Colofon
Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd, januari 2018
Opdrachtgever Gemeente Vlieland, de heer J. Lichtenberg
Auteurs C. (Cindy) Gelderman, BSc.
E. (Ellen) Ruiter, MSc.
Drs. J. (Jan Jaap) Thijs
Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd Uilenkamp 8
3972 XR Driebergen-Rijsenburg T 06-51174193
e-mail: thijs@ruimteenvrijetijd.nl www.ruimteenvrijetijd.nl
Foto voorpagina: http://vlielandinjeelement.nl
Inhoudsopgave
1 Inleiding 4
1.1Werkwijze 4
1.2 Representativiteit 4
1.3 Vergelijkbaarheid 4
1.4 Leeswijzer 5
2 Voor bezoek 6
2.1 Bekendheid 6
2.2 Reis 8
3 Tijdens bezoek 9
3.1 Het verblijf 9
3.2 Bestedingen 16
4 Na bezoek 17
4.1 Tevredenheid 17
5 Profiel van de bezoeker 20
5.1 Profiel van de bezoeker 20
5.2 Leefstijl van de bezoeker 22
6 Benchmark Friese Waddeneilanden 25
6.1 Bekendheid met het eiland 25
6.2 Verblijfsduur 26
6.3 Bezoekredenen 27
6.4 Bestedingen en tevredenheid 29
6.4 Profiel van de bezoeker 31
6.5 Leefstijlen 32
Bijlage 1. Toelichting Leisure Leefstijlen 33
1 Inleiding
1.1 Werkwijze
In dit rapport wordt een overzicht gegeven van de toeristische bezoeker naar Vlieland. Gedurende een jaar (van oktober 2016 tot en met september 2017) is via Rederijk Doeksen een enquête rondgestuurd. In totaal hebben 4.731 respondenten deze enquête ingevuld. De zakelijke bezoekers (N=98) zijn hier direct uitgefilterd. Hierbij komt het totaal aantal op 4.640 respondenten voor dit onderzoek.
Het onderzoek is online uitgevoerd via Rederij Doeksen. Elke bezoeker die online een kaartje koopt bij Rederij Doeksen, krijgt enige dagen na thuiskomst een mail, waarin gasten worden gevraagd om deel te nemen aan het onderzoek.
Onderdeel van deze vragenlijst is een zogenaamde ‘verkorte leefstijlmodule-vragenlijst’; een manier om snel achter de zogenaamde ‘Leisure Leefstijl’ van de gast te komen. Op basis van deze module hebben we de datasets achteraf verrijkt met leefstijlprofielen1.
1.2 Representativiteit
▪ Aan het continue veerbootonderzoek hebben iets minder dan 5.000 respondenten meegewerkt. Dit aantal is ruim voldoende om uitsplitsingen te kunnen maken en betrouwbare uitspraken te kunnen doen. Aanname hierbij wel is dat de onderzoekspopulatie (de mensen die online een veerbootkaartje kopen) representatief is voor de totale populatie (alle mensen die via de veerboot het eiland bezoeken).
We kunnen dat vanuit het onderzoek niet nader controleren. Rederij Doeksen geeft aan dat ongeveer 65
% van de bezoekers aan Vlieland online een ticket boekt.
▪ Antwoorden van individuele respondenten worden niet gecontroleerd, maar uitschieters (extreem hoge of lage waarden) zijn gecontroleerd op betrouwbaarheid. Indien de antwoorden niet kunnen kloppen (in relatie tot andere gegeven antwoorden) of niet aannemelijk worden geacht, dan zijn ze verwijderd uit het onderzoek.
1.3 Vergelijkbaarheid
Het gastenonderzoek heeft niet alleen plaats gevonden op Vlieland, maar ook op Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog. De gehanteerde vraagstellingen zijn op enkele kleine uitzonderingen na dezelfde, waarmee de eilanden dus goed met elkaar vergeleken kunnen worden. Hiermee wordt een continue monitoring van alle Friese Waddeneilanden mogelijk.
Omdat het onderzoek op Vlieland al voor het tweede opeenvolgende jaar loopt, kunnen we in dit rapport ook een vergelijking maken de uitkomsten uit het eerste onderzoeksjaar (1 oktober 2015 – 1 oktober 2016). Dat doen we niet bij iedere vraag, omdat in sommige gevallen de vraagstelling gewijzigd is t.o.v. het eerste jaar.
Een verschil met het eerste onderzoeksjaar was dat er toen een apart onderzoek onder de vaste reizigers is uitgevoerd: mensen die aan het ‘vaste reizigers programma’ van Doeksen meedoen. Dit onderzoek heeft het tweede jaar niet plaats gevonden. Ook heeft er in het tweede jaar geen onderzoek plaats gevonden in de jachthaven.
1.4 Leeswijzer
In hoofdstuk 2 beschrijven wij de resultaten van het bezoekersonderzoek die betrekking hebben op de
voorbereiding aan het bezoek. Hoofdstuk 3 betreft het bezoek aan het eiland zelf en in hoofdstuk 4 beschrijven we de ervaring van de bezoeker na het bezoek. In hoofdstuk 5 geven we het profiel van de respondent van dit onderzoek weer. Hoofdstuk 6 betreft een vergelijking met de andere Friese Waddeneilanden: Terschelling Ameland en Schiermonnikoog.
Tot slot nog een korte toelichting. Bij verschillende grafieken is sprake van de termen N en/of R. Deze staan voor:
▪ N = aantal respondenten dat de desbetreffende vraag beantwoord heeft
▪ R = het aantal gegeven antwoorden op de betreffende vraag. Deze geven we enkel weer indien het geven van meerdere antwoorden mogelijk was. In dat geval is de R immers altijd hoger dan de N.
