Gemeente
Raadsvoorstel yjron/ngen
Onderwerp Herziene GREX Werklocaties 2017 (Westpoort, Zernike, Eemspoort en Roodehaan) Registratienr 6823977 Steller/telnr. Bert Horst en Jeroen Bos/14050 Bijlagen 1
Versie 20180312
Classificatie • Geheim B Vertrouwelijk
Portefeuillehouder R. van der Schaaf Raadscommissie Ruimte en Wonen Voorgesteld raadsbesluit
De raad besluit:
I. de herziene begroting van het project Westpoort vast te stellen en de totale kosten te bepalen op € 118.990.000,-
II. de kosten te dekken uit:
a. bijdragen en subsidie alle afgesloten: € 9.055.000,- b. opbrengsten grondverkoop € 63.108.000,-
III. het tekort van de grondexploitatie Westpoort vast te stellen op € 46.827.000,- (eindwaarde 31- 12-2037) en €31.514.000,- (startwaarde 1-1-2018). Dit tekort op startwaarde te dekken uit de verliesvoorziening grondexploitaties;
IV. voor het project Westpoort voor de jaren t/m 2019 een vervolgkrediet van € 3.131.000,- beschikbaar te stellen. Het totaal beschikbaar gestelde uitvoeringskrediet komt daarmee op
€ 78.202.000,- van de totaal begrote kosten van € 118,990,000.
V. in te stemmen met de ontvlechting van Zernikelaan Noord uit de grondexploitatie Zernike en dit deelproject (inclusief gemaakte kosten ad € 515.000 die uitgegeven zijn onder het bestaande krediet van de grondexploitatie) toe te voegen aan het deelproject Zernike Infrastructuur en het beschikbaar stellen van een voorbereidingskrediet voor het deelproject Zernike Infrastructuur van
€1.000.000.
VI. de herziene begroting van het project Zernike vast te stellen en de totale kosten te bepalen op €27.643.000,-
VII de kosten te dekken uit:
a. bijdragen en subsidie: € 2.196.000,- b. opbrengsten grondverkoop: € 25,213,000,-
VIII. het tekort van de grondexploitatie Zernike vast te stellen op € 235,000,- (eindwaarde 31-12- 2032) en € 174,300,- (startwaarde per 1 januari 2018), Het tekort op startwaarde te dekken uit de verliesvoorziening grondexploitaties;
IX. voor het project Zernike voor de jaren t/m 2019 het krediet te verlagen met € 154,000,-, Het totaal beschikbare uitvoeringskrediet komt daarmee op € 22,387,000,-
X. de herziene begroting van het project Eemspoort vast te stellen en de totale kosten te bepalen op €43.818.000,-,
XI. de kosten voor het project Eemspoort te dekken uit:
a. bijdragen en subsidie: € 2.025.000,- b. opbrengsten grondverkoop: € 42.535.000,-
XII. het positieve resultaat van de grondexploitatie Eemspoort vast te stellen op € 743,000,- (eindwaarde 31-12-2028) en € 598,000,- (startwaarde 1-1-2018).
XIII. voor het project Eemspoort voor de jaren t/m 2019 het krediet te verlagen met € 1,873,000, Het totaal beschikbare uitvoeringskrediet komt daarmee op € 42,450,000,-
XIV. de herziene begroting van het project Roodehaan vast te stellen en de totale kosten te bepalen op €21.287.000,-.
XV. de kosten voor het project Roodehaan te dekken uit:
a. bijdragen en subsidie: € 62.000,-
b, opbrengsten grondverkoop: € 20,924,000,-
XVI het tekort van de grondexploitatie Roodehaan vast te stellen op € 299,000,- (eindwaarde 31-12- 2028) en € 241,000,- (startwaarde 1-1-2018), Dit tekort te dekken uit de verliesvoorziening
grondexploitaties;
XVII, voor het project Roodehaan voor de jaren t/m 2019 het krediet te verlagen met € 209.000,-. Het totaal beschikbare uitvoeringskrediet komt daarmee op € 18.840.000,-;
XVIII. vooruitlopend op het bestemmen van resultaat bij de jaarrekening 2017 van vrijval uit de verliesvoorzieningen grondexploitaties een bedrag van € 3,5 miljoen toe te voegen aan het Stedelijk Investerings Fonds (SIF) onderdeel Zernike Infrastructuur voor de uitvoeringskosten van Zernikelaan Noord;
XIX. de gemeentebegroting 2018 op programmaniveau dienovereenkomstig te wijzigen;
XX. het genomen besluit vanwege het financieel toezicht op grond van artikel 21 Wet algemene regels herindeling voor te leggen ter afstemming aan de gemeente Haren en Ten Boer en ter goedkeuring aan Gedeputeerde Staten;
