Analyse kosten en gebruik Jeugdhulp 2017-2019
Gemeente De Wolden
Versie: 1.0 Auteur: I. Koster Opdrachtgever: R. Hogervorst Datum: 15 september 2020
Inhoudsopgave
1 Inleiding ...3
Leeswijzer...3
2 Conclusies ...4
Zorggebruik ...4
Kosten...4
Verwijzers...4
Gedwongen kader ...4
2.2 Ontwikkelingen 2019 en 2020 ...5
2.3 Aanbevelingen 2019 ...6
2.4 Uitgevoerde acties n.a.v. aanbevelingen 2018 ...7
3 Ontwikkelingen kosten jeugdhulp ...9
3.1 Zorgkosten ZIN/PGB ...9
3.2 Lokale kosten, uitvoeringskosten en overige kosten...10
3.3 Zorgvolume...11
3.4 Interventieniveau ...12
3.5 Bouwstenen...13
3.6 Cliënten...16
3.7 Verwijzers ...17
3.8 Aanbieders...21
4 Analyse gedwongen kader...22
5 Analyse ontwikkeling PGB’s...24
6 Kaart ...26
Bijlage 1 kosten en aantallen per bouwsteen ...27
Bijlage 2 voorzieningen en kosten per zorgaanbieder ...29
1 Inleiding
Het uitvoeren van de Jeugdwet is sinds 2015 onderdeel van het gemeentelijk takenpakket. De invoering van de Jeugdwet ging gepaard met een gefaseerde korting van 15% over 3 jaar op het budget jeugdhulp.
Eén van de redenen voor de stelselwijziging waren de stijgende kosten (al sinds 2000). Helaas hebben gemeenten deze stijgende trend nog niet kunnen keren, ondanks alle inzet die heeft plaatsgevonden.
Ook in gemeente De Wolden zien we tekorten op het budget jeugdhulp ontstaan.
In deze rapportage maken wij een analyse van het zorggebruik en de zorgkosten over 2017 tot en met 2019. Deze rapportage is gebaseerd op informatie die op dit moment aanwezig is.
Mutaties en betalingen die zijn verricht na het opstellen van de analyse 2015-2018 zijn verwerkt in deze rapportage waardoor verschillen kunnen zijn ontstaan ten opzichte van de analyse 2015-2018.
Het doel van de voorliggende rapportage is om door middel van een analyse inzicht te geven in het zorggebruik en de zorgkosten jeugdhulp van gemeente De Wolden. Deze analyse moet
aanknopingspunten bieden en input geven aan het verder ontwikkelen van het beleid op jeugdhulp en het in balans brengen van de uitgaven en inkomsten op dit gebied.
Deze analyse is bedoeld:
Voor verantwoording aan de portefeuillehouder
Voor het verkrijgen van inzicht in het gebruik van jeugdhulp
Ten behoeve van sturingsinformatie
In deze rapportage wordt een analyse gemaakt van de volgende onderwerpen:
- Kosten ontwikkeling van zowel de zorgkosten als de lokale en regionale uitvoeringskosten.
- Het verloop van het gebruik van jeugdhulp op interventieniveaus en bouwstenen.
- De verschuivingen door de jaren heen van onder andere het aantal cliënten; het gebruik per cliënt;
het aantal zorgaanbieders en de verwijzers.
- De verhouding tussen de geanalyseerde trend en de doelen van de jeugdwet.
Met ingang van 2017 is de financiële afhandeling van de zorg uitgevoerd door de eigen gemeentelijke administratie. Waar in 2015 en 2016 sprake was van bevoorschotting, zijn we in 2017 gestart met het factuurverkeer en afrekening per voorziening.
Leeswijzer
In hoofdstuk 2 vindt u een samenvattend onderdeel met conclusies, ontwikkelingen in 2019 en 2020, aanbevelingen n.a.v. 2019, acties n.a.v. analyse 2018.
In hoofdstuk 3 begint de feitelijke analyse 2017 t/m 2019 m.b.t. kosten en gebruik jeugdhulp.
2 Conclusies
Hieronder vindt u de conclusies op basis van de uitgevoerde analyse. De uitwerking van de uitgevoerde analyse vindt u terug in hoofdstuk 3.
Zorggebruik
In 2019 hebben in totaal 570 jeugdigen jeugdhulp ontvangen.
Wat betreft de volumeontwikkeling van de zorg is een stabilisatie zichtbaar voor zowel het aantal cliënten als het aantal voorzieningen. Wel stijgen de zorgkosten per cliënt en per voorziening waaruit geconcludeerd kan worden dat de zorgvraag per cliënt en per voorziening groter is geworden. We nemen mee in de aanbeveling om de toenemende zorgvraag te onderzoeken.
Het aantal cliënten met een PGB steeg licht tot 2018 en in 2019 is deze weer gedaald. De gemiddelde bestedingen per cliënt zijn ook gedaald. Dit ondanks dat het percentage uitputting is gegroeid.
Hieruit kunnen we concluderen dat de budgetten steeds beter zijn afgestemd op de vraag van de cliënt.
Kosten
De totale zorgkosten (ZIN en PGB) voor het uitvoeren van de Jeugdwet stijgen van € 3.000.000 in 2017 naar € 3.900.000 in 2018 naar € 4.100.000 in 2019.
De kosten Zin per cliënt bedroegen in 2018 € 6.024 en in 2019 € 6.670. Hiermee zit gemeente De Wolden onder het gemiddelde voor gemeenten van gelijke omvang. De stijging van kosten per cliënt wordt veroorzaakt door de kostenstijging per cliënt met zorg in natura.
De stijging in de uitvoeringskosten worden nagenoeg volledig veroorzaakt door de toerekening van kosten voor Veilig Thuis Drenthe door GGD Drenthe. Hierop heeft de gemeente geen directe invloed.
De hogere kosten voor de uitvoering zijn voor een deel te verklaren door extra uitzetting i.v.m. een hoog ziektepercentage en een risico op de continuïteit van de dienstverlening. Er wordt op dit moment een benchmark uitgevoerd t.a.v. kosten voor de uitvoering, sociaal domein breed.
