•
•Informatie- en opinieblad voor actieve SP-leden
Verschijnt12keer per jaar, derde jaargang nummer 3, 22 maart 2001
2
Je bent van
harte uitgenodigd
Binnenkort organiseren we een nieuwe serie regioconferenties. Op zes plaatsen in het land komen we bij elkaar. Ik nodig je, samen met alle andere bestuurs-, kern-groep- en raadsleden uit je afdeling, van harte uit om bij de conferentie in jouw regio te zijn.Twee belangrijke zaken staan op de confe-rentie-agenda:
• We kiezen nieuwe vertegenwoordigers uit de regio in het partijbestuur. Daarmee zorgen we dat de basis dik vertegenwoor-digd blijft in de top van de partij. In de meeste regio's zijn er meer kandidaten dan beschikbare plaatsen- dus valt er ook echt wat te kiezen.
• We hebben het over de voortgang van onze campagne tegen de verslonzing van de publiek zaak.
De regioconferenties zijn een uitvloeisel van ons congres van 1 mei 1999. Ze zijn een perfecte plek om met andere partijge-noten van gedachten te wisselen over za-ken die ons samen bezighouden. Daarom besteden we ook veel aandacht aan de organisatie en opzet van de conferenties. Maar of de conferenties echt slagen, dat ligt aan jou en de andere aanwezigen. Zorg daarom dat je goed voorbereid bent. Kom niet met een leeg hoofd, maar vul het voor-af met vragen, voorstellen en ideeën. Denk na wie jij graag in het partijbestuur hebt. En: welke vragen heb je aan de kandida-ten? Ga ook voor jezelf nog eens na wat we in jouw afdeling nog meer zouden kunnen doen ter aanvulling op de acties die we momenteel overal voeren. En wat kunnen anderen van jouw afdeling leren? Dan heb ik er alle vertrouwen in dat het nuttig en leuk wordt op de conferenties. Tot dan!
Kamerleden en andere SP'ers schrijven regelmatig interessante opinie-artikelen in dag- en vakbladen. Spanning geeft in elke uitga-ve een ouitga-verzicht van de recente opinies. De artikelen zelf kun je vinden op Internet (http:j ;www.sp.nljpartijjtheoriejopinies). Je kunt ze ook telefonisch bestellen bij Marga Berendse en Marti -ne Mergier (010 243 55 55). Noem dan wel het codenummer van het artikel dat je wilt hebben.
Aanmelding als kandidaat Kamerlid tot 1 mei
Aanmelding als kandidaat Partijbestuurslid
tot vier weken voor de betref -fende regioconferentie Regioconferenties 31 maart Amsterdam 1 april Heerlen 7 april Groningen 8 april Rotterdam 2 april Eindhoven 22 april Deventer Cursus Lokale Politiek (voor aspirant raadsleden)
7 april Rotterdam
14 april Eindhoven en Zwolle Cursus Economie Anders
5 april Zwolle Actie
1 april start campagne genetische manipulatie
Spanning
Spanning verschijnt 12 keer per jaar en is bestemd voor actieve SP-leden. De afdelingen van de SP beslissen wie het blad toegestuurd krijgen. Aan-en afmelden van abonnees: schriftelijk bij de SP-administratie, Vijverhof·straat 65, 3032 SC Rotterdam. Fax (010) 243 55 66. e-mail: administratie@sp.nl Spanning wordt uitgegeven onder verantwoor·
delijkheid van het Partijbestuur van de SP. Eindredactie: Peter Verschuren. Redactie· adres: Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam
telefoon (010) 243 55 31 fax (010) 243 55 65, e-mail: spanning@sp.nl
Spanning• 22 maart 2001
De moraal is niet alleen van conservatieven Ronald van Raak, NRC, JO februari 2001 Nieuwe conservatieven in Nederland willen een morele politiek. Hun politieke gelijk is echter vooral gebaseerd op hun eigen morele standaard. Daarmee eigenen conservatieven zich
ten onrechte de morele waarheid toe Privatisering heeft een te hoge prijs Jan Marijnissen, Trouw 8februari 2001
De paarse kabinetten hebben in de jaren negentig de meeste nutsvoorzieningen verkocht aan 'de markt'. Inmiddels lijkt er sprake te zijn van een kentering in het denken: in ieder geval in de
samenleving.
Falende overheid wakker schudden in plaats van afbreken
Jan Marijnissen, niet gepubliceerd, 17 februari 2001
Van de overheid verwacht mag worden dat zij op serieuze en adequate wijze regels stelt en toeziet op de naleving ervan. Regels en wetten zijn de pijlers die het dak van de publieke zaak- en daarmee een wezenlijk deel van de
beschaving-dragen.
De prins wil van de prins geen kwaad weten Jan Marijnissen, Trouw JO maart 2001
Kroonprins Willem-Alexander heeft zich op opmerkelijke wijze gemengd in de discussie over Jorge Zorreguieta. Misschien is het daardoor eindelijk tijd voor een politiek debat over de kroonprins en zijn voorgenomen
huwelijk, en de monarchie als zodanig. Chloortrein slecht voor veiligheid en economie
Ronald v. Raak, Rotterdams Dagblad, 9 maart 2001 Binnenkort debatteert de Tweede Kamer over de chloortransporten die AkzoNobel driemaal per week uitvoert van Delfzijl en Hengelo naar Rotterdam. De chloortrein is niet alleen onveilig,
Eerste politiek café SP-Amersfoort
gaat over armoede
Dat je voor het organiseren van een politiek café niet de omvang van de afdeling Oss hoeft te hebben, bewijst de jonge afdeling Amersfoort. Zij start op 25 maart met een tweemaandelijks 'Politiek SP-café'. Wim van Gammeren: 'In Amersfoort gebeurt niet veel en de gemeenteraad gaat ge-willig met het college mee,
dus echte politieke debatten zijn zeldzaam. Zo zijn we op het idee gekomen.' Het poli-tiek café vindt plaats in café 'De Rooie Cent'; thema van de eerste uitgave is 'armoede'.
Een woordvoerder van stich-ting J'accuse, die opkomt voor de onderkant van de samen-leving, zal in discussie gaan met de Amersfoortse PvdA·
fractievoorzitter. Als discus-sieleider zal een SP'er optre· den en voor de muzikale om-lijsting zorgt een smartlappen-band. 'We hebben flink pos· ters geplakt in de stad en alle raadsfracties uitgenodigd, evenals de vakbonden en dak-lozenorganisaties.'
Meer info: Wim van Gamme-ren: (033) 461 20 03
1/D-geld naar de 1/D'ers!
De gemeente Nijmegen blijkt flink te verdienenaan de 1/D-regeling (voorheen Melkert-banen): de spaarpot is gevuld met ruim 10 miljoen
gul-den. Dat geld hoort bij de 1/D'ers thuis, vond de Nijmeegse SP en richtte samen met hen
actieco-ité 'Beter 1/D' op dat inmiddels uit zo'n dertig man bestaat. Om de klachten en wensen van
alle 800 Nijmeegse 1/D'ers te inventariseren,
werd een enquête opgezet. Raadslid Sjoerd de
Jong: 'De gemeente was hierbij heel
behulp-zaam. Een ambtenaar bood tijdens een commis-sievergadering aan te helpen bij de versturing wan de enquêtes. Anders hadden we natuurlijk moeit alle 1/D'ers kunnen bereiken.' De enquê-ltes gingen vergezeld van een uitnodiging voor ~een bijeenkomst waar de resultaten aan de poli-ttiek aangeboden werden. Van de 800 verstuurde
enquêtes kwamen er zo'n tweehonderd terug.
De meeste klachten betroffen het gebrek aan
doorstroming, de lage beloning en de
armoede-val. De bijeenkomst werd vervolgens door ruim
honderd 1/D'ers bezocht. Ook
vertegenwoordi-gers van andere partijen en de verantwoordelijke
.ambtenaar waren aanwezig. Het actiecomité .beeft inmiddels een eisenpakket samengesteld
en beraadt zich op verdere stappen. De Jong: 'De gemeente weet vaak zelf niet hoe de regeling
precies in elkaar zit. Bij scholing, begeleiding en
doorstroming is veel onduidelijkheid over wat er
moet en mag. Wij hebben veel 1/D'ers bij elkaar
gebracht en ik denk hun problemen en
ervarin-gen een eye-opener voor de gemeente zijn. Van-daar dat die positief tegenover het actiecomité staat en al een paar voorzichtige toezeggingen heeft gedaan.'
