampende partijen, die toch vrolijk en wel samen het regeringskasteel mee bezetten, niet op. Men krijgt zo de indruk dat die broederstrijd veel krachten verteert die in 's lands belang beter aangewend konden worden, vooral als we dan terzelfde tijd horen van een milliar~

den-tekort op de burgerlijke ·pensioenfondsen en er reeds weer gespeeld wordt met de gedachte van nieuwe loonronden ... .

Het gaat -dit zij tot onze vertroosting he~

dacht - er tenslotte slechts om of de K.V.P.

dan wel de P.v.d.A. één zetel in de Kamer wint.

Meen echter niet dat dit teveel lawaai om een omelet betekent. Want die éne zetel meer of minder is nu eenmaal van groot belang in de koehandel die bij Kabinetsformaties wordt bedre~

ven. En de positie van de K.V.P. wordt even~

zeer door de roQlllse arbeidersbeweging bepaald als die van de P.~.d.A. door de ,.neutrale" vak~

beweging.

DeR.

ONRAA-D

De heer Umrath, wetenschappeÎijk medewer- ker van de Alg. Ned. Bouwvakarbeiders- bond, heeft ~ naar wij in ue "N.R.C." lazen ~ op een cursusavond, sprekend over de loon- en prijs- politiek der regering, het standpunt toegelicht, dat het N.V.V. te dezer zake op dit ogenblik in- neemt.

Onze aandacht trok daarbij allereerst een op- merking, die de spreker maakte naar aanleiding van een tot hem gerichte vraag inzake de jongste loonsvilrhoging. Dat deze slechts 5 en niet 6 % bedroeg is z.i. het ·gevolg van een "onnozele fout".

Het Nederlandse bedrijfsleven had dat ene pro- cent meer gemakkelijk kunnen dragen en de spreker vertrouwde, dat de tijd niet ver meer zal zijn, waarop het N.V.V. zelf in staat zal zijn ·be- rekeningen uit te voeren i.p.v. te moeten afgaan op mensen, die blijken te kunnen falen.

Moeten wij daaruit afleiden, dat de mensen die t.z.t. voor het N.V.V. de bedoelde b.erekeningen zullen uitvoeren, naar 's heren Umraths :mening onfeilbaar zijn?

Dat op de .loonsverhoging een stijging van prijzen is gevolgd, wijt de heer Umrath meer aan tekortkomingen aan de zijde van de ondernemers dan aan de loonsverhoging zelf, daar prijsstijging z.i. niet uit de loonsverhoging behoef- de voort te vloeien.

Het verschijnsel der prijsstijging doet zich tot dusverre nog slechts incidenteel voor. Het is bo- vendien o.i. te samengesteld dan dat men daar- voor één enkele oorzaak kan aanwijzen. Dat tal van prijzen niet op -,oldoende gefundeerde gron- den verhoogd zijn, onttrekt zich overigens waar- schijnlijk aan het oordeel van de heer Umrath èvenzeer als aan het onze. Daartoe zouden diep- gaande onderzoekingen en berekeningen moeten plaats vinden, die, door wie ook verricht, zouden geschieden door mensen, die kunnen falen.

Wanneer de heer Umrath thans reeds stelt, dat met de noodzakelijkheid van nieuwe loonron- den ( ! ) binnen niet al te lange tijd rekening moet worden gehouden, wanneer de tendentie tot prijs- stijging zou· doorzetten, dan blijkt daaruit één ding wel: dat onze loon- en prijspolitiek het gevaar van een fatale spiraalbeweging inhoudt, ook al be- weert de heer Umrath dan dat dit niet aan de vakbonden is te wij-ten.

• • •

Ü ok de winstspreiding bracht deze weten- schappelijke medewerker van de A.N.B. ter sprake. Er zijn bedrijven, zo zeide hij, die er to,e over zijn gegaan hun arbeiders te laten meedelen in de winst.

Prettig voor die arbeiders, zult ge waarschijnlijk zeggen. Prettig voor die arbeiders, die met hun

"werkgevers" samen hun bedrijf winstgevend we- ten te maken. (Het aandeel, dat de werkgever als bedrijfsleider daaraan heeft, zal ook de nuch- ter-denkende arbeider niet miskennen!)

