"Vernieuwing en verandering in perspectief"
Jaarverslag 2019
Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs
“Willem de Zwijger College”
Brin: 20AE – Bestuursnummer: 41738
Vastgesteld in het Bestuur d.d. 14 mei 2020 Goedgekeurd door de Raad van Toezicht d.d. 3 juni 2020
INHOUDSOPGAVE
1 A1 BESTUURSVERSLAG
5 Voorwoord
8 1. Profiel van het Wilem de Zwijger College
10 2. Organisatie
14 3. Ontwikkelingen op het beleidsterrein onderwijs
19 4. Ontwikkelingen op het beleidsterrein huisvesting
20 5. Ontwikkelingen op het beleidsterrein personeel
23 6. Ontwikkelingen op het beleidsterrein financiën
28 7. Continuïteitsparagraaf
36 A2 VERSLAG INTERN TOEZICHTHOUDEND ORGAAN: ALGEMEEN BESTUUR
Bestuursverslag 2019
Naam: Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs
“Willem de Zwijger College”
Werkgeversnummer: 41738
Postadres: Locatie Papendrecht
Postbus 1105
3350 CC Papendrecht
Locatie Hardinxveld-Giessendam Postbus 1010
3360 BA Sliedrecht
Bezoekadres: Locatie Papendrecht Van der Palmstraat 2 3351 HA Papendrecht
Locatie Hardinxveld Giessendam Bellefleur 4 en 8
3371 NA Hardinxveld-Giessendam
Bestuursverslag 2019
Inhoudsopgave
Pagina
Voorwoord 5
1. Profiel van het Willem de Zwijger College 8
• Oprichting 8
• Algemeen 8
• Identiteit 8
• Missie en Visie 8
• Waarden 9
• Onderwijskundig beleid 9
• Doelen 9
2. Organisatie 10
• Structuur 10
• Management en ondersteuning 10
• Bestuur 10
• Sectordirectie 10
• Middenmanagement 10
• Afhandeling van klachten 10
• Samenwerkingsverbanden en verbonden partijen 11
• Medezeggenschapsraad 11
• Interne verantwoording en de horizontale dialoog 12
3. Ontwikkelingen op het beleidsterrein onderwijs 14
• Toegankelijkheid en het toelatingsbeleid 14
• Ontwikkeling van het aantal leerlingen 14
• Gratis leermiddelen/chromebooks en de gebruikmaking van de
portal en classroom 15
• Schoolplan en beleidsvoornemens 15
• Inspectiebezoeken 16
• Toetsing en examinering 16
• Onderwijsresultaten en kwaliteitszorg 16
• Samenwerkingsverband 17
• VMBO-techniek 17
• Prestatiebox 18
• Internationalisering, onderzoek en duurzaamheid 18 4. Ontwikkelingen op het beleidsterrein huisvesting 19
• Nieuwbouw Papendrecht 19
• Vervanging en onderhoud 19
5. Ontwikkelingen op het beleidsterrein personeel 20
• Algemeen 20
• Onderwijzend personeel 20
• Onderwijsondersteunend personeel 21
• Management 21
• Ziekteverzuim 21
• RI&E 22
• Gevoerd beleid inzake de beheersing van uitkeringen na ontslag 22 6. Ontwikkelingen op het beleidsterrein financiën 23
• Financiële positie 23
• De realisatie van de begroting 24
• Financieel beleid 26
7. Continuïteitparagraaf 28
• Financiële positie en risicobeleid 28
• Aanwezigheid en werking interne risicobeheersing- en
controlesysteem 30
• Balanspositie 31
• Kengetallen 32
• Investeringen 34
• Financiering 34
• Personeelsbezetting 34
• Functiemix 35
• Omstandigheden waarvan de ontwikkeling van de omzet en
Rendabiliteit afhankelijk is 35
• Passend onderwijs 35
Verslag toezichthoudend orgaan 2019
Bestuur en Raad van Toezicht 36
• Samenstelling van de Raad van Toezicht 37
• Good Governance 37
• Vergaderingen van de Raad van Toezicht en behandelde
onderwerpen 38
Voorwoord
Voor u ligt het bestuursverslag 2019 van de Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs
“Willem de Zwijger College”. Het bestuursverslag, de jaarrekening en de overige gegevens zijn onderdeel van het jaarverslag. Het jaarverslag geeft u een weergave van de financiële, organisatorische en beleidsmatige aspecten van de school tijdens het jaar 2019.
Het kalenderjaar 2019 is een jaar geweest van voortgang in vernieuwing en verandering. Met name als het gaat om het implementeren van vele met elkaar samenhangende vernieuwingen op beide locaties van de stichting. Startpunt hierbij was en is het document DWGM 2.0, waarin de voortzetting van ‘De Willem Gaat op Maat’ is beschreven.
Concrete veranderingen per augustus 2019 zijn:
• Voortgang van de ‘Maatwerk Klassen’ op de locatie Hardinxveld-Giessendam, geïnspireerd op het Zweedse model Kunskapsskolan.
• Versterking van de coaching van leerlingen. Het scholingsprogramma voor de coachrol van docenten is voltooid. Er is nu vooral aandacht voor de kwaliteit van de coach, via een train-de-trainer methodiek met een excellentieprogramma voor coaches met aandacht voor kwaliteit en continuïteit.
• Verdere uitbouw van de teamstructuur waarbij iedere afdelingsmanager periodiek overlegt met ‘zijn’ team docenten op in de jaarkalender vastgelegde data.
• Versterking van de kwaliteitszorg door het werken met jaarplannen, op school-, team- en sectieniveau.
• Verbetering van de flexuren waarbij alle leerlingen de mogelijkheid krijgen om 15- 20% van hun lestijd zelf in te vullen qua vak, docent en werkplek.
• Iedere brugklas- en tweedejaars leerling beschikt over een (door ouders aangeschaft) chromebook, waardoor de digitalisering van ons onderwijs een verdere ontwikkeling doormaakt. De aanschaf van chromebook karren wordt steeds verder afgebouwd.
• Het huisvesten van de vier afdelingen in Papendrecht in separate ‘leshuizen’.
Loopafstanden voor docent en leerling worden hierdoor sterk bekort en onderling contact wordt eenvoudiger.
DWGM is dus na uitgebreide voorbereiding en de start verder gegaan met gepersonaliseerd leren en door de leshuizen, teamvorming en kwaliteitszorg inhoudelijk versterkt.
Een ander duidelijk zichtbare ontwikkeling is de professionalisering van de zorgstructuur binnen de school. Taken, rollen en procedures zijn verduidelijkt en de financiële ondersteuningsmogelijkheden vanuit het Samenwerkingsverband zijn sterker benut. Dit heeft ook geleid tot de aanvraag (en start per augustus 2018) van een aantal door het Samenwerkingsverband ondersteunde trajecten:
• NT2-ondersteuning voor oud-nieuwkomers. Leerlingen die, na twee jaar ISK- opleiding, in het reguliere onderwijs nog extra ondersteuning bij Nederlands als Tweede Taal nodig hebben.
• Check-in check-out, een project voor intensievere begeleiding van vmbo-leerlingen
• Hoog- en meerbegaafdheid. Versterking van ons aanbod voor deze leerlingen binnen de school. Daarnaast ook verdere beleidsvorming op dit gebied in de vorm van One- Day-Forward, een project van leerlingen van 9-11 jaar die één dag per week lessen volgen op “De Willem”.
• Voor leerlingen die moeite hebben met de overgang van PO naar VO is een project PO/VO gestart. Deze leerlingen krijgen begeleid door hun basisschool leerkrachten zowel op hun eigen school als op De Willem lessen van docenten van De Willem.
Hierdoor worden de leerlingen geïnspireerd en tevens op een goede manier begeleid.
Het project “De Willem Gaat Globaal” is in 2019 uitstekend geslaagd met een reis naar Tanzania. Zowel de leerlingen, docenten als ouders hebben het als een bijzonder project ervaren waarbij de leerlingen veel hebben geleerd en ontdekt.
Een positieve ontwikkeling voor de school is de continuïteit van een, zij het geringe, groei van het aantal leerlingen. Een analyse is nog niet gemaakt maar de organisatie- en onderwijsontwikkelingen spelen mogelijkerwijs een rol evenals de modernisering van huisstijl en PR- activiteiten. Het Willem de Zwijger college is gegroeid met 22 leerlingen, daar waar een stabilisatie was geprognosticeerd. Vooral in de locatie Papendrecht is dit aanleiding geweest voor het (her-)inrichten van een aantal ruimtes ten behoeve van onderwijs.
