Intern Begeleider
OPLEIDING
De intern begeleider
Intern begeleiders spelen een belangrijke rol in de school. Ze nemen verant- woordelijkheid voor het creëren en onderhouden van een goede zorg- c.q. on- dersteuningsstructuur op een school. Ze coachen en begeleiden de leerkrach- ten om hun leerling te laten groeien en passend onderwijs te realiseren. De intern begeleider maakt daarbij keuzes op basis van zijn analyses van relevante data.
Dat vraagt om sterke competenties. In de opleiding Intern begeleider van RPCZ en Seminarium voor Orthopedagogiek ontwikkelt u die.
De scholing is gebaseerd op de zeven competenties die zijn bepaald in de be- roepsstandaard voor intern begeleiders.
De competenties:
1. Zelfreflectie en ontwikkeling.
2. Het begeleiden van volwassenen.
3. Het doen van onderzoek en een onderzoekende houding hebben.
4. Het beheren van middelen en data.
5. Organiseren en coördineren.
6. Het begeleiden van onderwijskundige vernieuwingen.
7. Samenwerken met externe partijen en organisaties.
Deze competenties zijn passend bij de rol die de Intern Begeleider van de toe- komst te vervullen krijgt (Luc Greven, 2017).
In onze scholing zal ook speciale aandacht besteed worden aan de veranderen- de rol van de intern begeleider in specifieke onderwijsorganisaties, zoals het In- tegraal Kindcentrum (IKC) of in scholen waarin het leren anders georganiseerd wordt. Interprofessionele samenwerking is hierin een kerncompetentie.
De principes van het Handelingsgericht (HGW) werken staan centraal in deze opleiding voor intern begeleiders.
De scholing bestaat uit acht modules. In iedere module komen één of meerde- re competenties aan de orde.
In deze module wordt aandacht besteed aan de compe- tenties en bekwaamheidseisen die horen bij de taak van intern begeleider. Deelnemers reflecteren aan de hand van - door het bestuur en of samenwerkingsverband - vastgestelde kwaliteitskaders op hun eigen vaardig- heden en brengen op basis van de vastgestelde feiten, ontwikkelpunten in kaart. Dit geeft de opleiders differen- tiatiemogelijkheden binnen de bijeenkomsten.
De ontwikkeling van de implementatie van de onder- steunings- c.q. zorgstructuur op een school wordt in stadia gepresenteerd, waarbij de eigen positie bepaald kan worden.
Inhoudelijk staat het onderwerp Handelingsgericht Wer- ken centraal. Uitgangspunt hiervoor is het boek “Minder onderwijzen, meer leren”. Handelingsgericht Werken 2.0 combineert de inzichten van Leren zichtbaar maken (John Hattie, 2008) met de uitgangspunten van Hande- lingsgericht Werken.
In deze module is het model voor Effectief Lesgeven uitgangspunt voor het coachen en begeleiden van col- lega’s. Het model voor Effectief Lesgeven is een raam- werk dat gebruikt kan worden om een goed didactisch ontwerp te realiseren. Het model wordt in zijn geheel en zeer praktisch beschreven in het boek “de Kunst en We- tenschap van het Lesgeven” (Robert Marzano, 2012), een evidence-based denkkader voor goed opbrengstgericht onderwijs.
Naast een theoretische uiteenzetting van dit model en het leren begrijpen van de factoren die invloed hebben op de leerprestaties, wordt de vraag “Hoe stel ik leerdoe-
len vast en communiceer ik deze, hoe houd ik vorde- ringen van leerlingen bij en vier ik successen?” centraal gesteld.
Deze ontwerpvraag is gekozen omdat de bijbehorende elementen en strategieën het meest geschikt zijn om een impuls te geven aan het didactisch handelen van leerkrachten. Deel van deze module is dat de deelne- mers hun eigen team informeren over het model voor Effectief Lesgeven en de ontwerpvragen. Om zelfreflec- tie te stimuleren zal gevraagd worden om met behulp van beelden de juiste feedback te geven om groei te stimuleren.
Als begeleider heb je een bijzondere positie met ver- schillende ondersteunende rollen en taken binnen de school van de toekomst. De invulling ervan hangt af van diverse factoren, zoals onderwijsvisie, schoolbeleid, wetgeving en de professionaliteit van collega’s. In deze module ontwikkel je hierop je eigen visie en krijg je zicht op jouw mogelijkheden.
In deze mastermodule krijg je een goed beeld van de ei- sen die aan een intern begeleider in het passend onder- wijs (PO) of zorgcoördinator in het voortgezet onderwijs en het mbo gesteld kunnen worden en de positie van de begeleiding in de schoolorganisatie. Daarbij zijn twee componenten van belang: druk en invloed. Hoe ga je om met druk vanuit de omgeving, op lokaal, nationaal en in- ternationaal niveau? Wie heeft invloed op de schoolom- geving en hoe kun je zelf je invloed aanwenden?
