• Organogram provincie Fryslân

Bijlagen

• Verklarende woordenlijst

• Het Interview

• Schematische samenvatting diagnose / voorbereidende werk

• Organogram provincie Fryslân

• Organogram provincie Overijssel

•

Organogram provincie Noord-Holland

Verklarende woordenlijst

B

BDU Brede Doel Uitkering (zie GDU)

C

CA Centrale As

College Team van bestuurders, leden zijn alle Gedeputeerde. Ook wel Gedeputeerde Staten (GS)

E

Extern / Externe organisaties Alle factoren, organisaties die buiten de directe (mogelijke) controle van de Provincie vallen.

F G

GDU / GDU+ De decentrale overheden zijn voortaan zelf geheel verantwoordelijk voor de realisatie van projecten beneden deze nieuwe GDU-grens. De GDU-grens bedraagt 112,5 miljoen voor de provincies en kleinere kaderwetgebieden, en

225 miljoen voor de drie grote kaderwetgebieden. Naar verwachting zal vanaf 1 januari 2005 een volgende stap in de decentralisatie van verkeer en vervoer worden gezet. Het is de bedoeling dat de bestaande geldstromen naar decentrale overheden worden samengevoegd in één Brede doeluitkering verkeer en vervoer (BDU). Het gaat hierbij om budgetten in het kader van de GDU-plus, duurzaam veilig, mobiliteitsmanagement en exploitatie van het stads- en streekvervoer. Deze budgetten komen geheel ‘ontschot’ in de BDU en de decentrale overheden bepalen zelf op welke wijze zij dit geld inzetten voor het realiseren van het regionaal verkeers- en vervoersbeleid.

GS Gedeputeerde Staten (zie ook College)

H

Hoorzitting Een Vaste Kamercommissie kan voordat ze een oordeel geeft ver een bepaald wetsvoorstel besluiten eerst een aantal personen of organisaties te horen. De Vaste Commissie bepaald wie zij voor de hoorzitting uitnodigt. Een hoorzitting wordt altijd in de Staatscourant aangekondigd. Degenen die voor de hoorzitting worden uitgenodigd worden geacht van tevoren een schriftelijke reactie te sturen, zodat de commissie gericht vragen kan stellen.

I

Intern / Interne Organisatie De Provinciale overheid in zijn geheel. Alle sectoren, afdelingen en individuen die onder de directe controle van Provincie vallen.

IPO Interprovinciaal Overleg

ISP Infrastructuur Programma

L

Lijn De lijn/ staf organisatie

Lobby Lobby is de laatste stap in een lang proces van belangenbehartiging waarbij een organisatie, in hoofdzaak door het verstrekken van informatie, invloed uitoefent op de belangenafweging die plaatsvindt bij politieke besluitvormingsprocessen.

M

MIT Meerjarenprogramma Infrastructuur en Transport

MIT-procedure In het spelregelkader MIT zijn drie fasen en zes beslismomenten aangegeven.

Er is geen automatische doorstroming van de ene naar de andere fase; bij elk beslismoment vindt de afweging plaats of de MIT-procedure voor het betreffende project moet worden doorgezet.

De procedure start met een intakebesluit, waarmee de Minister het probleem voorlopig erkent. Dan volgt de fase van verkenning. Hierbij wordt het probleem grondig onderzocht en worden oplossingsrichtingen bepaald. De

initiatiefnemers hiervoor kunnen variëren van een regionale Directie van Rijkswaterstaat tot een College van burgemeester en wethouders. Aan het eind van de verkenning moet duidelijk zijn wat de alternatieven zijn, of

betrokkenheid van de Rijksoverheid noodzakelijk is en, zo ja, wie er nog meer bij de verdere uitwerking betrokken is. Dan volgt het tweede beslismoment:

wel of geen opdracht tot het uitvoeren van een planstudie. Hiermee wordt het probleem al dan niet definitief erkend. In principe is deze fase voor alle verkeers- en vervoersprojecten gelijk.

De planstudie bestaat uit twee delen. In het eerste deel wordt onderzocht wat er moet gebeuren om het verkeers- en vervoersprobleem aan te pakken. Hierbij wordt nadrukkelijk ook gekeken naar zaken als inpassing, milieu,

ruimtegebruik, verkeersveiligheid en economische effecten. In het tweede deel van de planstudie wordt de organisatie van het project nader uitgewerkt (het 'hoe'). Bij regionale/lokale projecten wordt een planstudie uitgevoerd door of in opdracht van de initiatiefnemer, de verantwoordelijke bestuurders.

