Oog voor dialoog
Aandacht voor elkaar
Kwaliteitsrapport proeftuin kwaliteitskader gehandicaptenzorg
Inhoud
Voorwoord Henk Kouwenhoven 4
Inleiding 5
Doelstellingen van het rapport 5
Opzet van het rapport 5
1 Visie en werkwijze van Sherpa 6
1.1 Visie 6
1.2 Besturingsfilosofie en werkwijze 6
1.3 De kern van de Proeftuin 7
2 Bouwsteen Cliëntgegevens 8
2.1 Gegevens op individueel cliëntniveau 8
2.2 Rapportage op geaggregeerd niveau 8
3 Bouwsteen Cliëntervaringen 13
3.1 Persoonlijke Ondersteuningsuitkomsten Schaal (POS): tellen en vertellen 13
3.2 Uitkomsten op organisatieniveau 13
3.2.1 Domein Persoonlijke Ontwikkeling: leren en jezelf ontdekken 14
3.2.2 Domein Zelfbepaling: zelf kiezen 15
3.2.3 Domein Persoonlijke Relaties: familie, vrienden en bekenden 16
3.2.4 Domein Rechten 16
3.2.5 Domein Sociale inclusie: meedoen en erbij horen 17
3.2.6 Domein Emotioneel Welbevinden: lekker in je vel 18
3.2.7 Domein Fysiek Welbevinden: gezondheid 19
3.2.8 Domein Materieel Welbevinden: geld en eigen spullen 19
3.3 Beeld locaties ten opzichte van Sherpa gemiddeld 20
4 Bouwsteen Teamreflectie 21
4.1 De uitkomsten van de teamreflecties 21
4.2 Besproken thema’s in de teamreflecties 21
4.3 Samenwerken als team 22
4.4 Kwaliteit van bestaan 23
4.5 Kwaliteit van de relatie cliënt en medewerker 23
4.6 Zorgvuldig proces rondom cliënten 24
4.7 Veilige zorg 25
4.8 Onvrijwillige zorg: vrijheidsbeperking 26
4.9 Andere thema’s 26
4.10 Bevindingen 27
5 De Ontmoeting 28
5.1 Verslag van ‘De Ontmoeting’ 28
5.2 Waar we trots op zijn 28
5.3 Wat we verder moeten ontwikkelen 29
6 Reflectie en borging in de kwaliteitsagenda 2017 30
6.1 Reflectie 30
6.2 Borging in de kwaliteitsagenda 2017 31
6.3 Externe visitatie 32
6.4 Wat gaat de cliënt van de Proeftuin merken? 32
6.5 Aanbevelingen aan de landelijke stuurgroep 33
Bijlage 1: Methoden voor Bouwsteen Cliëntgegevens 34 Bijlage 2: Methode voor Bouwsteen Teamreflectie 35 Bijlage 3: Interne evaluatie Bouwsteen Teamreflectie 36
Bijlage 4: Overige gegevens Sherpa 37
Voorwoord
MettrotspresenteerikuhetKwaliteitsrapportproeftuinkwaliteitskadergehandicaptenzorgvanSherpa.
InmijneerstewekenbijSherpatrefikeenhelemooieorganisatieaan,metveelbetrokkenmedewerkers
dieermethartenzielervoorcliëntenwillenzijnenmetveelmooieplannenvoordetoekomst.Mijnindruk
isdatergeweldighardwordtgewerktomdatallemaalvoorelkaartekrijgen.DatisietswaarSherpatrots
opmagzijn.
Tegelijkertijdliggenerookweernieuwevragen,inhetverlengdevanalleveranderingendiezich
momenteelindezorgafspelen.Ikwilerheelgraagaanwerkenineenopendialoog,metcliënten,
medewerkersenverwanten,omdaarsameneenkoersvooruittezetten.
DitrapportOog voor Dialoogishiereenmooivoorbeeldvan.HetgeefteenbeeldwaarSherpanustaaten
datisgoed.Tevenswordtduidelijkwatopdekwaliteitsagendastaatenwatbelangrijkisomaantewerken
komendjaar.Allesmoeteropgerichtblijvendatcliënten,jongenoud,enhunvertegenwoordigerszich
thuisvoelenbijSherpa.Zijmoetenzichveiligvoelenengoedbegeleidworden:ofiemandnuwoontin
devernieuwdeWoonwijkEemeroordofindewijk,ambulantbegeleidwordtofgebruikmaaktvanwerk
endagbesteding.
Sherpaheeftdaarineenmooietraditieopgebouwd.Ikwildaargraagopverderbouwen,samenmetalle
medewerkers.
Henk Kouwenhoven bestuurder
Inleiding
SherpaiseenvandevierentwintigorganisatiesdiemeedoenaandeProeftuin‘Vernieuwingkwaliteitskader
gehandicaptenzorg’,zoalsvastgelegdinhetgelijknamigedocument(oktober2015)doordelandelijkestuur- groep.Inditdocumentstaatopwelkewijzedezorginstellingactueelzichtopkwaliteitheeft,gerichtwerkt
aankwaliteitsverbeteringentransparantisoverdestandvanzaken.Dezorginstellingdoetditopbasisvan
driebouwstenenensteltinaansluitingopdezebouwsteneneenkwaliteitsrapportopenlaatzichdaarop
visiteren.
SherpaheeftzichaangemeldvoordeelnameaandezeProeftuinomdathierinverschillendeontwikkelingen
binnendeorganisatiesamenkomenenmetelkaarverbondenkunnenworden.
HeteerstekwaliteitsrapportvanSherpaligtvooru.Derodedraadinditrapportiswaarwebinnen
Sherpatrotsopzijnenwatweverderwillenontwikkelenvoorverbeteringvandekwaliteitvandezorg
enondersteuning.
Doelstellingen van het rapport
Hetdoelvanhetrapportisdrieledig.
1 Hetrapportmaaktdestandvanzakenendeverbeteringvankwaliteitenveiligheidindezorgen
ondersteuninginzichtelijk.Devragendiehierbijcentraalstaanzijn:‘Waaromdoenweditopdezewijze,
enwatgaatgoedenwatkanbeter?’
2 HetrapportiseenmiddelvoorinterneverantwoordingnaardeCentraleCliëntenraad(CCR),Centrale
Verwantenraad(CVR),Ondernemingsraad(OR),management,RaadvanBestuur(RvB)enRaadvan
Toezicht(RvT).
3 HetrapportiseenmiddelvoorexterneverantwoordingnaardiversestakeholderszoalsdeInspectievoor
deGezondheidszorg(IGZ)enhetzorgkantoor.
DitrapportishetresultaatvanonzeProeftuinwaarbijvoorheteerstopeenanderemanierisomgegaan
metrapporterenoverenverbeterenvankwaliteitvanzorgenondersteuningvancliënten.Omeffecten
vandeProeftuintekunnenlatenzien,ishetnoodzakelijkdatdeverbetercyclusmeerderemalenwordt
doorlopen.Inditrapportbenoemenweonzeontwikkelpunten.Nadatdezeontwikkelpuntenopgepaktzijn,
kunnenweineenvolgendrapportaantoneneninzichtgeveninwatditoplevert.Ditrapportisdaarmeeeen
0-meting.
Opzet van het rapport
Hetrapportbeschrijftnadeinleiding:
• devisieenwerkwijzevanSherpa
• dedriebouwstenenvandeProeftuin
• deleringdiewehieruittrekken
• eenvooruitblikop2017:watdoenwemetdebevindingenuitdeProeftuin?
Wehebbenervoorgekozenomhetrapportzobeknoptmogelijktehoudenenalleendekernvande
bevindingenweertegeven.Voormeergedetailleerdeinformatieverwijzenwenaardebijlagen.
1 Visie en werkwijze van Sherpa
Sherpaondersteuntcliëntenmeteenverstandelijkeen/oflichamelijkebeperkingenmensenmet
niet-aangeborenhersenletsel(NAH).Sherpadoetditophetgebiedvanwonen,werken,dagbesteding,
vrijetijdsbesteding,(medische)zorg,kortdurendeopvangenondersteuningthuis.
Sherpaisactiefinderegio’sGooi-enVechtstreekenEemland.Opveelplaatsenindezeprovinciesbiedt
Sherpaallevormenvanzorg-endienstverleningaan.
Inonzevisienota‘Sherpaopwegnaar2018’zijndeontwikkelingenenstrategievoordekomendejaren
beschreven.DevernieuwingvanhetKwaliteitskaderGehandicaptenzorgishétvoorbeeldvaneenexterne
ontwikkelingdiemooiaansluitbijonzeorganisatieontwikkeling.Defocusligtbijbeideopverbetering
vanonzebijdrageaandekwaliteitvanbestaanvandecliënt,enhetversterkenvanvakmanschapen
taakvolwassenheidvandeteamsomdatmogelijktemaken.