Rondom het schoolexamen en eindexamen hebben zich in 2019 geen grote onregelmatigheden voorgedaan. De school had in 2018 al een verscherpt protocol opgesteld, met name rondom de afname van examens. In 2019 is een nieuwe schoolbreed examenreglement opgesteld en een examencommissie in oprichting. De vast te leggen programma’s (PTA’s) zijn door de directie kritisch geanalyseerd en de hoofdmoot van de examinering vindt vooral plaats in het examenjaar. De geconstateerde tekortkomingen in de examinering bij het vmbo Maastricht in voorjaar 2018, die kort na de start van ons schoolinterne traject bekend werden, onderstreepte naar de collega’s het belang van een dergelijke analyse en update. Secties hebben zeer constructief meegewerkt bij deze updates. Naar aanleiding de tekortkomingen in het vmbo heeft de inspectie een onderzoek ingesteld. Het Willem de Zwijger College, locatie Papendrecht behoorde ook tot de steekproef. De inspectie heeft na haar bezoek in september 2019 een rapport uitgebracht en aangegeven dat het resultaat voldoende tot ruim voldoende was. Met de suggesties van de inspectie was de school al druk bezig. Het gaf alleen maar meer mogelijkheden om verbeteringen en suggesties verder te implementeren.
Elk jaar wordt in deze tekst gesproken over nieuwbouw. Het nieuwe College B&W heeft zich positief geuit en heeft in samenwerking met de besturen van de beide VO- scholen een nieuwe visie en strategie neergelegd. Deze visie is in december 2019 door de Gemeenteraad unaniem aangenomen. 2020 is het jaar waarin de locatie wordt bepaald met de bijbehorende financiën.
Het jaar 2019 is afgesloten met een positief resultaat, beter dan begroot. Dit heeft vooral te maken met de extra zogenoemde ‘convenantsgelden’ die door het ministerie zijn vrijgemaakt, maar pas in december zijn uitbetaald. Deze gelden zijn toegevoegd aan de algemene reserve, maar komen ten goede aan het onderwijs.
In 2019 heeft een bestuurswissel plaatsgevonden. Ondergetekende is per 1 juli 2019 aangesteld als voorzitter van het College van Bestuur. Helaas zijn de twee directieleden niet meer actief. Door ziekte is één van de twee directieleden op in 2019 vervangen door een interim directeur. Het andere directielid heeft de school verlaten waardoor er vanaf 1 juni 2019 een vacature is ontstaan, welke inmiddels is ingevuld.
Drs. J. van der Zaag Papendrecht, 22 mei 2020
1. Profiel van het Willem de Zwijger College
Oprichting
De Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs “Willem de Zwijger College” is opgericht bij notariële akte d.d. 1 januari 2008. Op 19 juli 2018 zijn de statuten gewijzigd om te voldoen aan de governance-code en een Raad van Toezicht in het leven te roepen.
Algemeen
Het Willem de Zwijger College is een openbare scholengemeenschap voor gymnasium, atheneum, havo, mavo en vmbo-bk met vestigingen in Papendrecht en Hardinxveld- Giessendam. Leerlingen uit de West-Alblasserwaard kunnen op één van beide vestigingen instromen en in principe (minimaal) drie jaar op die vestiging blijven. Een uitzondering geldt voor de gymnasiumleerlingen. Een volledig gymnasium traject wordt alleen in Papendrecht vanaf de brugklas aangeboden.
Identiteit
Het Willem de Zwijger College is een openbare school die een verscheidenheid aan levensbeschouwelijke stromingen en maatschappelijke waarden onder één dak samenbrengt. Hieraan wordt in onderwijs en begeleiding ook aandacht besteed; openheid, toegankelijkheid, gelijkwaardigheid en respect voor elkaar zijn hierin sleutelwoorden.
Het Willem de Zwijger College wil als school het openbare karakter op drie manieren benadrukken.
• De school is toegankelijk voor alle leerlingen ongeacht godsdienst of levensbeschouwing en weerspiegelt zo de samenleving.
• Daarbij geeft de school onderwijs in een open én veilige omgeving.
• Tenslotte benadrukt de school de gelijkwaardigheid van mensen, die op allerlei gebieden verschillend kunnen zijn, en draagt zij dit principe over aan de leerlingen.
Missie en visie
In het kader van het schrijven van een nieuw schoolplan zijn de visie en missie van de school geherformuleerd. Onderstaand staan deze vermeld.
Visie
Op het Willem de Zwijger College stimuleren en ondersteunen leerlingen en medewerkers elkaar om te blijven leren en groeien. Medewerkers hebben vanwege hun kennis, kunde en levenservaring de verantwoordelijkheid leerlingen houvast te bieden, te coachen en te begeleiden. Leerlingen leren zo actief mee te doen en een positieve bijdrage te leveren aan de samenleving.
Missie
Het Willem de Zwijger College biedt een veilige en uitdagende leeromgeving, zodat leerlingen zelfvertrouwen krijgen om keuzes te kunnen maken en kritisch te kunnen denken. Iedereen vindt bij ons onderwijs dat past. Iedere leerling en iedere medewerker is uniek. We werken samen vanuit eigenaarschap: een ieder is eigenaar van zijn eigen leren. We realiseren ons dat medewerkers leerlingen hierbij moeten begeleiden.
Waarden
We willen ons onderwijs vormgeven vanuit de volgende waarden.
Veiligheid en respect: iedereen mag fouten maken; leerlingen én medewerkers. We spreken hier openlijk over met het doel ervan te leren.
Verantwoordelijkheid in vrijheid: leerlingen en medewerkers zijn vrij in de te bewandelen wegen om de (leer- en school)doelen te bereiken; een ieder is zelf eigenaar van zijn leren en zijn ontwikkeling.
Gelijkwaardigheid: iedere keuze gericht op het halen van de doelen is goed.
Medewerkers hebben echter wel de extra verantwoordelijkheid leerlingen te helpen en coachen.
Onderwijskundig beleid
Het Willem de Zwijger College wil haar onderwijskundige identiteit realiseren door het verzorgen van eigentijds kwaliteitsonderwijs in een veilig, ordelijk en prettig schoolklimaat.
Voor iedere leerling worden kansen en condities gecreëerd om de individuele talenten tot ontwikkeling te brengen. De school stimuleert de leerling om zelf initiatief te nemen en zich verantwoordelijk te voelen voor het eigen ontwikkelingsproces.
Doelen
Met ons onderwijs willen we de volgende doelen bereiken. Ons onderwijs:
• stelt leerlingen in staat een diploma op het meest passende niveau te halen;
• stimuleert leerlingen actief en kritisch te denken en te handelen;
• draagt bij aan de ontwikkeling van eigen talent, identiteit en verantwoordelijkheidsgevoel;
• completeert dit met het aanbrengen van sociale vaardigheden en het vermogen verantwoordelijkheid te nemen voor en bij te dragen aan de samenleving;
• en is daarmee onderdeel van een goede voorbereiding op hun rol in de maatschappij.
2. Organisatie
Structuur
Het Willem de Zwijger College kent een Raad van Toezicht, een bestuur, directie en afdelingsmanagement.
Management en ondersteuning
De dagelijkse leiding van de school is in handen van twee sectordirecteuren, voor enkele portefeuilles participeert ook de bestuurder in deze uitvoerende rol. De sectordirectie wordt ondersteund door een managementassistente en diverse staffunctionarissen (administratie, personeel, ICT, facilitair) en een controller.
Bestuur
• mevrouw drs. M.W.P. de Heide (tot 1 november 2019)
• mevrouw drs. J. van der Zaag (vanaf 1 juli 2019) Sectordirectie
• mevrouw M. Groenewout, sectordirecteur vmbo/mavo; door ziekte per 1 februari 2019 vervangen door de heer drs. F.P.M. Bleumer
• de heer drs. P.P. Spoon, sectordirecteur havo/vwo (tot 1 augustus 2019) Middenmanagement
• de heer N.J. van Dongen, afdelingsmanager klas 1
• de heer J.J. van Bergen en Henegouwen, afdelingsmanager klas 2 en 3 havo/vwo
• de heer R.A. Bandell, afdelingsmanager klas 2/3/4 vmbo/mavo
• de heer A.C.J. van Hoogdalem, afdelingsmanager 4/5/6 havo/vwo
• mevrouw drs. C.C. de Graaf-Bragt, locatiemanager vestiging Hardinxveld- Giessendam (tot 1 augustus 2019)
• de heer S. van der Weiden, Bachelor of Education (vanaf 1 augustus 2019) Afhandeling van klachten
Het Willem de Zwijger College streeft er naar dat klachten zoveel mogelijk worden behandeld en opgelost door de partij waartegen de klacht gericht is. Wanneer er geen oplossing bereikt wordt, wordt een lid van het management ingeschakeld. In vrijwel alle gevallen worden klachten en problemen op deze wijze opgelost.