Verwijzers
Het aantal verwijzingen door de gemeente en de huisarts is nagenoeg gelijk gebleven aan 2018. Zij zijn samen verantwoordelijk voor 75% van de verwijzingen. Medio 2019 zijn we gestart met praktijkondersteuners bij huisartsen in Ruinen en Ruinerwold. Wanneer een huisarts een cliënt wil doorverwijzen voor jeugdhulp dan gaat de cliënt eerst naar de praktijkondersteuner om te kijken welke zorg zij zelf kan bieden, of de POH-jeugd regelt na een brede intake een concrete verwijzing naar passend aanbod.
Gedwongen kader
In 2019 is het aantal cliënten met een reclasseringsmaatregel gelijk gebleven aan 2018 en in beide jaren betreffen dit dezelfde cliënten. Het aantal cliënten met een beschermingsmaatregel is in 2018 gestegen, maar in 2019 weer gedaald. Ook zagen we een toename in 2018 in het aantal cliënten met een ondertoezichtstelling (OTS) langer dan een jaar. In 2019 zien we een daling in het aantal cliënten met een OTS langer dan een jaar.
2.2 Ontwikkelingen 2019 en 2020
Bij de aanbevelingen 2018 hebben we aangegeven welke maatregelen in 2019 en 2020 zijn ingezet.
Daarnaast zijn nog een aantal andere maatregelen ingezet die we hieronder toelichten.
Inzet praktijkondersteuners Jeugd; veel van de verwijzingen naar tweedelijns aanbieders gaan via de huisarts. De POH- vangt 70% van de verwijzingen van de huisarts zelf af en biedt afdoende ondersteuning. Anders zouden deze kinderen door de huisarts naar de 2e lijn zijn verwezen. De resterende 30% krijgt een gerichte verwijzing naar de 2e lijn.
In 2020 is naast de POH-Jeugd in Ruinen en Ruinerwold ook praktijk Zuidwolde voorzien van een POH-Jeugd.
Aanstelling toezichthouder jeugd per januari 2020. Het is van belang dat de gemeente voor jeugdhulp ook de controle op de rechtmatigheid ontwikkelt om misbruik te voorkomen en cliënten hiertegen te beschermen. Daarnaast kan onrechtmatig gebruik van jeugdhulp teruggevorderd worden. Ook constateren we dat onrechtmatigheid en onvoldoende kwaliteit ook vaak samengaat. De toezichthouder heeft dan ook een kort lijntje met de Inspectie.
Handle With Care is een samenwerking tussen de gemeente, de politie, het onderwijs, Veilig Thuis Drenthe en de welzijnsorganisatie. Als de politie op een huiselijk geweld melding af is gegaan en er zijn kinderen aangetroffen, wordt er gevraagd op welke school betreffende kinderen zitten. De school wordt bij voorkeur voor 8:00, maar in elk geval zo snel mogelijk verteld dat het kind iets heftigs heeft meegemaakt. Vanwege privacy wordt er verder geen informatie gegeven. Wel kan de school nu extra aandacht en zorg voor het kind hebben en signaleren wat het kind nodig heeft.
‘Eerder erbij bij huiselijk geweld’ is daar een ‘verlengde’ van. Dit betreft een samenwerking tussen de welzijnsorganisatie, de politie en team Veilig Opgroeien (CJG De Wolden
Hoogeveen). Dit programma streeft ernaar om met de politie af te spreken dat meldingen over huiselijk geweld binnen 24 uur bij het CJG onder de aandacht worden gebracht. Een medewerker van de welzijnsorganisatie (een schoolmaatschappelijk werker of een algemeen maatschappelijk werker) gaat op huisbezoek om hulp te bieden aan het gezin, de collega van Veilig Opgroeien gaat mee in het kader van ‘meedenken, meedoen’, om veiligheidsafspraken te maken. Dit betekent niet dat de zaak al wordt opgeschaald naar inzet van Veilig
Opgroeien; het gaat om meedenken, expertise benutten aan de voorkant van een zaak, in plaats van aan het eind als de situatie drastisch is verergerd. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat hulp bij huiselijk geweld het meest effectief is, als het binnen 24 uur geboden wordt, door mensen met de juiste expertise. We willen deze manier van werken uitproberen om te kijken of het de kans op recidive verkleint, er minder zaken opgeschaald worden naar Veilig Opgroeien en of we geweld eerder kunnen doen stoppen in gezinnen.
Met deze initiatieven leveren we een bijdrage om het geweld snel en duurzaam te stoppen.
Met ingang van 1 januari 2020 zijn de beleidsregels aangepast waardoor de toegang meer handvatten heeft om te kunnen sturen.
We gaan niet meer uit van gebruikelijke zorg, maar van maatwerk en draagkracht/draaglast.
Door de aanpassing in de beleidsregels indiceren we alleen wat nodig is om bepaalde doelen te bereiken. Jeugdhulp is bedoeld om kinderen en hun ouders te helpen zo snel als mogelijk weer op eigen benen te staan. Ook de inzet van een PGB is hiervoor bedoeld, dit betreft geen inkomensvoorziening c.q. compensatie. Bij PGB is tevens het uitgangspunt dat een ouder in principe geen hulpverlener kan zijn voor zijn/haar eigen kind.
Inzet Thuiscoach bij multiprobleem huishoudens c.q. gezinnen
Doel van deze inzet om in deze situatie een strakke casusregie te hanteren, hulpverlening af te stemmen en waar mogelijk af te bouwen. Uiteindelijke doel is dat cliënten zelf weer zicht en regie hebben op hun situatie.
2.3 Aanbevelingen uit deze analyse
Doe een verdiepingsonderzoek naar de (meest opvallende) stijgende en dalende kosten per interventieniveau. Doel hiervan is te achterhalen of bijvoorbeeld de doorlooptijd van de voorziening langer is of de zorg intensiever wordt ingezet en wat is hier dan de reden van.
