De cijfers spreken nogmaals

H

Onm1ddeHijk na het bekend wor.:.

Mr. E. H. TOXOPEUS Minister van BinnenLandse Zaken den van de verkiezingsuitslag van de 15de mei hebben wij a:J.:s ons oor- deel te kennen gegeven, dat de enig juiste consequentie van deze uitslag was: de vorming van een Kabinet van dezeUde politieke structuur als het Kabinet-De Quay, dat in de gro- te lijn de poHtiiek van dat Kabinet zou voortzetten en waarin ook de VVD onverzwakt haar aandeel zou leveren.

Een drie:l.edtige conclusie dus, waaraan, voor voorzover wij op dit ogenblrik kunnen beoordelen, in al- le opzichten is - of :w.'l worden -- voldaan.

De politieke structuur van het Kabinet, gebaseerd op de samen- werking van ministers uit de drie confessionele partijen en de VVD, is dezelfde gebleven. En al betreuren wij het, dat dr. De Quay bij zijn be··

S>luit is gebleven om niet ook de lei-·

ding van ilit nieuwe Kab1net op zich te nemen, wij kunnen toch wel het vertrouwen opbrengen, dat ook mr.

Marijnen de samenbindende figuur zal blijken te zijn, welke van een minister-president mag en moet worden verlangd.

Donderdag 25 juli 19G3 - No. 739

en

De cijfers spreken nogmaals

aan het nteuwe • kabinet

D

Deze hulde ligt trouwens (:ûj het onbedoeld) óók besloten in de com- mentaar in een hoofdartikel in "De Volkskrant" (welk katholiek or- gaan niets heeft nagelaten om de eigen ('in)formateurs voor de benen te lopen) waar het blad spijtig moet constateren: "Daar komt bij, dat de liberalen er nu zelfs in ge- slaagd zijn met Financiën een van de sleutelposities van het Kabinet in handen te kdjgen. Deze omstandig- he·id en de hele gewichtige rol, d•ie de VVD bij de formatie hee:flt kun- nen spelen, maken een kritische houding tegenover het Kabinet no- dig".

Bij alle begrijpelijke ongeduld, welke hier en daar in pers en pu- blieke opinie tot uiting kwam, mag toch worden vastgesteld, dat de to- tale formatieduur slechts enkel'e da- gen langer is geweest dan die van 1959, welke het Kabinet-De Quay opleverde. En gelukkig is zij verre gebleven beneden de vier maanden, welke in 1956 nodig bleken om het vierde en laatste Kabinet-Drees tot sta•nd te brengen, dat ondanks deze abnormaal lange vuorbererding en politieke touwtrekkerij zijn tijd niet volledig uitzat en in december 1958 aan de "overlee:fldheid" van de con- fessioneel-social!is.Usche samenwer- king ten offer is gevallen.

*

Wat de tweede van de boven aan·- geduide dl"ieledige conclusie betreft is op het ogenblik dat wij deze voor- lopige aantekeningen - heet van de naald - moeten maken, toch wel

.... _ *

reeds zoveel bekend geworden, dat het vertrouwen gewettigd is, dat de politieke lijn van de afgelopen vier jaar indel'daad zal worden doorge- trokken.

Een duidelijke lijn van een ver- standige sociaal-economische-finan-

Dra. J. F. SCHOUWENAAR- FRANSSEN

Minister van Maatschappelijk Werk ciële politiek, welke ons volk in brede lagen is ten goede gekomen zonder dat verstoringen in de finan- cieel-monetaire verhoudingen op- traden, die tot de noodzaak van de beruclhte bestedingsbeperking van weleer hebben geleid.

Voor het overige dilent de rege- ringsverklaring te worden af- gewacht, die wellicht reeds de vol- gende week zal worden afgelegd. En verder geldt ook voor dit Kabinet als voor alle andere het befaamde woord: "Let op onze daden".

Niemand heeft de omstand:igheden volledig in de hand. Wij leven ook in Nederland niet op een afgesloten eiland en ook de NederlandS>e poli- tiek zal onvermijdelijk en wellicht in niet onbelangrijke mate worden beïnvloed door de politieke en eco- nomiS>Che ontwikkelingen in en b~i­

en Europa.

* * *

T

het onverzwakte aandeel dat de V.V.D. wederom in de "persone- le" samenstelling van het te vormen Kabinet zou leveren.

Niemand zal kunnen en willen

In verband met de vakantie zal ons blad volgende week NIET ver- schijnen. Het eerstvolgende nummer komt uit op 8 augustus a.s.

1

<Zie pag. 3)

ontkennen, dat aan deze voorwaar~

de in ruime mate is ·voldaan.

Dat mr. Toxopeus op de belang~

rijke post van Blnnen:landse Zaken

L<> teruggekeerd, verhe~gt ons in ho- ge mate en za:l ook op het Departe- ment zelf van deze populaire be- windsman stellig . met voldoening zijn begroet.

Bij de formabie van het Kabinet- De Quay in 1959 was het voor velen in onze kring aanvankelijk maar moeilijk aanvaardbaar, dat er aan geen liberaal een portefeuille in de sociaa:l-economisch-financiële sfeer was toebedee1d. Thans is aan een liberaal - prof. dr. H. J. Witteveen - de portefeuille van F·inanciën toever- trouwd, waarvan ieder weet, da·t zij een sleutelpositie in het Kabinet be- tekent.

De benoeming van deze zo begaaf- de Rotterdamse hoogleraar, drie in de Eerste Kamer bovendien reeds de voor een bewindS>man zo nuttige parlementaire ervaring heeft opge- daan, ·op deze zo uiterst gewichtige post betekent voor hem de aanvaar- ding van een grote verantwoorde- lijkheid, waarbij zijn liberale gee~st­

verwanten en vrienden hem gaarne en in volle overtuiging de sterkte en het inzkht toewensen, die hier meer dan op welke andere post ook nood- zakelijk zijn.

Dat het tenslotte de liberale par- tij is, d:ie in de persoon van ons Eer- ste-Kamerlid mevrouw drs. J. F.

Schouwenaar-Franssen de tweede Nederlandse vrouwelijke minister levert, mag ons met trots vervul,len.