Er zijn in 2019 geen klachten over de school of haar medewerkers bij de Landelijke Klachtencommissie ingediend.
Ook de Bezwarencommissie heeft in 2019 niet bij elkaar hoeven komen. De stichting valt onder de werking van de Algemene Wet Bestuursrecht (AWB) en er is een externe Bezwarencommissie voorgeschreven. In de nieuwe klachtenregeling wordt hier nu meteen naar doorverwezen wanneer de klacht binnen de school is uitbehandeld. Deze commissie behandelt bezwaren die door een belanghebbende (personeel, ouder/leerling) tegen een besluit van een bestuursorgaan worden ingediend.
Samenwerkingsverbanden en verbonden partijen
Het Willem de Zwijger College maakt deel uit van het Samenwerkingsverband Noordelijke Drechtsteden (28-13). Vanwege de gewijzigde indeling van de samenwerkingsverbanden valt de vestiging in Hardinxveld-Giessendam onder het samenwerkingsverband Pasvorm te Gorinchem(28-14). Dat betekent dat het Willem de Zwijger College in beide samenwerkings- verbanden een bestuurszetel heeft. Tussen de besturen zijn afspraken gemaakt over de overheveling van geld van Pasvorm naar Noordelijke Drechtsteden ten behoeve van de zorg voor de leerlingen in Hardinxveld-Giessendam, die georganiseerd wordt vanuit de hoofdvestiging. In beide samenwerkingsverbanden lag het gehele jaar nog steeds de nadruk op de verdere implementatie van het passend onderwijs en de verbinding tussen Jeugdzorg en onderwijs. Wel zijn er ook projecten gehonoreerd op het gebied van meer- en hoogbegaafdheid en op het gebied van de aansluiting tussen Primair en Voortgezet onderwijs.
Het Willem de Zwijger College maakt deel uit van twee Samenwerkingsverbanden. Beide Samenwerkingsverbanden hebben de structuur zodanig aangepast dat er meer objectiviteit is ontstaan ten aanzien van de verdeling van de gelden voor Passend Onderwijs en de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het aanbod hiervan.
De school heeft in 2019 een aantal arrangementen aangevraagd bij het Samenwerkings- verband op het gebied van NT2, meer- en hoogbegaafdheid, dyslexie, PO/VO en check- in/check out in het vmbo. Voor een eenmalige uitkering uit het vermogen van het Samenwerkingsverband zijn concrete plannen ingediend om de basisdienstverlening Passend Onderwijs te versterken en zijn in 2019 ook grotendeels toegekend.
De school maakt deel uit van ROOZZ, een samenwerking van scholen in het openbaar voortgezet onderwijs. Activiteiten zijn het coördineren van interne en externe mobiliteit tussen ROOZZ-scholen, het gezamenlijk verwerven van projectsubsidies en het uitvoeren van de vierjaarlijkse RI&E. Als ROOZZ maken we deel uit van de ‘Opleidingsschool Rijnmond’ RPO, wat staat voor Regionaal Opleiden en Professionaliseren. Deze opleidingsschool bestaat naast ROOZZ ook uit de regio’s Nieuwe Waterweg en Voorne-Putten/Rozenburg. RPO Rijnmond is in 2019 geaccrediteerd als officiële opleidingsschool.
De ouderraden van beide vestigingen functioneren zelfstandig en zijn zelf verantwoordelijk voor het financieel beheer en het samenstellen van een jaarverantwoording. Op beide vestigingen is op de algemene ledenvergadering verantwoording over het gevoerde beleid afgelegd.
Medezeggenschapsraad
Het Willem de Zwijger College heeft een medezeggenschapsraad, bestaand uit personeelsleden, leerlingen en ouders. De raad legt door middel van een eigen jaarverslag verantwoording af aan de achterban. Onderwerpen van gevraagde instemming of advies zijn
onder andere geweest: bestuursformatieplan en meerjarenbegroting 2020-2024, aanpassing Maatschappelijke Stage, schoolplan 2019-2023, jaarplan 2019-2020 en sectie werkplan, organisatie aanpassing sectordirectie in directeur onderwijs en directeur onderwijs bedrijfsvoering, aanstelling directeur onderwijsbedrijfsvoering, In 2019 is ook een beleidsrijke MJB tot stand gekomen waarbij de MR wel de cijfermatige kant maar niet het beleid heeft omarmd. Tot slot is door het bestuur in afstemming met directeur onderwijs a.i. en Raad van Toezicht besloten tot een bevriezing van de functiemix doordat in juli 2019 de percentages waren gehaald en er een noodzaak was en is om de criteria rondom de functiemix te specificeren in overeenstemming met de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden die samenhangen met de functies in LB, LC en LD. In 2020 vindt in samenhang met de functiemix een heroriëntatie plaats op het functiehuis. Dit alles ook in samenhang met verwachte krimp, extra kosten onderhoud gebouw en noodzakelijke financiering van de vereenvoudiging van de bekostiging die de Rijksoverheid voor ogen heeft.
Interne verantwoording en de horizontale dialoog
Het management is verplicht de medezeggenschapsraad in bepaalde gevallen om instemming of advies te vragen. Personeel, leerlingen en ouders krijgen zo de gelegenheid het beleid te beïnvloeden.
Via de ouderraden van beide vestigingen, leerling klankborden per team en de leerlingenraad overlegt het management, directie en bestuur met ouders en leerlingen over zaken die van belang zijn voor de kwaliteit en organisatie van het onderwijs. In november 2019 heeft in dit kader een gesprek plaatsgevonden tussen de Medezeggenschapsraad, het bestuur en de Raad van Toezicht.
Hieruit is een aantal afspraken voortgekomen die in 2020 worden geëffectueerd.
1. Systematisch kwaliteitsonderzoek naar de beleving van ouders. Er wordt een systematisch en jaarlijks kwaliteitsonderzoek in gang gezet.
2. Er komt een tweejaarlijks kwaliteitsonderzoek onder medewerkers.
3. Een niet goed functionerende afdelingsmanager is met een vaststellingsovereenkomst vertrokken.
4. In het voorexamenjaar wordt het mogelijk te werken aan de profielwerkstukken. Wel wordt het cijfer pas in het eindexamenjaar gegeven.
5. Tips van leerlingen kunnen via een e-mail aan de Facility Manager worden doorgegeven als het gaat om gebreken, ideeën, etc.
Wat betreft de kwaliteit van docenten, ondersteunend personeel, etc. is met een aantal docenten afgesproken dat zij hetzij vrijwillig, hetzij via een vaststellingsovereenkomst vertrekken. Dat zijn er tot eind december 2019 4 docenten geweest. Een drietal andere docenten weigert nog om te vertrekken. Hier moeten nog afspraken over worden gemaakt omdat zij de kwaliteit van het onderwijs niet meer kunnen versterken en leerlingen ontevreden zijn.
In het kader van Vensters voor Verantwoording worden ouders en leerlingen van de brugklas, derdeklassers en leerlingen van de eindexamenklassen vanaf 2020 jaarlijks geënquêteerd. De uitkomsten hiervan geven aanleiding meer aandacht aan bepaalde zaken te geven.
3. Ontwikkelingen op het beleidsterrein onderwijs
Toegankelijkheid en het toelatingsbeleid
Het Willem de Zwijger College is een openbare school waarin een verscheidenheid aan levensbeschouwelijke stromingen en maatschappelijke waarden zijn vertegenwoordigd en waaraan in het onderwijs aandacht wordt besteed; openheid, toegankelijkheid en respect voor elkaar zijn hierin sleutelwoorden. Gelijkwaardigheid is het centrale gegeven.
De school is toegankelijk voor alle leerlingen zonder onderscheid van godsdienst of levensbeschouwing. Uiteraard moeten de leerlingen een schooladvies hebben dat aansluit bij het onderwijs dat op het Willem de Zwijger College wordt gegeven. In toenemende mate worden voor leerlingen zogenaamde ´arrangementen´ aangevraagd bij het Samenwerkingsverband, waarmee invulling wordt gegeven aan Passend Onderwijs.
Ontwikkeling van het aantal leerlingen
De leerlingtelling wordt jaarlijks op peildatum 1 oktober vastgesteld. Op peildatum 1 oktober 2018 was de telling voor de locaties in Papendrecht en Hardinxveld-Giessendam als volgt:
Ontwikkeling aantal leerlingen, stand per 1 oktober
Vestiging 2016 2017 2018 2019
Papendrecht 1.255 1.250 1.283 1546
(VAVO) (+27) (+29) (+33) (+)
Hardinxveld 222 224 241
(VAVO) (+7) (+2) (+17) (+)
Totaal aantal leerlingen
1.477 1.474 1.524 1.546
(VAVO) (+27) (+29) (+25) (+19)
De prognose van de ontwikkeling van het aantal leerlingen wordt jaarlijks in het kader van de meerjarenbegroting geactualiseerd. De daarbij gehanteerde systematiek is verfijnd door de opbouw van het leerlingaantal per aanleverende basisschool en het belangstellingspercentage voor onze school te gebruiken. Dit in plaats van regionale en nationale bronnen (VO-Raad en PVG) te hanteren. Voor de komende jaren wordt gerekend met een lichte groei van het aantal leerlingen.