2 Voor bezoek
2.1 Bekendheid
Bent u al eens eerder op Vlieland geweest? (N= 4.640)
Een hoog percentage (74%) van de bezoekers is al eens eerder op het eiland geweest. In het eerste onderzoeksjaar betrof dit een vergelijkbaar percentage: 71%.
Wanneer heeft u Vlieland voor het eerst bezocht? (N= 3.438)
Van de bezoekers die al eerder op Vlieland is geweest, heeft meer dan de helft (62%) van de respondenten Vlieland voor het eerst bezocht als volwassene, 38% heeft Vlieland bezocht in de jeugd. In het eerste onderzoeksjaar waren deze percentages vergelijkbaar: respectievelijk 63% en 37%.
74%
26%
Ja Nee
38%
62%
In mijn jeugd Als volwassene
Uw eerste bezoek aan Vlieland in uw jeugd was... (N= 1.307, R= 1.494, meerdere antwoorden mogelijk)
Van de respondenten die Vlieland destijds voor de eerste keer bezocht had in de jeugd, was meer dan de helft met familie (67%). Iets minder dan een kwart van de respondenten kwam met vrienden of alleen. Voor 13%
was een schoolreisje de eerste kennismaking met het eiland.
Omdat de vraagstelling in het eerste onderzoeksjaar net iets anders was (er waren toen niet meerdere antwoorden mogelijk) is een exacte vergelijking tussen de twee jaren niet te maken. Het algehele beeld lijkt echter dezelfde tussen beide onderzoeksjaren.
Uw eerste bezoek aan Vlieland als volwassene was... (N= 2.131, R= 2.418, meerdere antwoorden mogelijk)
Gasten die Vlieland destijds als volwassene voor de eerste keer hebben bezocht, deden dit in de helft van de gevallen met familie. Voor ongeveer één derde was de eerste kennismaking met vrienden. Daarnaast heeft 18%
‘anders, namelijk’ ingevuld. Deze antwoorden hebben veelal betrekking op vakanties, reisgezelschap of een bezocht evenement (Filmweekend) op Vlieland.
67%
13%
22%
1%
11%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Bezoek met
familie Tijdens een
schoolreisje Bezoek met vrienden of alleen als jongere
Tijdens Into The
Great Wide Open Anders
50%
5% 3% 2% 4%
31%
18%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Een bezoek
met familie Ik was alleen
op pad Bezoek voor
werk Tijdens een
bedrijfsuitje Tijdens Into The Great Wide Open
Een bezoek
met vrienden Anders
Welke andere bestemming(en) heeft u overwogen? (N=1.310, R=3.673, meerdere antwoorden mogelijk)
Als we vragen welke andere bestemmingen de bezoekers hebben overwogen, noemt het grootste deel (meer dan de helft) ‘geen’. Voor bezoekers die wél een andere bestemming overwogen, zijn vooral de andere Waddeneilanden een mogelijk alternatief geweest, waarbij Terschelling het meest genoemd wordt.
2.2 Reis
Hoe bent u naar Vlieland gereisd? (N= 4.640)
Het grootste deel van de bezoekers (87 %) reist tweemaal met de veerdienst, waarvan een klein deel de fiets meeneemt (in totaal 13% van de bezoekers). 11% reist eenmaal met de sneldienst. In het eerste onderzoeksjaar zien we vergelijkbare percentages.
64%
4%
16%
9% 8% 8%
3% 2% 3%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
13%
74%
11% 2%
Tweemaal met de veerdienst, met eigen fiets
Tweemaal met de veerdienst, alleen personen
Eenmaal veerdienst en eenmaal sneldienst.
Tweemaal met de sneldienst
3 Tijdens bezoek
3.1 Het verblijf
3.1.1 Duur en frequentie
Aantal bezoekers per maand, bootkaart-verkoop
Bron: Aantal bootkaarten Rederij Doeksen via Gemeente Vlieland.
Bovenstaande grafiek geeft het aantal reizigers dat via Doeksen in de onderzoeksperiode Vlieland heeft bezocht. De piek van het bezoek aan Vlieland ligt in de maand augustus, gevolgd door juli en juni. Januari telt de minste bezoekers. Vorig jaar laat een vergelijkbare verdeling zien over de maanden. Opvallend is wel de forse toename van augustus: in 2017 telde deze maand 17% meer bezoekers dan in 2016.
De volgende grafiek laat het aantal respondenten per maand zien in het bezoekersonderzoek.
In welke maand kwam u aan op Vlieland (N=4.640)
De meeste respondenten hebben het eiland in het voorjaar en de zomermaanden bezocht. De periode mei tot en met september zijn de drukste maanden op Vlieland, maar ook december is een drukke maand. Let op: de maanden oktober tot en met december hebben betrekking op 2016. De overige maanden op 2017.
okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug sep
Toeristen 14.782 7.869 10.533 6.490 8.377 11.308 21.480 21.343 24.136 28.421 38.122 21.261 -
5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000
7% 7%
10%
3% 5%
7%
5%
10% 10% 11%
16%
10%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
18% 2016 2017
2016 2017
Hoe lang verbleef u op Vlieland? (N= 4.640)
De overgrote meerderheid (92%) brengt een meerdaags bezoek aan Vlieland. Dit is exact hetzelfde percentage als in het eerste onderzoeksjaar. Kijken we naar de lengte van de meerdaagse bezoeken, dan zien we dat de meerdaagse bezoeker gemiddeld 4,1 nachten op het eiland verblijft. In het eerste onderzoeksjaar betrof dit afgerond 4 nachten.
Hoe vaak bezoekt u Vlieland gemiddeld? (N= 3.448)
Meer dan de helft van de bezoekers bezoekt Vlieland één keer per jaar of meer. De verdeling is vergelijkbaar met die van het eerste onderzoeksjaar. Van de mensen die Vlieland één keer per jaar of vaker bezoeken, is de bezoekfrequentie gemiddeld 2,2 keer per jaar, variërend van 1 keer per jaar tot 30 keer per jaar. Deze frequentie ligt iets hoger dan de frequentie van 2 uit het eerste onderzoeksjaar.