Al is onzerzijds op zakelijke gron- den in het verleden wel bepleit, Maatschappelijk Werk met een an- der Departement te combineren, het

Prof. dr. H. J. WITTEVEEN .Minister van Financiën belang van het goede en nuttri.ge werk, dat door dd:t Ministerie wordt verricht, is onzerzijds nimmer ont- kend.

Nu ook bij deze formatie tot een zelfstandig voortbestaan van dit ])e..o

partement is besloten, mag de be- noeming van deze zo intellitgente en actieve liberale vrouw aan het hoo.M van dit Departement van harte wor- den toegejuicht.

A-d lat.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

OPE AR ONDERWIJS ¹ⁿ

de verdrukking

In een ingezonden stuk, opgenomen in Uw blad d.d. 11 juli j.l., dat bovenstaand op- schrift draagt, schrijft de inzender V., dat ik er op gewezen heb (dit moet dan ge- beurd zijn in mijn openingsrede, gehouden op de Algemene Vergadering van Volks- onderwijs te Utrecht op 8 juni j.l.) "dat veel kinderen, die in feite bij het openbare onderwijs thuis horen, geen openbare school bezoeken". Zo heeft inzender in de dag- bladen gelezen.

2. De voornaamste functies in de over- heidssector op het gebied van het onder- wijs worden bekleed door personen, die zelf de voorkeur geven aan de bijzon- dere school.

Mag ik bij 1 opmerken, dat het -wel zeer nuttig geweest zou zijn, als inzender het onvoldoende zijn van de wervingskracht nader had gepreciseerd. Wat bedoelt hij?

Zijn de propagandisten niet voor hun taak berekend? Is hun taktiek niet juist?

Of nog erger, is het doel, waarvoor zij strijden niet aantrekkelijk genoeg?

Ofschoon hij zegt te weten, dat men met kranteberichten voorzichtig moet zijn, be- tracht hij deze voorzichtigheid niet en gaat op de mij ten onrechte in de mond gelegde woorden lustig kritiek ieveren en houdt daarbij een redenering, die de juistheid van mogelijke gedachten, welke mij tot deze uitspraak zouden hebben kunnen leiden, bestrijdt. Een raar geval.

Bij 2 zou ik willen opmerken: Dat is nog al wat. Het lijkt, dat hier een zware beschuldiging wordt geuit. Ik zou dit, b.v. in een openingsrede, nooit zo heb- ben durven stellen. Hier wordt niet min- der beweerd, dan dat de overheicts- functionarissen in de onderwijssector, die naar mijn mening toch de dure plicht hebben, de belangen van het openbaar, d.L het overheidsonderwijs, zo goed mo- gelijk te dienen, er schuldig aan zijn, dat het openbaar onderwijs in een ongunstige positie is komen te verkeren.

Waarom heeft inzender, ik moet toch aannemen, dat hij lid van Volksonder- wijs is, het orgaan van die organisatie niet gelezen? In no, 5 mei-juni 1963, is de hier dienende passage letterlijk weerge- geven. Of waarom heeft hij bij mij de tekst van mijn openingsrede niet even opgevraagd? Hij zou dan hebben kunnen lezen, dat ik letterlijk dit heb gezegd:

"Misschien mag ik, nu ik toch enkele cijfers noem, even Uw aandacht vragen voor die van het gewoon lager onderwijs.

Het percentage leerlingen, dat openbare scholen bezoekt bedraagt 26.5%, dit is voor prot. chr. scholen 27.3% en voor r.k. scholen 44,4% en ten slotte voor neu- traal bijzondere scholen 1,8%.

Als men deze percentages bekijkt en ze vergelijkt met die van b.v. de uitsla- gen van de Kamerverkiezingen en hierbij ook nog aandacht schenkt aan het steeds stijgende percentage van de onkerkelij- - ken, dan meen ik (en ik ben mij daarbij volkomen bewust, dat men met deze ver- gelijkingen uiterst voorzichtig moet zijn en allerlei factoren in aanmerking moet nemen) dat deze cijfers voor het open- baar onderwijs een veel te ongunstig beeld geven. Het zou, dunkt mij, van be- lang kunnen zijn hier omtrent eens een verantwoord (sociologisch) onderzoek in te stellen. De uitslag van zo'n onderzoek zou misschien tot een veel meer gerichte propagandavoering kunnen leiden".

Als ik de woorden, die uitgangspunt van het "ingezonden" zijn, wel gebruikt zou hebben, zou ik de vraag, welke kin- deren dit zijn, natuurlijk heel anders be- antwoord hebben dan inzender V. doet.

Ik zou van mijn standpunt uit gezegd hebben, dat zijn alle kinderen 'en ik zou dit antwoord nu kunnen motiveren met de volgende woorden van de inzender - ik citeer hem letterlijk - "dat het niet alleen bedróevend, maar ook verontrus- tend is, dat thans zo weinig kinderen van verschillende geestelijke richting ge- meenschappelijk onderwijs krijgen, om- dat hierdoor het sectarisme en de ver- zuiling als het ware van kinds af aan er bij het Nederlandse volk wordt ingegoten.

Dat is des te erger, omdat de grenzen tussen de verschillende geestesrichtingen

vervagen, want men moet nu stellen, dat de verschillen kunstmatig op peil worden gehouden··.

Maar dit antwoord, gemotiveerd met rle eigen woorden van inzender, lijkt he- lemaal niet op het antwoord, dat hij zelf geeft door te zeggen: "dat deze kinderen alleen maar kinderen kunnen zijn voor wie de openbare school in ieder geval een vluchtheuvel is". Ik moet bekennen, dat ik vaQ. dit, inzenders, antwoord niets

begrijp.

