VERHELPINGSONDERRIG IN LEES, SKRYF EN REKEN IN· DIE LA.ERSKOOL MET BESONDERE BEHANDELING

(1)

VERHELPINGSONDERRIG IN LEES, SKRYF EN REKEN IN· DIE LA.ERSKOOL MET BESONDERE BEHANDELING

VAN SKRIF -

^t

N EMPERIESE ONDERSOEK.

DEUR

HENDRIK PETRUS KOTZE B .A_., ^B ^.ED.··~ ^{M.ED •}

...

--- ^-·- ^...

- ~ PROEFSKRIF TER GEDEELTELIKE NAKOMING VAN DIE VEREISTES. VIR DIE GRAAD

DOCTOR EDUOATIONIS AAN DIE

POTCHEFSTROOMSE UNIVERSITEIT VIR CHRIS.TELIKE HO'ER .. ONDERWYS ·•

PROMOTOR: PROF. DR. H ~ J". J. BINGLE.

1956.

(2)

DANKBETUIGING •

Die skrywer voe1 hom hoe waardering versku1dig aan ..

a1 ondergenoemdes en bied hu11e sy harte1ike_dank aan vir a1 hu11e onbaatsugtige hu1p en tegemoetkomings in verband met hierdie werk.

1. Prof. dr. H. J. J. Bingle, Dekaan van Opvoed- kunde aan die Potchefstroomse Universiteit vir Christelike

Hoer·onde~vys,

... wat ten spyte van sy vee1vuldige werksaam- hede tog nog tyd gevind het ?m as promotor op te tree. .

Sy opbouende en aanmoedigende kritiek het die skrywer tot groter hoogtes geinspireer. ..

11. Mev. s. Deysel en mnre. J. J. Oosthuizen en G.

J. A. Bezuidenhout wat behu1psaam was met die deurvoering van verhe1pingsprogramrne •

. 111. Thmr. D. G. Kotze en dr. A. J. Antonites wat te midde van hu1le vee1vuldige werksaamhede bereidwillig was om die manuskrip deur te lees ten einde seker te.maak dat dit ten 6psigte van taalgebruik reg is.

lV. Die skrywer se vrou wat haar die opoffering met

1

tevredenheid getroos het tydens die jare van ekstra stu- die en afsondering wat hierdie werk vereis het.

Die Skrywer.

(3)

I N H 0 U D.

HOOFSTUK I,

B1adsye.

DIE VRA.A.GSTUK AANG.AAI'IDE VERHELPINGSOl\lDERRIG IN DIE ALGEIVIEEN.

(1) HIS TO RIESE INLEIDING:

(2) DllGNeSE:

( 3) VOORKOIVIING:

( 4) NA.VORSING:

( 5) REMEDIERING: ..

SAMEVATTING:

HOOFSTUK II.

DIE VRAAGSTUK AANGAANDE VERHELPINGSONDERRIG LEES, SKRYF EN REKEN.

(1) INLEIDINGe

(2) REKENE: . Sameva tting:

(3) LEES:

'Samevatting:

( 4 ) .HA.NDSKRIF :

(a) A1gemeen:

(b) Ontwikke1ing van Skrirska1e:

(1) Groep A.

( i)

11

The Conard Manuscript Writing

. 11

IN

1. 7 • . 18.,

'

22 •.. . 30.

38.,

40 ...

43~

64.

65.

94.

96.

100.

101. Scales, (1929) van E. u. Conard. 101.

(ii) 'n Drukskaal vir S~id-Afrikaanse

Skole deur H. ·p. ·Malan .• 102 •.

( 2 } · Gro e p B •

(i)

11

Standards for Evaluation or.Erfi- ciency in Palmer Method Handwriting, n

(1917) deur A. N. Palmer. 102 •.

(ii) nThe New York City Penmanship Scale,

^!!

t1919) van c. c. Lister. 103 •.

