Tilburg University
Dat moet van Europa, meneer...
Frissen, P.H.A.
Published in:
Binnenlands bestuur
Publication date:
2010
Document Version
Publisher's PDF, also known as Version of record
Link to publication in Tilburg University Research Portal
Citation for published version (APA):
Frissen, P. H. A. (2010). Dat moet van Europa, meneer... Binnenlands bestuur.
General rights
Copyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright owners and it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights. • Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain
• You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal
Take down policy
If you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediately and investigate your claim.
Dat moet van Europa, meneer...
Als het over Europa gaat ben ik een scepticus - wat kun je bij overheidslagen anders zijn? Dat er in het debat over de Europese Unie voorstanders en tegenstanders zijn, heb ik altijd merkwaardig én
intrigerend gevonden.
Zelden hoor je iemand zich hartstochtelijk tegenstander of voorstander van het Rijk verklaren. Het Rijk is een kwestie van bloßes Dasein, zo lijkt het. De enige bestuurslaag die, net als Europa, voorstanders en tegenstanders heeft, is de provincie. De provincie heeft daar recent wat op gevonden.
Als we de taken van het waterschap bij de provincie onderbrengen, hebben we een bestuurslaag minder en een andere gered. Met dit fraaie staaltje darwinisme probeerden Jan Franssen en zijn collega’s het treurige lot te ontlopen.
Mijn dierbare collega Wim van de Donk schijnt, toen hij tot het hoge ambt van commissaris van de koningin werd geroepen, in een kennismakingsgesprek met de minister de suggestie dat één bestuurslaag zou kunnen
verdwijnen, te hebben omarmd. Dit onder het uitdrukkelijke voorbehoud, dat hij nog niet zeker wist welke bestuurslaag dat dan zou zijn.
Wij hebben in onze Tilburgse onderzoekstijd vaak betoogd dat de nationale staat zou verdwijnen:
deterritorialisering, weet u nog. Ik heb daar nu zo mijn aarzelingen bij, maar als ik Van de Donks benoeming mag interpreteren als een bijdrage aan het verdwijnen van de nationale staat, stemt dat vreugdevol, zeker met de aankomende coalitie in het vooruitzicht.
Voorstanders van Europa hebben altijd een missionaire inslag. Ze willen je overtuigen van het belang van Europa. De redenering is steevast dubbelzinnig. Dat veel regelgeving in Brussel wordt bepaald, wordt als onomstotelijk feit én als zegenrijk gepresenteerd. Dat is merkwaardig apolitiek. Ik hoor nooit betogen dat een omvangrijke
administratieve lastendruk zowel onontkoombaar als heilzaam is.
In dit opzicht lijkt Europa weer op een andere bestuurslaag, namelijk de gemeente. Die heeft ook veel
voorstanders. De intellectuelen onder hen mogen graag de voormalige speaker van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden Tip O’Neill citeren: ‘All politics is local.’ Meer prozaïsch is de claim dat het lokale bestuur het dichtst bij de burgers staat. Ik heb daar altijd ernstige twijfels bij gehad.
In het mediatijdperk staat alleen die politiek dicht bij de burger die op tv is. Opkomstcijfers bij verkiezingen bevestigen dat ook steevast. Alleen de nationale politiek is op tv en scoort dus het best. De gemiddelde burger kent meer ministers dan wethouders, laat staan raadsleden. Het bekendst is nog de burgemeester en die is benoemde bestuurder. Het Rijk staat dus het dichtst bij de burger - een mooi argument voor nationale politie.
Mijn scepsis over Europa werd deze week nog eens grondig aangesproken. Het gaat om klein ongemak. Mijn school in Den Haag is sinds jaar en dag vrijgesteld van btw omdat het om een onderwijsinstelling gaat. Omdat wij echter geen dubbeltje subsidie ontvangen - mooi toch? - moeten wij voortaan een registratie aanvragen bij een centraal register. Daartoe moet een audit plaatsvinden.
De in deze wereld ingevoerde lezer ziet al een pand met een bord naast de deur, een ambtelijke staf, ingehuurde auditoren, accreditatie, reglementen, nadere bepalingen, verfijnde regelgeving over enkele jaren, enzovoorts. Dat is de prijs die we voor de btw-vrijstelling moeten betalen. Soit. Daarbij blijft het echter niet.
Page 1 of 2
Dat moet van Europa, meneer... • Binnenlands Bestuur
Al onze docenten moeten ook een registratie aanvragen. Anders moeten zij alsnog btw afdragen, net zoals onze loodgieter en cateraar dat doen. Alleen met een onderwijsbevoegdheid, ontlopen zij de audit, die ook voor docenten geldt. Wij werken alleen met hoogleraren met eminente onderwijscompetenties en gelouterde practitioners uit de top van de publieke sector.
Voortaan moeten de internationaal gerenommeerde emeritus, de staatsraad, het Kamerlid en de secretaris-generaal zich aanmelden als zelfstandige zonder personeel en een btw-nummer aanvragen. Dat heeft ons al menig ziedend telefoontje opgeleverd, zoals van onze topdocent ‘Europese Unie’.
Ik ben maar eens gaan bellen. Een functionaris stond mij buitengewoon correct te woord. Hij wees me er ook op dat de registratie wettelijk verplicht was evenals de financiële bijdrage voor registratie, audit en jaarlijkse herregistratie. Ik probeerde nog een politiek-filosofisch argument tegen dit misbruik van een staatsmonopolie (betalen voor een verplichting), maar dat mocht niet baten. Op mijn vraag naar de achtergrond van deze nieuwe regelgeving was zijn antwoord een forse stimulans voor mijn scepsis: ‘Dat moet van Europa, meneer.’
Paul Frissen is decaan en bestuursvoorzitter van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur, hoog leraar
bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg en lid van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling
Gratis abonnement Abonnement Klantenservice Adreswijziging Nieuwsbrieven BB iGoogle BB RSS Nieuws BB RSS Vacatures BB RSS Digitaal Bestuur BB Twitter Kluwer Opleidingen Vrom Academy E-studies Masterclasses Kluwer Kluwer Shop Sociaal Totaal Vrom Totaal Jobnews Adreswijziging Contact Colofon Ingezonden stukken Informatie Vacaturemanager Vacatures zoeken
Abonnementen Feeds & Tweets Opleidingen Websites Service Adverteren
