Informatiebrief onderzoek naar de verspreiding van het nieuwe coronavirus binnen basisscholen
Geachte heer/mevrouw,
U ontvangt deze brief omdat de school van uw kind meewerkt aan een onderzoek naar de
verspreiding van het nieuwe coronavirus (SARS-CoV-2) binnen basisscholen. Wij vragen uw kind om mee te doen aan dit onderzoek. Meedoen is vrijwillig. Om mee te doen is wel uw
toestemming en die van uw kind nodig. Het onderzoek start als er in de klas van uw kind een leerling of leraar positief getest wordt op het nieuwe coronavirus.
Deze brief bevat informatie over het onderzoek zodat u vooraf kunt beslissen of uw kind mee zal doen aan het onderzoek. Lees deze informatie rustig door en vraag de onderzoeker om uitleg als u vragen heeft.
1. Algemene informatie
Dit onderzoek wordt gedaan door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Algemene informatie over meedoen aan onderzoek vindt u op de website van de Rijksoverheid:
www.rijksoverheid.nl/mensenonderzoek. Hier staat ook informatie over hoe onderzoek vooraf medisch-ethisch beoordeeld wordt.
2. Achtergrond en doel van het onderzoek
Uit eerder onderzoek is gebleken dat besmettingen met het nieuwe coronavirus vooral optreden wanneer mensen elkaar langere tijd en op korte afstand van elkaar ontmoeten in binnenruimtes.
Deze situatie komt dagelijks voor op basisscholen. Hoewel kinderen vaak weinig ziek worden van een infectie met het nieuwe coronavirus, weten we nog niet hoe goed hoe het virus zich kan
verspreiden onder kinderen op een basisschool. Dit geldt vooral voor nieuwe varianten van het virus, die ook meer besmettelijk kunnen zijn, zoals de Engelse variant.
Daarom willen wij, door het volgen van klassen waar een besmetting met het nieuwe coronavirus is vastgesteld, onderzoeken hoe die verspreiding binnen basisscholen verloopt. Als er een kind of leraar positief getest wordt, willen we graag onderzoeken hoeveel andere kinderen en leraren besmet worden. Ook willen we weten of zij klachten hebben en zo ja, welke. De kennis uit dit onderzoek zal informatie opleveren over de rol van kinderen in de verspreiding van het nieuwe coronavirus, en hopelijk helpen bepalen met welke maatregelen verspreiding op scholen beperkt kan worden.
3. Wat meedoen inhoudt
Voor dit onderzoek werken wij samen met de GGD. Als er een leerling of leraar van de klas van uw kind positief getest wordt voor het nieuwe coronavirus, willen we alle leerlingen uit deze klas testen op aanwezigheid van het virus. Het testen gebeurt op twee verschillende momenten, namelijk zowel zo snel mogelijk na de positieve testuitslag van deze leerling of leraar en 5 dagen later. Bij deelname aan dit onderzoek wordt uw kind daarom uitgenodigd voor twee testen (dag 1 en dag 5). Dit gebeurt
bij de GGD (kinder)teststraat of in een mobiele testbus die langskomt bij de school. Het afnemen van de test gebeurt met een keel- en neuswat. Daarnaast vragen wij u om op dag 1 en dag 5 een korte, digitale vragenlijst in te vullen namens of samen met uw kind. Hierin wordt gevraagd naar klachten die kunnen samenhangen met een infectie met het coronavirus, de gezinssamenstelling, contacten op school en eventueel contact met andere personen met een corona-besmetting.
In overleg met de school plannen wij ook een eventueel derde meetmoment. Dit vindt plaats op dag 28 na de positieve testuitslag van de eerste leerling of leraar van de klas. Deze afname zal
plaatsvinden op de school zelf en daarbij wordt een speekselmonster afgenomen. Met dit
speekselmonster kijken wij naar antistoffen tegen het nieuwe coronavirus. Hiermee wordt bepaald of uw kind een infectie heeft doorgemaakt. De afname van het speekselmonster kan uw kind zelf doen, eventueel met ondersteuning van iemand van het onderzoeksteam. Ook bij dit meetmoment wordt er gevraagd een online vragenlijst in te vullen.