8%
92%
Een bezoek van één dag
Een bezoek van meerdere dagen
58%
42% Eén keer per jaar of meer
Minder dan één keer per jaar
3.1.2 Redenen
Wat was uw doel voor dit bezoek aan Vlieland? (N=4.640, R= 4.961, meerdere antwoorden mogelijk)
Verreweg de meeste mensen (81%) komen voor vakantie of om er even tussenuit te gaan naar Vlieland. Een bezoek aan familie of vrienden die op Vlieland wonen of op vakantie zijn is gezamenlijk goed voor 5% van de bezoekers en 6% bezoekt familie of vrienden die op bezoek zijn op Terschelling. 8% heeft een evenement bezocht. De antwoordcategorie ’Bedrijfsuitje of schoolreisje’ wordt niet genoemd. De antwoorden die gegeven zijn bij 'anders, namelijk' (7%) hebben veelal betrekking op bruiloften, huwelijksfeesten of -jubilea,
begrafenissen, familiefeesten en -reünies of vogels kijken. Omdat de vraagstelling in het eerste onderzoeksjaar net iets anders was (er waren toen niet meerdere antwoorden mogelijk) is een exacte vergelijking tussen de twee jaren niet te maken. Het algehele beeld lijkt echter dezelfde tussen beide onderzoeksjaren.
Hoe bent u op het idee gekomen om naar Vlieland te gaan? (N=1.202)
Aan de respondenten die Vlieland nog niet eerder hebben bezocht hebben we gevraagd hoe men op het idee is gekomen om het eiland te bezoeken. Mond-tot-mond reclame (40%) blijkt daarin een cruciale factor. Dit percentage is hoger dan in het eerste onderzoeksjaar (33%). Ook internet is een veelgebruikte bron. De televisie als inspiratiebron is met 3% een stuk lager dan in het eerste onderzoeksjaar (8%). Daarnaast hebben, net als vorig jaar, veel mensen ‘anders, namelijk’ aangeklikt. Deze overige antwoorden hebben veelal te maken met de behoefte alle Waddeneilanden eens te bezoeken of alle eilanden al bezocht te hebben, behalve Vlieland. Ook nieuwsgierigheid en aanbiedingen of kortingsacties worden genoemd.
81%
5% 8% 6% 7%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Even ertussenuit
/ vakantie Bezoek aan familie of vrienden die op Vlieland wonen
Bezoek aan een
evenement Bezoek aan familie of vrienden die op vakantie zijn op
Vlieland
Anders
21%
40%
5%
1%3%
30%
Internet
Familie/vrienden/kennissen
Tijdschrift of krant
Televisie
Sociale media (zoals Facebook, Twitter, Instagram etc.) Anders
Wat waren voor u de redenen om naar Vlieland te gaan? (N= 4.640, R=17.576, meerdere antwoorden mogelijk)
We hebben ook naar de redenen voor het bezoek aan Vlieland gevraagd. De meeste bezoekers komen voor het ervaren van rust en ruimte, het eilandgevoel, de natuur en het landschap en de zee en het strand. Ook vindt men het belangrijk om samen te zijn met familie en/of vrienden. Gewoonte of een eerder bezoek aan het eiland is voor veel mensen een belangrijke reden om Vlieland te bezoeken. Andere redenen om Vlieland te bezoeken hebben te maken met: vakantie, bezoek met familie en/of vrienden, bruiloften, begrafenissen en jubilea en specifieke activiteiten zoals paardrijden, fietsen, geocaching, surfen, vogels kijken, wandelen etc.
In het eerste onderzoeksjaar zien we hetzelfde beeld naar voren komen.
Wat bezoekers het meest aantrekkelijk vinden aan Vlieland kunnen we samenvatten in een aantal begrippen.
Hierbij staan de rust, natuur, ruimte, strand en eilandgevoel voorop. Ook de kleinschaligheid wordt gewaardeerd.
Daarnaast hebben we ook gevraagd wat Vlieland zou kunnen doen om het eiland nog aantrekkelijker te maken voor bezoekers. Over het algemeen zijn bezoekers tevreden: het grootste deel kan deze vraag niet beantwoorden (weet niet, geen idee) of geeft aan dat het eiland vooral moet blijven zoals het is. Toch geven ook veel respondenten feedback en met name over de volgende onderwerpen: de prijzen (van de veerboot en van de horeca en het verblijf), behouden van de autoluwheid en nog minder auto’s, bewegwijzering en de frequentie van het busvervoer. Ook geeft men feedback op de voorzieningen: betere restaurants, meer strandtenten, meer winkels, betere horeca, meer excursies en meer fietspaden.
61% 60%
41%
70% 66%
9% 9%
27% 22%
4% 2% 1% 7%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
3.1.3 Activiteiten
Welk evenement heeft u bezocht? (N=367)
In paragraaf 3.1.2 zagen we dat voor 9% van de respondenten een evenement het doel is voor een bezoek aan Vlieland. De vervolgvraag aan deze mensen betrof: “Welk evenement heeft u bezocht?”. We zien hieruit een redelijk divers beeld ontstaan. De meest genoemde evenementen zijn het Filmweekend podium Vlieland en Into The Great Wide Open, maar ook een aantal sportevenementen wordt genoemd. De antwoordcategorieën
‘Cranberryweek’, ‘Kerst op Vlieland activiteiten’ en de ‘Wilde Zeewier weken’ werden niet genoemd. Onder de term ‘anders, namelijk’ werden diverse evenementen genoemd, zoals Bridge, concert in de kerk, J’aime la Vlie, Vlieblues, Deception Tour, Douwe Bob in de Bolder, IDFA en verschillende activiteiten op Stortemelk.
