TE GAST IN
Nieuw-Z eeland
te gast in
Nieuw-Zeeland
Maak kennis met het échte leven!
De landenuitgaven TE GAST IN bevatten artikelen van meerdere auteurs die een speciale band hebben met een land. Zij schrijven op levendige wijze en met kennis van zaken over onderwerpen die hen na aan het hart liggen. Het geeft een goed inzicht in de levenswijze en omgangsvormen van de bewoners van het land. Bovendien bevat elke uitgave nuttige reistips. Een aanrader voor iedereen die interesse heeft voor verre landen en wil weten wat er achter de schermen gebeurt.
Nieuw-Zeeland, een eiland zo groot als het Verenigd Koninkrijk, staat bekend om zijn ruige natuur en spectaculaire landschappen.
Om hier te kunnen overleven moet je over veerkracht beschikken.
Vandaar dat veel Kiwi’s al op jonge leeftijd deelnemen aan pittige outdoor expedities. Opvallend aanwezig in het openbare leven zijn de Maori, de inheemse bewoners wier ceremonies en tradities steeds meer waardering krijgen. Indrukwekkend is Ta moko, de tatoeagekunst, die de orale geschiedenis van de Maori zichtbaar maakt. De onmetelijke ruimte van het land stimuleert je om er op uit te trekken. Op het Noordereiland ontdek je in het spoor van land- schapskunstenaar Chris Booth bijzondere land art-projecten. In de wateren nabij Taupo ga je vliegvissen op forellen. Op het Zuider- eiland stap je in Kaikoura aan boord om walvissen te spotten. Op zoek naar een flinke adrenalinestoot, ga je bungeejumpen vanaf een brug bij Queenstown. Tijdens een kano- en wandeltocht in het Abel Tasman Nationaal Park spot je onbekende vogels. En op het grillige Stewart Island speel je de hilarische pubquiz met Vicky.
‘ TE GAST IN is het ultieme voorpretboekje’
Flying Dutchman Magazine
te gast in
Nieuw-Zeeland
www.tegastin.nl
9 789460 160875
TASMANZEE Noordereiland
Zuidereiland
Kaitaia
Whangarei
Auckland
Hamilton Rotorua
New Plymouth
Gisborne
Napier Wanganui
Kaikoura Greymouth
Fairlie Christchurch
Dunedin Milford Sound
Invercargill
Wellington
Stewart Island
Taupo
Z ui de li j ke A lp en
*
Bay of Plenty
STILLE ZUIDZEE
STILLE ZUIDZEE Cape Reinga
Bay of Islands
Murchison Golden Bay
150 300 km 0
Queenstown
Tasman Bay
Timaru
A b e l T a s m a n N.P.
Peninsula
Auteurs
Hans Avontuur (1965)
is freelance journalist, columnist en foto- graaf. Al meer dan twintig jaar zoekt hij over de hele wereld naar mooie verhalen voor kranten, tijdschriften en boeken. Nieuw- Zeeland is een van de weinige plekken waar hij niet alleen graag rondreist, maar ook zou kunnen wonen. De natuur en de ongepolijste manier van leven spreken hem erg aan.
www.hansavontuur.nl. Nico de Boer (1946 )
voormalig hoofdredacteur van sportvisser- magazines en auteur van talrijke hengel- sportboeken, is thans freelance journalist en fotograaf op gebied van toerisme, fietsen en vissen. Hij reist naar alle plekken op aarde waar kanjerforellen te vangen zijn. Recente verhalen van zijn hand verschijnen onder andere in het internationale vliegvismaga- zine Chasing Silver Magazine. Jan-Willem Driessen (1960)
studeerde onderwijskunde en schrijft voor een aantal educatieve uitgeverijen. Zijn grote passie is Nieuw-Zeeland. Hierover publiceert hij reisverhalen en schreef voor uitgeverij Elmar het Reishandboek Nieuw-Zeeland.
Stefan Heger (1986)
schrijft zo’n tien jaar als freelance journalist, voor onder andere het Algemeen Dagblad en het Institute for War and Peace Reporting en volgt een masterstudie Internationale Betrekkingen. Wandeltochten in verre oorden maken is zijn passie, Nieuw-Zeeland is voor hem het paradijs.