Het perspectief van (beperkte) krimp is omgeslagen in een perspectief van lichte groei in de komende jaren.
2018 2019 2020 2021 2022 2023 Aantal leerlingen excl. VAVO 1.524 1.546 1.553 1.574 1.565 1.568
VAVO-leerlingen 25 19 19 19 19 19
Totaal aantal leerlingen 1.549 1.565 1.572 1.593 1.584 1.587
Het Willem de Zwijger College is een school met een regionale functie. Van de leerlingen die de vestiging Papendrecht bezoeken, woont bijna de helft niet in Papendrecht, maar komt uit Alblasserdam, Sliedrecht, Molenwaard of Dordrecht. De leerlingen van de vestiging Hardinxveld-Giessendam zijn met name afkomstig uit de gemeenten Sliedrecht, Hardinxveld- Giessendam en Molenwaard.
Gratis leermiddelen/chromebooks en de gebruikmaking van de portal en classroom De digitalisering van het onderwijs schrijdt voort. In de afgelopen jaren heeft de school meerdere chromebook karren aangeschaft waar de docent op aanvraag gebruik van kan maken. De toenemende vraag én de wens om leerlingen ook plaats- en tijdonafhankelijk te laten werken met digitale ondersteuning heeft tot een beleidswijziging geleid. Alle brugklassen wordt verzocht een verzocht een chromebook aan te schaffen (via koop of huurkoop). Dit past in het beleid om meer gepersonaliseerd onderwijs aan te bieden. De school betaalt mee aan de devices. Daar staat tegenover dat er langzaam minder in eigen devices geïnvesteerd hoeft te worden. Op de locatie Hardinxveld was deze ontwikkeling onvermijdelijk vanwege het werken met een persoonlijke Leeromgeving (‘Learning Portal’). In de komende jaren zullen gestaag meer leerjaren de beschikking hebben over een eigen device. Naast de chromebooks blijven de gratis leermiddelen eveneens beschikbaar. Wel wordt beleidsmatig gekeken naar een goede verhouding tussen digitale en fysieke leermiddelen om overschrijdingen enerzijds en dubbelingen anderzijds te voorkomen. Steeds meer docenten maken ook gebruik van de mogelijkheden van de online leeromgeving. Vanaf schooljaar 2019-2020 werken alle leerlingen met lesplanners, via classroom en worden zo mogelijk ook digitale toetsen afgenomen. Hierdoor wordt Magister meer een administratief systeem dat informatie bevat over de leerling en de cijfers.
Schoolplan en beleidsvoornemens
De uitvoering van het schoolplan “2019-2023” geeft meer vorm en inhoud aan gepersonaliseerd leren waarbij de leerling meer en meer eigenaar is van het eigen onderwijsproces. Leerlingen kunnen zelf richting geven en in Hardinxveld-Giessendam zelfs op elk gewenst niveau werken. Een coach begeleidt op beide vestigingen het leerproces. In 2019-2020 is ook een train-de-trainer concept gestart waarbij docenten elkaar trainen op het gebied van coaching, activerende didactiek, formatief handelen en formatief evalueren. In 2019 zijn hier diverse workshops voor gegeven voor en door docenten, directie en management. Ook nieuw aangestelde medewerkers volgen diverse trainingen op het gebied van coaching en didactische vaardigheden.
In Hardinxveld-Giessendam is het tweede jaar van het Zweedse onderwijsmodel naar het Willemse model van start gegaan. Hier worden leerlingen dagelijks aan het begin en aan het eind van de dag gecoacht, spelen stamgroepen een belangrijke rol en wordt het onderwijs in een digitale leeromgeving aangeboden. Hierdoor kunnen leerlingen ook gemakkelijker per vak op hun eigen niveau en in hun eigen tempo werken. Ouders zeer hierbij ook nauw betrokken.
Hiermee zijn de doelen uit het oude Schoolplan behaald en staat een nieuw Schoolplan in de steigers. In mei is in een bijeenkomst met belanghebbenden bij onze school, variërend van ouders tot het oude bestuur en van ambtenaren tot toeleverend en afnemend onderwijs, gepraat over hoe ‘de Willem’ zich nu verder zou moeten ontwikkelen. De bouwstenen voor een nieuwe missie en visie zijn op deze bijeenkomst aangereikt. Het nieuwe Schoolplan wordt opgebouwd volgens het stramien van het toezichtkader van de Inspectie.
In Papendrecht hebben leerlingen ongeveer 10-15% van hun lestijd als vrije keuze kunnen bestempelen. Daarmee is het flexrooster in Papendrecht nog niet af. Teveel leerlingen kiezen voor huiswerk maken of verplicht opgehokt te zitten als ze niet voldaan hebben aan hun percentage flexuren. De flexuren moeten meer en meer dienen als extra ondersteuning of uitdaging in de vorm van vragenuur, oefening, verdieping en verbreding of in de vorm van projectmatig werken. Dit is een uitwerking voor de rest van het schooljaar van 2019-2020.
Het flexrooster betekent dat leerlingen voor ongeveer 15% van hun lestijd vrije keuzes kunnen gaan maken. Hiertoe zijn alle lessen met 10 minuten verminderd en deze tijd wordt teruggegeven in een aanbod aan flexuren. In deze tijd wordt ook de coaching vormgegeven.
Deze is intensiever dan het huidige mentoraat; docenten coachen minder leerlingen en krijgen er meer tijd voor. Docenten geven minimaal 50% van hun les in één team en die teams krijgen, met uitzondering van lessen in vaklokalen) een eigen deel van het gebouw toegekend.
Inspectiebezoeken
In 2019 is in september een steekproef gedaan in verband met het thema examinering aan de VMBO/MAVO afdeling van de vestiging in Papendrecht. De inspectie heeft geoordeeld dat het ruim voldoende was.
Toetsing en examinering
In 2019 zijn de processen met betrekking tot toetsen en examinering verder aangescherpt. Er zijn betere formats ontwikkeld evenals een meer strakke planning en toets op de kwaliteit van de programma’s van toetsing en afsluiting (PTA’s). De examencommissie is verantwoordelijk voor de kwaliteitscontrole op de PTA’s. De borging van de PTA’s vindt plaats in de leerlingadministratie. Deze voert een extra onafhankelijke controle uit op de naleving van de interne afspraken.
Onderwijsresultaten en kwaliteitszorg
De onderwijskundige prestaties staan in de Schoolgids op de site van de school, maar zijn
om opstroom in de onderbouw gaat. Dit lijkt een prijs te hebben in de examenresultaten:
hoewel een bovengemiddeld aantal leerlingen op onze school een diploma haalt boven het basisschooladvies, zijn de examenresultaten, zowel in slaagpercentages als in het gemiddelde cijfer, beneden het landelijk gemiddelde. Uitzondering hierop is de locatie Hardinxveld, die er in slaagt zowel leerlingen op te laten stromen, als uitstekende examenresultaten te halen. De vestiging had in 2019 ook weer een score van 100%
geslaagden.
In gesprekken tussen management en secties worden de resultaten van onderwijs besproken. Waar nodig worden programma’s veranderd, afspraken tussen onder- en bovenbouw gemaakt en toetsen aangepast. Er wordt planmatig gewerkt, waarbij de P(lan)D(o)C(heck)A(ct)-cirkel wordt gebruikt. Hiertoe worden afdelingen en secties gestimuleerd door, van het schoolbrede Jaarplan afgeleide, jaarplannen te maken.
Samenwerkingsverband
Op het gebied van Passend Onderwijs lopen er diverse projecten; grotendeels via en met instemming van de samenwerkingsverbanden.
Het gaat hierbij om begeleiding op het gebied van dyslexie, NT2, meer- en hoogbegaafden, en het ‘check-in-check-out-systeem’ voor leerlingen die moeite hebben met het schoolritme.
Tevens is er voor leerlingen die de overstap van PO naar VO lastig vinden een project waarbij ze één middag per week met leerkracht zowel op de eigen school als op het Willem de Zwijger College in Papendrecht kennismaken met docenten en het onderwijssysteem op een VO-school. Eind 2019 hebben we hiervoor 27 leerlingen mogen ontvangen en begeleiden.