1.1 Visie
Sherpagaatuitvandeeigenkrachtvandecliëntendiensnetwerkenisgerichtophetversterkenvande
eigenregie.Werespecterendewensenenbehoeftenvaniederecliënt.Datkanalleeninwederzijdsvertrou- wen.Daaromzoekenwededialoogmetdecliëntdieopbasisdaarvaneigenkeuzeskanmaken.Wewerken
metlangdurigerelatiesindedriehoekcliënt-verwant-begeleiderenmedewerkers.Vooronzecliëntengaan
webuitendegebaandepaden.Wezoekenvooriederecliënteenpassendeoplossing.Wedoendatsamen
metonzestrategischepartners:gemeentes,zorgkantorenencollega-instellingen.Wijwillenoveronzeeigen
grensheenkijken.Samenkomenweverderdanalleen.
Sherpaiseenwaardengedrevenorganisatie.HetfundamentvanSherpais‘stabiliteit’:cliënten,medewerkers
enanderepartnerskennenonsalsbetrouwbaar,betrokkenenbekwaam.‘Vertrouwen’,‘onderzoekend’
en‘metlef’zijndekernwaardenwaaropweonshandelenrichten.Doorcontinutezoekennaarnieuwe
oplossingenwilSherpaopeeninnovatievewijzebijdragenaandekwaliteitvanbestaanvancliënten.
1.2 Besturingsfilosofie en werkwijze
Bovenstaandebetekentdatweorganiserenvanuithetprimaireprocesenbevoegdhedendelegerennaar
teams,dieopererenbinnenhelderekaders.Sherpawiltoewerkennaartaakvolwassenteamsdiedestrategie
enondersteuningsvisiewaarmaken.
Deprocessenindeorganisatiezijnzodanigingerichtdatdecliëntcentraalstaat.Belangrijkaandachtspunt
iswatwaardetoevoegtofjuistgeenwaardeheeftvoordecliënt.Voordienstverleningaancliëntenen
ondersteuningwerkenwemetvasteteams.Voorprojecteneninnovatiewerkenwemetvariabeleteams.
Dewaardenvoorcliëntenkomenindevolgendedrieaccenteninonzeorganisatieterug:
• continuïteit(vaste,stabieleorganisatie) ➡ vertrouwen
• ondernemerschap(onderscheidend,externgericht) ➡onderzoekend
• innovatie(initiatief,veelzelfsturing,snelleprototyping,foutenmogenmaken)➡lef
1.3 De kern van de Proeftuin
Debasisvanhetvernieuwdekwaliteitskaderbestaatuitdriebouwstenen.Inonderstaandschemaworden
dezebouwstenenenhunsamenhangweergegeven.Onzeaanpakdaarvanwordtindevolgendehoofd- stukkenuitgewerkt.
Bouwsteen1,degegevensvandeindividuelecliëntinmetnamehetECD,komtvoortuitonze
Plan-Do-Check-Act-cyclus(PDCA-cyclus)rondhetOndersteuningsplan.HetOndersteuningsplanismede
gebaseerdopBouwsteen2:deervaringenenwensen/doelenvancliënten.Nieuwedoelenwordenbij
deevaluatiegeformuleerd.BijSherpametenwedecliëntervaringeensperdriejaarmetdePersoonlijke
UitkomstenSchaal(POS)enIkToon.Beidebouwstenenzijninputvoorreflectiesopheteigenwerken
enhandelendoordeteamsdiecliëntenbegeleiden.
Dedriebouwstenenkomenteruginhetkwaliteitsrapportdatunuleest:OogvoorDialoog.Zowel
opzichzelfstaandalsinsamenhang,waarmogelijk.Ditrapportheefttweedoelen:interneverbeter- informatieenrapportage,enexternverantwoordingafleggenover(hetverbeterenvan)kwaliteitvan
zorgenondersteuningdoorSherpa.Voorbeidedoelenwordtdeexternevisitatieingezet.Defeedback
diedaarinopgehaaldwordt,sluitookaanoponzeeigenkwaliteitsverbetercyclusrondderelatie
cliënt-begeleider.
De bouwstenen van de proeftuin Kwaliteitskader GZ in samenhang
Bouwsteen 2 Cliënt- ervaring
Bouwsteen 3 Team- reflectie Bouwsteen 1
Individuele cliënt
Kwaliteitsrapport: Oog voor Dialoog
Externe visitatie
Derelatiecliënt-begeleider
Internerapportage Externeverantwoording
Verbetering
2 Bouwsteen Individuele cliënt
DekernvandeBouwsteen1isinzichtindekwaliteitgegevensvandeindividuelecliëntengeaggreerd.Deze
bouwsteenbevatinformatieoverdezorgronddecliënt.Sherpalegtdezeinformatievastindiversesyste- menenrapporteertrelevantekerngegevensopgeaggregeerdniveau.Omdezeinformatiebetertekunnen
duidenenbruikbaartemakenindeteams,ontwikkelenweeenbeperktesetwaardevollekwaliteitsindica- toren.Metzowelzeggingskrachtbinnendedriehoekcliënt-verwant-begeleideralsvoorhetmanagement,
bestuur,toezichtenstakeholders.Indithoofdstukwordtbeschrevenwatweopindividueelniveauvastleg- gen,watweaggregeren,enhoeonzetoekomstigeBouwsteenIndividuelecliënteruitgaatzien.
2.1 Gegevens op individueel cliëntniveau
HetElektronischCliëntendossier(ECD)enhetOndersteuningsplaninCURAzijndebelangrijksteplaatsen
waargegevensronddecliëntzijnvastgelegd.Hetgaathierbijomdeindicatieendezorgbehoeften,
deafsprakenoverdedagelijksezorgeneenjaarlijksegeactualiseerderisico-inventarisatierondaandachts- puntenvoorveiligezorg.Onvrijwilligezorg/vrijheidsbeperkendemaatregelenwordenvastgelegdinhet
ECD,getoetstdoordecommissieVBM(vrijheidsbeperkendemaatregelen)eniederkwartaalgeëvalueerd.
IncidentenrondagressiewordeninhetECDgemeld.InhetECDwordtverdervastgelegdofereenactueel
Zorg-enondersteuningsplanis,datindialoogmetdecliëntenalleanderebetrokkenentotstandis
gekomen.OnzePDCA-cyclusrondhetOndersteuningsplanlooptgoed.Metdeverdereinvoeringvande
Zorgmonitor(onsrapportage-instrument)wordtmethodischwerkennogverderverbeterd.
Viaonsmeldsysteem(i-Task)wordenincidentenophetgebiedvanmedicatiefoutenenvallen,enoverige
meldingen(fobo’s,seksueelmisbruik,huiselijkgeweld,bedrijfsongevallenenprofessioneledilemma’s)in
beeldgebracht.Daarsturenwegoedop,zowelopcliëntniveaualsoporganisatieniveau.
Zichtopkwaliteitvanbestaanwordtverkregendoorhetcliëntervaringsonderzoek,zieHoofdstuk3.
DeuitkomstvanditonderzoekwordtopgenomeninhetECDenwordtopteamniveaugebruiktalsbron
voorteamreflectie.
Nagenoegallegegevensrondomkwaliteitenveiligheiduitchecklist1vandeProeftuinzijnopdezewijze
inhetECDtevinden,enwordengebruiktindedagelijksewerkzaamheden.
2.2 Rapportage op geaggregeerd niveau
Bouwsteen1vandeProeftuinbetreftindividuelecliëntinformatie.DezeligtvastinhetECDendaaraan
gerelateerderegistratieszoalsdemeldingendiehierbovengenoemdzijn.Daaroverwordtopditmoment
driemaalperjaarindeViermaandsrapportagegerapporteerd,naastdeandereperspectievenvande
BalancedScorecard.OpditmomentwordtdezeinformatieviaeenzogenaamdeBusinessIntelligenceTool
(deZorgmonitor)beterontslotenenopgebouwd:viateamniveaunaarorganisatieniveau.Hetwerkenaan
kwaliteitvindtimmersopteamniveauplaats.Devolgendestapwordtomnieuweindicatorenvoorkwaliteit
dieindeProeftuinzijnontwikkeld,aanvullendindeZorgmonitoroptenemen.Dankunnendeteamsde
ontwikkelingenookbetergaanduiden.DegebruiktestuurinformatieuitonzeViermaandsrapportage
ishieronderoverdeeersteachtmaandenvan2016opgenomen.
1 Vrijheidsbeperkende en/of beschermende maatregelen BOPZ
Detabelhieronderbevatinformatieoverdwangbehandelingencliëntenmeteennoodmaatregel,
geregistreerdengemeldaandeIGZ.