In vergelijking met het eerste onderzoeksjaar zien we in de gegeven antwoorden belangrijke afwijkingen. In het eerste onderzoeksjaar gaf 57% van deze bezoekersgroep (bezoekers die voor een evenement komen) aan dat ze naar Into The Great Wide Open (ITGWO) waren geweest. Dit tweede jaar betreft het 30%. De groep bezoekers aan het filmweekend is met 31% juist veel hoger dan in het eerste onderzoeksjaar (18%).
31%
6%
1%
13%
1%
30%
6%
13%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
3.1.4 Verblijfsaccommodatie
Waar heeft u overnacht op Vlieland? (N=4.270)
Een opvallend groot deel van de respondenten, 48%, overnacht in een hotel op Vlieland. Dit is mede te verklaren doordat een hotel het gehele jaar geopend is (in tegenstelling tot een camping). Een gehuurd vakantiehuis wordt daarnaast het meest geboekt. Ook een gehuurd appartement wordt vaak genoemd, gevolgd door een camping. Het beeld is vergelijkbaar met het eerste onderzoeksjaar.
NB de groepsaccommodatie als logies zijn in dit overzicht mogelijk ondervertegenwoordigd, omdat de welkom- thuis-mail met uitnodiging voor deelname aan de enquête naar één persoon per groep verzonden wordt.
Hoe heeft u uw verblijfsaccommodatie geboekt? (N= 4.043)
Het grootste deel van de respondenten heeft een online boeking gedaan (69%). 18% doet dit telefonisch, schriftelijk of per email. Bezoekers die ‘anders, namelijk’ aankruisten (5%), geven veelal aan dat de
13%
48%
16%
2%
14%
1% 2% 0% 3% 1% 0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
69%
18%
7% 1% 5%
Online
Telefonisch, schriftelijk of per e-mail
Iemand anders heeft geboekt
Ik heb niet vooraf geboekt
Anders
Online boekingen (onderstaande figuur) worden vooral gedaan op de website van de accommodatie (35%).
Ook Booking.com is een populaire website. Op-vlieland.nl is ook een populaire website. Daarnaast gebruikt 4% van de bezoekers de website van de VVV om te boeken (vlieland.net). Het beeld is zeer vergelijkbaar met het eerste onderzoeksjaar. Er zijn relatief iets meer boekingen via Booking.com gemaakt en iets minder via de accommodatie zelf.
Telefonische, schriftelijke of emailboekingen (niet in onderstaande grafiek opgenomen) worden voor 92% bij de accommodatie zelf geboekt.
Waar heeft u uw online boeking gedaan? (N= 2.794) 35%
25%
1%
4% 6% 7%
1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 3%
10%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
3.2 Bestedingen
We hebben ook naar de uitgaven gevraagd. Respondenten vulden dit in voor het totale gezelschap voor het totale verblijf. In onderstaand figuur hebben we dit omgerekend naar de uitgaven per persoon per dag, hierin hebben we een uitsplitsing gemaakt in verblijfsgast en daggast:
Uitgaven per persoon per dag
Gemiddeld geven de verblijfsgasten € 62,81 uit per persoon per dag en de daggasten € 57,53 per persoon per dag. De meeste bestedingen gaan naar verblijf, op afstand gevolgd door de horeca. De daggast geeft meer geld uit aan horeca, winkelen, activiteiten en vervoer (exclusief bootkaart). Terwijl de verblijfsgast natuurlijk geld uitgeeft aan het verblijf en daarnaast aan levensmiddelen.
De bestedingen liggen daarmee voor verblijfsrecreanten op hetzelfde niveau als vorig onderzoeksjaar. De totale gemiddelde bestedingen per dag voor de dagrecreant zijn wel gestegen van € 49 naar € 57 per persoon. De stijging is vooral te vinden in de horeca.
€ 29
€ 18
€ 6 € 4 € 2 € 3
€ 62,81
€ 31
€ 5 € 8 € 5 € 7
€ 57,53
€ 0
€ 10
€ 20
€ 30
€ 40
€ 50
€ 60
€ 70
Verblijfsgast Daggast
4 Na bezoek
4.1 Tevredenheid
Hoe beoordeelt u de volgende aspecten van uw verblijf? (N variërend van 465 tot 4.618)
We hebben op verschillende manieren naar de tevredenheid gevraagd. Ten eerste hebben we de respondenten gevraagd verschillende aspecten van het verblijf te beoordelen. Hierbij valt op dat veel als
‘normaal’ wordt beoordeeld. Ook de antwoordcategorie ‘goed’ wordt veel gebruikt. De antwoorden ‘slecht’ en
‘vrij slecht’ worden niet veel genoemd.
Daarnaast hebben we ook naar rapportcijfers gevraagd:
Hoe tevreden bent u over?
Cijfer
Verblijfsaccommodatie 8,2
Lokale gastvrijheid 8,1
Winkels 7,4
Verkeersveiligheid 8,0
Openbaar vervoer 7,7
Fietspaden 8,3
Uitgaan 7,6
Horeca 7,9
Informatievoorziening over het eiland 8,1
Informatie op het eiland 8,0
Natuur/landschap 9,2
Wandelvoorzieningen 8,9
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Verblijf Veerboot Fietsverhuur Bus Taxi Horeca Uitgaan Winkels Zwembad Musea Toeristenbelasting
slecht vrij slecht normaal vrij goed goed
Men- en ruitervoorzieningen 8,3 Excursie-/activiteitenaanbod 7,9
Strand 9,1
Musea 7,8
Zwembad 7,3
Kwaliteit WiFi 7,5
Totale verblijf 8,6
De respondenten uit het onderzoek zijn vooral tevreden over de natuur en het landschap en het strand.