Info: Sjoerd de Jong: (024) 324 21 28
Kaartjesautomaat geen oplossing
voor zorggemeente Ermelo
'Loket dicht, vrijheid kwijt' staat op een protestkaart die het gelijknamige actiecomité, een initiatief van de SP, momenteel verspreidt in Ermelo. Deelne-mers aan de actie protesteren tegen de sluiting van het loket op het plaatselijke station. Hoewel dit een landelijke trend is en op veel plaatsen de loket-ten al gesloten zijn, besloot de afdeling toch in actie te komen. 'Om twee redenen,' vertelt afdelingsvoorzitter Hans de
Boer. 'Ermelo is een sterk vergrij-zende gemeente. Veel ouderen zijn onmachtig om de kaartjesautomaat te bedienen. Ten
Spanning• 22 maart 2001
tweede is Ermelo ook een 'zorggemeente'. Er is een psy-chiatrisch ziekenhuis, een blin-deninstituut en een instelling voor mensen met een verstan-delijke beperking. Ook zij zijn niet in staat om met de auto-maat te werken en worden nu dus beperkt in hun vrijheid om op reis te gaan. De gemeente presenteert zich graag als zorg-gemeente. Dan moet je dus niet de loketten dichtgooien, lijkt me.' De protestkaarten worden op drukke plaatsen in het dorp verspreid. Daarnaast voert het comités gesprekken met de directies van zorginstellingen om de actie te ondersteunen.
!J~fo: Hans de Boer: (0341) 453 165
Leids SP-pand biedt
onderdak aan soos
voor Turkse jongeren
4
De SP in Leiden organiseert sinds kort in het afdelin gsge-bouw op vrijdagavond een soos voor Turkse jongeren. Aan het vorig jaar voor het eerst geh ou-den 'SPeertoernooi', een
voet-Een persoonlijke keuze van Afdelingsteam-medewerker Cécile Visscher uit de vele tips, trucs en te volgen voorbeelden in de maande-lijkse afdelingsverslagen.
Op vijf de afdeling ARNHEM. De raadsfractie wist daar de toezegging los te peuteren dat er fors meer geld (600.000 gulden) wordt vrijgemaakt voor dak-en thuislozen. Plaats vier is voor TILBURG, die deskundige sprekers bereid vond voor een koffieavond over het thema globalisering, en hard werkt aan een vervolg met voorstellen in de ge-meenteraad.
Op drie staat GOOR, dat na de grote proble-men van eind vorig jaar weer aan de weg timmert, en een handtekeningenactie startte onder het motto 'herstel goede schoolartsen-zorg'. Snel tekenden meer dan 300 bezorgde ouders.
De tweede plaats is voor de kerngroep van de nieuwe afdeling LEIDERDORP, die met een groep van maar liefst vijftig mensen een verkeersbord plaatste dat er al lang had moeten staan.
En dan op één ... VLISSINGEN. Na een tele-fonisch alarmsignaal over het uitroeien van duiven in het stadscentrum trok een zestal leden naar de Commissie Algemeen Bestuur om met een spandoek te protesteren tegen dit dierenleed. Een snelle actie, die bewijst dat je niet altijd weken voorbereiding en fraai gedrukte kaartjes nodig hebt.
baltoernooi voor jongeren van
12-16 jaar, hield de afdeling contacten over met Turkse jon-geren. 'Een aantal van hen kwam regelmatig langs met de vraag of ze iets in 'De Speer', ons afdelingsgebouw, konden doen,' vertelt Cor Vergeer. 'Met de coach van het voetbalteam als contactpersoon zijn we in overleg getreden, en is afge-sproken dat we op de vrijd ag-avonden tafelvoetbalspellen, ta-feltennis, sjoelen, video etc. neerzetten. En tot nu toe loopt het prima. Er zijn telkens zo'n 12 tot 15 man.' Vergeer wijst erop, dat je wel goed moet na-denken voordat je aan zoiets be-gint. 'Al snel kwamen er ook autochtone jongeren naar ons toe, die vroegen of we ook iets voor hen konden doen. Dat doen we: binnenkort starten we er-mee. Waarom niet samen? Tja, de bedoeling is inderdaad om
het uit te breiden, maar het is toch heel moeilijk. Die groepen jongeren komen uit verschillen-de wijken en er is zeker sprake van rivaliteit. Je moet er mee uitkijken. Bovendien moet je er rekening mee houden, dat er de nodige tijd in gaat zitten. Bij ons zitten er op die avonden drie man bovenop. Je moet een deur-beleid hebben en goede regels opstellen, anders loopt het al snel uit de hand. Maar als het
al-lemaal goed geregeld is, kun je een vertrouwensband met de
Turkse gemeenschap
opbou-wen.'
Meer info: Cor Vergeer:
(071) 531 14 06 Spanning• 22 maart 2001
NS'ers, reizigers
en politici bij
Hengelo's
SPoordebat
SP-Kamerlid Van Bommel, WMC-bestuurder Vankan, PvdA-Statenlid Relker en Europarle-mentariër Meijer gingen met elkaar in discus-sie tijdens het Hengelose 'SPoordebat' over de toekomst van de NS. De Hengelose SP was begin dit jaar benaderd door NS'ers die aan-voelden dat het conflict met de directie zo 1-2-3 niet op te lossen is. 'We hadden hele positieve reacties van NS-personeel gekregen op de actie van vorig jaar, • zegt afdelingsvoor-zitter Vincent Mulder. 'Ze zeiden: jullie schrij-ven precies wat wij denken. Maar ze vonden het moeilijk dat aan de passagiers uit te leg-gen. Toen het overleg met de directie vast kwam te zitten, vroegen ze of wij het voor-touw wilden nemen voor een debat met NS'ers, politici en passagiers.' Mulder kijkt tevreden terug op de discussie. Met name de inbreng van Erik Meijer die de thematiek in een Europees verband wist te trekken, wekte het enthousiasme van de aanwezigen. Het bezoekersaantal van 50 vindt Mulder achteraf een beetje tegenvallen. 'De VVMC zegde pas op het laatste moment haar deelname toe, zodat we een beetje in een lastig parket zaten wat betreft de pr, we konden niet helemaal voluit gaan. De personeelscollectieven en vakbonden zijn erg voorzichtig met publiciteit. Afdelingen die met iets dergelijks aan de slag willen, moeten daar rekening mee houden. Maar als de privatisering het thema is, kan een SPoordebat zeker een succes zijn,• aldus Mulder. Op 2 april wordt in Alkmaar opnieuw een SPoordebat gehouden.
•
•
Een plaatselijke
lijstverbinding kan
heel zinvol zijn
H
et verbinden van lijsten betekent dat voor de ver-deling van restzetels deover-ijvende stemmen van de verbonden partijen bij elkaar worden opgeteld. Het doel is dat een van de verbonden par-rijen eerder zo'n restzetel krijgt dan wanneer ze elk afzonder-lijk zouden meedingen naar die restzetels. Het meest bekend is het verschijnsel lijstverbinding \an de kleine christelijke par-tijen.
Zij haalden er in het verleden regelmatig een zetel extra mee. Is dit voor de SP een interes-sante optie? Ja, alhoewel er wel wat probleempjes moeten
wor-en opgelost.
O
p de eerste plaats is er de principiële kant. Wil de SP wel 'iets' samen doen met een andere partij? Tien jaar terug zou het antwoord zonder meer 'nee' zijn. Maar 'Heel de mens' laat wel degelijk ruimte voor samenwerking met ande-ren. We nemen ons daarin zelfs \OOr om actief partners te zoe-ken om onze doelen te berei-ken.H
et tweede probleem vloeit hier direct uit voort: dekiezer denkt al gauw die par-tijen hebben een lijstverbin-ding, dus die willen op den duur gaan fuseren. Dat is na-tuurlijk niet terecht, maar het opgaan van GPV en RPF in de ChristenUnie wekt wel de indruk dat de lijstverbinding een soort verloving is en het huwelijk onvermijdelijk is. Het zal een kwestie zijn van heel goed uitleggen. Je kunt dan het beste verwijzen naar de jaren zeventig, toen PPR en PSP lijstverbindingen aangin-gen met de PvdA. Geen hond dacht toen dat die twee par-tijen met de PvdA zouden gaan fuseren. GroenLinks is daaren-tegen weer een beroerd voor-beeld.