Maatregelen V1 V2 V3 Totaal
2015 64 62 62 188
2016 - 55 - -
InV1wasernogsprakevanonvolledigeregistratiein2016enzijnergeencijfersopgenomenover2016.
Inmiddelszijnerstappengemaakteniserinformatiebeschikbaar.Devolgendestapisomdemiddelenen
maatregelendigitaalinCurateverwerken,diedoormiddelvaneenworkflowkunnenwordengevolgd.
Eenpilotvooruitrolisinoktobergepland.Daarnakanimplementatieplaatsvindendoormiddelvan
vastleggingvandegegevensinCuraenkunneneroverzichtenwordengegenereerd.
WGBODetabelhieronderbevatinformatieovercliëntenopgenomeninhetregistermetéénofmeerbeschermen- demaatregelen.
Maatregelen V1 V2 V3 Totaal
2015 208 217 223 648
2016 - - - -
Inverbandmetonvolledigeregistratiein2016zijnerinV1geencijfersopgenomenover2016.Hetaantal
meldingenismomenteelnognietinzichtelijk,maarzalnaslagenvandelopendepilot,ennavastlegging
vandebetreffendegegevensinCuraweerinzichtelijkwordengemaakt.
2 Klachtmeldingen
Sherpahechtgrotewaardeaanhetopvangenvansignalenterverbeteringvandekwaliteitvandeonder- steuningenvanhetarbeidsklimaat.Signalenvanonvredekunnendoorcliëntenenmedewerkershetmeest
directkenbaarwordengemaaktbijdevertrouwenspersonenofindevormvaneenklacht.Sherpahanteert
daarbijhetuitgangspuntdatklachteninprincipehetbesteindelijnkunnenwordenopgelost,opbasisvan
dialoog.BijSherpazijnertweevertrouwenspersonencliëntenentweevertrouwenspersonenmedewerkers
(waarvanéénextern).Dezevertrouwenspersonenverzorgendeopvangvansignalenenmeldingendoor
middelvanactiefluisteren.ZijgeveninformatieoverdeklachtenregelingenvanSherpaengevenadviesin- zakedeoplossingvandemeldingofklacht.Zijverwijzendeklagerzonodigdoor.Desgewenstondersteunen
zijdeklagerbijhetopschriftzettenvanzijnklacht.Totslotkunnenzijbemiddelentussendeklagerende
verweerder.InhetkadervandeklachtbehandelingheeftSherpaeenklachtencommissiecliënten,klachten- commissieBOPZeneenklachtencommissiemedewerkers.
Klachten V1 V2 V3 Totaal
Klachtencommissiecliënten 0 1 0
KlachtencommissieBOPZ 0 0 0
Klachtencommissiemedewerkers 0 0 0
3 Meldingen IGZ
VolgensdebijSherpageldendeproceduredienendevolgendeincidentengemeldtewordenbijdeInspectie
vanVolksgezondheid(IGZ):
• incidentenmeternstigletselwaarbijziekenhuisopnameen/ofpoliklinischebehandelingnoodzakelijkis
• suïcideensuïcidepogingmeternstigletseldieverbandhoudenmeteentekortkomingindezorg
(calamiteitenmelding)
• suïcideensuïcidepogingmeternstigletselbijeencliëntbijwiesprakeisvaneengedwongenopname
en/ofvrijheidsbeperkendemaatregelen
• (vermoedenvan)seksueelmisbruik
Meldingen IGZ V1 V2 V3 Totaal
2014 0 0 0 0
2015 1 0 0 1
2016 0 1 1
4 Incidentmeldingen Medicatie
Indeeersteachtmaandenvan2016zijnertotaal687medicatie-incidentengemeld.Tervergelijkingzijnde
aantallenvan2014en2015hiertegenafgezet.
Meldingen V1 V2 V3 Totaal
2014 399 452 430 1281
2015 492 412 355 1259
2016 363 324 687
Agressie
Indeeersteachtmaandenvan2016zijnertotaal5.769agressie-incidentengemeld.Tervergelijkingzijnde
aantallenvan2014en2015hiertegenafgezet.
Vanaf1juli2015zijndeagressie-incidenten,zoalsdezeinCurazijngemeld,inditoverzichtverwerkt.Dedip
inV2van2015wordtvoornamelijkverklaarddoorhetstartenmetmeldeninCurametingangvan1juli2015.
Ditheeftaanvankelijkgeleidtotminderinvoerenvanmeldingen.
Jaar V1 V2 V3 Totaal
2014 2.439 2.357 2.442 7.238
2015 2.426 1.544 2.813 6.783
2016 3.160 2.609 5.769
Vallen
Indeeersteachtmaandenvan2016zijnertotaal374overigeincidentengemeld.Tervergelijkingzijnde
aantallenvan2014en2015hiertegenafgezet.
Meldingen V1 V2 V3 Totaal
2014 249 267 270 786
2015 275 226 177 678
2016 183 191 374
Overige meldingen
Decategorie‘overigemeldingen’heeftbetrekkingop:fobo’s,seksueleintimidatie,huiselijkgeweld,be- drijfsongevallenenprofessioneledilemma’s.Indeeersteachtmaandenvan2016zijnertotaal113overige
incidentengemeld.Tervergelijkingzijndeaantallenvan2014en2015hiertegenafgezet.
Meldingen V1 V2 V3 Totaal
2014 89 80 77 246
2015 50 70 78 198
2016 86 27 113
Zoalsaangegevenwerkenweaanaanvullingenverbeteringvankwaliteitsinformatie,zodatwedezebeter
kunnenduidenenhieropkunnensturen.Onderstaandschemageeftderelatietussendeverschillende
stappenweer.
DegrootstewinstvanBouwsteen1voorSherpaisdatweanderszijngaandenkenoverkwaliteit.Voorheen
werd‘vanbovennaarbeneden’gedacht,vanuiteenopSherpa-niveaugeaggregeerderapportage.Nubou- wenwedieinformatiejuistopdoorenvoordeteams.Deduidingendeaanpakvoorverbeteringhiervoor
zijnnoginontwikkeling.Daarhorenooknieuwekwaliteitsindicatorenbijdiehetvoorteamsmakkelijker
makenopmeerdereaspectenvankwaliteittesturen.Deindicatorendieweopditmomenthanterenbe- treffenvooralveiligezorg.Weontwikkeleneenbeperktaantalwaardevolleindicatorenrondkwaliteitvan
zorgmetzeggingskrachtvandeteamstotaanhet(externe)toezicht.Hetgaatdaarbijomindicatorendie
aansluitenbijonzevisieenkernwaardenenindeleefwereldondersteuningbiedenbijhetzichtbaarmaken
vankwaliteitenveiligheid.Hieronderstaanvoorbeeldenvandenieuweindicatoren.
Bouwsteen 1 van proeftuin in samenhang met andere Sherpa ontwikkelingen
Zorgmonitor
Herinrichting
Cura / OP Bouwsteen 1
Individuele cliënt
Project Kwaliteits- indicatoren
Herinrichting V-rapportage
Bronregistratievoor
management-
enstuurinf ormatie
Verwerken
nieuweof
aangepaste
registraties
Sturenen
verantwoorden
viatellen
envertellen
Nieuweindicatorenvoor
bouwsteen1in2017
Bouwenmanag ement-
enstuurinf
ormatie
(realtime
enper4maanden)
• Kwaliteitvandedialoogrondhetondersteuningsplan:aanheteindvanhetgesprekgevendedeelne- mers(cliënt,verwantenprofessional)iedereencijfervoordedialoog.Bijlageofuiteenlopendescores
wordtdedialoogvoortgezet.
• Hetontwikkelenvaneenzogenaamdveiligheidsweb,waarineenaantalveiligheidsaspectenzichtbaar
zijnineenspinnenwebgrafiek,waardoorzeinsamenhangbekekenkunnenworden.
• HetopnieuwinvoerenvandeDoelrealisatiescore:ditiseeninstrumentdatdevoortgangvanhetbeha- lenvandedoelenuithetondersteuningsplanmeet,endatookopgeaggregeerdniveauinzichtgeeftin
hetrealiserenvandedoelenvandecliënt.Nietlangermetalsprimairemotivatie‘externeverantwoor- ding’,maar‘verbeteringvandekwaliteitvanbestaan’,meteenextrainstrumentinhetzorg-enonder- steuningsproces.Erwordtwelgeaggregeerd(endusextern)overgerapporteerd.
• Afspraak=afspraak:vragenhieroveropnemeninhetECD.Dezegegevenskoppelenaanhethuidige
veldwaarinstaatofhetECDmetdecliënttotstandisgekomen.
DezeindicatorenvormenvooronsdekernvanBouwsteen1vanaf2017.Inhetnajaarwordendeindicatoren
viadeZorgmonitoringevoerd.