Bij projecten die een Tracéwetprocedure moeten doorlopen, is de startnotitie het begin van de planvorming. Daarna volgt de trajectnota, die samen met de inspraak en de adviezen over deze nota leidt tot het standpunt van de Minister over het voorkeurstracé.

Samen met de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) wordt uiteindelijk een tracébesluit genomen (beslismoment drie). In de regel moet hierbij een Milieu-Effect Rapportage (MER) worden gemaakt. Wanneer een traject niet onder de Tracéwet valt, wordt bij beslismoment drie gesproken over een projectbesluit. Of en wanneer een project onder de Tracéwet valt, verschilt per vervoerwijze.

Als de technische en de procedurele voorbereiding zijn voltooid (wat wordt aangeduid met 'procedures rond'), kan de planstudie worden afgerond (beslismoment vier). Hierna kan de uitvoering ter hand worden genomen. Of dat daadwerkelijk gebeurt, is afhankelijk van de vraag of er geld beschikbaar is in het totale programma. Als dat niet het geval is, wordt het project in de wacht gezet totdat de financiering rond is. Bij een Tracéwetplichtig project moet maximaal dertien jaar na het nemen van het tracébesluit met de uitvoering begonnen zijn.

Pas als de financiering rond is, kan worden begonnen aan de realisatiefase. Het begin van de uitvoering kenmerkt zich door het uitvoeringsbesluit

(beslismoment vijf). Bij railprojecten en regionale en lokale infrastructuur is dit een besluit tot het afgeven van een beschikking op de subsidieaanvraag. Bij beslismoment zes wordt het project opgeleverd (hoofdwegen, hoofdvaarwegen) en wordt het laatste deel van de subsidie uitgekeerd. Het project verdwijnt daarna uit het MIT-projectenboek.

MT Management Team

P

Petitie Een petitie is een breed ondersteund onderzoek aan de leden van de Tweede Kamer of een Vaste Kamercommissie om een bepaald onderwerp aan de orde te stellen. Een petitie wordt veelal in het Tweede Kamergebouw door de voorzitter van de Tweede Kamer of van de Vaste Commissie in ontvangst genomen en de eerstvolgende Kamer- of commissievergadering gemeld op de lijst van ingekomen stukken.

PO Portefeuilleoverleg, overleg waarin de betreffende Gedeputeerde participeert.

Position Paper Een Position Paper is een document waarin de politieke boodschap van een organisatie op heldere en consistente wijze wordt verwoord. Een Position Paper bevat een nadere onderbouwing c.q. argumentatie van deze politieke

stellingname. Ook wordt vaak een alternatief gegeven voor wet- en

regelgeving. Een Position Paper wordt in het algemeen achtergelaten bij een lobbygesprek.

PPS Publiek Private Samenwerking

Projectgroep Centrale As Groep bestaande uit leden vanuit de provinciale organisatie en leden vanuit de betrokken gemeentes.

PS Provinciale Staten

PVVP Provinciaal Verkeers en Vervoers Plan

R

Rebelgroup Onderzoeksbureau wat een studie heeft gedaan naar de mogelijke financieringsbronnen (zie ook literatuurlijst).

RIW Ruimte, Infrastructuur en Water

Rijk, het Rijksoverheid

S

Schriftelijke vragen Kamerleden kunnen schriftelijk aan de minister of staatssecretaris vragen stellen. Deze vragen kunnen op elk moment tijdens werkdagen worden ingediend. Nadat de voorzitter van de Tweede Kamer ze heeft goedgekeurd, worden de vragen doorgestuurd naar de betrokken bewindslieden. Het is de bedoeling dat deze binnen drie weken schriftelijk antwoord geven op de gestelde vragen. Als een antwoord niet binnen zes weken is beantwoord, moet de minister ze mondeling komen beantwoorden. Als schriftelijke vragen zijn beantwoord, worden ze door de Staatsdrukkerij (Sdu) gedrukt.

Streekplan Plan waarin de (toekomstige) Ruimtelijke Ontwikkeling van een bepaald gebied en/of stad geduid is.

T

Tracé- Mer Studie Wanneer er, ingrijpende wijzigingen aan het tracé voorgenomen zijn treedt de Tracéwet in werking. Er zal dan een onderzoek verricht moeten worden naar wat dit gaat betekenen voor het milieu, het verkeer en wat het gaat kosten. Er zal een tracé/MER-procedure gevolgd moeten worden welke is onderverdeeld in een aantal verplichte fasen.

V

5-B Programma Een programma dat diende te zorgen voor het behoud en het versterken van de tewerkstelling in de regio en de verhoging van de leefbaarheid van het platteland.