Niet ieder bedrijf wordt even goed beheerd en niet voor elk bedrijf zijn de winstmogelijkheden even gunstig. Dat is spijtig voor de ondernemers en voor wie geld in het bedrijf investeerden, ge- lijk het spijtig is voor wie er hun werk in vinden.

Maar het is wel heel erg spijtig voor de arbei- ders in een goed geleid bedrijf werkend, waaraan zij zelf al hun kracht en intelligentie geven, dat het N.V.V. met hen iets anders voor heeft dari een aandeel in de mate door hen behaalde winst.

Het N.V.V. n.l. ~ zo vernemen wij uit 's heren Umraths mond ~ stelt zich op het standpunt, dat het er verstandig aan doet, niet aan te dringen op winstverdeling per bedrijf, aangezien dit -er slechts toe kan leiden, dat de inkomens van de arbeiders, al naar gelang het 'bedrijf waar zij wer- ken, sterk gaan divergeren.

Het N.V.V. ~-àldus de heer Umrath ~ bezint zich op een aanvaardbaar systeem om de gemaak.::

te winsten op een verantwoorde manier · de ge- meenschap beter ten goede te doen komen. Zulke .,verantwoorde" manieren zijn er uiteraard vele.

De eenvoudigste lijkt ons afroming van de ge- hele winst door de fiscus. Dan blijft er noch voor de ondernemer, noch voor de arbeider winst te verdelen over en dan zijn we van dat pijnlijk di- vergeren van arbeidersinkomsten met één penna- streek af.

• • •

Jammer, dat men zelfs in N.V.V.-kringen, waar men alles zo wetenschappelijk en verant- woord bestudeert, desniettemin zo nu en dan toch ook nog tot verandering van inzicht genoopt schijnt. Immers, de heer Umrath, zo lezen we ver- der nog, toonde zich, zulks in tegenstelling tot een ander ingenomen standpunt, meer een voorstan- der van een soepele richtsnoerenpolitiek, dan van een margepolitiek. ·Dat eerder ingenomen staqa- ptint blijkt nu zeker niet wetenschappelijk genoeg gefundeerd en niét verantwoord genoeg.

Mensen kunnen talen ... .

Maar daarom is het zo gevaarlijk, wanneer feil- bare mensen alies willen corrigeren!

DeR.

váiiBiuD llN DlliiOOBATIB S8 .JANUARI IBM - PAG. I

Grepen uit het Onderwijs-rapport van de Commissie,

·ingesteld door de Vereniging van Staten- en Raadsleden der V. V .0.

W ezPnlijke ~elijksteUing van het Openbaar en Bijzonder Lal{er OndPrwijs bepleit

Door het Bestuur van de Vereniging van Staten- en Raadsleden der V.V.D. Is In Januari 1953 een Commissie ingesteld, waaraan In het algemeen was opgedragen een Gilderzoek la te stellen Daal" het standpunt, dat .-enoemde Verenigiq onder de huidige wetteviDe heeft In te nemen tea aanzien van de op de vooqrond tredende onderwijs- aken, waa~ de bellarllrm.r au de Gemèentebesturen Is opgedragen. Deze Com- lllisde la UaaDa _ , luîar .arbehl .-eed eeko- - heeft een rapport het Hebt doen den, dat op het a.s. OnderwijseoD&"res op ZO en Zl Februari a.s. te Den Haag zal wor- tien behandeld.

dus Diet alleen herhaling (uitbreiding) van het LO. Uiteraard zou dit onderwijs in deze voorbereidende klasse enigermate dienstbaar kunnen worden gemaakt ·aan het verdere onderwijs van de betreffen- de nijVerheidsschool.

Bovenbedoelde voorbereidende klasse . zal voor een juiste beroepskeuze van gro- te betekenis kunnen zijn en zal daardoor ook bijdragen, dat er meer dan thans leerlingen van de L.T.S. in het vak, waar- in zij zijn opgeleid, werkzaam blijven na het aflopen van de school.