Dat door mijn zeer voorzichtig gestel- de woorden betreffende de stijgende on- kerkelijkheid het typisch nationaal ka- rakter van de openbare school zou wor- den miskend en dat de kerkelijken kop- schuw worden gemaakt, kan ik met de beste wil ter wereld niet inzien. Even- min als een Roomskatholiek, die zijn kin- deren naar de openbare school zendt, kopschuw behoeft te worden als er kinde- ren van ouders, behorende tot de Staat- kundig Gereformeerde Partij op diezelf- de school komen, evenmin behoeft een kerkelijke kopschuw te worden als kin- deren van onkerkdijken de school be- treden. Het beginsel van de openbare school is een vast en positief gegeven, dat onafhankelijk is van de toevallige bevol- king van de school. De doelstelling is wettelijk vastgelegd en met voldoende wettelijke waarborgen omringd.

Gezin en sd1ool

Ieder, die met de schoolbevolking maar enigermate bekend is, begrijpt natuurlijk

dat hier gedacht werd aan de toestand op de z.g.n, christelijke scholen, waarop - en dat is al heel lang zo - heel veel kinderen gaan uit onkerkelijke gezinnen, die naar de aard en de doelstelling van dit "christelijk'' onderwijs, op die scho- len niet thuis horen. Ze denatureren dat onderwijs. Van een gelijke sfeer tussen gezin en school, het beginsel waarvan steeds zo hoog werd opgegeven, is moei- lijk sprake meer. Men zit er daar dan ook mee. Men excuseert de toelating van

INGEZONDEN

deze kinderen en men troost zich door te zeggen, dat de school zo prachtig evangeliserend kan werken. Afgezien van de vraag, of dit succes heeft~ mag hier wel worden opgemerkt, dat de financiële gelijkstelling daarvoor stellig niet is ge- geven.

Inzender V. constateert met zekerheid, dat de openbare school in een minder gunstige positie is komen te verkeren door twee omstandigheden:

1. De wervingskracht van haar voorstan- ders is onvoldoende.

Als de inzender dit werkelijk van me- ning is, zou ik hem willen aanraden in de VVD alle partijgenoten, die in over- heictslichamen zitting hebben en de plicht hebben er voor te waken, dat de door inzender bedoelde overheidsfunctionaris- sen hun plicht doen, op het hart te bin- den zich uiterst waakzaam en kritisch in te stellen.

Inzender vindt ten slotte een sociolo- gisch onderzoek, als door mij voorzich- tig gesuggereerd, wel goed, maar hij zegt er bij: "Laten we in ieder geval gelijk beginnen met op te treden in het be- lang van de openbare school''.

Wie zijn .. wij"?

Hier begrijp ik inzendeJZ weer niet.

Wie, zijn die "wij"? Pluralis majestatis,

Burger

zou er zeker niet onderdoor zijn gegaan als hij nóg een half jaar demissionair geregeerd zou zijn geworden. Hij heeft daar van Romme tot (en met) Marijnen niet het geringste nadeel van ondervonden - lichamelijl< noch geestelijk - en dit zou ook zeker r.ïet het geval zijn geweest bij verlenging van het demissionariiaat.

Maar mensen met staatsburgerlijk verantwoordelijl<heidsgevoel en begriv van politieke aangelegenheden zouden mij boos aanldjken, of medelijdend met hun wijsvinger tegen het voorhoofd tikken, wanneer ik zoiets open!~jk zou zeggen. Daarom blijft het onder ons. Volkspartijgenoot Toxopeus zou mij nooit tot burgemeester slaan wanneer hij vernam dat ik zoiets gezegd heb en omdat ik zo graag zou willen dat hij dit wèl deed ('t hoeft maar een heeL kleintje van onder de duizend zielen te zijn) zeg ik het niet hardop.

Een mens is maar een mens en daarom lijkt het mij verstandiger als ik zeg dat ik in mijn handje klap van blij-blij-blij dat gij en ik en wij allen tezamen nu weer vaste grond onder de stappertjes hebben gekregen en dat wij een mooi spannetje voor 's Rijks bokkewagcn hebben met Victor Marijnen op de bok. 't Lijken mij stuk voor stuk aardige mensen, die hun best zullen doen het wagentje in 't rechte spoor te houden, al begrijp ik er niet alles van.

Vooral niet, waarom dit resultaat niet eerder en vlugger had· kunnen worden bereikt. Want na al het gedoe en gepraat zit de- hooglufte Veldkamp er töeh in. Niet dat ik daar iets op tegen heb, want ik zil vlak voor mijn A. O.W., maar waarom dan eerst al dat gedoe met deze blUmoedige persoon?

'Vat ik goed vind is, dat meneer MarUnen Bot gevangen heeft voor 0 .. K. en W. - Als leek denk ik: van de boèht van Nieuw-Guinea naar Onderwijs - dat is toch wel een hele stap. Is zo'n meneer nu wel in staat :zo'n stap te doen? Weet zo'n meneer nu ineens àlles wat meneer Cals zo goed wist? Kan een slager van de éne dag op de andere bakker worden, de hulsschilder kruidenier en de kapper schoorsteenveger?

Maar iemand die het weten kan verzekerde mij dat, hoe hoger je komt, hoe minder gespecialiseerde kennis er toe doet. "Echte managers," zei hij, "kunnen à ll e s managen; ze zouden maar zó van de kunstzij in de margarine kunnen stappen en als zij in de olie waren zouden zij direct weten hoe zij gloei- lampjes en radio's moeten verkopen".

Nu, dat is dan een mooi ding en daarom krijgen alle heren met hun éne dame een bemoedigend schouderklopje en een vriendelijke glimlach van

-

%5 JULI 1963 - PAGINA I

zoals elders in zijn stuk, zal dit "wij"

niet zijn bedoeld. Maar wie zijn dan, naast inzender zelf, die anderen, die moeten beginnen met op te treden in het belang van de openbare school?

Ik wil hopen, dat hij niet zo onhoffe- lijk is mij daarbij te scharen. In alle be- scheidenheid meen ik te mogen zeggen, dat ik zo al ± 50 jaar ben opgetreden, althans ik heb dat trachten te doen. De 150.000 leden van Volksonderwijs doen daarvoor ook sinds jaar en dag hun best en de Vereniging Volksonderwijs heeft zich bijna 100 jaar aan deze taak gewijd.

-'Daarom vraag ik maar weer, wie zijl< die ,.wij"?