Het Interview

Tijdens het interview met de Provincie Fryslân en de Provincies Noord-Holland en Overijssel hebben de thema’s: structuur, cultuur, macht en strategie centraal gestaan. Dit alles ter beantwoording van de

probleemstelling: hoe de Provincie Fryslân, en primair, De Centrale As, haar positie tov financiers zodanig kan verbeteren dat het realiseringsgehalte en de slagingskansen toenemen.

De volgende vragen hebben de kern van de verschillende interviews omvat:

Bepalen positie geïnterviewde en organisatie geïnterviewde - Wat is uw functie in uw organisatie?

Structuur:

ƒ Hoe wordt arbeid verbijzonderd (product/dienst, functie, geografische plaats?) Is dat volgens u een juiste wijze?

ƒ Hoe zou u de mate van (de)centralisatie willen typeren?

ƒ In welke hiërarchische structuur kenmerkt de organisatie zich (lijn-, lijn/staf-, project, matrix- organisatie)? Ervaart u dit als juist? Vormt dit voor conflicten?

Cultuur:

ƒ Kunt u iets vertellen over de bedrijfscultuur? Welke sterke en zwakke punten zijn er voor u te onderscheiden?

Macht:

ƒ Kunt u iets vertellen over de verdeling van macht in uw organisatie? Bijvoorbeeld: welke afdelingen/instanties binnen uw organisatie zijn machtig/krachtig? En waarom?

Posities van financiers:

Macht:

ƒ Zijn er afhankelijkheden tov een financier? Zo ja, welke?

ƒ Ervaart u het handelen van een dergelijke financier als coöperatief of tegenwerkend?

ƒ Hoe zou u het type van macht van een financier willen omschrijven? Wordt van deze macht gebruik gemaakt? En op welke wijze dan?

ƒ Hoe wordt er in uw organisatie omgegaan met de macht van een financier?

ƒ Welke benaderingswijze (netwerken) wordt door uw organisatie gehanteerd? Sluit dit aan op de (project) organisatie? Is de aanpak binnen een project afwijkend van de gehele organisatie? Welke aanpakken hebben succes, en welke niet?

Specifieker: geld verwerving tav van majeure projecten Strategie:

ƒ Hoe speelde voorheen het proces zich af bij het verwerven van geld voor een groot project? Was dat succesvol?

ƒ Hoe is dat afwijkend van de momentele gang van zaken? Wat is er veranderd?

ƒ Welke factoren hebben aan deze verandering het meest bij gedragen?

ƒ Kunt u mij, terugkomend op de momentele gang van zaken, in een aantal stappen aangeven hoe het proces momenteel verloopt?

ƒ Is het bovenstaande proces afwijkend van wat u effectief vindt?

ƒ Wordt er tijdens het proces van het verkrijgen van gelden ook rekening gehouden met concurrenten? Zo ja, wie beschouwt u als concurrent? En hoe wordt er geconcurreerd?

ƒ Is er naast de formele wijzen ook een soort van informele aanpak?

ƒ Hoe denkt u dat het proces van geldverwerving zich in de toekomst gaat ontwikkelen?

ƒ Welke instantie verandert hierbij het meest: de financier of uw instantie? En op welke wijze?

Schematische samenvatting diagnose / voorbereidende werk

Provincie Fryslân Provincie Overijssel

Structuur

- verbijzondering Functie Functie Functie / product

- (de)centralisatie Gematigd gecentraliseerd, enige stimulering ondernemerschap

Gematigd gecentraliseerd Gematigd gecentraliseerd

- hiërarchie Lijn/staf organisatie / projectorganisatie

Lijn/staf organisatie Lijn/staf organisatie / projectorganisatie - conflicten Formele leiding,

ontbreken betrokkenheid lijn bij project

Formele leiding, afstaan macht teamleiders

Geen geuite conflicten

Cultuur

verantwoordelijkheden, weinig slagvaardigheid, angst om meetbare prestaties te formuleren, geen ondernemersgeest, wel veel vakinhoudelijke kwaliteit

Veel interne spelregels, geen stimulering ondernemerscultuur, niet slagvaardig, slechte rol als opdrachtgever, goeie inzet mensen, middelen.

Zeer positieve wending na onderbrengen van de afdeling Beleid bij Ruimtelijke Ordening, uitvoeringsgericht, veel spelregels en veel schijven.

Macht

Intern

Informele macht Afhankelijk van type bestuurder, slechts enkele ambtenaren zijn instaat invloed uit te oefenen, meer aan individuen dan aan afdelingen

Door de aanwezigheid van te veel schijven ontbreekt het hier aan enige informele macht

Afhankelijk van

Gedeputeerde Verkeer en vervoer, enkele

ambtenaren hebben aparte status, met steun kunnen deze personen erg ver komen

Extern

- Afhankelijkheid financier

Tamelijk groot, zelf financieren niet altijd (even makkelijk) mogelijk, verlies draagvlak van overige deelnemers is zeer ernstig.