In 2019 zijn we ook gestart met het Meer- en Hoogbegaafden traject One Day Forward.
Leerlingen tussen de 9 en 11 jaar krijgen een hele dag verschillende projectmatige onderdelen waardoor ze zich uitgedaagd en gestimuleerd voelen. Een divers programma zorgt ervoor dat ze hun laatste schooljaar in het PO kunnen volhouden ondanks dat ze
‘uitgeleerd zijn’. Het programma bevat onderdelen zoals sterrenkunde, natuurkunde, biologie, debatteren, presentaties houden, etc. maar ook yoga. Hierdoor worden leerlingen enerzijds uitgedaagd en anderzijds in balans gebracht waardoor ze beter voorbereid zijn op de middelbare school van hun voorkeur.
De middelen voor Passend Onderwijs worden verkregen van de samenwerkingsverbanden.
De werkwijze is in 2019 veranderd. Op basis van een jaarbeschikking worden de middelen voor de intensieve binnenschoolse ondersteuning, deskundigheidsbevordering en de hierboven genoemde arrangementen toegekend. De beschikking voor schooljaar 2019-2020 bedroeg in totaal € 146.100 en wordt toegerekend aan 2019 en 2020. Aan het kalenderjaar 2019 is in totaal € 136.300 als zogenoemde doorbetalingen verantwoord. Periodiek worden de activiteiten en besteding van de middelen met het samenwerkingsverband geëvalueerd.
VMBO-techniek
De versterking van het technisch onderwijs in het VMBO is een belangrijk speerpunt. In een groot samenwerkingsverband binnen de Noordelijke Drechtsteden werd een plan van aanpak gemaakt. Vervolgens is hier voor de komende vier jaar vanaf 2020 subsidie voor gekregen. Het Loket, een school in Dordrecht, treedt op als penvoerder. De komende jaar zal onze school hierin actief participeren. Het afgelopen jaar is voor het laatst incidenteel
extra geld ontvangen, € 174.500. In 2018 werd een bestemmingsreserve gecreëerd van € 63.000. Deze is aangewend om een aantal investeringen in apparatuur voor het Technisch paviljoen te financieren. De overige middelen zijn ingezet voor versterking van de formatie, opleidingen en de voorbereiding van het gezamenlijke projectplan.
Prestatiebox
Jaarlijks ontvangt de school als onderdeel van de Rijksbekostiging een bedrag voor de zogenoemde prestatiebox. In 2019 was dit een bedrag van € 498.000. Het bedrag is bedoeld om de landelijke ambities op gebied van uitdagend onderwijs, organisatieontwikkeling en professionalisering van leraren en schoolleiders te realiseren. Het geld wordt aangewend voor de projecten op gebied van onderwijsvernieuwing, trainingen en individuele scholing van docenten.
Internationalisering, onderzoek en duurzaamheid
In 2019 heeft het Willem de Zwijger College een Global reis gemaakt naar Tanzania. In verschillende crews werd aandacht besteed aan de ontwikkelingen binnen gezondheid, cultuur, natuur en educatie. Naast het uitwisselen van cultuur en kennis, hebben zij ook samen de handen uit de mouwen gestoken. Op de twee basisscholen, waar een deel van het verzamelde sponsorgeld naar toe is gegaan, hebben de leerlingen meegewerkt aan het aanleggen van de fundering van een teacher's house en muren geverfd in klaslokalen.
Toekomstige activiteiten zijn even afhankelijk van de mogelijkheden die er zijn. In de planning staat een reis naar Zuid-Afrika in het schooljaar 2021-2022. In augustus 2019 heeft ook een uitwisseling plaatsgevonden met leerlingen die op bezoek waren in Nederland en via gastouders lessen konden bijwonen op het WdZ college.
Veel leerlingen en docenten zijn maatschappelijk georiënteerd bezig. Het WdZ College hanteert nog steeds de Maatschappelijke Stage als onderdeel van het curriculum. Veel leerlingen doen het maatschappelijk werk met veel voldoening. Vanuit de Willem Junior Academie worden leerlingen ook gestimuleerd maatschappelijk werk op te pakken en worden leerlingen door de school in het zonnetje gezet wanneer ze leden van het gezin, ouderen en anderen ondersteunen in de vorm van "buddy". In de bovenbouw van het VWO wordt veel aandacht besteed aan de wijze waarop de school wetenschappelijk verantwoord mee kan doen aan zorg en technologie. Daar waar mogelijk besteedt de school in het VMBO aandacht aan maatschappelijk ondernemen en duurzaamheid. Dit gebeurt in de vorm van het reviseren, opknappen en recyclen van voertuigen en materialen.
In het gebouw in Papendrecht is als onderdeel van het groot onderhoud geïnvesteerd in de vervanging van het gebouwbeheersysteem. De verwachting is dat hiermee het gebruik van energie beter kan worden gereguleerd en daarmee de duurzaamheid wordt bevorderd. In het gebouw in Hardinxveld zal ook als onderdeel van het groot onderhoud het gebouwbeheersysteem worden vervangen.
In komend jaar zal nader onderzoek worden gedaan naar de mogelijkheid van het gebruik van zonnepanelen. Er moet hiervoor een alternatief worden gezocht voor het gebouw in Papendrecht omdat het zeer verouderde dak de last van zonnepanelen niet kan dragen. Het dak in Hardinxveld-Giessendam is niet zo geschikt omdat de school grotendeels een plat dak heeft. Alternatieven worden gezocht in en rondom de terreinen van beide scholen.
De locatie Papendrecht is geschikt om voor een aantal jaren een groenten- en fruitteelt op te starten. Dit kan mede als project voor leerlingen worden gezien binnen het curriculum waarin verschillende vakken kunnen worden geïntegreerd in de vorm van projectonderwijs voor
4. Ontwikkelingen op het beleidsterrein huisvesting
Nieuwbouw Papendrecht
Dit proces is in 2019 weer vlot getrokken. In de gemeente Papendrecht is het College van B&W in samenspraak met de beide besturen van de VO-scholen begonnen met een visie en strategie nota die door de voltallige gemeenteraad in december 2019 is aanvaard.
Het gaat hierbij om nieuwbouw voor beide VO-scholen in de gemeente Papendrecht waarbij een aantal faciliteiten samen moeten gaan waaronder Techniek en Sport. Beide VO-scholen hebben aangegeven daar geen moeite mee te hebben mits de eigen identiteit en naam en zelfstandigheid bewaard blijven. De gemeenteraad moet in 2020 een besluit nemen over de gewenste locatie en de financiën. Afhankelijk daarvan is nieuwbouw voor het Willem de Zwijger College niet eerder voorzien dan in 2024 of 2025. Dit betekent dat een meerjarenonderhouds-plan echt nog nodig is voor de komende vijf jaar. Vraag aan de gemeente is wel of dit reëel is voor een tweetal VO-scholen die zeer verouderd zijn en steeds meer investeringen nodig hebben vanuit de Lump Sum. Het gaat steeds meer om het beknibbelen op gelden die bestemd zijn voor het onderwijs aan leerlingen.
Vervanging en onderhoud
In de zomer van 2019 is een veelheid aan werkzaamheden uitgevoerd op beide locaties. In Hardinxveld-Giessendam waren er vochtproblemen. In Papendrecht waren de aula en het gebouw Willem I voor de leerlingen aan een opknapbeurt toe. Ook waren de gebouwen deels toe aan schilderwerk, CV- onderhoud, nieuwe fietsenstallingen, etc. Ten behoeve van het onderhoud van gebouwen zijn nieuwe plannen voor het onderhoud gemaakt en door het bestuur in december 2019 goedgekeurd. Voor Hardinxveld een 20 -jaren plan. Naar aanleiding van de besluitvorming over de nieuwbouw in Papendrecht zijn er voor Papendrecht twee plannen gemaakt; één voor vijf en één voor 10 jaar. Als de nieuwbouw binnen vijf jaar gerealiseerd kan worden, is het onderhoud binnen de begroting en in de voorziening nog op te vangen. Verder uitstel zal grote gevolgen hebben voor de omvang en benodigde middelen voor onderhoud. Herstel of vervanging van bijvoorbeeld het metselwerk, cv-installatie en delen van het dak zijn dan absoluut niet langer uit te stellen. Dat geldt ook voor raamkozijnen, etc.
5. Ontwikkelingen op het beleidsterrein personeel
Algemeen
In 2019 is ingezet op de verdere professionalisering van de organisatie. In juli is een nieuwe bestuurder aangesteld. Het beleid om langjariger naar de personele ontwikkeling te kijken en waar nodig collega’s in begeleidings- en coaching-trajecten te plaatsen werd voortgezet. Er zijn door de school geen ontslagvergoedingen betaald in gevallen dat personeelsleden zijn ontslagen.