Of vindt inzender, -dat alle hier ge- noemden het zo slecht hebben gedaan, dat ze aan deze taak nu pas zouden kunnen beginnen. Enige vrees hieromtrent, of- schoon ik me moeilijk kan voorstellen dat inzender zo onheus zou zijn, zou kun- nen rijzen, als men de vraag leest, waar- mee inzender eindigt.

Neen een vraag is het niet. Het is dui- delijk een meningsuiting. Dit wordt wel bijzonder geaccentueerd, en ik wil er gaarne bijvoegen; eniger mate geëxcu- seerd, met de woorden "goed gemeende".

Schrijver "beweert" dan: de huidige organisatiestructuur van Volksonderwijs zelf en de o-mvang van haar apparaat vol- doen niet aan de behoefte om alle krach- ten van en voor het openbare onderwijs te bundelen.

Ik zou graag willen weten, wat inzen- der bedoelt met "alle krachten van en voor het openbaar onderV[ijs",

Organisatiestructuur voor Volksonderwiis

Ik waag het te betwijfelen of inzender (aangenomen weer dat hij lid van Volks- onderwijs is, zij het dan ook, dat hij zo weinig meeleeft, dat hij het orgaan niet leest), omtrent de huidige organi- satiestn.JCtuur van Volksonderwijs en de omvang van het apparaat een goede voor- stelling heeft. Mocht hij hieromtrent toch volledig geïnformeerd zijn, en alles maar onvoldoende vinden, waarom heeft in- zender Zijn licht dan zo lang onder de korenmaat laten schijnen en waarom heeft hij in z'ijn afdeling dit punt

niet aan de orde gesteld? V/aarom heeft hij zich, dat zou toch ook best kun- nen, niet rechtstreeks tot het Hoofdbe- stuur van Volksonderwijs gewend.

Hij weet toch, dat Volksonderwijs de organisatie is, die de belangen van het openbaar onderwijs tot haar doelstel- ling· heeft gemaakt. Inzender zou toch kunnen veronderstellen, dat zijn op grond van dit "ingezonden'' te vcrwachten waardevolle visie op deze materie van- zelfsprekend volledige aandacht zou heb- ben gekregen.

Zeer geachte redactie, het zal U dui- delijk zijn, dat ik dit "ingezonden" ern- stig betreur en wel om vele redenen:

1. Uitgegaan is van een onj!list gege- ven en· er wordt gepolimiscerd tegen ge- dachten, die niet zijn opgekomen, noch geuit;

2. Op oppervlakkige lezers maakt dit

"ingezonden" de indruk, dat het met het openbaar onderwijs en de verdedigers daarvan maar erg slecht gesteld is. Vroe- ger ?O':Io van de leerlingen, nu maar 26%.

Die tijdelijk algemeen voorzitter ont- kracht het typisch nationale karakter van de openbare school, hij maakt de l~crke­

lijkcn kopschuw. De wervingskracht van de voorstanders van de openbare school is onvoldoende, de instelling van de overheidsfunctionarissen in de onderwijs- sector is zo, dat daardoor het openbaar

onderwijs in een ongunstige positie is ko- men te verkeren. De organisatiestructuur van Volksonderwijs deugt niet en het apparaat is onvoldoende. Zulke lezers zullen denken: "Daar moet ik met mijn kinderen stellig ·niet naar toe''.

3. Bij kritische lezers (en zij mogen kritisch zijn, omdat zij zich en dit in te- genstelling tot de inzender, baseren op een authentieke tekst) moet dit ingezon- den veel vi·agen en bedenkingen doen rijzen, welke deze inzender met dit "in- gezonden" beter niet had kunnen oproe- pen.

J. J. FERINGA

KOELING .. DIEPVRIES

C. BOON

Piet Heinstraat 1 Telefoon 01840-2771

SLIEDRECHT

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 25 JULI 1.963 - PAGIN~ I

Nog enLge nabeschoutvingen DE CIJFERS

over:

SPREI{EN _{• • •}

E

W·ij voldoen hierbij gaarne aan dit verzoek, waarbij wij om het overzicht zo duidelijk moge- lijk te houden, evenals in onze vorige beschoti- wingen zijn uitgegaan van de fictie, dat de Tweede Kamer niet pas in 1956, maar reeels in 1946 150 leden telde, zodat w~j ook nu weer voor alle partijen de zeteltallen tussen 1946 en 1956 met de helft hebben verhoogd.

Deze lijst, waarbij wij voor de jaren 1948 en 1952 de zetels van de tijdelijk van de K.V.P. af- gescheiden groep van de heer Welter tussen haakjes achter de zeteltallen van de K.V.P. heb- ben geplaatst, en waarbij wij als enige kleine partij voor de jaren 1959 en 1963 ook de P.S.P.

hebben opgenomen, ziet er dan als volgt uit:

1946 1948 1952 1956 1959 1963 K.V.P. 48 48 ( 1) 45 (3) 49 49 50

P.v.d.A. 44 41 45 50 48 43

V. V.D. 9 12 13 13 19 16

A.R.P. 20 18 18 15 14 13

C.H.U. 12 13 13 13 12 13

C.P.N. 15 12 9 7 3 4

P.S.P. 2 4

* * *

I

en Democratie', zo schrijft ons de heer W. C. P. van Lee11wen, te Zutphen, deed de heer J. J. van der Laan de suggestie, de in de

",nsider-rubriek" onder de titel "De cijfers spre- ken .... " gegeven cijfers, analyses en conclusies van en over de ve1·kiezingsuitslagen in een brochure te verzamelen.

De heer Van Leeuwen noemt dit een goede ge- dachte, die hzj gaarne onderschrijft.

Mocht het - zo schrUft hij verder - tot zo'n brochure komen, clan mag naar mijn mening niet ontbreken de invloed van de kleinere par- tijen, die zelf niet tot een zetel kwamen. De laatste verkiezing voor de Tweede Kamer gaf voor vier min of meer liberale groeperingen (Liberale Staatspartij, Economisch Appèl. Nieu- we Democmtische Partij en Veilig Verkeer en Liberale Unie) 93862 verloren stemmen.

