Markttrend: ouderdieren + groepsnest
= de perfecte match
Ik begin dit artikel met het intrappen van een open deur: door te automatiseren bespaart u handenarbeid. Dat geldt voor elke sector, ook voor de pluimveehouderij. En bij
vleeskuikenouderdieren is de extra winst niet te onderschatten. Volgende cijfers zijn best indrukwekkend:
/ Bij niet-geautomatiseerd voederen en handmatige legnesten is er gemiddeld 1 fulltime werknemer per 3000 moederdieren.
/ Overstappen naar mechanisch voeren verdubbelt de capaciteit naar 6000 hennen per werkkracht.
/ Investeren in nestautomatisatie verhoogt dat aantal tot 12 000 hennen per persoon.
/ Met een geautomatiseerde eierverpakker maakt u zelfs de sprong naar 18 000 dieren per werknemer.
Bovenop automatiseren kan u ook het aantal dieren per stal opdrijven om de rentabiliteit te
verhogen. Maar uiteraard heeft dat zijn beperkingen. Fokbedrijven leggen een minimum voerruimte per moederdier op. Hoeveel ouderdieren u kan houden, hangt dus af van de lay-out van uw stal. De keuze van het type nest – groep of individueel – speelt een zeer belangrijke rol in het bepalen hoeveel hennen uw stal kan huisvesten.
1. Bezettingsgraad verhogen met groepsnest
De bezettingsgraad van de hennen verschilt tussen een stal met een groepsnest (EU-style) en een stal met individuele nesten (US-style). Met een groepsnest – 1 nestrij in het midden van de stal – legt u gemakkelijker 3 voercircuits, zelfs al is de stal maar 12 meter (40 ft) breed.
In de pluimveesector is er een globale trend om een groepsnest te
kiezen boven individuele nesten. Wannes Dermaut onderzocht hun
motief om stalruimte te optimaliseren en clever te investeren.
Dit betekent, in de scharrelruimte links en rechts van het nest telkens 1 circuit én een extra, 3e circuit rond het nest op de roosters (afbeelding). Daardoor verhoogt u de voercapaciteit en dus ook het aantal dieren dat u in de stal kan houden. Bij individuele nesten voorziet men doorgaans 2 nestrijen in de stal, 1 links en 1 rechts. De 2 voercircuits komen telkens naast of rond het nest (afbeelding).
Met individuele nesten heeft u meestal geen plaats meer om een 3e voercircuit te installeren.
Groepsnesten benutten dus de beschikbare ruimte in uw stal veel beter.
Een stal met een groepsnest heeft als voordeel dat de bezettingsgraad van de hennen hoger kan zijn dan met een individueel nest (tabel). Daarom is investeren in een geautomatiseerd groepsnest één van de snelste manieren om meer winst te maken en uw arbeidskosten te verminderen. De loonkost varieert misschien sterk per regio maar elke onderneming die winst wil maken, heeft zeker baat bij
‘het verminderen van kosten’.
Tabel: de impact van nesten op de bezettingsgraad
De trend is globaal, het groepsnest wint aan terrein in landen waar
het ouderdierenbedrijf de afweging maakt tussen verschillende stalindelingen. Het groepsnest is zeer geschikt om de bezettingsgraad van de stal te optimaliseren.
- Wannes Dermaut, Product Manager Roxell
EU-style met groepsnest: in de scharrelruimte links en rechts van het nest telkens 1 circuit én een extra, 3e circuit rond het nest op de roosters.
US-style met individueel nest:
2 nestrijen in de stal, 1 links en 1 rechts. De 2 voercircuits komen telkens naast of rond het nest.
Wereldwijd: het gebruik van groepsnesten
Het concept ‘groepsnest’ ontstond in Europa. Hier zijn groepsnesten dus de norm in alle ouderdierprojecten.
Emigrerende pluimveehouders uit Nederland
introduceerden dit concept ook in Canada. Toen zij daar een nieuwe pluimveebusiness startten, brachten ze het idee van een groepsnest mee. Ondertussen gebruikt twee derde van de Canadese pluimveemarkt groepsnesten en dat aandeel groeit nog altijd.
Ook in het gebied van de Stille Oceaan zijn 4 op de 5 stallen met vleeskuikenouderdieren, uitgerust met een groepsnest.
In Azië is er meer versnippering. In landen met een lage loonkost vindt u nog veel handmatige nestsystemen. Maar cijfers tonen een trend naar geautomatiseerde systemen. De keuze voor groepsnesten is vaak gelinkt aan tradities, gewoontes en het lokale klimaat. Hoe vaker men in deze regio kiest voor gesloten stallen met klimaatsturing, hoe meer het aandeel van groepsnesten toeneemt.
In Zuid-Amerika zegt de helft ‘ja’ tegen een groepsnest en in Brazilië gaat dat al naar 75 %.
VS: ouderdierenbedrijf winstgevender maken?
In de Verenigde Staten kiest iedereen voor automatische nestsystemen met individuele compartimenten. In elke nestopening kan slechts 1 hen tegelijk. Dit systeem bewijst zijn waarde met de huidige – voor de VS gangbare – bezettingsgraden. Maar opschalen naar hogere
bezettingsgraden kan niet om 3 redenen:
/ beperkte voerplaats omwille van ‘slechts’ 2 voercircuits (zoals hierboven vermeld).