Bouwsteen 43A19 Verblijf met behandeling specialistisch betreft een dure bouwsteen. Het aantal voorzieningen is gedaald van 17 in 2018 naar 6 in 2019. Doe een
verdiepingsonderzoek naar deze ontwikkeling.
Monitor de voortgang na het afgeven van beschikkingen door contact met de cliënt te onderhouden inzake de voortgang en de inzet van de aanbieder.
Richt het proces t.a.v. cliëntgebonden overeenkomsten aan de voorkant strakker in en beperk bij meerzorg de duur van de toekenning.
Maak afspraken met aanbieders inzake het aanleveren van evaluatieverslagen. Ontwikkel hier een format voor. De kwaliteit van deze verslagen is veelal niet optimaal.
Onderzoek in hoeverre cliënten, wiens verzoek (deels) wordt afgewezen door de gemeente, alsnog jeugdzorg ontvangen via een verwijzing van de huisarts.
Doe verdiepingsonderzoek naar de cliënten die een afwijzing hebben gekregen en wat hiervan de achterliggende redenen zijn. Doel hiervan is om aan te tonen dat niet elke hulpvraag één op één wordt omgezet in jeugdhulp. Neem het aantal afwijzingen standaard mee in de analyse.
Onderzoek of het mogelijk is om een verdiepingsanalyse te maken op wijkniveau.
Creëer intern nog meer kostenbewustzijn.
2.4 Uitgevoerde acties n.a.v. aanbevelingen 2018
BMC heeft een onderzoek gedaan naar het functioneren en positioneren van het PMT. In 2019 is er een gesprek geweest met het PMT. Naar aanleiding van dit gesprek is als input voor het onderzoek van BMC de behoefte meegenomen, om gegevens in Zuid Drenthe met elkaar te delen en te analyseren op deze schaal. Hiervoor is in juni 2020 een vacature geplaatst om deze functie in te vullen. We willen met deze specialist de analyse door ontwikkelen. Mogelijk kunnen we daarmee de analyse eerder in het jaar opleveren. Op dit moment kan de analyse pas opgesteld worden na afronding van de jaarrekening. In de analyse van de zorgkosten jeugdhulp 2015-2018 zijn een aantal concrete aanbevelingen gedaan. We zullen hier een korte toelichting geven over de ontwikkelingen met betrekking tot deze aanbevelingen.
- Aanbeveling
Ga in gesprek met de aanbieders met de grootste omzet in gemeente De Wolden en de aanbieders die het hardst in omzet stijgen. Een aantal van deze aanbieders laten een
duidelijk kostenstijging zien in zwaardere bouwstenen. Insteek van het gesprek moet zijn om de oorzaak van de stijging te achterhalen en mogelijkheden te zoeken deze te beperken.
Actie
In 2019 heeft een aanbesteding plaatsgevonden voor de nieuwe contracten jeugdzorg 2020- 2028 (vanuit de jeugdhulpregio). Met de 12 grootste zorgaanbieders (verantwoordelijk voor circa 50% van de totale kosten) is een omzetbegrenzing afgesproken.
Daarnaast was er bij het prestatiemanagementteam geen ruimte voor specifieke afspraken over ontwikkeling cijfers. Wel heeft er een afspraak plaatsgevonden met accountmanager Coevorden. Dat heeft ertoe geleid dat in het verbetertraject prestatiemanagementteam afspraken zijn gemaakt over het delen van gegevens t.b.v. analyse en wordt er een data- specialist aangesteld.
- Aanbeveling
Doe dossier inhoudelijk onderzoek om de oorzaak te achterhalen voor de toename in het aantal cliënten met zorgkosten van €75.000,- of hoger.
Actie
Op het niveau van de SWO is dossieronderzoek gedaan bij 4 dossiers. Hierbij zijn een aantal constateringen gedaan die we meenemen in de doorontwikkeling sociaal domein. We hebben onder andere geconstateerd dat we de ondersteuning niet in samenhang aanbieden.
De processen worden los van elkaar ingezet en niet afgestemd.
- Aanbeveling
Ga in gesprek met de gecertificeerde instelling JB Noord om de oorzaak voor de toename in het aantal ondertoezichtstellingen (OTS) langer dan 1 jaar te achterhalen.
Actie
In gemeente De Wolden is het aantal OTS-en laag. Een stijging is percentueel dan relatief hoog. Bij navraag bleek dit om één gezin te gaan met vier kinderen. Een OTS telt per kind en niet per gezin.
- Aanbeveling
De bouwsteen ‘Gezond zijn: verblijf specialistisch’ laat in 2017 en 2018 een groei zien in het aantal verblijfsdagen. Doe dossier inhoudelijk onderzoek om de oorzaak hiervan te
achterhalen.
Actie
Mede doordat 2019 een jaar was waar de inzet van contractmanagers vooral heeft gelegen op de inkoop van jeugdzorg, is hier niets mee gedaan. Voorstel is om een vervolgonderzoek te doen ten aanzien van duur en doorlooptijd.
- Aanbeveling
Scherp de beleidsregels aan waardoor de toegang een beter instrumentarium krijgt om aanvragen wel of niet te honoreren.
Actie
Dit is gerealiseerd en effectief per 1 januari 2020.
- Aanbeveling
Daarnaast is het van belang om intervisie organiseren met vertegenwoordigers van gemeenten in Zuid-Drenthe uit de toegang t.b.v. een eenduidig gebruik van de het inkoopmodel. Dit bevordert de kwaliteit van de toegang
Actie
Dit is meegenomen in het PMT en staat in de planning voor 2020.
3 Ontwikkelingen kosten jeugdhulp
De afgelopen jaren zijn er verschillende uitgaven en inkomsten geweest binnen de jeugdhulp. Om na te gaan wat de ontwikkeling in de afgelopen jaren is geweest van deze geldstromen worden deze hieronder in hoofdlijnen in kaart gebracht.