H
et derde punt: met wie kunnen wij een lijst-verbinding aangaan? Hiervoor moeten wij ons eerst realiseren wat de gevolgen zijn qua ze-telverdeling. De exacte cijfers zijn verschillend voor Tweede Kamer, voor grote en voor kleine gemeenten, maar meest-al kapen de verbonden partijen een restzetel weg voor de neus van een van de andere (grote-re) partijen. Als de bondgeno-ten ongeveer even groot zijn,kan het dubbeltje twee kanten opvallen. Bij een grote en een kleine partij heeft het kleintje statistisch de meeste kans op een extra zetel. In een zeld-zaam geval kan de grote broer een restzetel mislopen. Conclu-sie: geen lijstverbinding met een partij die volstrekt andere ideeën heeft, en evenmin met een veel kleinere partij. Mogelijke kandidaten zijn GroenLinks, de Groenen, Leefbaar Nederland en bij gemeenteraadsverkiezingen een plaatselijke partij. Behalve GroenLinks zijn de anderen mogelijk gevaarlijk klein. Daar moet eerst even goed gerekend worden. Ten aanzien van GroenLinks geldt de vraag: gunnen wij liever die partij een restzetel dan bij-voorbeeld VVD, CDA en PvdA? Wat mij betreft wel. Maar eigenlijk komt deze vraag pas aan de orde nadat we eerst hebben besloten wat onze houding tegenover GroenLinks wordt. Vallen we bijvoorbeeld vooral de neo-liberalen aan en laten we GroenLinks haar gang gaan? Of vallen we hen ook scherp aan, omdat ze te veel tegen de macht aanschurken?
Spanning• 22 maart 2001
Een lijstverbinding is naast een technische vooral een politieke zaak die een zorgvuldige afwe-ging verdient. Volgens Ger Tho-nen uit Den Bosch moeten de afdelingen die afweging maken voor hun eigen gemeente, en kan de uitkomst zijn dat we in sommi
-ge plaatsen onze lijst verbinden met die van een andere partij. Reacties op deze opinie? Formu-leer je visie zo kernachtig moge-lijk, en stuur hem naar Redactie Spanning, Vijverhofstraat 65 3032 SC Rotterdam, of mail hem naar spanning@sp.nl.
P
laatselijk moet de afdeling zelf beoordelen of een lijstverbinding opportuun is. Mij lijkt dat je doel en midde-len in de gaten moet houden. Over onze doelen kan niet onderhandeld worden, dus daarover moet die andere partij hetzelfde denken. Over de manier waarop wij die doelen willen bereiken, valt wel te praten. Voordat we gaan praten over een lijstverbinding moeten we dus onze eigen prioriteiten goed op een rijtje hebben. In Den Bosch doen we wel eens wat samen met een van de andere oppositiepartijen. Die partij gaat straks de verkiezin-gen in als Leefbaar Den Bosch en Rosmalen. Als zij hun pro-gramma niet ingrijpend wijzi-gen, zie ik geen enkel bezwaar om op grond van de afgelopen raadsperiade een lijstverbin-ding aan te gaan. Het risico dat zij een restzetel krijgen wil ik best nemen, omdat dat een van de neo-liberale partijen van een zetel kar\ beroven. In het gun-stigste geval levert het ons een zetel op.Z
olang we het goed uitleg-gen en erop hameren dat we niet méér willen dan samen met de bondgenoot de grote partijen een zetel afsnoepen, dan zal het wel goed gaan.Ger Thonen, 's-Hertogenbosch
VVD-fractievoorzitter Dijkstal vindt dat er meer geappelleerd zou moeten worden aan de
ver-antwoordelijkheid van het indi-vidu. 'Nog meer regels en nog meer overheidstaken zijn niet de remedie,' zegt hij in de Volks-krant. 'Veiligheid is taak van overheid, niet primair van
indi-viduen,' reageert Ger Wouters van het A-team. 'Het individu lapt de regels nu al aan zijn
laars, kijk naar de Volendamse caféhouder. Je mag van de
over-heid verwachten dat zij op
se-rieuze. en adequate wijze regels
stelt en toeziet op de naleving
ervan.' De actuele discussie maakt volgens Wouters duide-lijk dat er snel verbeteringen
aangebracht moeten worden op
het gebied van preventie en
rampenbestrijding. 'De
ge-meenten moeten voldoende
per-soneel en deskundigheid in huis
kunnen halen voor handhaving
en daadwerkelijke controle. Voorschriften, regels en verant-woordelijkheden moeten duide-lijk op elkaar afgestemd wor-den. Regels en wetten zijn de pijlers die het dak van de publie-ke zaak - en daarmee een we-zenlijk deel van de beschaving-dragen.'
Zo blijkt het merendeel van de burgemeesters er ook over te denken. Een NIPO-enquête on-der 233 'eerste burgers' toonde aan dat negentig procent van mening is dat veiligheidshand-having een overheidstaak is. Onder de tien procent die het daar niet mee eens was, bevon-den zich opvallend veel VVD-burgemeesters, vermeldt het onderzoeksbureau. Dijkstal zit ook op die lijn: 'Er zijn te veel regels, je kunt niet alles hand-haven.' 'Dat eerste deel klopt,' zegt milieuwoordvoerder in de Tweede Kamer Remi Poppe. 'In de loop der eeuwen hebben zich zoveel regels opgestapeld dat er een boel zijn gaan over-lappen. Er mag best het een en ander worden opgeschoond. Dat is ook al jaren aan de gang met het verbeteringstraject wetgeving. Een groot deel van dat project bestaat uit liberali-sering, daar zijn we natuurlijk tegen, maar ook worden dubbe-le of gedeeltelijk dubbele re-gels in elkaar geschoven. In zo-verre heeft Dijkstal wel een punt, maar handhaving moet. Als de handhavers zich nu eens
vastbijten in wat van belang is voor de burger, komen de zin-volle regels vanzelf bovendrij-ven. En op die naleving moet echt worden toegezien. Jan Marijnissen zegt in zijn opinie-artikel Falende overheid wak-ker schudden in plaats van af-breken: 'Zonder handhaving vormen regels weliswaar een administratieve veiligheid, maar beschermen doen ze de burger niet.' Ook dat wordt be-vestigd door de burgemeesters: in de NIPO-enquête werd ook gevraagd of er naar hun mening genoeg gedaan wordt aan de handhaving. 'Nee,' antwoordt 60 procent. Negenendertig pro-cent geeft zelfs aan dat minder dan de helft van de regels wordt nageleefd. Als oorzaken werd gewezen op de veelheid aan regels, maar ook de ge-doogcultuur en het gebrek aan personeel.
Met carnaval kroegen willen sluiten is echt niet
goedkoop scoren
De overheid is nalatig en is daardoor verantwoordelijk voor onveilige situaties voor de burgers. Taak dus voor SP-frac-ties en -afdelingen om het pro-bleem hoog op de agenda te zetten. In Tilburg kreeg raads-lid Johan van den Hout het voor elkaar dat nog voor carnaval alle kroegen waar meer dan 200 man in pasten,gecontro-Wie zijn pakkie-an?
Gemeente
• Afgeven van bouwvergunningen
• Verlenen en handhaven milieuvergunningen 'lichte bedrijven' • Vaststellen van bestemmingsplannen
• Afgeven van gebruiksvergunningen voor gebouwen waarin grote of kwetsbare groepen personen verblijven (de voor-waarden hiervoor worden opgesteld door de brandweer, na feitelijk onderzoek)
Provincie
• Afgeven en handgaven milieuvergunningen 'zware bedrijven'
Rijk
• Tweedelijns handhaving milieuvergunningen (controle van gemeente en provincie)
• Tweedelijns toezicht ruimtelijke ordening.
leerd werden op brandveilig-heid. 'Dat ging niet zonder slag of stoot,' vertelt hij. 'Toen ik het voorstelde in de commissie openbare orde, was iedereen te-gen. Helemaal niet nodig, Til-burg is veilig, de SP zaait pa-niek, waren de reacties. Burge-meester Steketenburg zei dat later die dag op tv nogmaals. Na het weekend diende ik het-zelfde initiatiefvoorstel op-nieuw in, nu in de commissie milieu. Weer nul op rekest. Ik weet niet hoe, maar 's avonds belde Stekelenburg met het nieuws dat het college besloten had toch te controleren op basis van de gebruikersvergunning, die verplicht is voor alle gele-genheden waar vijftig man of meer in passen. Erg onveilige cafés zouden dicht moeten. Nou kun je je afvragen of je een kroeg moet sluiten als het licht-je van de nooduitgang niet brandt. Ook daar is wat op ge-vonden: een gelegenheid had bijvoorbeeld wel een nooduit-gang, maar die kwam uit op een ommuurde binnenplaats waar mensen niet vanaf konden. Voor carnaval krijg je natuur-lijk die muur niet om. Die zaak mocht wel open, maar mocht in plaats van 700 man, slechts 200 bezoekers binnenlaten. Een dertigtal gelegenheden kreeg zo'n beperking opgelegd. De brandweer controleerde tijdens carnaval steekproefsgewijs en in een aantal kroegen moesten inderdaad mensen naar buiten gestuurd.'