XXI. het genomen besluit na goedkeuring door Gedeputeerde Staten in uitvoering te brengen.
XXII. geheimhouding te bekrachtigen ten aanzien van bijlage(n), juncto artikel 25 lid 3
Gemeentewet, op grond van artikel 25, tweede lid Gemeentewet geheimhouding op te leggen aan (de leden van) de raad, gezien artikel 10 van de W o b , lid 2 onder b;
XXIII. het genomen besluit vanwege het financieel toezicht op grond van artikel 21 Wet algemene regels herindeling voor te leggen ter afstemming aan de gemeente Haren en Ten Boer en ter goedkeuring aan Gedeputeerde Staten;
XXIV. het genomen besluit na goedkeuring door Gedeputeerde Staten in uitvoering te brengen.
B&W-besluil d.d.: 20 maart 2018
Afgehandeld en naar archief Paraaf Datum
Samenvatting
Herziening grondexploitatie werklocaties 2017. In 2017 zijn de herziene grondexploitaties voor Westpoort, Zernike, Eemspoort en Roodehaan voor het laatst door u vastgesteld. Die grondexploitaties zijn gebaseerd op de boekwaarde per 1 oktober 2017, Wij vragen u de herziene grondexploitaties voor Westpoort 2017, Zernike 2017, Eemspoort 2017 en Roodehaan 2017, allen gebaseerd op de boekwaarde per 1 oktober 2017, vast te stellen, inclusief een kredietaanvraag tot en met 2019.
BeOnjyenterrtmeitGtOimgi» A N
•
Aanleiding en doel
Ontwikkelingen bedrijventerreinen
Kader
Jaarlijks moeten wij onze gemeentelijke grondexploitaties herzien. Wij proberen dit altijd zo overzichtelijk mogelijk te doen. Dit jaar hebben we er ook weer voor gekozen om niet per afzonderlijke GREX een besluitnotitie te maken maar om alles in één document te verantwoorden. Dit hebben we in 2015 voor het eerst gedaan en werd door u als zeer prettig ervaren.
Argumenten en afwegingen Marktontwikkelingen / verkopen
ln een groeiende stad is het vinden van werk van groot belang. Het doel van het programma vestigingsklimaat is bedoeld om de juiste randvoorwaarden te scheppen voor toekomstige groei van bedrijvigheid. Het realiseren van een goed aanbod aan bedrijventerreinen is de opgave, daarbij flexibel inspelend op de marktvraag. Dat de strategie heeft gewerkt moge blijken uit de uitgifte in 2017 waarbij er binnen de werklocaties 22 ha is afgezet en daar buiten nog eens ruim 24 ha. Na een periode van weinig ontwikkelingen op de werklocaties neemt de belangstelling toe, In de afgelopen jaren is er veel energie gestoken om de werklocaties vooral onder de aandacht te brengen van potentiële klanten (zowel buitenlandse acquisities in regionaal verband op een internationaal platform, als gesprekken met de lokale ondernemers).
In 2017 heeft de hernieuwde belangstelling voor de Groningse werklocaties geresulteerd in
toegenomen belangstelling en verkopen op Westpoort, en bovenverwachting veel bedrijfsvestiging en grondverkopen gerealisserd op Zernike, Eemspoort en Roodehaan,
Reserveringen
Eerder gemelde initiatieven voor Westpoort, Eemspoort en Zernike zijn concreet omgezet in grondtransacties. Er is nog steeds serieuze belangstelling te melden.