Indien deze stemmen op de V.V.D. waren uit- gebracht, had onze partij 18 zetels gekregen, terwijl dan de K.V.P. 48 zetels zou hebben ver- worven. Deze kiezers hebben dus, door hun stem uit te brengen op die splinterpartijen, praktisch op cle K.V.P. gestemd, wat m.i. zeer zeker hun bedoeling niet kan zijn geweest. De K.V.P. heeft dtts alleen dank zij deze (min of meer liberale) splinterpartijen haar zeteltal van 1946 tot 1963 kunnen vergroten van 48 op 50.

Als een extra pleidooi voor eenheid in het libe- rale kamp lijkt het mU van belang, deze ver- onderstelling eens bekend te maken. De situatie zou heel wat duidelijker zijn geweest, indien het optreden van deze groeperingen achterwege ware gebleven, terwijl de Kabinetsfo1·matie

waarschijnl~ik veel gemakkelijker zou zijn ge- weest met 18 zetels voor de V.V.D. en 48 voor de K.V.P.

Aldus onze Zutphense briefschrijver.

NOTITIES VAN EEN INSIDER

DE

De veronderstelling van de heer Van Leeuwen, dat de Kabinetsformgtie naar alle waarschijn- lijkheid heel wat gemakkelijker zou z(in gelo- pen, wanneer de liberale splintergroepjes de V.V.D. geen twee zetels minder zouden hebben bezorgd dat zij anders waarschijnlijk zon heb- ben behaald, is ongetwijfeld juist. Toch over- heerst bij ons de vreugde (en orîgetwijfe lel ook bij onze briefschrijver), dat het ons is mogen gelukken, bij deze verkiezingen de helft van onze "top" van·1959 te behouden en dat de lijn van de V.V.D., die men van 1946 tot 1963 kan trekken, een zo duidelijk opgaande is, als geen der N ederlanclse politieke partijen die in onze na-oorlogse sitnatie vertonen.

Wij blijven clan ook bi.i onze belangrijkste con- clusie, dat v.óór alles in de komende vierjarige periode zal moeten worden gewerkt in de rich- ting van het behoud en voor zover noclig van herstel van de vol.ledige eenheid in het liberaal- vrijzinnige kamp. Al zal het wel nooit helemaal te voorkomen zijn, dat bij iedere Kamerverkie-

Werkgroep 's-Gravenhage:

ging toch altijd zekere politieke avonttiriers op- staan, die er een zonderling genoegen in zien met kansloze lijsten te opereren en die toch al- tijd nog wel elk enige duizenden stemmen op zich weten te verenigen.

* * *

EEN andere brief naar aanleiding van onze artikelen ontvingen wij van de secre- taris van de afdeling Voorschoten, mr. H. B.

Koetser, die er met begrijpelijke voldoening gewag van maakt, dat bij de jongste Kamerver- kieûng ook in Voorschoten de V.V.D. de twe·ede plaats heeft weten te veroveren.

De stemmentallen in deze kennelijk al evenzeer groeiende gemeente waren voor de drie grote partijen:

Kamer 1959 Uitgebrachte stemmen 6622 K.V.P. 2076 P.v.d.A. 1341 V. V.D. 1247

Staten 1962 7636 2327 1556 1480

Gem. raad 1962 7660 2443 1614 1382

Kamer 1963 8224 2457 1519 1630 In percentages 1d.tgeclrukt waren de resultaten in Voorschoten:

K.V.P.

P.v.d.A.

V. V.D.

Kamer 19.59

31,-- 20,- 19,-

Staten 1962

30,5 20,4 19,4

Gem. raad 1962

32,- 21,- 18,-

Kamer 1963

29,9 18,5 .19,8 Inderdaad een prachtig resultaat voor onze V.V.D.-afdeling Voorschoten, die haar percen- tage nog 0,8o/o wist op te voeren boven de ver- kiezing van 1959 en daarmee ook in sterkte de tweede partij werd in Voorschoten, boven de Partij van de Arbeid.

En hierbij dient clan nog te worden vermeld, dat, zoals mr. Koetser ons mededeelt, ook in Voor- schoten nog stemmen werden vermorst en wel 70 aan cle Liberale Staatspart~i, 65 aan Econo- misch Appèl, 8 aan de Nieuwe Democratische Partij, en 13 aan Veilig Ve1·keer; tezameit dus 156 stemmen of 2% der totaaluitgebrachte gel- dige stemmen, terwijl de Boerenpartij in Voor- schoten 105 stemmen of 1,3% kreeg.

Bravo voor Voorschoten, dat bij deze verkiezing percentsgewijs zo ruimschoots zijn bijdrage heeft geleverd tot het alleszins beV7·edigende resultaat, dat de Kamerverkiezing 1963 voor onze V.V.D.

heeft opgeleverd.

Werkgroep Utrecht:

LIBERAAL DEMOCRATISCH CENTRUM

Mej. dra. H. van der Sluys - Stadhouders- laan 34 - Utrecht - Tel. (030) 2 15 56.

Onderstaand publiceren wij enige gege- vens met betrekking tot het Liberaal Democratisch Çentrum.

Bestuur:

Dr. E. Nordlohne - Vondelstraat 51 II - Amsterdam - Tel. (020) 8.47.62 - voor- zitter.

G. Dorsman - Riouwlaan 158 - Vlaardin- gen _ Tel. (01898) 30 48 - vice-voorzitter.

A. P. M. Appel Hzn. - Middenstede 125 - 's-Gravenhage - Tel. (070) 66 74 31 - se- cretaris.

Mej. dra. H. van der Sluys - Stadhouders- laan 34 - Utrecht - Tel. (030) 2 15 56 - penningmeesteresse.

Drs. A. van ·Boven - v. Diepenburchstraat 102 - 's-Gravenhage - Tel. (070) 24 65 82 - lid.

Drs. P. Fetter - Boulevard 143 - Katwijk aan Zee - Tel. (01718) 33 75 - lid.

D. A. van Route - Randweg 73 - Rotter- dam - Tel. (010) 19 58 57 - lid.

Contact-adressen Werkgroepen:

Werkgroep Amersfoort:

Mr. A. A. Land - Groen van Prinsterer- laan 23 _ Amersfoort - Tel. (03490) 1 42 26.