Metdezevierindicatorendenkenwijeengoedeverbindingteleggentussenkwaliteits-en
verbeterinformatieopcliëntniveauenrapporteerbarestuurinformatie(internenextern).
TerillustratievanwerkenaanrapportageinhetECDverteltbegeleiderChristelHorsthoezedatdoet,
watdevoordelenzijnenwaternogverbeterdkanworden.
Klik op de startknop om te zien hoe het ECD en de rapportagemogelijkheden daarin, Christel Horst (begeleider bij Sherpa) ondersteunt in haar werk.
Samengevatzijnwe:
Trots op
• MethodischwerkenbinnenSherpa,zoalsonzewerkwijzerondhetOndersteuningplanindialoogmet
allebetrokkenen.
• Onzemeldcultuurwaarbijveelgemeldwordtenwaarbijmedewerkerswetendatergeenafrekening
volgt,maardaterserieusmeewordtomgegaanenverbeteractiesgemonitordworden.Omdaterin
vrijheidgemeldwordt,kunnenwedaarbetervanleren.
• Verbeteringenbijdewerkwijzerondhetondersteuningsplan:erzijnvernieuwdeprocesbeschrijvingen
opgesteldeneriseennieuwformatondersteuningsplanontwikkeld.
Ontwikkelpunten
• Wewillenonzemeldcultuurvasthouden,maartegelijkertijdwillenwehetnogveiligermaken.
Metnamealsdemeldingenookeenexternaspecthebben(IGZ).
• Meeraandachtvoorincidentmeldingenophetgebiedvanmedicatiefoutenenagressie.
• Verbeteringwerkwijzeondersteuningsplan.
3 Bouwsteen Cliëntervaring
DekernvanBouwsteen2Cliëntervaringwordtgevormddoordeinzichtenverkregenuithetcliënt- ervaringsonderzoek(POSenIkToon).
3.1 Persoonlijke Ondersteuningsuitkomsten Schaal (POS) - tellen en vertellen
Sherpabrengtvanaf2013deervaringenvancliënteninbeeldmetdePOS,eenvandeinstrumentenuitde
zogenaamde‘waaier’voorpijler2bvanhetkwaliteitskader.ErisgekozenvoordePOSomdatheteen
instrumentisdatdecliëntderuimtegeeftomzijnverhaaltedoen,entevertellenwatvoorhemvanbelang
isinzijnleven.‘Oogvoordialoog’komtindezewerkwijzetotuiting.Verderisheteeninstrumentdateen
goedwetenschappelijkfundamentheeft.Inbijlage2staatmeerinformatieoverdePOS.
In2016isdeeersterondeinterviewszogoedals
afgerond.Deuitkomstenvandeinterviewszijnver- werktinrapportenopteamniveau.Daarinworden
descoresopdedomeinenverzameldendekwali- tatieveopmerkingenenverhalengeanonimiseerd
weergegeven.Dezerapportenvormenmedede
inputvoordeteamreflecties(Bouwsteen3).
Terillustratiehebbenweeenkortevideogemaakt
overVincentOhlrichs,eencliëntvanSherpa.Deze
videogeeftnietalleeninzichtinwateenPOS-inter- viewoplevert,maarmaaktookduidelijk–ookvoor
medewerkerszelf–hoeveelmeerSherpacliënten
tegenwoordigkanbiedenbijdeondersteuningvan
dekwaliteitvanbestaandanvoorheen.
Klik op de startknop om te zien wat Vincent Ohlrichs, cliënt bij Sherpa, de waarde vindt van het POS-interview.
3.2 Uitkomsten op organisatieniveau
DePOSbestaatuiteenvragenlijstmetzesvragenperdomeinvankwaliteitvanbestaan.Pervraagzijner
drieantwoordmogelijkheden.Delaagstescoreperdomeiniszespunten,dehoogsteachttien.
Deanalyseinditrapportisgebaseerdop423POS-interviewsmet427Wlz-cliëntendiebegeleidwordendoor
dezesendertigteamsdiemeedoenaandeProeftuin.
Hiernagevenwedescoresperdomeinweer.Ziebijlage1voordecijfers.Perdomeiniserinhetalgemeen
éénvraagdiehethoogstescoortenééndielagerscoortdanderest.Dezewordenindesamenvattingbe- noemd,naastbegrippenuitdekwalitatieverespons.
Dekwalitatieveuitkomstenperdomeinillustrerenwemetwoordenwolken.Hoegroterhetwoordisweerge- geven,hoevakerhetterugkomtindeverhalenvandecliëntentenopzichtevananderewoorden.Dekleuren
zijnwillekeurig.Dewoordenhebbengeenpositieveofnegatievelading,zewordenalleenvaakgenoemd.
DezeaanpakisookgebruiktbijdepresentatievandeteamreflectieinHoofdstuk4.Opbasishiervanhebben
wehandhaafpuntenenverbeteringengeformuleerd.
3.2.1 Domein Persoonlijke Ontwikkeling: leren, jezelf ontwikkelen Samenvatting
HetdomeinPersoonlijkeOntwikkelingbetreftdeontwikkelingvancompetentiesenzelfstandigheid.De
gemiddeldescoreoverheelSherpaopditdomeinis13,enlijktredelijkgelijkmatigverdeeldoverdelocaties.
Cliëntenvindendingenlerenbelangrijk.Zedoendatgraag.Begeleidingdaarbijisookeenbelangrijkaspect.
DatblijktookuitdewoordenwolkwaardemeestgenoemdewoordenuithetPOSgesprekzijngeïllustreerd.
Watopvaltisdatdevraagoverdematewaarindepersoondeafgelopenjaarheeftbijgeleerddoormiddel
vanonderwijsofcursussen,hetlaagstescoort.Hetverdienteennadereanalyseofopbasishiervaneenver- beterpuntkanwordengeformuleerd.Praktischepuntenrondditdomeinscorenhoog.
Trots op
• DepraktischondersteuningdiecliëntenervarenvanSherpa.
Ontwikkelpunt
• Lerendoormiddelvanonderwijsofcursussenoppakken(metdeafdelingVrijetijdenvorming).
Ja Nee
DIPLOMA
Ja Nee
DIPLOMA
Ja Nee
DIPLOMA
Ja Nee
DIPLOMA
vindt • gaat • begeleiding
goed • belangrijk • keuzes • wel
soms • maken• graag
vindt • gaat • begeleiding
goed • belangrijk • keuzes • wel
soms • maken • graag
3.2.2 Domein Zelfbepaling: zelf kiezen Samenvatting
HetdomeinZelfbepalingbetreftpersoonlijkeregie,doelen,hetmakenvankeuzesenhetnemenvan
besluiten.DitiseenbelangrijkthemainrelatietotdevisievanSherpa,waarinderegievancliëntenover
hunlevencentraalstaat.Detotaalscoreis14.Devraagofdepersoonzeggenschapheeftovereendeel
vanzijngeld,scoorthierhetlaagst.Daarnaastscorenpraktischepuntenrondditdomeinhoog,zoalskeuzes
maken,etenenkleding.Begeleidinghierbijkomtvaakterugenwordtdoorcliëntendusgewenst.
Trots op
• EigenregievancliëntenstaatbijSherpahooginhetvaandel.Datzienwebijdescoresterug.
Ontwikkelpunt
• Omgaanmetgeldnemenwemeealsontwikkelpunt.
Ja Nee
DIPLOMA
Ja Nee
DIPLOMA Ja Nee
DIPLOMA
belangrijk • leren • dingen
begeleiding
• vindt • graagwel
• goed • gaat • zelfstandigbelangrijk • leren • dingen
begeleiding • vindt • graag
wel •
goed• gaat • zelfstandig
Ja Nee
DIPLOMA
Ja Nee
DIPLOMA
Ja Nee
gaat • familie • gaan
contact
• belangrijk • willenmoeder • graag • vrienden • wel 3.2.3 Domein Persoonlijke Relaties: familie, vrienden en bekenden
Samenvatting
HetdomeinPersoonlijkeRelatiesbetreftfamilie,vriendenenkennisseneninhoeverredepersooncontact
onderhoudtmetzijnsocialenetwerkendaarsteunvankrijgt.Ditdomeinwordtdooriedereenaltijdalshet
belangrijkstervaren.Datkomtookduidelijkterugindewoordenwolk:familie,moeder,broerencontact.De
totaalscoreopditdomeinis14.Hoogwordtgescoordopdevraaginwelkematedepersoonkanterugval- lenopeensociaalnetwerkvoorhulp,ruggespraakenondersteuning.Ditisherkenbaarindeteamreflectie
rondomhetthema‘zorgvuldigprocesrondomcliënten’:hierwordtdenadrukgelegdopdedialoogmetde
cliëntenzijnnetwerk.Hetlaagstscoortdevraaginwelkematedepersoondeelneemtaansocialeactivitei- ten.Hiervaltzekereenverbeterpunttebenoemen.Bijtenminsteéénteamreflectieisditookspecifiekaan
deordegeweest:namelijkdeconstateringdatcliënteneensociaalnetwerkhebbenendathetteamernaar
streeftomdatintezettenbijactiviteitenindesamenleving.