Op basis van de marktonderzoeken uit het verleden (Stee) als uit de het nog lopende onderzoek (bureau Buiten) hanteert de gemeente een uitgifteprognose van 5 hectare per jaar.
Tijdelijke invullingen
Ook de tijdelijke initiatieven op de bedrijventerreinen hebben zich daadwerkelijk vertaald in de aanleg van een zonneweide van 22 ha aangrenzend aan Roodehaan, Een deel van Roodehaan ter grootte van 4 ha is daarom toegevoegd aan de niet in exploitatie genomen gronden en maakt deel uit van de Zonneweide van totaal 22 ha.
Financiële gegevens 2017
De risico en kansen worden ingeschat met behulp van indicatoren die worden aangeduid als parameters. Deze parameters geven zowel positieve als negatieve financiële consequenties voor het eindresultaat weer, binnen de aangegeven bandbreedte. Wijzigen van de renteparameter, het uitgiftetempo, de grondprijzen en/of opbrengstenstijging hebben een merkbaar effect op het eindresultaat. Hieronder noemen we de grootste risico's.
1) Het niet halen van het verwachte uitgiftetempo van circa 5 hectare per jaar
2) Het niet halen van het gemiddeld verwachte opbrengstenniveau per m2 uit te geven grond.
Overzicht per werklocatie:
1, Westpoort 2, Zernike 3.
4.
Eemspoort en Roodehaan
A d i . Westpoort
Westpoort is oorspronkelijk bedoeld om bedrijfskavels aan te bieden binnen een traditionele grondexploitatie, met een geschat uitgifte tempo van 2,5 ha per jaar. De huidige economische ontwikkeling vraagt een andere rol van de overheid. Naast een actieve samenwerking met bedrijven en ondernemers gaan we proactief en faciliterend te werk. Waar het verantwoord kan, verruimen en versoepelen we de planologische en juridische kaders. We bieden maatwerk en werken vooral met de ondernemers samen door hun initiatieven zo goed mogelijk te ondersteunen en procedures te vereenvoudigen.
Er zijn nu vier bedrijven gevestigd: LCW, Pipelife en het datacentrum van KPN / ODC (datacenter) en Collicare goed voor in totaal een kleine 6 ha hectare. Naar verwachting zullen zich nog meer datacentra op Westpoort vestigen. Ook verwachten we dat de nieuwe benaderingswijze in de nabije toekomst toenemende interesse voor Westpoort zal genereren.
Voortgang
Op Westpoort is ruim 1 ha verkocht en zijn we in gesprekken met serieuze gegadigden. Daarnaast is er belangstelling voor een zonneweide op het water.
Een businescase voor de vestiging van één of meerdere datacenters op Westpoort heeft geresulteerd in het eerste datahotel (KPN) dat zich heeft gevestigd op Westpoort, fase 1 Dit
datahotel heeft uitbreidingsplannen. Ook valt er belangstelling te melden van een ander datacenter op Westpoort (fase II). Wij stellen voor om Westpoort fase 11 op het moment dat de verkoop
doorgaat weer te activeren binnen de lopende GREX Westpoort, Fase 11 is enkele jaren geleden om moverende reden afgeboekt en ondergebracht bij de Grondbank,
Ad2. Zernike
Binnen het Akkoord van Groningen 2.0 is de ontwikkeling van Zernike Groningen Campus een belangrijke opgave, We willen Zernike verder uitbouwen tot een toplocatie waar kennisinstellingen en bedrijfsleven stevig met elkaar verbonden zijn.
Op basis van een gezamenlijke visie ontwikkelen de partners van het Akkoord van Groningen 2.0 het terrein van de Zernike Campus tot één van de belangrijkste kennisdynamo's van stad en regio.