Marja Kerst (1961) en Pim Verver (1957) hadden als passie het maken van verre fietstochten. Ze publiceerden daarover in toeristische gidsen en reismagazines. Helaas overleed Marja in oktober 2017 aan de gevol- gen van een hersentumor.
Wilma Lankhorst (1960)
is communicatieadviseur en blogger, gespeci- aliseerd in toerisme en vrije tijd. Heeft in die
hoedanigheid 15 jaar gewerkt voor verkeers- bureau van Nieuw-Zeeland. Mede-auteur van Duurzaam Denken Doen (Kluwer, 2010) en hoofdredacteur Duurzaam toerisme, doe je zo (NRIT Media, 2013). Heeft sinds 2013 eigen reisblog en publiceert hierop wekelijks haar reis- en cultuuravonturen.
www.wilmatakesabreak.nl. Toon van Meijl (1958)
is als hoogleraar culturele antropologie werkzaam aan het Centre for Pacific and Asian Studies van de Radboud Universiteit te Nijmegen. Sinds 1982 heeft hij in totaal drie jaar etnografisch veldonderzoek verricht on- der de Maori, de laatste keer in het voorjaar van 2018.
Patricia Steur
is een succesvolle Nederlandse fotografe die sinds 1980 internationaal werkt. Haar belangstelling varieert van portretten van celebrities tot tribal tattoos, van rock & roll tot human interest. Haar werk wordt zowel in tijdschriften gepubliceerd als geëxposeerd in musea. Ze is ook actief als directeur van films en documentaires. Ze heeft negen fotoboeken gepubliceerd waaronder Dutch Beauty. www.patriciasteur.com.
Martin Vansteenkiste (1960)
is freelance erkend internationaal reisleider, zowel privé als voor groepen, met voornaam- ste bestemmingen India, Nieuw-Zeeland en Centraal-Amerika. Daarnaast begeleidt en coacht hij studenten toerisme en toekom- stige reisleiders. Hij verzorgt teksten voor reisbrochures en is in zijn vrije tijd muzikant en reisfotograaf. http://martinvansteenkiste. wordpress.com.
Anne Wesseling (1966)
is freelance (reis)journalist en publiceert onder meer in REIZ& Magazine, het AD en Happinez. Ze schreef een boek over Ierland: Bij de dromers van dromen (Atlas-Contact) en won diverse prijzen, waaronder de Aad Struijs Persprijs 2015. www.annewesseling.nl
te gast in Nieuw-Zeeland
Uitgeverij Informatie Verre Reizen Samenstelling en redactie
Wilma Lankhorst & Kees van Teeffelen
Colofon
Uitgave
Informatie Verre Reizen VOF Postbus 1504, 6501 BM Nijmegen T 024-355 25 34
E info@tegastin.nl I www.tegastin.nl
Samenstelling en redactie, Wilma Lankhorst en Kees van Teeffelen Eindredactie, Kees van Teeffelen
Foto omslag, James Heremaia/Tourism New Zealand Vormgeving, Mike van de Mortel
Druk, 4
dedruk, november 2018 ISBN 978 94 6016 087 5
Andere uitgaven te gast in:
Indonesië • Thailand • Myanmar • Vietnam • Cambodja • China • Japan • India • Nepal • Bhutan • Sri Lanka • Egypte • Marokko • Turkije • Jordanië • Iran • Oman • Israël &
Palestijnse gebieden • Ethiopië • Oeganda • Tanzania • Zuid-Afrika • Costa Rica & Panama • Cuba • Colombia • Suriname • Peru & Bolivia • Argentinië & Chili • Rusland & Oekraïne • Australië
© 2018 Informatie Verre Reizen VOF
Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm, internet of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de auteurs en de uitgever.
Deze uitgave werd met de meeste zorg samengesteld. Indien deze toch onjuistheden blijkt te bevatten, kunnen uitgever en auteurs daarvoor geen aansprakelijkheid aanvaarden.