Trots op
• Wezijntrotsopdehogescorerondhetsociaalnetwerk.
Ontwikkelpunt
• Vergrotingvandeelnameaansocialeactiviteitendoorcliënten.
3.2.4 Domein Rechten Samenvatting
HetdomeinRechtenbetreftmensenrechtenzoalsrespect,waardigheidengelijkheid.Verderbetreftdit
domeinookconcreterechtenzoalsburgerschap,toegankelijkheidengelijkebehandeling.Inhetalgemeenis
descoreopditdomeinhoog,namelijk14.Opvallendlaagscoortdevraaginwelkematedepersoongebruik
heeftgemaaktvanzijnstemrecht.HetzoukunnendatSherpaaandachtmoetbestedenaan
bewustwordingondercliëntendatjealsburgerdoortestemmeninvloedhebtopbeleid.Ditiseenmanier
ominvullingtegevenaanjerolalsburger.
Hetkanookzijndatdeverkiezingenvoorcliëntentelanggeledenzijn.Ditkaneenaandachtspuntzijn
voordeverkiezingenin2017.Devolgendeopmerkingvaneencliëntoverhetbelangvandeelnameaaneen
commissieisstimulerend.‘Medezeggenschapopkleineschaalisookeenmanieromvanjerechtengebruik
temakeneninvloeduitteoefenen.’Hetbegrip‘Opkleineschaal’komtookteruginhelepraktischeaspecten
zoalseenhuisdier,sleutel,woning,kamer,partnerenvriendin.
gaat • familie • gaan
contact • belangrijk
• willen • moeder • graag
vrienden • wel
Trots op
• Cliëntendiezelfaangevenwatmedezeggenschapvoorhenbetekent.
Ontwikkelpunten
• Cliëntenbeterondersteunenbijhetuitoefenenvanhunburgerrechten.
• Hetinrichtenvaneensteunpuntmedezeggenschapendaarmeelokalemedezeggenschapeenbetere
impulsenondersteuninggeven.
3.2.5 Domein Sociale Inclusie: meedoen en erbij horen Samenvatting
HetdomeinSocialeInclusiebetreftdeelnameaandesamenlevingenhetvervullenvansocialerollen.
OpditdomeinscoortSherparelatieflaag,minderdan10.Hierbijmerkenweopdatditovereenkomtmet
internationaleonderzoekenmetdePOS.Datbetekentnietdatweditaccepteren.Inclusievoormensen
meteenbeperkinggaatnietvanzelfenvraagtspecifiekeaandachtendeskundigheidvanbegeleiders.
Devragenwaarlaagopgescoordwordt,hebbenvooralbetrekkingopcontactmetburenenactiviteitenmet
burenondernemen.Indekwalitatieveopmerkingenwordtveelgezegdoverdegeïsoleerdeliggingvande
woonwijkEemeroordenoverdebeperkteinzetbaarheidvanbegeleidersomcliëntenteondersteunenbij
activiteitenindesamenleving.Woordenalsburen,buurt,mensen,activiteitenencontactwordendanook
vaakgenoemd.
Erzijnooklocatiesdieopditdomeinduidelijkhogerscoren.Devraagiswelkeinspanningendaareenrolbij
spelenenofenhoehunaanpakovertedragenis.VoorSherpaisinclusieeenvandebelangrijkstethema’s.
Eenthemabovendien‘datnooitáfis’.Descoreopditdomeinisvooronseenstimulansomdaaraante
blijvenwerken.
Trots op
• Delocatiesdierelatiefhoogopditdomeinscoren.Wegaanopzoeknaaroverdraagbareaanpakken
dieandereteamskunnengebruiken.
Ontwikkelpunt
• Blijvendeaandachtvoorinclusieenparticipatie.
vindt • graag • eigen • kamer
mag • huisdier • begeleiding
wel • vraag • willen
Ja Nee
DIPLOMA
Ja Nee
DIPLOMA
Nee
Ja Nee
vindt • graag •
eigen
• kamermag • huisdier •
begeleiding
wel • vraag • willen
3.2.6 Domein Emotioneel Welbevinden: lekker in je vel Samenvatting
HetdomeinEmotioneelWelbevindenbetreftdematevantevredenheid,zelfbeeldenontspanning.Verder
betreftditdomeindeervarenveiligheid.Indewoordenwolkkomtditonderandereviahetwoord‘voelt’
goednaarvoren.Binnenditdomeinisdehoogstescorebehaald:16.Dematewaarindepersoonde
veiligheidervaartinzijndagelijkseomgevingscoorthoog,zieookdewoorden‘wel,goedenbelangrijk’.
Bijteamreflectiebetreftdithetthema‘veiligezorg’.Stilstaanbijhetgevoelvanveiligheidiseenonderwerp
datinteamsbespreekbaarwordtgemaakt.Devraagmetdelaagstescoreisdematewaarindepersoon
liefdeofgenegenheidtoontnaaranderen.Hoeditgeïnterpreteerdmoetwordenisdevraag.Hetkanom
eencultuuraspectgaan,hospitalisatiebijvoorbeeld.Ofkijkenwenietgoedgenoeg?Ookhiergeldtweer
datdepraktischeaspectengoedgeborgdlijkenendemeerwezenlijkeaspectenverbeteringbehoeven.
Trots op
• Deveiligheiddiecliëntenindedagelijksezorgervaren.
Ontwikkelpunt
• InMDO’sdieperingaanopdemeerwezenlijkeaspectenvanveiligheidengenegenheid.
Ja Nee
DIPLOMA
Ja Nee
DIPLOMA Ja Nee
soms • mensen • begeleiding
belangrijk
• veilig •goed
voelt • wel • vindt • zorgen
soms • mensen • begeleiding
belangrijk • veilig • goed
voelt • wel • vindt • zorgen
Ja Nee
DIPLOMA
Ja Nee
DIPLOMA Ja Nee
buren • activiteiten •
wel
gaan • contact • mensen buurt •
gaat
• graag • vindtburen • activiteiten • wel
gaan • contact • mensen
buurt • gaat • graag • vindt
Ja Nee
DIPLOMA
Ja Nee
DIPLOMA Ja Nee
goed • eten • graag • gaat
begeleiding • last • vindt • soms
belangrijk
•wel
goed • eten • graag • gaat
begeleiding • last • vindt • soms
belangrijk • wel
3.2.7 Domein Fysiek Welbevinden: gezondheid Samenvatting
Ditdomeinbetreftverschillendeaspectenvangezondheid.Ookbinnenditdomeinisdetotalescorehoog:
ruim15.Devragendiehierhetlaagstscorengaanoverdeelnameaansportieveactiviteitenzoalszwemmen
enfietsen,enoverdematewaarindepersoonpijnofziekteervaart.Beideonderwerpenhebbendeaan- dacht.Bijvoorbeeldinhetproject‘Gezondeleefstijl’.Uitdewoordenwolkkomtviadebegrippen‘dag,week,
vaakensoms’welterugdathetsteedsdeaandachtvancliëntenheeft.Verdereverbeterpunten
formulerenvraagteenverdereanalyse.
Trots op
• Deaandachtvooreengezondelevensstijldiewebinnenditdomeinterugzien.
Ontwikkelpunt
• Meeraandachtvoorbeweging.
3.2.8 Domein Materieel Welbevinden: geld en eigen spullen Samenvatting
HetdomeinMaterieelWelbevindenbetreftdefinanciëlesituatie,werk,leefomstandighedenenpersoonlijke
bezittingen.Concreetkomtdatnaarvorenindebegrippen‘geld,dingen,vakantie,kleding,spullenenkopen’.
Binnenditdomeinwordtondermeeringegaanopdevraagofsprakeisvanmaandelijkseinkomsten.
Ookhierisdescore14.Alleendevraagofdepersooneenbetaaldebaanheeft,scoorthierheellaag.
Trots op
• HetgevoeldatcliëntenfinancieelnietstekortkomenbinnenSherpa.
Ontwikkelpunt
• Een(betaalde)baanisbelangrijkvoorcliënten.Datzienweterugbijditdomein,enwerdookbenoemdin
degesprekentijdens‘DeOntmoeting’.Dezesignalenpakkenweserieusop.
3.3 Beeld locaties ten opzichte van Sherpa gemiddeld
InhetalgemeenwijkendeuitkomstenperlocatienietergafvandeuitkomstenopSherpa-niveau.