Het gevaar bij degelijke voor-stellen is datje de schijn van op-portunisme wekt. Van den Hout: 'Dat vroeg een journalist mij ook: Is dit niet een beetje goed-koop scoren? Ik antwoordde dat als ik had willen scoren, ik dat meteen na de ramp in Volendam had gedaan, maar dat ik bewust had gewacht tot het college met een voorstel kwam. Bovendien is het helemaal niet populair om daags voor camaval kroegen te willen sluiten, dus scoren was er al helemaal niet bij.'
'Maar het is wel iets om bij stil te staan,' zegt A-team
medewer-8 Spanning• 22 maart 2001
ker Ger Wouters. 'Vermijd iede-re schijn dat je politiek munt wilt slaan uit de situatie. Wees zorgvuldig, zowel in wát je zegt als hóe je het formuleert. Wan-neer je oprechte bezorgdheid toont en dat weet over te bren-gen, kan niemand je beschuldi-gen van opportunisme.' 'De SP grijpt Enschede aan om hun actiedrift te botvieren,' pro-testeerde de VVD-fractie in de Hengelose gemeenteraad toen de afdeling Hengelo in de we-ken na de ramp actie voerde te-gen de mogelijke uitbreiding van de vuurwerkopslag van de plaatselijke fietsenmaker/benzi-nepomphouder. 'Maar ook de VVD was er als de kippen bij om aan de buurtbewoners, die de actie maximaal ondersteun-den, haar ongerustheid over hun veiligheid te betuigen,' zegt Vincent Mulder, voorzitter van de afdeling Hengelo. 'Ik vind dat nu Pronk is gekomen met verregaande beperkingen aan vuurwerkopslag in bewoond ge-bied, geen enkel initiatief om plaatselijk aan de veiligheid te werken nog als opportunisme kan worden bestempeld.' Overi-gens wierpen drieduizend hand-tekeningen van verontruste Hengelo'ers hun vruchten af. De vergunningsaanvraag van de fietsenmaker is afgewezen.
Op de flesjes in de keukenkast staat hoe gevaarlijk ze zijn - op
chemische bedrijven niet
Een voorstel om goed inzicht te geven in de gevaren die bedrij-ven kunnen opleveren voor hun omgeving, is het systeem dat Jan Marijnissen vorig jaar intro-duceerde. Hij bepleitte het toe-kennen van 'Michelin-sterren'
voor-.rien zijn van zichtbare sterren,
;als op alle flesjes in mijn
keu-"enkastje staat hoe gevaarlijk de
iinhoud is, als alle vrachtwagens
:.r.ichtbaar tekens moeten hebben
waaruit de andere weggebrui-~rs kunnen aflezen wat erin zit,
waarom mogen buurtbewoners
dim niet weten wat hen
be-eigt?' lichtte Marijnissen toe iim Tribune. Een terechte
opmer-lling. Maar is zo'n
sterren-sys-ttem ook door gemeenten af te
dwingen? 'Volgens mij wel,'
zegt Van den Hout. 'Gemeenten mogen in vergunningen zelf aanvullende voorwaarden
stel-~n. Daar zou het voeren van
vei\igheidssterren onder kunnen
wallen.'
·wat we in Tilburg hebben ge-daan,' vervolgt Van den Hout,
'is een rondgang maken door de
lerschillende binnenwijkse
in-dustrieterreinen en daarbij
in-\'entariseren wat er staat aan
ge-Wlllflijke bedrijven. Het vervolg
rs een avond voor de
omwonen-den om hen te informeren.
Daarbij nodigen we de
verant-woordelijke wethouder en de
di-recteur van het bedrijf uit en gaan we in discussie over de
ge-varen voor de wijk en wat er wel
f niet aan
veiligheidsmaatrege-Hen genomen is. Een recept dat
wolgens mij in meer plaatsen te
oehruiken is.,
Vuurwerkverkoop compleet verbannen uit
de stad lokt illegale handel uit
Iedere gemeente heeft wel een
aantal plaatselijke
fietshande-laren of sigarenboeren die
te-gen Oud en Nieuw wat
bijbeu-nen van uit hun
winkelmaga-Lijn vuurwerk verkopen. Met
ede maatregelen van Pronk om
vuurwerkopslag zo ver
moge-lijk van de bewoonde wereld te houden, dreigen die
midden-tanders hun bijverdienste
kwijt te raken. Dat is vervelend
voor hen, maar ook gevaarlijk \Oor de burger, omdat er een gat in de markt ontstaat dat
waarschijnlijk snel opgevuld
wordt door illegale handelaren.
Met alle gevolgen voor de vei-ligheid van het vuurwerk en de
opslagruimte van dien. 'Dat
voorkom je,' zegt Johan van
den Hout, 'door de winkeliers wel hun handel maar niet het
vuurwerk zelf te laten houden.
Dat wil zeggen dat de klant het
vuurwerk nog steeds in de win-kel bestelt en afrekent, maar met zijn bonnetje op een locatie buiten de bebouwde kom zijn vuurpijlen en zevenklappers ophaalt.'
'Weet waarover je praat en wie verantwoordelijk is'
'Voordat je hevige
verontwaar-digd burgemeester en
wethou-ders op het matje roept,' waar-schuwt Wouters, 'moet je eerst zorgvuldig nagaan of datgene
wat je het college verwijt, ook daadwerkelijk onder haar ver-antwoordelijkheid valt. De
be-paling dat vuurwerkopslag 800
meter van andere bebouwing moet staan, is bijvoorbeeld een
bepaling van de Rijksoverheid.
Colleges zullen zich graag ver-schuilen achter het argument dat
zaken niet hun pakkie-an zijn.
Dat hoeft niet altijd een reden te
zijn om het erbij te laten zitten. Een goed voorbeeld hierbij zijn
de protesten tegen de chloor-trein. Daar hebben gemeenten formeel niets over te zeggen.
Toch zijn er gemeenten,
aange-voerd door hun burgemeesters,
opgestaan om te zeggen dat die
transporten echt niet kunnen. En
natuurlijk klopt het argument wel, dat er te weinig ambtenaren zijn om toe te zien op de na-leving van voorschriften en dat
de schuld daarvan vooral ligt
aan de magere bekostiging door het Rijk. Maar dat mag nooit
een excuus zijn.'
In het Partijbestuur is onlangs
besloten een begin te maken met het samenstellen van een gevarenkaart. Gevaarlijke be-drijven en transporten in heel Nederland worden daarvoor in kaart gebracht. Minister Pronk
van VROM kondigde onlangs een soortgelijk initiatief aan. In
2003 moeten alle gevaarlijke
bedrijven gelokaliseerd zijn en voorzien van een extern
veilig-heidsrapport. Door middel van een 'schillenmodel' wordt aan-gegeven in welke schil hoeveel doden en gewonden worden verwacht bij een ramp. Op basis
daarvan zal een rampenplan
voor het bedrijf worden samen-gesteld. Op aandringen van
Remi Poppe heeft Pronk ook alle gevaarlijke transporten
on-der de regeling gebracht.
Be-langrijk onderdeel is dat de
be-volking verplicht over de geva-ren geïnformeerd wordt. Poppe:
'Dat is allang verplicht, maar gebeurt zelden. Ik woon in Vlaardingen, in het hart van de
zware industrie. Nog nooit ben
ik geïnformeerd over waar ik nu precies tussen woon.'
Is de SP-gevarenkaart niet een
beetje dubbel werk? 'Nee,' zegt fractiemedewerker Milieu Siddi Roza, 'want het gaat in het plan van Pronk alleen om de bedrij-ven die onder de zogenaamde Seveso-norm vallen. Dat zijn er
in heel Nederland 270. Maar het aantal gevaarlijke bedrijven is
veel groter. SE Fireworks in En-schede bijvoorbeeld viel niet onder de richtlijn, en zou dus ook niet in kaart gebracht wor-den. Bovendien denkt Pronk pas in 2003 klaar te zijn met de
in-ventarisatie, en dat duurt ons veel te lang.' •
Commissie-Oosting
velt hard oordeel over
overheden
De conclusies over het overheidsoptreden op een rijtje • De gemeente Enschede en het ministerie van Defensie zijn
tekort geschoten bij het verlenen van milieuvergunningen aan SE Fireworks waar het gaat om voorzieningen om
brand te voorkomen, tijdig te ontdekken en te blussen. • De brandweer van Enschede werd niet betrokken bij het
verlenen van vergunningen.