Werkgroep Amsterdam:

Dr. E. Nordlohne - Vondelstraat 51 II - Amsterdam - Tel. (020) 8 47 62.

Werkgroep Arnhem:

H. C. P. van Harderwijk - Callunastraat 34 - Arnhem - Tel. (08300) 2 00 20.

Werkgroep Deventer:

Mevr. H. Mulder-Heilersig - Ceintuurbaan 97 - Deventer - Tel. (06700) 1 63 96.

VVerkgroep Eindhoven:

L. J. Vrijman _ Floralaan West 169 - Eind- hoven.

Werkgroep Friesland:

B. C. Algra - Oostersingel 66 - Leeuwar- den - Tel. (05100) 2 65 94.

Werkgroep Het Gooi:

Drs. J. J. C. Koopmans - Onder Den Daal 16 - Blaricum - Tel. (02953) 32 47.

Werkgroep Groningen:

M. M. P. Drop - Paterswoldseweg 241 .- Groningen - Tel. (05900) 5 05 38.

Werkgroep Haarlem:

J. van der Dussen - Middellaan 29 - Haar- lem - Tel. (02500) 3 43 73.

Werkgroep Rotterdam:

Mevr. ir. M. C. Endert-Baylé - Courzand- seweg 66 - Rotterdam.

Werkgroep Vlaardingen:

G. Dorsman - Riouwlaan 158 - Vlaardin- gen - Tel. (01898) 30 48.

VVerkgroep Zutfen:

M. J. Themans - Rozenhoflaan 13 - Zutfen.

Werkgroep Zwolle:

Mevr. "C. M. Warburg-van Rijn - Ten Oeverstraat 146 - Zwolle - Tel. (05200) 1 26 99.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

EEN OP VIJF

E

Velen, die dit rubriekje lezen zullen de- ze drie woorden niet begrijpen, maar al is er slechts een op de vijf, die het nog niet weet, het is toch goed er nog eens over te schrijven. Want het is helemaal niet zeker, dat wie de betekenis van de woorden weet, ook méér weet.

Een op vijf is de leuze, is het doel van een voorlichtingsactie, die door vrouwen aan vrouwen wordt gegeven. En die voorlichting betreft de wijze waarop vrouwen haar gezin, haar omgeving en zichzelf zo goed mogelijk kuim'en· be- schermen in het geval van weer een oorlog. Men noemt dit met een niet erg gelukkig gekozen uitdrukking: individue- le zelfbescherming. Kortweg IZB.

Wij hebben hierover officiële "wenken"

ontvangen, maar dat is niet genoeg.

Voor een goede praktische toèpassing is een mondelinge toelichting zeer gewenst.

Men begrijpt het beter, men neemt het beter in zich op, men heeft gelegenheid er over te vragen.

Het ideaal zou natuurlijk zijn àlle vrouwen mondeling voor te lichten, maar idealen zijn niet altijd gemakkelijk te

verwezenlijken. Eén op de vijf lijkt om te beginnen beter bereikbaar.

Zo dacht men in Engeland er over, waar men er al eerder mee begonnen wrui: Een paar Engelse dames, die er ervaring mee hadden zijn door de lan- delijke UVV uitgenodigd om er hier over te vertellen. Dat was het begin van de Nedei:landse actie, die nu, nadat enige moeilijkheden overwonnen moesten wor- den, in handen is van de Nederlandse Fe- deratie voor Vrouwelijke Hulpverlening, waarbij ook onze vrouwenorganisatie is

aangesloten. ·

Het is dus vrijwillig 'werk wat in- houdt, dat docenten en voorlichtsters geen vergoeding ontvangen. De onvermij- delijke onkosten worden betaald door het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Voorlichtsters zijn de vrouwen, die in huiskamerbijeènkomsten aan vrouwen de voorlichting geven. Huiskamerbijeen- komsten zijn uiteraard klein en geven mogelijkheid tot nauwer contact, tot het stellen van vragen en gedachtenwisseling.

Ze hoeven ook niets te kosten, al zal een kopje thee van de gastvrouw het ge- zelliger maken. Maar dat kopje thee hoeft niet, want de bijeenkomsten duren

ZWOLLERKERSPEL

De Rotterdan1sche Droogdok Mij. NoV.

Copie voor deze rubriek te zen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

telkens hoogstens anderhalf uur en dat driemaal.

De voorlichtsters moeten natuurlijk zelf bijzonder goed voorgelicht zijn en dat geschiedt in cursussen van 3 maal een dag, gevolgd door een mondelinge test.

Uit de beste, ervaren voorlichtsters woc- den de docenten voor deze cursussen ge- kozen. Zij krijgen nog een extra oplei- ding van twee dagen en moeten een schriftelijke en een mondelinge test af- leggen.

Er zou nog heel wat meer van te zeg~

gen zijn, maar dit is in het groot gezien de organisatie om tot een zo doelmatig mogelijke voorlichting te komen.

de

aalpalen

voor betonfundering in moeilijke werkomstandigheden

stalen palen damwanden grondonderzoek

de Waal' s Industrie N .V.

Generaal Vetterstraat 58 Amsterdam

Rotterdam - Hoogezand Hamburg Antwerpen

25 JuLI 1963 - PAGINA 4.

Datgene waarom het gaat zijn natmu·- lijk de huiskamerbijeenkomsten (even- tueel ook in cantines van bedrijven enz>..

Het eerste doel: een op vijf, is nog lang niet overal bereikt, alleen; hier en daar op het platteland. De hele N.O.-polder steekt er met vlag en wimpel boven uit.

Laat men zich in de meeste plaatsen teveel leiden door uitlatingen van de heer Chroestsjow? Maar je kunt zo iets beter doen als er geen vuiltje aan de lucht is, dan pas min of meer in pa- niekstemming. Dat geldt ook voor een kleine voorraadvorming. Doe je dat pas op het laatst, dan wordt het een beden- kelijk gehamster. Doe het nu!

Zo'n voorraadje is altijd nuttig en bij de voorlichting zijn ook dingen die altijd nuttig zijn.