/ lange rijen individuele nestboxen voelen voor een hen aan als een barrière waardoor er minder circulatie is. Vaak ontstaan er zo ongelijke verdelingen in de stal.
/ zelfs met 2 nestrijen blijft de beschikbare nestruimte beperkt
Wil u de bezettingsgraad toch verhogen? Kies dan voor een ander soort nest dat een hogere capaciteit aankan en toelaat om de voercapaciteit te verhogen. Het groepsnest kan wél die hogere bezettingsgraad aan, en heeft daarom een grote impact op uw investeringsrendement. En dat verklaart de globale trend om groepsnesten te verkiezen boven individuele nesten.
Een aantal feiten over het groepsnest:
1. De term ‘groepsnest’ gaat hand in hand met de term ‘EU-style’. EU-style is een stallay-out die ontstond in Europa.
2. Dit nest staat centraal en heeft roosters aan beide kanten van het nest.
3. De gemiddelde bezettingsgraad van de stal is hoog: 6 tot 7 hennen per m² (1,8 tot 1,54 ft² per hen).
4. De hogere investeringskost verdient zich snel terug: de hoge bezettingsgraad verlaagt de kost per bevrucht ei en verhoogt het rendement per m².
5. Wereldwijd groeit de vraag naar groepsnesten.
2. Rendement investering verhogen met langere productiestal
In het verleden zetten technische barrières vaak een limiet op de lengte van een stal:
/ de maximale lengte van voer- en drinklijnen / de ventilatiecapaciteit
/ de rekcapaciteit van een eierband
Maar in sommige regio’s is er een trend om stallen langer te maken voor ouderdieren in de productiefase.
De aanpak bij langere nieuwbouwstallen
Meestal nemen pluimveehouders met nieuwbouwplannen de beslissingen over de bouw en
stalinrichting in eenzelfde fase. Vrij vroeg in de ontwerpfase doen zij eigenlijk 2 stappen tegelijk. Er is tegenwoordig technisch veel meer mogelijk waardoor de lengte van de stal niet langer afhangt van beperkingen van de staluitrusting. Zo is het ontwerp van een groepsnest geëvolueerd zodat langere afstanden geen probleem meer zijn.
Vandaag en morgen hangt de keuze van de stallengte dus af van andere berekeningen: de bouwkost per vierkante meter en de daaraan gelinkte winstgevendheid.
Ook staluitbreiding in de breedte hoort tot de opties. In Europa verdubbelt de pluimveehouder vaak de stal in de breedte zodat er 2 rijen groepsnesten in passen. Ook deze ingreep optimaliseert de bouwkost per vierkante meter en de bezettingsgraad. Deze trend waait dus ook stilaan over naar andere regio’s.
3. Evolutie van het groepsnest
Ook in regio's waar het groepsnest ingeburgerd is, zijn er ideeën om de winstgevendheid verder te verbeteren.
A. Optimaliseren van het ontwerp van het groepsnest
Het is voor de hand liggend: méér kippen is goed voor het rendement. Maar meer hennen betekent ook nood aan meer nestruimte. De groepsnesten op de markt verschillen veel in nestdiepte maar de mogelijkheden qua nestlengte zijn beperkt.
Door op zoek te gaan naar veel nestdiepte, kan u dus meer kippen huisvesten en toch voldoen aan alle richtlijnen.
Nestdiepte is dus een belangrijke factor om uw rendement te optimaliseren. Want hoe groter het nest, hoe hoger de bezettingsgraad in uw stal kan zijn.
B. Optimaliseren van de ruimte in de stal
Een tweede manier om uw rendement te verbeteren, is het nest te laten verzinken boven de mestput. De opstap voor de hennen is zo een pak lager. Studies tonen aan dat het verlagen van de roosterhoogte – van 60 cm (24”) naar 25 cm (10”) – de sterfte bij de dieren door pootletsels halveert. En een gemakkelijkere toegang vermindert ook het aantal grondeieren. De moederdieren moeten namelijk minder springen en dat vergt dus minder moeite om het ei in het nest te leggen.
C. Optimaliseren van materialen voor de eierband
De trend om over te stappen op eierbanden in kunststof is al goed ingeburgerd. De voordelen in vergelijkingmet geweven eierbanden zijn duidelijk. Een pluimveehouder die eierbanden uit kunststof heeft gebruikt, gaat nooit meer terug naar geweven eierbanden. Hoofdredenen zijn de hygiëne en het makkelijk reinigen. Door perforaties in de eierband vallen vuil, gebroken eieren en veren naar beneden. Wat overblijft zijn propere eieren. Als u meer wil weten over het belang van propere eieren, verwijs ik graag naar de handboeken van de 3 grote fokbedrijven: Hubbard, Cobb en Aviagen.
Kortom, de perfecte match voor ouderdieren
Wil u professionaliseren en groeien als pluimveehouder, dan is investeren in automatische nesten een absolute must. Het belang van winstgevendheid doet de globale pluimveesector steeds meer kiezen voor groepsnesten met een EU-style indeling. Ontwikkelaars van stalinrichting doen daarom veel innovatie-inspanningen om de rendabiliteit van het groepsnest te verbeteren. Mijn tip voor elke pluimveehouder met nieuwbouwplannen? Maak deze afwegingen vóór de start van het bouwproject want een geïntegreerde visie maakt de uiteindelijke rentabiliteit alleen maar hoger.