De onderstaande tabel laat de ontwikkeling in het aantal fte zien in de afgelopen jaren.
Ontwikkeling aantal fte's
Management Onderwijzend personeel
Onderwijs ondersteunend personeel
Totaal
2016 7,9 88,2 21,9 118,0
2017 8,7 89,6 23,3 121,6
2018 8,8 90,1 25,6 124,5
2019 9,4 90,7 29,4 129,5
Onderwijzend personeel
Ook in 2019 hebben alle studie(mid)dagen in het teken gestaan van DWGM. De doorstart van Kunskapsskolan in Hardinxveld heeft de docenten verder ingewijd in de doelen mogelijkheden van de Portal. In Papendrecht hebben docenten elkaar verder geholpen in de didactische mogelijkheden, zowel fysiek als online en mogelijkheden ontdekt als het gaat om formatief evalueren en handelen. Ook dit jaar hebben docenten landelijke scholingen bijgewoond op het gebied van professioneel handelen, didactische mogelijkheden, enerzijds en financiën en taakbeleid anderzijds.
Alle inzet wordt gepleegd op de doorontwikkeling van DWGM. Sommige individuele docenten worden apart begeleid door externe deskundigen op het gebied van didactiek en pedagogiek.
Met verschillende docenten zijn vanaf augustus 2019 verbetertrajecten afgesproken. Van een 4-tal docenten is afscheid genomen.
Per 1 oktober 2014 is de functiemix volledig geïmplementeerd; per 1 augustus 2018 zijn nieuwe benoemingen gedaan in LD, gevolgd door een procedure LC-benoemingen in voorjaar 2019. Jaarlijks per 1 augustus wordt opnieuw berekend of nog aan de cao-eisen wordt voldaan en worden nieuwe benoemingen in LC en LD gedaan. In juli 2019 voldeed de school aan de functiemix eisen en is even een pas op de plaats gemaakt. Door het vertrek van een aantal LD-docenten wordt in augustus 2020 een nieuw traject ingezet ten aanzien van de benoemingen. Dit is reeds afgesproken met de Medezeggenschapsraad. Er worden dan ook nieuwe criteria gebruikt voor de benoeming zoals die ook in de functieomschrijvingen
Onderwijsondersteunend personeel
In 2019 is de formatie van het OOP verder uitgebreid met onderwijs- en afdelingsassistenten. Het beleid is om steeds te bezien of taken die door OP worden uitgevoerd niet ook door OOP kunnen worden gedaan en de onderwijsvernieuwingen maken dit meer dan voorheen mogelijk en wenselijk. Door de vervanging van enkele langdurige zieken en het voorsorteren op de pensionering van twee medewerkers is de bezetting in 2019 incidenteel hoger geweest.
Management
In 2019 hebben de twee aangestelde sectordirecteuren slechts kort gefunctioneerd. De sectordirecteur VMBO/MAVO is ernstig ziek geworden. Zij is per 1 februari 2019 vervangen door een interim directeur. De sectordirecteur HAVO/VWO is in mei 2019 op non-actief gesteld. De voorzitter van het CvB heeft begin 2019 aangegeven te willen vertrekken. De locatiemanager van Hardinxveld-Giessendam was op de pensioengerechtigde leeftijd.
Daardoor ontstonden er vier vacatures. Twee directiefuncties, een functie voor de invulling van voorzitter van het College van Bestuur en een functie als locatiemanager.
De directiefuncties zijn in 2019 niet vervuld. De interim directeur heeft een verlenging gekregen voor een jaar (tot 1 augustus 2020) in de vorm van een tijdelijk dienstverband. De andere directiefunctie heeft geleid tot een tweetal interne en externe sollicitatierondes en heeft in het najaar van 2019 geleid tot de benoeming van een directeur onderwijsbedrijfvoering per 1 februari 2020. De projectleider van het Kunskapsskolan onderwijsmodel en docent Nederlands is na een interne en externe procedure per 1 augustus 2019 benoemd tot afdelingsmanager/locatiemanager in Hardinxveld-Giessendam.
Via een Wervings- en Selectiebureau is op 1 juli 2020 een nieuwe voorzitter van het College van Bestuur aangetreden. Door deze ontwikkelingen was de bezetting in 2019 incidenteel hoger dan gepland.
Ziekteverzuim
Het ziekteverzuim is in 2019 hoog. Het jaar 2019 kende een toename van het verzuim, vooral door een toename van het langdurig verzuim. Het verzuimpercentage steeg per saldo in 2019 van 6,9 % naar 8.9 %. Het verzuim korter dan drie maanden daalde naar 1,6% Het langdurig verzuim langer dan drie maanden steeg naar 7,38%. Voor een deel betreft dit langdurig zieken met een duidelijke medische aandoening. Eén medewerker is in 2018 volledig afgekeurd en ontslagen. Voorzien was dat door de schooljaar 2018-2019 ingevoerde onderwijsvernieuwing een aantal minder sterke docenten zou gaan verzuimen.
De meldingsfrequentie daalde in 2019 van 1,9 naar 1,7 keer. De gemiddelde verzuimduur steeg van 8 dagen naar 19 dagen, vooral door enkele medewerkers met langdurige verzuim.
In 2018 is een nieuwe bedrijfsarts in onze school aan de slag gegaan. De HR-adviseur bereidt het overleg met de bedrijfsarts met het management voor. Op grond van de afspraken in het protocol ziekteverzuim dat in november 2019 is vastgesteld, hebben de afdelingsmanagers direct contact met “hun” medewerkers. Dit moet bijdragen aan het beperken van het aantal kort verzuimmeldingen.
RI&E
De risico inventarisatie en evaluatie (RI&E) is in 2015 uitgevoerd. De resultaten hiervan zijn in 2016 geïmplementeerd. In 2019 is een nieuwe RI&E uitgevoerd voor beide locaties. Voor de opvolging van de adviezen en aanbevelingen is een planning opgesteld.
Gevoerd beleid inzake de beheersing van uitkeringen na ontslag
In 2019 hebben wij ons gericht op het maken van een kwaliteitsslag ten aanzien van het onderwijs. Hierdoor hebben wij afscheid moeten nemen van een aantal collega's, veelal in goed overleg. Na goede gesprekken, voortkomend uit de gesprekscyclus is gebleken dat ambities en competenties van betreffende medewerkers lagen op andere vlakken dan het leveren van een actieve bijdrage aan het gepersonaliseerd leren. Het begeleiden van werk naar werk is altijd een onderdeel geweest van deze gesprekken. Dit is aangeboden door middel van outplacement, detachering of bemiddeling in het netwerk van de school.
In 2019 is er één medewerker volledig arbeidsongeschikt verklaard, met ontslag gegaan en in een uitkeringssituatie terecht gekomen. Voor deze situaties is de school eigen risicodrager en verzekerd.
6. Ontwikkelingen op het beleidsterrein financiën
Financiële positie
De financiële positie van het Willem de Zwijger College is in 2019 opnieuw verbeterd. Het boekjaar werd afgesloten met een groot positief resultaat. Het resultaat over 2019 is beïnvloed door enkele bijzondere posten. Deze worden in het vervolg van deze paragraaf nader toegelicht. Als we deze posten afzonderen ontstaat het volgende beeld van de exploitatie.
Exploitatieresultaat € €
Resultaat jaarrekening 133.815
Af: incidentele “convenantsgelden” 238.562
Resultaat excl. “convenantsgelden” -/- 104.747
Bij: vervroegde afschrijving inrichting aula 50.000 Bij: vervroegde afschrijving apparatuur techniek 65.520
115.520
“Regulier” resultaat” 10.773
Als we het “regulier” resultaat vergelijken met de begroting zien we dat het resultaat nagenoeg conform begroting is.
Exploitatieresultaat €
Begroot resultaat 22.000
“Regulier” resultaat 10.773
Verschil begroot vs realisatie 11.227
Door het resultaat over 2019 is het eigen vermogen gegroeid naar ruim € 1.850.000. De komende jaren zal het eigen vermogen verder groeien naar iets meer dan € 2.000.000. Hier laat zich in de begrotingen van de afgelopen jaren gesignaleerde uitblijven van de, ten tijde van de verzelfstandiging, berekende noodzakelijk versterking van het eigen vermogen door de gemeenten met € 2,3 miljoen nog steeds voelen. De financiële positie als geheel is desondanks inmiddels gezond geworden.