Wandelvoorzieningen, fietspaden, men- en ruitervoorzieningen, verblijfsaccommodaties en lokale gastvrijheid scoren ook hoger dan een 8. De gemiddelde cijfers liggen behoorlijk hoog, uitgezonderd van het zwembad en de winkels. Opvallend is dat het algehele cijfer 0,1 hoger is dan in het eerste jaar. Die groei met 0,1 zien we dan ook bij de meeste onderwerpen terugkomen. Specifiek hebben we gekeken naar de onvoldoendes die zijn gegeven (van 1 tot 5). Slechts 28 respondenten geven een totaalcijfer dat onvoldoende is. 307 respondenten geven een onvoldoende voor de kwaliteit van de WiFi. Ook verkeersveiligheid krijgt relatief vaak een
onvoldoende (274 keer), gevolgd door het winkelaanbod (met ruim 265 onvoldoendes).
De tevredenheid over het eiland uit zich ook in het antwoord op de volgende vraag:
Denkt u in de toekomst Vlieland nog een keer te bezoeken? (N=4.640)
Uit deze vraag blijkt dat maar liefst 83% van de respondenten aangeeft het eiland zeker nog eens te bezoeken.
De percentages zijn zeer vergelijkbaar met het eerste onderzoeksjaar. Het antwoord ‘nee’ is maar 49 keer gegeven. De redenen die daarbij vooral gegeven worden: 1) men heeft het eiland na één keer wel gezien (er is te weinig te doen, het is te klein), 2) men wil graag een ander Waddeneiland of andere bestemming bezoeken.
83%
12%
4% 1%
Ja, zeker Ja, misschien Weet ik nog niet Nee
Komt u speciaal terug voor Into The Great Wide Open (ITGWO), of wilt u het eiland op een ander moment nog eens bezoeken? (N=196)
De respondenten die vanwege Into The Great Wide Open (ITGWO) een bezoek brachten aan Vlieland én aangeven dat ze het eiland (zeker of misschien) nog eens willen bezoeken, krijgen de vraag of ze een volgende keer wederom voor ITGWO komen of dat ze op een ander moment terugkeren. Deze vraag telt 196
respondenten, waarbij de antwoorden precies gelijk verdeeld zijn.
We kunnen ook voorzichtig kijken of we in de praktijk zien dat mensen via ITGWO kennis hebben gemaakt met het eiland (in een eerder jaar) en nu opnieuw terug komen op het eiland, maar dan op een ander moment (dus niet tijdens het ITGWO-festival). We vinden in totaal 96 respondenten (zo’n 2% van het totaal) dat aangeeft al eerder op het eiland geweest te zijn, waarbij de kennismaking (het eerste bezoek aan het eiland) destijds was tijdens het ITGWO-festival. 56 van hen was nu op het eiland op een ander moment dan het ITGWO-festival zelf.
50%
50%
Waarschijnlijk voor ITGWO
Waarschijnlijk op een ander moment
5 Profiel van de bezoeker
5.1 Profiel van de bezoeker
Wat is uw land van herkomst? (N=4.639) percentage
Nederland 96%
België 1%
Duitsland 2%
Anders 1%
Het overgrote deel (96%) van de respondenten komt uit Nederland. Slechts 2% van de respondenten komt uit Duitsland. De groep respondenten uit andere landen is zeer beperkt: 1% komt uit België en nog eens 1% uit overige landen. In het eerste onderzoeksjaar zagen we hetzelfde beeld.
In welke provincie bent u woonachtig? (N= 4.469)
Als we kijken naar de herkomstprovincies van de Nederlandse respondenten komt het grootste deel uit Noord- Holland en Friesland, gevolgd door Gelderland, Zuid-Holland en Utrecht. Er komen weinig toeristen uit Zeeland, Flevoland en Limburg naar Vlieland. In het eerste onderzoeksjaar zagen we een zeer vergelijkbaar beeld. De afstand tot Vlieland lijkt hierbij een belangrijk criterium. Uit Flevoland komen maar weinig toeristen, maar deze provincie kent ook relatief weinig inwoners.
De gemiddelde leeftijd van bezoekers aan Vlieland is 47,3. Dit betreft de gemiddelde leeftijd van mensen die in groepen (of alleen) tot en met 6 personen het eiland bezoeken. Voor groepen met een grootte vanaf 7
personen hebben we naar de gemiddelde leeftijd gevraagd:
3% 4% 3%
7%
2%
12%
8%
16%
21%
2%
15%
7%
9%
15%
7% 8%
2%
13%
11%
17%
11%
0%
6%
2%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
Inwoners Respondenten
Wat is de gemiddelde leeftijd van uw reisgezelschap (bij groepen vanaf 7 personen)? (N= 191)
De gemiddelde leeftijd van de grotere gezelschappen die het eiland bezochten ligt vooral tussen de 35-45 jaar, gevolgd door 25-35 jaar.
Met welk gezelschap bent u naar Vlieland afgereisd? (N=4.640, R= 6.738, meerdere antwoorden mogelijk)
69% van de respondenten bezoekt Vlieland met partner. Het beeld is vergelijkbaar met het eerste onderzoeksjaar. De gemiddelde groepsgrootte van het bezoek dat de reizigers aan het eiland brachten, bedraagt 3,3 personen variërend van 1 tot 67 personen. Bij de grote groepen gaat het vaak om een familie, bedrijf of vereniging.
0%
3%
8%
30%
37%
12%
7%
4%
0% 1%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
0-10 jaar 10-15 jaar 15-25 jaar 25-35 jaar 35-45 jaar 45-55 jaar 55-65 jaar 65-75 jaar 75-85 jaar >85 jaar
69%
6%
13% 9% 12%
1%
18%
9% 8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
5.2 Leefstijl van de bezoeker
Deze paragraaf beschrijft de bezoeker aan de hand van Leisure Leefstijlen. Voor een toelichting op de verschillende leefstijlen, zie bijlage 1.