Aan dH rapperi ontlenen wU o.m. het navolgende:

De eerste taak van de commissie is ge- weest, de aandacht te vestigen op de on- derwijsproblemen, die zich thans in de cemeentelijke sfeer voordoen, gegeven de thans van kracht zijnde wettelijke bepa- lingen en de richting aan te geven waarin deze een oplossing zouden kunnen vinden.

Zij heeft er zich echter niet steeds van kunnen onthouden wensen op verschillend 1ebied naar voren te brengen waarvoor de medewerking van de wetgever onont- beerlijk is en koestert de hoop, dat dit on- derdeel van haar arbeid de speciale aan- dacht van de Kamerfractie zal hebben.

Er zijn echter vele onderwerpen. in deze veel omvattende materie, die allereerst diepgaand in de eigen Partij moeten wor- den bestudeerd en waarover zich een me- ning moet worden gevormd.

. Als onderwerp voor een :Permanente on- derwijscommissie van de Partij zou zij willen aanbevelen:

het schoolgeld,

het karakter van het V.G.L.O.-onder-

wijs, ·

de plaats van de·opleidingsschool in ons L.O.,

de selectie voor het M.O. en V.H.O. en het onderwijs voor het begaafde kind.

Beroepsvltrm openbare lallere school .

De Commissie staat 'op het stlijldj;'unt, dat de bestaande grortdwettelijke finan- ciële gelijkstelling van het openbaar en b;• -.nr!pr lager onderwijs niet zonder meer tot andere onderwijstakken behoort u.,.o.:Oreid te worden. Zij betreurt daarbij de tegenwoordige, reeds te lang gehand- haafde uitwerking van de pacificatiebe- palingen, in de eerste plaats wegens de verzwakte positie van het openbaar on- derwijs en wegens de beheersvorm van de openbare lagere school.

Met meer kracht dan thans over het al- gemeen valt waar te nemen, behoort stel- ling genomen te worden tegen het zgn.

automatisme. Wezenlijke gelijkstelling van het openbaar en bijzonder .lager-on- derwijs dient de buidige, wettelijke ge- lijkstelling ten spoedigste te vervangen.

De Coinmissie is van oordeel, dat de ge- lijkstelling, vervat in de Lager-Onderwijs~

wet 1920, geenszins heeft geleid tot een geest van verzoening tussen de drie br "'~~·~~oen v::tn •~holen. tie volksver- deeldheid niet heeft verminderd, het on- o, ,, ,.,." .... nd versnipperd en in vele gevallen op verkwistende wijze Overheidsgelden gevergd.

Naar het oordeel van de Commissie be- horen bij een regeling van de bestuurs- vorm der openbare school de bestuurs- verantwoordelijkheden bij de Overheids- organen voorop te blijven staan.

Om deze reden zijn, afgezien nog van de zeer betrekkelijke doelmatigheid der in te stellen organen, de voorstellen van de Vereniging "Volksonderwijs" niet zon- der ~ te aanvaarden. Eenvoudiger en déeltreffender medeZeggenschap der ou- ders en leerkrachten is te effectueren, in- . ellen de Gemeenteraad, mits daartoe de

wettelijke mOielijkheid overeenkomstig he* in studie zijnde voorontwerp van spreidinJ van gemeentebuishouding wordt 1eschapen, plaatselijke beheersorganen veor het openbaar onderwijs, met be- stuurlijke bevoegdheden, instelt, in wel- ker bestuur de Gemeenteraad en de ou- dercommissie, c.q. de Ouderraad voorziet.

Aan ~doeld orga~ z·ou onder contr6le en finàncieel toezicht van de Gemeente- raad zijn op te dragen.

a.· de aanbeveling tot benoeming van leer- krachten aan B. en W.

b. de zorg voor de schoolgebouwen, e. de zorg voor een goede gang van zaken

op de scholen (waaronder te begrijpen de leet- en hulpmiddelen),

d. de zorg voor de exploitatie.

Al is met het vorenstaande de positie ten aanzien van de beheersvorm der openbare school bepaald, is het toch ge- wenst, dat ook alreeds onder de bestaan- de wetgeving met kracht gestreefd wordt aaJa de oudera en de leerkrachten ten

spoedigste belangrijke invloed op het be- heer van de school toe te kennen.