De uitgaven voor de jeugdhulp zijn onder te verdelen in zes verschillende categorieën over de jaren 2017- 2019. Deze kosten zijn uitgesplitst in:
1. Zorgkosten ZIN/PGB 2. Lokale uitvoeringskosten 3. Regionale uitvoeringskosten 4. Voorliggende veld/subsidies 5. Veilig Thuis Drenthe
6. Overig
3.1 Zorgkosten ZIN/PGB
Verreweg het grootste deel van het budget wordt besteed aan de zorgkosten voor zorg in natura (ZIN) en persoonsgebonden budget (PGB). Ten opzichte van 2017 zijn de zorgkosten in 2019 met 37%
toegenomen. In de cijfers zie je een daling in de zorgkosten PGB, dit betreft grotendeels een verschuiving naar de zorgkosten ZIN. De stijging in de zorgkosten ZIN kan de gemeente gedeeltelijk beïnvloeden. De gemeente verwijst zelf cliënten door naar de tweede lijn, maar er zijn ook andere kanalen, waaronder de huisarts, die personen doorverwijst naar jeugdzorg waarop de gemeente geen directe invloed op uit kan oefenen.
Voor verwijzingen GI’s wordt per medio 2020 een zorgmakelaar ingezet teneinde een beter stuur te hebben en kwalitatief goede en concrete verwijzingen te realiseren.
Onderstaande cijfers komen uit de productiegegevens, (eventuele) effecten van solidariteit of budgetplafonds zijn hier niet in meegenomen.
De zorgkosten ZIN (boven)regionaal dalen in 2018 en 2019. In 2017 werden de kosten van pleegzorg nog gezamenlijk ingekocht. Inzet pleegzorg is nu structureel tot 21 jaar, tenzij cliënt aangeeft dit niet te willen. In 2018 en 2019 betaalt de gemeente deze kosten zelf aan de zorgaanbieders en zijn deze verwerkt in de zorgkosten ZIN. De zorgkosten regionaal in 2019 betreffen voornamelijk Spoed voor Jeugd en Jeugdhulp+.
In deze tabel hebben we de werkelijke zorg- en uitvoeringskosten 2019 afgezet tegen de begrote zorg- en uitvoeringskosten 2019.
3.2 Lokale kosten, uitvoeringskosten en overige kosten
De overig benoemde categorieën laten het onderstaande kostenverloop zien in de periode vanaf 2017 tot en met 2019.
De lokale uitvoeringskosten zijn de kosten voor de medewerkers team aanvragen en bureaudienst en voor de medewerkers van het team veilig opgroeien. Dit laatste team komt in actie wanneer er een risico is voor de veiligheid van het kind. Dit betreft een wettelijke taak en raakt altijd complexe problematiek. Onderdeel hiervan is de voorbereiding op een traject richting gedwongen kader indien nodig.
Verder bestaan de lokale uitvoeringskosten uit de kosten voor telefonische bereikbaarheid, zorgadministratie, factuurafhandeling en de leidinggevende taken binnen het team Jeugd &
Bijzondere Zorg. De overige kosten (w.o. contractmanagement, financieel advies, beleid) zijn niet meegenomen in deze uitvoeringskosten.
De lokale uitvoeringskosten zijn toegenomen met € 34.000. Dit betreft een interne doorbelasting vanuit de Samenwerkingsorganisatie. Door hoge werkdruk en zware problematiek kregen we te maken met ziekte. Om de continuïteit van de dienstverlening te borgen is tijdelijk de formatie uitgebreid.
Onder de regionale uitvoeringskosten vallen de kosten voor de regionale uitvoering (penvoerder/
coördinerende gemeente) en het team PMT. De taken voor inkoop en contractmanagement en inhoudelijke regie zijn verdeeld over de coördinerende gemeenten, de sub-regio’s en de afzonderlijke gemeenten.
Onder de kosten voor de algemene voorzieningen vallen de subsidies voor het versterken van het voorliggend veld (preventieve hulp) zoals: budget schoolmaatschappelijk werk, JGZ en Yorneo en budget cliënt ervaring onderzoek. Er worden daarnaast nog meer activiteiten uitgevoerd op het preventieve vlak zoals het consultatiebureau, maar deze vallen in de begroting onder een ander programma c.q. kostenplaats.
In 2019 zijn de uitvoeringskosten toegenomen met circa € 80.000. Deze toename bestaat voor € 59.000 uit Veilig Thuis Drenthe. De kosten Veilig Thuis Drenthe worden door GGD Drenthe in rekening gebracht en de gemeente heeft hierop geen invloed. De verklaring van de kostenstijging is de herverdeling van deze kosten over 18+ en 18-.
3.3 Zorgvolume
In dit hoofdstuk wordt ingezoomd op de ontwikkeling van het zorgvolume. Hierbij wordt zowel gekeken naar de ontwikkeling van het aantal voorzieningen als de zorgkosten voor de verschillende interventieniveaus. Verder wordt er gekeken naar de ontwikkeling van verschillende bouwstenen.
De algemene trend laat een stabilisatie zien voor zowel het aantal voorzieningen (zowel ZIN als PGB) als het aantal cliënten. Zie onderstaande grafiek. Het aantal cliënten is in de periode 2017-2018 gestegen en in de periode 2018-2019 is een kleine daling te zien. In de volgende paragrafen wordt deze trend nader onderzocht.
3.4 Interventieniveau
Binnen Drenthe wordt gewerkt met interventieniveaus (IV). Zij hieronder:
Toelichting per interventieniveau:
- 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400 1.600 1.800
2017 2018 2019
aantal voorzieningen aantal cliënten
Ontwikkeling jeugdhulp
In de overgang van 2017 naar 2018 is een duidelijk stijging zichtbaar in het aantal voorzieningen op IV5, IV6, IV7 en IV8. In de overgang van 2018 naar 2019 is een stabilisatie te zien.
0 100 200 300 400 500 600
2017 2018 2019
IV4 IV5 IV6 IV7 IV8 CGO
Aantal voorzieningen per IV
In deze tabel zie je de ontwikkeling van de totale kosten per interventieniveau. In de overgang van 2017 naar 2018 is , conform het aantal voorzieningen, een duidelijke stijging te zien in de kosten van IV5, IV6, IV7 en IV 8.
De stijging in kosten worden deels veroorzaakt door een stijging in het aantal voorzieningen.