(4)

(iii) "Zan~<r and Blosom Handwriting

Scales~ n

(iv) uThe Minneapolis Handwriting Scale.

It

1 (

3) Groep C.

(i)

¹¹

Charts for Diagnosing Faults in Handwriting.

vv

(1914) deur F. N.

Bladsye.

103.

104.

104. Freeman 104.

( ii)

¹¹

A Score Card for Measurement of

II

Handwriting, (1915) opgestel deur

c. ^{T. Gray.} ^106.

(iii)

11

Johnson and Stoners Scale.

i!

107. (iv) uAn Analytic Sca~e of Handwritin€?,

^H

(1918) deur c. c. Lister en G. c.

1\llyers.

107. (v)

¹¹

The Vvest Chart for Diagnosing .

^.l

, . !Y

ElemGnts· of Handwriting, (1926)

opgestel deur P. V. West, 10?~

'

.

(vi)

¹¹

The Pressey Chart for Diagnosis of Illegibilities in Handwriting,

ⁿ

(1927) opgestel deur s. L. en L. c.

Pressey.

(4) Groep D.

(i)

¹¹

Scale A: A Scale of Handwriting of Children in grades V to VIII

'

.

^'

lOB.

109.

II

(1910), deur Eq L. Thorndike. 109•

(ii)

¹¹

A Scale for measuring the Quality of Handwriting of School Children

tl

(1912) deur L. P. Ayres.

(iii)?YThe Highland Park Ho.ndwriting

1!

Scale (1917) van Fe s. Breed en E. F., Downs.

110.

111.

(5)

Bladsye.

(iv) nThe American Handwriting Scale

¹¹

(1929) van P. V. West. 112.

(v)

ⁱ1

Die Suid-Afrikaanse Skrifskaal

,.. !i

vir Primere Leer1inge (1941) van

J. de V. Heese.. 112.

(vi)

11

Die Suid-Afrikaanse Skrifskaal vir

,.. "

S~kondere Leer1inge (1944) van

J. de V. Heese. 113.

(c) Die Ontwikkeling van die Skriftoets: 115.

(d) Die Ontwikke1ing van meting van Skrit~

prestasies:

(i) Spoedprestasie:

(ii) Kwaliteitprestasie:

(iii)Skrifprestasie:

(e) Die Ontwikkeling van Prestasiestandaar- de:

(1) Kwaliteitstandaarde:

(ii) Spoedstandaarde:

(iii)Skrifprestasiestandaarde:

(f) Ontwikkeling van Diagnose:

(g) Ontwikke1ing van Remedierende Handskrif-

^~

onderrig:

Sam.evatting:

HOOFSTUK III.

EIE 01\lJlEBSOEK.

( i) PROBLEEI\KSTELLING.

117.

120.

/

121.

t:.. .

,.

~ ' •

122!' 122.

124. ' .

125.

133.

147.

150.

150. (2) lii.!ETODE VAN ONDERSOEK. 153.

( 3) PROEFSKOOL, PROEFNEl\IIER EN PROEFPERSONE. 156.

( 4) TOEPASSING VAN DIE EERSTE SKRIFTOETS. 161.

(5) BESPREKING VAN DIE RESULTATE VAN DIE

EERSTE SKRIFTOETS 162.

(6)

B1adsye. · (6) METODE VAN HERSTELLING IN 1'IIERDIE

ONDERSOEK TOEGEPAS: 164.

A. INLEIDING: 164 •

· B. REl\JIEDIEREJiJDE .. WERK: 167.

167. (a) Kwaliteit:

(i) Letterrormasie:

. ( ii) Spasiering:' ...

(iii)Paral1e1isme:

..;.

(iv) A1ini'e.ring:

(v) Kwa1iteit van 1yn:

(b) S:poed: · C. HOUDING:

D. SKRYFHOUDING:

SAMEVATTING:

168 • 179.

181•

183.

184.

185.

187. 18841

190. ( 7) Die Basiese Beginse1s van die Jl1etode van

Herste11ing: 191.