De verbeterde financiële positie is enigszins geflatteerd. Om de wens de “convenantsgelden”
hieraan uit te geven te kunnen waarmaken zal ook een deel van de opgebouwde algemene reserve hiervoor aangewend moeten worden Het wordt daardoor wel mogelijk om de beschreven ontwikkeling van de onderwijsvernieuwing stevig door te zetten. De komende jaren is hier nog veel geld voor nodig. Dit geld wordt besteed aan externe ondersteuning, het opleiden en begeleiden van medewerkers en investeringen in leermiddelen.
In de laatste meerjarenbegroting is de vermogensvisie opnieuw bepaald aan de hand van een risicoanalyse. Hieruit blijkt dat een verstandige omvang van het weerstandsvermogen minimaal € 1.800.000 is. Hieraan wordt voldaan.
In de continuïteitsparagraaf zijn de balans en resultatenrekening over 2018 en 2019 opgenomen en meerjarig vooruit in beeld gebracht. De balans van 2019 ten opzichte van 2018 geeft het volgende beeld:
• een daling van de materiële vaste activa zien, vooral het gevolg van een bijzondere waardevermindering van de inrichting van de aula en door het aanwenden van de bestemmingsreserve voor techniekonderwijs voor een versnelde afschrijving op apparatuur in het technisch paviljoen;
• een afname van de debiteuren doordat de bijdrage aan de school- en studiereizen niet in december 2019 is gefactureerd maar in 2020;
• een toename van de liquide middelen als gevolg van het positieve exploitatieresultaat met daarin opgenomen de late ontvangst van de zogenaamde convenantsgelden van
€238.000 bedoeld om te besteden in 2020 en 2021;
• een toename van het eigen vermogen door het toevoegen van het exploitatieresultaat over 2019;
• een afname van de voorzieningen, met name van de voorziening onderhoud, deze werd in 2019 fors meer onttrokken dan de jaarlijkse dotatie
• een afname van de kortlopende schulden, er waren minder overlopende passiva.
De resultatenrekening over 2019 afgezet tegen die over 2018 geeft het volgende beeld:
• hogere rijksbijdragen door de groei van het aantal leerlingen, de indexatie voor de gestegen loonkosten, een hogere bijdrage voor het techniekonderwijs, een hogere bijdrage vanuit het Samenwerkingsverband en de in december ontvangen
‘convenantsgelden’;
• hogere personele lasten door een hoger inzet van personeel door de groei van het aantal leerlingen, de gevolgen van de nieuwe CAO 2018-2019, gestegen sociale lasten, hogere inhuur van extern personeel, hogere lasten voor professionalisering, een hogere dotatie aan de voorziening levensfasebewust personeelsbeleid en incidenteel hoge kosten van werving en selectie;
• hogere afschrijvingslasten als gevolg van de bijzondere waardevermindering van de inrichting van de aula en de versnelde afschrijving van de apparatuur voor technisch onderwijs;
• hogere huisvestingslasten voor schoonmaak, energie en klein onderhoud;
• hogere instellingslasten door hogere lasten van leermiddelen, onderwijskundige middelen, school- en studiereizen en administratie en beheer.
Door deze ontwikkelingen kwam het ‘regulier’ resultaat over 2019 uit op € 11.000, dit € 23.000 lager dan in 2018. Door de verantwoording van de ‘convenantsgelden’ van € 238.000 in 2019 en de incidentele en bijzondere hoge afschrijvingen van € 115.000 kwam het exploitatieresultaat uit op € 133.815, bijna € 100.000 hoger dan in 2018.
De realisatie van de begroting
Voor het jaar 2019 is in 2018 een begroting opgesteld die sloot op een positief resultaat van
€ 22.000. Uiteindelijk kon het boekjaar worden afgesloten met een resultaat van € 113.815.
Het resultaat wordt toegevoegd aan de algemene reserve. De in 2018 gevormde bestemmingsreserve van € 63.256 voor de versterking van het technisch vmbo komt te vervallen. De middelen van 2018 en 2019 zijn volledig verantwoord, vanaf 2020 wordt de extra Rijksbekostiging voor het technisch onderwijs overgemaakt aan de penvoerder van een samenwerkingsorganisatie “Sterk Techniek Noordelijke Drechtsteden”. Dit is een nieuwe wijze van financiering.
De totale te besteden middelen betreffen grotendeels de Rijksbekostiging, aangevuld met enkele kleine subsidies van het Rijk, de bijdrage vanuit het Samenwerkingsverband Noordelijke Drechtsteden en de gemeente Papendrecht. Ook zijn er (kleine) inkomsten van de verhuur van lokalen aan de Volksuniversiteit en de sportzalen aan diverse verenigingen.
De baten waren 9% hoger. Dit werd veroorzaakt door de indexatie en andere aanpassingen van de Rijksbekostiging: extra middelen voor techniekonderwijs en de zogenaamde
“convenantsgelden” Ook waren er hogere en niet begrote inkomsten van het Samenwerkingsverband. Voor de komende jaren wordt regionaal samengewerkt op basis van een goedgekeurd beleidsplan dat door het ministerie wordt gefinancierd.
De lasten waren 8% hoger dan begroot. De personele lasten waren hoger door de kostenontwikkeling als gevolg van de CAO en stijging van de pensioenpremies. Ook de inzet van OP was in het schooljaar 2018-2019 hoger dan begroot doordat het leerlingenaantal hoger was dan verwacht. De kosten van extra uren die het OP krijgt voor ontwikkeltijd werd opgevangen door het ‘flexrooster’ en hogere inzet van onderwijsassistenten. De kosten van nascholing waren fors hoger als gevolg van de opleiding en training in het kader van de onderwijsvernieuwing en enkele individuele scholingsafspraken. De langdurige uitval van één van de directieleden leidde tot inzet van een interim directeur met hogere lasten van extern personeel tot gevolg. Ook de werving en selectie en de start van de nieuwe bestuurder leidde tot incidenteel hogere uitgaven.
De afschrijvingslasten waren fors hoger dan begroot. Dit als gevolg van het besluit tot een bijzondere waardevermindering van de inrichting van de aula van € 50.000 en een versnelde afschrijving van de apparatuur in het Technisch paviljoen van € 65.000. Dit bedrag is in mindering gebracht op de bestemmingsreserve die in 2018 werd gevormd voor het technisch onderwijs.
De huisvestingskosten waren nagenoeg gelijk met iets hogere schoonmaak, energie- en onderhoudslasten. De overige instellingslasten waren fors hoger dan begroot, vooral door hogere uitgaven aan leermiddelen voor de leerlingen. De financiële baten en lasten waren licht hoger dan geraamd, vooral omdat de rentebaten (nog) verder af namen.
Het overgrote deel van de besteding van de beschikbare middelen gaat naar de personele kosten en het gebouw. Voor zaken die niet het directe onderwijsproces raken worden ook extra inkomsten verworven (bijvoorbeeld de schoolreizen en het extra aanbod in de Willem Junior Academie).
Per saldo kwam het ‘regulier’ resultaat iets lager uit dan de begroting. Door de bijzondere posten was het exploitatieresultaat uiteindelijk € 111.000 hoger dan begroot. De hogere lasten werden dus gecompenseerd door hogere baten.
Hieronder is de begroting afgezet tegen het resultaat over 2018.
Werkelijk Begroot Verschil
2019 2019
€ € €
Rijksbijdragen 12.995.053 12.018.100 976.953
Overige overheidsbijdragen 16.469 16.750 -281
Overige baten 541.480 374.150 167.330
Totaal baten 13.553.002 12.409.000 1.144.002
Personele lasten 10.519.258 9.948.500 570.758
Afschrijvingen 325.938 200.700 125.238
Huisvestingslasten 838.253 795.900 42.353
Overige instellingslasten 1.733.238 1.439.400 293.838
Totaal lasten 13.416.687 12.384.500 1.032.187
Financiële baten 285 0 285
Financiële lasten 2.786 2.500 286
Totaal financiële baten en lasten -2.501 -2.500 -1
Exploitatieresultaat 133.814 22.000 111.814
Financieel beleid
Nadat in 2011 het weerstandsvermogen tot een absolute ondergrens was gedaald is vanaf 2012 een uiterst voorzichtig beleid gevoerd, gericht op herstel van het weerstandsvermogen.
Op basis van een jaarlijks beoordeelde risicoanalyse en rekening houdend met de normen zoals deze gelden voor een middelgrote VO-school, wordt een eigen vermogen nagestreefd van € 1,8 miljoen, dit is bijna 13,7 % van de Rijksbaten. Een percentage tussen de 10 en 15 wordt door het ministerie als een veilige ondergrens gezien. Door de afwezigheid van een toereikend eigen vermogen zijn de afgelopen jaren de risico’s ten aanzien de ontwikkeling van de Rijksbekostiging, de personele en huisvestingslasten in de uitgangspunten voor de meerjarenbegroting verwerkt. De goede onderwijsresultaten en diverse innovaties hebben de aantrekkelijkheid van de school vergroot waardoor de krimp inmiddels werd omgedraaid in een lichte groei van het aantal leerlingen.