Daarnaast stijgen de gemiddelde zorgkosten per voorziening voor sommige interventieniveaus. Naast de jaarlijkse indexering van de tarieven hebben er geen prijsstijgingen plaatsgevonden wat betekent dat de gemiddelde zorgvraag is toegenomen. In onderstaande tabel zie je de gemiddelde kosten per voorziening per interventieniveau.
3.5 Bouwstenen
In deze paragraaf wordt gekeken naar de bouwstenen met de meeste kosten voor de jaren 2017, 2018 en 2019. Vervolgens wordt gekeken naar de grootste stijgers en dalers wat betreft kosten. Zie voor een volledig overzicht van de kosten en voorzieningen per bouwsteen het overzicht in bijlage 2.
In deze tabel zijn de bouwstenen weergegeven met de hoogste kosten in 2019.
De bouwstenen 45A34, 41B06 en 43A19 behoorden in 2017 en 2018 ook tot de bouwstenen met de hoogste kosten. In 2019 is bouwsteen 45A37 nieuw en de kosten van bouwsteen 41B05 laat een jaarlijkse groei zien.
€ -
€ 200.000
€ 400.000
€ 600.000
€ 800.000
€ 1.000.000
€ 1.200.000
€ 1.400.000
2017 2018 2019
IV4 IV5 IV6 IV7 IV8 CGO
Kosten voorzieningen per IV
45A37 behandeling individueel IV 5
Dit is een nieuwe bouwsteen voor Gezond Zijn Plus behandeling specialistisch (alleen Accare, GGZ Drenthe en Lentis bieden deze bouwsteen aan). De lagere kosten bij bouwsteen 45A34 Gezond zijn midden behandeling staan tegenover de kosten van bouwsteen 45A37. Dit betreft een omzetting.
41B05 MOC (Medisch Orthopedagogisch Centrum)
Deze stijging is volledig afkomstig van zorgaanbieder Yorneo. Het aantal voorzieningen laat ook een stijgende lijn zien van 5 in 2017 naar 11 in 2018 naar 13 in 2019.
41B06 Kinderdienstencentrum
De kosten van deze bouwsteen betreffen 1 zorgaanbieder (Cosis voorheen Promens Care). In 2018 nemen de kosten toe en in 2019 vervolgens weer af. Het aantal voorzieningen stijgt in 2019 nog wel en gaat van 15 in 2017 naar 19 in 2018 naar 20 in 2019.
43A19 Verblijf met behandeling
De kosten van deze bouwsteen stijgen in 2018 en dalen in 2019. De totale kosten van
interventieniveau 8 blijven nagenoeg gelijk in 2019. De daling op deze bouwsteen betreft geleverde zorg door Yorneo. Tegenover deze daling staat onder andere een stijging op bouwsteen 43B19.
Top stijgers
Onderstaand overzicht geeft bouwstenen weer met de grootste kostenstijging in de periode 2018- 2019. Onder de tabel wordt elke bouwsteen kort toegelicht.
Wat opvalt in bovenstaande tabel is dat de top 5 stijgers bestaat uit 3 bouwstenen met interventieniveau 8. Dit verklaart een deel van de stijging in kosten op totaalniveau.
45A22 Ambulante gezinsbehandeling, IV 5
De stijging in bouwsteen 45A22 Gezond zijn opgroeien opvoedingsproblematiek A betreft enkel volumegroei. In 2018 waren er 7 voorzieningen met deze bouwsteen en in 2019 waren dit er 21.
43B16 Pilot bouwsteen (verblijf met behandeling)
De stijging in bouwsteen 43B16 Gezond zijn pilot bouwsteen is verblijf met behandeling betreft volumegroei. In 2018 waren er 4 voorzieningen met deze bouwsteen en in 2019 waren dit er 11.
Deze zorg is enkel geleverd door zorgaanbieder Accare.
43B19 Verblijf met zeer specialistische behandeling
Er zijn 2 voorzieningen met bouwsteen 43B19 Intramurale behandeling zeer specialistisch. De kosten hebben nagenoeg volledig betrekking op 1 voorziening. Deze voorziening is in september 2018 gestart waardoor de kosten in dat jaar nog aanzienlijk lager waren dan in 2019.
43A18 Verblijf met behandeling
Er zijn 2 voorzieningen met bouwsteen 43A18 Gezond zijn verblijf basis. 1 voorziening is gestart in maart 2018 en 1 voorziening is gestart in juli 2019. Wanneer deze voorzieningen door blijven lopen, zullen deze kosten in 2020 nog verder oplopen.
99999 Cliëntgebonden overeenkomst
Bouwsteen 99999 betreft cliëntgebonden overeenkomsten. Het aantal voorzieningen met een cliëntgebonden overeenkomst is gedaald. Er zijn echter twee nieuwe voorzieningen in 2019 die per stuk circa € 60.000 kosten waardoor de totale kosten hiervan fors groeien. In 2020 gaan we starten met het volgen van de CGO’s met als doel de trend beter te begrijpen en om daarbij goed te bepalen voor welke termijn een beschikking wordt afgegeven, veelal een wat korter tijdsbestek.
Top dalers
Onderstaand overzicht geeft bouwstenen weer met de grootste kostendaling in de periode 2018- 2019. Onder de tabel wordt elke bouwsteen kort toegelicht.
43B11 Verblijf met behandeling Ambiq
In 2018 waren er 4 jeugdigen uit 2 gezinnen die gebruik hebben gemaakt van de bouwsteen gezond zijn gezinsbehandeling. In 2019 is er geen enkele voorziening met deze bouwsteen afgegeven waardoor deze kosten in 2019 nihil zijn.
41A20 Dagbesteding basis
In 2018 waren er 4 voorzieningen met bouwsteen dagbesteding basis intensief en in 2019 waren er 0 waardoor deze kosten in 2019 nihil zijn.