(8) Verhe1pingsprogram soos Opgestel vir Proef-

( 9)

k1as Standerd 111A: 195.

(i) Lesse: 195.

(ii) Verge1yking van die Toetse se Resultate: 223.

(iii)Analise van Letters: 231.

(iv) Letterformasietoets: 233.

(v) Geta11everanderings van Afdelings: 234.

(vi) Gevo1gtrekkings: 235.

Verhelpingsprogram soos Opgeste1 vir die Proef- klas Standerd IVB:

(i) Lesse:

"(ii) Vergelyking van die Toetse:

(iii)Ana1ise van Letters:

(iv) Letterformasietoets:

235.

254.

262.

263. (v) Geta1leveranderings van die Afde1ings: 264.

(7)

(vi) Gevo1gtrekkings:

(10) Verhe1:pingsprogram soos Op.gestel vir die Proefk1as Standerd VB.

( i) Lesse:

B1adsye.

265.

266.

266. (ii) Verge1yking van die Toetse se_ Resu1tate: 284.

(iii)Ana1ise van Letters!

(iv) Letterformasietoets:

(v) Geta11everanderings van Afde1ings van Grafieke:

(vi) Gevolgtrekkings:

(11) Finale Gevolgtrekkings oor Handskrifonderrig en oor die Verhe1ping daarvan:

(1) Gevolgtrekkinge ten o:psigte ·van Hand-.··

skrifonderrig in die a1gemeen gemaak:

(2) Gevolgtrekkinge ten o:psigte van Remedie- ••

rende Handskrifonderrig by standerds 111, IV en V:

BYLAE:

(i) Die Skriftoets:

(ii) Letterformasietoets:

(iii)Prototipe Letters:

(iv) Faktore wat Skrifagterlikheid kan veroorsaak:

(v) Die Suid-Afrikaanse Skrifskaal vir

"

Primere Leer1inge deur

~.deV.

Heese.

(vi) Byskrif en-derdemagsworte1s geneem uit:

A

11

Die Suid-Afrikaanse Skrifskaa1 vir Sekondere Leer1inge van

n ~.deV.

Heese:

(vii) Misvoxmings van Letters;

(viii)Die Elemente van Letters:

290.

292.

293.

294.

294. 295 •

296,

299.

302.

303.

304.

307.

308.

311.

312.

(8)

BIBLIO.GRAFIE:

A. BOEkE:· ·.

B. TYDSKRIFTE:

B1adsye • . 313.

31-3.

318.

(9)

Bladsye •.

PRESTASIESTATE:

1. St. 111A Datu.m 13 .• 1.1954. 197.

:2. St. 111A Datum 29.1.1954. 203.

-:3 ~ st. 11lA Datum

12~2.1954.

208. .. 4. St • 111A Datum 25.2.1954. 214.

5. St. 111A Datum 12.3.1954. 219.

,6. St. 111A Datum 24.3.1954. 224.

7. st. 1VB Datum

13~1.1954.

238. iS. St •. lVB Datum 29.1.1954 ... -· 241 •.

9· St. 1VB Datum 12.2.1954. 245.

0

(10. St. 1VB Datum 25.2.1954. 248.

i

11

~

St. 1VB Datum 11.3.1954. 252.

. 12. st. 1VB Datum 24."3.1954. 255 • :13.• st. VB Datum 13.1.1954·. 268.

:"14. St. VB Datum 29.1.1954. 271.

:'15. St. VB Datum 15.2.1954. 274.

( 16. St. VB Datum 25.2.1954. 278.

·,1'7. St. VB Datum 12.3.1954. 281.

~

1-8. St. VB Datum 24.3.1954. 285.

(10)

Bladsye •' GRAFIEKE:

1.. Kwa1i tei t- en spoedprestasies vari die

standerd 111.A, behaal me't die eerste toets. 198 •.

