Radium-223 (Xofigo®)
Informatie over de nucleaire geneeskundige behandeling met deze radioactieve stof.
Radium-223 (Xofigo®)
Radium is een radioactieve stof die we gebruiken voor de behandeling van mannen met uitgezaaide castratieresistente prostaatkanker. Met castratieresistent bedoelen we dat de kanker niet reageert op behandelingen die de hoeveelheid mannelijk hormoon verlagen.
Radium gebruiken we alleen als de ziekte is uitgezaaid naar het bot en klachten veroorzaakt.
Naar snelgroeiende botdelen
Radium is nodig voor de opbouw van nieuw bot. Net als calcium wordt radium opgenomen in de botten. Radium gaat naar gebieden in het bot die snel groeien. Naar botuitzaaiingen dus, want die groeien snel. Het radium zendt alfa-straling uit. Deze straling is krachtig maar komt niet ver. Zo kunnen we met deze straling echt de botuitzaaiing behandelen.
Deze straling ter plekke vermindert sterk de kans op schade aan de rest van het lichaam.
Onderzoek Radium-223
Radium is onderzocht in een klinisch onderzoek. Hier namen 921 mannen met uitgezaaide prostaatkanker aan deel. Een deel van de mannen werden behandeld met radium, een ander deel met een injectie zonder actief geneesmiddel (placebo).
De mannen die Radium-223 kregen:
leefden gemiddeld langer dan de mannen die geen Radium kregen.
kregen minder vaak bijwerkingen die verband houden met de botkanker, zoals botbreuken of botpijn.
hadden tijdens de behandelperiode een betere kwaliteit van leven dan de mannen die geen radium kregen.
Radium-223 en PSA-waarde
Hoewel radium de stijging van uw PSA-waarde kan vertragen, bestaat de kans dat uw PSA oploopt tijdens de behandeling met radium. In het radium-onderzoek liet geen verband zien tussen de PSA-waarde en het risico op overlijden.
Afspraak oncologieverpleegkundige
Als u met uw arts deze behandeling heeft besproken en ermee heeft ingestemd, heeft u eerst een afspraak met de oncologieverpleegkundige op de polikliniek. Deze geeft u extra informatie over de behandeling. Daarna maken we de vervolgafspraken.
Wisselwerking met geneesmiddelen
Onderstaande geneesmiddelen hebben mogelijk invloed op uw botten. Overleg met uw behandelend arts of deze voor de radiumbehandeling (tijdelijk) gestopt kunnen worden.
Pamidroninezuur (APD) via het infuus Zoledroninezuur (Zometa) via het infuus Didrokit-tabletten
Fosamax-tabletten Denosumab-tabletten Vitamine D-tabletten Calciumtabletten Fosfaattabletten
Voorbereiding
Voordat u de behandeling krijgt, nemen we bloed af ter controle. Pas als de uitslagen goed zijn, kan de geplande behandeling doorgaan.
Voor de radiumbehandeling hoeft u zich niet voor te bereiden. U hoeft niet nuchter te zijn op de dag van de behandeling. U mag normaal eten en drinken.
Behandeling
De totale behandeling bestaat uit zes injecties met radium. Tussen elke behandeling zit minimaal vier en maximaal acht weken. We stellen bij voorkeur van tevoren een schema vast voor de injecties.
We verwachten u voor de behandeling op het afgesproken tijdstip op de afdeling Nucleaire Geneeskunde. U mag een (volwassen) begeleider meenemen.
De behandeling doen we poliklinisch. U krijgt een infuus in een bloedvat in uw arm. Via dit infuus dienen we u de radium toe. Dit duurt slechts enkele minuten. Na de behandeling verwijderen we het infuus weer uit uw arm. De afspraak duurt in totaal ongeveer 30
minuten.
Direct na de toediening mag u weer naar huis. U kunt daarna uw dag normaal voortzetten.
De behandeling heeft geen invloed op uw rijvaardigheid.
Na de behandeling
Bijwerkingen
Deze bijwerkingen komen het meest voor:
Zeer vaak (bij meer dan 1 op de 10 mensen) Diarree
Misselijkheid, braken
Minder bloedplaatjes (dit kan leiden tot verminderde bloedstolling en bloedingen)
Vaak (bij maximaal 1 op de 10 mensen)
Minder witte bloedcellen (dit kan leiden tot een verhoogde gevoeligheid voor infecties).
Afname van alle typen bloedcellen (rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes) Reacties op de plaats van het infuus (bijvoorbeeld rode huid, pijn en zwelling)
Door de behandeling kan (tijdelijk) in het beenmerg het aantal rode en witte bloedcellen en het aantal bloedplaatjes afnemen. Het beenmerg functioneert dan minder. U kunt
daardoor gevoeliger zijn voor infecties. Ook de kans op bloedingen kan toenemen. Als deze bloedwaarden voorafgaande aan een radiumbehandeling te laag zijn, stellen we de
radiumbehandeling uit of zetten deze stop.
Soms prikkelt de behandeling gedurende enkele dagen de botuitzaaiingen. Daardoor kan tijdelijk de pijn toenemen. Deze pijn treedt dan in de eerste dagen na de toediening op.