41A21 Dagbesteding specialistisch
In 2018 waren er 10 voorzieningen met bouwsteen dagbesteding licht specialistisch en in 2019 8. Dit
43A19 Verblijf met behandeling specialistisch
Het aantal voorzieningen met bouwsteen gezond zijn verblijf specialistisch is van 17 in 2018 gedaald naar 6 in 2019. Deze ontwikkeling nemen we mee in de aanbevelingen om nader te onderzoeken.
45A35 Individuele behandeling IV 6
Het aantal voorzieningen met bouwsteen gezond zijn zwaar behandeling is van 97 in 2018 gedaald naar 42 in 2019. In 2019 is bouwsteen 45A44 gezond zijn plus IV6 een nieuwe bouwsteen. De daling in kosten op bouwsteen 45A35 is nagenoeg gelijk aan de kosten en voorzieningen stijging van 45A44.
3.6 Cliënten
Waar we in 2018 nog een stijging zagen van het aantal cliënten ZIN, zijn deze in 2019 op 4 na gelijk aan 2018. De gemiddelde kosten per cliënt zijn wel toegenomen. De totale kosten ZIN met
betrekking tot 2018 waren € 3.427.947 en met betrekking tot 2019 € 3.801.938. Dit is een toename van de gemiddelde kosten per cliënt van € 6.024 naar € 6.670. Hiermee zit gemeente De Wolden onder het gemiddelde voor gemeenten van gelijke omvang. 1
In 2019 hebben 570 cliënten jeugdzorg ontvangen. 190 cliënten hiervan hebben in 2017 en 2018 geen jeugdzorg ontvangen.
1 cliënt kan meerdere voorzieningen hebben. Het aantal voorzieningen is in 2019 (1.004 voorzieningen) nagenoeg gelijk gebleven aan 2018 (1.012 voorzieningen). Wel zien we een
verschuiving van het aantal cliënten met 1 voorziening naar het aantal cliënten met 2 voorzieningen.
Met de inkoop is ervoor gekozen om met bouwstenen c.q. modules te werken, zodat op maat een passend aanbod kan worden samengesteld. In onderstaande tabel zijn de cijfers gebaseerd op een heel kalenderjaar. Soms worden voorzieningen tijdelijk toegekend bijvoorbeeld ter overbrugging van een periode tot de gewenste ondersteuning beschikbaar is.
Noot: Bovenstaande tabel is op basis van het aantal voorzieningen in het systeem. Wanneer een cliënt bijvoorbeeld een herindicatie heeft in de loop van het jaar en de zorg wordt uniform doorgezet dan betreft dit 2 voorzieningen.
De gemiddelde kosten per voorzieningen stijgen van € 3.387 in 2018 naar € 3.783.
In onderstaande tabel is te zien dat vooral de gemiddelde zorgkosten van interventie niveau 6 en 8 stijgen en de gemiddelde kosten van de cliëntgebonden overeenkomsten.
Interventieniveau 6
De gemiddelde kosten van 1 voorziening op interventieniveau 6 is gestegen van € 3.426 naar € 4.244.
In 2019 zijn er 7 voorzieningen met bouwsteen 45A29 Gezond opgroeien zwaar op interventieniveau 6 bijgekomen waardoor de gemiddelde kosten aanzienlijk stijgen.
Interventieniveau 8
De totale kosten van interventieniveau 8 blijven nagenoeg gelijk, maar het aantal voorzieningen daalt van 87 naar 79. 1 cliënten met bouwsteen 43A04 Gezond opgroeien gezinshuis heeft in 2019 € 52.000 gekost waardoor de gemiddelde kosten stijgen. Daarnaast zijn de gemiddelde kosten van bouwsteen 43A19 Gezond zijn verblijf specialistisch gestegen.
Clientgebonden Overeenkomsten
De cliëntgebonden overeenkomsten stond ook al bij de topstijgers van de bouwstenen. Het aantal voorzieningen met een cliëntgebonden overeenkomst is gedaald. Er zijn echter twee nieuwe voorzieningen in 2019 die per stuk circa € 60.000 kosten waardoor de totale kosten hiervan fors groeien.
3.7 Verwijzers
In de Jeugdwet is vastgesteld dat de jeugdhulp toegankelijk is na verwijzing van de huisarts, jeugdarts en medisch specialist. Toegang kan ook via de gemeente (CJG). Verder kan de kinderrechter een maatregel opleggen die uitgevoerd wordt door een gecertificeerde instelling (GI). De GI bepaalt welke jeugdhulp er eventueel ingezet moet worden en verwijst vervolgens naar een zorgaanbieder.
PGB kan alleen worden verstrekt door de gemeente. Bij ZIN (Zorg in Natura) zijn de belangrijkste verwijzers de gemeente, de huisarts en de GI.
In augustus 2019 is een praktijkondersteuner gestart in de praktijk in Ruinen en in Ruinerwold. We verwachten daarmee het aantal verwijzingen naar de 2e lijn terug te dringen. De
praktijkondersteuner registreert het aantal cliënten dat zij ziet en welke zij daarvan zelf verder kan helpen en welk deel zij alsnog doorverwijst naar de tweede lijn (wat leidt tot zorgkosten voor de gemeente).
In onderstaande grafiek is weergegeven wat de verdeling is qua verwijzers. En de ontwikkeling door de jaren heen.
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Gecertificeer
de Instelling Gemee
nte
Huisarts
Jeugdart s
Medis
chSpecialist
Rechter
Zelfver wijzer/gee
n verwijzer
Onbekend
aantal 2017 aantal 2018 aantal 2019
Aantal voorzieningen per verwijzer
We zien dat het aantal verwijzingen in 2019 een stabiele lijn laat zien ten opzichte 2018. Ook de verhouding onderling per verwijzer is in 2019 redelijk gelijk aan 2018. Het aantal verwijzingen door de gemeente is in 2019 op 1 na gelijk aan 2018.
De totale kosten jeugdzorg zijn in 2019 wel gestegen met bijna € 400.000 ten opzichte van 2018.
Hiervan heeft € 165.000 betrekking op verwijzingen door de huisarts, € 130.000 heeft betrekking op verwijzingen door de gemeente.