Daartoe stellen de Gemeentebesturen adviescommissies in voor gemeentelijke onderwijszaken, welke colleges B. en W.

reeds thans adviseren t.a.v. de later aan het hierboven vermelde beheersorgaan over te dragen aangelegenheden.

Het Loger-Onderwij• en het JI.G.L. Onderwij•

Voor het L.O. is thans primair de bouw van scholen en gymnastieklokalen.

Men streve naar lagere scholen met 6 of 8 klassen. IR de grotere steden zijn dubbele scholen uit een oogpunt van dif- ferentiatie van het onderwijs wel eens mogelijk en gewenst.

Uit een psychologisch en paedagogisch oogpunt verdient het alle aanbeveling, dat het onderwijs in handenarbeid, zingen, te- kenen en handwerken gegeven wordt door leerkrachten van de school.

Zowel het geven van godsdienstonder- wijs, als het bijbrengen van de nodige Bijbelkennis behoort op de scholen voor het L.O., V.G.L.O. en U.L.O. ten zeerste bevorderd te worden.

·De radio behoort op school een plaats te kunnen krijgen en wel te beginnen met het vijfde leerjaar der lagere school. Voor

.~e ~ling dient eep aoonn.ement op de schoolradio aanwezig te zijn. Aansluiting op het plaatselijke distributienet is voor de scholen aan te bevelen, zowel met het oog op de kosten als vanwege een regel- matige ontvangst van het over te bren-

~en geluid.

Voor de stelling, dat het L.O. acht vol- ledige leerjaren dient te omvatten:

a. de 6-jarige lagere school '(het basis- onderwijs) en

p. het V.G.L.O. (7e en 8e leerjaar), geeft

· de pr..aktijk van het onderwijs tot he- den geen bewijs.

Aangezien het huidige systeem niet vol- doet, verdient de vorming van een voor- bereidende klasse aan de lagere-, land- of tuinbouwschool en ambachtsschool onder de ogen te worden gezien.

Het onderwijs in bedoelde voorberei- dende klasse dient algemeen vormend te zijn. Daarbij worde veel aandacht besteed aan de handvaardigheidsvakken en aan de lichamelijke- en culturele vorming,

Aansluiting van de lagere school (na I leerjaren) aan het M.O. moet voor de nor- maal begaafde leerlingen mogelijk zijn.

Voorlichting aan ouders op het.gebied van de beroepskeuze is geboden. De Ge- meentebesturen dienen in deze actief te zijn. In gemeenten, waar een plaatselijk of regionaal bureau voor beroepskeuze ontbreekt, is het noodzakelijk, dat de Hoofden der scholen deskundigen, c.q.

. psychologen, uitnodigen op ouderavonden voorlichting te geven. ·

Het geven van verkeersonderwijs moet in alle klassen van scholen voor het L.O., het V.G.L.O. en het U.L.O. volgens de op de praktijk gerichte methode plaats vin- den. Het deelnemen van leerlingen aan de jaarlijkse verkeersexamens van het Ver- bond van Verenigingen voor Veilig Ver- keer dient geregeld te geschieden. Van gemeentewege ware op deze deelname toezicht te houden.

Onverpoosd moet gewaakt worden te- gen verstarring en sleur in het onderwijs.

De leerkrachten behoren de ontwikke- ling van het door hen te geven onderwijs met alle aandacht op de voet te volgen, hetgeen door de met het toezicht belaste onderwijsinstanties gestimuleerd dient te

w:orden. . . · . , ~

Het streven zij het onderwijs voortdu- rend te vernieuwen, doch elke vernieu- wing dient op voorzichtige wijze te ge- schieden en volkomen verantwoord te zijn. Aan vernieuwing werken alleen die leerkrachten mede, die terzake in vol- doende mate georiënteerd zijn.

Een doorbreking van het strakke klas- sikale stelsel is voor elke school gewenst en ook mogelijk. . ·

Het Gemeentebestuur stelt voor het onderwijzend personeel der openbare scholen een instructie vast, waarin tot uitdrukking komt, dat, aangezien de openbare school een Overheidsschool is, zij als zodanig eerbied voor de Overheid en het Regerend Vorstenhuis moet aan- kweken en bijdragen tot versterking van ' het besef van nationale waardigheid en

internationale saamhorigheid.