Leefstijl (N=4.639)
De grootste groepen zijn de groepen uitbundig geel, ingetogen aqua, en rustig groen.
Ten opzichte van het Nederlandse gemiddelde valt hierbij het volgende op:
▪ Ingetogen aqua (19% i.p.v. 15% landelijk)is oververtegenwoordigd op het eiland.
▪ Dat geldt ook voor sportief en avontuurlijk paars (12% i.p.v. 8% landelijk).
▪ Uitbundig geel (23% i.p.v. 25% landelijk), gezellig lime (15% i.p.v. 18% landelijk) en comfortabel en luxe blauw (7% i.p.v. 10%) zijn licht ondervertegenwoordigd ten opzichte van het landelijk gemiddelde.
In vergelijking met het eerste onderzoeksjaar zien we twee duidelijke verschillen: de paarse groep is aanzienlijk groter dan het in het eerste jaar (12% versus 8%), terwijl de lime groep juist kleiner is (15% versus 19%).
Leefstijl bezoeker ITGWO-festival (N=113)
We hebben specifiek gekeken naar de bezoekers aan het ITGWO-festival. Het aantal respondenten is met 113 beperkt. Deze geeft de volgende leefstijlverdeling. Het beeld is vergelijkbaar met het eerste jaar. Aqua is iets kleiner dan in het eerste onderzoeksjaar, groen juist iets groter.
9%
8%
25%
23%
18%
15%
15%
16%
15%
19%
10%
7%
8%
12%
Nederland Vlieland
Rood Geel Lime Groen Aqua Blauw Paars
10%
31%
12% 12%
14%
5%
16%
Rood Geel Lime Groen Aqua Blauw Paars
Leefstijlverdeling per accommodatie (N variërend van 119 tot 2.033)
We hebben een uitsplitsing gemaakt in leefstijlverdeling per accommodatie. Hierbij hebben we een aantal antwoordcategorieën buiten beschouwing gelaten, omdat de N hier kleiner was dan 100. Bij veel
accommodatievormen zien geen opvallende afwijkingen van het Nederlands gemiddelde. Toch valt een aantal dingen op:
▪ De gele doelgroep verblijft graag op een camping of bij familie of vrienden die op Vlieland wonen;
▪ De rode doelgroep verblijft vaak op een camping;
▪ De rustig groene en paarse doelgroep verblijven vaak in een hotel, gehuurd vakantiehuis of gehuurd appartement;
▪ De blauwe doelgroep verblijft graag in een hotel of bij vrienden of familie die op Vlieland wonen.
15% 7% 10% 6% 10%
29%
21% 21% 21%
27%
13%
14% 14% 17%
17%
10%
17% 18% 17%
10%
18%
19% 19% 21% 18%
4% 9% 6% 6% 9%
11% 13% 12% 12% 8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Camping Hotel Vakantiehuis huur Appartement huur Bij vrienden/familie die op Vlieland wonen
(n = 119)
Rood Geel Lime Groen Aqua Blauw Paars
Leefstijlverdeling per maand (N variërend van 216 tot 740)
We hebben een uitsplitsing gemaakt van de leefstijlen van de respondenten per bezoekmaand. De maanden oktober, november en december hebben betrekking op 2016, de rest op 2017.
▪ November valt op door het relatief hoge aandeel paarse bezoekers.
▪ Het aandeel blauw verschilt sterk per maand, zo telt januari 10% blauwe respondenten en maart
‘slechts’ 5%. Ook rood en paars laten sterke schommelingen zien, mogelijk door de (relatief) beperkte omvang van deze groepen.
▪ Buiten deze schommelingen lijkt de ene maand niet populairder dan de ander bij bepaalde leefstijlen.
9% 6% 9% 11% 9% 6% 8% 7% 9% 11% 9% 7%
22% 22% 22% 26%
25% 24% 24%
21% 21% 21% 26%
23%
12% 14% 10%
12% 18%
17% 15%
19% 14% 15% 14%
16%
20% 16% 15%
18% 12%
17% 15% 16% 19% 15% 14%
17%
20%
16% 20%
16% 18% 17% 17% 19% 22%
18% 18% 18%
7%
8% 9%
10% 6% 5% 8% 7% 6%
7% 7% 8%
11% 17% 14% 8% 12% 15% 12% 12% 8%
14% 11% 12%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Rood Geel Lime Groen Aqua Blauw Paars
6 Benchmark Friese Waddeneilanden
6.1 Bekendheid met het eiland
We hebben gevraagd of bezoekers al eerder op het betreffende eiland geweest waren.
Bent u eerder op het eiland geweest?
Op alle eilanden is het overgrote merendeel al eerder op het eiland geweest. Op Vlieland is het percentage bezoekers dat eerder is geweest aanzienlijk kleiner dan op de andere eilanden. Andersom is het aantal bezoekers dat voor de eerste keer op het eiland is op Vlieland dus verreweg het grootste (met ongeveer een kwart van de bezoekers).
82% 82% 86%
74%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland Ja, ik ben eerder geweest
6.2 Verblijfsduur
Bezocht u het eiland voor één of meerdere dagen?
Hier valt vooral Schiermonnikoog op, dat relatief de meeste dagbezoekers telt onder de respondenten.
Kijken we naar de verblijfstoerist (dus de bezoeker die minimaal 1 nacht overnacht op het eiland), dan zien we ook een duidelijk verschil in de verblijfsduur tussen de eilanden.
Hoeveel nachten verbleef u op het eiland?
We zien dat de verblijfsduur op de grotere eilanden (Ameland en Terschelling) aanzienlijk langer is dan op de kleinere eilanden (Vlieland en Schiermonnikoog).