Meestal gaat deze pijn binnen enkele dagen weer over.
Ook mensen die eerder geen pijn hadden, kunnen tijdelijk toch enige pijn ervaren. U kunt dan extra pijnstillers gebruiken. Uw behandelend arts of de oncologieverpleegkundige kan u hierover goed advies geven.
Een zeer zeldzame bijwerking is afgestorven weefsel in het kaakbot (osteonecrose).
Symptomen die hier bijhoren zijn pijn, zwelling of gevoelloosheid van de kaak, een zwaar gevoel in de kaak of loszittende tanden of kiezen. Neem bij deze klachten contact op met uw arts.
Wanneer contact opnemen?
Heeft u een van onderstaande bijwerkingen?
Een ongewone bloeduitstorting.
Meer bloeden dan normaal bij een verwonding.
Koorts boven de 38 graden.
Ernstige toename van pijn in de botten.
Pijn, zwelling of gevoelloosheid van de kaak.
Gevoel dat uw tanden of kiezen loszitten
Straling
Een groot deel van de radium dat we toedienen, komt terecht in de botuitzaaiingen. De straling van het radium behandelt wel de botuitzaaiingen, maar treedt niet of nauwelijks op buiten uw lichaam. De straling bereikt ook de mensen om u heen niet. U hoeft na de behandeling geen afstand te houden, ook niet van jonge kinderen of zwangere vrouwen.
Leefregels
In de eerste week na de toediening van radium bevindt zich nog een klein deel van de radioactieve stof in uw bloed en ontlasting, en een zeer klein deel in de urine. In theorie zouden mensen om u heen hiermee in aanraking kunnen komen. Daarom krijgt u een aantal leefregels mee voor hygiëne en veiligheid. Zo zorgt u ervoor dat andere personen, zoals verzorgers en huisgenoten, niet met de radioactiviteit in contact komen.
Het is belangrijk dat u de week na uw radiumbehandeling onderstaande leefregels volgt.
Door deze regels te volgen, beschermt u uzelf en de mensen om u heen tegen ongewenste effecten van de straling van de radium.
Toiletgebruik
De radioactieve stof die niet wordt opgenomen in de botuitzaaiingen, verlaat het lichaam via de ontlasting. En een klein gedeelte via de urine. Het is daarom belangrijk om zittend te plassen. Zo voorkomt u besmetting van de toiletruimte. Spoel na ieder gebruik het toilet tweemaal door met gesloten deksel. Was direct na het toiletbezoek grondig uw handen.
Seksualiteit
Tijdens de behandelperiode met radium mag u gewoon seksuele contacten hebben.
Vanwege het mogelijke effect van de straling op het sperma moet u het eerste halfjaar na de behandeling geen zwangerschap veroorzaken. Gebruik daarom tot minimaal 6 maanden na het beëindigen van de behandeling betrouwbare anticonceptie.
Werkhervatting
In principe mag u na de behandeling met radium meteen weer werken. Wanneer u weer aan het werk kunt, hangt af van eventuele bijwerkingen, van uw algemene conditie, en van het werk dat u doet. Twijfelt u? Dan is het verstandig met uw behandelend arts en met uw bedrijfsarts te overleggen wanneer u weer kunt starten met uw werk.
Veiligheid
Als u voor deze behandeling naar de afdeling komt, gaan we ervan uit dat u toestemming geeft voor het toedienen van de radioactieve stof. Als u de regels voor stralingshygiëne zorgvuldig naleeft, is de behandeling met radium veilig. Ook vormt u dan geen risico voor uw omgeving.
Verhindering of afspraak verzetten
Wij bestellen de radioactieve stof speciaal voor u. Dit kunnen we dan niet meer annuleren.
Bovendien: radium is duur en kort houdbaar. Daarom is het belangrijk dat u op tijd
aanwezig bent voor de behandeling. Bent u verhinderd, neemt u dan op tijd contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde.
Afspraak
De dag van het onderzoek meldt u zich ongeveer tien minuten vóór de afgesproken tijd aan bij een van de aanmeldzuilen of de balie van de afdeling Radiologie (poli 52) van locatie Hilversum, Bekijk de plattegrond. Van daaruit verwijzen we u naar de wachtruimte van de afdeling Nucleaire Geneeskunde (poli 12). Als u aan de beurt bent, roept de laborant u op.
Vragen?
Heeft u voor uw behandeling nog vragen? Neem dan tijdens kantooruren contact op met uw behandelend arts. Dit kunt u doen via de oncologieverpleegkundige, T 088 753 24 63.
Tijdens de behandeling kunt u al uw vragen stellen aan de laborant.
Verantwoording
Voor deze informatie hebben we gebruikgemaakt van:
de tekst die een werkgroep van nucleair geneeskundigen in Nederland heeft
opgesteld. Dit onder auspiciën van de IKNL richtlijncommissie prostaatcarcinoom, de prostaatkankerstichting en de Nederlandse vereniging voor nucleaire
geneeskunde (NVNG).
informatie van Bayer Xofigo® – Radium-223.
Contact
Radiologie / Nucleaire Geneeskunde T 088 753 15 00
Ma t/m vr 08:00 - 16:30 uur