Via de toegang is er door middel van de beschikking een concrete sturing op hoeveel en welke zorg door de aanbieders kan worden geboden. Via de huisarts, medisch specialist en rechter beoordeelt de aanbieder dit zelf.
De stijging in kosten door verwijzingen door de huisarts komen vooral voor op interventieniveau 5 en in mindere mate op interventieniveau 6. De stijging in kosten door verwijzingen door de gemeente komen vooral voor op interventieniveau 6 en in mindere mate op interventieniveau 5.
In 2019 vindt 47% (2018 47%) van de verwijzing plaats door de huisarts. Gemeente De Wolden is verantwoordelijk voor 30% (2018 29%) van het totaal verwijzingen.
In 2019 zijn er 70 voorzieningen zonder verwijzer of zelfverwijzer. Dit betreft nagenoeg volledig voorzieningen met bouwstenen voor dyslexie. Dit wordt doorverwezen via de schoolmaatschappelijk werker.
Het aandeel onbekend is fors omlaaggegaan doordat het invullen van de juiste verwijzer een verplicht veld is geworden per 2017.
Hieronder volgt een tabel waarin wordt weergegeven welke verwijzers naar welk interventieniveau verwijzen in 2019.
€ -
€ 200.000
€ 400.000
€ 600.000
€ 800.000
€ 1.000.000
€ 1.200.000
€ 1.400.000
€ 1.600.000
€ 1.800.000
Gecertificeerde Instelling Gemee
nte
Huisarts
Jeugdart s
Medis
chSpecialist
Rechter
Zelfver wijzer/gee
n verwijzer
Onbekend
kosten 2017 kosten 2018 kosten 2019
Kosten per verwijzer
Hieruit blijkt dat de huisarts vooral verwijst naar ambulante interventieniveaus en dat de verwijzingen voor IV7 en IV8 vooral worden gedaan door de gemeente en de gecertificeerde
instelling. In De Wolden wordt zo’n 60% (2018 56%) van de verwijzingen voor IV8 door de gemeente gedaan en 25% (2018 36%) door de gecertificeerde instellingen. Bij gemeentelijke verwijzingen gaat het zowel om ouders/ jongeren die direct bij de gemeente komen als om vragen die via het
voorliggend veld bij de gemeente komen. Ook komt het voor dat organisaties contact leggen omdat de zorg die zij leveren niet meer passend is en meer nodig is.
In onderstaande tabel de gemiddelde kosten per voorziening per verwijzer.
- 100 200 300 400 500 600
geen 4 5 6 7 8
Onbekend
Zelfverwijzer/geen verwijzer Rechter
Medisch Specialist Jeugdarts
Huisarts Gemeente
Gecertificeerde Instelling
Verwijzers per iv 2019
3.8 Aanbieders
In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de ontwikkeling bij aanbieders. Dit geldt zowel voor de ontwikkeling in omzet als de ontwikkeling in het aantal voorzieningen.
Eerst de vijf grootste aanbieders. Het gaat hier om de volgende aanbieders:
Gezamenlijk nemen deze aanbieders ongeveer 58% van de omzet zorg in natura voor hun rekening.
De aanbieders met de grootste omzet zijn niet helemaal dezelfde als de top vijf aanbieders met het grootste aantal voorzieningen. Dit zijn: Yorneo, Accare, Cosis, Oosteinde kinderen en jeugd en GGZ Drenthe. Voor een volledig overzicht van de omzet en het aantal voorzieningen per aanbieder zie bijlage 3.
In 2017 hebben 56 aanbieders jeugdhulp in rekening gebracht bij gemeente de Wolden. In 2018 64 en in 2019 74 aanbieders.
In de onderstaande tabel een overzicht met aanbieders waarvan de omzetstijging het grootst is.
Onderstaand een korte toelichting per aanbieder:
Yorneo: Het aantal voorzieningen stijgt in 2019 met 13%. Deze groei verklaart € 73.000 van de omzetgroei. Daarnaast zijn de gemiddelde kosten per voorziening gestegen. De groei van de voorzieningen betreft voornamelijk 2 bouwstenen. Dit betreft de bouwsteen ‘gezond opgroeien dagbehandeling’ € 100.170 en ‘gezond opgroeien zwaar’ € 80.032.
Accare: Het aantal voorzieningen stijgt in 2019 met 17%. Deze groei verklaart € 77.240 van de omzetgroei. Daarnaast zijn de gemiddelde kosten per voorziening gestegen. De groei van de voorzieningen betreft bouwsteen ‘Gezond zijn pilot” € 95.755 en “Gezond zijn plus” € 66.437.
Ambiq: Het aantal voorzieningen stijgt in 2019 met 43% (van 23 naar 33). Deze groei verklaart € 66.229 van de omzetgroei. De groei van de voorzieningen betreft voornamelijk bouwsteen “Gezond zijn verblijf basis”€ 44.311 (betreft 1 voorziening), “Gezond zijn midden “€ 22.175 en “Gezond zijn zwaar”€ 54.392. Het aantal voorzieningen van bouwsteen “intramurale behandeling zeer
Soarch Ynset B.V.: Het aantal voorzieningen is gestegen met 41% (van 17 naar 24). Deze groei verklaart € 17.770 van de omzetgroei. Daarnaast zijn de gemiddelde kosten per voorziening gestegen. In 2018 waren 10 van de 17 voorzieningen relatief goedkoop (bouwsteen “Gezond opgroeien licht”) en in 2019 waren dit er nog 2. In 2019 zijn hier een aantal duurdere bouwstenen voor in de plaats gekomen (“Gezond opgroeien zwaar” van 5 naar 8 voorzieningen € 26.916 en
“Gezond opgroeien opvoedingsproblematiek” van 0 naar 4 voorzieningen € 24.686).
Trias jeugdhulp: Het aantal voorzieningen is in 2019 gestegen van 1 naar 3. Dit verklaart € 29.470 van de omzetstijging. Daarnaast zijn de gemiddelde kosten per voorziening gestegen en dit verklaart € 39.560. De omzetstijging wordt verklaar door 1 voorziening van een cliëntgebonden overeenkomst.