MODULE
KERNCOMPETENTIES,
ZORGSTRUCTUUR OP SCHOOL EN HANDELINGSGERICHT WERKEN
MODULE
COACHEN EN GROEIEN DOOR ZELFREFLECTIE
MODULE
MASTERMODULE KENNISWERKER:
DE BEGELEIDER BINNEN
PASSEND ONDERWIJS.
In de vierde module wordt de ontwerpvraag verder uit- gediept. Welke elementen horen bij de ontwerpvraag en welke strategieën kan de leerkracht inzetten? Met het boek “Coaching & Reflectie” (Robert Marzano, 2014) als basis krijgen de deelnemers vervolgens handvatten om de leerkrachten te begeleiden bij zelfreflectie en oefenen van strategieën. Naast theoretische kaders – waaronder HGW - staan in deze module ook praktische oefeningen centraal. Er zal gebruik gemaakt worden van het Dialooginstrument. Om gesprekstechnieken te oefe- nen zal in deze module ook een acteur ingezet worden.
Kortom: gesprekstechnieken ten behoeve van optimale samenwerking en coachen vormen in deze module de rode draad.
Begeleid jij gesprekken op je werk? Of zie je soms bijeen- komsten escaleren en wil je op een slimme manier ingrij- pen? In deze module leer je alles over groepsdynamiek, teamcommunicatie en teamleren.
Je gaat aan de slag met het analyseren van een groep:
welke doelen hebben de deelnemers tijdens een veran- deringsonderwerp? Hoe verloopt de interactie? Staan groepsleden welwillend ten opzichte van elkaar of juist niet? Je verdiept je in verschillende aspecten van ge- spreksvoering in jouw team. Je wordt uitgedaagd om op een bij uw team passende wijze in gesprek te gaan met een toekomstgerichte focus en vanuit een houding van waardering en vertrouwen in elkaar. Je leert hoe je invulling geeft aan je rol als gespreksleider en wat dat betekent voor jouw communicatie.
De zesde module is gericht op verandering. In het be- geleiden van verandering in het onderwijs zoals een IKC of scholen waar het leerstofjaarklassensysteem wordt doorbroken krijgen intern begeleiders te maken met on- zekerheden en weerstanden. Samenwerken met directie en andere leidinggevenden is daarin cruciaal. Daarmee kan ook de bestaande rol van de intern begeleider ver- anderen. Het begeleiden van veranderingen naar ande- re onderwijsconcepten vraagt veel meer dan het maken van een plannetje. Centraal in deze module staat het be- geleiden van verandering vanuit de bedoeling en anders organiseren.
Kennismaken met het passend denken en de organisatie van inclusief onderwijs.
MODULE
(INTER)PROFESSIONELE SAMENWERKING
MODULE
MASTERMODULE GESPREKSVOERING EN BEGELEIDEN
MODULE
INTERPROFESSIONELE SAMENWERKING IN
VERANDEREND ONDERWIJS
MODULE
INTERNATIONALISERING
STUDIEREIS
De innovaties in het onderwijs volgen elkaar in snel tem- po op en de tijds- en werkdruk lijken alleen maar toe te nemen. Hoe kun je als begeleider al deze veranderingen voor je team in goede banen leiden? Door nieuwe in- zichten (zoals gepersonaliseerd en/of op passend on- derwijs) en technologische ontwikkelingen (tablets en smartphones) verandert het takenpakket van leerkrach- ten, intern begeleiders en schoolleiders steeds meer.
Tijdens deze mastermodule verdiep je je in de dynamiek van veranderingsprocessen. Daarnaast leer je hoe je om- gaat met weerstanden en hoe je de betrokkenheid van het team kunt vergroten. In deze module schrijf je ook een verbeteringsplan voor een zelf-in overleg met de school gekozen aandachtsgebied.
Bijvoorbeeld: Stel, jouw team wil meer aandacht beste- den aan het sociaal-emotioneel leren, of een program- ma begrijpend lezen vorm geven aan de hand van de leerlijnen of binnen het handelingsgericht werken meer aandacht besteden aan het denken in kansen dan het invullen van formulieren. Dat is een veranderingstraject.
Hoe geef je dit vorm, hoe ga je om met weerstanden, hoe zet je collega’s in hun kracht, hoe kun je betrokken- heid vergroten? In deze module schrijf je een verbete- ringsplan, rekening houdend met bovenstaande vragen.