Op basis van een bestuurlijke keuze is strategisch besloten om een nieuwe stedenbouwkundige visie op te stellen. Deze is inmiddels afgerond. De stedenbouwkundige visie is tot stand gekomen in een samenwerking tussen de gemeente Groningen, de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en de Hanzehogeschool (HG). De visie geeft - voor de komende 10 tot 15 jaar, op hoofdlijnen - de koers voor de ontwikkeling van de Zernike Campus Groningen aan. De campus heeft, met de
enthousiaste en stuwende kracht van de aanwezige kennisinstellingen en ondernemers, volop mogelijkheden om uit te groeien tot een onderwijs-, kennis- en ontwikkelingscentrum van nationaal en zelfs internationaal formaat. Naast het ruimtelijke plan ligt de sleutel tot succes in verregaande samenwerking en goede marketing (acquisitie) van de campus. Deze ontwikkelingen hangen nauw samen met een goede samenwerking tussen de onderwijsinstellingen, de gemeente en de bedrijven. Het blijft zaak hierin te blijven investeren en de gemaakte bestuurlijke afspraken na te komen. Zodat alle onderdelen, zowel de onderwijsinstellingen als de bedrijven goed bereikbaar blijven met de fiets, openbaar vervoer en de auto. Een gezamenlijke investering in de bereikbaarheid is terug te vinden in de plannen voor de herinrichting van de Zernikelaan en de aanleg van het (tijdelijke) fietspad Penningsdijk. Ook de provincie doet mee in de aansluitingen van de Noordelijke Ringweg op de Zernikelaan,
ln afgelopen periode zijn door de RUG en de HG nieuwe onderwijs-, onderzoeks- en
faculteitsgebouwen ontwikkeld (Energy Academy Europe, Entrance). Voor de komende jaren staan nog meerdere ambitieuze plannen op stapel. Dit alles eist planologische inpassing. Als
toekomstige ontwikkelingen noemen we ZAP, Geothermie, studentenhuisvesting, verbouwing Nijenborg 4 en mogelijk de vestiging van nieuwe bedrijven en uitbreiding). In 2017 heeft Avebe zich daadwerkelijk gevestigd op de Zernike Campus, De Stichting Triade, die ook het Campus management voert, zal voor Avebe het vastgoed gaan ontwikkelen.
Voortgang
Naast Avebe hebben ook Entrance, Bytesnet en Kits kinderdagverblijf zich gevestigd of uitgebreid op Zernike, samen goed voor 2,5 ha. Er is een opvallende toegenomen interesse voor dit gebied.
Ook de kennisinstellingen RUG en HG zijn bezig met verschillende uitbreidingsplannen.
Ad 3, Eemspoort
Het bedrijventerrein Eemspoort is verdeeld in drie stukken, die fasegewijs worden opgeleverd. De fase tussen Olgerweg en Europa-weg is in 2011 bouwrijp gemaakt, ln 2012 zijn de kavels van deze fase, 2b, te koop aangeboden. Voor Eemspoort betekent dat 8,2 ha in de komende 9 jaar wordt uitgegeven, vanaf 2015, ln 2017 heeft Ambiant zich hier gevestigd.
Roodehaan is samengevoegd met Eemspoort, De belangrijkste reden is om het imago van Roodehaan te veranderen. Het terrein ligt tegen Eemspoort aan. Wij verwachten met de
naamsverandering dat voor bedrijven Roodehaan een doorloper wordt van Eemspoort waar het goed ondernemen is!
Financieel is er wel onderscheid gemaakt tussen beide werklocaties om het resultaat inzichtelijk te van zowel de werklocatie Eemspoort, als voor de werklocatie Roodehaan.
Voortgang
Op het oorspronkelijke terrein Roodehaan is 13 ha verkocht in 2017 aan uitbreiding van Sweco.
Daarnaast is 4 ha aan de grondbank toegevoegd en vervolgens meegenomen in de verhuur en aanleg van een zonneweide van in totaal 22 ha. Deze transacties moeten als uitzonderlijk worden aangemerkt en hebben geleid tot een herijking van de nog uit te geven gronden. Daaruit blijkt dat er voor Eemspoort en Roodehaan gezamenlijk nog 19,5 ha resteert.
Maatschappelijk draagvlak en participatie N,v,t.
Financiële consequenties
Als gevolg van wijzigingen van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) worden dit jaar de resultaten en cijfers anders gepresenteerd dan u gewend was, U wordt hierover per brief geïnformeerd.