Erzijngeenlocatiesmetopvallendlagescores.Welvalteenaantallocatiesopmethogescores.
• WatopvaltisdateenaantallocatiesinhetclusterWonenindeWijkeninWoonwijkEemeroordgoed
scorenbinnenhetdomeinSocialeInclusie.
• InWonenindeWijkvaltéénlocatieopmethogescoresopbijnaalledomeinen,eninWoonwijk
EemeroordéénlocatiemeteenmaximalescoreophetdomeinEmotioneelWelbevinden.
• Eénlocatielaathogescoreszien,behalveophetdomeinFysiekWelbevinden.Ditlaatstevaltteverklaren
uithetfeitdathiermensenmetlichamelijkebeperkingenwonen.
Dezebevindingenstimulerenonstoteennadereanalysevandeuitkomstenvandegegevensuithet
cliëntervaringsonderzoek.IsteidentificerenwaaromsommigelocatiesrelatiefgoedscorenopSociale
Inclusie?Enishunaanpakoverdraagbaar?Meerinalgemenezinisdevraagwatenhoeteamsvanelkaar
kunnenleren.BijvoorbeelddooruitkomstenvandePOStespiegelen?
Erwasvoorafgaandaanhetschrijvenvanditrapportgeentijdomdezeanalyse,inclusiefmeteeneen
verbetereffect,almetdeteamsuittevoeren.Wewillenditdekomendemaandenalsnogdoen.
Ja Nee
DIPLOMA
Ja Nee
DIPLOMA Ja Nee
DIPLOMA
wel •
graag
• eigenwillen • gaat • spullen • tevreden
begeleiding • kamer •
geld
wel • graag • eigen
willen • gaat • spullen • tevreden
begeleiding • kamer • geld
4 Bouwsteen Teamreflectie
DeBouwsteenTeamreflectieishétnieuweelementvandeProeftuin.Doorineenteamregelmatigstilte
staanbijdevraag‘doenwedegoededingenophetgoedemoment’,ontstaatbewustwordingeninzichtbij
demedewerkers.Deverwachtingisdatditbijdraagtaankwaliteitsbewustzijn.Demedewerkersworden
uitgenodigdomzelfnatedenken,inplaatsvanrichtlijnentevolgen.Ditisdeessentievanreflecteren.
Sherpaheeftzesendertigteams,dieWlz-cliëntenondersteunen,uitgenodigdomdeeltenemenaande
teamreflectie.HetcriteriumhiervoorwasdaterbinnendelocatievoldoendePOS-interviewsbeschikbaar
warenomopteamniveautekunnenreflecterenopdeuitkomsten.
GegevensuitBouwsteen1(Curaende
Viermaandsrapportage)enBouwsteen
2(cliëntervaringsonderzoek)vormen
inputvoordeteamreflectie.Ditkan
aangevuldwordenmetanderebron- nenzoalseenmedewerkersonderzoek.
Inbijlage3wordtbeschrevenopwelke
manierwedeteamreflectiehebben
vormgegeven.Indevolgendepara- graafgevenwedeanalysevande
uitkomstenweer.Wedoenditopbasis
vandehoofdlijnenvanwaterinde
teamsaandeordeisgeweest,ookin
relatietotdeanderebouwstenen.
In dit artikel uit Sherpa magazine van juli 2016 leest u meer over de ervaringen van team Kerkelanden met teamreflectie.
4.1 De uitkomsten van de teamreflecties
Opbasisvandeingediendeverslagenviadedigitalevragenlijstiseenanalysegemaaktvandebesproken
onderwerpen,debronnendiemetnamegebruiktzijn,endeessentievandereflectie.
4.2 Besproken thema’s in de teamreflecties
Vandeinspiratielijstdieteamshebbenmeegekregen,zijnonderstaandethema’sgekozenvoorreflectie.
26 5
12
15 13
3
26 5
12
15 13
Aantal teams dat gekozen heeft voor een thema
3
Samenwerken als team Kwaliteit van bestaan
Kwaliteit van de relatie cliënt en medewerker Zorgvuldig proces rondom cliënten
Veilige zorg
Onvrijwillige zorg/vrijheidsbeperking
Uitdeanalyseblijktdatdevolgendethema’suitdereflectiesnaarvorenkomen:
• ontwikkelingenverdieping
• samenmetcliënten,verwanten,team
• kwaliteitvangeleverdezorg
• verdiepingindeverbinding
• doorgroeieninhetsamenwerken
Vooralsnoggevendezethema’svooralweerwaterleeftinteams.Dathebbenweindezewoordenproberen
tevangen.Erzijnwelvoorbeeldenperthematenoemen,maardezezijnzospecifiekdatzeopzichzelfgeen
zeggingskrachthebben.
4.3 Samenwerken als team
Zesentwintigteamshebbengereflecteerdophetthema‘samenwerkenalsteam’.Daarbijstondende
volgendevragencentraal:hoegaathetmetdesamenwerkingbinnenhetteam,watverstaanweonder
samenwerking,enwatmerktdecliënthiervan?
Samenvatting
Hetsamenwerkenwordtalsgoedervaren.Erwordtgewerktaanonderlingecommunicatieenuitsprekenvan
verwachtingen.Demeesteteamsgevenaandatwanneerzewerkenalsééngeheelditduidelijkheidgeeftvoor
decliënt.Alsbelangrijkwordtgeziendaterveiligheidenvertrouwenisendatelkaarskwaliteitenzichtbaaren
herkenbaarzijn.Eenquoteinditverband:‘Respecterenvandewijzehoeeeniederwerkt,vanelkaarlerenen
blijvenzoekennaarverbeteringen.Elkaarscherphoudendoormiddelvancommunicatieenfeedback.’
Trots op
• Activiteitenaanbodvoorcliëntendoorvrijwilligersinsamenwerkingmetmedewerkers.
• Hetneerzettenvaneenveiligeomgevingwaardecliëntzichkanontwikkelennaarzijnpersoonlijke
interesses.Ondankswerkdruktochdecliëntcentraalstellen.
• Hetstartenvaneenwerkoverlegmethetvertellenvanietswaarjetrotsopbent.
• Heteigenenthousiasme,flexibiliteitonderling,betrokkenheidvandeteamleden,deaanwezigehumor.
Ontwikkelpunten
• Duidelijkafsprekenwiewaarverantwoordelijkvooris.
• Feedbackblijfteenaandachtspunt,evenalselkaaraanspreken.
• Vergaderstructuurandersopzetten.
elkaars • team • cliënt • medewerkers
• goed beter • trots • komt • cliënten •
verbeteren • blijven • tijd • samenwerking •
binnen • elkaar • zaken • communicatie • nodig •
graag • waar • kennis • vraag • alle • goede
4.4 Kwaliteit van bestaan
Vijftienteamshebbenhetthema‘kwaliteitvanbestaan’gebruiktvoorreflectie.Demeestgebruikte
invalshoekenzijndevragenofhetteamzichtheeftopdekwaliteitvanbestaanzoalscliëntendezeervaren,
enwelkevragenhetteamzichzelfbijditonderwerpstelt.
Samenvatting
Ommeerzichttekrijgenopdekwaliteitvanbestaanishetookbelangrijkomhethelesocialenetwerkvan
decliëntinkaarttehebben.Samenmetdecliëntevaluatiesgeeftditzichtopdekwaliteitvanbestaan.
Gezamenlijkwordenafsprakengemaaktrondomwensenendoelenvandecliënt.Hetbetrekkenvanhet
netwerkendecommunicatiemethetnetwerkisnietbijiederteamevensterkontwikkeld.Derelatie
wordtgelegdmetdePOS-uitkomstenmetbetrekkingtotdedomeinenSocialeInclusie,Persoonlijke
RelatiesenZelfbepaling.
Trots op
• Eenbreedaanbodvanverwantenenvrijwilligersdiemeedenkenenmeedoenrondomhetthema
kwaliteitvanbestaan.
• Openennieuwsgierigehoudingvanhetteamomtezoekenentekijkennaarmogelijkheden.
Ontwikkelpunt
• Bijdedagelijkseoverdrachtevenstilstaanbijdevraagwelkezakengoedgingenenwatbeterzoukunnen.
4.5 Kwaliteit van de relatie cliënt en medewerker
Veertienteamshebbenhetthema‘kwaliteitvanderelatiecliëntenmedewerker’gebruiktvoorreflectie.
Demeestgebruikteinvalshoekis‘watzijnonzeontwikkelpunten’,opdevoetgevolgddoor‘hoeervarenwij
dekwaliteitvanderelatietussencliëntenmedewerker’.