Vanuit het ministerie wordt prioriteit gegeven aan de versterking van het technisch vmbo.
Deze prioriteit wordt door de school gedeeld en daarom is beleid hierop ontwikkeld. Via een regionale samenwerking is voor de komende jaren dit beleid bepaald en wordt hiervoor vanuit het Rijk geld ontvangen.
Inmiddels is het vermogen van de school nagenoeg op orde. Voor de meerjarenbegroting 2020–2024 is eind 2019 de risicoanalyse herzien als basis voor het financieel beleid voor de
komende jaren. Verwacht dat de komende jaren het eigen vermogen op hetzelfde niveau blijft.
Het Willem de Zwijger College voert al enkele jaren geen actief treasurybeleid. De overtollige liquide middelen staan op een spaarrekening. Er zijn in 2019 geen beleggingen gedaan en ook geen leningen aangetrokken.
Het treasurystatuut is in 2019 geactualiseerd op basis van de nieuwste regelgeving. In de begroting wordt rekening gehouden met zeer beperkte inkomsten uit rente. Door de extreem lage rentestand zullen deze ook zeer beperkt blijven.
Er wordt gewerkt met een voortschrijdende liquiditeitsplanning. Er is geen kredietfaciliteit bij de bank. Deze is ook al sinds 2011 niet meer nodig gebleken. Er wordt geen gebruik gemaakt van afgeleide financiële instrumenten.
7. Continuïteitparagraaf
Financiële positie en risicobeleid
Het Willem de Zwijger bewaakt de financiële positie door jaarlijks de meerjarenbegroting te actualiseren en hiervan afgeleid de balanspositie meerjarig vooruit in beeld te brengen. In de meerjarenbegroting wordt een risicoparagraaf opgenomen. De risico’s op gebied van leerlingaantallen en loon- en prijsontwikkeling worden in de begroting ingecalculeerd. Dit is van belang om het weerstandsvermogen structureel op niveau te houden. Hoewel niet alle risico’s even goed kwantificeerbaar en/of beïnvloedbaar (lees: beheersbaar) zijn de risico’s berekend in geld, mede bedoeld om te bepalen welk vermogen in stand moet worden gehouden. Dit bedrag is in de meerjarenbegroting 2020-2024 herzien en bepaald op € 1,8 miljoen. Voor de komende jaren zijn er belangrijke ontwikkelingen en daaruit volgende risico’s op een aantal gebieden:
Rijksbekostiging
Voorstellen vanuit de sector en ministerie om de bekostiging te vereenvoudigen worden momenteel behandeld in de Tweede en daarna Eerste Kamer. Het idee is om de financiering van middelbare scholen op minder indicatoren te baseren, waardoor de bekostiging transparanter en voorspelbaarder wordt. Dat is goed, maar de herverdeeleffecten vallen desastreus uit voor brede scholengemeenschappen zoals het Willem de Zwijger College. Met een opbouw van 20% per jaar moeten we vanaf 2021 rekening houden met een korting op de financiering die oploopt tot € 350.000. In de begroting voor 2021-2025 moet dit effect vertaald worden naar bezuinigingen in de exploitatie. De gevolgen voor brede scholen- gemeenschappen kunnen ook gevolgen hebben voor de kansengelijkheid in het onderwijs.
De hoop is gevestigd op de politieke lobby om het nadeel te compenseren.
De ontwikkeling van de leerlingaantallen.
In 2019 was de instroom opnieuw hoog en groeide het aantal leerlingen opnieuw flink ten opzichte van 2018. In de meerjarenbegroting 2020-2024 is rekening gehouden met een beperkte verdere groei van het aantal leerlingen. Dit is nog wel onzeker. De effecten van de onderwijsvernieuwing pakken bijzonder positief uit. Door de krimp van het aantal leerlingen in de hogere groepen in het basisonderwijs en relatief hoge uitstroom zal het effect afvlakken en is er ook een kans op een daling van het aantal leerlingen. Dit blijft echter moeilijk te voorspellen.
Dit heeft gevolgen voor de omvang van de personele formatie. Het risico wordt beheerst door het meerjarig plannen van de formatie en aanhouden van een ‘flexibele schil’. De verwachte ontwikkeling van het aantal bekostigde leerlingen is als volgt:
Leerlingaantal en -prognose 2018 2019 2020 2021 2022 2023
vwo/avo/vbo 1 + 2 602 634 636 644 641 642
vwo/avo 3 t/m 6 874 853 657 868 864 866
gemengde leerweg vmbo 3 en 4 34 31 31 32 31 31
vbo 3 + 4 groep I 39 47 48 49 48 48
VAVO-leerlingen 25 19 19 19 19 19
Totaal incl. VAVO-leerlingen 1.549 1.565 1.572 1.593 1.584 1.587
Het onderhoud aan de gebouwen.
Het risico van onverwacht (groot) onderhoud wordt beheerst door te werken met een meerjarig onderhoudsplan, een jaarlijkse inspectie en het op basis daarvan prioriteren van de onderhoudswerkzaamheden. Het bestaande, enkele jaren oude meerjarig onderhoudsplan voor de locatie in Papendrecht laat zien dat in 20 jaar een investering van € 5,4 miljoen euro nodig is om het gebouw op orde te houden. Omdat inmiddels duidelijk is dat de gemeente Papendrecht kiest voor nieuwbouw zijn twee plannen gemaakt voor het onderhoud. Eén voor vijf jaar en één voor 10 jaar. Dit is gedaan om te bepalen of de huidige voorziening toereikend zal zijn. Dit is het geval. Als de nieuwbouw opnieuw wordt uitgesteld zal er bijgestuurd moeten worden omdat na de komende vijf jaren het onderhoud fors hoger zal uitpakken doordat onderhoud dan niet langer uit te stellen is. Uitstel zal forse effecten hebben voor de exploitatie van de school. De onderhoudsplannen zullen betrokken worden in het overleg met de gemeente over de nieuwbouwplannen en mogelijke claims vanuit het principe van total cost of ownership.
De jaarlijkse dotatie aan de voorziening onderhoud is op basis hiervan enkele jaren geleden flink verhoogd. Daarmee is nog niets gebeurd aan aanpassing van het gebouw aan de moderne eisen van het onderwijs. In 2014 zijn al gesprekken gestart met de gemeente over een mogelijk te realiseren nieuwbouw. De verwachting is dat de realisatie hiervan niet vóór 2021 zal plaatsvinden, in de meerjarenbegroting wordt derhalve nog rekening gehouden met lasten en uitgaven op basis van bovengenoemd onderhoudsplan.
Ook voor de locatie Hardinxveld-Giessendam wordt gewerkt met een meerjarig onderhouds- plan. Dit is eind 2019/begin 2020 geactualiseerd. Er is voor de komende jaren veel meer geld nodig. De voorziening is op basis van dit nieuwe plan in 2019 op niveau gebracht en vanuit de jaarlijkse dotatie aan de voorziening zal voldoende geld worden gereserveerd.
Voor de dependance in Hardinxveld-Giessendam is door de gemeente een meerjarig onderhoudsplan opgesteld waar de school voor ongeveer 1/6 deel van de kosten wordt aangeslagen. Ook dit is in de begroting opgenomen. De noodzakelijke uitgaven voor deze gebouwen zullen toenemen.
De ontwikkelingen in de cao voor het VO, hebben een kostenverhogend effect.
De loonkosten zijn gestegen en zullen dit naar verwachting ook blijven doen. Het persoonlijk budget geeft docenten met een fulltime aanstelling het recht één uur minder les te geven.
Voor parttimers is er deze mogelijkheid naar rato. Dit recht kan ook gespaard worden, met als risico schommelingen in de beschikbaarheid voor lesgevende taken van docenten. Om dit risico te beheersen is in 2016 een voorziening levensfase bewust personeelsbeleid gecreëerd, waarmee deze schommelingen kunnen worden opgevangen. In 2019 is het effect van de ontwikkeling van de pensioenpremies op de exploitatie opnieuw gecompenseerd in de indexatie van de Rijksbekostiging. De CAO 2020 laat nog op zich wachten, de onderhandelingen zijn nog altijd niet afgerond. Het is daarom nog niet duidelijk hoe het personeelsbeleid hierop moet worden aangepast en wat de gevolgen voor de exploitatie zijn.
Door de invoering van de Wet normalisatie rechtspositie ambtenaren per 1 januari 2020 zal er in de toekomst rekening moeten worden gehouden met transitievergoedingen bij vertrek van medewerkers. Hoe dit uitpakt is nog niet te zeggen.
