Presentatie over de methodiek 'Wortelen in nieuwe aarde'

(1)

Wortelen in nieuwe aarde

Vertelspel over vertrekken en aankomen

Kaat Van Acker Odisee Hogeschool

1

(2)

Ontstaan van de methodiek

1.

2

(3)

Een Praktijkwetenschappelijk

onderzoek bij vluchtelingengezinnen

• Nadruk op veerkracht ipv PTSS

• Nadruk op gezinnen ipv NBMV of alleenstaanden

• Hoe veerkracht versterken bij

asielzoekende gezinnen eerste jaren na

aankomst?

(4)

Hoe veerkracht begrijpen in deze

“liminale” context?

• 3 fase model: veerkracht als herstel van evenwicht na een moeilijke gebeurtenis

MAAR bij asielzoekende gezinnen

• Accumulatie van stressoren

• “betwixt and between”

(Turner, 1967)

DUS kijken naar

• Veerkrachtige acties

(Aranda & Hart, 2015)

• Veerkracht in/door/naast kwetsbaarheid

(5)

Een casusgerichte

onderzoeksbenadering

• Interviews met 17 gezinnen

• Ouders

• Kinderen

• Omringende hulpverleners

(6)

“Vier jaar is lang (...) [maar] in ons land hebben we niets, behalve veel problemen (…). En er is geen

gerechtigheid, want de machtige mensen in

Afghanistan geven niet om de wet. Daarom hebben we ons land verlaten en zijn we naar hier gekomen.

Hier was het ook vreemd voor ons. Sinds we

vluchteling geworden zijn, denken ze ook over ons als

‘vluchtelingen’ (…) En nu heeft mijn vrouw veel problemen. Ze vraagt voortdurend “Wat is er toch gebeurd? Waarom? Waarom doen ze ons dat aan?

Wat is er mis?”

Ik heb niets mis gedaan in die vier jaar dat ik hier ben.

Je kan het navragen bij anderen. Ik wil niet beweren dat ik een perfecte man ben, maar ik ken de wet hier, ik weet hoe je moet leven in een asielcentrum en hoe je contact moet hebben met de mensen. Maar nog altijd denken ze over ons als de vluchtelingen in het centrum. Ze zouden ons ook een kans moeten geven.

Dat is wat ik jou vraag.”

(Papa, Afghanistan, 2 zonen, > 4 jaar in asielcentrum)

(7)

Maar hoe met kinderen tussen 6 en 12 jaar praten

over kwetsbaarheid en veerkracht voor, tijdens

en na de vlucht?

(8)

Inspiratie uit The Tree of Life

https://dulwichcentre.com.au/the-tree-of-life/

https://www.kcgezinswetenschappen.be/nl/nieuws/b ijscholing-tree-of-life-en-wortelen-in-nieuwe-aarde

• Wortels: afkomst, (socio-culturele) ideeën

• Stam: kwaliteiten en vaardigheden

• Takken: hoop, dromen, wensen

• Bladeren: belangrijke mensen

(9)

Inspiratie uit de bomenwereld

• Hoe bomen via wortels voedsel kunnen doorgeven

• Hoe bomen kunnen bloeden en littekens krijgen maar ook kunnen herstellen

• Hoe bomen geholpen/bedreigd worden door paddestoelen

(10)

Vertrokken van verhaal met bijpassende prenten

“Dit is het verhaal van een boom die geboren wordt in een land hier ver

vandaan. De boom groeit er op met zijn familie en vrienden. Hun wortels zijn onder de grond verborgen met elkaar. (...)

Op een avond kleuren de wolken donkergrijs. Het is niet meer veilig in het

vertrouwde bos. De boom en zijn familie besluiten te vluchten. Hij maakt zijn wortels los uit de aarde (…).

10

(11)

Verdere

ontwikkeling van de methodiek

• Aanvankelijk aan het begin van de interviews verteld aan de

kinderen

• Op basis van feedback van kinderen sprookje herschreven

• Contact gezocht met

jeugdillustrator Marie Van Praag en Sudio Sesam

• Gekomen tot …

(12)

Hoe werkt de methodiek?

2.

12

(13)

Het verhaal van een boom

die op de vlucht moet.

(14)

Elke fase telt 5 kaarten.

Voorkant illustraties.

14

(15)

Elke fase telt 5 kaarten.

Achterkant tekst.

15

(16)

Inzetbaarheid in individuele

gesprekken

• In gesprek met individuele kinderen

• met vluchtverhaal

• na migratie (evt. fase 2 en 3 weglaten)

• Bij uitbreiding: bij andere vormen van

(gezins)transities (evt. fase 2 en 3 weglaten)

• In gesprek met volwassenen die weinig talig zijn en/of houden van verhalen en metaforen

(17)

(18)

(19)

3

6 2

1

5 4

(20)

Inzetbaarheid in groepsgesprekken

• Gesprekken in de OKAN klas, in opvangcentra

• Verhaal vertellen en (aangepaste) vragen stellen

• Verschillende kaartensetten uitspreiden, kinderen laten kiezen en er iets over laten vertellen

• Gesprekken in de OKAN klas, in opvangcentra

• Verhaal vertellen en vragen stellen over vluchtelingen

• Migratie als metafoor om over transities te praten zoals bv een verhuis

(21)

Bv. fase 2 toegepast op groepsgesprek over vluchtelingen

• Net als bij bomen vluchten ook mensen uit hun land als het er niet meer veilig is. Waar is het niet veilig in de mensenwereld?

• Waarom is het daar niet veilig?

• Hoe vluchten mensen?

• Ken je iemand die gevlucht is?

21

(22)

22

(23)

Bedankt!

Boek of methodiek bestellen?

http://www.kcgezinswetenschappen.be /nl/nieuws/wortelen-in-nieuwe-aarde- vertelkaarten

Kaat.vanacker@odisee.be

23