• De brandweer had in de auto's geen informatie over SE Fireworks, was onderbezet en onvoldoende getraind voor een vuurwerkbrand.
• De Inspectie milieuhygiëne had zich al jaren onttrokken aan de advisering over milieuvergunningen.
• Het toezicht door gemeente en Defensie was ontoerei-kend. De gemeente trad niet op tegen overtredingen, maar legaliseerde ze door de vergunning aan te passen. • De gemeente deed in 1991 niets met een fax met
concre-te waarschuwingen over veiligheidsconcre-tekorconcre-ten bij het bedrijf. • Garageboxen en zeecontainers zijn zonder bouwvergunning
geplaatst voor vuurwerkopslag.
• Zes ministeries hebben op geen enkele wijze lessen
ge-trokken uit de explosie van MS Vuurwerk in Culemborg, 1991.
• Het ministerie van Defensie heeft verzuimd aan gemeen-ten door te geven dat de classificàtie van vuurwerk onbe-trouwbaar was.
• Het ministerie van Vromheeftjarenlang getalmd met het herzien van regels voor professioneel vuurwerk.
• De Rijksverkeersinspectie controleert niet of het vuurwerk feitelijk de classificatie heeft die op het etiket staat. • Door reorganisatie, bezuinigingen en decentralisatie is bij
de overheid kennis niet goed overgedragen en expertise
niet op peil gehouden.
verschillende manteren
•
laten
In 2000 de bestaande afdelingen op
orde brengen en in 2001 nieuwe afde
-lingen van de grond tillen. Dat was bij
de start van het Afdelingsteam de
doelstelling. Met de erkenning van
enkele nieuwe
afdelingen-in-oprich-ting zal de Partijraad van 24 maart
de voortgang markeren. In Spanning
aandacht voor de wijze waarop nieu
-we afdelingen ontwikkeld worden,
aan de hand van twee voorbeelden:
Wageningen en Leiderdorp.
Bij de opbouw van Wageni n-gen is sterk geleund op de lan-delijke partij. 'We hadden er ongeveer veertig leden,' vertelt Nico Heijmans van het Afde-lingsteam. 'En we vonden het raar dat we in zo'n universi-teitsstad geen afdeling hadden.
Om daarin verandering te bren-gen kozen we voor een experi-ment waarbij we landelijke SP-bekendheden inzetten en niet leunen op een 'moederafde
-ling'. Allereerst werden de le-den uitgenodigd voor een avond met Jan Marijnissen,
waar heel praktisch gepraat werd over de opzet van de afde-ling. Echt grote items bleken er niet te spelen in Wageningen.
Begonnen werd met de ver-spreiding van studentenkrant
A3 en de Stop Uitverkoop-krant. Ook waren drie weken op rij SP'ers aanwezig op de markt, bijgestaan door straat-theater en muziek en met iedere keer een Kamerlid in de hoofd-rol. 'Dat werkte,' concludeert vindt Heijmans. 'Je hebt direct de aandacht, gesprekken komen heel gemakkelijk op gang.'
Wageningen koos bewust voor grote, landelijke onderwerpen. Levert dat ook een ander type belangstellenden op? 'Ja,' zegt Heijmans. 'Niet dat de mensen minder actiegericht zouden zijn, maar deze campagne trok voor-al mensen uit politieke overtui-ging en niet omdat de SP een goede actie heeft gevoerd in hun straat of wijk. De twintig nieu-we leden die de campagne heeft
opgeleverd, zijn ook aardig hoog opgeleid.
Eén van de drijvende krachten achter de nieuwe afdeling in op-richting is Riekje Bruinenberg.
'Wageningen is een ingedut stadje,' zegt ze, 'waar de univer-siteit de dienst uitmaakt. De grootste plaatselijke irritatie die mensen konden noemen, was het draaiorgel. Terwijl er wel degelijk het een en ander loos is.
De gemeentepolitiek wordt bijna uitsluitend in het achter-kamertje bedreven. Besluiten zijn al genomen voordat de i n-spraakavond gehouden wordt,
de bevolking wordt vaak niet eens geïnformeerd.' Deson-danks heeft de afdeling Wage-ningen nog geen gemeente-raadsaspiraties. Bruinenberg: 'Daar hebben we geen van allen ervaring in, eerst maar eens de kat uit de boom kijken en bui-tenparlementair voet aan de grond krijgen.'
De geboorte van Leiderdorp is een heel ander verhaal: eentje waarin een grote rol is wegge-legd voor moederafdeling Lei-den. 'We hadden al jaren een groep trouwe leden in Leider-dorp,' vertelt afdel ingsvoorzit-ter Bart Vermeuten uit Leiden, 'en ook een clubje dat altijd be-reid was folders uit te delen. Hoog tijd dus voor een volwaar-dige afdeling.' De afdeling Lei-den besloot gericht de fol de-raars te benaderen. In dezelfde tijd meldde zich een lid aan dat
10 Spanning• 22 maart 2001
graag meedeed aan de oprich-ting van de afdeling. Een leden-werfcampagne werd gestart: met een folder werd de komst van de tomaat in Leiderdorp aangekondigd, en een perscon-ferentie leverde fikse aandacht op. Leden druppelden gestaag binnen. Als apotheose hield Lei-derdorp een avond met Kamer-lid Harry van Bommel als ere-gast. 'Dat was een drama,' geeft Vermeulen grijnzend toe. 'We hadden onze bijeenkomst be-legd op de avond belegd dat Ne-derland tegen Ierland speelde in het EK. Drie man in de zaal! Maar wel drie man die actief wilden zijn in de nieuwe afde-ling en toen waren we al met vijf, even later met zes.'
Als speerpunt koos de kersverse kerngroep de verkeersveilig-heid. Op een grote weg langs vier scholen en een cultureel centrum werd zo hard gereden,
dat zelfs de klaar-overs er niet durfden staan. Samen met de ouders werd een actiecomité op-gezet dat in no time een bulk handtekeningen ophaalde. Ook regelden de actievoerders een ochtend zelf het verkeer en plaatsten ze een verkeersbord. De naam van de SP was geves-tigd en nieuwe leden en good-will was haar deel. De gemeente beloofde 'iets aan de onveilige situatie te doen', en het comité ziet er scherp op toe dat er ook inderdaad wat gebeurt.
gsvoor-zitter in Leiden werd en geen
~jd meer had voor intensieve egeleiding, hadden ze dat ook
miet echt meer nodig: door de
tilank genomen redt Leiderdorp
zichzelf prima.'
'Ja hoor, we zijn al aardig op toom,' beaamt beoogd
afde-llingsvoorzitter Wim Hamelink. ''Leiderdorp is het prototype van
clle slaapstad. Er wonen vooral
11!lensen die in Amsterdam, Rot-terdam of Leiden werken.
Ken-merk van een slaapstad is dat men doorgaans weinig
betrok-kenheid toont bij
gemeente-n.aken, tenzij ze zich letterlijk in
die eigen straat afspelen. In
Lei-ü!erdorp was dat aanvankelijk
mok zo, maar er staan nu
ingrij-pende plannen op de agenda. Zoals het centrumplan, dat grote gevolgen heeft voor de
woon-en verkeerssituatie in de stad woon-en de sloop van goede, goedkope woningen. Daar zijn mensen wel op te mobiliseren.' Qua acties timmert de afdeling in oprichting aardig aan de weg, maar wil ze ook meedoen aan de verkiezingen? 'Daar is discussie over,' zegt Hamelink. 'De één zegt: mensen verwachten het
van ons. Aan de ander kant
be-twijfel ik of we voldoende goe-de kandidaten kunnen leveren. En als het mis gaat in de raad, straalt dat ook af op de afdeling en dat zou ontzettend zonde zijn van het harde werk.'