Samenvatting
Derelatiewordtoverhetalgemeenalsgoedervaren.Ingevallenwaarsprakewasvanhandelingsverlegen- heid,waardoorderelatieverstoordraakte,heeftmoreelberaadinzichtopgeleverddatheeftgeleidtoteen
anderebegeleidingdiebeteraansluit.Hetheleteamzitnuopéénlijn.Communicatiemetdecliënt,zorgen
vooreenopensfeer,respectvollebenaderingeninlevingsvermogenzijnmanierendiebijdragenaande
kwaliteitvanderelatie.
aandacht • cliënten • goed • elkaar • rondom team • trots • keuzes • kwaliteit • POS
besproken • dingen • cliënten • bestaan
maken • kwaliteiten • verwanten • beter • dienst • zorg
Trots op
• Hetoverzichtbewareninverschillendesituaties,waarbijgeletwordtopdesignalenvancliënten.Deze
signalenjuistinterpreteren,zodatweeengoedeenadequatemaniervanbegeleidenkunnenlatenzien.
Ontwikkelpunten
• Meerfeedbackgevenaanelkaar,vanwegehetinzichtgevendeeffect.
• Blijvendeaandachtvoorcommunicatie,waaronderdewijzevanrapporteren.
• Delegerenvantakenaancollega’szodatvragenvancliëntennietlangerblijvenliggen.
• NaastdeADL-zorgookaandachtbestedenaanhetsocialedomein.
4.6 Zorgvuldig proces rondom cliënten
Dertienteamshebbenhetthema‘zorgvuldigprocesrondomcliënten’gebruiktvoorreflectie.Demeest
gebruikteinvalshoekisdedialoogmetdecliëntenzijnnetwerk.Ookdesamenwerkingmetdecliëntenzijn
netwerkenhetmakenvanafsprakenzijnvaakalsinvalshoekgebruikt.
Samenvatting
Vanuitverschillenderollen(netwerk,verwanten,medewerkers,teammanager)wordtsamenmetdecliënt
gekekennaardekwaliteitvanleven.Hierbijwordtkeuzevrijheidvoordecliëntgestimuleerdbinnenheldere
kaders.DitgebeurttenminsteéénkeerperjaarineenMultiDisciplinairOverleg(MDO).
Trots op
• Samenmetdecliëntendiensnetwerkuitvoeringgevenaanhetondersteuningsproces.
• Hetfeitdatelkecliënteenvullendprogrammaheeft.
Ontwikkelpunt
• Deonderlingecommunicatieovergemaakteafspraken,enhetnakomenvandezeafspraken.
zorg • cliënt • komende • elkaar
medewerker • team • nodig • kwaliteit
gaan • gericht • relatie • achter • gegeven
diverse • cliënten • goed
kennis • vraag • alle • goede
4.7 Veilige zorg
Twaalfteamshebbenhetthema‘veiligezorg’gebruiktvoorreflectie.Eenveelgekozeninvalshoekisdevraag
ofhetteamzichtheeftophetgevoelvanveiligheidvancliënten.Metnamedevraagofhetgevoelvanvei- ligheideenonderwerpvangesprekismetdecliënt,verwantenhetteamishetmeestalsinganggekozen.
Samenvatting
Veiligezorgbiedeniseenthemadatstructureelopdeagendastaat.Erwordtvoortdurendmetelkaar
bekekenoferoplossingenen/ofveranderingenmogelijkzijnomoptimaleveiligheidtekunnenbieden.
DeDilemmabesprekingiseengoedmiddelomalsteamopéénlijntekomen,zekeralscollega’selkaar
weinigzien.
Terillustratieeenquoteuiteenteamreflectie:‘Veiligheidrondomcliëntenenbegeleidersiseenthema
datregelmatigaandeordekomtinverbandmeteenMVG-cliënt.Zorgvooreengoedebezettingzodatje
voldoendenabijheidkangevenenzoookdeveiligheidvandemedebewonersmeerkangaranderen.’
Trots op
• Deaandachtvanuitdeorganisatieindevormvanhetaanbiedenvancursussen.
Ontwikkelpunten
• Omgoedinzichttekrijgeninveiligezorgiszorgvuldigeregistratievanincidentennoodzakelijk.
HetmeldsysteemvoorincidenteniTaskishiervoorhetaangewezenhulpmiddel.Ditkanhiervoormeer
wordeningezetsamenmethetondersteuningsplanencontinuaantoonbaarverbeteren.
• Veelingesprekzijnmetelkaarencontinuïteitbiedenindeondersteuning.Vooraldatlaatstelevert
afnamevanagressie-incidentenop.
Hele • MDO • team • cliënten
• willen • alle • goed • disciplines
verwanten • binnen • interviews dagbesteding • trots • gaat • bespreken • cliënt
• Samen • daarin • netwerk
Gedrag • cliënten • medewerker •
wel • mogelijk • veiligheid • Waar • agressie goed • belangrijk • kijken • Gekeken • komt • dilemma
• heel • cliënt • binnen • nodig • indien • elkaar
4.8 Onvrijwillige zorg: vrijheidsbeperking
Vijfteamshebbengereflecteerdophetthema‘onvrijwilligezorgenvrijheidsbeperking’.Debelangrijkste,
meestgebruikteinvalshoekwasdevraagofhetteamdegebruiktemaatregelensystematischevalueerten
naaralternatievenzoekt.
Samenvatting
TijdensdeMDO’sencliëntbesprekingenkomtditonderwerptertafel.Hierbijwordtookgekekenofhet
anderskan.
Trots op
• Bewustenzorgvuldigomgaanmetvrijheidsbeperking.
Ontwikkelpunten
• Hetbetrekkenvananderedisciplinesomverderteonderzoekenoferalternatievenmogelijkzijn.
• Kennisoverspecifiekeonderwerpenvergroten.
4.9 Andere thema’s
Drieteamshebbengekozenvooreenanderthema.
Samenvatting
Erisgesprokenoverdementie,verschillendevormenvandementie,enmogelijkeaanpakken.Ookisge- reflecteerdopzorgmijding,verslavingenagressie.Dezethema’swordenregelmatigbesproken.Belangrijke
vragenzijnwatditallesinhoudtenwathetmetdeteamledenzelfdoet.Ookisstilgestaanbijhetpuntdat
deverwachtingennaarelkaarheelhoogzijn.Hetteamiskritischnaarelkaar.
Ontwikkelpunt
• Staelkaartoeteleren.
4.10 Bevindingen
Hetvaltopdatronddebesprokenthema’snagenoegdezelfdeontwikkelpuntenwordenaangegeven.
Metnamecompetentieszoalscommunicatie,functioneelaanspreken,onderlingesamenwerking,het
kennenenbenuttenvanelkaarskwaliteitenendeskundigheidsbevorderingzijnonderwerpenwaarde
teamsontwikkeldoelenopformuleren.
Naaraanleidingvandebevindingenindezeeersterondeteamreflectieskomenwetotdevolgende
beschouwingen.
• Deaannameisdatreflectieopeigenhandelenleidttotbewustwordingeneenbasisvormtvoor
ontwikkeling.Ditmoetuiteindelijkbijdragenaanbeterezorgenondersteuning.Kloppendezeaan- names?Indeliteratuurenwetenschappelijkonderzoekishiernogweinigovertevinden.Alshetde
bedoelingisomhetzelfnadenkenoverkwaliteitbinnendeteamstestimuleren,isermeervoornodig
danalleenreflectie.Voorwaardenzijnveiligheidenvertrouwenbinnendeteams,zodatiedereenzich
uitgenodigdvoeltomeigenaarschaptetonen.Uitdeeerstereflectiesblijktdatteamsdieaanteam- buildingenintervisiehebbengedaan,makkelijkerreflecteren.Daarnaastishetzinvolomreflecteren
alscompetentieverderteontwikkelen.Verderisdebewustwordingbelangrijkdatveelbegeleidersook
geholpenzijnmetmeerkennis.Dithandinhandlatengaanmetscholingsprogramma’siseenuitdaging.
ZiehiervoorookHoofdstuk6.
• Eenanderinzichtisdathetwerkdocument‘Teamreflectie’eenkaderheeftmaarookkeuzevrijheidbiedt
voorwatbetreftdevormvanteamreflectie.Ditheeftsomstotverwarringgeleid.
Teammanagersgevenaandatindeuitkomstenvanhetonlangsgehoudenmedewerkersonderzoekthema’s
teherkennenzijn,dieookindeteamreflectieszijnbesproken.Hetgaatmetnameom‘samenwerkenals
team’.HetmedewerkersonderzoeklaatziendatbijSherpabetrokkenenbevlogenmedewerkerswerken.
Ontwikkelpuntenzijnonderanderehetontwikkelenvaneenfeedbackcultuurenduidelijkheidoverver- antwoordelijkheden.Kennisdelentussenteamsisookbenoemdalsaandachtspuntbijdeuitkomstenvan
cliëntervaringsonderzoek.