Stelling ~s te nemen tegen het op de jongste vergadering van de N.O.V. aan- genomen voorstel tot ·wijziging van de

DEZE BURGER

heeft in Het Vaderland het verslag gelezen van een vraaggesprek met Otto Klemperer, de dirigent.

Een van de passages daarin die hem getroffen heeft, was deze: . . ... voor één ding is hij bang .... . voor de politiek! Het is 't eerste en laatste motief in dit onderhoud: "geen politiek in verband met mijn persoon in de krant.

bitte, bittel Ik weet van politiek niets af, ik begrijp er nog minder van - mis~

schien ben ik er teveel kind voorn.

Dit heelt Otto Klemperer, de dirigent gezegd.

Nu heeft deze burger altijd een diep wantrouwen tegen mensen, die zich ter verontschuldiging van hun onwetendheid, of hun domheid, zelf beroepen op hun eigen kinderlijkheid.

Dat klinkt altijd onwaar en onwaarachtig en het is een soort coquetterie, die ik niet néém. Ik gel66f er eenvoudig niet aan, zeker niet als het kind-in- kwestie 68 jaar oud is.

Maar dit "geen politiek, bitte, bitte" uit de mond van een man, die door de politiek uit zijn geboorteland gejaagd is als een schurftige hond, is dubbel- griezelig.

De heer Otto Klemperer, kinderlijk dirigent, oud 68 jaar, zal dit stukje wel niet lezen, maar toch stel ik hem de vraag: als alle andere slachtoffers van een bepaalde politiek, zouden hebben gezegd: "ik ben te kinderlijk voor poli- tiek", zoudt u dan niet denken, herr Klemperer, bitte, bitte, dat die politiek, die u en zovele einderen heeft getroffen, en zovele anderen zoveel smartelij- ker dan u, nog haar ellende over de mensheid zou brengen ?

Neen, ik houd niet van de lieden die "geen politiek, hitte, bitte" roepen.

Hoe groot zij op h u n gebied ook overigens mogen zijn - zij zijn dom en laf.

En juist als zij goot zijn op hun gebied, zijn zij des te dommer en des te laffer.

Méér dan de grote dirigent Otto Klemperer ontvangt· de kleine, onaanzien- lijke man, die zich wèl met de politiek inlaat, het respect van

DEZE BURGER

positie van het Hoofd ener lagere school (artt. 25, 27, 28 en 30 der LO.-wet-1920).

Niet alleen is dit voorstel in strijd met de geest van de wet èn met de wet zelf, doch ook met het wezen van de func:tie van Hoofd der ~~ehool.

Kleuteronderwij•

Ten. aanzien van het Kleuteronderwijs bestaat geen wettelijke regeling. ' In de Lager-Onderwijswet 1920 komen welis- waar enkele bepalingen illZlJke deze tak van onderwijs voor, doch deze bepalingen beperken zich tot het opdragen aan de inspectie van de volksgezondbeid tot af- keuring van lokaliteiten, welke schadelijk zijn voor de gezondheid van de kinderen, of waarvan de lokaalruimte onvoldoende voor het aantal daarin ondergebrachte kleuters is.

De commissie kwam tot de volgende conclusies voor het kleuteronderwijs:

Een leerverplichting voor kinderen van 4 tot 6 jaar is niet wel te verdedigen. De invloed van het kleuteronderwijs mag niet onderschat worden. Geconstateerd kan worden, dat de richting van het door de kleuters genoten onderwijs doorgaans een beslissende invloed heeft op de keu- ze, welke de ouders doen t.o.v. het lager onderwijs.

Van gemeentewege behoort voorzien te worden in het geven van kleuteronder- wijs, zodra daaraan behoefte bestaat. Ook in kleinere en uitgestrekte plattelandsge- meenten hebben de Gemeentebesturen te dezen aanzien nauwlettend toe te zien.

Ofschoon de moeilijkheden inzake het verkrijgen van bouwvolume voor het stichten van kleuterscholen en de hoge bouw- en inrichtingskosten, voor het te- genwoordige de Gemeentebesturen in te sterke mate verhinderen to,t stichting van

· "dei:e 8chólen- aver te· gaan',~~lie Ge- meentebesturen toch diligent te dier zake.