Inhoud
De Kiwi en zijn kostgangers 5
Marja Kerst en Pim Verver
Met Outdoors meer karakter 10
Stefan Heger
De Maori renaissance 15
Toon van Meijl
Het drama in de Moordenaarsbaai 23
Jan-Willem Driessen
In het spoor van Chris Booth 28
Wilma Lankhorst
Een walhalla voor vliegvissers 34
Nico de Boer
De heropleving van Ta Moko 39
Liesbeth Steur
Het gevoel van onmetelijke ruimte 44
Anne Wesseling
Oog in oog met de Hobbits 50
Wilma Lankhorst
Whale watching bij de Maori 52
Hans Avontuur
‘This is your first jump?’ 58
Martin VanSteenkiste
Speel de quiz met Vicky! 63
Stefan Heger
Reisinformatie 69
Verdere informatie 79
4
Omgeving Wanaka op Zuidereiland – Foto: Sherpa/Shutterstock.com
5
Marja Kerst en Pim Verver
De Kiwi en zijn kostgangers
Met wie deelt de Nieuw-Zeelander toch die immense ruimte waarin hij is terechtgekomen? Die paradijselijke ruimte, zo groot als het Verenigd Koninkrijk, met zijn vulkanen, gletsjers, regenwouden en subtropische eilandjes?
Terwijl ik me dit afvraag, ontwaakt het dorpje Murchison op het Zuidereiland. Het is een maandagochtend in januari, het begin van een nieuwe werkweek. Tientallen borden met kreten als Open en Take away worden naar buiten gesleept door de bewo- ners. “Het is goed dat je gereserveerd hebt”, vertrouwde de eigenaar van het motel me gisterenavond toe. “It’s peak of the season.” De brede weg is leeg op een paar auto’s na. Horizon- tale slierten nevel nemen een deel van het uitzicht op de bergen weg. Oranje vlaggetjes wapperen vrolijk aan lantarenpalen en wensen de voorbijganger nog steeds een gezegend kerstfeest toe. De oude man in de souvenirwinkel zit eenzaam tussen zijn sokken en sleutelhangers. Toptijd?
De enige rimpel in het stille water verschijnt rond lunchtijd.
Een bus vol Japanse toeristen legt aan voor een tussenstop. De
groep tuimelt als één man naar buiten. Aan de overkant zetten
ze elkaar horizontaal, verticaal en diagonaal op de foto. Ook de
souvenirwinkel stroomt vol; in een half uur tijd moet de man van
zo veel mogelijk sokken met ingebreide schapen af. We maken
een praatje wanneer de rust is weergekeerd. Gemoedelijk leunt
hij achterover in een groenleren fauteuil. Zijn kruiswoordpuzzel-
15
Toon van Meijl
De Maori renaissance
Elke zaterdag rondom St. Patrick’s Day in maart organiseren de Maori, de inheemse bewoners van Nieuw-Zeeland, een zogeheten
‘regatta’ op de Waikato rivier in het dorp Ngaruawahia, ongeveer 100 km ten zuiden van Auckland. Het is de dag waarop enkele waka taua of traditionele ‘oorlogskano’s’ te water worden gelaten.
De kano’s worden gevaren door tientallen Maori mannen die voor de gelegenheid zijn gekleed in rieten rokjes. Op hun gezichten zijn tatoeages aangebracht, meestal, maar niet altijd, met een vilten pen. Tijdens hun tocht op de rivier brengen ze klassieke gezangen ten gehore, waarmee ze hun onverschrokkenheid tonen. Maori zijn trots op hun afkomst en tradities. Het is een indrukwekkend
De jaarlijke regatta op de Waikato rivier – Foto: Toon van Meijl
16
schouwspel, dat honderden toeschouwers trekt uit alle bevolkings- groepen in Nieuw-Zeeland, waaronder Polynesiërs en Aziaten.
De regatta in Ngaruawahia werd voor het eerst georganiseerd in 1896. Het evenement is in de loop der jaren uitgegroeid tot een heus spektakel, waarmee de Maori zich presenteren als de inheem- se bewoners van het land. Ze dwingen daarmee een speciale posi- tie af in het hedendaagse Nieuw-Zeeland. In het recente verleden worden ze geleidelijk aan ook meer gerespecteerd als hoeders van
’s lands inheemse tradities die samenhangen met de Polynesische afkomst van de Maori.
De jaarlijkse regatta wordt georganiseerd door de lokale Maori stam, die is vernoemd naar de rivier die door de regio stroomt, de Waikato. Deze is onderdeel van de Tainui waka of ‘kano’, wat in dit verband verwijst naar een groep stammen die met elkaar gemeen heeft dat alle stamgenoten hun afstamming kunnen herleiden tot de bemanning van de Tainui kano. Deze voer vanuit oost-Polynesië (waarschijnlijk Tahiti) en ging in de dertiende eeuw voor anker in Nieuw-Zeeland.