Een schematisch overzicht van alle onderzoeksmetingen:
Tijdstip Keel-en neuswat Speeksel Vragenlijst
Meetmoment 1 (Dag 1) X X
Meetmoment 2 (Dag 5) X X
Optioneel: Meetmoment 3 (Dag 28) X X
4. Wat wordt er van u verwacht?
• Overleg samen met uw partner en kind of u uw kind wilt laten meedoen.
• Als u besluit om uw kind te laten deelnemen, kunt u dit bij de school aangeven.
De school maakt per klas een lijst van kinderen die meedoen. Hiervoor heeft de school de naam, geboortedatum, BSN-nummer van uw kind nodig en een telefoonnummer en e- mailadres van een van de ouders. Deze gegevens heeft de GGD nodig om de testafspraken in te plannen. Pas zodra er een besmetting is in de klas, wordt de lijst inclusief BSN-nummer met de GGD gedeeld. De lijst zonder BSN-nummers wordt met het RIVM gedeeld om de online vragenlijst te versturen.
• Als uw kind deelneemt aan het onderzoek, vragen wij u om uw kind twee keer te laten testen in de GGD teststraat, 1 dag en 5 dagen nadat er iemand positief getest is in de klas van uw kind. Ook vragen wij u om namens of samen met uw kind op dag 1 en dag 5 een korte, digitale vragenlijst in te vullen. U ontvangt via de GGD de uitslag van de testen op dag 1 en dag 5. Wij vragen uw toestemming dat de GGD de uitslag met het RIVM mag delen.
Alleen dan kunnen wij de testuitslag koppelen aan de informatie uit de vragenlijst. Ook vragen we uw toestemming of wij het keel- en neusmonster mogen opvragen bij het laboratorium waar dit getest is.
• Op dag 28 na de positieve testuitslag van de eerste leerling of leraar van de klas, vragen wij uw toestemming om bij uw kind een speekselmonster af te nemen op school en vragen wij u om weer een korte vragenlijst in te vullen. De uitslag van de speekseltest wordt ook aan u teruggekoppeld. Dit gebeurt echter pas na afronding van het onderzoek en kan daarom enige tijd duren.
5. Mogelijke ongemakken van metingen
Het afnemen van een keel- en neusmonster kan onaangenaam voelen. Bekijk hier een
animatievideo hoe het testen bij kinderen werkt: https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/video- testen-bij-kinderen.
Het invullen van de vragenlijsten kost ongeveer 10 minuten per keer en kan digitaal gedaan worden.
6. Mogelijke voor- en nadelen
Het is belangrijk dat u en uw kind de mogelijke voor- en nadelen goed afwegen voordat jullie
besluiten om mee te doen. U krijgt via de GGD snel de uitslag of uw kind mogelijk besmet is met het coronavirus. Daarnaast draagt de deelname van uw kind bij aan het leveren van gegevens om inzicht te krijgen in de verspreiding van het coronavirus op scholen en zal voor de toekomst nuttige informatie opleveren.
7. Als u niet wilt meedoen of wilt stoppen met het onderzoek
U beslist zelf of uw kind meedoet aan het onderzoek. Deelname is vrijwillig. Het onderzoek zal pas starten als er een leerling of leerkracht uit de klas van uw kind positief getest wordt op het nieuwe coronavirus. Wij vragen u toch om nu al vast na te denken over deelname aan het onderzoek, zodat het onderzoek in de situatie van een besmetting snel van start kan gaan. U kunt zich echter op ieder moment bedenken. Als uw kind wel meedoet, kunt u zich altijd bedenken en toch stoppen, ook tijdens het onderzoek. U hoeft niet te zeggen waarom u stopt. Wel moet u dit melden aan de onderzoeker. De gegevens die tot dat moment zijn verzameld, worden gebruikt voor het onderzoek, tenzij u aangeeft dat u dit niet wilt.
8. Verzet van uw kind
Het kan zijn dat uw kind zich tijdens het onderzoek verzet (niet meewerkt). De GGD-medewerker of onderzoeksmedewerker moet het onderzoek dan direct stoppen.
9. Gebruik en bewaren van uw gegevens en lichaamsmateriaal
Voor dit onderzoek worden persoonsgegevens en lichaamsmateriaal verzameld, gebruikt en
bewaard. Het gaat om gegevens zoals de naam en geboortedatum en gegevens over de gezondheid van uw kind. Voor dit onderzoek zijn speeksel en neus-/keelmonsters nodig. Het verzamelen,
gebruiken en bewaren van de gegevens en lichaamsmateriaal is nodig om de vragen die in dit onderzoek worden gesteld te kunnen beantwoorden en de resultaten te kunnen publiceren. Wij vragen voor het gebruik van de gegevens en lichaamsmateriaal uw toestemming.