In onderstaande tabel een overzicht met aanbieders waarvan de omzetdaling het grootst is.
GGZ Drenthe: Het aantal voorzieningen is in 2019 gedaald van 69 naar 58. Dit verklaart € 31.417 van de omzetdaling. Daarnaast zijn de gemiddelde zorgkosten per voorziening gedaald wat € 72.679 verklaard.
Jeugdbescherming Noord Drenthe: Het aantal voorzieningen is in 2019 gedaald van 38 naar 26. Dit verklaart € 43.017 van de omzetdaling. Daarnaast zijn de gemiddelde zorgkosten per voorziening gedaald wat € 4.919 verklaard.
BEZINN: Het aantal voorzieningen is in 2019 gelijk gebleven aan 2018, maar de gemiddelde zorgkosten zijn gedaald.
Psychologenpraktijk van der Vinne: Het aantal voorzieningen is in 2019 gedaald van 58 naar 52. Dit verklaart € 8.787 van de omzetdaling. Daarnaast zijn de gemiddelde zorgkosten per voorziening gedaald wat € 7.866 verklaar.
’s Heeren Loo zorgggroep: Het aantal voorzieningen is in 2019 gelijk gebleven, maar de gemiddelde zorgkosten zijn gedaald.
4 Analyse gedwongen kader
Bij het gedwongen kader gaat het over verplichte maatregelen voor ouders of jongeren, de jeugdbescherming en jeugdreclassering. Deze verplichte maatregelen worden ingezet als de veiligheid van een kind of van de samenleving in het geding is. Deze maatregelen worden opgelegd door de kinderrechter na advies van de raad voor de kinderbescherming. De gecertificeerde instellingen voor jeugdbescherming en jeugdreclassering voeren deze maatregelen uit.
Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal jeugdigen met een beschermingsmaatregel en het aantal jeugdigen met een reclasseringsmaatregel over de periode 2017-2019.
In 2019 is het aantal cliënten met een reclasseringsmaatregel gelijk gebleven aan 2018 en in beide jaren betreffen dit dezelfde cliënten. Het aantal cliënten met een beschermingsmaatregel is in 2018 gestegen, maar in 2019 weer gedaald. Ook zagen we een toename in 2018 in het aantal cliënten met een ondertoezichtstelling (OTS) langer dan een jaar. In 2019 zien we een daling in het aantal cliënten met een OTS langer dan een jaar.
De kosten voor deze maatregelen (betreft kosten GI, niet de zorgkosten) zijn weergegeven in de onderstaande tabel.
De aanbieder met de grootste kostendaling is Jeugdbescherming Noord Drenthe. Dit komt
grotendeels door een daling in de aantallen, maar ook de gemiddelde kosten per cliënt zijn iets lager in 2019.
- 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
2017 2018 2019
Jeudgreclassering Jeudgbescherming
Aantal jeugdigen met een maatregel
In onderstaande tabel de ontwikkeling in aantallen per maatregel.
Te zien is dat het aantal OTSen langer dan een jaar is toegenomen in 2018. In 2019 zit deze weer op het niveau van 2017. Het aantal OTSen korter dan een jaar is toegenomen ten opzichte van 2018.
Ook de aantallen voogdij zijn in 2019 toegenomen van 6 naar 8 cliënten.
5 Analyse ontwikkeling PGB’s
Voor deze analyse is de data van de SVB als uitgangspunt genomen. Hoewel de gemeente de PGB’s afgeeft is het de SVB die de werkelijke betaling doet. De data van de SVB geeft daarmee een betrouwbaarder beeld van de werkelijk gemaakte kosten voor PGB’s.
- 5 10 15 20 25 30 35
Jeugdre classering:
outputger icht
Jeugdreclas sering
samenlo op outp
Ondertoezich
tstelling jaar 1:
ou
Ondertoezich
tstelling jaar 2 en
Voogdi j: outp
utge richt
2017 2018 2019
Aantallen per maatregel
26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
€ -
€ 1.000
€ 2.000
€ 3.000
€ 4.000
€ 5.000
€ 6.000
€ 7.000
€ 8.000
€ 9.000
€ 10.000
2017 2018 2019
Klanten Kosten per client
Ontwikkeling PGB 2017-2019
De getallen in deze tabel sluiten niet aan op de analyse over 2018. In 2019 zijn er door de SVB nog betalingen verricht met betrekking tot 2017 en 2018.
Uit bovenstaande tabel kan geconcludeerd worden dat 1 cliënt gemiddeld 2 voorzieningen PGB heeft. In sommige gevallen is er echter sprake van een correctie of een herindicatie waardoor er 2 voorzieningen in het desbetreffende jaar op de cliënt staan. De meest voorkomende combinatie van meerdere voorzieningen bij 1 cliënt is die van begeleiding en persoonlijke verzorging.
Tot en met 2018 neemt het aantal cliënten en daarmee het totaal aan budgetten toe. Ook neemt het gemiddelde budget per cliënt toe. In 2019 zien we het aantal cliënten (en daarmee ook het aantal voorzieningen) en de totale budgetten dalen. Ook daalt de gemiddelde besteding per cliënt.
Daarentegen stijgt het percentage uitnutting. Hieruit kunnen we concluderen dat de budgetten steeds beter zijn afgestemd op de vraag van de cliënt.
PGB’s kunnen uitsluitend via de gemeentelijke toegang worden verkregen.
6 Kaart
Op onderstaande kaart is te zien waar voornamelijk de zorgkosten/voorzieningen gemaakt worden binnen gemeente De Wolden. Hoe donkerder de kleur blauw is weergegeven, hoe meer
voorzieningen (en zorgkosten in dat gebied gemaakt zijn).
Wat opvalt is dat er ook zorgkosten gemaakt worden buiten de gemeente grenzen. Dit heeft te maken met het woonplaatsbeginsel. We hebben er bewust voor gekozen om de kaart te begrenzen op dit gebied. Het woonplaatsbeginsel kan ook van toepassing zijn in andere gemeenten binnen Nederland.
Zuidwolde Ruinen
Ruinerwold
De Wijk