Maori in hun traditionele ‘oorlogskano’ – Foto: Toon van Meijl
38
Het tatoeëren van de billen is voorbehouden aan de Maori-mannen. Jack Beckham – Foto’s: Patricia Steur
39
Liesbeth Steur
De heropleving van Ta Moko
De tatoeagekunst van de Maori – Ta Moko – speelt een grote rol in de opleving én het terugvinden van de oorspronkelijke waarden en normen die ooit de kracht en bindende elementen waren van het Maori-volk. Deze opleving maakt deel uit van een brede Maori- renaissance die sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw nog steeds groeiende is.
Ta Moko stamt uit de houtsnijtraditie. De kennis over de sym- boliek en de kunde van het carven wordt van vader op zoon overgedragen. Een Maori die tot master wood carver wordt bevorderd, krijgt ook de eer om de verhalen en symbolen op de menselijke huid te zetten. Voor de Maori is de betekenis van de moko (tatoeage) essentieel voor hun levenshouding. Een moko is eigenlijk de verbeelding van woorden waardoor de orale geschiedenis zichtbaar wordt. De Maori zijn van nature mees- tervertellers. Door hun overgeleverde verhalen is de culturele renaissance mogelijk geworden. Door beelden in hout en op de huid vast te leggen, zorgden ze ervoor dat de kennis niet verloren is gegaan.
Sterke strijdbare vrouwen
Het zijn vooral de vrouwen geweest die de kennis bewaard heb-
ben in tijden van onderdrukking en tegenspoed. Zij hadden bij
de kolonisator nog minder aanzien dan de mannen. Ze werden
met hun kintatoeages al helemaal niet serieus genomen. Dat
Te Puia Rotorua – Foto: Eric-Lindberg/Tourism New Zealand
Reisinformatie
Ambassades Communicatie
Documenten Douane Elektriciteit Eten en drinken Feestdagen en festivals Fooien Fotograferen Geld Gezondheid Inkopen Klimaat Kranten
Logies Openingstijden Taal Tijdverschil Transport Veiligheid
Verdere informatie
Boeken
Films
TE GAST IN
Nieuw-Z eeland
te gast in
Nieuw-Zeeland
Maak kennis met het échte leven!
De landenuitgaven TE GAST IN bevatten artikelen van meerdere auteurs die een speciale band hebben met een land. Zij schrijven op levendige wijze en met kennis van zaken over onderwerpen die hen na aan het hart liggen. Het geeft een goed inzicht in de levenswijze en omgangsvormen van de bewoners van het land. Bovendien bevat elke uitgave nuttige reistips. Een aanrader voor iedereen die interesse heeft voor verre landen en wil weten wat er achter de schermen gebeurt.
Nieuw-Zeeland, een eiland zo groot als het Verenigd Koninkrijk, staat bekend om zijn ruige natuur en spectaculaire landschappen.
Om hier te kunnen overleven moet je over veerkracht beschikken.
Vandaar dat veel Kiwi’s al op jonge leeftijd deelnemen aan pittige outdoor expedities. Opvallend aanwezig in het openbare leven zijn de Maori, de inheemse bewoners wier ceremonies en tradities steeds meer waardering krijgen. Indrukwekkend is Ta moko, de tatoeagekunst, die de orale geschiedenis van de Maori zichtbaar maakt. De onmetelijke ruimte van het land stimuleert je om er op uit te trekken. Op het Noordereiland ontdek je in het spoor van land- schapskunstenaar Chris Booth bijzondere land art-projecten. In de wateren nabij Taupo ga je vliegvissen op forellen. Op het Zuider- eiland stap je in Kaikoura aan boord om walvissen te spotten. Op zoek naar een flinke adrenalinestoot, ga je bungeejumpen vanaf een brug bij Queenstown. Tijdens een kano- en wandeltocht in het Abel Tasman Nationaal Park spot je onbekende vogels. En op het grillige Stewart Island speel je de hilarische pubquiz met Vicky.
‘ TE GAST IN is het ultieme voorpretboekje’
Flying Dutchman Magazine
te gast in
Nieuw-Zeeland
www.tegastin.nl
9 789460 160875