Macht Rijk zal toenemen.

Besturen zouden in verzet moeten komen.

Financier heeft grote macht, anders zijn sommige zaken helemaal niet te financieren. Door steun van achterland en deelnemers is deze macht enigszins te sturen.

Grote financier heeft erg grote macht. Grote gebondenheid tav subsidieregels. Door komst GDU enigszins verbeterd. Zonder steun kan weinig worden ondernomen.

- coöperatief / tegenwerkend

Licht tegenwerkend maar sterk afhankelijk van eigen inzet

Zowel coöperatief als tegenwerkend. Nadruk ligt op meekrijgen van financierende partij vervolgens door goede communicatie

betrokkenheid behouden

Hier wordt ‘gezorgd’ dat de financier coöperatief wordt. Aanpak is het opbouwen van goede relatie. Tevens vormt Directie Volkshuisvesting zeer belangrijke

tussenschakel.

Strategie

- formeel vs informeel en bestuurlijk vs ambtelijk

Eerst informeel op bestuurlijk niveau.

Vervolgens informeel op ambtelijk niveau. Zo is iedereen bij formele start

Informeel op ambtelijk niveau starten. Na grondige voorbereiding bestuurlijk inzetten.

Beslagen ten ijs.

Altijd beginnen op ambtelijk niveau. Anders heeft Gedeputeerde geen handvat. Uiteindelijk als alles helder is komen met

geïnformeerd bestuurlijk voorstel.

- kenmerken huidige aanpak

Nog nooit geld uit het MIT. Met partners druk zetten via informele kant.

Op gegeven moment schieten via de formele kant en financier dwingen tot beslissing. Bij negatief antwoord volgt

herdefiniëring van project.

Wanneer er een voet tussen de deur is proberen door te drukken. Wanneer voor uitvoer zonder externe financiële bijdrage wordt gekozen dient intern bestuurlijk draagvlak te worden gevonden.

Volgens deze laatste methode wordt het leeuwendeel in Fryslân gefinancieerd, niet via bijvoorbeeld het MIT.

Het hangt sterk af of de provincie

probleemeigenaar is of niet. Als dit niet het geval is wordt er slechts toegekeken. Als die wel het geval is wordt met partners via de officiële kanalen subsidie gevraagd.

Hier wordt gezorgd dat er probleemdeelgenoten zijn.

Als ze er niet zijn worden ze gemaakt. Voorts wordt gekeken of deze partners mee kunnen betalen.

Hierna volgt de stap richting het Rijk, via alle mogelijke kanalen wordt dit spel gespeeld.

- aanpak verleden vs toekomst

Vroeger was het door de aanwezigheid van het ISP en 5b programma gemakkelijker. In de toekomst wordt financieren moeilijker.

Kleine mogelijkheden zijn er te halen met private financieringsconstructies, spreiding van gelden bij het Rijk en

kilometerheffing/tol.

Vroeger werd dezelfde aanpak gehanteerd als in het verleden. Momenteel veel ervaring, alleen het handelen van een (nieuwe) Gedeputeerde is geen zekerheid. In de toekomst zal moeten worden gericht op een meer integrale aanpak. Een eventuele mogelijkheid in de oprichting van een onafhankelijke gebiedsautoriteit.

Er worden hier geen veranderingen gezien tov het verleden en de toekomst.

- concurrentie Altijd kijken naar de concurrentie om eigen positie te versterken.

Echter wordt dit momenteel bijna niet gedaan hoewel dit erg belangrijk is. Fryslân heeft het erg slecht gedaan wat betreft de verdeelsleutels van de GDU en de uitkering van MIT gelden.

Een zeer slechte

concurrentie aanpak. PPS wordt gezien als mogelijke aanpak om concurrentie voor te zijn.

Het Westen, de provincie Gelderland en het kaderwetgebied Twente worden hier als grote concurrent gezien. Om dezen voor te blijven wordt gezocht naar compensatie op specifieke onderdelen.

Hier wordt er gekeken naar welke andere projecten mogelijk naar het MIT worden gebracht.

Echter is deze studie niet erg belangrijk.

PPS wordt als instrument gezien om kansrijker te zijn dan concurrenten, maar puur om het spel mee te spelen.

Organogram provincie Fryslân

Organogram provincie Overijssel

Organogram provincie Noord-Holland