Inlichtingen zijn te krijgen bij uw plaatselijke vrouwengroep, bij de plaat- selijke UVV, bij de plaatselijke Federatie VVH of bij het landelijk secretariaat van de Nederlandse Federatie VVH, Pie- ter Bothstraat 27, Den Haag, die folders heeft.

Naar Heiloo

S

O.broedert

Spedalisten in

Manchester Gentleroy

en

Ladyrov . ^..

J. H.S.

o.a. bijzonder geschikt voor sport- en tuinkleding

Spinners en Twijners

van

Weef- en Tricolgarens

Indien hier

uw advertentie had gesttUJn daJt •••

zouden 28.000 geestverwanten alsmede hun huisgenoten deze hebben gelezen.

Inlichtingen en

advertentie.

torieven worden gaarne verstrekt door onze administratie, postbus 43 Amersfoort, tel. 0.3490- 1 71 44

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

MELK EN BOTER

Terwijl ieder in Nederland spreekt over een te hoge melkproduktie, over overschotten en subsidie aan de melkveehouder, komt daar plotseling het bericht van een dreigend botertekort.

Ik kan mij levendig voorstellen, dat deze mededeling velen heeft verbaasd.

Hoe is dat mogelijk, zal men zich afvragen: het ene jaar teveel boter, het andere te weinig; het ene jaar een overschot aan aardappelen, het jaar daarop grijpt de regering in om de consumentenprijzen niet te laten stijgen; vorige jaren een teveel aan suiker, nu moet tegen hog~ prijzen worden geïmporteerd.

Dit zijn harde feiten en zij, die dit vreemd vinden. kennen het karakter van de landbouwproduktie onvol- doende. Weersomstandigheden in alle delen der wereld vormen de voor- naamste factor van de jaarlijkse pro- du.ktieverschillen. Daarnaast maken de prijsmaatregelen van alle rege- ringen; teneinde landbouwer en con- sument te beschermen, de markt ook geheel onoverzichtelijk.

Oorzaak

De oorzaak van de sterke terug- gang van de botervoorraden moet vooral worden gezocht in het late en koude voorjaar. Daarbij komt dat alle voorraden dit voorjaar tegen lage prijzen werden geruimd. Zowel in Nederland, Denemarken als in West- Duitsland is de melk - maar vooral de vetproduktie - dit voorjaar la- ger.

Daardoor kon er minder boter ge- maakt worden. Ook de toenemende

HET HOOFDBESTUUR VERGADERDE

Zaterdag, 20 juli j.l., kwam het Hoofd- bestuur des oschtends in Den Haag in vergadering· bijeen.

Onderwerp van bespreking vormde on- der meer de voorbereiding voor de Bui- tengewone Algemene Vergadering, welke op zaterdag, 9 november a.s., te Rotter- dam zal worden gehouden.

Daarnevens werd het programma voor de dit najaar te houden Algemene Ori- enteringscursus over de politiek vastge- steld. Tenslotte kwamen nog enkele za- ken van huishoudelijke aard in bespre-

king. .

Verklaring hoofdbestuur JOVD

afzet van room en koffiemelk schijnt hierop van invloed te zijn.

Verder wordt in vele landen een stijgende melk- en boterconsumptie geconstateerd.

In Nederland steeg de melkcon- sumptie 20 kg per hoofd, vergeleken bij de cijfers van voor de oorlog. In Frankrijk is dit eveneens het geval;

in België en Luxemburg met 25 kg., evenals in Italië. Maar in West- Duitsland daalde het melkverbruik Zo komen we voor de gehele E.E.G.

tot een stijging van 6 kg. per hoofd

der bevolking. In Engeland nam de melkconsumptie zelfs met 48 kg. toe.

Het boterverbruik steeg in de lan- den van de E.E.G. gemiddeld met 0,9 kg. per hoofd, vooral in de laatste jaren. Ook het kaasverbruik stijgt aanzienlijk. Hier tegenover staat, dat de melkproduktie in de E.E.G.-lan- den met 3 % stijgt. Hie;rdoor. zou in de E.E.G.-landen een evenwicht aan- wezig zijn, ware het niet, dat de weersomstandigheden dit voorjaar de produktie sterk hadden beperkt en de export goede mogelijkheden bood.

Tekort in En9eland

Zo moest Engeland in april van dit

r- ^GIRAF

jaar al meer boter uit Australië im- porteren, omdat de Denen ook min- der konden leveren. Nederland le- verde die maand nog iets meer dan in 1962, doch daarmede was het En- gelse tekort niet op te vangen. En- gelands import liep in de eerste drie maanden van 1963 reeds 17.000 ton terug.

In de maanden mei en juni stegen de prijzen op de Engelse markt dan ook flink. Het is mij daarom niet dui- delijk waarom er vanuit ons land nog steeds een exporttoeslag van i 0,05 per kg wordt gegeven. Natuurlijk wil men de Engelse markt gaarne be- houden, doch een exporttoeslag van i 0.05 zal hier van weinig gewicht zijn.

Naast een exporttoeslag van Enge- land, heeft men de importheffingen voor andere landen verlaagd. De im- port wordt dan gestimuleerd.

Laat men daaraan niet te vroeg beginnen, want onder de huidige weersomstandigheden komt onze na- tionale produktie wel op gang. Dan zal de voorraad in de koelhuizen weer toenemen en kan de consument met een gerust hart de komende win- ter tegemoet zien.

Men schijnt echter in Nederland wel erg bang te zijn van stijgende prijzen voor de consument. Zo komt men tot irreële prijzen voor boer en consument. Zo komt men .. ook tot vreemde en kostbare in- en export- manipulaties met variabele heffingeil en toeslagen, die de handel telkens doorkruisen.

In een volgend artikel zullen wij eens zien, hoe de prijzen in de andere, ons omringende landen, liggen.

L.G. OLDENBANNING

Schiedamse Genever

inzake kernstop-akkoord

MENSELIJI{E BINDINGEN

Het hoofdbestuur der Jongeren Organi- satie Vrijheid en Democratie spreekt de hoop uit, dat de USSR een non-agres- sieverdrag tussen de NAVO en het Pact van Warschau, niet als een préalabele conditie voor een zeer dringend noodza- kelijk kernstopaccoord zal, stellen.