Twee verschillende kweekme-thoden die allebei moeten zor-gen voor een glanzende tomaat. Wat kunnen afdelingen ervan leren? En hoe moeten ze te werk
gaan als ze in hun gebied moge-lijkheden zien voor een nieuwe afdeling? Heijmans: 'Een recept dat overal toepasbaar is, bestaat niet. Een paar ervaringsricht-lijnen wel. Als er in de nieuwe
plaats aardig wat leden zijn, kun je ze eens uitnodigen om de mo-gelijkheden te bespreken. Daar-bij kan het goed zijn om een Ka-merlid als gastspreker uit te no-digen - tenminste als je vooraf echt denkt dat er grote kansen liggen. Zijn er weinig leden, maar heb je een paar goede mensen die aan de slag willen, dan kun je met hen een korte stevige campagne opzetten: op de markt staan, een folder uitde-len, persbericht versturen, leden werven. Zo'n campagne kan dan de nieuwe mensen opleve-ren die nodig zijn voor een afde-ling in oprichting. Nog een er-varings-advies: richt je in een nieuwe plaats op grote zaken. Dat kan uitstekend de landelijke politiek zijn, en ook grote, nieu-we plaatselijke ondernieu-werpen. Pas op voor al lang lopende plaatselijke discussies. Je loopt dan het risico dat je gebruikt wordt door mensen die hun eigen strijd willen voeren en daarvoor de SP als middel zien.
Als nieuwkomer op het politie-ke toneel ben je heel aantrekpolitie-ke- aantrekke-lijk voor hen, maar er valt heel moeilijk iets blijvends mee van de grond te tillen.'
En wat kunnen we van het af-delingsteam verwachten? 'Wij gaan ons de komende tijd rich-ten op een aantal grote plaatsen waarvan het onbegrijpelijk is dat we er nog geen afdeling heb-ben. Almere bijvoorbeeld, Ede, Apeldoorn. En daarnaast zijn we altijd bereid om afdelingen te adviseren bij het ontwikkelen van nieuwe plaatsen.' •
De procedure
De erkenning van nieuweSP-afdelingen is een zaak van de Partijraad, die besluit nadat een commissie uit haar midden, de commissie Afdelingen, advies uitgebracht heeft. Volgens de statuten moet een afdeling minstens 50 leden tellen en 5 bestuursleden. Daarnaast moet ze zich voldoende bewezen hebben in acüviteiten met en voor de mensen in haar gemeente. Het aanvragen van de status van zelfstandige afdeling gebeurt door de 'moederafdeling', waarvan de leden in de betreffende nieuwe plaats deel uitmaken. De erkenning als afdeling verloopt in twee fasen: eerst komt het verzoek om afdeling-in-oprichting te worden, daarna- in principe binnen een half jaar- de aanvraag voor volledige erkenning als afdeling. Een afdeling in oprichting valt formeel nog onder de moederafdeling. Ze wordt wel geacht een vertegenwoordiger naar de Partijraad te sturen, maar heeft daar geen stemrecht.
•
1nnen
SP sceptisch om te voorkomen dat 'winke- 0900-belazerd praktijken van de
farmaceu-over instelling Iiers en ondernemingen prijs- aardig op stoom tische industrie. Zij zegt dit in
commissie NS stijgingen zouden kunnen gaan Steeds meer mensen reage- antwoord van vragen van De SP is sceptisch over de incasseren'. Dan moet de ren op de 0900-belazerd?- Agnes Kant over de bemoeie-onafhankelijke commissie die overheid het goede voorbeeld advertentie van Jan de Wit in nis van de farmaceuten bij de
het omstreden anti-vertragings- geven. de landelijke kranten waarin nascholing van artsen. Uit
plan van de NS moet onderzoe- Info: Ewout lrrgang ervaringen met belspelletjes een rapport van de landelijk ken. De directie krijgt namelijk (070) 318 38 12 gevraagd werden. De meeste Huisartsenvereniging blijkt
een flinke vinger in de pap en mensen klagen dat ze lang dat
geneesmiddelenfabrikan-bovendien is nog onduidelijk Waar zijn de Delta- aan de lijn gehouden worden. ten met grote regelmaat het wat de commissie precies gaat gelden van Frans Hals Anderen meldden dat hoewel reclamebesluit overtreden. onderzoeken. Gaat het alleen gebleven? zij het goede antwoord al had- De SP-fractie is blij met het om het 'rondje om de kerk' of Harry van Bommel wil weten den geven, zij de presentator onderzoek, dat een uitvoering worden ook de diepere oorza- of het Haarlemse Frans Hals- op televisie hoorden zeggen is van een motie van Agnes ken van de verziekte sfeer museum ooit in aanmerking is dat er nog helemaal niemand Kant van twee jaar geleden, onder de loep genomen? gekomen voor geld uit het had gebeld en de prijs er dus die de Kamer toen niet
aan-Info: Joost Meilof Deltaplan voor de kunsten, niet uitging. De reacties zullen nam.
(070) 318 3813 bedoeld voor behoud en res- over enkele weken worden Info: lneke Palm
tauratie van cultureel erfgoed. gebundeld in een zwartboek. (070) 318 38 06
Sluiting Cultuurwethouder Haverkort Meldingen kunnen naar:
lerarenopleidingen zegt 'nooit op het idee' te zijn belspel@sp.nl of naar Jan de 'Zorg voor Iedereen'
uit geldgebrek gekomen een aanvraag in te Wit, Postbus 20018, 2500 EA enquêteert werkers
onaanvaardbaar dienen, museumdirecteur Den Haag. Zie ook de web- gehandicaptenzorg
Harry van Bommel is verbaasd Schampers meent echter dat pagina 'Actie Belspel' op de 'De tijd die ik kan besteden over de sluiting van de leraren- er wel geld is toegekend. Op SP- site: www.sp.nl/belspel voor persoonlijke aandacht en opleidingen op zeven hoge- de zolder van het museum Info: Freek lngen Housz begeleiding is goed/voldoen-scholen. In een tijd waarin het staan 16.000 kunstwerken (070) 318 28 09 de
I
onvoldoende /zeeronvol-lerarentekort zijn piek bereikt, bloot aan vocht en schimmel. doede.' 'Vanwege de
perso-is het volgens hem onbegrijpe- Info: Jasper van Dijk Lagere uitkering neelstekorten worden vaak/
lijk dat de minister dit toelaat. (070) 318 38 05 voor deelnemers regelmatig/zelden/nooit
vrij-Des te erger is het feit dat het spaarloonregeling heidsbeperkende maatregelen
gaat om opleidingen voor Wouter Bos komt Jan de Wit wil weten hoe het ingesteld.' Dat en meer wil het vakken waarin het tekort het amateur-muzikanten mogelijk is dat WW of WAO- comité Zorg voor ledereen
grootst is. tegemoet uitkeringen lager uitvallen weten van mensen werkzaam
Info: Jasper van Dijk Staatssecretaris Wouter Bos wanneer mensen meedoen in de
verstandelijk-gehandicap-(070) 318 38 05 heeft beloofd de amateur- aan een spaarloonregeling. 'Is tenzorg. 'Met de resultaten
artiesten buiten de zogenaam- er bij een spaarloonregeling maken we een zwartboek dat Boetes in euro's de artiestenregeling te hou- niet feitelijk sprake van uitge- we aanbieden aan Borst en de toch niet afgerond den. Dit deed hij in een ge- steld loon,' vraagt hij staats- Kamer,' zegt Renske Helmer, naar boven sprek met de poppodia, die in secretaris Hoogervorst, 'en is fractiemedewerker gezond-Onder druk van de Kamer heeft hun actie werden ondersteund het daarom niet onredelijk om heidszorg. Ze benadrukt dat Kok moeten beloven toe te door SP-fractiemedewerker deze op het dagloon en dus het onderzoek alleen de wer-zien dat boetes bij de overgang Jasper van Dijk. De regeling op de hoogte van de uitkering kenden in de
gehandicapten-naar de euro niet gehandicapten-naar boven houdt in dat muzikanten in te korten?' zorg betreft. 'Onder ouders
worden afgerond, zoals eerder dienst van de zaal komen Info: Tuur Elzinga van gehandicapte mensen aangekondigd werd. Tot grote waar ze spelen. Door de romp- (070) 318 38 07 hebben we al eens een peiling
vreugde van de SP-fractie die slomp die dat met zich mee- gehouden.' De vragenlijst is te
direct bezwaar maakte tegen br.engt, kondigden podia heb- Borst voert alsnog verkrijgen via rhelmer@sp.nl
de onvoordelige afronding. ben al aan geen of minder motie-Kant uit maar ook in te vullen op
Begin vorige maand zei Kok dat bands te boeken. Minister Borst van Volksge- www.sp.nljzorgenquete hij nog een 'hartig woordje' wil Info: Jasper van Dijk zondheid heeft een onderzoek Info: Renske Helmer
spreken met de ondernemers (070) 318 38 05 gestart naar de marketing- (070) 318 38 21
Superwinsten voor farm
aceutische industrie
belangrijker dan bestrijding Aidsramp Afrika
Terwijl zich in de wereld een grotere ramp voltrekt
dan de pest in de Mmiddeleeuwen, probeert de
farmaceutische industrie met man en macht haar
miljardenwinsten veilig te stellen.
den voortaan de patentrechten respecteren. En ze stellen meer voorwaarden, zoals de
begelei-ding van de patiënten en
garan-ties dat de medicijnen niet op de zwarte markt terechtkomen.