MODULE
MASTERMODULE
ONDERWIJSVERBETERING:
DE BEGELEIDER BINNEN INNOVEREN
PeriodeModules Jaar 1PortfolioModules Jaar 2Portfolio augustus-oktober Module 1 Kerncompententies, zorgstructuur op school (HGW) en visie
Startassessment (optioneel) 5 bijeenkomsten van 3,5 uur Module 5 Mastermodule Gespreksvoering en begeleiden
Toets 5 ec’s 4 bijeenkomsten van 3,5 uur oktober-januariModule 2 Coachen en groeien door zelfreflectie
Onderzoekscomponent 5 bijeenkomsten van 3,5 uur Module 6 Interprofessionele samenwerking in veranderend onderwijs
Onderzoekscomponent 4 bijeenkomsten van 3,5 uur januari-maart
Module 3 Mastermodule Kenniswerker: de begeleider binnen passend onderwijs
Mastertoets 10 ec’s 7 bijeenkomsten van 3,5 uurStudiereisInternationaliseringsverslag + presentatie maart-meiModule 4 (Inter)professionele samenwerking Onderzoeks-component 5 bijeenkomsten van 3,5 uur Module 8 Mastermodule Onderwijsverbetering: de begeleider binnen innoveren
Toets 5 ec’s 6 bijeenkomsten van 3,5 uur
De opzet in één overzicht:
Deze scholing kenmerkt zich door:
• kennis over het leren en leerprocessen bij volwassenen;
• nabijheid van en de impact in de praktijk van de deelnemers;
• afwisseling tussen theorie, praktijk en reflectiemomenten;
• gebruikmaking van recente theoretische ontwikkelingen;
• gerichte opdrachten die in de dagelijkse praktijk dienen te worden uitgevoerd;
• de inzet van specialisten en opgeleide trainers;
• leren van en met elkaar waardoor de impact vergroot wordt.
De deelnemers zal worden gevraagd een portfolio aan te leggen waaruit de gereali- seerde ontwikkeling zal moeten blijken.
Elke module wordt afgesloten met een ‘pitstop’. Deze pitstop bestaat uit het reflecteren op het eigen handelen. Wat waren ontwikkelpunten op persoonlijk gebied, welke (persoonlijke) doelen stel je en welke acties heb je ondernomen om persoonlijke groei te realiseren. Tevens wordt geëvalueerd op beleidsmati- ge speerpunten, welke moeten nog op schoolniveau verder uitgewerkt en in- gevoerd worden? Vanuit deze ‘pitstop’ past iedere deelnemer het portfolio aan op bovenstaande onderdelen.
De mastermodules kunnen afgerond worden met een toets op masterniveau.
Bij een voldoende afronding van de toets ontvangen de deelnemers voor deze modules een nascholingscertificaat met 5-10 ects.
Afhankelijk van de groepsgrootte wordt gewerkt in plenaire delen en delen waar in subgroepen of leerteams gewerkt wordt. Leren van en met elkaar is een leidend principe.
Deze opleiding kent ook een studiereis naar een situatie waar inclusief onder- wijs duidelijk zichtbaar zal zijn. In deze reis krijgen de deelnemers een goed beeld, wat het betekent om Passend Onderwijs vanuit de inclusieve mindset te realiseren. Het wordt duidelijk wat dit vraagt van scholen, leerkrachten, organi- satie van de ondersteuning.
Studiebelasting
De studiebelasting is afhankelijk van de studievaardigheden van de deelne- mer. Gemiddeld kan worden uitgegaan van ongeveer 10 uur studiebelasting per week. Dit is inclusief de deelname aan de bijeenkomsten. De duur van de bijeenkomsten is maximaal 3 uur.
Voor wie
De vernieuwingen en veranderingen in de maatschappij en ons onderwijs vra- gen om toekomstbestendige onderwijsprofessionals. Er is vraag naar leraren en intern begeleiders met een specifieke opleiding.
Met deze scholing kun je aan de slag als intern begeleider. Je bent in staat om een impuls te geven aan onderwijsinnovatie op jouw werkplek; problemen in onderwijssituaties te analyseren en op te lossen; theorieën te implementeren en de toetsen aan de praktijk; effectief en respectvol te communiceren met leerlingen, collega’s, ouders en partners binnen de organisatie- en ondersteu- ningsstructuur.
Past die ambitie bij jou?
Kom dan naar de informatieavond.
Deelnemen
Op 15 april organiseren we van 17.00 tot 18.30 uur een informatiebijeenkomst.
U kunt zich daarvoor aanmelden via www.rpcz.nl/IB-informatie Locatie: Albero | Stationspark 47 | 4462 DZ Goes
Wilt u definitief inschrijven door deelname aan de opleiding?
Schrijf u dan in via www.rpcz.nl/IB-opleiding
Heeft u nog vragen of wilt u een persoonlijk advies? Neem dan contact op met:
E: info@rpcz.nl | T: 0118 - 480 800 | I: www.rpcz.nl
E: vlissingen.seminarium@hu.nl | T: 088-4817890 | I: www.men.hu.nl