Het is gewenst, dat een tot stand te ko- men wet-kleuteronderwijs slechts alge- mene regelen bevat, opdat de Gemeente- besturen binnen het raam van de wet een grote mate van vrijheid verkrijgen.

Het doorvoeren van de financiële ge- lijkstelling van het openbaar en bijzonder kleuteronderwijs op de voet als voorge- steld in het thans bij de Staten-Generaal aanhangige wetsontwerp moet zeer be- 'slist afgewezen worden. In het algemeen

verdient het geen aanbeveling gelegen- heid te geven om op kosten van de Over- heid losstaande kleuterklassen te stich- ten. Als regel behoren deze kleuterklas- sen ook niet van gemeentewege gesub- sidieerd te worden, slechts in bijzondere gevallen kan daartoe overgegaan worden.

Voor het ontvangen van kleuteronder- wijs moeten de kinderen de leeftijd van 4 jaren bereikt hebben.

Het verlenen ,van subsidie aan de be- sturen van bijzondere kleuterscholen zal plaatselijk zijn te bezien.

Bij het verlénen van subsidie zal er op zijn te letten, dat het onderwijs beant- woord aan de paedagogisch-didactische en hygiënische eisen, welke in het belang van de kinderen zijn te Stellen.

Voorbereidend Hoge~ ea Middelbaar-Ondert«:ija

Ten aanzien van deze belangrijke on- derwijstakken kwam de commissie o.m.

tot de volgende conclusie. ·

A. Behoud van en steun aan de Openbare school.

Zowel omtrent de ongedeelde school (Gymnasium, H.B.S., eventueel H.B.S.-A, H.B.S.-B) als over het lyceum (met Gym-A, Gym-B, H.B.S.-A, H.B.S.-B en eventueel nog andere afdelingen) zijn principiële en organisatorische voordelen en nadelen op te noemen. Daarom is het onjuist in het algemeen een bepaalde keuze te propageren. .

Op kleinere plaatsen, waar geen vol- doende aantal leerlingen wordt gevonden om twee of meer scholen te bevolken, is het lyceum het aangewezen schooltype.

In verscheidene grotere steden blijken de openbare H.B.S. en het openbare Gym- nasium moeilijk de concurrentie te kun- nen volhouden tegen de lycea. Uiteraard vindt men als regel bijzondere lycea, om- dat het hier meestal één school betreft, waarin men de kinderen van de bijzon- dere groep alle mogelijkheden wil bieden.

Dit "bieden van alle mogelijkheden" heeft veel aantrekkelijks. Het gevaar voor de (Zie vervolg op pag. 'f)

r.

De V.V.D. Ie den

w

Oproep aan alle V. Jl~D.:.afdelin~en

M et belangstelling hebben ·wij kennis ge~

nomen van de inhoud van het artikel, dat onder het hoofd: .. NOG EEN VOLLE WEEK" in ons weekblad van 23 Januari j.l.

werd gepubliceerd.

De ledenwervingsactie van de V.V.D. wordt dus op 31 Januari officieel stopgezet. Het spreekt vanzelf dat het Hoofdbestuur, dat voor deze, in de gelederen van de V.V.D. tot dusverre onge~

kende en zeer zeker ook kostbare actie, het initia~

tief heeft genomen, op een gegeven moment zij~

nerzijds daaraan ook een einde moet maken. De ledenwervingsactie werd immers op veler ver~

zoek reeds een maand verlengd.

Wij zijn echter van mening en wij onderschrij~

ven daardoor ook de strekking van het hierboven aangelîaalde artikel, dat het werk voor het wer~

ven van nieuwe leden, in de afdelingen in genen dele geëindigd is.

Onze ervaring is, dat juist gedurende de eer~

ste maanden van 1954, wat betreft de ledenwer~

vingsactie, verhoogde activiteit ontplooid kan worden. De maand van de vele feestdagen, De~

cember; -1igt achter ons en daardoor ook de om~

atandigheid, dat het vele goedwillende V. V.D.~·

leden onmogelijk was zich actief in te spannen voor het werven van nieuwe leden.