Artsen zonder Grenzen betitel-de die voorwaarden als: 'het
grote probleem achter alle
mooie beloften van de farma-ceutische industrie. Ze stellen altijd criteria, er blijken altijd
beperkende factoren te zijn. De belofte van prijsverlaging is nu
al vier maanden oud en ze zijn
nog steeds aan het
onderhande-len met regeringen. Ondertus-sen gaan elke dag mensen
dood.' •
Wereldwijd zijn er 36 miljoen mensen besmet met aids,
van wie 25 miljoen in Afrika. Desondanks slepen de
geneesmiddelenfabrikanten de Zuid-Afrikaanse regering
voor de rechter vanwege een wet die de invoer van
nagemaakte Aidsmedicijnen mogelijk maakt.
Op de Wereld ( TO) bijeenkomst van de Handels Organisatie in 1994 werd hetTRIPs-verdrag gesloten over de
'liascherming van intellectuele
<eigendomsrechten. Daarin is
\Vastgelegd dat producenten van
geneesmiddelen minimaal 20
jaar het monopolie krijgen op
11n geneesmiddelen, waarbij zij aerJZijdig de prijs en
leverings-morwaarden kunnen vaststel-tu. ln die 20 jaar mag een
me-dicijn of vaccin niet worden
na-gemaakt en heeft de
patenteige-muar de exclusieve rechten op
verkoop. Het verdrag moet
be-dlrijven de ruimte geven om vol-doende te investeren in
onder-zoek en in de ontwikkeling van
nieuwe producten.
Moe de afspraken in de praktijk
uitpakken, blijkt in Zuid-Afrika. Dat land nam in zijn nieuwe
grondwet de verplichting op
zich om de gehele bevolking
toegang te geven tot mèdische
zorg. Dat is natuurlijk een dode
letter, zolang voor veel gebruik-te Aidsmedicijnen bedragen tot
25.000 dollar per patiënt per
jaar neergeteld moeten worden.
Daarom werd in oktober '97 een
medicijnenwet ingevoerd die de
productie en invoer van
goedko-pe medicijnen mogelijk maakt. Zuid-Afrika wil onder andere
het nagemaakte aidsmedicijn AZT - een patent van fabrikant Glaxo Wellcome- uit India im-porteren. Dat land erkent geen
patenten en maakt medicijnen tegen pakweg een tiende van
wat de westerse multinationals
eisen. De farmaceutische indus-trie (39 bedrijven) startte on-middellijk een procedure tegen
de medicijnenwet, en wil die tot de hoogste instantie uitvechten.
De rechtszaak hierover in Preto-ria staat nu gepland voor april.
Dagblad Trouw rekende voor,
dat er in de lange
voorberei-dingstijd van de rechtszaak 400.000 Zuid-Afrikanen
over-leden zijn aan AIDS.
De vele acties die de afgelopen
jaren gevoerd zijn rond de me-dicijnenpatenten, zijn niet zon-der gevolgen gebleven. De
Ver-enigde Staten hebben hun harde
kritiek op landen als Zuid-Afri-ka wat v~rzacht, en een aantal farmaciereuzen heeft aangekon-digd de prijzen voor
Aidsmedi-cijnen voor arme landen fors te
verlagen. De generositeit van dit gebaar moet echter niet over-schat worden. Voor de
pillen-fabrikanten speelt ongetwijfeld
mee, dat ze hiermee de markt
voor de toekomst proberen
vei-lig te stellen die bedreigd wordt door acties tegen de nieuwe ver-dragen van de WTO. Een eis die
ze hebben, is dan ook dat de
lan-De honden in de rijke
wereld zijn beter af
dan de mensen in de
arme landen
De Afrikanen die leden aan rivierblindheid hadden geluk: de ziekte bleek te behandelen met een diergeneesmiddel dat ont-wikkeld was voor de markt in de VS. Tussen 1975 en 1997 zijn wereldwijd 1223 nieuwe medicijnen geïntroduceerd, maar daarvan zijn er niet meer dan dertien bestemd voor tropische ziekten. Volgens de Wereld Gezondheids Organisatie gaat nog niet één op de tien medicijnen-onderzoeken naar ziekten die meer dan 90 procent van de wereldbevolking treffen. De orga-nisatie schat dat nog geen drie procent van de gelden voor geneesmiddelenonderzoek gestoken wordt in de bestrijding van malaria, een ziekte die anderhalf miljard mensen treft en jaarlijks een miljoen slachtoffers eist. In astma-onderzoek bij-voorbeeld wordt tien keer zoveel gestopt.
Wereldwijd bedraagt de jaarlijkse omzet van de farmaceutische industrie zo'n 400 miljard dollar. Slechts 1,3 procent daarvan wordt gerealiseerd in Afrika. Dat is ongeveer het vijfvoudige van wat er in de Verenigde Staten wordt uitgegeven aan ge-neesmiddelen voor huisdieren. Geen wonder dat er inmiddels wel een medicijn is tegen Alzheimer bij honden en nauwelijks middelen tegen tropische infectieziekten.
14
Rosita van Gijlswijk
'Ons doel is de aspirant raads-leden een flinke portie bagage mee te geven,' legt Rosita van Gijlswijk uit, die op 1 februari het Afdelingsteam is komen versterken. 'Bijvoorbeeld over zaken als de ideologie van de SP, het verband tussen actie en fractie, de praktische kanten van het raadswerk, omgaan met de media en debatteren. De cursus-deelnemers kunnen zich daar-door een beter beeld vormen van het raadswerk, zodat ze weloverwogen kunnen beslui-ten zich wel of niet kandidaat te stellen.'
Een goede afweging door de
po-tentiële kandidaten is één. Maar hoe staat het met de afdelingen? Hoe komen die erachter of 'hun' kandidaten geschikt zijn?
'Dat moeten ze vooral zelf beoordelen: door de mogelijke nieuwe raadsleden veel bij al-lerlei aspecten van het werk in te schakelen. Wij gaan geen rap-porten maken of op de stoel van de afdeling zitten. Wel lopen ook de mensen van de commis-sie Afdelingen rond op de cur-sussen. Zij moeten uiteindelijk
adviseren over de deelname van
Vier zaterdagen cursus
vóór de zomervakantie, en
twee erna: wie
in 2002
hoog op een SP-lijst wil
staan
voor de
gemeente-raadsverkiezingen, zal
weten waarover hij of zij
het heeft.
de afdeling aan deraadsverkie-zingen, en in hun afweging be-trekken zij ook de geschiktheid van de hooggeplaatste kandida-ten. Als er reden is daaraan te twijfelen, dan zullen ze snel aan de bel trekken bij de afdeling.'
Kan een voorzitter ook zelf
komen kijken hoe zijn of haar mensen het eraf brengen? 'Nee, dat is niet de bedoeling. Dat heeft ongetwijfeld invloed op het gedrag van de cursist, en het zal er ook toe leiden dat die voorzitter zich met de discussies
gaat bemoeien. Dat willen we
allebei niet hebben.'
Weekenden Driebergen 'keileuk' en inspirerend
Als opmaat voor de cursus Lo-kale Politiek (voor de potentiële kandidaten) zijn ook alle zitten-de raadslezitten-den verzitten-deeld over drie weekenden op cursus geweest. Hoe kijk jij terug op die week-enden?
Van Gijlswijk: 'Het waren
steeds heel zinvolle dagen,
waarin mij twee dingen in het bijzonder opvielen. In de eerste plaats de grote verscheidenheid
aan SP-raadsleden en in de
tweede plaats het sterke besef dat we uiterst zorgvuldig
moe-ten omgaan met de
kandidaat-stelling. De zittende raadsleden hebben zich terdege voorgeno-men te leren van wat er in het verleden fout is gegaan. En dat is geruststellend.'
En de cursisten zelf, wat vinden zij van hun retraite in
conferen-Spanning• 22 maart 2001
tieoord Kerk en Wereld in de bossen van Driebergen? Thijs Cappus uit Horst is het weekend uitstekend bevallen. 'De contac-ten met collega SP-raadsleden zijn erg inspirerend. Uitwisse-ling van ervaringen is heel be-langrijk.'