2. Kwaliteit- en

spoedpres~asies

van die

standard 111A, behaal met die tweede toets. 204.

3. Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

standard 111.A, b ehaa1 met die derde toets •. 209.

4. kwa1iteit- en spoedprestasies van die

standard 111.A, behaa1 met die vierde toets. 215.

5. Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

standard 1l1.A, behaa1 met die vyfde toets. 220.

6. Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

standerd 1ll.A, behaa1 met die sesde toets. 225.

7. Ontwikke1ing van die standerd 111- k1asse

se skrifprestasies. 229.

8.- Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

standerd 1VB, behaa1 met die eerste toets 239.

9. Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

standerd 1VB, behaa1 met die tweede toets. 242.

10. Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

standerd 1 VB, behaa1 met die derde toets •. 246.

11. Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

standerd 1VB, behaa1 met die vierde toets. 249.

12. Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

standerd 1 VB, behaa1 met die vyfde toets. 253 •.

13. Kwa1iteit- en spoedprestasies van

di~

standard 1VB, behaa1 met die sesde toets. 256.

14. Ontwikke1ing van die standerd 1V- k1asse

se skrifprestasies. 260.

15. Kwaliteit- en spoedprestasies vari die

· standerd VB, behaa1 met die eerste toets. 269.

(11)

B1adsye.

16. Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

standerd VB, behaa1 met die tweede toets. 272.

17. Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

s.tanderd VB, behaa1 met die derde) toets. 275.

18. Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

stander~

VB, behaa1 met die vierde toets. 279.

19 •. Kwa1iteit- en spoedprestasies van die

standerd VB, behaa1 met die vyfde toets. 282.

20. Kwaliteit- en spoedprestasies van die

standerd VB, behaal met die sesde toets. 286.

21. Ontwikkeling van die standerd V- klasse

se skrifprestasies. 289.

(12)

B1adsye.

TABELLE:

I Inhoud van

re~ene 1ee~gang.

II Proefpersone wat deelgeneem het aan die proefneming.

IIIK1ass~

wat aan die proefneming dee1geneem het.

IV Die gemidde1de Ikfs van die klasse wat aan die proefneming

dee1gen~em

het.

V Die 1eerlinge wat aan die eerste skriftoets

158.

159.

160. deelgeneem het. 161.

VI Toetsresultate van standerds 111, lV en V 162.

VIIPrestasies wat

di~

1eer1inge van standerds 111A, B en C met die eerste tot die sesde toets behaal het.

VIIIPrestasies wat die leer1inge van standerds lllA, B en C met die sewende tot die tiende toetse behaal het.

223.

226. IX Analise van die proefklas standerd lllA se

1etterformasie in die eerste en sesde toetse. 232.

X Resu1taat van 1etterfor.masietoets van stan•

derd 111A

XI Afde1ingsgeta11e.

XiiPrestasies wat die 1eer1inge van standerds 1VA, B en C met die eerste tot die sesde toetse behaa1 het.

XIIIPrestasies wat die 1eer1inge van standerds 1VA, B en C met die sewende tot die tiende toetse behaa1 het.

XIVAna1ise van die proefk1as standerd 1VB se

233.

234.

257.

258. 1etterformasie in die eerste en sesde toetse. 262.

XV Resu1taat van 1etterformasietoets van stan-

(13)

XVIAfdelingsgetalle.

XVIIPrestasies wat die leerlinge van stan- dards VA, B en C met die eerste tot die sesde toetse behaal het.

XVIIIPrestasies wat die leerlinge van stan- derds VA, B en C met die sewende tot die tiende toetse behaal

het~

XIXAnalise van die proefklas standerd VB se letterfor.masie in die eerste en sesde toetse.

VERHELPINGSONDERRIG IN LEES, SKRYF EN REKEN IN· DIE LA.ERSKOOL MET BESONDERE BEHANDELING

VERHELPINGSONDERRIG IN LEES, SKRYF EN REKEN IN· DIE LA.ERSKOOL MET BESONDERE BEHANDELING

VAN SKRIF -

N EMPERIESE ONDERSOEK.