Mochten wij er in onze afdelingen reeds in slagen ons ledental te vergroten, wij zijn er van overtuigd, dat er nog veel meer bereikt kan worden.

Vergaderingen en bijeenkomsten worden thans weer veelvuldiger gehouden en ook beter bezocht en de gelegenheden, waarop nog eens speciaal over de ledenwervingsactie kan worden gespro~

ken, zijn legio.

Uit de mededelingen, welke tot nu toe over deze actie in dit blad verschenen, bemerken wij trouwens ook, dat de afdelingen actiever worden en dat er nog steeds nieuwe plannen om de V.V.DAeden het nodige enthousiasme bij te brengen, worden beraamd.

Het zou ons daarom spijten en wij beschouwen dit zelfs als ongewenst, dat thans bij de afde~

lingsbesturen het idee zou postvatten, dat op 1 Februari a.s. de ledenwervingsactie in de doof~

pot gestopt moet worden.

Integendeel, wij willen er bij onze afdelingen met klem op aandringen de ledenwervingsactie voort te zetten en met behulp van de chèque~

boekjes of. op andere wijze leden te blijven wer- ven.

Bij informatie blijkt ons, dat zolang de voor~

-qad strekt,· op het Algemeen Secretariaat te

's~Gravenhage nog propaganda-materiaal te ver- krijgen is. Men haaste zich dus met de aanvraag daarvan.

Mochten wij er gezamenlijk niet in slagen per 31 Januari de V.V.D. DUBBEL ZO STERK te

~-.:maken, dan bestaat daarvoor -. en misschien - · ïelfs in verhoogde mate - nog de gelegenheid gedurende de maanden, die ons van de verkiezin~

gen voor de Provinciale Staten in April a.s.

acheidèn.

Ons devie8 blijve dus: DE V.V.D. DUBBEL ZO STERK en zo zullen wij gezamenlijk de taak, die ons door het Hoofdbestuur op de schouders werd gelegd, kunnen volbrengen.

Het Bestuur van de Afdeling:

AMSTERDAM 's-GRAVENHAGE ROTTERDAM

Het laatste wnnrd!

De hierbom~n af eredrukte oproep van de besturen der 1fdelingeri Amstèrdam, 's-Gravenhage en Rotterdam, heeft zoals .men begrijpen kan mijn volle sympathie.

Immers, ook ik ben er van overtuigd, dat in vele, ja zeer vele afdelingen van de V.V.D., niettegenstaande de thans officieel aflopende Iedenwervingsactie, nog betere resultaten kunnen worden bereikt, dan thans het geval is. Plaatse~

lijke, individuele acties moeten daarvoor worden gevoerd en deze zullen succes hebben.

Ik wens alle afdelingen, waarmede ik in de afgelopen maanden zulk een prettig contact heb mogen onderhouden, .veel succes toe. Aan de op- roep van onze drie grootste afdelingen heb ik slechts weinig toe te voegen. Twee practische wenken, namelijk:

a. Stuurt het Algemeen Secretariaat te 's~Gra~

venhage even bericht, dat Uw afdeling de Ie~

denwervingsactie voortzet. ,Men weet daar dan ook, waar men na 1 Februari 1954 nog actief blij ft.

b. Met het oog op de centrale leiding van de ledenwervingsactie vanuit Den Haag, is het wenselijk, dat met het oog op de aan de Ie~

denwervingsactie verbonden competitie die op 20 April a.s. sluit, de nieuw geworven Ie~

den, zo spoedig mogelijk aan het Algemeen Secretariaat te 's-Gravenhage worden door~

gegeven.~ Dit kan door het wervende lid ge~

schieden, doch ook door het secretariaat van de afdeling, waartoe het nieuwe lid gaat behoren.

Moge de ledenwervingsactie van de V.V.D.

in de eerste maanden van 1954 met het beoogde doel bekroond worden en de V.V.D. DUBBEL ZO STERK worden gemaakt!

H. DORLAS

• • •

De leden wervingsactie in de V. V.D.-afdelin~en

Van de afdeling OEGSTGEEST ontvingen wij het volgende verslag over een gehou~

den bijeenkomst.