91%
69%
94% 92%
9%
31%
6% 8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland Verblijfsbezoekers Dagbezoekers
6,1
4,4
5,9
4,1
0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland
6.3 Bezoekredenen
Wat waren de redenen voor uw bezoek?
Rust en ruimte, de zee en het strand, de natuur en het landschap, en het eilandgevoel zijn bij alle vier de eilanden de belangrijkste redenen voor een bezoek.
▪ Bij Schiermonnikoog en Vlieland worden de rust en ruimte het meest genoemd als reden, bij Ameland de zee en het strand, bij Terschelling het eilandgevoel en de sfeer.
▪ Schiermonnikoog wordt met het eilandgevoel minder geassocieerd dan de andere eilanden.
▪ De autoluwheid is een belangrijke bezoekreden voor Schiermonnikoog; meer dan dat mensen komen
‘uit gewoonte’. NB deze antwoordmogelijkheid is (net als ‘groepsuitje’ en ‘Nationaal Park’) enkel bij Schiermonnikoog voorgelegd aan respondenten.
▪ Van de vier eilanden zijn evenementen met name op Terschelling een reden voor bezoek.
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Nationaal park Groepsuitje Autoluwheid Cultuur/musea Uitgaan UNESCO Werelderfgoed Anders, namelijk Nieuwsgierigheid Een evenement Ik ben hier vroeger al eens geweest We komen hier vaker/gewoonte Samen zijn met vrienden en/of familie Eilandgevoel/sfeer Natuur/landschap Zee/strand Rust en ruimte
Vlieland Terschelling Schiermonnikoog Ameland
Aan de respondenten die de Friese Waddeneilanden nog niet eerder hebben bezocht hebben we gevraagd hoe men op het idee is gekomen om het eiland te bezoeken.
Hoe bent u op het idee gekomen om naar dit eiland te gaan?
▪ Veel bezoekers komen via familie, vrienden of kennissen op het idee (één van) de eilanden te bezoeken.
▪ Ook het internet brengt bezoekers op het idee een bezoek te brengen, waarbij Ameland een hoog aandeel laat zien. Dat komt echter ook doordat de categorie ‘anders’, tijdschriften en televisie daar minder genoemd worden dan bijvoorbeeld bij Vlieland.
▪ De antwoorden bij ‘anders’ hebben bij alle eilanden betrekking op de wens het eiland eens te bezoeken of het feit dat men alle eilanden om beurten bezoekt.
▪ De sociale media, televisie, tijdschriften en kranten worden relatief weinig genoemd als directe
aanleiding om een eiland te bezoeken. Bij Vlieland hebben deze media gezamenlijk een aandeel van 8%.
28% 17% 18% 21%
46%
47% 51% 40%
5%
23% 32% 27% 30%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland
Anders
Sociale media (zoals Facebook, Twitter, Instagram etc.) Televisie
Tijdschrift of krant
Familie/vrienden/kennissen
Internet
6.4 Bestedingen en tevredenheid
In deze paragraaf vergelijken we de uitgaven per persoon per dag. We maken daarin een onderscheid tussen verblijfsrecreanten en daggasten.
Hoeveel heeft u uitgegeven? Verblijfsgasten, per persoon per dag
Onder verblijfsrecreanten zien we de hoogste uitgaven per persoon per dag op Vlieland. De laagste uitgaven per persoon per dag vinden we op Ameland.
Hoeveel heeft u uitgegeven? Daggasten, per persoon
Onder daggasten zien we veel minder grote verschillen dan bij de verblijfsrecreanten. De hoogste uitgaven per persoon per dag vinden we op Terschelling en de laagste op Schiermonnikoog.
€ 22 € 22 € 24 € 29
€ 46 € 48
€ 54
€ 63
€ 0
€ 10
€ 20
€ 30
€ 40
€ 50
€ 60
€ 70
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland
Verblijf Horeca
Levensmiddelen Winkelen Activiteiten Vervoer Totaal
€ 28 € 28 € 29 € 31
€ 58
€ 50
€ 63
€ 58
€ 0
€ 10
€ 20
€ 30
€ 40
€ 50
€ 60
€ 70
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland
Horeca
Levensmiddelen Winkelen Activiteiten Vervoer Totaal
Verder hebben we de gasten gevraagd wat zij vinden van de prijs-kwaliteit verhouding van een aantal aspecten. Om de vier eilanden op deze aspecten te kunnen vergelijken, geven we deze informatie weer in drie figuren. Onderstaand figuur laat allereerst de verdeling per eiland zien van het aandeel positieve, negatieve en neutrale waarderingen.
Gemiddelde beoordeling van het verblijf
▪ Schiermonnikoog heeft de meeste (vrij) goede beoordelingen, gevolgd door Ameland.
▪ Terschelling valt op door het hoge aandeel ‘normale’ (neutrale) beoordelingen.
Onderstaand figuur het aandeel tevreden respondenten weer. Oftewel: hoeveel procent heeft een aspect beoordeelt met een ‘vrij goed’ of ‘goed’?
Hoe beoordeelt u de volgende aspecten van uw verblijf? Positieve waarderingen
▪ Ameland en Schiermonnikoog ontvangen op de meeste onderdelen de meeste positieve waarderingen (zie ook vorige figuur).
▪ Het aandeel positieve waarderingen is bij Terschelling bij alle aspecten lager dan de andere eilanden. Uit de vorige figuur blijkt ook dat de aspecten bij Terschelling vaker met ‘normaal’ beoordeeld worden.
▪ Het verblijf, de veerboot en de fietsverhuur ontvangen gemiddeld genomen de meeste positieve waarderingen.
5% 5% 7% 8%
39% 36% 47% 40%
56% 58% 46% 52%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland (vrij) slecht Normaal (vrij) goed
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland
Onderstaand figuur laat het aandeel negatieve waarderingen (‘vrij slecht’ en ‘slecht’) zien per eiland.