DEUR

HENDRIK PETRUS KOTZE B .A_., B .ED.··~ M.ED •

--- -·- ...

- ~ PROEFSKRIF TER GEDEELTELIKE NAKOMING VAN DIE VEREISTES. VIR DIE GRAAD

DOCTOR EDUOATIONIS AAN DIE

POTCHEFSTROOMSE UNIVERSITEIT VIR CHRIS.TELIKE HO'ER .. ONDERWYS ·•

PROMOTOR: PROF. DR. H ~ J". J. BINGLE.

1956.

DANKBETUIGING •

Die skrywer voe1 hom hoe waardering versku1dig aan ..

a1 ondergenoemdes en bied hu11e sy harte1ike_dank aan vir a1 hu11e onbaatsugtige hu1p en tegemoetkomings in verband met hierdie werk.

1. Prof. dr. H. J. J. Bingle, Dekaan van Opvoed- kunde aan die Potchefstroomse Universiteit vir Christelike

... wat ten spyte van sy vee1vuldige werksaam- hede tog nog tyd gevind het ?m as promotor op te tree. .

Sy opbouende en aanmoedigende kritiek het die skrywer tot groter hoogtes geinspireer. ..

11. Mev. s. Deysel en mnre. J. J. Oosthuizen en G.

J. A. Bezuidenhout wat behu1psaam was met die deurvoering van verhe1pingsprogramrne •

. 111. Thmr. D. G. Kotze en dr. A. J. Antonites wat te midde van hu1le vee1vuldige werksaamhede bereidwillig was om die manuskrip deur te lees ten einde seker te.maak dat dit ten 6psigte van taalgebruik reg is.

lV. Die skrywer se vrou wat haar die opoffering met

tevredenheid getroos het tydens die jare van ekstra stu- die en afsondering wat hierdie werk vereis het.

Die Skrywer.

I N H 0 U D.

HOOFSTUK I,

B1adsye.

DIE VRA.A.GSTUK AANG.AAI'IDE VERHELPINGSOl\lDERRIG IN DIE ALGEIVIEEN.

(1) HIS TO RIESE INLEIDING:

(2) DllGNeSE:

( 3) VOORKOIVIING:

( 4) NA.VORSING:

( 5) REMEDIERING: ..

SAMEVATTING:

HOOFSTUK II.

DIE VRAAGSTUK AANGAANDE VERHELPINGSONDERRIG LEES, SKRYF EN REKEN.

(1) INLEIDINGe

(2) REKENE: . Sameva tting:

(3) LEES:

'Samevatting:

( 4 ) .HA.NDSKRIF :

(a) A1gemeen:

(b) Ontwikke1ing van Skrirska1e:

(1) Groep A.

( i)

The Conard Manuscript Writing

IN

1.

7 • . 18.,

22 •.. . 30.

38.,

40 ...

64.

65.

94.

96.

96.

100.

101.

Scales, (1929) van E. u. Conard. 101.

(ii) 'n Drukskaal vir S~id-Afrikaanse

Skole deur H. ·p. ·Malan .• 102 •.

( 2 } · Gro e p B •

(i)

Standards for Evaluation or.Erfi- ciency in Palmer Method Handwriting, n

(1917) deur A. N. Palmer. 102 •.

(ii) nThe New York City Penmanship Scale,

t1919) van c. c. Lister. 103 •.

(iii) "Zan~<r and Blosom Handwriting

(iv) uThe Minneapolis Handwriting Scale.

3) Groep C.

(i)

Charts for Diagnosing Faults in Handwriting.

(1914) deur F. N.

Bladsye.

103.

104.

104.

Freeman 104.

( ii)

HENDRIK PETRUS KOTZE B .A_., ^B ^.ED.··~ ^{M.ED •}

--- ^-·- ^...

c. ^{T. Gray.} ^106.