De afdeling Oegstgeest~Warmond hield op 12 Januari j.l. een goed bezochte huishoudelijke ver~

gadering. Tot voorzitter werd gekozen de heer ir. J. J. Rutgers: tot bestuurslid de heer J. C. de Jong Hzn.

Een van de voornaamste agendapunten voor deze avond was "de LEDENWERVINGS~

ACTIE. Dank zij de activiteit van een aantal leden, kon de secretaris melding maken van ruim 40 nieuwe leden.

Hoewel dit een verheugend cjjfer is, is het he~

stuur nog allerminst voldaan. Gaarne gaf de voorzitter dan ook het woord aan de heer H.

Dorlas, die als gast op de vergadering aanwezig was.

De heer Dorlas wees er in zijn praatje op, dat de ledenwerfactie een zeer ernstige ondergrond heeft. Het aantal leden van de V.V.D. steekt ongunstig af tegen het totaal op de V.V.D. uit~

gebrachte stemmen.

Dit brengt twee grote bezwaren met zich mee.

In de eerste plaats maakt het Hoofdbestuur zich zorgen over de vraag of de kiezerskring en de partij wel in elk opzicht dezelfde wensen koeste~

ren. Vertegenwoordigen onze Kamerleden en an~

dere vertegenwoordigers wel de eigenlijke kies..

kring?

In de tweede plaats is er de noodzakelijkheid.

dat een politieke partij over voldoende financiële middelen beschikt. Vooral de verkiezingsactiea koste_n veel geld.

De ledenwerfactie is in feite geen ve_çkiezing~

campagne, maar een famiJiezaak. Wanneer .het Hoofdbestuur zegt: "Elke V.V.D.~èr brenge één nieuw lid aan", dan betekent dat, dat ieder in tijn

familie~ of kennissenkring wel iemand kan vin~

den om deze leuze tot·· waarheid te kunnen ma~

ken.

De heer Dorlas deed een beroep op alle aa~

wezigen om alsnog aan deze oproep van het Hoofdbestuur gevolg te geven.

In aansluiting op de woorden van de heer Dorlas deelde de secretaris mede, dat hij nog over een groot aantal adressen beschikte, die voor bewerking in aanmerking kwamen. Gedu- rende de vergadering gaven zich een aantal Ie~

den op om deze adressen te bewerken.

Tijdens de. pauze werden enkele taarten ver·

loot. waarbij diegenen, die één of meer leden hadden aangeworven, extra kans kregen.

Tot slot van de vergadering werden enkele films vertoond, waaronder een folkloristische film over India, die veel bewondering oogstte.

Verder ontvingen wij van de afdelingen ZEIST, DOORN en Laren (N.H.) een afschrift van de circulaire, die zij aan haar leden zonden ter herinnering en opwekking aan de deelname aan de ledenwervingsactie.

Op 3 Februari a.s. komt de afdeling NAAR~

DEN-HUIZEN bijeen. De vergadering beoogt een stimulering voor de ledenwervingsactie; de agenda is interessant en het programma van de avond zèèr gevarieerd!

• • •

Wij stt>ken de loftrompPt!

Reeds vele malen hebben wij hier de lof- trompet gestoken voor de V.V.DAeden.

die 5 of meer nieuwe leden hebben aangebracht, tijdens de grote, door het Hoofdbestuur van de V.V.D. georganiseerde ledenwervingsactie.

Voorlopig zal dit de laatste keer zijn, dat de bazuin zal weerschallen en dat wij vol trots kun ..

nen vermelden, dat een aantal actieve V.V.D.~

leden hun volgeboekte chèqueboekje hebben in~

gezonden.

Ook deze week zijn het weer de volgende leden:

Mevr. Mr. E. Veder-Smit te Huis ter Heide.

Bestuur van de afdeling Leiden.

Mevr. H. J. Ebens-de Vries te Arnhem.

Mevr. A. M. H. Schoehuizen-Folkersma te Huis ter Heide.

Bestuur van de afdeling Rotterdam.

Moge dit niet de laatste opgave zijn in deze rubriek! Er zit nog veel meer in en indien de voortekenen ons niet bedriegen, zullen wij in de nabije toekomst aan de hand van behaalde resui~

taten nog vele malen de loftrompet kunneD.

steken.