Het hoofdbestuur van de JOVD acht het van het grootste belang, dat er tussen het Westen en de communistische landen concrete afspraken gemaakt worden, die het oorlogsgevaar kunnen verminderen, zoals een kernstopaccoord, wederzijdse inspecties, e.d.

Het hoofdbestuur van de JOVD is van mening, dat het sluiten van non-agressie- verdragen, wanneer deze niets anders in- houden dan wederzijdse niet-aanvalsbe- loften, gelijk dit door de Tweede Wereld- oorlog is gebleken, geen enkele werke- lijke zekerheid voor het voorkomen van een oorlog biedt.

I

ik geloof, dat het komt omdat er in de binnenlandse politiek gebrek is aan menselijke bindingen, dat alles zo moeilijk en stroef gaat.

Ik heb over deze woorden eens na- gedacht en geloof, dat er meer dan een kern van waarheid in schuilt.

De verschillende politieke par- tijen en ook onze partij hebben te weinig gelet op deze menselijke bin- dingen, te weinig aandacht geschon- ken aan de emotionele gevoelens, welke zich bij ons volk nu eenmaal

N.V.AANNEMERSBEDRIJFv/hJ.STAM

TWINTIGHOEVENWEG 13 te DORDRECHT TELEFOON 01850-5839

•

WONINGBOUW

niet openbaren in revolutionaire po- gingen, maar toch wel in een sfeer, die een andere benadering eist dan alleen maar een verstandelijke.

Er is op het ogenblik in onze partij, en het is goed dit te constateren: een geest van verjonging en vernieuwing.

Een nieuwe generatie treedt aan om de lampen brandende te houden en over te nemen van hen, die dit al vele jaren gedaan hebben.

Maar het overnemen van die lam- pen, juist in deze tijd met zijn sterke beïnvloeding van moderne massa- communicatiemiddelen, daarvoor is het mijns inziens geboden, dat de menselijke bindingen sterke aandacht krijgen, en dat men zowel de human als public relations voldoende in het oog houdt.

Hoe dat te doen, daarover zal mijns inziens in intern beraad uitvoerig van gedachten gewisseld kunnen worden, maar deze materie leent zich niet voor bespreking in het openbaar.

Maar van harte wens ik deze zaak, juist nu de V.V.D. een nieuwe kans krijgt, onder de aandacht van allen in onze partij te brengen.

D. W. DETTMEIJER

25 JULI 196?. - PA(,;j-, __

UW HAAR ZIT

van vroeg tot laat in weer en wind met ·

{:;nt

8 _Haarcrème

Forse tube f 1 ,75.

Uitsluitend bij de kapper verkrijgbaar!

WIJ LEVEREN

DOZEN

uit Massie:f Carton

*

Speciaal voor export.

*

N.V. Stroocartonfabriel( v/h

E. Free & Co.

OUDE PEiiELA

Telefoon 05978 - 2233, 2 lijnen

Eigen. modern ingericht

··. laboratorium.

BRANDBLUSAPPARATEN

Officiëel goedgekeurd Talrijke attesten.

SIMPLUS N.V. DORDRECHT

VISSTRAAT 6-8 - TEL. 3344* <01850)

STALEN

\~EUBELEN

GISPEN

CULEMBORG

,,Maak de

Scheepswerf & Machinefahriel\.:

v.h. H. J. 1\.00PMAN N.V.

DORDRECHT - TEL. 01850 • 5041 en 5042

SCHEEPSBOUW - MACHINEFABRIEK ...:..:: KETELMAKERIJ NIEUWBOUW EN REPARATIE-INRICHTING

INBOUW EN REVISIE VAN MOTOREN

N.V. Vereenigde Touwfabriel\.:en

GEVESTIGD TE ROTIERDAM 's-GRAVENWEG 264, TEiL. 11.40.60

•

Fabrikanten van:

SISAL- EN MANILLATOUWWERK ST AALKABELS

HERCULESTOUW PYTHONTOUW

•

En van vloerbedekking onder de merken:

JABO

VERTO-HAARBOUCLE

tevens van.

COCOS VLOERBEDEKKING

Boele~s

Seh.eepswerven en Maeliinefabriek N. V.

BOLNES (BIJ ROTTERDAM)

•

Reparatie en nieutvboutv

•

TELEFOON 195100 ROTTERDAM TELEGR. BOELE-BOLNES

Twee TorellS

N.V. LIJM- EN GELATINEFABRIEK TELEFOON 25242 - DELFT

V. V.D. sterk!!''

ABRAHAM VAN STOLK a ^ZOONEN

KONINKLIJKE HOUTHANDEL N. V;

ROTTERDAM - POSTBUS 1100 · TELEFOON 0 10 - 3 54 DO

'S-HERTOGENBOSCH - Engelseweg 5 TELEFOON 0 4100 • 3 20 55

HELLEVOETSLUIS Industrieterrein Molshoek TELEFOON 0 1883 - 2677

N.V. STROOSTOFFABRIEK

~~PH

OEN IX''

VEENDAM

Gebleekte stro-rellulose t'oor fijnpapier Sedert 1894

NORMAAL- EN DIKWANDIG NAADLOZE STALEN BUIZEN NIEUWE GELASTE STALEN BUIZEN

NIEUWE GASPIJPEN

GEBRUIKTE ELEKTRISCH GEREINIGDE VLAMBUIZEN REGENWATERAFVOERPIJPEN

VEERSE DIJK 271a HENDRIK IDO AMBACHT TELEFOON DORDRECHT (01850) 2 81 11, 2 81 12 en 2 71 75

NA 18 UUR (01850) 2 82 32 en 2 7792 (30) 26828

BETONKEIEN

en

BETON ANTI .. KRUIPSTEEN

In kleuren grijs en heiderood

•

Voldoen aan de hoogste eisen Keur en acceptatie op het werk

•

N.V. Heesseltsche Steenfabriek

v /h W. P. DE VRIES en CO.

Heesselt (Gem. Va rik) - Telefoon Ophemert K 3445-271