Vertrouwelijkheid van uw gegevens en lichaamsmateriaal
Om de privacy te beschermen krijgen de gegevens en het lichaamsmateriaal een code. Bij het invullen van de online vragenlijst vragen we u om het Coronatest Afsprakennummer in te vullen.
Deze staat in de bevestigingsmail van de testafspraak van de GGD, onderaan de barcode die bovenaan in de mail staat. Op deze manier kunnen we de testuitslag bij de GGD opvragen en koppelen aan de vragenlijst. Na het koppelen wordt het Coronatest Afsprakennummer verwijderd, zodat dit niet meer te herleiden is. Het BSN-nummer van uw kind is alleen nodig zodat de GGD
testafspraken voor uw kind kan inplannen. Het RIVM en de onderzoekers ontvangen het BSN- nummer niet. De gezondheid gegevens en lichaamsmateriaal die naar het RIVM worden gestuurd bevatten alleen de code. Ook in rapporten en publicaties over het onderzoek zijn de gegevens niet tot uw kind te herleiden.
Bewaartermijn gegevens en lichaamsmateriaal
De gegevens en lichaamsmateriaal worden 10 jaar bewaard op de onderzoekslocatie.
Intrekken toestemming
U kunt uw toestemming voor gebruik van de persoonsgegevens van uw kind altijd weer intrekken. Dit doet u door een mail te sturen naar covid19-basisschool@rivm.nl met daarin vermeldt de
geboortedatum en het Coronatest Afsprakennummer (patiëntennummer) van uw kind. De ingevulde vragenlijstgegevens kunnen verwijderd worden zolang de koppeling met de laboratoriumgegevens van de coronatest nog niet uitgevoerd is. Daarna is dit niet meer mogelijk, omdat het Coronatest Afsprakennummer wordt verwijderd zodra wij de uitslag gekoppeld hebben aan de vragenlijst.
Meer informatie over uw rechten bij verwerking van gegevens
Voor algemene informatie over uw rechten bij verwerking van uw persoonsgegevens kunt u de website van de Autoriteit Persoonsgegevens raadplegen.
Bij vragen over uw rechten kunt u contact opnemen met de verantwoordelijke voor de verwerking van uw persoonsgegevens. Voor dit onderzoek is dat: Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. De contactgegevens staan vermeld onderaan deze informatiebrief.
10. Toestemmingsformulier
Indien u besluit om uw kind te laten deelnemen aan dit onderzoek, vragen wij beide ouders vriendelijk om een online toestemmingsverklaring in te vullen. Deze toestemmingsverklaring zal tegelijkertijd met de eerste vragenlijst per mail worden gestuurd. Door uw toestemming geeft u aan dat u de informatie heeft begrepen en instemt met deelname aan het onderzoek.
11. Eventueel vervolgonderzoek
Het RIVM is samen met het Universitair Medisch Centrum Utrecht een onderzoek gestart naar de verspreiding van het coronavirus binnen gezinnen met minderjarige kinderen. Mocht uw kind bij de test op dag 1 of dag 5 een positieve testuitslag ontvangen, willen we u en uw gezin graag uitnodigen.
Bij dit onderzoek vult u via een app in of iemand in uw gezin klachten heeft en neemt u zelf thuis een aantal monsters af. Deelname aan dit onderzoek is niet verplicht. Dit vervolgonderzoek staat ook los van het onderzoek op school. U bent dus niet verplicht om aan beide studies mee te doen. Een flyer over het vervolgonderzoek zal via de school verspreid worden.
12. Heeft u vragen?
Bij vragen kunt u contact opnemen met de school, de GGD uit uw regio of het RIVM
onderzoeksteam. De informatie over dit onderzoek is ook te vinden op www.rivm.nl/covid19- basisscholen.
Met vriendelijke groet,
RIVM onderzoeksteam basisscholen en COVID-19
Contactgegevens RIVM onderzoeksteam Drs. Inge Roof, Epidemioloog
covid19-basisschool@rivm.nl
