The Turn to Parenting in Four European Welfare States
Parenting support in professional practice
Dr. Marit Hopman Prof. Trudie Knijn
Universiteit Utrecht, Nederland
Pol Chi
Achtergrond
• Vier betrokken landen: Duitsland, Engeland, Frankrijk en Nederland (en Zweden gedeeltelijk).
• Doel:
• Achterliggende factoren, actoren en belangen bij (hernieuwde) belangstelling voor ouders en opvoeding;
• Consequenties voor welzijn van kinderen;
• Veranderende relaties overheid-professionals-gezinnen.
• Methoden:
• Interviews en document-analyses
• Experts, beleidsmakers, professionals
(Veranderende) rol/context opvoedingsondersteuning
Pol Chi
Geschiedenis opvoedingsondersteuning (PSP)
• Alle landen; groeiende nadruk op PSP in politieke en beleidsagenda.
• In Engeland; wetenschappelijk bewijs, rol van ouders, sociale waarden, en sociale gelijkheid
• In Duitsland; omslag naar activering (interventies) i.p.v. passief
“ontvangst” (financieel), van universele naar gerichte interventies
• In Frankrijk; lange geschiedenis maar sinds jaren ‘90 geïnstitutionaliseerd, geïnspireerd door UNCRC
• In Nederland; wetenschappelijk bewijs, rol van ouders,
preventie/publieke gezondheid, huidige nadruk op ‘empowerment’
• NB: ENG en FR óók straffend; ENG en FR mogelijkheden actieve participatie in PSP
Pol Chi
Achterliggende rationale(s)
• In alle landen: PSP als inzet voor groei economisch en sociaal kapitaal, en als vertaling van child investment approach
• Directe aanleiding/expliciete doel verschilt:
• DLD en NL: voorkomen van kindermishandeling
• FR: voorkomen van delinquentie/crimineel gedrag
• ENG: terugdringen armoede
• DLD: demografische noodzaak (meer kinderen)
Opvoedingsondersteuning als “quasi-concept”
Pol Chi
Achterliggende rationale(s)
• In het algemeen: ouders als “werktuig” voor welzijn van kinderen; makkelijke ingang in het gezin
• Doelstellingen:
1. Welzijn kinderen (ENG, NL, DLD)
2. Minimaliseren risico voor kinderen (ENG, NL, DLD)
3. Welzijn kinderen én ouders (ENG, FR, DLD met name moeders) 4. Sociale inclusie/sociaal kapitaal (ENG, opkomend in NL, DLD
óók economisch)
• Strijd vooral tussen:
• Gedrag vs. community (academisch debat)
• Programma vs. relatie (zie EBP)
• Aanbod vs. “controle” (DLD)
Pol Chi
Aanbod
• Grote variëteit in aanbod:
• Aanbieders: publieke gezondheid, welzijnsorganisaties, erkende zorgorganisaties, scholen, kinderopvang, etc.
• Kwalificaties: sociaal-pedagogen, maatschappelijk werk,
verpleegkundigen, psychologen, onderwijskrachten, therapeuten, vrijwilligers/”leken”
• Methoden: advies, individuele gesprekken, huisbezoek, groepsbijeenkomsten, websites
• NB. in alle landen: spanning tussen evidence-based werken en discretionaire ruimte van de professional
Pol Chi
Coördinatie van heterogeniteit
• Alle landen: organisatie vooral lokaal (in NL recent ingezet)
• ENG: Children’s Centres, Parenting Services en lokale vindplaatsen zoals scholen, kerken, wijkcentra
• DLD: lokale jeugd&gezondheid centra (familiecentra) en kinderopvang-centra. Ook wettelijk geregeld.
• FR: REAAP (lokale netwerken van professionals en ouders)
• NL: Centra voor Jeugd&Gezin, nu Buurtteams/Wijkteams, en lokale vindplaatsen.
Pol Chi
Aard en soort van professionele ondersteuning
• Jeugdgezondheidszorg (fysiek, universeel):
• Lange traditie in NL en FR.
• In ENG; gericht op ouders met laag inkomen (family-nurse partnerships)
• Nieuw in DLD (Familienhebamme)
• Opvoedingsondersteuning (adviezen, cursussen, groepsaanbod, websites):
• Poging tot evidence-based werken (NL, ENG, DLD) – standaardizering van waarden (FR)
• Gebaseerd in wetgeving (DLD)
• Toename commerciële partijen (NL en ENG)
• Participatie van ouders – formeel in FR, gewaardeerd in ENG en NL
Skills-driven:(cognitieve) gedragstheorie, hechtingstheorie
Pol Chi
Evidence-based werken
• DLD; exploratie van programma’s op lokaal niveau, die later systematisch worden.
• ENG: EBP om uitgaven te “verdedigen”; Middel om zowel beleidsmakers als ouders tevreden te stellen;
Weinig metingen als eenmaal geïmplementeerd is.
• FR: Geen EBP; psychoanalytische grondslag;
empowerment van ouders tegen de staat; strijd paternalisme vs. bescherming privacy.
• NL: EBP om uitgaven te “verdedigen”; moreel imperatief om te weten wat je doet.
Pol Chi
Evidence-based werken
• Alle landen en alle respondenten: twijfel over de mogelijkheden van evidence-based werken
• Argumenten:
1. Professionele ruimte is belangrijker dan standaardisering 2. Kenmerken professional zijn belangrijker (ervaring,
empathie, zelf-vertrouwen)
3. Beleidsmakers zouden zich niet moeten bemoeien met professionele expertise
4. Breed scala aan behoeften en “contexten”
5. Methoden zijn tijdsintensief, de mogelijkheden van ouders varieren, te weinig tijd om te oefenen.
6. Lange-termijn effecten zijn moeilijk te meten
• Overeenstemming dat – hoewel effect moeilijk te meten is – opvoedingsondersteuning nodig is.
Pol Chi
Dilemma: opvoedingsondersteuning als controle-mechanisme?
• Dilemma tussen empoweren van ouders vs. uitoefenen controle over ouders
• In alle landen: expliciete aandacht voor empowerment
• Perceptie van dit dilemma verschilt tussen landen en professies:
• DLD: respondenten noemen het, en accepteren het tot een bepaalde hoogte
• FR: professionals zien hun werk als empowerend, maar accepteren vormen van controle m.b.t. “lagere klassen”
• ENG: Vooral empowerment, maar striktere controle over “troubled families”
• NL: Controle in meest strikte betekenis wordt niet geaccepteerd, maar “surveillance” wordt alom geaccepteerd
Is opvoedingsondersteuning een “apparatus of governance”?
Bestaat hierover discussie in het professionele veld zelf?