Hoe beoordeelt u de volgende aspecten van uw verblijf? Negatieve waarderingen
▪ Opvallend is het hoge aandeel negatieve waarderingen voor winkels op Vlieland, met 17% springt deze eruit. Ook de horeca en taxi’s op Vlieland krijgen negatieve reacties.
▪ Schiermonnikoog valt ‘positief’ op met het laagste aandeel negatieve waarderingen op de toeristenbelasting en over de gehele linie de minste negatieve reacties.
▪ De veerboten van en naar Terschelling en Ameland krijgen door bijna tien procent van de respondenten een negatieve waardering. Ook de bus en taxi’s op Terschelling vallen op.
6.4 Profiel van de bezoeker
De groepsgrootte verschilt per eiland. We maken in onderstaand figuur een onderscheid tussen dag- en verblijfsbezoekers.
Uit hoeveel personen bestond uw gezelschap?
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
18%
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland
4,4 4,5 3,4 3,3
3,8 4,2 3,1 3,1
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland Verblijfsgasten Daggasten
De gemiddelde groepsgrootte is op Schiermonnikoog het hoogste en op Vlieland het laagste. De gemiddelde groepsgrootte is op alle eilanden groter onder verblijfstoeristen dan onder dagtoeristen.
Op alle eilanden komen verreweg de meeste respondenten uit Nederland. Ameland kent opvallend veel Duitse bezoekers in vergelijking met de andere eilanden.
Wat is uw land van herkomst?
6.5 Leefstijlen
Tot slot kijken we naar de leefstijlen per eiland. Voor een uitleg van deze Leisure Leefstijlen, zie bijlage 1.
Wat opvalt is dat de eilanden niet sterk van elkaar verschillen. Schiermonnikoog wijkt nog het meeste af en kent juist relatief veel paarse bezoekers en weinig gele bezoekers.
Leefstijlverdeling per eiland 77%
93% 95% 96%
20%
4% 3% 2%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland
Anders België Duitsland Nederland
7% 8% 8% 8% 9%
23% 21% 24% 23% 25%
17% 15% 15% 15% 18%
15% 16% 15% 16% 15%
19% 19% 20% 19% 15%
8% 6% 6% 7% 10%
10% 14% 12% 12% 8%
Ameland Schiermonnikoog Terschelling Vlieland Nederland
Paars Blauw Aqua Groen Lime Geel Rood
Bijlage 1. Toelichting Leisure Leefstijlen
De zeven Leisure Leefstijlen zijn weergegeven in onderstaand figuur.
De leefstijlsegmentatie onderscheidt zeven belevingswerelden, ook wel leefstijlen genoemd, met allemaal een eigen kleur. Elke kleur staat voor een specifiek vrijetijdsprofiel. Deze ‘Leisure Leefstijlen’ zijn het uitgangspunt voor de analyse van vraag en aanbod in dit onderzoek. De zeven segmenten zijn hieronder weergegeven.
Uitbundig Geel
Echte levensgenieters. Houden van samen met anderen actief en sportief recreëren. Vaak jonge gezinnen.
Zoeken graag de gezellige drukte op, recreëren is lekker eten, genieten en leuke dingen doen. Beschikken over iets meer budget dan gemiddeld.
Gezellig Lime
Recreëren is lekker vrij zijn, rust en ontspanning. Zijn gericht op het eigen gezin, de directe leefomgeving.
Het gemiddeld inkomen ligt wat lager, zij zijn prijsgevoelig. Een braderie of rommelmarkt is gezellig, je komt er altijd wel iemand tegen. Veel gezinnen met wat oudere kinderen en oudere tweepersoonshuishoudens.
Rustig Groen
Rustige recreanten. Geen grote wensen, houden van privacy en rust. Vaak één en tweepersoonshuishoudens in de oudere leeftijdscategorie. Willen de drukte vermijden en gaan daarom dus niet graag naar
evenementen en grote attracties. In de eigen omgeving is genoeg moois te zien en te ontdekken, je hoeft er niet ver voor te reizen. Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg.
Ingetogen Aqua
Rustige, geïnteresseerde recreanten. Zoeken inspirerende activiteiten. Gaan vaak samen met hun partner op stap. Waarderen sportieve en culturele mogelijkheden. Willen meedoen met de maatschappij en alle veranderingen die zij daarin zien.
Ondernemend Paars
Laten zich graag verrassen en inspireren, met name door cultuur. Nieuwe dingen zien, ontdekken en beleven. Het gewone is vaak niet goed genoeg, op zoek naar een bijzondere ervaring. Cultuur, activiteit en sportiviteit. Ontspannen door sauna of een wellness arrangement. Vaker mensen van middelbare leeftijd, 35-54 jaar. Mat name één- en tweepersoonshuishoudens. Voorkeur voor individuele activiteiten.
Stijlvol en luxe Blauw
Zelfverzekerd. Vinden dat ze in hun vrijetijd wel wat luxe en stijlvolle ontspanning verdienen. Zakelijk en intelligent. Houden van stijl en klasse, meer gericht op exclusievere vormen van recreatie. Recreëren is ontspanning en afstand nemen van de dynamiek van alledag. Actief sporten en aandacht besteden aan het sociale netwerk (ons soort mensen). Jonge één en tweepersoonshuishoudens en huishoudens met oudere kinderen.
Creatief en inspirerend Rood
Creatief, op zoek naar uitdagingen en inspirerende ervaringen. Bewegen zich graag buiten de gebaande paden. Vaak hoog opgeleid, maar door het grote aandeel jongeren nog niet altijd een hoog inkomen.
Recreatie betekent naast sportiviteit en ontspanning ook het zoeken naar vernieuwende stromingen, moderne kunst en andere culturen.