Cappus is pas onlangs in de raad
gekomen, na de
herindelings-verkiezingen van eind vorig jaar. Hoe is zijn voorbereiding gegaan, en welke tips heeft hij
voor nieuwe
aspirant-raads-leden? 'Ik zat al langer in een raadscommissie: dat was een
goede voorbereiding. Verder
was er voor de mensen op de lijsten bij de herindelingsver-kiezingen een scholingsmiddag georganiseerd. Mijn advies aan de kandidaten: begin er niet aan,
als je niet gedreven bent om het goed te doen. En zorg dat je
geïnformeerd bent. Weet
waar-over je praat, en begin nu al met het volgen van de raadspolitiek.
Leg bijvoorbeeld een archief aan van belangrijke knipsels.' Jij zat al in een commissie voor-dat je in de raad kwam. Werkt dat?
'In mijn geval wel, omdat ik er
samen zat met onze
fractievoor-zitter. Ik zou niet aanraden om nieuwe mensen die geen raads-lid zijn, alléén in een commissie te zetten. Dan gooi je iemand wel heel erg in het diepe en krijg je ook het probleem dat een
ander het onderwerp moet
over-nemen in de raadsvergadering.'
eren
Cursussen voor oude
en nieuwe raadsleden
van e
aars
•
ervartn
11it Oss (raadslid sinds 1982) is
l ok te spreken over het
week-tillld. 'Je hoort altijd nieuwe
din-•en en het was gewoon
kei-lli:uk.'
De
weekenden waren ookbe-<ileld om ervaren raadsleden die
ervaring over te laten dragen. Is
at gelukt, wilden de 'groentjes'
wel luisteren? 'Ik denk dat iedereen wel wat opgestoken heeft. Maar inderdaad heb ik
11><1t tips kunnen geven. Over
/ane je een netwerk opbouwt
bij-V{)orbeeld of over de omgang
met de media.'
Wat is jouw advies aan
nieuw-kGmers die terechtkomen in een
~ote fractie? 'Begin met goed
((luisteren en goed op te letten.
En ga dan je punten pakken. Zoek alles uit rond een
onder-\Werp, praat vooral met de men-n die het aamen-ngaat emen-n pak damen-n
liliet punt. Laat je dan ook niet
lopzij schuiven door iemand in
ede fractie met ervaring, die het
onderwerp ineens wil
over-l!lemen als het meer in de
schijn-\Werpers komt. Onze raadsleden
moeten geen stemvee zijn dat
werscholen blijft achter de rug
van de fractievoorzitter.'
'Cursusleiders moeten niet te negatief zijn'
'Het weekend was ontzettend gezellig,' is de eerste reactie van Hilde van der Molen uit Haar-lem. 'En ook heel belangrijk voor de afstemming. Je leert van elkaar en de onderlinge band wordt verstevigd. Dat komt de eenheid in de partij ten goede. Nog een pluspunt is, dat ik heel praktische tips kreeg, waar ik echt wat aan heb. Bijvoorbeeld dat je niet meteen al je kruit moet verschieten in de eerste termijn, maar nog wat achter de hand moet houden voor de tweede.'
Belangrijkste advies van Hilde voor de opleiding van de nieu-we lichting is dat ze zoveel mo-gelijk bij het werk betrokken moeten worden. 'De cursisten uit Haarlem zijn laatst ook mee-geweest naar de raadsvergade-ring en lezen de stukken. Maar ze staan ook op de markt, als we daar actie voeren voor betere opslag van de kunstwerken in het Frans Halsmuseum.' Over de eerste cursusbijeen-komst heeft Hilde gemengde
reacties gekregen van 'haar' mensen. 'Ze waren niet over elke workshop even goed te spreken. Er moet echt voor ge-waakt worden dat iemand met een wat dogmatische of nega-tieve opstelling een groep leidt.'
De ervaringen van cursiste Ria van den Boogaart uit Middel-burg sluiten hierbij aan. 'Ik ben blij dat de SP deze cursus geeft, maar tijdens de eerste workshop dacht ik als het zo gaat, hoef ik niet in de gemeenteraad. De
tweede workshopleider was ge-lukkig veel positiever. Het was een kennismakingsdag, maar ik heb toch al wat dingen geleerd. En het was ook een leuke dag. Ik kijk uit naar de volgende bij-eenkomst.'
Peter Sas uit Rotterdam waar-deerde het, dat ook de minder leuke kanten van het raadswerk volop aandacht kregen. 'Het is prima dat we gewezen worden op de moeilijkheden waarmee we te maken kunnen krijgen. Je moet vooral niet overhaast de raad in gaan.'
Sas was ook te spreken over de discussies. 'Leuk om te horen
Spanning• 22 maart 2001
welke motivatie de verschillen-de cursisten hebben.'
Corrie Haasewinkel uit Ensche-de daarentegen viel Ensche-de eerste bijeenkomst wat tegen. 'Het was erg algemeen. We zijn niet verder gekomen dan het aftasten van de mensen. Ik had verwacht meer te leren. Maar blijkbaar komt dat pas verderop in de cur-sus.'
Hoe ziet cursusbegeleider Van Gijlswijk dat? Is er bewust een voorzichtige start gemaakt met de serie bijeenkomsten?
'Nou, mijn indruk was dat de meeste mensen behoorlijk moe waren, toen we om vier uur af-sloten. Naast de kennismaking is een ook een aantal inhoudelij-ke zainhoudelij-ken aan bod gekomen: het belang van onder de mensen zijn, de betekenis van de oppo-sitierol die wij in de meeste raden innemen. Maar het klopt,
dat de meer praktische zaken la-ter aan bod komen. We gaan bij-voorbeeld een keer een comple-te raadsvergadering organiseren voor de cursisten. Maar daar-voor moet eerst duidelijk zijn wat wij in de raad te zoeken hebben.' •
Op de aanstaande regio-conferenties kiezen de deelnemers hun leden van het Partijbestuur en wordt verder vooral stilge-staan bij de campagne 'Stop de Uitverkoop van de Beschaving'. Als voor-bereiding daarop vind je hiernaast een
inventarisa-tie-formulier waarop je de voorbeelden kunt aan-geven die illustreren dat
dit proces zich ook vol-trekt in jouw gemeente of
regio. Je wordt dringend verzocht goed na te
den-ken over de problemen die spelen en vervolgens het formulier in te vullen.
Met veel voorbeelden van de uitverkoop kunnen we op de conferenties
vrucht-bare discussies voeren, en vervolgens veel acties opzetten. Het ingevulde formulier stuur je naar SP, t.a.v. Ger Wouters, Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam. Je kunt deze pagina natuurlijk ook kopiëren, zodat je de Spanning niet hoeft te verknippen. En reageren per e-mail kan ook: gwouters@sp.nl. Reageer wel snel: de eerste regioconferenties vinden al plaats op 30 maart en 1 april!
I
In onze gemeente
1
regio zijn de volgende
voorbeelden van uitverkoop van de beschaving:
~
(Denk hierbij bijvoorbeeld aan wachtlijsten in de zorg, sluiting van een postagentschap,
bankfiliaal of stations loket, privatisering van een zwembad, sportcomplex en schou w-burg. En ook aan zaken als afstoting van gemeentelijke taken, opheffing van buslijnen of treinverbindingen, sluiting van het ziekenhuis, verslechtering van voorzieningen voor gehandicapten, sloop van betaalbare huizen en vervanging door dure, verkoop energie-bedrijf enz.)
Onderwerp
Korte beschrijving
Naam
Afdeling
Telefoonnummer
Steun gevraagd bij opmerkelijke
handtekeningenactie tegen sancties Irak
De 19-jarige Irakese VWO-scholiere Nida Adel Karnel is een handtekeningenactie gestart
tegen de sancties die het Irakese volk al meer dan tien jaar t ref-fen. Harry van Bommel onder -steunt de actie, en zal samen met
16
Nida de handtekeningen over
-handigen aan Ja vier Solana,
ver-antwoordelijk voor het buite n-lands beleid van de Europese
Unie. Lokale SP afdelingen
worden gevraagd te helpen door op het partijbureau in Rotter
-dam (010-243 55 55) lijsten op
te vragen en zoveel mogelijk handtekeningen te verzamelen. Met de actie willen Nida en Harry de Europese Unie b ewe-gen zich krachtiger te verzetten tegen de sancties tegen Irak.
Spanning• 22 maart 2001
Nida kwam met haar moeder naar Nederland nadat haar vader door het regime van Saddam
Hoessein was vermoord. Over de sancties zegt ze: 'Het is mijn
volk, en hun lijden bezorgt mij