Westpoort:
Begrotingsnijziging iBvesteringea 2018 Herziene GRIX Werklocafies 2017 W estpoort
Betroklcfn direcaefs) Titel Raads- Collegevoorstel Beshiitxomiing (orgaan - datum) Incidenteel Structureel Looptijd
Soort tt'tiziging
Stad s 0 nrn ikkeling
Herziene GREX Werklocaties 201^ VVestpoort Raad
I 2018-2019 Investering
Bedragen x 1 000 euro
Programma Deelprogramma Directie 1;S Lasten
Saldo te Baten activeren 02 Economie en werkgelegenheid 02.3 Ruimte voor bedripigheid SO Ont\\TU:eling en Uirv' I 3.131 3.131 0
B E G R O H N G S W T J Z I G I N G 3.131 0
Zernikelaan Gebiedsontwikkeling Zernike Campus:
Begrotingsi^ijziging iBTesterisgeD 2018
Betrokken direciie(,s) Thel Raads- Collegevoorstel BeskaTv-orming (orgaan - datum) Incidenteel Structureel Loopttjd
Soort wqzigtng
Stads onhiikk e lin g
Zernikelaao GebiedsontAvikkeliog Zernike Campus Raad
I 2018 2019 In^•estehng
bedragen x 1.000 euro
Programma Deelprojgramma Directie I/S Lasten
Saldo te Baten activeren 02- Economie en werkgelegenheid 02-3 Ruimte voor bedng^igheid SO Ont\\"ikkeling en Uit\' I 1.000 1.000 0
TOTALEN BEGROTINGSAVTJZIGING 1.000 1.000 0
Zernike:
Begrotings>^iizigiBg Investeringen 2018 Herziene GREX Werktocaties 2017 Zernike
Betrokken directieis} Stadsont^vikkeling
Titel Raads- CoCege voor stel Herziene GREX Werklocaties 2017 Zernike Besluitv orming (orgaan - darum i Raad
Incidenteel Structureel I
Looptqd 2018 2019
Soon •n-^ziging Ime^tering Financiële begrotingswijziging
Saldo te
Programma Deelprogramma Directie LS Lasten Baten activeren
02. Economie en werkeeleeenheid 02.3 Ruimte voor bedrij\ïeheid SO Ont^^ikkelinff en Uit\' I -154 -154 0
Eemspoort Noord:
Begrotiags^ijzigtog Inv-esteringea 2018
Herziene GREX Werklocaties 2017 Eemspoort Noord Betrokken (ürectiels)
Titel Raads- Conege\-oorstel Beshm-ormmg (orgaan - datum) Incidenteel Structureel Loopt^d
Soort \\Tiaging
Stadsonhnkkeliog
Herziene GREX Werklocaties 201*^ Eemspoort Noord Raad
I 2018-2019 Investering
Saldo te
Programma Deelprogramma Directie I S Lasten Baten actrxeren
02 Economie en werkgelegenlieid 02.3 Ruimte voor bedrg^igheid so 0^tv^^lieling en Uitv I -1.873 -1.873 0
Roodehaan:
Begrotingsnijziging Investeringen 2018 Herziene GREX Werklocaties 2017 Roodeliaan
Betrokken directie(s) Stadsontit ikkeling
Titel Raadi- CoIlege\ oorstel Herziene GREX Werklocaties 201" Roodehaan Besluitvorming (orgaan - datum) Raad
Incidenteel Structureel I
Looptijd 2018-2019
Soort wijziging Investering
Saldo te
Programma Deelprojgramma Directie I/S Lasten Baten activeren
02. Economie en werkseleaenheid 02.3 Riinte voor bedrijvigheid so Ontvvikfcelins en Uitv I -209 -209 0 TOTALEN BEGROTINGSVVUZ1GEVG
Vervolg
Om de werklocaties beter en blijvend onder de aandacht te kunnen brengen is voor alle werklocaties in de stad, een promotie- en marktstrategie ontwikkeld. De hieruit voortvloeiende promotie activiteiten zullen eraan bijdragen dat Westpoort, Zernike en Eemspoort periodiek onder de aandacht zullen worden gebracht.
Met vriendelijke groet,
burgemeester en wethouders van Groningen,
de burgemeester.
Peter den Oudsten
de secretaris.
Peter Teesink
10