Alleteamshebbenhuneigengedetailleerderesultatenvanhetmedewerkersonderzoekgekregen.
Deverbeterslagenzullenookopteamniveauplaatsvinden.
5 De Ontmoeting
5.1 Verslag van ‘De Ontmoeting’
Ditjaarvondop12oktobervoordevijfdekeer‘DeOntmoeting’plaats.Ditiseenjaarlijkseontmoetingvande
ledenvandevolgenderaden:CentraleCliëntenraad,CentraleVertegenwoordigersraad,Ondernemingsraad,
RaadvanToezichtenRaadvanBestuur.Ontmoetenindeletterlijkezinvanhetwoord:nietsmoeten,maar
metelkaarindialooggaanovereenbelangrijkthema.
DitjaarstonddeProeftuincentraal.Omdieredenwerdenookandereinterneenexternestakeholders
uitgenodigd:ledenvanonzestuurgroepProeftuin,contactpersonenvanhetzorgkantoor,enkeleledenvan
deexternevisitatiecommissieendeexterneonderzoeker.MedewerkersvanSherpaTeamreflectietraden
opalsgespreksleiders.
GeïnspireerddoorverhalenuitdeProeftuingingendeongeveervijftigaanwezigenintweegespreksrondes
aandialoogtafelsmetelkaaringesprekoverwatgoedisaandekwaliteitvanSherpa,enwatverderontwik- keldkanworden.Aandehandvanpersoonlijke
verhalenbogendeaanwezigenzicheerstover
devraagofkwaliteitzichtbaarwordtinde
relatiecliënt–professional.Daarnazijnenkele
eersteervaringenuitdeProeftuingedeeld
viavideo’svaneencliëntoverdePOS,een
medewerkeroverrapportereninhetECD
eneeninterviewmeteendeelnemeraande
teamreflectie.
Indetweedegespreksrondeisgesprokenover
watsamenbehoudenenontwikkeldmoet
wordenrondhetthemakwaliteitbinnen
Sherpa.
‘DeOntmoeting’heefthetvolgende
opgeleverdwaarwetrotsopzijnenwat
wenogverdermoetenontwikkelen.
5.2 Waar we trots op zijn
• KwaliteitvanSherpaisgeïnteresseerdzijninelkaar,goedluisteren,nietoordelen,trotszijn,lefhebben,
samenbezigzijn,aandachttonen,respecttonen,denkeninmogelijkheden,attentzijnenaandachtin
dedriehoekcliënt-verwant-medewerker.Betrokkenheidisbelangrijk.
• Rondhetthema‘relatiecliënt–begeleider’wordtaangegevendatgoedcontactenvertrouwen
essentieelis.Regeltjeshebbennietdeoverhandbijbegeleiders,zehelpenjegewoon.
• ‘Samen’isookeenthemadatbelangrijkis.Eenconcreetvoorbeelddatwerdgenoemdisdatcliënten
samenmethetteamdetuinhebbenaangepakt.
• Hetondersteuningsplanisbelangrijkomtebehouden,enhetwerkenmetdoelen.Benoemdwerddat
eendochterheelergherkendwordtinhetondersteuningsplan.
• Overtevredenheidisbenoemddathet‘onwijs’goedgaat.Enalshetgoedgaat,ishetbelangrijkomhet
zotehouden.‘Sherpakrijgteenachtenkannaareenachtenhalf’.
5.3 Wat we verder moeten ontwikkelen
• Aandachthebben,echtluisteren,goedkijken.Endaarnaasttijdhebben,ervaringendelenenuitwisselen,
bewustwordenenreflecteren,enzorgendathetveiligenvertrouwdblijft.
• Communicatieiseenhoofdthema.Alshetgaatomdesamenwerkingindedriehoekcliënt-verwant-
begeleider’:afspraakisafspraak,maatwerkblijftbelangrijk,vragenstelleninplaatsvaninvullen,luister
naarenzoekaansluitingbijdewensenvancliënten.Bespreeknaastdeinhoudookdeonderlingerelatie.
Enpraatniet‘over’maar‘met’cliënten.Afspraak=afspraakgaatnietaltijdop.Maakeenmindmapmet
jezelf(decliënt)inhetmidden.Cliëntenwilleninspraak.
• Hetvaltopdathetondersteuningsplangoedwordtvastgelegd.Eenleerpuntuitdeteamreflectieisdat
afsprakennietgoedwordenvastgelegdengeborgd.
• Verwantenzijnnodigalsogenenorenvanhunkind.Betrekzebijdebegeleiding,verandering.
• Gaaandeslagmetteamontwikkeling.Enblijfdoorgroeienindesamenwerking.
• Gaaandeslagmetervaringsdeskundigheid.Endraagsuccessenuit!
6 Reflectie en borging in de kwaliteitsagenda 2017
6.1 Reflectie
Wezijngoedopwegalsweonzevisie,kernwaardenenwerkwijze(zieHoofdstuk1)gereflecteerdzienin
debouwstenen.Dekernwaarden‘lef’en‘onderzoeken’kwamentotuitinginhetmeedoenaanhetproject
Proeftuin.Inkortetijdhebbenweverschillendeontwikkelingenbinnendeorganisatiemetelkaarwetente
verbindenenhieroververantwoordingafgelegd.DittoontdekrachtvanSherpa,alslerendeorganisatie.
Daarnaastwillenwededialoogoverdezebelangrijkeontwikkelingenaangaanmetdepartijendieertoe
doenbinnenSherpa.Samenwerkenindedriehoekcliënt-verwant-professionalgevenwenietalleenop
individueelniveauvorm,maarookin‘DeOntmoeting’(zieHoofdstuk5).Wekijkendaarbijoveronzegrenzen
heendoorookstakeholdersenexternedeskundigenuittenodigen.Welkeinzichtenheeftonsdatvanuitde
bouwstenenopgeleverd?
Vanuitonzewerkwijzerondhetondersteuningsplanvandecliëntzijnwetrotsop:
• onzewijzevanmethodischwerken,waaronderdedialoogmetallebetrokkenen
• onzemeldcultuur:invrijheidkunnenmeldenmaaktverbeterenmeermogelijk
• deomkeringvanonzewerkwijzerondhetOndersteuninsplan:nietlangervanbovengestuurd,
maarvanuithetprimaireprocesopgebouwd,viakwaliteitsgegevensindeViermaandsrapportage Hetkanaltijdbeter,endaarom:
• gevenwemeeraandachtaanincidentmeldingenrondmedicatiefoutenenagressie
• ontwikkelenwededuidingvankwaliteitsgegevensdoor:ookviaaanvullendeofnieuwekwaliteits- indicatorenindeZorgmonitorenViermaandsrapportage
Hetaggregerenvangegevensuithetcliëntervaringsonderzoekenhetstroomlijnenvanderegistratieisnu
aleenverbeterresultaatdoordeProeftuin.Deuitkomstenvanhetcliëntervaringsonderzoeklatenziendat
cliëntenSherpahoogwaarderenendekwaliteitalsgoedervaren.Wezijntrotsop:
• depraktischeondersteuningdoorSherpabinnenhetdomeinPersoonlijkeOntwikkeling
• deeigenregiediecliëntenervarenbinnenhetdomeinZelfbepaling
• detevredenheidoverhetsocialenetwerkbinnenhetdomeinPersoonlijkeRelaties
• locatiesdiehoogscorenbinnenhetdomeinSocialeInclusie
• cliëntendiezelfkunnenaangevenwatmedezeggenschapbinnenhetdomeinRechtenvoorhenbetekent
• hetgevoelvanveiligheiddatcliëntenbijSherpaervarenbinnenhetdomeinEmotioneelWelbevinden
• deaandachtvancliëntenzelfvooreengezondelevensstijlbinnenhetdomeinFysiekWelbevinden
• hetgevoelvancliëntendatzefinancieelnietstekortkomenbinnenhetdomeinMaterieelWelbevinden Tegelijkertijddagencliëntenonsuitdevolgendeaspectenverderteontwikkelen:
• PersoonlijkeOntwikkeling:cliëntenwillenmeerlerenviaonderwijsofcursussen
• Zelfbepaling:cliëntenlerenbetermetgeldomtelatengaan
• PersoonlijkeRelaties:deelnamevancliëntenaansocialeactiviteitenvergroten
• SocialeInclusie:permanenteaandachtvoorinclusieenparticipatie,ditisnooitaf
• Rechten:betereondersteuningbijhetuitoefenenvanburgerrechten(verkiezingen2017)
• EmotioneelWelbevinden:inMDO’smeeraandachtvoordewezenlijkeaspectenvoorcliënten
rondveiligheidengenegenheid